PREAMBULA

PREČIŠĆENI TEKST UGOVORA O FUNKCIONISANJU

EVROPSKE UNIJE

PREAMBULA

NJEGOVO VELIČANSTVO KRALJ BELGIJANACA, PREDSJEDNIK SAVEZNE REPUBLI- KE NJEMAČKE, PREDSJEDNIK FRANCUSKE REPUBLIKE, PREDSJEDNIK REPUBLIKE ITALIJE, NJEGOVO KRALJEVSKO VISOČANSTVO VELIKI VOJVODA OD LUKSEMBURGA, NJENO VELIČANSTVO KRALJICA HOLANDIJE.1

ODLUČNI da postave osnove za sve ĉvršću uniju izmeĊu naroda Evrope,

ODLUČNI da osiguraju ekonomski i društveni napredak svojih država zajedniĉkim djelovanjem na uklanjanju prepreka koje dijele Evropu,

POTVRĐUJUĆI da je glavni cilj njihovih xxxxxx stalno poboljšanje uslova xxxxxx x xxxx njihovih naroda,

SVJESNI da uklanjanje postojećih prepreka zahtijeva usklaĊeno djelovanje radi garantovanja stalne ekspanzije, uravnotežene trgovine i pravedne konkurencije,

U VELIKOJ ŽELJI da ojaĉaju jedinstvo svojih privreda i osiguraju skladan razvoj smanjivanjem razlika koje postoje meĊu pojedinim regionima i zaostalosti regiona ograniĉenih mogućnosti,

U ŽELJI da doprinesu, zajedniĉkom trgovinskom politikom, postepenom ukidanju ograniĉenja u meĊunarodnoj trgovini,

U NAMJERI da potvrde solidarnost koja povezuje Evropu sa prekomorskim zemljama i u želji da osiguraju njihov napredak, u skladu sa naĉelima Povelje Ujedinjenih nacija,

RIJEŠENI da, udruživanjem svojih resursa, oĉuvaju i ojaĉaju mir i slobodu, i pozivaju xxxxx xxxxxx Evrope koji dijele njihove ideale da im se u xxx naporima pridruže,

ODLUČNI da podstiĉu razvoj što višeg nivoa znanja svojih naroda širokim pristupom obrazovanju i njegovim stalnim usavršavanjem,

i u tu svrhu IMENOVALI su svoje punomoćnike:

(Lista punomoćnika nije preuzeta)

KOJI su se, razmijenivši svoja punomoćja, za xxxx xx utvrĊeno da su u propisanoj formi, sporazumjeli o sljedećem:

1 Republika Bugarska, Republika Češka, Kraljevina Danska, Republika Estonija, Irska, Grĉka Republika, Kraljevina Španija, Republika Kipar, Republika Letonija, Republika Litvanija, Republika MaĊarska, Republika Malta, Republika Austrija, Republika Poljska, Republika Portugalija, Rumunija, Republika Slovenija, Republika Slovaĉka, Republika Finska, Kraljevina Švedska i Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Sjeverne Irske postale su naknadno ĉlanice Evropske unije.

DIO PRVl

NAČELA

Član 1

1. Ovim ugovorom ureĊuje se funkcionisanje Unije i odreĊuju oblasti nadležnosti, razgraniĉavanje nadležnosti i naĉini na koje ih ona vrši.

2. Ovaj ugovor i Ugovor o Evropskoj uniji ĉine ugovore na kojima se zasniva Unija. Ova dva ugovora (u daljem tekstu: ugovori) imaju istu pravnu vrijednost.

GLAVA I

KATEGORIJE I OBLASTI NADLEŽNOSTI UNIJE

Član 2

1. Xxxx xx ugovorima na Uniju prenesena iskljuĉiva nadležnost u odreĊenoj oblasti, samo Unija može donositi propise i usvajati pravno obavezujuća akta, dok države ĉlanice to mogu ĉiniti samostalno ako ih za to ovlasti Unija ili radi sprovoĊenja akata Unije.

2. Xxxx xx ugovorima na Uniju prenesena nadležnost koju ona dijeli sa državama ĉlanicama u odreĊenoj oblasti, Unija i države ĉlanice mogu donositi propise i usvajati pravno obavezujuća akta u toj oblasti. Države ĉlanice vrše svoju nadležnost u mjeri u kojoj je Unija nije vršila. Države ĉlanice ponovo vrše svoju nadležnost u mjeri u kojoj je Unija odluĉila da prestane da vrši svoju nadležnost.

3. Države ĉlanice usklaĊuju svoje ekonomske politike i politike zapošljavanja u skladu sa pravilima utvrĊenim ovim ugovorom, za ĉije je utvrĊivanje nadležna Unija.

4. Unija je nadležna, u skladu sa odredbama Ugovora o Evropskoj uniji, da utvrĊuje i sprovodi zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku, ukljuĉujući i postepeno uobliĉavanje zajedniĉke odbrambene politike.

5. U odreĊenim oblastima i pod uslovima utvrĊenim ugovorima, Unija ima nadležnost da sprovodi mjere kojima podržava, usklaĊuje ili dopunjava mjere država ĉlanica, a da time ni na xxxx xxxxx ne zamjenjuje njihove nadležnosti u xxx oblastima.

Pravno obavezujuća akta Unije, donesena na osnovu odredaba ugovora, koji se odnose na ove oblasti ne ukljuĉuju usklaĊivanje zakona ili drugih propisa država ĉlanica.

6. Obim i naĉin vršenja nadležnosti Unije utvrĊeni su odredbama za svaku oblast iz ugovora.

Član 3

1. Unija ima iskljuĉivu nadležnost u sljedećim oblastima:

(a) carinska unija;

(b) utvrĊivanje pravila konkurencije neophodnih za funkcionisanje unutrašnjeg tržišta;

(d) oĉuvanje morskih bioloških resursa u skladu sa zajedniĉkom politikom ribarstva;

(e) zajedniĉka trgovinska politika.

2. Unija ima i iskljuĉivu nadležnost za zakljuĉivanje meĊunarodnog ugovora ako je njegovo zakljuĉivanje predviĊeno zakonodavnim aktom Unije ili je potrebno da se Uniji omogući da vrši svoju unutrašnju nadležnost, ili u onoj mjeri u kojoj njegovo zakljuĉivanje može uticati na zajedniĉka pravila ili promijeniti podruĉje primjene tih pravila.

Član 4

1. Unija dijeli nadležnost sa državama ĉlanicama kada se ugovorima na Uniju prenosi nadležnost koja se ne odnosi na oblasti iz ĉl. 3 i 6.

2. Nadležnost podijeljena izmeĊu Unije i država ĉlanica primjenjuje se u sljedećim glavnim oblastima:

(a) unutrašnje tržište;

(b) socijalna politika, za aspekte utvrĊene ovim ugovorom;

(d) poljoprivreda i ribarstvo, izuzev oĉuvanja morskih bioloških resursa;

(e) životna sredina;

(f) zaštita potrošaĉa;

(g) saobraćaj;

(h) transevropske mreže;

(i) energija;

(j) prostor slobode, bezbjednosti i pravde;

(k) zajedniĉka pitanja sigurnosti u oblasti javnog zdravlja, za aspekte utvrĊene ovim ugovorom.

3. U oblastima istraživanja, tehnološkog razvoja i svemira, Unija ima nadležnost da sprovodi aktivnosti, naroĉito da utvrĊuje i sprovodi programe; meĊutim, vršenje ove nadležnosti ne spreĉava države ĉlanice da vrše svoju nadležnost.

4. U oblasti razvojne saradnje i humanitarne pomoći Unija ima nadležnost da sprovodi aktivnosti i vodi zajedniĉku politiku; meĊutim, vršenje ove nadležnosti ne spreĉava države ĉlanice da vrše svoju nadležnost.

Član 5

1. Države ĉlanice usklaĊuju svoje ekonomske politike unutar Unije. U tu svrhu Savjet utvrĊuje mjere, naroĉito opšte smjernice za te politike.

Na države ĉlanice xxxx xx valuta euro primjenjuju se posebne odredbe.

2. Unija preduzima mjere da obezbijedi usklaĊivanje politika zapošljavanja država ĉlanica, naroĉito utvrĊivanjem smjernica za te politike.

3. Unija može preduzimati inicijative da obezbijedi usklaĊivanje socijalnih politika država ĉlanica.

Član 6

Unija ima nadležnost da sprovodi mjere kojima podržava, usklaĊuje ili dopunjava mjere država ĉlanica. Oblasti ovih mjera, na evropskom nivou, su:

(a) zaštita i unapreĊenje zdravlja ljudi;

(b) industrija;

(d) turizam;

(e) obrazovanje, struĉno usavršavanje, omladina i sport;

(f) civilna zaštita;

(g) upravna saradnja.

GLAVA II

ODREDBE OPŠTE PRIMJENE

Član 7

Unija obezbjeĊuje dosljednost izmeĊu svojih politika i aktivnosti, vodeći raĉuna o svim svojim ciljevima i u skladu sa naĉelom prenosa nadležnosti.

Član 8

(raniji ĉlan 3 stav 2 UEZ) (1)

U svim svojim aktivnostima Unija nastoji da otkloni nejednakosti i podstakne ravnopravnost muškaraca i žena.

Član 9

Prilikom utvrĊivanja i sprovoĊenja svojih politika i aktivnosti, Unija vodi raĉuna o zahtjevima u vezi sa podsticanjem visokog nivoa zaposlenosti, jamĉenjem odgovarajuće socijalne

1 Ova upućivanja su samo indikativna. Za više informacija pogledajte tabele ekvivalentnosti izmeĊu starog i novog numerisanja ĉlanova u ugovorima.

zaštite, borbom protiv društvene iskljuĉenosti, kao i visokim nivoom obrazovanja, usavršavanja i zaštite zdravlja ljudi.

Član 10

Prilikom utvrĊivanja i sprovoĊenja svojih politika i aktivnosti, Unija nastoji da se bori protiv diskriminacije po osnovu pola, rase ili etniĉkog porijekla, vjeroispovijesti ili uvjerenja, invalidnosti, starosne dobi ili seksualne orijentacije.

Član 11

(raniji ĉlan 6 UEZ)

Zahtjevi zaštite životne sredine moraju se ukljuĉiti u utvrĊivanje i sprovoĊenje politika i aktivnosti Unije, naroĉito radi podsticanja održivog razvoja.

Član 12

(raniji ĉlan 153 stav 2 UEZ)

Zahtjevi zaštite potrošaĉa uzimaju se u obzir prilikom utvrĊivanja i sprovoĊenja drugih politika i aktivnosti Unije.

Član 13

Prilikom utvrĊivanja i sprovoĊenja politika Unije u oblasti poljoprivrede, ribarstva, saobraćaja, unutrašnjeg tržišta, istraživanja i tehnološkog razvoja i svemirske politike, Unija i države ĉlanice u potpunosti vode raĉuna o zahtjevima koji se odnose na dobrobit životinja xxx xxxx koja osjećaju, poštujući zakonodavne ili upravne odredbe i obiĉaje država ĉlanica, koji se naroĉito odnose na vjerske obrede, kulturnu tradiciju i regionalnu baštinu.

Član 14

(raniji ĉlan 16 UEZ)

Ne dovodeći u pitanje ĉlan 4 Ugovora o Evropskoj uniji ili ĉl. 93, 106 i 107 ovog ugovora, i imajući u vidu mjesto koje zauzimaju usluge od opšteg ekonomskog interesa meĊu zajedniĉkim vrijednostima Unije, kao i ulogu koju imaju u podsticanju društvene i teritorijalne kohezije, Unija i države ĉlanice, svaka u granicama svojih nadležnosti i u okviru podruĉja primjene ugovora, staraju se da se te usluge vrše na osnovu naĉela i pod uslovima, naroĉito ekonomskim i finansijskim uslovima, koji im omogućavaju da ispune svoje zadatke. Evropski parlament i Savjet, regulativama u redovnom zakonodavnom postupku, utvrĊuju navedena naĉela i uslove ne dovodeći u pitanje nadležnost država ĉlanica da, u skladu sa ugovorima, pružaju, naruĉuju i finansiraju te usluge.

Član 15

(raniji ĉlan 255 UEZ)

1. Da bi podstakli dobro upravljanje i osigurali uĉešće civilnog društva, institucije, organi, službe i agencije Unije vrše svoje poslove što otvorenije.

2. Evropski parlament, kao i Savjet, zasijeda javno kada razmatra i glasa o nacrtu zakonodavnog akta.

3. Svaki xxxXxxxx Unije i svako fiziĉko ili pravno lice sa prebivalištem ili registrovanim sjedištem u državi ĉlanici, ima pravo pristupa dokumentima institucija, organa, službi i agencija Unije, bez obzira na nosioca podataka, u skladu sa naĉelima i uslovima koji se utvrĊuju u skladu sa ovim stavom.

Opšta naĉela i ograniĉenja po osnovu javnog ili privatnog interesa, koja ureĊuju pravo pristupa dokumentima, utvrĊuju Evropski parlament i Savjet regulativama u redovnom zakonodavnom postupku.

Svaka institucija, organ, služba ili agencija obezbjeĊuje transparentnost svojih postupaka i poslovnikom bliže utvrĊuje posebne odredbe o pristupu svojim dokumentima, u skladu sa regulativama iz podstava 2.

Odredbe ovog stava primjenjuju se na Sud pravde Evropske unije, Evropsku centralnu banku i Evropsku investicionu banku samo u sluĉajevima kada vrše svoje upravne funkcije.

Evropski parlament i Savjet obezbjeĊuju objavljivanje dokumenata o zakonodavnim postupcima pod uslovima utvrĊenim regulativama iz podstava 2.

Član 16

(raniji ĉlan 286 UEZ)

1. Svako ima pravo na zaštitu liĉnih podataka koji se na njega odnose.

2. Evropski parlament i Savjet, u redovnom zakonodavnom postupkom, utvrĊuju pravila o zaštiti fiziĉkih lica prilikom obrade liĉnih podataka xx xxxxxx institucija, organa, službi i agencija Unije, i xx xxxxxx država ĉlanica prilikom vršenja aktivnosti iz podruĉja primjene prava Unije, kao i pravila o slobodnom protoku tih podataka. Poštovanje ovih pravila kontrolišu nezavisni organi.

Pravila utvrĊena na osnovu ovog ĉlana ne dovode u pitanje posebna pravila iz ĉlana 39 Ugovora o Evropskoj uniji.

Član 17

1. Unija poštuje i ne dovodi u pitanje status koji u skladu sa domaćim pravom imaju crkve i vjerska udruženja ili zajednice u državama ĉlanicama.

2. Unija jednako poštuje status koji u skladu sa domaćim pravom, imaju filozofske i nekonfesionalne organizacije.

3. Priznajući njihov identitet i poseban doprinos, Unija vodi otvoren, transparentan i redovan dijalog sa ovim crkvama i organizacijama.

DIO DRUGI

ZABRANA DISKRIMINACIJE I STATUS GRAĐANINA UNIJE

Član 18

(raniji ĉlan 12 UEZ)

U okviru podruĉja primjene ugovora i ne dovodeći u pitanje posebne odredbe iz ugovora, zabranjena je svaka diskriminacija po osnovu državljanstva.

Evropski parlament i Savjet, u redovnom zakonodavnom postupkom, mogu utvrditi pravila o zabrani takve diskriminacije.

Član 19

(raniji ĉlan 3 UEZ)

1. Ne dovodeći u pitanje druge odredbe ugovora i u granicama nadležnosti koje su ugovorima prenesene na Uniju, Savjet može, jednoglasno u posebnom zakonodavnom postupku i nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, preduzeti odgovarajuće mjere za borbu protiv diskriminacije po osnovu pola, rase ili etniĉkog porijekla, vjeroispovijesti ili uvjerenja, invalidnosti, starosne dobi ili seksualne orijentacije.

2. Izuzetno xx xxxxx 1, Evropski parlament i Savjet mogu, u redovnom zakonodavnom postupku, utvrditi osnovna naĉela podsticajnih mjera Unije, iskljuĉujući svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica, radi podrške mjerama koje države ĉlanice preduzimaju kako bi doprinijele ostvarivanju ciljeva iz stava 1.

Član 20

(raniji ĉlan 17 UEZ)

1. Ustanovljava se status graĊanina Unije. Svako lice koje ima državljanstvo države ĉlanice xxxXxxxx xx Unije. Status graĊanina Unije dodaje se nacionalnom državljanstvu i ne zamjenjuje ga.

2. GraĊani Unije imaju prava i obaveze predviĊene ugovorima. GraĊani Unije, izmeĊu ostalog, imaju:

(a) pravo na slobodno kretanje i prebivalište na teritoriji država ĉlanica;

(b) pravo da xxxxxx x xx xxxx birani na izborima za Evropski parlament i na opštinskim izborima u državi ĉlanici u kojoj imaju prebivalište, pod istim uslovima kao državljani te države;

(c) pravo da na teritoriji treće zemlje u kojoj država ĉlanica xxxx xx državljani nema predstavništvo, uživaju zaštitu diplomatskih i konzularnih organa bilo koje države ĉlanice, pod istim uslovima kao državljani te države;

(d) pravo da podnose peticije Evropskom parlamentu, da se obrate Evropskom ombudsmanu i institucijama i savjetodavnim organima Unije na bilo kom jeziku ugovora i da na istom jeziku dobiju odgovor.

Ova prava ostvaruju se u skladu sa uslovima i ograniĉenjima utvrĊenim ugovorima i mjerama utvrĊenim u skladu sa xxx ugovorima.

