DUP HUMCI SEPARAT URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI
DUP HUMCI SEPARAT URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI
DETALJNI URBANISTIČKI PLAN „HUMCI“
SEPARAT URBANISTIĆKO-TEHNIČKI USLOVI
NARUČIOCI:
PRIJESTONICA CETINJE
Koordinatori: Xxxxxxx Xxxxxxxxx, XxxXx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx
LAMP:
Menadžeri za ugovor (LOT 6): Xxxxxx Xxxxxxx i Xxxxx Xxxxxxxx
MINISTARSTVO ODRŽIVOG RAZVOJA I TURIZMA:
Koordinatori ugovora (LOT 6): Xxxxx Xxxxxxxxxx i Xxxx Xxxxxxx
OBRAĐIVAČI:
MonteCEP, Kotor i CEP - Centar za planiranje urbanog razvoja, Beograd
Radni xxx:
Xxxxxx Xxxxxxxxx, dipl. inž. arhitekture broj licence: 01-1871/07 (21/03/07) (odgovorni planer)
Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx, dipl. inž. saobraćaja broj licence: 01-1694/1-07 (04/05/07) (saobraćaj)
Xxxxxx Xxxxxxxx, dipl. inž. pejzažne arhitekture broj licence: 01-1872/07 (21/03/07) (pejzažno uredjenje)
Xxxxxxxxx Xxxxx, dipl. inž. hidrotehnike broj licence: 01-10693/1 (18/01/08) (hidrotehniĉki sistemi i upravljanje otpadom)
Xx. Xxxxxx Xxxxx, dipl. inž. hidrotehnike
(hidrotehniĉki sistemi - saradnik)
Xxxx Xxxxxxx, dipl. inž. elektrotehnike broj licence: 10-1503/1 (04/03/09)
Xxxxxxxx Xxxxxxxx, dipl. inž. elektrotehnike
(elektrotehniĉki sistem)
Xxxxx Xxxxxxx, dipl. inž. elektrotehnike broj licence: 01-10683/1 (25/01/08) (elektronske komunikacije)
Xxxxxxxx Xxxxxxxx, dipl. matematiĉar
(GIS)
Koordinator za LOT6 i izvršni direktor MonteCEP-a: Xxxx Xxxxxxxxx, dipl. prostorni planer
MonteCEP, Kotor 1
UVOD
Separtat Urbanistiĉko-tehniĉkih uslova je koncipiran tako da investitoru pruži punu validnu informaciju za otpoĉinjanje procesa izrade projektne dokumentacije. Zapravo, predstavlja dokument koji je sistematizovan i pregledan izvod iz plana za svaku pojedinaĉnu urbanistiĉku parcelu.
Separat se sastoji iz ĉetiri cijeline:
I. Objašnjenje za svaki tip podatka iz tabele;
II. Urbanistiĉko-tehniĉki uslovi za izgradnju objekata prema namjeni;
III. Tabele koordinata urbanistiĉkih parcela, regulacionih i graĊevinskih linija;
IV. Grafiĉki prilozi plana sa svim potrebnim grafiĉki izraženim podacima.
Separtat Urbanistiĉko-tehniĉkih uslova sadrži sve relevantne podatke iz plana, meĊutim, kako bi se stekla cjelovita slika urbanistiĉkog konteksta, potrebno je prouĉiti cio plan.
OBJAŠNJENJE ZA SVAKI TIP PODATKA
Namjena parcele
Ovaj podatak je oznaĉen šifrom i predstavlja planiranu funkciju odreĊene parcele. U grafiĉkom prilogu ovaj podatak je predstavljen razliĉitim šrafurama.
Šifre namjena površina su:
stanovanje xxxxx xxxxxxx - SMG |
centralne djelatnosti - CD |
sport i rekracija - SR |
industrija i proizvodnja - IP |
pejzažno ureĊene površine javne namjene - PUJ |
površine ostale i komunalne infrastrukture - IOE |
površine za obradu sanaciju i skladištenje otpada - TSO |
Broj parcele
Ovaj broj oznaĉava broj urbanistiĉke parcele i obilježen je prefiksom UP i arapskim brojevima. Ovaj podatak je upisan u svakoj parceli.
Površina parcele
Ovaj broj predstavlja ukupnu površinu urbanistiĉke parcele i izražen je u m².
Indeks zauzetosti zemljišta - Iz
Ovaj broj predstavlja odnos površine pod objektima i površine parcele.
Indeks izgraĊenosti zemljišta - Ii
Podatak predstavlja odnos bruto-razvijene površine svih objekata na parceli i površine parcele.
Površina pod objektom – P obj.
Podatak predstavlja bruto površinu pod svim objektima na parceli i izražen je u m².
Spratnost
Podatak oznaĉava preporuĉenu spratnost objekta na parceli; prizemlje je oznaĉeno sa P, svaka etaža sa numeriĉkim brojem, od 1 do n, dok se potkrovlje oznaĉava sa Pk.
Ukupna BGP (bruto razvijena graĊevinska površina)
Podatak predstavlja ukupnu bruto razvijenu graĊevinsku površinu svih nadzemnih etaža objekta na parceli, izraženo u m2.
BGP stanovanja
Podatak predstavlja bruto površinu namijenjenu stanovanju.
BGP djelatnosti
Podatak predstavlja maksimalnu površinu namijenjenu djelatnostima.
Urbanistiĉki parametri za svaku urbanistiĉku parcelu (u daljem tekstu oznaĉeno kao UP) obraĉunati su na osnovu postojećih objekata koji su prikazani na ovjerenoj geodetsko topografsko katastarskoj podlozi na kojoj je uraĊen Plan, sa svim grafiĉkim prilozima. MeĊutim, obilaskom xxxxxx i javnim uvidom konstatovano je da svi objekti na parcelama nijesu snimljeni. Tokom pripreme predloga Plana podloga je dopunjena na naĉin da su xx xxxxxx vlasnika dostavljeni ovjereni snimci parcela sa koordinatama svih objekata na njima.
NAPOMENA: Urbanistiĉki parametri izgradnje prikazani u sljedećoj tabeli predstavljaju maksimalne parametre. Planirana izgradnja može biti i manja od maksimalne ali ne smije premašiti nijedan od zadatih parametara.
Parametri za svaku UP su prikazani u analitiĉkom dijelu plana (tabelarno).
TABELARNI PRIKAZ URBANISTIČKIH PARAMETARA NA NIVOU PARCELE
planirano rješenje | ||||||||||
broj UP | P parc. | namjena | P obj. | BGP | BGP st | BGP dj | spr | ii | iz | |
926 | 21752 | SR | 2175 | 2175 | 2175 | P | 0,10 | 0,10 | ||
USLOVI U POGLEDU PLANIRANIH NAMJENA
Površine za sport i rekraciju – SR su površine koje su planskim dokumentom namijenjene razvoju sportsko-rekreativnih sadržaja.
Na ovim površinama mogu se planirati kompleksi i objekti za sportove na otvorenom kao što su:
▪ atletski stadion;
▪ prateći objekti koji su u funkciji sporta i rekreacije (svlaĉionice, toaleti, tuševi, ostave za sportske rekvizite, kontrolni punktovi i sl.).
TakoĊe, mogu se planirati i:
▪ ugostiteljski objekti;
▪ objekti i sadržaji poslovnih, komercijalnih i uslužnih djelatnosti;
▪ parkinzi za smještaj vozila posjetilaca, gledalaca i korisnika sportskih xxxxxx i objekata;
▪ parkinzi za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca).
Dispozicija planiranih namjena prikazana je na grafiĉkom prilogu 05 - Plan namjene površina.
ELEMENTI URBANISTIČKE REGULACIJE
Urbanistiĉka parcela je osnovna i najmanja jedinica graĊevinskog zemljišta.
Sastoji se od jedne ili više katastarskih parcela ili njihovih djelova i zadovoljava uslove izgradnje propisane ovim planskim dokumentom; u pogledu obezbijeĊenja kolskog pristupa, minimalne površine, oblika i širine izlaska na regulaciju.
Širina fornta kojom urbanistiĉka parcela izlazi na regulaciju ne može biti manja od 12,0m. Izuzetno su prihvaćene manje širine kod zateĉnih substandardnih parcela, ali ne manje od 9,0m.
Pri formiranju urbanistiĉkih parcela naroĉito su uzeti u obzir postojeća katastarska parcelacija, posebno kada se radilo o već izgraĊenim parcelama, u cilju olakšanog sprovoĊenja plana. Katastarske parcele na kojima se nalaze postojeći objekti u najvećem broju sluĉajeva zadržane xx xxx urbanistiĉke parcele, osim u sluĉaju potrebe trasiranja novih saobraćajnica. U sluĉajevima malih i nepravilnih katastarskih parcela, parcele ili njihov dio, morao se pripojiti drugoj parceli kako bi ona mogla biti jedinstvena urbanistiĉka, koja zadovoljava osnovne standarde.
Urbanistiĉka parcela sadrži numeriĉku oznaku koja se vezuje za katastarsku. Xxxx xx katastarska parcela podjeljana na više urbanistiĉkih tada xx xxxx urbanistiĉke parcele oznaĉen prema katastarskoj uz xxxx xx dodata alfabetska oznaka poĉev od a pa nadalje. U sluĉajevima kada više katastarskih parcela formira jednu urbanistiĉku urbanistiĉkoj parceli je dodjeljen broj one koja ulazi u njen sastav sa najvećom površinom.
Sve urbanistiĉke parcele su geodetski definisane a analitiĉko-geodetski elementi za obilježavanje, za svaku pojedinaĉnu parcelu, dati su na grafiĉkom prilogu 06 „Plan parcelacije, regulacije i nivelacije“.
Ukoliko, na postojećim granicama parcela, doĊe do neslaganja izmeĊu zvaniĉnog katastra i plana, mjerodavan je postojeći katastar.
GraĊevinsku dozvolu, nadležni organ će izdati nakon što su riješeni imovinsko-pravni odnosi i izvršena parcelacija, odnosno formirana urbanistiĉka parcela prema Planu parcelacije datom u ovom DUP-u.
Namjena parcele definiše namjenu i sadržaj koji se na urbanistiĉkoj parceli mogu odvijati. a što je detaljnije opisano u tekstualnom dijelu plana, poglavlje 4.6 „Uslovi u pogledu planiranih namjena“.
Regulaciona linija je linija koja dijeli javnu površinu od površina namjenjenih za druge namjene. Rastojanje izmeĊu dvije regulacione linije definiše profil saobraćajno infrastrukturnog koridora.
Regulaciona linija (sa analitiĉko-geodetskim koordinatama) predstavljena je na grafiĉkom prilogu 06
„Plan parcelacije, regulacije i nivelacije“.
GraĊevinska linija je linija na zemlji (GL 1) i predstavlja liniju do koje se može graditi. GraĊevinska linija (sa analitiĉko-geodetskim koordinatama) predstavljena je na grafiĉkom prilogu 06 „Plan parcelacije, regulacije i nivelacije“.
Vertikalni gabarit, ovim planskim dokumentom, odreĊen xx xxxx dva parametra.
Prvi parametar definiše spratnost objekta - kao broj nadzemnih etaža, a drugi parametar predstavlja maksimalno dozvoljenu visinu objekta koja se izražava u metrima i znaĉi distancu od najniže kote okolnog konaĉno ureĊenog i nivelisanog xxxxxx ili trotoara uz objekat do kote sljemena ili vijenca ravnog krova.
Vertikalni gabarit je prikazan na grafiĉkom prilogu 06 „Plan parcelacije, regulacije i nivelacije“.
Prema položaju u objektu etaže mogu biti podzemne i to su podrum (xxxxx xxxxx) i suteren (teren u padu), i nadzemne tj. prizemlje, sprat(ovi) i potkrovlje.
Oznake etaža su: Po (podrum), Su (suteren) P (prizemlje), 1 do N (spratovi), Pk (potkrovlje).
Najveća visina etaže za obraĉun visine graĊevine, mjerena izmeĊu gornjih kota meĊuetažnih konstrukcija iznosi:
▪ za garaže i tehniĉke prostorije do 3,0m;
▪ za stambene etaže do 3,5 m;
▪ za poslovne etaže do 4,5 m;
▪ izuzetno za osiguranje prolaza za pristup interventnih i dostavnih vozila, najveća visina prizemne etaže na mjestu prolaza iznosi 4,5 m.
Maksimalno dozvoljeni kapacitet objekta definisan je površinom pod objektom i bruto graĊevinskom površinom objekta.
Površinu pod objektom ĉini zbir površina prizemlja svih objekata na urbanistiĉkoj parceli.
Bruto građevinsku površinu parclele (BGP) ĉini zbir bruto površina svih izgraĊenih etaža (podzemnih i nadzemnih) svih objekata na parceli. Površina obuhvaćena erkerima, loĊama i balkonima dio xx xxxxx razvijene graĊevinske površine definisane planskim parametrima za tretiranu parcelu. U proraĉun bruto graĊevinske površine sve etaže uraĉunavaju se sa 100% (ukljuĉujući i suterenske, podrumske i potkrovne etaže).
U bruto graĊevinsku površinu (BGP) ne uraĉunavaju se dijelovi podzemnih etaža koji služe za obezbijeĊenje kapaciteta mirujućeg saobraćaja, servisni prostori neophodni za funkcionisanje podzemne garaže i tehniĉki sistemi objekta..
Indeks zauzetosti zemljišta je parametar koji pokazuje zauzetost graĊevinskog zemljišta na nivou urbanistiĉke parcele.
Indeks izgraĊenosti zemljišta je parametar koji pokazuje intenzitet izgraĊenosti, odnosno iskorišćenosti graĊevinskog zemljišta na nivou urbanistiĉke parcele i bloka.
III URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA SPORTA I REKRACIJE
Na površini ove namjene predviĊena je izgradnja atletskog stadiona, na urbanistiĉkoj parceli oznaĉenoj kao UP 926, površine 21.752,00m².
▪ Sport i rekracija su dominantna namjena (sportska igrališta i površine za rekreacijske aktivnosti) dok su ostali sadržaji prateći.
▪ Ostali sadržaji, prateći predstavljaju prostorije prizemne spratnosti kojima se omogućava obavljanje osnovne dijelatnosti, a to su: pojedinaĉne i grupne svlaĉionice i toaleti (muški i ženski), prostorije za sportske rekvizite, prostorija ze trenere sa sanitarnim ĉvorom, fitness centar, službene prostorije za organizaciju takmiĉenja, prostorije ostave pribora i sredstava za ĉišćenje. i dr.
▪ Formiranje xxxxxxx xx moguće organizovati shodno raspoloživim prostornim kapacitetima stadiona i u svemu prema funkciji.
Sve novoplanirane sadržaje unutar granica obuhvata treba planirati integralno u funkciji postizanja cjelovitog riješenja parcele.