Član 21

(raniji ĉlan 18 UEZ)

1. Svaki xxxXxxxx Unije ima pravo na slobodno kretanje i prebivalište na teritoriji država ĉlanica, u skladu sa ograniĉenjima i uslovima predviĊenim ugovorima i mjerama utvrĊenim za njihovu primjenu.

2. Ukoliko se ukaže potreba da Unija preduzme neku mjeru radi ostvarivanja ovog cilja, a ugovorima nijesu predviĊena potrebna ovlašćenja, Evropski parlament i Savjet mogu, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, donijeti propise radi lakšeg ostvarivanja prava iz stava 1.

3. Za svrhe iste kao one iz stava 1 i ako ugovorima nijesu predviĊena potrebna ovlašćenja, Savjet može, odluĉujući u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, utvrditi mjere koje se odnose na socijalnu sigurnost ili socijalnu zaštitu. Savjet odluĉuje jednoglasno, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

Član 22

(raniji ĉlan 19 UEZ)

1. Svaki xxxXxxxx Unije koji ima prebivalište u nekoj državi ĉlanici xxxx nije državljanin, ima pravo da bira i da bude biran na opštinskim izborima u državi ĉlanici u kojoj ima prebivalište, pod istim uslovima kao i državljani te države. Ovo pravo ostvaruje se u skladu sa detaljnim pravilima koja utvrĊuje Savjet, odluĉujući jednoglasno u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom; ovim pravilima mogu se predvidjeti odstupanja zbog problema specifiĉnih za neku državu ĉlanicu.

2. Ne dovodeći u pitanje ĉlan 223 stav 1 i odredbe donesene za sprovoĊenje tog ĉlana, svaki xxxXxxxx Unije koji ima prebivalište u nekoj državi ĉlanici xxxx nije državljanin ima pravo da bira i da bude biran na izborima za Evropski parlament u državi ĉlanici u kojoj ima prebivalište, pod istim uslovima kao i državljani te države. Ovo pravo ostvaruje se u skladu sa detaljnim pravilima koja utvrĊuje Savjet, odluĉujući jednoglasno u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom; ovim pravilima mogu se predvidjeti odstupanja zbog problema specifiĉnih za neku državu ĉlanicu.

Član 23

(raniji ĉlan 20 UEZ)

Svaki xxxXxxxx Unije, na teritoriji neke treće zemlje u kojoj država ĉlanica xxxx je državljanin nema predstavništvo, uživa zaštitu diplomatskih i konzularnih organa bilo koje države ĉlanice, pod istim uslovima kao državljani te države. Države ĉlanice donose potrebne propise i zapoĉinju meĊunarodne pregovore potrebne za obezbjeĊivanje te zaštite.

Savjet može, odluĉujući u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, donositi direktive o utvrĊivanju mjera za usklaĊivanje i saradnju potrebnih za lakše obezbjeĊivanje navedene zaštite.

Član 24

(raniji ĉlan 21 UEZ)

Evropski parlament i Savjet, regulativama donesenim u redovnom zakonodavnom postupku, utvrĊuju postupke i uslove za podnošenje graĊanske inicijative u smislu ĉlana 11 Ugovora o Evropskoj uniji, kao i najmanji broj država ĉlanica iz kojih moraju biti ti graĊani.

Svaki xxxXxxxx Unije ima pravo da podnese peticiju Evropskom parlamentu u skladu sa ĉlanom 227.

Svaki xxxXxxxx Unije može se obratiti ombudsmanu izabranom u skladu sa ĉlanom 228.

Svaki xxxXxxxx Unije može se pismeno obratiti svakoj instituciji, organu, službi ili agenciji iz ovog ĉlana ili ĉlana 13 Ugovora o Evropskoj uniji na jednom od jezika iz ĉlana 55 stav 1 Ugovora o Evropskoj uniji i dobiti odgovor na istom jeziku.

Član 25

(raniji ĉlan 22 UEZ)

Komisija svake tri godine podnosi izvještaj Evropskom parlamentu, Savjetu i Ekonomsko-socijalnom komitetu o primjeni odredaba iz ovog dijela. U xxx izvještaju uzima se u obzir razvoj Unije.

Na osnovu tog izvještaja i ne dovodeći u pitanje druge odredbe ugovora, Savjet može, odluĉujući jednoglasno u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, donijeti propise radi jaĉanja ili dopunjavanja prava iz ĉlana 20 stav 2. Ovi propisi stupaju na snagu nakon što ih odobre države ĉlanice u skladu sa svojim ustavnim pravilima.

DIO TREĆI

POLITIKE I UNUTRAŠNJE MJERE UNIJE

GLAVA I

UNUTRAŠNJE TRŽlŠTE

Član 26

(raniji ĉlan 14 UEZ)

1. Unija utvrĊuje mjere radi uspostavljanja ili obezbjeĊenja funkcionisanja unutrašnjeg tržišta, u skladu sa odgovarajućim odredbama ugovora.

2. Unutrašnje tržište predstavlja prostor bez unutrašnjih granica na kojem je obezbijeĊeno slobodno kretanje roba, ljudi, usluga i kapitala u skladu sa odredbama ugovora.

3. Savjet, na predlog Komisije, utvrĊuje smjernice i uslove potrebne da se obezbijedi uravnotežen napredak u svim odnosnim sektorima.

Član 27

(raniji ĉlan 15 UEZ)

Prilikom izrade svojih predloga za ostvarivanje ciljeva iz ĉlana 26, Komisija vodi raĉuna o obimu xxxxxx xxxx će odreĊene privrede razliĉitog stepena razvijenosti morati da ulože radi uspostavljanja unutrašnjeg tržišta, i može predložiti odgovarajuće odredbe.

Ako ove odredbe budu u formi odstupanja, moraju biti po svojoj prirodi privremene i smiju prouzrokovati najmanje moguće smetnje u funkcionisanju unutrašnjeg tržišta.

GLAVA II

SLOBODNO KRETANJE ROBA

Član 28

(raniji ĉlan 23 UEZ)

1. Unija ukljuĉuje carinsku uniju, koja obuhvata cjelokupnu trgovinu robama i podrazumijeva zabranu uvoznih i izvoznih carina i svih dažbina koje imaju jednako dejstvo izmeĊu država ĉlanica, kao i donošenje zajedniĉke carinske tarife u njihovim odnosima sa trećim zemljama.

2. Odredbe ĉlana 30 i Poglavlja 2 xxx xxxxx primjenjuju se na proizvode porijeklom iz država ĉlanica, kao i na proizvode koji dolaze iz trećih zemalja koji su u slobodnom prometu u državama ĉlanicama.

Član 29

(raniji ĉlan 24 UEZ)

Proizvodi koji dolaze iz treće zemlje smatraće se da su u slobodnom prometu u državi ĉlanici ako su ispunjene uvozne formalnosti i ako su sve propisane carine ili dažbine koje imaju jednako dejstvo naplaćene u toj državi ĉlanici, i ako carine ili dažbine za te proizvode nijesu u potpunosti ili djelimiĉno povraćene.

POGLAVLJE 1 CARINSKA UNIJA

Član 30

(raniji ĉlan 25 UEZ)

Zabranjuju se uvozne i izvozne carine i dažbine koje imaju jednako dejstvo izmeĊu država ĉlanica. Ova zabrana odnosi se i na carinske dažbine fiskalne prirode.

Član 31

(raniji ĉlan 26 UEZ)

Zajedniĉku carinsku tarifu utvrĊuje Savjet na predlog Komisije.

Član 32

(raniji ĉlan 27 UEZ)

Prilikom izvršavanja zadataka koji su joj povjereni ovim poglavljem, Komisija se rukovodi:

(a) potrebom podsticanja trgovine izmeĊu država ĉlanica i trećih zemalja;

(b) razvojem uslova konkurencije unutar Unije, u mjeri u kojoj vodi ka poboljšanju konkurentske sposobnosti privrednih društava;

(c) zahtjevima Unije u pogledu snabdijevanja sirovinama i poluproizvodima; s xxx u vezi, Komisija vodi raĉuna da se ne naruše uslovi konkurencije izmeĊu država ĉlanica u pogledu gotovih proizvoda;

(d) potrebom da se izbjegnu ozbiljne smetnje u privredama država ĉlanica i da se obezbijedi racionalan razvoj proizvodnje i rast potrošnje unutar Unije.

POGLAVLJE 2

CARINSKA SARADNJA

Član 33

(raniji ĉlan 135 UEZ)

U okviru podruĉja primjene ugovora, Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, preduzimaju mjere radi jaĉanja carinske saradnje izmeĊu država ĉlanica i izmeĊu njih i Komisije.

POGLAVLJE 3

ZABRANA KVANTITATIVNIH OGRANIČENJA IZMEĐU DRŽAVA ČLANICA

Član 34

(raniji ĉlan 28 UEZ)

Zabranjena su kvantitativna ograniĉenja uvoza izmeĊu država ĉlanica, kao i sve mjere koje imaju jednako dejstvo.

Član 35

(raniji ĉlan 29 UEZ)

Zabranjena su kvantitativna ograniĉenja izvoza izmeĊu država ĉlanica, kao i sve mjere koje imaju jednako dejstvo.

Član 36

(raniji ĉlan 30 UEZ)

Odredbe ĉl. 34 i 35 ne iskljuĉuju zabrane ili ograniĉenja uvoza, izvoza ili robe u tranzitu opravdana razlozima javnog morala, javne politike ili javne bezbjedosti; zaštite zdravlja i života ljudi, životinja ili biljaka; zaštite nacionalnog blaga umjetniĉke, istorijske ili arheološke vrijednosti; ili zaštite industrijske i komercijalne svojine. Takve zabrane ili ograniĉenja ne smiju meĊutim biti sredstvo samovoljne diskriminacije niti prikrivenog ograniĉenja trgovine izmeĊu država ĉlanica.

Član 37

(raniji ĉlan 31 UEZ)

1. Države ĉlanice prilagoĊavaju sve državne monopole komercijalnog karaktera kako bi se obezbijedilo da ne postoji nikakva diskriminacija izmeĊu državljana država ĉlanica u pogledu uslova nabavke i stavljanja na tržište roba.

Odredbe ovog ĉlana primjenjuju se na svako tijelo putem kojeg neka država ĉlanica, pravno ili stvarno, neposredno ili posredno nadzire, odreĊuje ili znaĉajno utiĉe na uvoz ili izvoz izmeĊu država ĉlanica. Ove odredbe primjenjuju se i na monopole koje država prenosi na druge.

2. Države ĉlanice uzdržavaju se od uvoĊenja svake nove mjere xxxx xx suprotna naĉelima iz stava 1 ili koja ograniĉava podruĉje primjene ĉlanova koji ureĊuju zabranu carina i kvantitativnih ograniĉenja izmeĊu država ĉlanica.

3. Ukoliko državni monopol komercijalnog karaktera ima pravila koja olakšavaju prodaju poljoprivrednih proizvoda ili ostvarivanje najboljeg xxxxxxx za njih, prilikom primjene pravila iz ovog ĉlana treba preduzeti korake da se obezbijede jednake zaštitne mjere za zapošljavanje i životni standard odnosnih proizvodaĉa.

GLAVA III

POLJOPRIVREDA I RIBARSTVO

Član 38

(raniji ĉlan 32 UEZ)

1. Unija utvrĊuje i sprovodi zajedniĉku politiku poljoprivrede i ribarstva.

Unutrašnje tržište obuhvata poljoprivredu, ribarstvo i trgovinu poljoprivrednim proizvodima.

„Poljoprivredni proizvodi“ su proizvodi ratarstva, stoĉarstva i ribarstva, kao i proizvodi prvog stepena prerade u neposrednoj vezi sa xxx proizvodima. Upućivanja na zajedniĉku poljoprivrednu politiku ili poljoprivredu i korišćenje termina „poljoprivredni" podrazumijeva i upućivanje na ribarstvo, imajući u vidu posebne karakteristike ovog sektora.

2. Ako nije drugaĉije predviĊeno ĉl. 39 do 44, pravila utvrĊena za osnivanje i funkcionisanje unutrašnjeg tržišta primjenjuju se na poljoprivredne proizvode.

3. Proizvodi na koje se odnose odredbe ĉl. 39 do 44 dati su u Prilogu I.

4. Djelovanje i razvoj unutrašnjeg tržišta za poljoprivredne proizvode xxxx xxxxxxx utvrĊivanje zajedniĉke poljoprivredne politike.

Član 39

(raniji ĉlan 33 UEZ)

1. Ciljevi zajedniĉke poljoprivredne politike su:

(a) povećanje produktivnosti u poljoprivredi unapreĊenjem tehniĉkog napretka, obezbjeĊivanjem racionalnog razvoja poljoprivredne proizvodnje i optimalnim korišćenjem proizvodnih ĉinilaca, naroĉito radne snage;

(b) da na xxx xxxxx obezbijedi primjeren životni standard poljoprivrednog stanovništva, naroĉito povećanjem liĉnih zarada xxxx xxxx se bave poljoprivredom;

(d) obezbjeĊivanje redovnog snabdijevanja;

(e) obezbjeĊivanje snabdijevanja potrošaĉa po razumnim cijenama.

2. Prilikom izrade zajedniĉke poljoprivredne politike i utvrĊivanja posebnih naĉina za njenu primjenu, vodiće se raĉuna o:

(a) posebnoj prirodi poljoprivredne djelatnosti, koja proizilazi iz socijalne strukture poljoprivrede i strukturnih i prirodnih razlika izmeĊu razliĉitih poljoprivrednih podruĉja;

(b) potrebi da se odgovarajuća prilagoĊavanja sprovedu postepeno;

Član 40

(raniji ĉlan 34 UEZ)

1. Radi ostvarivanja ciljeva iz ĉlana 39, osniva se zajedniĉka organizacija poljoprivrednih tržišta.

U zavisnosti od proizvoda, ova organizacija imaće jedan od sljedećih oblika:

(a) zajedniĉka pravila konkurencije;

(b) obavezno usklaĊivanje razliĉitih nacionalnih tržišnih organizacija;

2. Zajedniĉka organizacija osnovana u skladu sa stavom 1 može ukljuĉivati sve mjere potrebne za ostvarivanje ciljeva iz ĉlana 39, naroĉito regulisanje cijena, pomoć za proizvodnju i stavljanje na tržište raznih proizvoda, sisteme skladištenja i prenosa i zajedniĉke mehanizme za stabilizaciju uvoza ili izvoza.

Zajedniĉka organizacija ograniĉava se na ostvarenje ciljeva iz ĉlana 39 i iskljuĉuje svaku diskriminaciju meĊu proizvoĊaĉima ili potrošaĉima unutar Unije.

Svaka zajedniĉka cjenovna politika zasniva se na zajedniĉkim kriterijumima i jedinstvenim metodama izraĉunavanja.

3. Da bi se zajedniĉkoj organizaciji iz stava 1 omogućilo da ostvari svoje ciljeve, može se osnovati jedan ili više fondova za usmjeravanje i garancije u poljoprivredi.

Član 41

(raniji ĉlan 35 UEZ)

Da bi se omogućilo ostvarivanje ciljeva iz ĉlana 39, u okviru zajedniĉke poljoprivredne politike mogu se predvidjeti sljedeće mjere:

(a) djelotvorno usklaĊivanje xxxxxx u oblastima struĉnog osposobljavanja, istraživanja i širenja znanja u oblasti poljoprivrede; to može ukljuĉivati zajedniĉko finansiranje projekata ili institucija;

(b) zajedniĉke mjere za pospješivanje potrošnje odreĊenih proizvoda.

Član 42

(raniji ĉlan 36 UEZ)

Odredbe poglavlja koje se odnosi na pravila konkurencije primjenjuju se na proizvodnju i promet poljoprivrednih proizvoda samo u mjeri u kojoj to odrede Evropski parlament i Savjet

u okviru ĉlana 43 stav 2 i u skladu sa postupkom predviĊenim navedenim ĉlanom, pri ĉemu treba voditi raĉuna o ciljevima iz ĉlana 39.

Savjet, na predlog Komisije, može odobriti dodjelu pomoći:

(a) za zaštitu privrednih društava pogoĊenih strukturnim ili prirodnim uslovima;

(b) u okviru programa privrednog razvoja.

Član 43

(raniji ĉlan 37 UEZ)

1. Komisija podnosi predloge za izradu i sprovoĊenje zajedniĉke poljoprivredne politike, što ukljuĉuje zamjenu nacionalnih organizacija nekim oblikom zajedniĉke organizacije predviĊenim ĉlanom 40 stav 1, kao i za sprovoĊenje mjera navedenih u ovoj glavi.

U navedenim predlozima vodiće se raĉuna o meĊuzavisnosti pitanja iz oblasti poljoprivrede iz xxx xxxxx.

2. Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, utvrĊuju zajedniĉku organizaciju poljoprivrednih tržišta predviĊenu ĉlanom 40 stav 1, xxx x xxxxx odredbe potrebne za ostvarivanje ciljeva u oblasti zajedniĉke poljoprivredne politike i zajedniĉke politike ribarstva.

3. Savjet, na predlog Komisije, usvaja mjere za utvrĊivanje cijena, prelevmana, pomoći i kvantitativnih ograniĉenja, kao i za utvrĊivanje i raspodjelu mogućnosti ribolova.

4. U skladu sa stavom 1, nacionalne tržišne organizacije mogu se zamijeniti zajedniĉkom organizacijom predviĊenom ĉlanom 40 stav 1, ukoliko:

(a) zajedniĉka organizacija nudi državama ĉlanicama, koje se protive navedenoj mjeri i koje imaju sopstvenu organizaciju trzišta za odnosnu proizvodnju, jednake zaštitne mjere za zapošljavanje i životni standard odnosnih proizvodaĉa, vodeći raĉuna o prilagoĊavanjima xxxx xx vremenom biti moguća i specijalizaciji xxxx xx vremenom biti potrebna;

(b) ova organizacija obezbjeĊuje uslove za promet unutar Unije sliĉne uslovima koji postoje na nacionalnom tržištu.

5. Ako se zajedniĉka organizacija za odreĊene sirovine osnuje prije nego što bude postojala zajedniĉka organizacija za odgovarajuće preraĊene proizvode, sirovine koje se koriste za preraĊene proizvode namijenjene izvozu u treće zemlje, mogu se uvoziti iz zemalja izvan Unije.

Član 44

(raniji ĉlan 38 UEZ)

Ako u jednoj državi ĉlanici neki proizvod podliježe nacionalnoj tržišnoj organizaciji ili unutrašnjim pravilima koja imaju jednako dejstvo i koja utiĉu na konkurentni položaj sliĉne proizvodnje u nekoj drugoj državi ĉlanici, države ĉlanice primjenjuju kompenzacionu taksu na uvoz ovog proizvoda koji dolazi iz države ĉlanice u kojoj postoje takva organizacija ili pravila, osim ako ta država primjenjuje kompenzacionu taksu na izvoz.

Komisija utvrĊuje iznose tih taksi u visini xxxx xx potrebna da se ponovo uspostavi ravnoteža; Komisija može odobriti i druge mjere i utvrditi njihove uslove i detalje.

GLAVA IV

SLOBODNO KRETANJE LJUDI, USLUGA I KAPITALA

POGLAVLJE 1 RADNICI

Član 45

(raniji ĉlan 39 UEZ)

1. U Uniji se obezbjeĊuje xxxxxxx kretanja radnika.

2. Xxxxxxx kretanja radnika obuhvata ukidanje svake diskriminacije po osnovu državljanstva izmeĊu radnika država ĉlanica u pogledu zapošljavanja, naknade za rad i drugih uslova rada i zapošljavanja.

3. Xx xxxxxxx podrazumijeva pravo, u skladu sa ograniĉenjima opravdanim razlozima javne politike, javne bezbjednosti ili javnog zdravlja:

(a) da prihvate ponuĊeno zaposlenje;

(b) da se u tu svrhu slobodno kreću na teritoriji država ĉlanica;

(c) da borave u nekoj državi ĉlanici radi zaposlenja, u skladu sa odredbama zakona i drugih propisa koji ureĊuju zapošljavanje državljana te države;

(d) da nakon prestanka zaposlenja u državi ĉlanici ostanu na njenoj teritoriji, u skladu sa uslovima utvrĊenim regulativama koje će sastaviti Komisija.

4. Odredbe ovog ĉlana ne primenjuju se na zapošljavanje u javnoj službi.

Član 46

(raniji ĉlan 40 UEZ)

Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, donose direktive ili regulative kojima se utvrĊuju mjere potrebne za ostvarivanje slobode kretanja radnika iz ĉlana 45, a naroĉito:

(a) obezbjeĊivanjem tijesne saradnje izmeĊu nacionalnih službi za zapošljavanje;

(b) ukidanjem upravnih postupaka i praksi i propisanih rokova za pristup slobodnim radnim mjestima, koji proizilaze iz domaćeg zakonodavstva ili iz prethodno zakljuĉenih

sporazuma izmeĊu država ĉlanica, ĉije bi zadržavanje predstavljalo prepreku liberalizaciji kretanja radnika;

(c) ukidanjem svih propisanih rokova i drugih ograniĉenja predviĊenih ili domaćim zakonodavstvom ili prethodno zakljuĉenim sporazumima izmeĊu država ĉlanica, koji u pogledu slobodnog izbora zaposlenja radnicima drugih država ĉlanica odreĊuju drugaĉije uslove od onih xxxx xxxx za radnike odnosne države;

(d) uspostavljanjem odgovarajućih mehanizama za povezivanje ponuda i molbi za zaposlenje i za lakše postizanje ravnoteže izmeĊu ponude i tražnje na tržištu rada na naĉin da se izbjegne ozbiljno ugrožavanje životnog standarda i stope zaposlenosti u razliĉitim regionima i privrednim granama.

Član 47

(raniji ĉlan 41 UEZ)

Države ĉlanice, u okviru zajedniĉkog programa, podstiĉu razmjenu mladih radnika.

Član 48

(raniji ĉlan 42 UEZ)

Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, u oblasti socijalne sigurnosti utvrĊuju mjere neophodne za ostvarivanje slobode kretanja radnika; u tu svrhu, uspostavljaju sistem koji zaposlenim i samozaposlenim radnicima migrantima i izdržavanim ĉlanovima njihovih porodica obezbjeĊuje:

(a) sabiranje svih perioda staža koji se uzimaju u obzir u skladu sa zakonima više država, u svrhu sticanja i zadržavanja prava na naknadu i obraĉunavanje visine naknade;

(b) isplatu naknada licima koja imaju prebivalište na teritoriji država ĉlanica.

Ako ĉlan Xxxxxxx izjavi da bi nacrt zakonodavnog akta iz podstava 1 uticao na važne aspekte njegovog sistema socijalne sigurnosti, ukljuĉujući njegov obim, troškove ili finansijsku strukturu, ili bi uticao na finansijsku ravnotežu tog sistema, može zahtijevati da se to pitanje uputi Evropskom savjetu. U xxx sluĉaju, prekida se redovni zakonodavni postupak. Nakon rasprave i u roku od ĉetiri mjeseca od prekida, Evropski savjet:

(a) vraća nacrt Savjetu, ĉime se završava prekid redovnog zakonodavnog postupka, ili

(b) ne postupa ili zahtijeva od Komisije da podnese novi predlog; u xxx sluĉaju smatra se da prvobitno predloženi akt nije usvojen.

POGLAVLJE 2 PRAVO OSNIVANJA

Član 49

(raniji ĉlan 43 UEZ)

U okviru odredaba navedenih u daljem tekstu, zabranjena su ograniĉenja slobode osnivanja državljana jedne države ĉlanice na teritoriji druge države ĉlanice. Ova zabrana odnosi se i

na ograniĉenja osnivanja zastupništava, podružnica ili društava kćerki xx xxxxxx državljana bilo koje države ĉlanice sa sjedištem na teritoriji bilo koje države ĉlanice.

Xxxxxxx osnivanja ukljuĉuje pravo na zapoĉinjanje i obavljanje djelatnosti kao samozaposleno lice, kao i na osnivanje i upravljanje preduzećima, naroĉito privrednim društvima ili firmama u smislu ĉlana 54 stav 2, pod uslovima propisanim zakonom za državljane države gdje se osnivanje vrši, u skladu sa odredbama poglavlja o kapitalu.

Član 50

(raniji ĉlan 44 UEZ)

1. Radi ostvarivanja slobode osnivanja u pogledu odreĊene djelatnosti, Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, donose direktive.

2. Evropski parlament, Savjet i Komisija vrše poslove koji su im povjereni prethodnim odredbama, naroĉito na naĉin da:

(a) po pravilu daju prednost djelatnostima u kojima xxxxxxx osnivanja znaĉajno doprinosi razvoju proizvodnje i trgovine;

(b) obezbjeĊuju tijesnu saradnju izmeĊu nadležnih organa država ĉlanica kako bi se upoznali sa konkretnim stanjem u razliĉitim djelatnostima u Uniji;

(c) ukidaju upravne postupke i prakse, koji proizilaze iz domaćeg zakonodavstva ili iz prethodno zakljuĉenih sporazuma izmeĊu država ĉlanica, ĉije bi zadržavanje predstavljalo prepreku slobodi osnivanja;

(d) obezbjeĊuju da radnici jedne države ĉlanice, zaposleni na teritoriji druge države ĉlanice, mogu ostati na njenoj teritoriji radi zapoĉinjanja djelatnosti kao samozaposlena lica, ako ispunjavaju uslove koje bi morali da ispune da u tu državu ulaze u trenutku kada su namjeravali da zapoĉnu tu djelatnost;

(e) omogućavaju državljaninu jedne države xxxxxxx xx xxxxx i koristi zemljište i objekte koji se nalaze na teritoriji druge države ĉlanice, u mjeri u kojoj to nije u suprotnosti sa naĉelima iz ĉlana 39 stav 2;

(f) postepeno ukidaju ograniĉenja slobode osnivanja u svakoj grani razmatrane djelatnosti, u pogledu uslova za osnivanje zastupništava, podružnica ili društava kćerki na teritoriji države ĉlanice, kao i u pogledu uslova kojima se ureĊuje dolazak osoblja iz matiĉnog privrednog društva na rukovodeća ili nadzorna radna mjesta u xxx zastupništvima, podružnicama ili društvima kćerkama;

(g) usklaĊuju, u mjeri u kojoj je potrebno, garancije koje, radi zaštite interesa ĉlanova društva i drugih, države ĉlanice zahtijevaju od privrednih društava ili firmi u smislu ĉlana 54 stav 2 kako bi te garancije izjednaĉili u cijeloj Uniji;

(h) utvrĊuju da uslove osnivanja ne narušavaju pomoći koje dodjeljuju države ĉlanice.

Član 51

(raniji ĉlan 45 UEZ)

Odredbe ovog poglavlja u odreĊenoj državi ĉlanici ne primjenjuju se na djelatnosti koje su u toj državi povezane, makar i povremeno, sa vršenjem javnih ovlašćenja.

Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, mogu da odluĉe da se odredbe iz ovog poglavlja ne primjenjuju na odreĊene djelatnosti.

Član 52

(raniji ĉlan 46 UEZ)

1. Odredbe ovog poglavlja i mjere preduzete na osnovu njih ne utiĉu na primjenu odredaba zakona i drugih propisa kojima se predviĊa poseban tretman stranih državljana iz razloga javne politike, javne bezbjednosti ili javnog zdravlja.

2. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakononodavnim postupkom, donose direktive radi usklaĊivanja tih odredaba.

Član 53

(raniji ĉlan 47 UEZ)

1. Da bi se samozaposlenim licima olakšalo zapoĉinjanje i obavljanje djelatnosti, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, donose direktive o uzajamnom priznavanju diploma, svjedoĉanstava i drugih dokaza o formalnim kvalifikacijama, kao i o usklaĊivanju odredaba zakona i drugih propisa u državama ĉlanicama koje se odnose na zapoĉinjanje i obavljanje djelatnosti samozaposlenih lica.

2. Kod medicinskih, njima srodnih i farmaceutskih zanimanja, postepeno ukidanje ograniĉenja zavisi od usklaĊivanja uslova za njihovo obavljanje u razliĉitim državama ĉlanicama.

Član 54

(raniji ĉlan 48 UEZ)

Prema privrednim društvima osnovanim u skladu sa zakonom države ĉlanice i koji imaju registrovano sjedište, glavnu upravu ili glavno mjesto poslovanja u Uniji postupa se, za svrhe ovog poglavlja, na isti naĉin xxx xxxxx fiziĉkim licima koja su državljani država ĉlanica.

Privredna društva su privredna društva osnovana u skladu sa graĊanskim ili privrednim pravom, ukljuĉujući i zadruge i druga pravna lica javnog ili privatnog prava, izuzev neprofitnih.

Član 55

(raniji ĉlan 294 UEZ)

Države ĉlanice državljanima drugih država ĉlanica daju isti tretman kao svojim državljanima u pogledu uĉešća u kapitalu privrednih društava ili firmi u smislu ĉlana 54, ne dovodeći u pitanje primjenu drugih odredaba ugovora.

POGLAVLJE 3 USLUGE

Član 56

(raniji ĉlan 49 UEZ)

U okviru odredaba navedenih u daljem tekstu, zabranjena su ograniĉenja slobode pružanja usluga u Uniji u odnosu na državljane država ĉlanica koji imaju sjedište u jednoj od država ĉlanica ali ne u državi ĉlanici lica kojem su usluge namijenjene.

Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, mogu proširiti primjenu odredaba Poglavlja na pružaoce usluga koji su državljani trećih zemalja i imaju sjedište u Uniji.

Član 57

(raniji ĉlan 50 UEZ)

Usluge, u smislu ugovora, su usluge koje se, po pravilu, pružaju uz naknadu i ukoliko nijesu ureĊene odredbama o slobodnom kretanju roba, kapitala i ljudi.

Usluge obuhvataju naroĉito:

(a) djelatnosti industrijskog karaktera;

(b) djelatnosti komercijalnog karaktera;

(d) djelatnosti slobodnih zanimanja.

Ne dovodeći u pitanje odredbe poglavlja o pravu osnivanja, pružalac usluga može, da bi pružao usluge, svoju djelatnost privremeno obavljati u državi ĉlanici u kojoj se usluga pruža, pod istim uslovima koje ova država propisuje za svoje državljane.

Član 58

(raniji ĉlan 51 UEZ)

1. Xxxxxxx pružanja usluga u oblasti saobraćaja ureĊena je odredbama xxxxx o saobraćaju.

2. Liberalizacija usluga u oblasti bankarstva i osiguranja u vezi sa kretanjem kapitala sprovodiće se uporedo sa liberalizacijom kretanja kapitala.

Član 59

(raniji ĉlan 52 UEZ)

1. Radi liberalizacije odreĊene usluge, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, donose direktive.

2. Direktivama iz stava 1, po pravilu, prednost se daje onim uslugama koje neposredno utiĉu na troškove proizvodnje ili xxxxx xxxx liberalizacija doprinosi podsticanju trgovine robom.

Član 60

(raniji ĉlan 53 UEZ)

Države ĉlanice nastoje da sprovedu liberalizaciju usluga u većem obimu nego što ih na to obavezuju direktive donesene u skladu sa ĉlanom 59 stav 1, ukoliko im to dozvoljavaju njihova opšta ekonomska situacija i stanje u odnosnom privrednom sektoru.

U tu svrhu, Komisija daje preporuke odnosnim državama ĉlanicama.

Član 61

(raniji ĉlan 54 UEZ)

Dok se ne ukinu ograniĉenja slobode pružanja usluga, svaka država ĉlanica primjenjuje ih bez diskriminacije po osnovu državljanstva ili prebivališta na sve pružaoce usluga u smislu ĉlana 56 stav 1.

Član 62

(raniji ĉlan 55 UEZ)

Odredbe ĉl. 51 do 54 primjenjuju se na pitanja koja su ureĊena ovim poglavljem.

POGLAVLJE 4 KAPITAL I PLATNI PROMET

Član 63

(raniji ĉlan 56 UEZ)

1. U okviru odredaba iz ovog poglavlja, zabranjena su sva ograniĉenja kretanja kapitala izmeĊu država ĉlanica i izmeĊu država ĉlanica i trećih zemalja.

2. U okviru odredaba iz ovog poglavlja zabranjena su sva ograniĉenja platnog prometa izmeĊu država ĉlanica i izmeĊu država ĉlanica i trećih zemalja.

Član 64

(raniji ĉlan 57 UEZ)

1. Odredbe ĉlana 63 ne dovode u pitanje primjenu na treće zemlje ograniĉenja koja postoje na xxx 31. decembra 1993. godine shodno domaćem pravu ili pravu Unije u vezi sa kretanjem kapitala u treće zemlje ili iz trećih zemalja što ukljuĉuje neposredna ulaganja – kao i ulaganja u nepokretnosti – osnivanje, pružanje finansijskih usluga ili plasiranje hartija od vrijednosti na tržišta kapitala. U pogledu ograniĉenja koja postoje shodno domaćem pravu u Bugarskoj, Estoniji i MaĊarskoj, taj datum je 31. decembar 1999. godine.

2. Nastojeći da ostvare cilj slobodnog kretanja kapitala izmeĊu država ĉlanica i trećih zemalja, u najvećoj mogućoj mjeri i ne dovodeći u pitanje druga poglavlja ugovora, Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere u vezi sa kretanjem kapitala u treće zemlje ili iz trećih zemalja što ukljuĉuje neposredna ulaganja – kao i ulaganja u nepokretnosti – osnivanje, pružanje finansijskih usluga ili plasiranje hartija od vrijednosti na tržišta kapitala.

3. Izuzetno xx xxxxx 2, samo Savjet može, odluĉujući u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, jednoglasno i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, utvrditi mjere koje u pravu Unije predstavljaju nazadovanje u pogledu liberalizacije kretanja kapitala u treće zemlje ili iz trećih zemalja.

Član 65

(raniji ĉlan 58 UEZ)

1. Odredbe ĉlana 63 ne dovode u pitanje pravo država ĉlanica da:

(a) primijene odgovarajuće odredbe svog poreskog prava kojima se pravi razlika izmeĊu poreskih obveznika koji nijesu u istom položaju u pogledu njihovog mjesta prebivališta ili mjesta u xxxx xx uložen njihov kapital;

(b) preduzmu sve neophodne mjere da bi sprijeĉile povredu domaćih zakona i drugih propisa, naroĉito u oblasti oporezivanja i bonitetnog nadzora finansijskih institucija, ili da utvrĊuju postupke prijavljivanja kretanja kapitala radi administrativnih ili statistiĉkih informacija, ili da preduzmu mjere opravdane razlozima javne politike ili javne bezbjednosti.

2. Odredbe ovog poglavlja ne dovode u pitanje primjenu ograniĉenja na pravo osnivanja, koja su u skladu sa ugovorima.

3. Mjere i postupci iz st. 1 i 2 ne smiju biti sredstvo samovoljne diskriminacije niti prikriveno ograniĉenje slobode kretanja kapitala i platnog prometa, u smislu ĉlana 63.