Za stvaranje primjerenih uslova rada u svim prostorijama potrebno je zadovoljiti higijensko-tehniĉke uslove koji se odnose na: osvetljenje, osunĉanje, ventilaciju, toplotnu zaštitu, grijanje i hlaĊenje, napajanje vodom, odvod otpadnih voda, elektriĉne instalacije, instalaciju informatike, zaštitu od požara i zaštitu od provale.
Pravila za izgradnju objekata
Primjeniti pravila za izgradnju atletskog stadiona u svemu prema standardima koji se odnose na izgradnju ove vrste sportskog objekta. Sa aspekta adekvatne organizacije strukture partera potrebno je da dominiraju sljedeće vrste obrada: obrada zelene površine partera i atletskih staza, obrada kolovoznih površina, obrada trotoara, posebna obrada pješaĉkih koridora (beton kocke, bojeni beton, ferd-beton ...), xxxxxx dizajn i oprema.
Prilikom projektovanja Sportskog atletskog centra treba voditi raĉuna o orjentaciji i dobroj funkcionalnoj organizaciji prostora, zadovoljenju osnovnih zahtjeva objekta/graĊevine, osnovnih ekoloških i estetskih pravila, a pri odabiru unutrašnjih i vanjskih materijala zadovoljiti uslove trajnosti i ekonomiĉnosti održavanja, posebno imajući u vidu klimatske karakteristike podruĉja u kojem se gradi. Parkiranje
▪ Obaveza je da se potreban broj parking mjesta obezbedi u okviru parcele i to samo manji broj u vidu parkinga na otvorenom.
▪ Kod objekata na nagnutom terenu, garaže se mogu graditi u sklopu ureĊenja xxxxxx, u denivelaciji, a u predmetnom sluĉaju južno od objekta stadiona.
▪ Broj mjesta za parkiranje vozila se odreĊuje po principu normativima datim u poglavlju 4.4.1.
Ogradjivanje i ozelenjavanje urbanističke parcele
▪ Parcela se ograĊuje putem zidane ograde, za sportske terene visine do 4,5m zidanom.
▪ Ogradu je moguće raditi kombinovano sa soklom do 80cm i metalnom nadgradnjom do zadatih visina.
▪ Preporuka je da se parcela, naroĉito van regulacije, ograĊuje živom ogradom.
▪ Princip ureĊenja zelenila u okviru parcele je dat u uslovima pejzažnog ureĊenja, poglavlje 4.3 Pejzažno uređenje.
POSEBNI USLOVI KOJIMA SE JAVNE POVRŠINE I JAVNI OBJEKTI OD OPŠTEG INTERESA ČINE PRISTUPAČNIM OSOBAMA SA INVALIDITETOM
U rješavanju saobraćajnih površina, prilaza objektima i drugih elemenata ureĊenja i izgradnje prostora i objekata, osigurati uslove za nesmetano kretanje i pristup osobama sa invaliditetom, deci i starijim osobama na sledeći naĉin:
▪ Na svakom pešaĉkom prelazu obavezno ugraditi upuštene iviĉnjake ili druge odgovarajuće prefabrikovane elemente kako bi se omogućilo neometano kretanje invalidskih kolica i biciklista.
▪ Kod projektovanja javnih, poslovnih, komercijalnih, turistiĉkih objekata obezbediti pristup licima sa posebnim potrebama na kotu prizemlja spoljnim ili unutrašnjim rampama, minimalne širine 90 cm, i nagiba 1:20 (5%) do 1:12 (8%) :
▪ U okviru svakog pojedinaĉnog parkirališta ili garaže obavezno predvideti 5% parking mjesta za parkiranje vozila xxxxx xx posebnim potrebama;
▪ Kod upravnog parkiranja, širina parking mjesta za osobe sa invaliditetom iznosi 3,70 m. Kod dva susjedna parking mjesta može se dozvoliti da koriste isti prostor za invalidska kolica, odnosno da širina dva susjedna mjesta za osobe sa invaliditetom iznosi 6,00m (2,30+1,40+2,30m).
ANALIZA PRIRODNIH KARAKTERISTIKA PLANSKOG PODRUČJA
TOPOGRAFIJA I GEOMORFOLOŠKE KARAKTERISTIKE
Humci obuhvataju jugoistoĉni dio Bajiĉkog polja. Nadmorska visina kreće se od 676 m.n.v. na granici prema industrijskoj zoni Košute do 697 m.n.v. na garanici prema Bajicama, sa visinskom razlikom od 20 metara, što predstavlja xxxxx xxxxxx od 3,0%. Iznad južnog dijela obuhvata Plana nad poljem se blago uzdižu obodne padine.
Prostor urbanizovane teritorije je terasiran i veći dio je izgraĊen dok xx xxxxx dio neizgraĊen, pod livadama.
INŽENJERSKO - GEOLOŠKE KARAKTERISTIKE
Povećanu nosivost imaju rubne partije polja (Donji kraj i Humci), koje izgraĊuju pjeskovi i šljunkovi i šljunak mestimiĉno vezan za konglomerat. Tereni gdje preovlaĊuju šljunkovi i pjeskovi spadaju u drugu kategoriju.
Po stepenu stabilnosti, a na osnovu inženjersko-geološke xxxXx x xxxxxx, tereni cetinjskog podruĉja razvrstani su u kategoriju stabilnih i uslovno stabilnih xxxxxx. Teren naselja Humci xxxxx u kategoriju stabilnih xxxxxx.
GEOSEIZMIČKE KARAKTERISTIKE
Istraživanja studije i analize sprovedene za opštinu Cetinje ukazuju da je ĉitava teritorija seizmiĉki aktivna i visokog seizmiĉkog inteziteta od 8° skale MCS, sa vjerovatnošću pojava destruktivnih
zemljotresa prosjeĉno u 20 xxxxxx, pri ĉemu su tektonska graĊa, geološki sastavi i stabilnost xxxxxx od bitnog znaĉaja na seizmiĉki efekat.
HIDROLOŠKE KARAKTERISTIKE
Pri izuzetno velikim padavinama i posebnim meterološkim i hidrološkim uslovima, dolazi do izmjene ustaljenog režima oticanja i velikih poplava. Uz integranularnu poroznost karbonatnih stijena prisutna xx xxxxxxxx karstifikacija terena sa brojnim pukotinama, kavernama i vertikalnim rasjedima kojima vode cetinjskog podruĉja, složenim sistemom, podzemno otiĉu na Obodsko vrelo.
Češće zagušivanje i smanjenje propusne moći glavnog ponora u Donjem polju dovodi do plavljenja šireg prostora i izlivanja fekalne kanalizacije. Pri intezivnim padavinama na prostorima ispod kote 700 može doći do kratkotrajnog zaplavljivanja.
Stalnih tokova i izvora na prostoru Humaca nema.
KLIMATSKI USLOVI
Na prostoru vlada brdsko mediteranska xxxxx. Prisutan je mediteranski ciklus padavina sa kišovitim jesenima, snjegovitim zimama i sušnim letnjim periodom.
Temperatura vazduha
Cetinje ima karakteristiĉan hod temperature vazduha, sa najhladnijim januarom (0,8°C), najtoplijim julom (20,4°C) i stabilnijim termiĉkim periodima u toku zime i ljeta. Januar, kao najhladniji mjesec, ima i apsolutni minimum od -20,5°C, apsolutni maksimum je u julu 36,4°C. Apsolutno kolebanje temperature vazduha u toku godine u Cetinju iznosi 56,9°C (36,4°C i - 20,5°C).