4. Ako nema mjera predviĊenih ĉlanom 64 stav 3, Komisija ili, u sluĉaju da Komisija ne xxxxxx odluku u roku od tri mjeseca od zahtjeva odnosne države ĉlanice, Savjet mogu donijeti odluku kojom se potvrĊuje da su ograniĉavajuće poreske mjere koje je neka država ĉlanica utvrdila prema jednoj ili više trećih zemalja u skladu sa ugovorima, ukoliko su opravdane jednim od ciljeva Unije i ako su u skladu sa pravilnim funkcionisanjem unutrašnjeg tržišta. Na zahtjev države ĉlanice Savjet odluĉuje jednoglasno.

Član 66

(raniji ĉlan 59 UEZ)

Ako, u izuzetnim okolnostima, kretanja kapitala u treće zemlje ili iz trećih zemalja prouzrokuju ili prijete da će prouzrokovati ozbiljne teškoće u funkcionisanju ekonomske i monetarne unije, Savjet može, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom, preduzeti zaštitne mjere u odnosu na treće zemlje za period ne duži od šest mjeseci, ako su takve mjere izriĉito neophodne.

GLAVA V

PROSTOR SLOBODE, BEZBJEDNOSTI I PRAVDE

POGLAVLJE I OPŠTE ODREDBE

Član 67

(raniji ĉlan 61 UEZ i raniji ĉlan 29 UEU)

1. Unija uspostavlja prostor slobode, bezbjednosti i pravde poštujući osnovna prava i razliĉite pravne sisteme i tradicije država ĉlanica.

2. Unija obezbjeĊuje da se ne vrši kontrola lica prilikom prelaska unutrašnjih granica i utvrĊuje zajedniĉku politiku azila, imigracije i kontrole spoljnih granica, na osnovu solidarnosti izmeĊu država ĉlanica, xxxx xx praviĉna prema državljanima trećih zemalja. U smislu ovog poglavlja, prema licima bez državljanstva postupa xx xxx prema državljanima trećih zemalja.

3. Unija nastoji da obezbijedi visok nivo bezbjednosti mjerama za spreĉavanje i borbu protiv kriminala, rasizma i ksenofobije i mjerama za usklaĊivanje i saradnju izmeĊu policijskih i pravosudnih organa i drugih nadležnih organa, kao i uzajamnim priznavanjem presuda u kriviĉnim stvarima i, ukoliko je potrebno, približavanjem kriviĉnog zakonodavstva.

4. Unija olakšava pristup pravdi, naroĉito po osnovu naĉela uzajamnog priznavanja sudskih i vansudskih odluka u graĊanskim stvarima.

Član 68

Evropski savjet utvrĊuje strateške smjernice za zakonodavno i operativno planiranje na prostoru slobode, bezbjednosti i pravde.

Član 69

Parlamenti država ĉlanica staraju se da se u predlozima i zakonodavnim inicijativama podnijetim u skladu sa Poglavljima 4 i 5 poštuje naĉelo supsidijarnosti, u skladu sa Protokolom o primjeni naĉela supsidijarnosti i proporcionalnosti.

Član 70

Ne dovodeći u pitanje ĉl. 258, 259 i 260, Savjet može, na predlog Komisije, utvrditi mjere xxxxx xxxxxx države ĉlanice, u saradnji sa Komisijom, vrše objektivnu i nepristrasnu ocjenu sprovoĊenja politika Unije iz xxx xxxxx xx xxxxxx organa država ĉlanica, naroĉito kako bi se olakšala potpuna primjena naĉela uzajamnog priznavanja. Evropski parlament i parlamenti država ĉlanica obavještavaju se o sadržaju i rezultatima ove ocjene.

Član 71

(raniji ĉlan 36 UEU)

U okviru Savjeta osniva se stalni odbor da unutar Unije obezbijedi podsticanje i jaĉanje operativne saradnje u oblasti unutrašnje bezbjednosti. Ne dovodeći u pitanje ĉlan 240, stalni odbor podstiĉe usklaĊivanje djelovanja nadležnih organa država ĉlanica. Predstavnici nadležnih organa, službi i agencija Unije mogu uĉestvovati u radu ovog odbora. Evropski parlament i parlamenti država ĉlanica obavještavaju se o sadržaju njegovog rada.

Član 72

(raniji ĉlan 64 stav 1 UEZ i raniji ĉlan 33 UEU)

Ova glava ne utiĉe na ispunjavanje obaveza država ĉlanica u oblasti održavanja javnog xxxx x xxxx i oĉuvanja unutrašnje bezbjednosti.

Član 73

Državama ĉlanicama prepušteno je da izmeĊu sebe i u okviru sopstvene odgovornosti organizuju oblike meĊusobne saradnje i usklaĊivanja, koje smatraju prikladnim, izmeĊu nadležnih službi svojih uprava odgovornih za oĉuvanje nacionalne bezbjednosti.

Član 74

(raniji ĉlan 66 UEZ)

Savjet utvrĊuje mjere kojima se obezbjeĊuje upravna saradnja izmeĊu nadležnih službi država ĉlanica u oblastima iz xxx xxxxx, xxx i izmeĊu ovih službi i Komisije. Savjet odluĉuje na predlog Komisije, u skladu sa ĉlanom 76, a nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

Član 75

(raniji ĉlan 60 UEZ)

Ako je to potrebno radi ostvarivanja ciljeva iz ĉlana 67, u pogledu spreĉavanja i borbe protiv terorizma i sa njim povezanih aktivnosti, Evropski parlament i Savjet, regulativama u redovnom zakonodavnom postupku, utvrĊuju okvir upravnih mjera koje se odnose na kretanje kapitala i platni promet, kao što su zamrzavanje sredstava, finansijske imovine ili ekonomske dobiti koja pripada fiziĉkim ili pravnim licima, grupama ili nedržavnim subjektima, ili su u njihovom vlasništvu ili posjedu.

Savjet, na predlog Komisije, utvrĊuje mjere za sprovoĊenje okvira iz stava 1. Akta iz ovog ĉlana sadrže neophodne odredbe o pravnim garancijama.

Član 76

Akta iz Poglavlja 4 i 5, zajedno sa mjerama iz ĉlana 74 kojima se obezbjeĊuje upravna saradnja u oblastima iz ovih poglavlja, donose se:

(a) na predlog Komisije, ili

(b) na inicijativu jedne ĉetvrtine država ĉlanica.

POGLAVLJE 2

POLITIKE GRANIČNIH KONTROLA, AZILA I IMIGRACIJE

Član 77

(raniji ĉlan 62 UEZ)

1. Unija razvija politiku kojoj je cilj:

(a) obezbjeĊenje odsustva svake kontrole lica, nezavisno od njihovog državljanstva, prilikom prelaska unutrašnjih granica;

(b) vršenje kontrole lica i efikasno praćenje prelaska spoljnih granica;

2. Za svrhe iz stava 1, Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere koje se odnose na:

(a) zajedniĉku politiku viza i drugih dozvola za kratak boravak;

(b) kontrolu lica prilikom prelaska spoljnih granica;

(d) sve mjere potrebne za postepeno uspostavljanje integrisanog sistema upravljanja spoljnim granicama;

(e) odsustvo svake kontrole lica, bez obzira koje je njihovo državljanstvo, prilikom prelaska unutrašnjih granica.

3. Ukoliko je djelovanje Unije neophodno za lakše ostvarivanje prava iz ĉlana 20 stav 2 xxxxx (a) i ako ugovorima nijesu predviĊena potrebna ovlašćenja, Savjet može, odluĉujući u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, donositi odredbe o pasošima, liĉnim kartama, boravišnim dozvolama i drugim takvim dokumentima. Savjet odluĉuje jednoglasno, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

4. Ovaj ĉlan ne utiĉe na nadležnost država ĉlanica u pogledu geografskog razgraniĉenja njihovih granica, u skladu sa meĊunarodnim pravom.

Član 78

(raniji ĉlan 63 taĉ. 1 i 2 i ĉlan 64 stav 2 UEZ)

1. Unija razvija zajedniĉku politiku azila, supsidijarne zaštite i privremene zaštite kojoj je cilj da se svakom državljaninu treće zemlje kojem je potrebna meĊunarodna zaštita ponudi odgovarajući status i obezbijedi poštovanje naĉela o nevraćanju. Ova politika xxxx biti u skladu sa Ženevskom konvencijom od 28. jula 1951. godine i Protokolom od 31. januara 1967. godine o statusu izbeglica, kao i sa drugim odgovarajućim meĊunarodnim ugovorima.

2. Za svrhe iz stava 1, Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere za zajedniĉki evropski sistem xxxxx, xxxx podrazumijeva:

(a) jedinstveni status azila za državljane trećih zemalja koji važi u cijeloj Uniji;

(b) jedinstveni sistem supsidijarne zaštite za državljane trećih zemalja xxxxxx xx, iako nijesu dobili evropski azil, potrebna meĊunarodna zaštita;

(d) zajedniĉke postupke davanja ili oduzimanja jedinstvenog statusa azila ili supsidijarne zaštite;

(e) kriterijume i mehanizme za odreĊivanje države ĉlanice nadležne za razmatranje zahtjeva za azil ili supsidijarnu zaštitu;

(f) standarde o uslovima za prijem xxxx xxxx traže azil ili supsidijarnu zaštitu;

(g) partnerstvo i saradnju sa trećim državama radi upravljanja masovnim prilivom xxxx xxxx traže azil, ili supsidijarnu ili privremenu zaštitu.

3. U sluĉaju vanrednih okolnosti u jednoj ili više država ĉlanica zbog iznenadnog priliva državljana trećih zemalja, Savjet može, na predlog Komisije, utvrditi privremene mjere u korist time pogoĊene ili pogoĊenih država ĉlanica. Savjet odluĉuje nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

Član 79

(raniji ĉlan 63 taĉ. 3 i 4 UEZ)

1. Unija razvija zajedniĉku imigracionu politiku kojoj je cilj da se u svim fazama obezbijedi efikasno upravljanje migracionim tokovima, pravedno postupanje prema državljanima trećih zemalja sa zakonitim prebivalištem u državama ĉlanicama, i spreĉavanje, i unaprijeĊene mjere za borbu protiv ilegalne imigracije i trgovine Ijudima.

2. Za svrhe iz stava 1, Evropski parlament i Savjet, u redovnom zakonodanom postupku, utvrĊuju mjere u sljedećim oblastima:

(a) uslove ulaska i boravka, kao i standarde na osnovu kojih države ĉlanice izdaju vize za dugi boravak i boravišne dozvole, ukljuĉujući i spajanje porodice;

(b) utvrĊivanje prava državljana trećih država sa zakonitim prebivalištem u nekoj državi ĉlanici, što ukljuĉuje i uslove koji se odnose na slobodu kretanja i boravka u drugim državama ĉlanicama;

(d) borbu protiv trgovine Xxxxxxx, naroĉito ženama i djecom.

3. Unija može sa trećim zemljama zakljuĉivati sporazume o readmisiji u zemlju porijekla ili u zemlju iz koje su došli državljana trećih zemalja koji ne ispunjavaju ili više ne ispunjavaju uslove ulaska, prisustva ili boravka na teritoriji neke države ĉlanice.

4. Evropski parlament i Savjet mogu, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrditi mjere za podsticanje i podršku djelovanju država ĉlanica kojima se podstiĉe integracija državljana trećih zemalja sa zakonitim boravkom na njihovoj teritoriji, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

5. Ovaj ĉlan ne utiĉe na pravo država ĉlanica da utvrde broj državljana trećih zemalja koji mogu doći iz trećih zemalja na njihovu teritoriju radi traženja posla, kao zaposleni ili samozaposleni.

Član 80

Politike Unije iz ovog poglavlja i njihovo sprovoĊenje ureĊeni su naĉelom solidarnosti i praviĉne podjele odgovornosti izmeĊu država ĉlanica, koja ukljuĉuje i finansijske obaveze. Svaki put xxxx xx to potrebno, akta Unije donijeta u skladu sa ovim poglavljem sadrže odgovarajuće mjere o primjeni ovog naĉela.

POGLAVLJE 3

SUDSKA SARADNJA U GRAĐANSKIM STVARIMA

Član 81

(raniji ĉlan 65 UEZ)

1. Unija razvija sudsku saradnju u graĊanskim stvarima sa prekograniĉnim posljedicama, koja se temelji na naĉelu uzajamnog priznavanja presuda i odluka u vansudskim predmetima. Ova saradnja može podrazumijevati utvrĊivanje mjera za približavanje zakona i propisa država ĉlanica.

2. Za svrhe iz stava 1, Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju, naroĉito xxxx xx to potrebno za pravilno funkcionisanje unutrašnjeg tržišta, mjere xxxxxx xx cilj da obezbijede:

(a) uzajamno priznavanje i izvršenje presuda i odluka u vansudskim predmetima izmeĊu država ĉlanica;

(b) prekograniĉnu dostavu sudskih i vansudskih akata;

(d) saradnju u prikupljanju dokaza;

(e) djelotvorni pristup pravdi;

(f) uklanjanje prepreka za neometano odvijanje graĊanskih postupaka, u sluĉaju potrebe, podsticanjem usklaĊenosti propisa o graĊanskom postupku koji se primjenjuju u državama ĉlanicama;

(g) razvoj alternativnih naĉina rješavanja sporova;

(h) podršku osposobljavanju sudija i sudskog osoblja.

3. Izuzetno xx xxxxx 2, mjere iz oblasti porodiĉnog prava sa prekograniĉnim posljedicama utvrĊuje Savjet, odluĉujući u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom. Savjet odluĉuje jednoglasno nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

Savjet može, na predlog Komisije, donijeti odluku kojom se utvrĊuju aspekti porodiĉnog prava sa prekograniĉnim posljedicama koji mogu biti predmet akata donesenih u redovnom zakonodavnom postupku. Savjet odluĉuje jednoglasno nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

O predlogu iz podstava 2 obavještavaju se parlamenti država ĉlanica. Ako se parlament države ĉlanice u roku od šest mjeseci od xxxx obavještenja tome usprotivi, odluka neće biti donijeta. Ukoliko nema protivljenja, Savjet može donijeti odluku.

POGLAVLJE 4

SUDSKA SARADNJA U KRIVIČNIM STVARIMA

Član 82

(raniji ĉlan 31 UEU)

1. Sudska saradnja u kriviĉnim stvarima u Uniji zasniva se na naĉelu uzajamnog priznavanja presuda i sudskih odluka i ukljuĉuje približavanje zakona i propisa država ĉlanica u oblastima iz stava 2 i ĉlana 83.

Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere xxxxxx xx cilj:

(a) utvrĊivanje pravila i postupaka kojima se obezbjeĊuje priznavanje svih oblika presuda i sudskih odluka u cijeloj Uniji;

(b) spreĉavanje i rješavanje sukoba nadležnosti izmeĊu država ĉlanica;

(d) olakšavanje saradnje izmeĊu sudskih ili drugih nadležnih organa država ĉlanica u odnosu na kriviĉne postupke i izvršenje odluka.

2. U mjeri potrebnoj za lakše uzajamno priznavanje presuda i sudskih odluka, kao i za saradnju policijskih i pravosudnih organa u kriviĉnim stvarima sa prekograniĉnim posljedicama, Evropski parlament i Savjet mogu, direktivama donesenim u redovnom zakonodavnom postupku, utvrditi minimalna pravila. U xxx pravilima vodi se raĉuna o razlikama izmeĊu pravnih tradicija i sistema država ĉlanica.

Pravila se odnose na:

(a) uzajamno prihvatanje dokaza izmeĊu država ĉlanica;

(b) prava pojedinaca u kriviĉnom postupku;

(d) sve druge posebne aspekte kriviĉnog postupka, koje je Savjet prethodno utvrdio odlukom; navedenu odluku Savjet donosi jednoglasno nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta.

UtvrĊivanje minimalnih pravila iz ovog stava ne sprjeĉava države ĉlanice da održavaju ili uvedu viši nivo zaštite pojedinaca.

3. Ukoliko neki ĉlan Xxxxxxx smatra da bi nacrt direktive iz stava 2 mogao uticati na osnovne aspekte njegovog kriviĉnopravnog sistema, može zahtijevati da se nacrt direktive uputi Evropskom savjetu. U xxx sluĉaju prekida se redovni zakonodavni postupak. Nakon rasprave i u sluĉaju postizanja konsenzusa, Evropski savjet, u roku od ĉetiri mjeseca od ovog prekida, vraća nacrt Savjetu, ĉime se završava prekid redovnog zakonodavnog postupka.

U istom roku, ako nije postignuta saglasnost i ako najmanje devet država ĉlanica želi da uspostavi unaprijeĊenu saradnju na osnovu navedenog nacrta direktive, o tome obavještavaju Evropski parlament, Savjet i Komisiju. U xxx sluĉaju smatra se da je ovlašćenje za pokretanje unaprijeĊene saradnje iz ĉlana 20 stav 2 Ugovora o Evropskoj uniji i ĉlana 329 stav 1 ovog ugovora dato i primjenjuju se odredbe o unaprijeĊenoj saradnji.

Član 83

(raniji ĉlan 31 UEU)

1. Evropski parlament i Savjet mogu, direktivama donesenim u redovnom zakonodavnom postupku, utvrditi minimalna pravila za definisanje kriviĉnih djela i sankcija za naroĉito xxxxx oblike kriminala sa prekograniĉnom dimenzijom koji proistiĉu iz prirode ili uĉinka tih kriviĉnih djela ili iz posebne potrebe za zajedniĉkom borbom protiv njih.

U ove oblike kriminala spadaju: terorizam, trgovina ljudima i seksualno iskorišćavanje žena i djece, ilegalni promet xxxxx, ilegalni promet oružja, pranje novca, korupcija, falsifikovanje sredstava plaćanja, raĉunarski kriminal i organizovani kriminal.