Padavine
Koliĉina atmosferskog taloga na Cetinju je vrlo znatna. Srednja godišnja koliĉina padavina je 3616mm. Jesenji i zimski mjeseci imaju najviše padavina. Nagli pad atmosferskog taloga naroĉito je izražen u ljetnjim mjesecima (juli 69mm). Novembar i decembar su mjeseci sa najvećom koliĉinom padavina (500 mm).
Sniježni pokrivaĉ je vrlo znatan i to više po svojoj visini nego po vremenu zadržavanja. Najveći xxxx xxxx sa sniježnim pokrivaĉem je u februaru, januaru i martu. Visoki sniježni pokrivaĉ ĉesto otežava saobraćaj i ugrožava objekte. Oscilacije temperature dovode do leĊenja snijega, otežanog uklanjanja i dužeg zadržavanja (sniježne gomile).
Pojave temperaturne inverzije prisutne su naroĉito u donjim djelovima polja. Slabije su izražene na uzdignutim prostorima Bajica. Inverzije su inaĉe karakteristiĉne i zadržavaju se do prijepodneva.
Oblačnost
Mjeseci sa najvećom prosjeĉnom oblaĉnošću u Cetinju su novembar i decembar (6/10). U toku 7 mjeseci više od 5/10 neba pokriveno je oblacima (oktobar-april). Broj vedrih xxxx xx najveći u toku avgusta mjeseca (14,6 xxxx), xxxx i septembra - sa po 12,0. Najmanji broj vedrih xxxx imaju mjeseci novembar (4,0) i april (4,8).
Ekspozicija
Ekspozicija cetinjskog polja povoljna je. Znaĉajno ograniĉenje trajanja sijanja sunca ĉine obodna brda na jugozapadnom i zapadnom rubu polja.
Kompleksi sjevernog dijela kotline sa južnom ekspozicijom padina, dobro su osunĉani kao i rubne partije polja na sjeveru. U odnosu xx xxxxx ravni, nepovoljnu ekspoziciju ima Bajiĉko poIje, uslovno povoljnu Gornje polje, a povoljnu najveći dio Donjeg polja.
Xxxx xxxx sa pojavom jakog vjetra je vrlo mali i prosjeĉno iznosi po 1 xxx u zimskim mjesecima, dok se u ljetnjim mjesecima vrlo rijetko pojavljuje. U Cetinju je tiho 57%, bez ikakve pojave vjetra (kotlinska pozicija Cetinjskog polja).
PEJZAŽNO UREĐENJE
ZELENILO JAVNE NAMJENE
Sportsko – rekreativne površine
Za podizanje sportskih objekata treba izvršiti pravilan izbor zemljišta i dispoziciju objekata na njemu. Zemljišta xxxxx xx xx ĉista, blago nagnuta ka jugu, suva i ocjedita. Površina kako xxxx biti komunalno i sanitarno opremljena.
Osnovni faktori planiranja i izgradnje sportskih površina su:
▪ orjentacija i zoniranje xxxxxx (dobra orjentacija sjever – jug);
▪ parkovski karakter rješenja;
▪ zelenilo treba da ima zaštitnu, meliorativnu i sanitarno – higijensku ulogu;
▪ zaštićenost od vjetra;
▪ dobra povezanost sa saobraćajem, obezbjeĊenost parkiranja;
▪ pri projektovanju zelenila voditi raĉuna o odnosu svjetlo – sjenka(biljke sa krupnim i glatkim lišćem odbijaju veliku koliĉinu svjetla stvarajući zaslijepljujuće odbljeske, pa treba da se koriste biljke sa sitnim maljavim listovima u kombinaciji sa ĉetinarima).
Predlog dendrološkog materijala:
LIŠĆARSKA STABLA: Acer pseudoplatanus – xxxxxx xxxxx, Tilia tomentosa – srebrnolisna lipa, Ulmus effusa - brijest, Fagus moesiaca - bukva, Aesculus hippocastanum – xxxxxx xxxxxx, Acer pseudoplatanus – xxxxxx xxxxx, Acer platanoides – xxxxx mliječ, Betula verrucosa - xxxxx, Corylus avellana - lijeska, Fraxinus excelsior – bijeli xxxxx, Fraxinus americana – američki xxxxx, Gleditschia triacanthos - gledičija, Laburnum anagyroides – zlatna kiša, Maclura aurantiaca - maklura, Prunus domestica - šljiva, Picea pungens - smrča, Quercus pedunculata - hrast, Robinia pseudoaccacia - bagrem, Tilia parvifolia – sitnolisna lipa, Ulmus montana – brdski brijest, Platanus acerifolia - platan, Ginkgo biloba – ginko, Weigela florida, Eleagnus angustifolia – dafina, Sophora japonica – sofora, Cercis siliquastrum – judino drvo, Paulownia tomentosa – paulovnija ČETINARSKA STABLA: Abies alba – obična jela, Picea abies – obična smrča, Picea omorika - omorika, Picea pungens - smrča, Abies concolor – dugoigličasta jela, Larix europea - ariš, Pinus nigra – crni bor, Pseudotsuga taxifolia – duglazija, Cedrus – kedar
ŽBUNJE: Ligustrum ovalifolium - ligustrum, Ligustrum vulgare – ligustrum, Chamaecyparis lawsoniana - hamaciparis, Cornus mas - drijen, Forsythia suspensa - forzicija, Syringa vulgaris - jorgovan, Juniperus communis - kleka, Sambucus nigra - zova, Spirea x vanhouttei – spirea, Rhodotypus kerrioides, Viburnum lantana – šibikovina, Hibiscus siriacus – hibiskus, Ilex aquifolium – božikovina, Cydonia japonica – japanska dunja, Berberis thunbergii – berberis, Cotoneaster horizontalis – cotoneaster, Keria japonica – keria, Thuja – tuja, Rosa sp. – ruža, Pyracantha coccinea – vatreni žbun
XXXXX: Malus - jabuka, Prunus avium – trešnja, Prunus cerasus - višnja, Prunus domestica – šljiva
PUZAVICE: Vitis vinifera – vinova xxxx, Parthenocissus – lozica, Tecoma radicans – tekoma,
Clematis – klematis, Hedera helix – bršljan, Lonicera caprifolium – orlovi nokti, Wisteria - glicinija
URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU INFRASTRUKTURNIH OBJEKATA
HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA
Vodosnabdjevanje
Urbanistiĉko tehniĉki uslovi za projektovanje spoljašnjih vodovodnih instalacija daju se kroz sljedeće preporuke:
▪ U vodovodnu mrežu ugraĊivati PEHD (polietilen visoke ĉvrstoće) za manje preĉnike i DCI (daktilni liv) za xxxx preĉnike cijevi.
▪ Pritisak u distribucionoj vodovodnoj mreži ne smije prelaziti 6 bara.
▪ Na dovodne cjevodode do rezervoara zabranjeno je prikljuĉenje potrošaĉa.
▪ Potrebno je da minimalni preĉnik bude 100 mm, odnosno 90mm da bi se vodovodna mreža koristila ujedno kao i hidrantska.
▪ Razmak hidranata treba da bude minimalno 70 do 100m i da se ugraĊuju nadzemni hidranti.
▪ Kućne prikljuĉke treba ugraĊivati preko standardizovanih šahtova sa vodomjerima i svaka jedinica treba imati vlastiti vodomjer pomogućnošću sa daljinskim oĉitavanjem. U sluĉaju više stambenih jedinica u jednom objektu, ugraditi vodomjer posebno za svaku stambenu jedinicu. Vodomjerni šaht treba biti obavezno van objekata sa nesmetanim pristupom.
▪ Na vertikalnim lomovima cjevovda potrebno je predvidjeti muljne ispuste i vazdušne ventile.
▪ Minimalna xxxxxx ukopavanja vodovodnih i kanlizacionih cijevi je takva da je nadsloj na cijevima minimalno 1,2 m da bi se izvršila adekvatna zaštita od zamrzavanje.
- Uskladiti položaj vodovodnih instalacija sa drugim podzemnim instalacijama.
U sluĉaju ukrštanja kanalizacionih cijevi sa vodovodnim cijevima, na mjestu ukrštanja je potrebno da kanalizaciona prolazi ispod cjevovoda vodovoda, sa minimalnom udaljenošću cijevi od 30cm u visinskom smislu.
U sluĉaju da kanalizaciona cijev na mjestu ukrštanja prolazi iznad cjevovoda vodovoda, kanalizacionu cijev je potrebno postaviti u zaštitnu cijev minimalne dužine 2m (po 1m od ose ukrštanja) i zapuniti prostor oko kanalizacione cijevi vodonepropusnim materijalom. Minimalno rastojanje cijevi regionalnog vodovoda i zaštitne cijevi je 30cm u visinskom smislu.
Vodovodne i kanalizacione cijevi, poželjno xx xx xxxx udaljene minimalno 2m od drveća. Uz trase podzemnih instalacija potrebno je saditi drveće koje xxx xxxxx korijenje.
Minimalna udaljenost vodovodnih i kanalizacionih cijevi od elektro i telefonskih kablova je 0,5m i to u horizontalnom smislu bez obzira xx xxxxxxxx položaj elektro kabla. U sluĉaju ukrštanja minimalno rastojanje u vertikalnom smislu je 0,5m.
Minimalno rastojanje vodovodnih i kanalizacionih cijevi od temelja objekata je 2m. Pojas zaštite oko vodovodnog cjevovoda je 2m od osovine cijevi.
OdvoĊenje otpadnih voda
Urbanistiĉko tehniĉi uslovi za projektovanje fekalne kanalizacije daju se kroz sljedeće preporuke:
U kanalzacionu mrežu, u daljoj projektnoj dokumentaciji predvidjeti cijevni materijal od nerecikliranog propilena (PP), polietilena (PEVG odnosno PEHD) (dvoslojne) ili polivinil hlorid (PVC) tjemene nosivosti zavisno od mjesta ugradnje. Cijevi trebaju biti sa integrisanim naglavkom, spojnicom.
▪ Minimalni, odnosno makimalni pad u kanalizacionoj mreži iznosi 2‰ i 6% respektivno vodeći raĉuna o preĉnicima cijevi.
▪ Na svim vertikalnim i horizonalnim lomovima, i mjestima promjene preĉnika i prikljuĉenja kanalizacionih cijevi, potrebno je predvidjeti revizione šahtove.
▪ Na kanalizacionim cijevima u pravcu razmak šahtova predvidjeti ne veći od 30m.
▪ Minimalni preĉnici cijevi su 250mm.
▪ Ne upuštati kišnicu u fekalnu kanalizaciju.
▪ U sluĉaju izgradnje objekata prije kanalizaciong sistema izgraditi propisne septiĉke xxxx sa ureĊajima za preĉišćavanje otpadnih voda.
▪ Zabraniti izgradnju propusnih “septiĉkih jama” odnosno upojnih bunara.
▪ Minimalna xxxxxx ukopavanja vodovodnih i kanalizacionih cijevi je takva da je nadsloj na cijevima minimalno 1,2 m da bi se izvršila adekvatna zaštita od zamrzavanje.
▪ Uskladiti položaj vodovodnih instalacija sa drugim podzemnim instalacijama.
U sluĉaju ukrštanja kanalizacionih cijevi sa vodovodnim cijevima, na mjestu ukrštanja je potrebno da kanalizaciona prolazi ispod cjevovoda vodovoda, sa minimalnom udaljenošću cijevi od 30cm u visinskom smislu.
U sluĉaju da kanalizaciona cijev na mjestu ukrštanja prolazi iznad cjevovoda vodovoda, kanalizacionu cijev je potrebno postaviti u zaštitnu cijev minimalne dužine 2m (po 1m od ose ukrštanja) i zapuniti prostor oko kanalizacione cijevi vodonepropusnim materijalom. Minimalno rastojanje cijevi regionalnog vodovoda i zaštitne cijevi je 30cm u visinskom smislu.
Vodovodne i kanalizacione cijevi, poželjno xx xx xxxx udaljene minimalno 2m od drveća. Uz trase podzemnih instalacija potrebno je saditi drveće koje xxx xxxxx korijenje.
Minimalna udaljenost vodovodnih i kanalizacionih cijevi od elektro i telefonskih kablova je 0,5m i to u horizontalnom smislu bez obzira xx xxxxxxxx položaj elektro kabla. U sluĉaju ukrštanja minimalno rastojanje u vertikalnom smislu je 0,5m.
Minimalno rastojanje vodovodnih i kanalizacionih cijevi od temelja objekata je 2m. Pojas zaštite oko kanalizacionog cjevovoda je 2m od osovine cijevi.
OdvoĊenje atmosferskih voda
Urbanistiĉko tehniĉi uslovi za projektovanje kišne kanalizacija:
▪ Striktno zabraniti upuštanje fekalne kanalizacije u bilo koji objekat za odvoĊenje kišne kanalizacije
▪ U oborinsku mrežu se ugraĊuju PEHD i PE (polietilen), PP (polipropilen) cijevi.
▪ Minimalni preĉnici cijevi za atmosfersku kanalizaciju su 300mm.
▪ Ne upuštati kišnicu u fekalnu kanalizaciju.
ELEKTROENERGETSKA INFRASTRUKTURA
Objekti elektroenergetske mreže
▪ Tehniĉki uslovi i mjere koje treba da se primijene pri projektovanju i izgradnji prikljuĉka objekata na niskonaponsku mrežu definisani su Tehniĉkom preporukom TP2 ED Elektroprivrede Crne Xxxx.
▪ Pri polaganju kablova voditi raĉuna da sva eventualna ukrštanja, približavanja ili paralelna voĊenja kablova sa drugim podzemnim instalacijama budu izvedena u skladu sa važećim propisima i preporukama.
▪ Zaštitu od opasnog napona dodira izvesti sistemom zaštitinog uzemljenja sa zajedniĉkim uzemljivaĉem i dodatnom mjerom zaštite pomoću zastitnih uredaja diferencijalne struje sa i be zautomatskog restarta.
▪ Zastitu od prenapona izvesti koordinacijom prenaponske zastite na NN strani, u NKRO, PMO/MRO i GRO.
▪ Za zaštitu od atmosferskog pražnjenja na planiranim objektima predvideti gromobransku instalaciju i izvesti je prema standardu MEST EN 62305 i važećim tehniĉkim propisima za gromobranske instalacije.
▪ Pri projektovanju osvjetljenja fasada posebno voditi raĉuna o svjetlosnom zagadjenju i isto svesti na najnizi mogući nivo.