Na osnovu razvoja kriminala, Savjet može donijeti odluku kojom se utvrĊuju druge oblasti kriminala koje ispunjavaju kriterijume iz ovog stava. Savjet odluĉuje jednoglasno nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta.

2. Kada se pokaže da je približavanje kriviĉnog zakonodavstva i drugih propisa država ĉlanica nužno da bi se obezbijedilo djelotvorno sprovoĊenje politike Unije u oblasti xxxx xx obuhvaćena mjerama usklaĊivanja, direktivama se mogu utvrditi minimalna pravila za definisanje kriviĉnih djela i sankcija u odnosnoj oblasti. Te direktive donose se u istom redovnom ili posebnom zakonodavnom postupku koji se primjenjivao na utvrĊivanje mjera za usklaĊivanje o xxxxxx xx rijeĉ, ne dovodeći u pitanje ĉlan 76.

3. Kada ĉlan Xxxxxxx smatra da bi nacrt direktive iz st. 1 ili 2 mogao uticati na osnovne aspekte njegovog kriviĉnopravnog sistema, može zahtijevati da se nacrt direktive uputi Evropskom savjetu. U xxx sluĉaju prekida se redovni zakonodavni postupak. Nakon rasprave i u sluĉaju konsenzusa, Evropski savjet može, u roku od ĉetiri mjeseca od prekida, vratiti nacrt Savjetu, ĉime se okonĉava prekid redovnog zakonodavnog postupka.

U istom roku, ako nije postignuta saglasnost, i ako najmanje devet država ĉlanica želi da uspostavi unaprijeĊenu saradnju na osnovu nacrta odnosne direktive, one o tome obavještavaju Evropski parlament, Savjet i Komisiju. U xxx sluĉaju, smatra se da je ovlašćenje za pokretanje unaprijeĊene saradnje iz ĉlana 20 stav 2 Ugovora o Evropskoj uniji i ĉlana 329 stav 1 ovog ugovora dato i primjenjuju se odredbe koje se odnose na unaprijeĊenu saradnju.

Član 84

Evropski parlament i Savjet mogu, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrditi mjere za podsticanje i podršku djelovanju država ĉlanica u oblasti spreĉavanja kriminala, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

Član 85

(raniji ĉlan 31 UEU)

1. Zadatak Eurojusta jeste da podržava i jaĉa usklaĊivanje i saradnju izmeĊu nacionalnih organa nadležnih za istrage i gonjenje teških oblika kriminala koji pogaĊaju dvije ili više država ĉlanica ili koji zahtijevaju zajedniĉko gonjenje, na osnovu aktivnosti koje su sproveli i informacija koje su dostavili organi država ĉlanica i Europol.

S xxx u vezi, Evropski parlament i Savjet regulativama donesenim u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju strukturu, xxxxx xxxx, djelokrug rada i poslove Eurojusta. Ovi poslovi mogu obuhvatati:

(a) pokretanje kriviĉnih istraga i predlaganje pokretanja gonjenja koje sprovode nadležni nacionalni organi, naroĉito u sluĉaju kriviĉnih djela protiv finansijskih interesa Unije;

(b) usklaĊivanje istrage i gonjenja iz xxxxx (a);

(c) jaĉanje pravosudne saradnje, ukljuĉujući rješavanjem sukoba nadležnosti i tijesnom saradnjom sa Evropskom pravosudnom mrežom.

Xxx regulativama utvrĊuju se i pojedinosti u pogledu ukljuĉivanja Evropskog parlamenta i parlamenata država ĉlanica u ocjenu aktivnosti Eurojusta.

2. U sluĉaju gonjenja iz stava 1, a ne dovodeći u pitanje ĉlan 86, službene radnje pravosudnog postupka izvršavaju nadležni nacionalni službenici.

Član 86

1. Za borbu protiv kriminala koji utiĉe na finansijske interese Unije, Savjet može, regulativama donesenim u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, od Eurojusta osnovati Evropsko javno tužilastvo. Savjet odluĉuje jednoglasno nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta.

Ako nema jednoglasnosti, grupa od najmanje devet država ĉlanica može zahtijevati da se nacrt regulative uputi Evropskom savjetu. U xxx sluĉaju, prekida xx xxxxxxxx u Savjetu. Nakon rasprave, i u sluĉaju konsenzusa, Evropski savjet može, u roku od ĉetiri mjeseca od prekida, vratiti nacrt Savjetu na usvajanje.

U istom roku, ako nije postignuta saglasnost, i ako najmanje devet država ĉlanica želi da uspostavi unaprijeĊenu saradnju na osnovu nacrta odnosne regulative, one o tome obavještavaju Evropski parlament, Savjet i Komisiju. U xxx sluĉaju, smatra se da je ovlašćenje za pokretanje unaprijeĊene saradnje iz ĉlana 20 stav 2 Ugovora o Evropskoj uniji i ĉlana 329 stav 1 ovog ugovora dato i primjenjuju se odredbe o unaprijeĊenoj saradnji.

2. Evropsko javno tužilaštvo nadležno je za voĊenje istrage, gonjenje i optužbu, kad je to prikladno u saradnji sa Europolom, izvršilaca ili saizvršilaca kriviĉnih djela protiv finansijskih interesa Unije, na naĉin predviĊen regulativom iz stava 1. Ono vrši poslove tužioca u nadležnim sudovima država ĉlanica u odnosu na ta kriviĉna djela.

3. Regulativama iz stava 1 utvrĊuju se opšta pravila koja se primjenjuju na Evropsko javno tužilaštvo, uslovi za vršenje njegovih poslova, poslovnik koji ureĊuje njegov rad, kao i pravila o prihvatljivosti dokaza i pravila koja se primjenjuju na sudsku kontrolu procesnih mjera koje ono preduzima u vršenju svojih poslova.

4. Evropski savjet može, istovremeno ili naknadno, donijeti odluku o izmjeni stava 1 kojom proširuje nadležnosti Evropskog javnog tužilaštva xx xxxxx oblike kriminala koji imaju prekograniĉnu dimenziju i o odgovarajućim izmjenama stava 2 koje se odnose na izvršioce i saizvršioce teških kriviĉnih djela koja utiĉu na više država ĉlanica. Evropski savjet odluĉuje jednoglasno, nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta i nakon savjetovanja sa Komisijom.

POGLAVLJE 5 POLICIJSKA SARADNJA

Član 87

(raniji ĉlan 30 UEU)

1. Unija uspostavlja policijsku saradnju u kojoj uĉestvuju svi nadležni organi država ĉlanica, ukljuĉujući policiju, carinu i druge organe kriviĉnog gonjenja vezano za spreĉavanje, otkrivanje i istragu kriviĉnih djela.

2. Za svrhe iz stava 1, Evropski parlament i Savjet mogu, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊivati mjere koje se odnose na:

(a) prikupljanje, ĉuvanje, obradu, analizu i razmjenu relevantnih informacija;

(b) podršku osposobljavanju službenika, kao i saradnju koja se odnosi na razmjenu osoblja, opremu i kriminalistiĉka istraživanja;

3. Savjet može, u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, utvrĊivati mjere u vezi sa operativnom saradnjom izmeĊu organa iz ovog ĉlana. Savjet odIuĉuje jednoglasno, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

Ako u Savjetu nije postignuta jednoglasnost, grupa od najmanje devet država ĉlanica može zahtijevati da se nacrt mjera uputi Evropskom savjetu. U xxx sluĉaju, prekida xx xxxxxxxx u Savjetu. Nakon rasprave, i u sluĉaju konsenzusa, Evropski savjet može, u roku od ĉetiri mjeseca od prekida, vratiti nacrt Savjetu na usvajanje.

U istom roku, ako nije postignuta saglasnost, i ako najmanje devet država ĉlanica želi da uspostavi unaprijeĊenu saradnju na osnovu nacrta odnosnih mjera, one o tome obavještavaju Evropski parlament, Savjet i Komisiju. U xxx sluĉaju, smatra se da je ovlašćenje za pokretanje unaprijeĊene saradnje iz ĉlana 20 stav 2 Ugovora o Evropskoj uniji i ĉlana 329 stav 1 ovog ugovora dato i primjenjuju se odredbe o unaprijeĊenoj saradnji.

Posebni postupci iz podst. 2 i 3 ne primjenjuju se na akta koja ĉine nadgradnju šengenskih pravnih tekovina.

Član 88

(raniji ĉlan 30 UEU)

1. Misija Europola je da podržava i ojaĉava djelovanje policijskih organa i drugih službi kriviĉnog gonjenja država ĉlanica, kao i njihovu meĊusobnu saradnju u spreĉavanju i borbi protiv teških kriviĉnih djela koja utiĉu na dvije ili više država ĉlanica, terorizma i oblika kriminala koji utiĉu na zajedniĉki interes obuhvaćen politikom Unije.

2. Evropski parlament i Savjet, regulativama u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju strukturu, funkcionisanje, oblast aktivnosti i zadatke Europola. Njegovi zadaci mogu obuhvatati:

(a) prikupljanje, ĉuvanje, obradu, analizu i razmjenu informacija dobijenih, naroĉito, od nadležnih organa država ĉlanica, trećih zemalja ili tijela;

(b) usklaĊivanje, organizaciju i sprovoĊenje istražnih i operativnih radnji koje se sprovode zajedno sa nadležnim organima država ĉlanica ili u okviru zajedniĉkih istražnih timova, po potrebi i u saradnji sa Eurojustom.

Ovim regulativama utvrĊuju se i postupci kontrole rada Europola, koju vrši Evropski parlament zajedno sa parlamentima država ĉlanica.

3. Bilo koja operativna akcija Europola xxxx xx sprovoditi u saradnji i u dogovoru sa organima jedne ili više država ĉlanica xxxx xx teritorija u pitanju. Primjena prinudnih mjera u iskljuĉivoj je nadležnosti nadležnih organa država ĉlanica.

Član 89

(raniji ĉlan 32 UEU)

Savjet, odluĉujući u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuje uslove i ograniĉenja u okviru kojih nadležni organi država ĉlanica iz ĉl. 82 i 87 mogu djelovati na teritoriji druge države ĉlanice u saradnji i u dogovoru sa organima te države. Savjet odluĉuje jednoglasno, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

GLAVA VI

SAOBRAĆAJ

Član 90

(raniji ĉlan 70 UEZ)

Ciljevi ugovora se na podruĉju koje ureĊuje ova glava ostvaruju u okviru zajedniĉke politike saobraćaja.

Član 91

(raniji ĉlan 71 UEZ)

1. Za sprovoĊenje ĉlana 90 i uzimajući u obzir posebna obilježja saobraćaja, Evropski parlament i Savjet, odluĉujući u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, utvrĊuju:

(a) zajedniĉka pravila koja se primjenjuju na meĊunarodni saobraćaj koji se obavlja na teritoriji ili iz teritorije države ĉlanice ili za prevoz preko teritorije jedne ili više država ĉlanica;

(b) uslove pod kojima nerezidentni prevoznici mogu pružati usluge saobraćaja unutar države ĉlanice;

(d) sve druge odgovarajuće propise.

2. Prilikom utvrĊivanja mjera iz stava 1 vodi se raĉuna o sluĉajevima u kojima bi njihova primjena mogla ozbiljno uticati na životni standard i stopu zaposlenosti u nekim regionima, kao i upotrebu saobraćajne infrastrukture.

Član 92

(raniji ĉlan 72 UEZ)

Izuzetno u sluĉaju ako Savjet nije jednoglasno xxxxx mjeru kojom dozvoljava izuzeće, do donošenja propisa iz ĉlana 91 stav 1 nijedna država ĉlanica ne smije donijeti razne propise, koji su navedeno pitanje ureĊivali na xxx 1. januara 1958. godine, odnosno, za države koje pristupaju, na xxx njihovog pristupanja, na naĉin da bi svojim neposrednim ili posrednim dejstvom bili nepovoljniji za prevoznike drugih država ĉlanica u odnosu na prevoznike koji su državljani te države ĉlanice.

Član 93

(raniji ĉlan 73 UEZ)

U skladu su sa ugovorima pomoći koje su potrebne za usklaĊivanje saobraćaja ili koje predstavljaju naknadu za ispunjenje odreĊenih obaveza koje su dio javne usluge.

Član 94

(raniji ĉlan 74 UEZ )

Sve mjere utvrĊene u okviru ugovora koje se odnose na cijene i uslove saobraćaja uzimaju u obzir ekonomski položaj prevoznika.

Član 95

(raniji ĉlan 75 UEZ)

1. U sluĉaju saobraćaja unutar Unije, zabranjena je diskriminacija koja se sastoji u tome xx xxxxxxxxx naplaćuje razliĉite cijene i nameće razliĉite uslove prevoza za iste robe na istim saobraćajnim pravcima, u zavisnosti od zemlje porijekla ili odredišta navedene robe.

2. Stav 1 ne sprjeĉava Evropski parlament i Savjet da donesu druge mjere predviĊene ĉlanom 91 stav 1.

3. Savjet, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Ekonomsko-socijalnim komitetom, donosi propise kojima obezbjeĊuje sprovoĊenje odredaba stava 1.

Savjet naroĉito može donijeti propise koji omogućavaju institucijama Unije da obezbijede poštovanje pravila iz stava 1 i obezbijede da korisnici u potpunosti iskoriste prednosti tog pravila.

4. Komisija, na sopstvenu inicijativu ili na zahtjev države ĉlanice, ispituje sve sluĉajeve diskriminacije iz stava 1 i nakon savjetovanja sa svakom zainteresovanom državom ĉlanicom donosi potrebne odluke u okviru propisa donijetih u skladu sa odredbama stava 3.

Član 96

(raniji ĉlan 76 UEZ)

1. U sluĉaju saobraćaja unutar Unije, državama ĉlanicama je zabranjeno uvoĊene putarina i uslova koji sadrže bilo koji oblik pomoći ili zaštite u korist jednog ili više odreĊenih privrednih društava ili grana privrede, izuzev ako to nije odobrila Komisija.

2. Komisija, na sopstvenu inicijativu ili na zahtjev države ĉlanice, ispituje putarine i uslove iz stava 1, naroĉito vodeći raĉuna o zahtjevima odgovarajuće regionalne ekonomske politike, potrebama nerazvijenih podruĉja i problemima podruĉja koja su ozbiljno pogoĊena politiĉkim okolnostima sa jedne strane, i dejstvu takvih putarina i uslova na konkurenciju izmeĊu razliĉitih vrsta saobraćaja, xx xxxxx xxxxxx.

Nakon savjetovanja sa svakom zainteresovanom državom ĉlanicom, Komisija donosi neophodne odluke.

3. Zabrana iz stava 1 ne primjenjuje se na tarife utvrĊene radi ostvarivanja konkurencije.

Član 97

(raniji ĉlan 77 UEZ)

Takse ili dažbine koje prilikom prelaska xxxxxxx xxxxxxxxx naplaćuje uz cijenu prevoza ne smiju preći razuman iznos nakon što se uzmu u obzir stvarni troškovi nastali prelaskom granice.

Države ĉlanice će nastojati da postepeno smanje navedene troškove.

Komisija može državama ĉlanicama dati preporuke radi primjene ovog ĉlana.

Član 98

(raniji ĉlan 78 UEZ)

Odredbe xxx xxxxx ne iskljuĉuju primjenu mjera preduzetih u Saveznoj Republici Njemaĉkoj u mjeri u kojoj su iste potrebne da bi se nadomjestile ekonomske teškoće, koje su privrede nekih podruĉja Savezne Republike pretrpjele zbog podjele Njemaĉke. Pet xxxxxx nakon stupanja na snagu Ugovora iz Lisabona, Savjet može, na predlog Komisije, donijeti odluku o prestanku važenja ovog ĉlana.

Član 99

(raniji ĉlan 79 UEZ)

Savjetodavni odbor, sastavljen od struĉnjaka koje imenuju vlade država ĉlanica, osniva se pri Komisiji. Komisija se savjetuje sa navedenim odborom o pitanjima saobraćaja, kad god to smatra poželjnim.

Član 100

(raniji ĉlan 80 UEZ)

1. Odredbe xxx xxxxx primjenjuju se na željezniĉki i drumski saobraćaj, kao i na saobraćaj na unutrašnjim plovnim putevima.

2. Evropski parlament i Savjet mogu, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, donijeti odgovarajuće propise za xxxxxxxx i vazdušni saobraćaj. Evropski parlament i Savjet odluĉuju nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona.

GLAVA VII

ZAJEDNIČKA PRAVILA O KONKURENCIJI, OPOREZIVANJU I PRIBLIŽAVANJU ZAKONA

POGLAVLJE 1 PRAVILA O KONKURENCIJI

ODSJEK 1

PRAVILA KOJA SE PRIMJENJUJU NA UČESNIKE NA TRŽIŠTU

Član 101

(raniji ĉlan 81 UEZ)

1. Zabranjeni xx xxx nespojivi sa unutrašnjim tržištem: svi sporazumi izmeĊu uĉesnika na tržištu, odluke udruženja uĉesnika na tržištu i usaglašene prakse koje mogu uticati na trgovinu izmeĊu država ĉlanica, a koji za cilj ili posljedicu imaju spreĉavanje, ograniĉavanje ili narušavanje konkurencije na unutrašnjem tržištu, a naroĉito oni kojima se:

(a) neposredno ili posredno utvrĊuju kupovne ili prodajne cijene ili drugi uslovi trgovanja;

(b) ograniĉavaju ili kontrolišu proizvodnja, tržišta, tehniĉki razvoj ili investicije;

(d) primjenjuju razliĉiti uslovi na jednake poslove sa drugim stranama u trgovini, ĉime se oni dovode u nepovoljan položaj u odnosu na konkurenciju;

(e) sklapanje ugovora uslovljava prihvatanjem dodatnih obaveza drugih strana koje po svojoj prirodi i trgovaĉkim obiĉajima nemaju nikakvu vezu sa predmetom tih ugovora.

2. Svi sporazumi ili odluke koji su zabranjeni ovim ĉlanom su ništavi.

3. Odredbe stava 1 mogu se ipak proglasiti neprimjenjivim u sluĉaju:

svakog sporazuma ili kategorije sporazuma izmeĊu uĉesnika na tržištu, svake odluke ili kategorije odluka udruženja uĉesnika na tržištu,

sve usaglašene prakse ili kategorije usaglašenih praksi,

koje doprinose poboljšanju proizvodnje ili distribucije proizvoda ili podsticanju tehniĉkog ili ekonomskog napretka, pri ĉemu omogućavaju potrošaĉima praviĉan udio u ostvarenoj koristi, i koje:

(a) xxx uĉesnicima na tržištu ne nameću ograniĉenja koja nijesu nužna za ostvarenje tih ciljeva;

(b) takvim uĉesnicima na tržištu ne omogućavaju uklanjanje konkurencije u pogledu znaĉajnog dijela odnosnih proizvoda.

Član 102

(raniji ĉlan 82 UEZ)

Svaka zloupotreba dominantnog položaja na unutrašnjem tržištu ili na njegovom znaĉajnom dijelu xx xxxxxx jednog ili više uĉesnika na tržištu zabranjuje xx xxx nespojiva sa unutrašnjim tržištem ukoliko može uticati na trgovinu izmeĊu država ĉlanica.

Takva zloupotreba može se sastojati naroĉito od:

(a) neposrednog ili posrednog nametanja nepoštene kupovne ili prodajne cijene ili drugih nepoštenih uslova trgovine;

(b) ograniĉavanja proizvodnje, tržišta ili tehniĉkog razvoja na štetu potrošaĉa;

(c) primjene razliĉitih uslova na jednake poslove sa drugim stranama u trgovini, ĉime se oni dovode u nepovoljan položaj u odnosu na konkurenciju;

(d) uslovljavanja zakljuĉivanja ugovora prihvatanjem dodatnih obaveza drugih strana koje po svojoj prirodi i trgovaĉkim obiĉajima nemaju nikakvu vezu sa predmetom tih ugovora.

Član 103

(raniji ĉlan 83 UEZ)

1. Odgovarajuće regulative ili direktive za sprovoĊenje naĉela iz ĉl. 101 i 102 donosi Savjet, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

2. Regulative i direktive iz stava 1 donose se naroĉito radi:

(a) obezbjeĊivanja poštovanja zabrana iz ĉlana 101 stav 1 i ĉlana 102 propisivanjem novĉanih kazni i periodiĉnih novĉanih kazni;

(b) utvrĊivanja detaljnih pravila za primjenu ĉlana 101 stav 3 vodeći raĉuna o potrebi obezbjeĊivanja djelotvornog nadzora, sa jedne strane, i pojednostavljivanja upravljanja u najvećoj mogućoj mjeri, xx xxxxx xxxxxx;

(d) utvrĊivanja odgovarajuće nadležnosti Komisije i Suda pravde Evropske unije u primjeni odredaba iz ovog stava;

(e) odreĊivanja odnosa izmeĊu prava država ĉlanica i odredaba sadržanih u ovom odsjeku ili usvojenih u skladu sa ovim ĉlanom.

Član 104

(raniji ĉlan 84 UEZ)

Do stupanja na snagu propisa donijetih u skladu sa ĉlanom 103, organi država ĉlanica odluĉuju o dopuštenosti sporazuma, odluka i usaglašenih praksi, kao i o zloupotrebi dominantnog položaja na unutrašnjem tržištu u skladu sa sopstvenim zakonodavstvom i odredbama ĉlana 101, naroĉito stava 3, i ĉlana 102.

Član 105

(raniji ĉlan 85 UEZ)

1. Ne dovodeći u pitanje ĉlan 104, Komisija obezbjeĊuje primjenu naĉela iz ĉl. 101 i

102. Na zahtjev države ĉlanice ili na sopstvenu inicijativu, a u saradnji sa nadležnim organima država ĉlanica, koji joj pružaju pomoć, Komisija istražuje sluĉajeve u kojima se sumnja na povredu navedenih naĉela. Ukoliko Komisija utvrdi da xx xxxxx do povrede, predložiće odgovarajuće mjere za njihovo otklanjanje.

2. Ukoliko se povreda ne otkloni, Komisija obrazloženom odlukom utvrĊuje povredu naĉela. Komisija može objaviti svoju odluku i ovlastiti države ĉlanice da preduzmu potrebne mjere za rješavanje situacije, ĉije uslove i pojedinosti ona utvrĊuje.

3. Komisija može donositi regulative koje se odnose na kategorije sporazuma u vezi sa xxxxxx xx Savjet xxxxx regulativu ili direktivu u skladu sa ĉlanom 103 stav 2 xxxxx (b).

Član 106

(raniji ĉlan 86 UEZ)

1. U odnosu na javna preduzeća i i uĉesnike na tržištu kojima države ĉlanice daju posebna ili iskljuĉiva prava, države ĉlanice ne smiju donijeti niti zadržati na snazi nijednu mjeru xxxx xx u suprotnosti sa pravilima iz ugovora, naroĉito sa onim predviĊenim ĉlanom 18 i ĉl. 101 do 109.

2. Uĉesnici na tržištu xxxxxx xx povjereno da vrše usluge od opšteg ekonomskog interesa ili koji imaju karakter monopola koji ostvaruje prihode podliježu pravilima iz ugovora,

a naroĉito pravilima o konkurenciji, u onoj mjeri u kojoj primjena tih pravila ne sprjeĉava, pravno ili stvarno, vršenje posebnih zadataka koji su im povjereni. Razvoj trgovine ne smije biti pogoĊen u mjeri xxxx xx suprotna interesima Unije.

3. Komisija obezbjeĊuje primjenu odredaba ovog ĉlana i, po potrebi, upućuje odgovarajuće direktive ili odluke državama ĉlanicama.

ODSJEK 2

DRŽAVNA POMOĆ

Član 107

(raniji ĉlan 87 UEZ)

1. Ako ugovorima nije drugaĉije predviĊeno, svaka pomoć dodijeljena xx xxxxxx države ĉlanice ili iz sredstava države u bilo kojem obliku, koja narušava ili prijeti da naruši konkurenciju dajući prednost odreĊenom privrednom društvu ili proizvodnji odreĊene robe, nespojiva je sa unutrašnjim tržištem, ukoliko utiĉe na trgovinu izmeĊu država ĉlanica.

2. Spojiva je sa unutrašnjim tržištem:

(a) pomoć socijalne prirode, dodijeljena pojedinaĉnim potrošaĉima, pod uslovom da je dodijeljena bez diskriminacije u pogledu porijekla odnosnih proizvoda;

(b) pomoć za otklanjanje štete prouzrokovane prirodnim nepogodama ili drugim vanrednim dogaĊajima;

(c) pomoć dodijeljena privredi nekih podruĉja Savezne Republike Njemaĉke pogoĊenih podjelom Njemaĉke, ukoliko je ta pomoć potrebna da bi se nadomjestile ekonomske teškoće prouzrokovane xxx podjelom. Pet xxxxxx nakon stupanja na snagu Ugovora iz Lisabona, Savjet može, na predlog Komisije, donijeti odluku o prestanku važenja xxx xxxxx.

3. Može se smatrati spojivim sa unutrašnjim tržištem:

(a) pomoć za unapreĊenje ekonomskog razvoja podruĉja u xxxxxx xx životni standard izuzetno nizak ili je nezaposlenost izuzetno visoka, kao i regiona iz ĉlana 349, s obzirom na njihov strukturni, ekonomski i socijalni položaj;

(b) pomoć za pospješivanje sprovoĊenja nekog važnog projekta od zajedniĉkog evropskog interesa ili za otklanjanje ozbiljnog poremećaja u privredi države ĉlanice;

(c) pomoć za olakšavanje razvoja odreĊenih privrednih djelatnosti ili odreĊenih privrednih podruĉja, kada takva pomoć ne utiĉe negativno na uslove trgovanja u obimu koji bi bio suprotan zajedniĉkom interesu;

(d) pomoć za pospješivanje kulture i oĉuvanja xxxxxxx, xxxx takva pomoć ne utiĉe na uslove trgovanja i konkurenciju u Uniji u obimu koji bi bio suprotan zajedniĉkom interesu;

(e) druge kategorije pomoći koje Savjet može utvrditi odlukom koju donosi na predlog Komisije.

Član 108

(raniji ĉlan 88 UEZ)

1. Komisija, u saradnji sa državama ĉlanicama, redovno ispituje sve sisteme dodjeljivanja pomoći koji postoje u navedenim državama. Komisija državama predlaže sve odgovarajuće mjere koje su potrebne za postepeni razvoj ili funkcionisanje unutrašnjeg tržišta.

2. Ako, nakon roka datog zainteresovanim stranama da iznesu svoje primjedbe, Komisija utvrdi da je pomoć xxxx xx dodijelila država ili pomoć iz državnih sredstava nespojiva sa unutrašnjim tržištem u smislu ĉlana 107, ili da je ta pomoć zloupotrijebljena, ona donosi odluku da odnosna država tu pomoć xxxx ukinuti ili izmijeniti u roku koji odredi Komisija.

Ako odnosna država u utvrĊenom roku ne postupi u skladu sa navedenom odlukom, Komisija ili bilo koja druga zainteresovana država mogu se, izuzetno od ĉl. 258 i 259, neposredno obratiti Sudu pravde Evropske unije.

Na zahtjev države ĉlanice, Savjet može, ako je takva odluka opravdana izuzetnim okolnostima, izuzetno od ĉlana 107 ili regulativa predviĊenih ĉlanom 109, jednoglasno donijeti odluku da se pomoć koju ta država dodjeljuje ili namjerava da dodijeli ima smatrati spojivom sa unutrašnjim tržištem. Ukoliko je Komisija u pogledu navedene pomoći već pokrenula postupak predviĊen podstavom 1 ovog stava, ĉinjenica da je odnosna država uputila svoj zahtjev Savjetu ima za posljedicu prekid tog postupka sve dok Savjet ne saopšti svoj stav.

Ukoliko Savjet ne saopšti svoj stav u roku od tri mjeseca od upućivanja navedenog zahtjeva, Komisija će donijeti odluku o xxx sluĉaju.

3. Komisija xx xxxx blagovremeno obavjestiti o svim planovima dodjeljivanja ili izmjene pomoći, kako bi iznijela svoje primjedbe. Ukoliko Komisija ocijeni da je, u smislu ĉlana 107, bilo koji takav plan nespojiv sa unutrašnjim tržištem, ona bez odlaganja pokreće postupak predviĊen stavom 2. Odnosna država ĉlanica ne smije sprovesti predložene mjere dok se u ovom postupku ne xxxxxx konaĉna odluka.

4. Komisija može donijeti regulative o kategorijama državne pomoći za koje je Savjet, u skladu sa ĉlanom 109, utvrdio da mogu biti izuzete od postupka iz stava 3 ovog ĉlana.

Član 109

(raniji ĉlan 89 UEZ)

Savjet može, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, donijeti svaku odgovarajuću regulativu za primjenu ĉl. 107 i 108, i naroĉito može utvrditi uslove za primjenu ĉlana 108 stav 3, kao i kategorije pomoći koje su izuzete od ovog postupka.

POGLAVLJE 2 PORESKE ODREDBE

Član 110

(raniji ĉlan 90 UEZ)

Nijedna država ĉlanica neće propisivati, neposredno ili posredno, za proizvode drugih država ĉlanica nikakve unutrašnje poreze xxxx xx onih koje, neposredno ili posredno, propisuje za sliĉne domaće proizvode.

Isto tako, nijedna država ĉlanica neće propisivati za proizvode drugih država ĉlanica unutrašnji porez takve prirode koji bi omogućio posrednu zaštitu drugih proizvoda.

Član 111

(raniji ĉlan 91 UEZ)

Kada se proizvodi izvoze na teritoriju bilo koje države ĉlanice, povraćaj unutrašnjih poreza ne smije preći iznos unutrašnjih poreza koji su za te proizvode propisani, bilo posredno ili neposredno.

Član 112

(raniji ĉlan 92 UEZ)

Kad su u pitanju druge dažbine, izuzev poreza na promet, akciza i drugih oblika posrednog oporezivanja, oslobaĊanja i povraćaja po osnovu izvoza u druge države ĉlanice ne mogu se odobravati, kao ni naplaćivati kompenzatorne dažbine po osnovu uvoza iz država ĉlanica, izuzev ako Savjet nije, na predlog Komisije, odobrio predviĊene mjere za ograniĉeni vremenski period.

Član 113

(raniji ĉlan 93 UEZ)

Savjet jednoglasno, u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Ekonomsko-socijalnim komitetom, donosi propise za usklaĊivanje zakonodavstva koje se odnosi na porez na promet, akcize i drugo posredno oporezivanje, u mjeri u kojoj je ovo usklaĊivanje neophodno da bi se obezbijedilo uspostavljanje i funkcionisanje unutrašnjeg tržišta i da bi se izbjeglo narušavanje konkurencije.

POGLAVLJE 3 PRIBLIŽAVANJE ZAKONODAVSTVA

Član 114

(raniji ĉlan 95 UEZ)

1. Ako ugovorima nije drugaĉije predviĊeno, sljedeće odredbe se primjenjuju radi ostvarivanja ciljeva iz ĉlana 26. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, utvrĊuju mjere za približavanje odredaba zakona i drugih propisa država ĉlanica xxxx je predmet uspostavljanje i funkcionisanje unutrašnjeg tržišta.

2. Stav 1 ne primjenjuje se na fiskalne odredbe, na odredbe koje se odnose na slobodno kretanje lica, niti na odredbe koje se odnose na prava i interese zaposlenih.

3. Komisija, u svojim predlozima iz stava 1 koji se odnose na zdravlje, bezbjednost, zaštitu životne sredine i zaštitu potrošaĉa, uzima za polaznu osnovu visoki nivo zaštite, naroĉito vodeći raĉuna o svakom novom razvoju zasnovanom na nauĉnim ĉinjenicama. I Evropski parlament i Savjet, u okviru svojih nadležnosti, teže postizanju ovog cilja.

4. Ako, nakon utvrĊivanja mjere za usklaĊivanje xx xxxxxx Evropskog parlamenta i Savjeta, Savjeta ili Komisije, neka država ĉlanica smatra da je zbog važnih potreba iz ĉlana 36, ili mjera koje se odnose na zaštitu životne ili radne sredine, potrebno zadržati nacionalne odredbe, ona o xxx odredbama i o razlozima za njihovo zadržavanje obavještava Komisiju.

5. Nadalje, ne dovodeći u pitanje stav 4, ukoliko i nakon utvrĊivanja mjere za usklaĊivanje xx xxxxxx Evropskog parlamenta i Savjeta, Savjeta ili Komisije, neka država ĉlanica smatra da je potrebno donijeti nacionalne odredbe zasnovane na novim nauĉnim saznanjima o zaštiti životne ili radne sredine, a zbog problema koji je svojstven za tu državu ĉlanicu i koji je nastao nakon donošenja mjere za usklaĊivanje, ona o razmatranim odredbama i razlozima za njihovo donošenje obavještava Komisiju.

6. Komisija će, u roku od šest mjeseci od prijema obavještenja iz st. 4 i 5 odobriti ili odbiti nacionalne odredbe o xxxxxx xx rijeĉ, nakon što provjeri da xx xx iste sredstvo samovoljne diskriminacije ili prikrivenog ograniĉenja trgovine izmeĊu država ĉlanica, xxx x xx xx iste predstavljaju prepreku funkcionisanju unutrašnjeg tržišta.

Ako u navedenom roku Komisija ne xxxxxx odluku, smatra se da su nacionalne odredbe iz st. 4 i 5 odobrene.

Kada to opravdava složenost pitanja i ako nema opasnosti po ljudsko zdravlje, Komisija može obavijestiti odnosnu državu ĉlanicu da rok predviĊen u ovom stavu može biti produžen za dodatni period do šest mjeseci.

7. Ako je država ĉlanica, u skladu sa stavom 6, ovlašćena da zadrži ili xxxxxx nacionalne odredbe kojima se odstupa od mjere za usklaĊivanje, Komisija odmah razmatra da xx xx potrebno predložiti prilagoĊavanje toj mjeri.

8. Ako država ĉlanica ukaže na odreĊeni problem zaštite javnog zdravlja u oblasti xxxx xx prethodno bila predmet mjera usklaĊivanja, ona o tome obavještava Komisiju, xxxx xx odmah razmotriti da li da Savjetu predloži odgovarajuće mjere.

9. Izuzetno od postupka iz ĉl. 258 i 259, Komisija i bilo koja država ĉlanica mogu se neposredno obratiti Sudu pravde Evropske unije ako smatraju xx xxxxx država ĉlanica zloupotrebljava ovlašćenja iz ovog ĉlana.

10. Navedene mjere za usklaĊivanje u odgovarajućim sluĉajevima sadrže zaštitnu klauzulu kojom se države ĉlanice ovlašćuju da preduzmu, iz jednog ili više neekonomskih razloga iz ĉlana 36, privremene mjere koje su predmet postupka kontrole xx xxxxxx Unije.

Član 115

(raniji ĉlan 94 UEZ)

Ne dovodeći u pitanje ĉlan 114, Savjet jednoglasno, u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Ekonomsko-socijalnim komitetom, donosi direktive o približavanju zakona i drugih propisa država ĉlanica koji neposredno utiĉu na uspostavljanje ili funkcionisanje unutrašnjeg tržišta.