Mjere energetske efikasnosti
Poboljšanje energetske efikasnosti posebno se odnosi na ugradnju ili primjenu: niskoenergetskih zgrada, unaprijeĊenje ureĊaja za klimatizaciju i pripremu xxxxx vode korišćenjem solarnih panela za zagrijavanje, unaprijeĊenje rasvjete upotrebom izvora svjetla xx xxxxx instalisanom snagom (LED), koncepta inteligentnih zgrada (upravljanje potrošnjom energije glavnih potrošaca sa centralnog mjesta). Sve nabrojane mogućnosti se u odreĊenoj mjeri mogu koristiti pri izgradnji objekata na podruĉju zahvata.
Kada su u pitanju obnovljivi izvori energije, posebno treba naglasiti potencijalnu primjenu energije direktnog sunĉevog zraĉenja.
Sunĉeva energija xx xxx neiscrpan izvor energije u zgradama koristi na tri naĉina:
1. pasivno-za grijanje i osvjetljenje prostora
2. aktivno- sistem kolektora za pripremu xxxxx vode
3. fotonaponske sunĉane ćelije za proizvodnju elektriĉne energije
Na ovom podruĉju postoje mogućnosti za sva tri naĉina korišćenja sunĉeve energije – za grijanje i osvjetljavanje prostora, grijanje vode (klasiĉni solarni kolektori) i za proizvodnju elektriĉne energije (fotonaponske ćelije).
U ukupnom energetskom bilansu kuća važnu ulogu igraju toplotni efekti sunca. U savremenoj arhitekturi puno pažnje posvećuje se prihvatu sunca i zaštiti od pretjeranog osunĉanja, jer se i pasivni dobici toplote moraju regulisati i optimizovati u zadovoljavajuću cjelinu. Ako postoji mogućnost orijentacije kuće prema jugu, staklene površine treba koncentrisati na južnoj fasadi, dok prozore na sjevernoj fasadi treba maksimalno smanjiti da se ograniĉe toplotni gubici. Pretjerano zagrijavanje ljeti treba sprijeĉiti sredstvima za zaštitu od sunca, pokretnim suncanim zastorima od materijala koji sprecavaju prodor UV zraka koji podižu temeperaturu, usmjeravanjem dnevnog svjetla, zelenilom, prirodnim provjetravanjem i sl.
Savremeni tzv. “daylight” sistemi koriste optiĉka sredstva da bi podstakli refleksiju, lomljenje svjetlosnih zraka, ili za aktivni ili pasivni prihvat svjetla. Savremene pasivne kuće danas se definišu kao graĊevine bez aktivnog sistema za zagrijavanje konvencionalnim izvorima energije.
Za izvedbu objekata uz navedene energetske mjere potrebno je primjenjivati (uz prethodnu pripremu struĉnu i zakonodavnu) Direktivu 2002/91/EC Evropskog parlamenta (Directive 2002/91/EC of the European Parliament and of the Council of 16 December 2002 on the energy performance of buildings (Official Journal L 001,04/01/2003)/ o energetskim svojstvima zgrada, što podrazumijeva obavezu izdavanja sertifikata o energetskim svojstvima zgrade, kome rok valjanosti nije duži od 10 god.
Korišćenje solarnih kolektora se preporuĉuje kao mogućnost odreĊene uštede u potrošnji elektriĉne energije, pri ĉemu xx xxxx povesti raĉuna da ne budu u koliziji sa karakteristiĉnom tradicionalnom arhitekturom.
Za proizvodnju elektriĉne energije pomoću fotonaponskih elemenata, potrebno je uraditi prethodnu sveobuhvatnu analizu tehniĉkih, ekonomskih i ekoloških parametara.
ELEKTRONSKE KOMUNIKACIJE
TK kanalizacija i TK okna u okviru ovog DUP-a moraju se izvoditi u svemu prema važećim propisima i preporukama ZJ PTT iz ove oblasti. U sluĉaju da se trasa tk kanalizacije poklapa sa trasom vodovodne, kanalizacione i elektro infrastrukture, treba poštovati propisna rastojanja i pozicije postavljanja, a dinamiku izgradnje vremenski sinhronizovati.
Izgradnjom nove TK kanalizacije treba da bude omogućeno maksimalno iskorištenje planiranih TK i KDS kablova. Projektima za pojedine objekte u zoni obuhvata treba definisati plan i naĉin prikljuĉenja svakog pojedinaĉnog objekta. Pojedinaĉnim projektima treba planirati privodnu TK kanalizaciju od tk okana do samih objekata i to sa Alkaten cijevima 2X PE Ǿ 40mm.
Kućnu TK instalaciju u objektima treba izvoditi u tipskim ITO LI ormarićima, lociranim na ulazu u objekat na propisnoj visini. Na isti naĉin planirati distributivni ormarić za koncentraciju kućne instalacije za potrebe distribucije kablovskog TV signala i sa opremom za pojaĉanje i modulaciju TV signala.
Kućnu TK instalaciju u svim prostorijama izvoditi sa instalacionim kablovima FTP Cat6 4P 24AWG odnosno FTP Cat7 ili sa kablovima sliĉnih karakteristika koji se provlaĉe kroz gibljive PVC cijevi u odgovarajući broj prolaznih kutija i vode do ITO LI, ili optiĉkim kablovima koji bi završavali u optiĉkim terminacionim kutijama radi pružanja dalje modernizacije elektronskih komunikacija (FTTH tehnologije), a bez potrebe za izvoĊenjem dodatnih radova.
Za poslovne prostore predvidjeti instalaciju za 4 ek prikljuĉka dok za stambene objekte treba predvidjeti instalaciju za 2 ek prikljuĉka ili odogovrajućim optiĉkim kablovima koji bi završavali u optiĉkim terminacionim kutijama. TakoĊe treba predvidjeti i mogućnost za montažu javnih telefonskih govornica.
U kanalizacionim pravcima predvidjeti po minimalno jednu cijev za optiĉke kablove, a ostale cijevi predvidjeti u skladu sa planiranim potrebama provajdera EK usluga.
Planirana je TC Humci – elektronska koncentracija u Centru Inustrijsko skladišne zone na kat.par. 926a.
Potrebno je takoĊe ostaviti mogućnost provlaĉenja optiĉkih kablova do svake stambene odnosno stambeno-poslovne jedinice FTTX i FFTB, odnosno kablovsku kanalizaciju za potrebe lokalne samouprave: linkovi za povezivanje opštinskih i državnih organa, video-nadzor, telemetrijske xxxxx, informativno - turistiĉki punktovi i sl.
SMJERNICE ZA DALJU PLANSKU RAZRADU
Ovim planskim dokumentom nije predviĊena dalja detaljna planska razrada. Urbanistiĉka parcela je osnovni prostorni element Plana na kome se najdetaljnije sagledavaju mogućnosti, potencijali i ograniĉenja predmetnog prostora.
Da bi se dobila cjelovita slika o stanju i mogućim intervencijama svake parcele iz plana, obavezno treba prostudirati grafiĉke priloge koji daju osnovne informacije.
SMJERNICE ZA FAZNU REALIZACIJU PLANA
Predloženim rješenjem za teritoriju plana postavljena je primarna uliĉna mreža koja danas većim dijelom nepostoji, kao ni planirana blokovska struktura koji predstavljaju osnovni pravac daljeg urbanog razvoja ovog naselja na teritoriji Prijestonice.
Proces realizacije Plana nije fazno uslovljen već će se on dalje odvijati po pojedinaĉnim parcelama u skladu sa planiranim razvojem naselja i zahtjevima i potrebama lokalnog stanovništva, a poĉev od onih zona koje su realizovane ka planiranim novim.