Član 116 (raniji ĉlan 96 UEZ)

Ako Komisija utvrdi da razlika izmeĊu odredaba zakona i drugih propisa država ĉlanica narušava uslove konkurencije na unutrašnjem tržištu i da nastalo narušavanje treba otkloniti, posavjetovaće se sa odnosnim državama ĉlanicama.

Ako takvo savjetovanje ne dovede do sporazuma kojim se otklanja navedeno narušavanje, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, usvajaju potrebne direktive. Mogu se utvrditi sve druge odgovarajuće mjere predviĊene ugovorima.

Član 117

(raniji ĉlan 97 UEZ)

1. Kada postoji razlog za bojazan da donošenje ili izmjena odredaba zakona i drugih propisa može prouzrokovati narušavanje konkurencije u smislu ĉlana 116, država ĉlanica koja želi da nastavi sa takvim postupkom savjetuje se sa Komisijom. Nakon savjetovanja sa državama ĉlanicama, Komisija će preporuĉiti odnosnim državama mjere koje su odgovarajuće da se izbjegne navedeno narušavanje.

2. Ukoliko država koja xxxx xx xxxxxx ili izmijeni svoje propise ne postupi po preporuci koju joj je uputila Komisija, druge države ĉlanice nijesu dužne da u skladu sa ĉlanom 116 izmijene sopstvene propise radi otklanjanja takvog narušavanja. Ukoliko država ĉlanica koja nije postupila po preporuci Komisije prouzrokuje narušavanje koje šteti samo njoj, odredbe ĉlana 116 se ne primjenjuju.

Član 118

U kontekstu uspostavljanja i funkcionisanja unutrašnjeg tržišta, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere za stvaranje evropskih prava intelektualne svojine da bi se pružila ujednaĉena zaštita prava intelektualne svojine u ĉitavoj Uniji i uspostavio centralizovani sistem za davanje ovlašćenja, usklaĊivanje i nadzor na nivou Unije.

Savjet, u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, regulativama utvrĊuje jeziĉka pitanja u odnosu na evropska prava intelektualne svojine. Savjet odluĉuje jednoglasno, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

GLAVA VIII

EKONOMSKA I MONETARNA POLITIKA

Član 119

(raniji ĉlan 4 UEZ)

1. Za svrhe iz ĉlana 3 Ugovora o Evropskoj uniji, aktivnosti država ĉlanica i Unije podrazumijevaju, u skladu sa ugovorima, utvrĊivanje ekonomske politike zasnovane na tijesnom usklaĊivanju ekonomskih politika država ĉlanica, na unutrašnjem tržištu i na utvrĊivanju zajedniĉkih ciljeva, a koja se vodi u skladu sa naĉelom otvorene tržišne ekonomije sa slobodnom konkurencijom.

2. Istovremeno sa prethodno navedenim, i u skladu sa ugovorima i u njima utvrĊenim postupcima, ove aktivnosti obuhvataju jedinstvenu valutu euro, kao i utvrĊivanje i voĊenje jedinstvene monetarne politike i politike deviznog kursa, xxxxxx xx prvenstveni cilj da se održi stabilnost cijena i, ne dovodeći u pitanje taj cilj, da se podrže opšte ekonomske politike u Uniji, u skladu sa naĉelom otvorene tržišne privrede sa slobodnom konkurencijom.

3. Ove aktivnosti država ĉlanica i Unije podrazumijevaju poštovanje sljedećih vodećih naĉela: stabilne cijene, zdrave javne finansije i monetarni uslovi i održiv platni bilans.

POGLAVLJE 1 EKONOMSKA POLITIKA

Član 120

(raniji ĉlan 98 UEZ)

Države xxxxxxx xxxx svoje ekonomske politike kako bi doprinijele ostvarenju ciljeva Unije, utvrĊenih ĉlanom 3 Ugovora o Evropskoj uniji, i u okviru opštih smjernica iz ĉlana 121 stav 2. Države ĉlanice i Unija djeluju u skladu sa naĉelom otvorene tržišne privrede sa slobodnom konkurencijom, dajući prednost efikasnoj raspodjeli sredstava, u skladu sa naĉelima iz ĉlana 119.

Član 121

(raniji ĉlan 99 UEZ)

1. Države ĉlanice smatraju svoje ekonomske politike pitanjem od zajedniĉkog interesa i usklaĊuju ih u okviru Savjeta, u skladu sa ĉlanom 120.

2. Savjet, na preporuku Komisije, priprema nacrt opštih smjernica ekonomskih politika država ĉlanica i Unije, i o utvrĊenom izvještava Evropski savjet.

Evropski savjet, na osnovu izvještaja Savjeta, raspravlja o zakljuĉku o opštim smjernicama ekonomskih politika država ĉlanica i Unije.

Na osnovu tog zakljuĉka, Savjet donosi preporuku kojom se utvrĊuju opšte smjernice. Savjet o svojoj preporuci obavještava Evropski parlament .

3. Da bi obezbijedio tješnje usklaĊivanje ekonomskih politika i trajnu konvergenciju ekonomskih uĉinaka država ĉlanica, Savjet, na osnovu izvještaja koje podnosi Komisija, prati ekonomski razvoj u svakoj državi ĉlanici i u Uniji, kao i usaglašenost ekonomskih politika sa opštim smjernicama iz stava 2, i redovno sprovodi sveobuhvatnu procjenu.

Za potrebe tog višestranog nadzora, države ĉlanice dostavljaju Komisiji informacije o važnim mjerama koje su preduzele u oblasti svoje ekonomske politike, xxx x xxxxx informacije koje smatraju potrebnim.

4. Ukoliko se u okviru postupka iz stava 3 utvrdi da ekonomske politike neke države ĉlanice nijesu u skladu sa opštim smjernicama iz stava 2 ili da mogu da ugroze pravilno funkcionisanje ekonomske i monetarne unije, Komisija može uputiti opomenu odnosnoj državi ĉlanici. Savjet, na preporuku Komisije, može uputiti potrebne preporuke odnosnoj državi ĉlanici. Savjet, na predlog Komisije, može odluĉiti da te preporuke javno objavi.

U okviru ovog stava, Savjet odluĉuje ne uzimajući u obzir glas ĉlana Savjeta koji predstavlja odnosnu državu ĉlanicu.

Kvalifikovana većina drugih ĉlanova Savjeta utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a).

5. Predsjednik Savjeta i Komisija podnose izvještaj Evropskom parlamentu o rezultatima višestranog nadzora. Ukoliko je Xxxxxx objavio svoje preporuke, predsjednik Savjeta može biti pozvan pred nadležni odbor Evropskog parlamenta.

6. Evropski parlament i Savjet, regulativama donesenim u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, mogu utvrĊivati detaljna pravila za postupak višestranog nadzora iz st. 3 i 4.

Član 122

(raniji ĉlan 100 UEZ)

1. Ne dovodeći u pitanje bilo koje druge postupke predviĊene ugovorima, Savjet može, na predlog Komisije, u duhu solidarnosti izmeĊu država ĉlanica odluĉivati o mjerama koje odgovaraju ekonomskoj situaciji, naroĉito kada nastupe ozbiljne poteškoće u snabdijevanju odreĊenim proizvodima, naroĉito u oblasti energetike.

2. Ako se neka država ĉlanica nalazi u teškoćama ili joj prijete ozbiljne teškoće izazvane prirodnim nepogodama ili vanrednim dogaĊajima koji su van njene kontrole, Savjet može, na predlog Komisije, pod odreĊenim uslovima, odobriti finansijsku pomoć Unije odnosnoj državi ĉlanici. Predsjednik Savjeta obavještava Evropski parlament o donijetoj odluci.

Član 123

(raniji ĉlan 101 UEZ)

1. Zabranjuju se prekoraĉenja pozitivnog stanja na raĉunu ili bilo koja druga vrsta kredita kod Evropske centralne banke ili kod centralnih banaka država ĉlanica (u daljem tekstu: nacionalne centraIne banke) u korist institucija, organa, službi ili agencija Unije, centralnih vlada, regionalnih, lokalnih ili drugih javnih organa, ostalih tijela javnog prava ili javnih preduzeća država ĉlanica, kao i Evropskoj centralnoj banci i nacionalnim centralnim bankama da neposredno od ovih subjekata kupuju dužniĉke instrumente.

2. Stav 1 ne primjenjuje se na kreditne institucije u javnom vlasništvu xxxxx xxxxxx nacionalne centralne banke i Evropska centralna banka u pogledu držanja rezervi xx xxxxxx centralnih banaka, postupaju jednako kao i prema privatnim kreditnim institucijama.

Član 124

(raniji ĉlan 102 UEZ)

Zabranjena je svaka mjera koja se ne zasniva na naĉelima opreznog i razboritog poslovanja, a kojom se utvrĊuje povlašćen pristup institucija, organa, službi ili agencija Unije, centralnih vlada, regionalnih, lokalnih ili drugih javnih organa, ostalih tijela javnog prava ili javnih preduzeća država ĉlanica finansijskim institucijama.

Član 125

(raniji ĉlan 103 UEZ)

1. Ne dovodeći u pitanje uzajamne finansijske garancije za zajedniĉko izvršenje odreĊenog projekta, Unija ne snosi odgovornost niti preuzima na sebe obaveze centralnih vlada, regionalnih, lokalnih ili drugih javnih organa, ostalih tijela javnog prava ili javnih preduzeća bilo koje države ĉlanice. Ne dovodeći u pitanje uzajamne finansijske garancije za zajedniĉko izvršenje odreĊenog projekta, država ĉlanica ne snosi odgovornost niti preuzima na sebe obaveze centralnih vlada, regionalnih, lokalnih ili drugih javnih organa, ostalih tijela javnog prava, ili javnih preduzeća xxxx xxxxx države ĉlanice.

2. Savjet može, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, po potrebi, utvrditi definicije za primjenu zabrana iz ĉl. 123 i 124, kao i iz ovog ĉlana.

Član 126

(raniji ĉlan 104 UEZ)

1. Države ĉlanice izbjegavaju prekomjerni javni deficit.

2. Komisija nadzire razvoj stanja budžeta i visine javnog duga u državama ĉlanicama za potrebe otkrivanja grubih grešaka. Komisija naroĉito provjerava poštovanje budžetske discipline, na osnovu sljedeća dva kriterijuma:

(a) da li odnos izmeĊu predviĊenog ili stvarnog javnog deficita i bruto domaćeg proizvoda prelazi referentnu vrijednost, osim:

ako je odnos znatno i stalno opadao, i ako je dostigao nivo koji je blizu referentne vrijednosti,

ili, xxx xxxxx mogućnost, ako je prekoraĉenje referentne vrijednosti samo izuzetno i privremeno, a odnos ostaje blizu referentne vrijednosti;

(b) da li odnos izmeĊu javnog duga i bruto domaćeg proizvoda prelazi referentnu vrijednost, osim ako se taj odnos ne smanjuje dovoljno i ne približava referentnoj vrijednosti zadovoljavajućom brzinom.

Referentne vrijednosti utvrĊene su Protokolom o postupku u sluĉaju prekomjernog deficita, koji je dat u prilogu ugovora.

3. Ukoliko država ĉlanica ne ispunjava uslove jednog ili oba ova kriterijuma, Komisija priprema izvještaj. Izvještaj Komisije uzima u obzir i da li javni deficit prelazi rashode za javne investicije i uzima u obzir sve ostale relevantne ĉinioce, ukljuĉujući i srednjoroĉno ekonomsko i budžetsko stanje države ĉlanice.

Komisija može saĉiniti izvještaj i ako, bez obzira na ispunjavanje uslova navedenih kriterijuma, smatra da postoji rizik od prekomjernog deficita u nekoj državi ĉlanici.

4. Ekonomsko-finansijski odbor daje mišljenje o izvještaju Komisije.

5. Ukoliko ocijeni da u državi ĉlanici postoji prekomjerni javni deficit ili bi do njega moglo doći, Komisija upućuje mišljenje odnosnoj državi ĉlanici i o tome obavještava Savjet.

6. Savjet, na predlog Komisije, razmotrovši sve moguće primjedbe odnosne države ĉlanice, odluĉuje nakon sveobuhvatne procjene da li postoji prekomjerni deficit.

7. Ukoliko Savjet, u skladu sa stavom 6 odluĉi da prekomjerni deficit postoji, Savjet, na preporuku Komisije, bez nepotrebnog odlaganja donosi preporuke upućene odnosnoj državi ĉlanici radi otklanjanja tog stanja u datom roku. Izuzetno od odredaba iz stava 8, te preporuke se ne objavljuju.

8. Ukoliko Savjet utvrdi da na osnovu njegovih preporuka nijesu preduzete djelotvorne mjere u propisanom roku, Savjet može objaviti svoje preporuke.

9. Ukoliko država ĉlanica ustraje u nesprovoĊenju preporuka Savjeta, Savjet može odluĉiti da pozove državu ĉlanicu da, u utvrĊenom roku, preduzme mjere za smanjenje deficita koje je potrebno po procjeni Savjeta radi otklanjanja navedenog stanja.

U xxx sluĉaju Savjet može zatražiti od odnosne države ĉlanice da podnosi izvještaje prema odreĊenom vremenskom rasporedu, radi provjeravanja xxxxxx za prilagoĊavanje te države ĉlanice.

10. Prava na podnošenje tužbe predviĊena ĉl. 258 i 259 ne mogu se ostvarivati u okviru st. 1 do 9 ovog ĉlana.

11. Sve dok država ĉlanica ne postupi po odluci donesenoj u skladu sa stavom 9, Savjet može da odluĉi da primjeni ili, u zavisnosti od okolnosti, da pojaĉa jednu ili više od sljedećih mjera:

da zahtjeva od odnosne države ĉlanice da, prije nego što ona emituje obveznice i hartije od vrijednosti, objavi dodatne podatke, koje detaljnije utvrĊuje Savjet;

da pozove Evropsku investicionu banku da preispita svoju kreditnu politiku prema odnosnoj državi ĉlanici;

da zahtijeva od odnosne države ĉlanice da kod Unije deponuje beskamatni depozit u odgovarajućem iznosu dok se, po mišljenju Savjeta, ne smanji prekomjerni deficit;

da izrekne novĉanu kaznu u odgovarajućem iznosu.

Predsjednik Savjeta obavještava Evropski parlament o donesenim odlukama.

12. Savjet ukida neke ili sve svoje odluke ili preporuke iz st. 6 do 9 i stava 11 ako se prekomjerni deficit u odnosnoj državi ĉlanici, po mišljenju Savjeta, smanjio. Ukoliko je prethodno objavio svoje preporuke, Savjet će, ĉim odluka iz stava 8 bude ukinuta, javno objaviti da prekomjerni deficit u odnosnoj državi ĉlanici više ne postoji.

13. Prilikom donošenja odluka ili preporuka iz st. 8, 9, 11 i 12, Savjet odluĉuje na preporuku Komisije.

Ukoliko donosi mjere iz st. 6 do 9, 11 i 12, Savjet odluĉuje ne uzimajući u obzir glas ĉlana Savjeta koji predstavlja odnosnu državu ĉlanicu.

Kvalifikovana većina drugih država ĉlanica Savjeta utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a).

14. Dodatne odredbe u vezi sa sprovoĊenjem postupka opisanog u ovom ĉlanu sadržane su u Protokolu o postupku u sluĉaju prekomjernog deficita, koji je dat u prilogu ugovora.

Savjet, odluĉujući jednoglasno u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Evropskom centralnom bankom, usvaja odgovarajuće odredbe koje će zamijeniti navedeni protokol.

Uz poštovanje drugih odredaba ovog stava, Savjet, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, utvrĊuje detaljna pravila i definicije za primjenu odredaba navedenog protokola.

POGLAVLJE 2 MONETARNA POLITIKA

Član 127

(raniji ĉlan 105 UEZ)

1. Glavni cilj Evropskog sistema centralnih banaka (u daljem tekstu: ESCB) jeste održavanje stabilnosti cijena. Ne dovodeći u pitanje cilj održavanja stabilnih cijena, ESCB podržava opšte ekonomske politike u Uniji kako bi doprinio postizanju ciljeva Unije utvrĊenih ĉlanom 3 Ugovora o Evropskoj uniji. ESCB djeluje u skladu sa naĉelom otvorene tržišne privrede sa slobodnom konkurencijom, dajući prednost efikasnoj raspodjeli sredstava, u skladu sa naĉelima iz ĉlana 119.

2. Osnovni zadaci koji se izvršavaju kroz ESCB su:

utvrĊivanje i sprovoĊenje monetarne politike Unije; devizno poslovanje u skladu sa ĉlanom 219;

držanje zvaniĉnih deviznih rezervi država ĉlanica i upravljanje xxx rezervama; podsticanje nesmetanog funkcionisanja platnih sistema.

3. Alineja 3 stava 2 ne dovodi u pitanje držanje obrtnih deviznih sredstava xx xxxxxx vlada država ĉlanica i upravljanje xxx sredstvima.

4. Od Evropske centralne banke:

traži se savjet o svakom predloženom aktu Unije iz podruĉja iz njene nadležnosti;

savjet traže nacionalni organi u vezi svakog nacrta pravnog propisa iz podruĉja njene nadležnosti, ali u granicama i pod uslovima koje utvrdi Savjet u skladu sa postupkom iz ĉlana 129 stav 4.

Evropska centralna banka može o pitanjima iz svoje nadležnosti davati mišljenja odgovarajućim institucijama, organima, službama ili agencijama Unije ili nacionalnim organima.