Da bi proces realizacije Plana po pojedinaĉnim parcelama zapoĉeo, svakako da je prva faza na gradskim vlastima da pribave i opreme zemljište javne namjene i to u smislu rekonstrukcije postojećih i izgradnje novih saobraćajnica i prateće tehniĉke infrastrukture, ĉime bi se formirala planirana blokovska matrica i aktivirale do danas nedostupne lokacije.
Realizacija sekundarnih saobraćajnica se sprovodi u skladu sa finansijskim mogućnostima Prijestonice i stvarnim potrebama korisnika prostora za realizaciju istih, a prema postojećem stanju na terenu.
GraĊevinska dozvola se može izdavati za one urbanistiĉke parcele koje imaju direktan pristup sa postojećih i/ili izvedenih planiranih javnih saobraćajnica.
SMJERNICE ZA ZAŠTITU PRIRODNIH I PEJZAŽNIH VRIJEDNOSTI I KULTURNE XXXXXXX
Xx prostoru Plana nema registrovanih spomenika prirode kao ni objekata koji predstavljaju zaštićena nepokretna kulturna dobra.
Prilikom izgradnje novih objekata, a posebno na lokalitetu „Stankova gomila“, neophodno je poštovati odredbe Zakona o kulturnim dobrima („Službeni list CG“ broj 49/10 ĉl. 87 i 88) koje se odnose na sluĉajna otkrića - nalaze od arheološkog znaĉaja. Ukoliko se prilikom izvoĊenja radova naiĊe na arheološke ostatke, sve radove treba obustaviti i o tome obavjestiti Ministarstvo kulture i Upravu za zaštitu kulturnih dobara, kako bi se preduzele sve neophodne mjere za njihovu zaštitu.
SMJERNICE ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE
Koncepcija optimalnog korišćenja prostora, xxxx xxxxx da je rezultat svakog detaljnog plana, u osnovi predstavlja akt zaštite životne sredine. Principijelni xxxx xx da se životna sredina štiti koristeći se na adekvatan naĉin i pod odgovarajućim uslovima. Drugim rijeĉima da se stimuliše razvoj onih djelatnosti za koje prostor po prirodnim datostima, nasljeĊu i ljudskim potencijalima pruža optimalne uslove.
Prostorno rešenje DUP-a raĊeno je na osnovu principa oĉuvanja životne sredine. Za osnovne zahtjeve sa ovog stanovišta uzeti su:
▪ racionalno korišćenje graĊevinskog podruĉja;
▪ optimalan odnos izgraĊenog i slobodnog prostora;
▪ postizanje dovoljne koliĉine zelenila za optimalnu zaštitu vazduha;
▪ spreĉavanje svakog oblika zagaĊenja voda, zemljišta i vazduha obezbeĊenjem neophodnih preduslova kvalitetnog funkcionisanja prostora kroz sprovoĊenje adekvatne mreže infrastrukture i funkcionalne organizacije kojom se ne predviĊaju aktivnosti na prostoru DUP-a koje ugrožavaju životnu sredinu;
▪ racionalno korišćenje prirodnih resursa, voda i kvalitetnog poljoprivrednog zemljišta.
Shodno smjernicama za izradu ovog DUP-a, u obuhvatu Plana nema objekata koji podliježu obavezi procjene uticaja na životnu sredinu niti objekata koji bi mogli proizvesti negativne uticaje u odnosu na kriterijume iz ĉlana 9. Zakona o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu te je Sekretarijat za ureĊenje prostora i zaštitu životne sredine Prijestonice Cetinje, xxxxx Odluku o ne preduzimanju izrade strateške procjene uticaja za Detaljni urbanistički plan Humci.
SMJERNICE ZA ZAŠTITU OD INTERESA ZA ODBRANU ZEMLJE
Osnovna mjera civilne zaštite je izgradnja skloništa u skladu sa Pravilnikom o tehniĉkim normativima za izgradnju skloništa (Sl. list SFRJ br. 55/83).
Da bi se povredivost prostora svela na najmanju moguću mjeru pri organizaciji prostora naroĉita pažnja je posvećena:
▪ smanjenju obima i stepena razaranja uslijed elementarnih nepogoda i ratnih opasnosti;
▪ smanjenju obima ruševina i stepenu zakrĉenosti od rušenja;
▪ povećanju prohodnosti poslije razaranja za evakuaciju stanovništva i sl.;
▪ sprjeĉavanju zagaĊivanja tla, površinskih i podzemnih voda;
▪ izdvajanju i stavljanju izvorišta vode pod poseban režim;
▪ osiguranju alternativnih izvora energije;
▪ stavljanju pod zaštitu ugroženog poljoprivrednog zemljišta, posebno zaštita najkvalitetnijeg poljoprivrednog zemljišta i šuma;
▪ izbjegavanju prevelikih koncentracija stambene izgradnje;
▪ ravnomjernom rasporeĊivanju stanovništva na naĉin da se osigura korišćenje ukupnog prostora;
▪ razmještanju svih funkcija u prostoru na naĉin da se putovanje xxxx-objekti društvenog standarda svedu na najmanju mjeru;
▪ osiguranje odgovarajuće organizacije saobraćaja;
▪ polaganju trasa i objekata vodoprivrednih sistema (vodosnabdijevanje i odvodnja);
▪ povećanju izgradnje društvenih socijalnih i zdravstvenih ustanova i snabdjevaĉkih centara, koji mogu preuzeti funkciju razorenih objekata;
▪ planiranju mreže skloništa i drugih zaštitnih objekata;
▪ osiguranje prilaza vatrogasnim vozilima i vozilima hitne pomoći do svakog objekta;
▪ osiguranje dovoljnih koliĉina vode za zaštitu od požara.
SMJERNICE ZA SPRIJEČAVANJE I ZAŠTITU OD PRIRODNIH I TEHNIČKO - TEHNOLOŠKIH NESREĆA
Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda
Za prostor ovog Plana najveću opasnost predstavljaju poplave, zemljotresi i požari.
Mjere zaštite od elementarnih nepogoda obuhvataju preventivne mjere kojima se sprijeĉava ili ublažava dejstvo elementarnih nepogoda.
Elementarne nepogode mogu biti:
▪ prirodne nepogode (zemljotres, požar, klizanje tla, poplave, orkanski vjetrovi, snježni nanosi i dr.);
▪ nepogode izazvane djelovanjem ĉovjeka (nesolidna gradnja, havarije industrijskih postrojenja, požari velikih razmera, eksplozije i dr.);
▪ drugi oblik opšte opasnosti (tehniĉko-tehnološke i medicinske katastrofe, kontaminacija i dr.). U cilju zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom o zaštiti i spašavanju (''Sl.list CG br.13/2007) i Pravilnikom o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda (''Sl.list R CG br. 8/1993).
Uslovi i mjere zaštite od zemljotresa
Preporuke za projektovanje objekata aseizmiĉnih konstrukcija:
▪ Mogu se graditi objekti razliĉite spratnosti uz pravilan (optimalan) izbor konstruktivnih sistema i materijala.
▪ Horizontalni gabarit objekta u osnovi treba da ima pravilnu geometrijsku formu, xxxx xx simetriĉna u odnosu na glavne ose objekta, npr. pravougaona, kvadratna i sl.
▪ Principijelno izbjegavati rekonstrukciju sa nadogradnjom objekta gdje se mijenja postojeći konstruktivni sistem, u protivnom obavezna je prethodna statiĉka i seizmiĉkih analiza, sa ciljem obezbjeĊivanja dokaza o mogućnosti pristupanja rekonstrukciji.
▪ Izbor i kvalitet materijala i naĉin izvoĊenja objekta od bitnog su znaĉaja za sigurnost i ponašanje objekta, izloženih seizmiĉkom dejstvu.
▪ Armirano-betonske i ĉeliĉne konstrukcije posjeduju visoku seizmiĉku otpornost. Pored ramovskih armirano-betonskih konstrukcija može biti primjenjena izgradnja objekata ramovskih konstruktivnih sistema ojaĉanih sa armirano-betonskim dijafragmama (jezgrima), kao i konstrukcija sa armirano-betonskim platnima (naroĉito ekonomiĉne za visine objekata do 15 spratova).
Kod zidanih konstrukcija preporuĉuje se primjena zidanja, ojaĉanog horizontalnim i vertikalnim serklažima i armirane konstrukcije razliĉitog tipa. Obiĉno zidanje, samo sa horizontalnim i vertikalnim serklažima treba primjenjivati za objekte manjeg znaĉaja i manje visine (do 2 sprata visine).
▪ Kod projektovanja konstrukcija temelja prednost imaju one konstrukcije koje spreĉavaju klizanja u kontaktu sa tlom i pojavu neravnomjernih slijeganja. Opterećenje koje se prenosi preko temeljne konstrukcije na tlo xxxx da bude homogeno rasporeĊeno po cijeloj kontaktnoj površini. Treba obezbjediti dovoljnu krutost temeljne konstrukcije, a posebno na spojevima temeljnih greda sa stubovima konstrukcije.
Preporuke za projektovanje infrastrukturnih sistema:
▪ Pri projektovanju vodova infrastrukture, a naroĉito glavnih dovoda potrebno je posebnu pažnju posvetiti inženjersko-geološkim i seizmološkim uslovima xxxxxx i tla.
▪ Za izradu vodova infrastrukture treba koristiti fleksibilne konstrukcije, koje mogu da sljede deformacije tla. Izbjegavati upotrebu krutih materijala (nearmiran beton, azbest-cementne cijevi i sl.) za izradu vodova infrastrukture.
▪ Izbjegavati nasipne, vodne i nestabilne terene za postavljanje trasa glavnih vodova svih instalacija.
▪ Podzemne elektriĉne instalacije treba obezbjediti ureĊajima za iskljuĉenje pojedinih reona.
▪ Pri projektovanju saobraćajnica treba prići ne samo sa ekonomsko-saobraćajnog već i sa aspekta planiranja i projektovanja saobraćaja na seizmiĉki aktivnim podruĉjima.
▪ U sistemu saobraćajnica poželjno je obezbjediti paralelne veze tako da u sluĉaju da jedna postane neprohodna, postoji mogućnost da se preko druge obezbjedi nesmetano odvijanje saobraćaja.
U cilju zaštite od zemljotresa, postupiti u skladu sa odredbama Pravilnika o tehniĉkim normativima za izgradnju objekata u seizmiĉkim podruĉjima (Službeni list SFRJ br. 52/90).
Na bazi sadržaja zvaniĉnih Tehniĉkih normativa za oblast planiranja i projektovanja u seizmiĉkim podruĉjima u Crnoj Gori, Seizmološka karta za povratni period od 500 xxxxxx xxx prateća osnova tih propisa, kao i Karta seizmiĉke rejonizacije Crne Xxxx, izražavaju približno identiĉne vrijednosti oĉekivanih budućih seizmiĉkih dejstava na teritoriji Prijestonice, s obzirom da je ona na xxx kartama locirana u zoni od 8 jedinica MCS (ili numeriĉki ekvivalentne EMS84) skale.
Zaštita od požara
Preventivna mjera zaštite od požara je postavljanje objekata na što većem meĊusobnom rastojanju kako bi se spreĉilo prenošenje požara.
TakoĊe, obavezno je planirati i obezbjediti prilaz vatrogasnih vozila objektu.
IzgraĊeni dijelovi razmatranog prostora moraju biti opremljeni funkcionalnom hidrantskom mrežom xxxx xx omogućiti efikasnu zaštitu, odnosno gašenje nastalih požara.
Planirani objekat xxxx biti pokriven spoljnom hidrantskom mrežom regulisanom na nivou kompleksa u
skladu sa Pravilnikom o tehniĉkim normativima za hidrantsku mrežu i gašenje požara (Sl. list SFRJ broj 30/91).
Širenje požarnih oluja na izgraĊenim dijelovima sprjeĉava se zaštitnim koridorima zelenila.
SMJERNICE ZA POVEĆANJE ENERGETSKE EFIKASNOSTI I KORIŠĆENJE OBNOVLJIVIH IZVORA ENERGIJE
U procesu uspostavljanja održive potrošnje energije prioritet xxxxx xxxx racionalnom planiranju
potrošnje, tj. implementaciji mjera energetske efikasnosti u sve segmente energetskog sistema. Održiva gradnja je svakako jedan od znaĉajnijih segmenata održivog razvoja koji ukljuĉuje:
▪ Upotrebu graĊevinskih materijala koji nijesu štetni po životnu sredinu;
▪ Energetsku efikasnost zgrada;
▪ Upravljanje otpadom nastalim prilikom izgradnje ili rušenja objekata. Energetski i ekološki održivo graditeljstvo teži:
▪ Smanjenju gubitaka toplote iz objekta poboljšanjem toplotne zaštite spoljnih elemenata i povoljnim odnosom osnove i volumena zgrade;
▪ Povećanju toplotnih dobitaka u objektu povoljnom orijentacijom zgrade i korišćenjem sunĉeve energije;
▪ Korišćenju obnovljivih izvora energije u zgradama (sunce, vjetar, biomasa itd.);
▪ Povećanju energetske efikasnosti termoenergetskih sistema.
Cilj sveobuhvatne uštede energije, a time i zaštite životne sredine je stvoriti preduslove za sistemsku sanaciju i rekonstrukciju postojećih zgrada, a zatim i povećanje obavezne toplotne zaštite novih objekata. Prosjeĉni stariji postojeći objekti godišnje troše 200-300 kWh/m² energije za grijanje, standardno izolovane kuće ispod 100, savremene niskoenergetske kuće oko 40, a pasivne 15 kWh/m² i manje.
Nedovoljna toplotna izolacija dovodi do povećanih toplotnih gubitaka zimi, hladnih spoljnih konstrukcija, oštećenja nastalih vlagom (kondenzacijom) kao i pregrijavanja prostora ljeti. Posljedice su oštećenja konstrukcije, nekonforno i nezdravo stanovanje i rad. Zagrijavanje takvih prostora zahtjeva veću koliĉinu energije što dovodi do povećanja cijene korišćenja i održavanja prostora, ali i do većeg zagaĊenja životne sredine. Poboljšanjem toplotno izolacionih karakteristika zgrade moguće je postići smanjenje ukupnih gubitaka toplote za prosjeĉno 40 do 80%.
Kod gradnje novih objekata važno je već u fazi idejnog projekta u saradnji sa projektantom predvidjeti sve što je potrebno da se dobije kvalitetna i optimalna energetski efikasna zgrada. Xxxx xx potrebno:
▪ Analizirati lokaciju, orjentaciju i oblik objekta;
▪ Primjeniti visoki nivo toplotne izolacije kompletnog spoljnjeg omotaĉa objekta i izbjegavati toplotne mostove;
▪ Iskoristiti toplotne dobitke od sunca i zaštititi se od pretjeranog osunĉanja;
▪ Koristiti energetski efikasan sistem grijanja, hlaĊenja i ventilacije i kombinovati ga sa obnovljivim izvorima energije.