5. ESCB doprinosi nesmetanom voĊenju politika nadležnih organa koje se odnose na bonitetni nadzor kreditnih institucija i na stabilnost finansijskog sistema.

6. Savjet može, regulativama donesenim jednoglasno u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Evropskom centralnom bankom, povjeriti posebne zadatke Evropskoj centralnoj banci u vezi sa politikama bonitetnog nadzora kreditnih institucija i drugih finansijskih organizacija, izuzev osiguravajućih društava.

Član 128

(raniji ĉlan 106 UEZ)

1. Evropska centralna banka ima iskljuĉivo pravo da odobri izdavanje novĉanica xxxx u Uniji. Evropska centralna banka i nacionalne centralne banke mogu izdavati takve novĉanice. Jedino novĉanice koje izdaju Evropska centralna banka i nacionalne centralne banke imaju status zakonitog sredstva plaćanja u Uniji.

2. Države ĉlanice mogu izdavati xxxxxxxx xxxx, pod uslovom da im Evropska centralna banka odobri obim emisije. Savjet može, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa

Evropskim parlamentom i Evropskom centralnom bankom, utvrditi mjere za usaglašavanje apoena i tehniĉkih specifikacija cjelokupnog kovanog novca namijenjenog opticaju, u mjeri u kojoj to omogućava njihov nesmetan opticaj u Uniji.

Član 129

(raniji ĉlan 107 UEZ)

1. Evropskim sistemom centralnih banaka upravljaju Savjet guvernera i Izvršni odbor kao organi odluĉivanja Evropske centralne banke.

2. Statut Evropskog sistema centralnih banaka i Evropske centralne banke (u daljem tekstu: Statut ESCB i ECB) utvrĊen je Protokolom koji je dat u prilogu ugovora.

3. Evropski parlament i Savjet mogu, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, izmijeniti ĉl. 5.1, 5.2, 5.3, 17, 18, 19.1, 22, 23, 24, 26, 32.2, 32.3, 32.4, 32.6, 33.1 xxxxx (a) i ĉlan 36 Statuta ESCB i ECB. Evropski parlament i Savjet odluĉuju ili na preporuku Evropske centralne banke i nakon savjetovanja sa Komisijom ili na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom.

4. Savjet, ili na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Evropskom centralnom bankom ili na preporuku Evropske centralne banke i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Komisijom, donosi propise iz ĉl. 4, 5.4, 19.2, 20, 28.1, 29.2, 30.4 i 34.3 Statuta ESCB i ECB.

Član 130

(raniji ĉlan 108 UEZ)

U vršenju nadležnosti i obavljanju poslova i dužnosti prenesenih ugovorima i Statutom ESCB i ECB, ni Evropska centralna banka, niti nacionalna centralna banka, xxxx xxxx koji ĉlan njihovih organa odluĉivanja, ne smije tražiti niti primati uputstva od institucija, organa, službi ili agencija Unije, od bilo koje vlade države ĉlanice ili bilo kog drugog organa. Institucije, organi, službe i agencije Unije, kao i vlade država ĉlanica obavezuju se da će poštovati ovo naĉelo i xx xxxx nastojati da utiĉu na ĉlanove organa odluĉivanja Evropske centralne banke ili nacionalnih centralnih banaka u obavljanju njihovih poslova.

Član 131

(raniji ĉlan 109 UEZ)

Svaka država ĉlanica stara se da je njeno nacionalno zakonodavstvo, ukljuĉujući statut nacionalne centralne banke, u skladu sa ugovorima i Statutom ESCB i ECB.

Član 132

(raniji ĉlan 110 UEZ)

1. Radi vršenja poslova koji su povjereni Evropskom sistemu centralnih banaka, Evropska centralna banka u skladu sa ugovorima i pod uslovima utvrĊenim Statutom ESCB i ECB:

donosi regulative u mjeri u kojoj je to neophodno za sprovoĊenje zadataka iz xxxxx 0.0 xxxxxxx 0, x xx. 19.1, 22 ill 25.2 Statuta ESCB i ECB u sluĉajevima koji će se utvrditi aktima Savjeta iz ĉlana 129 stav 4;

donosi odluke koje su potrebne za obavljanje poslova povjerenih ESCB ugovorima i Statutom ESCB i ECB;

daje preporuke i mišljenja.

2. Evropska centralna banka može odluĉiti da objavi svoje odluke, preporuke i mišljenja.

3. U granicama i pod uslovima koje utvrĊuje Savjet u skladu sa postupkom iz ĉlana 129 stav 4, Evropska centralna xxxxx xx ovlašćena da izriĉe novĉane kazne ili periodiĉne novĉane kazne društvima koja ne ispunjavaju obaveze utvrĊene njenim regulativama i odlukama.

Član 133

Ne dovodeći u pitanje nadležnosti Evropske centralne banke, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere potrebne za korišćenje xxxx xxx jedinstvene valute. Te mjere usvajaju se nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom.

POGLAVLJE 3 INSTITUCIONALNE ODREDBE

Član 134

(raniji ĉlan 114 UEZ)

1. Radi unapreĊenja usklaĊivanja politika država ĉlanica u punoj mjeri potrebnoj za funkcionisanje unutrašnjeg tržišta, osniva se Ekonomsko-finansijski odbor.

2. Ekonomsko-finansijski odbor ima sljedeće zadatke:

da daje mišljenja na zahtjev Savjeta ili Komisije, ili na svoju inicijativu radi podnošenja xxx institucijama;

da prati ekonomsku i finansijsku situaciju država ĉlanica i Unije, i da o tome redovno izvještava Savjet i Komisiju, a naroĉito o finansijskim odnosima sa trećim zemljama i meĊunarodnim institucijama;

ne dovodeći u pitanje ĉlan 240, da doprinosi pripremi rada Savjeta iz ĉl. 66 i 75, ĉlana 121 st. 2, 3, 4 i 6, ĉl. 122, 124, 125 i 126, ĉlana 127 stav 6, ĉlana 128 stav 2, ĉlana 129

st. 3 i 4, ĉlana 138, ĉlana 140 st. 2 i 3, ĉlana 143, ĉlana 144 st. 2 i 3 i ĉlana 219, kao i da vrši druge savjetodavne i pripremne poslove koje mu dodjeli Savjet;

da ispituje, najmanje jednom godišnje, stanje u odnosu na kretanja kapitala i slobodu platnog prometa, na naĉin kako to proizilazi iz primjene ugovora i mjera koje donosi Savjet; ispitivanje obuhvata sve mjere u vezi sa kretanjem kapitala i platnim prometom; Odbor izvještava Komisiju i Savjet o rezultatima tog ispitivanja.

Države ĉlanice, Komisija i Evropska centralna banka imenuju najviše po dva ĉlana Odbora.

3. Savjet, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom i Odborom iz ovog ĉlana, donosi detaljne odredbe o sastavu Ekonomsko-finansijskog odbora. Predsjednik Savjeta obavještava Evropski parlament o toj odluci.

4. Pored zadataka iz stava 2, ako ima i sve dok ima država ĉlanica sa izuzećem u smislu ĉlana 139, Odbor prati monetarno i finansijsko stanje, kao i opšti sistem platnog prometa ovih država ĉlanica i o tome redovno izvještava Savjet i Komisiju.

Član 135

(raniji ĉlan 115 UEZ)

U odnosu na pitanja ureĊena ĉlanom 121 stav 4, ĉlanom 126 izuzev stava 14, ĉlanom 138,

ĉlanom 140 stav 1, ĉlanom 140 stav 2 podstav 1, ĉlanom 140 stav 3 i ĉlanom 219, Savjet ili država ĉlanica mogu od Komisije zatražiti preporuku ili predlog, u zavisnosti od sluĉaja. Komisija razmatra takav zahtjev i svoje zakljuĉke bez odlaganja podnosi Savjetu.

POGLAVLJE 4

POSEBNE ODREDBE KOJE SE ODNOSE NA DRŽAVE ČLANICE XXXX XX VALUTA EURO

Član 136

1. Da bi se obezbijedilo pravilno funkcionisanje ekonomske i monetarne unije, i u skladu sa odgovarajućim odredbama ugovora, Savjet, u skladu sa odgovarajućim postupkom iz ĉl. 121 i 126, sa izuzetkom postupka iz ĉlana 126 stav 14, utvrĊuje mjere koje se odnose na države ĉlanice xxxx xx valuta euro:

(a) za jaĉanje usklaĊivanja i nadzora njihove budžetske discipline;

(b) za utvrĊivanje smjernica njihove ekonomske politike, obezbjeĊujući njihovu usklaĊenost sa smjernicama donesenim za cijelu Uniju i vršenje nadzora nad njima.

2. Samo ĉlanovi Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice xxxx xx valuta euro glasaju o mjerama iz stava 1.

Kvalifikovana većina navedenih ĉlanova utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a).

Član 137

Pojedinosti o sastancima ministara država ĉlanica xxxx xx valuta euro utvrĊene su Protokolom o Evrogrupi.

Član 138

(raniji ĉlan 111 stav 4 UEZ)

1. Da bi se osigurao položaj xxxx u meĊunarodnom monetarnom sistemu, Savjet, na predlog Komisije, donosi odluku o utvrĊivanju zajedniĉkih stavova o pitanjima koja su od posebnog interesa za ekonomsku i monetarnu uniju u okviru nadležnih meĊunarodnih finansijskih institucija i na konferencijama. Savjet odluĉuje nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom.

2. Savjet može, na predlog Komisije, utvrditi odgovarajuće mjere za jedinstveno predstavljanje u meĊunarodnim finansijskim institucijama i na konferencijama. Savjet odluĉuje nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom.

3. Samo ĉlanovi Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice xxxx xx valuta euro uĉestvuju u glasanju o mjerama iz st. 1 i 2.

Kvalifikovana većina navedenih ĉlanova utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a).

POGLAVLJE 5 PRELAZNE ODREDBE

Član 139

1. Države ĉlanice za koje Savjet nije odluĉio da ispunjavaju neophodne uslove za uvoĊenje xxxx u daljem tekstu su “države ĉlanice sa izuzećem".

2. Sljedeće odredbe se ne primjenjuju na države ĉlanice sa izuzećem:

(a) donošenje djelova opštih smjernica ekonomske politike koje se uopšteno odnose na eurozonu (ĉlan 121 stav 2);

(b) prinudne mjere za otklanjanje prekomjernog deficita (ĉlan 126 st. 9 i 11);

(d) izdavanje xxxx (ĉlan 128);

(e) akti Evropske centralne banke (ĉlan 132);

(f) mjere koje ureĊuju upotrebu xxxx (ĉlan 133);

(g) monetarni sporazumi i druge mjere koje se odnose na politiku deviznog kursa (ĉlan 219);

(h) imenovanja ĉlanova Izvršnog odbora Evropske centralne banke (ĉlan 283 stav 2);

(i) odluke o utvrĊivanju zajedniĉkih stavova o pitanjima od posebne važnosti za ekonomsku i monetarnu uniju u okviru nadležnih meĊunarodnih finansijskih institucija i na konferencijama (ĉlan 138 stav 1);

(j) mjere za obezbjeĊivanje jedinstvenog predstavljanja u meĊunarodnim finansijskim institucijama i na konferencijama (ĉlan 138 stav 2).

U ĉlanovima navedenim u taĉ. (a) do (j) “države ĉlanice" stoga podrazumijevaju države ĉlanice xxxx xx valuta euro.

3. U skladu sa Poglavljem IX Statuta ESCB i ECB, države ĉlanice sa izuzećem i njihove nacionalne centralne banke izuzete su od prava i obaveza u okviru ESCB.

4. Pravo glasa ĉlanova Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice sa izuzećem miruje kada Savjet utvrĊuje mjere iz ĉlanova navedenih u stavu 2, kao i u sljedećim sluĉajevima:

(a) preporuka državama ĉlanicama xxxx xx valuta euro u okviru višestranog nadzora, ukljuĉujući programe stabilnosti i upozoravanja (ĉlan 121 stav 4);

(b) mjera koje se odnose na prekomjerni deficit država ĉlanica xxxx xx valuta euro (ĉlan 126 st. 6, 7, 8, 12 i 13).

Kvalifikovana većina ostalih ĉlanova Savjeta utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a).

Član 140

(raniji ĉlan 121 stav 1, ĉlan 122 stav 2 druga reĉenica i ĉlan 123 stav 5 UEZ)

1. Najmanje jednom u svake dvije godine ili na zahtjev države ĉlanice sa izuzećem Komisija i Evropska centralna banka izvještavaju Savjet o napretku koji su ostvarile države ĉlanice sa izuzećem u ispunjenju njihovih obaveza u pogledu ostvarivanja ekonomske i monetarne unije. Ovi izvještaji sadrže ocjenu usklaĊenosti nacionalnog zakonodavstva svake od ovih država ĉlanica, ukljuĉujući statut njihove nacionalne centralne banke, sa ĉl. 130 i 131 i sa Statutom ESCB i ECB. Izvještajima se ocjenjuje i ostvarenost visokog stepena održive konvergencije, pri ĉemu se sagledava da li države ĉlanice ispunjavaju sljedeće kriterijume:

ostvarenje visokog stepena stabilnosti cijena; ovo se može vidjeti iz stope inflacije xxxx xx blizu stope u najviše tri države ĉlanice, najuspješnije u smislu stabilnosti cijena;

održivost stanja javnih finansija; ovo se može vidjeti na osnovu stanja državnog budžeta u kome nema prekomjernog javnog deficita u skladu sa ĉlanom 126 stav 6;

poštovanje normalnih granica fluktuacije predviĊenih mehanizmom deviznog kursa Evropskog monetarnog sistema, tokom najmanje dvije godine, bez devalvacije u odnosu na euro;

trajnosti konvergencije xxxx xx dostigla država ĉlanica sa izuzećem i njenog uĉešća u mehanizmu deviznog kursa koji se ogleda u visini dugoroĉnih kamatnih xxxxx.

Četiri kriterijuma iz ovog stava i odgovarajući periodi tokom kojih se moraju poštovati, detaljnije su razraĊeni u Protokolu, koji je dat u prilogu ugovora. Izvještaji Komisije i Evropske centralne banke vode raĉuna i o rezultatima integracije tržišta, stanju i razvoju tekućih raĉuna platnih bilansa, kao i o ocjeni kretanja jedinica troškova rada i drugih pokazatelja cijena.

2. Nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i nakon rasprave u Evropskom savjetu, Savjet, na predlog Komisije, odluĉuje koja država ĉlanica sa izuzećem ispunjava potrebne uslove na osnovu kriterijuma iz stava 1, kao i o prestanku izuzeća za odnosnu državu ĉlanicu.

Savjet odluĉuje nakon što primi preporuku xxxx xx usvojila kvalifikovana većina njegovih ĉlanova koji predstavljaju države ĉlanice xxxx xx valuta euro. Ovi ĉlanovi odluĉuju u roku od šest mjeseci, nakon što Savjet primi predlog Komisije.

Kvalifikovana većina navedenih ĉlanova iz podstava 2 utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a).

3. Ako je u skladu sa postupkom iz stava 2, donijeta odluka o ukidanju primjene izuzeća, Savjet, uz jednoglasnost država ĉlanica xxxx xx valuta euro i odnosne države ĉlanice, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom, neopozivo utvrĊuje stopu po kojoj euro zamjenjuje valutu odnosne države ĉlanice, i preduzima druge mjere neophodne za uvoĊenje xxxx xxx jedinstvene valute u toj državi ĉlanici.

Član 141

(raniji ĉlan 123 stav 3 i ĉlan 117 stav 2 al. 1 do 5 UEZ)

1. Ne dovodeći u pitanje ĉlan 129 stav 1, ako postoje i sve dok postoje države ĉlanice sa izuzećem, Generalni savjet Evropske centralne banke iz ĉlana 44 Statuta ESCB i ECB osniva xx xxx treći organ odluĉivanja Evropske centralne banke.

2. Evropska centralna banka, ako postoje i sve dok postoje države ĉlanice sa izuzećem, u odnosu na te države ĉlanice:

jaĉa saradnju izmeĊu nacionalnih centralnih banaka,

jaĉa usklaĊivanje monetarnih politika država ĉlanica, radi obezbjeĊivanja stabilnosti cijena,

nadzire funkcionisanje mehanizma deviznog kursa,

održava savjetovanja o pitanjima iz nadležnosti nacionalnih centralnih banaka i koja utiĉu na stabilnost finansijskih institucija i tržišta,

izvršava ranije zadatke Evropskog xxxxx za monetarnu saradnju koje je naknadno preuzeo Evropski monetarni institut.

Član 142

(raniji ĉlan 124 stav 1 UEZ)

Svaka država ĉlanica sa izuzećem smatra svoju politiku deviznog kursa pitanjem od zajedniĉkog interesa. Država ĉlanica xxxxxx uzima u obzir iskustvo steĉeno saradnjom u okviru mehanizma deviznog kursa.

Član 143

(raniji ĉlan 119 UEZ)

1. Ako je država ĉlanica sa izuzećem suoĉena sa teškoćama ili joj ozbiljno prijete teškoće u odnosu na platni bilans, zbog opšte neuravnoteženosti njenog platnog bilansa ili zbog vrste valuta kojima raspolaže, i kad bi takve teškoće naroĉito xxxxx ugroziti funkcionisanje unutrašnjeg tržišta ili sprovoĊenje zajedniĉke trgovinske politike, Komisija odmah ispituje stanje te države, kao i mjere koje je ta država, koristeći se svim raspoloživim sredstvima, preduzela ili može preduzeti u skladu sa odredbama ugovora. Komisija navodi koje mjere preporuĉuje odnosnoj državi da preduzme.

Ukoliko se mjere koje je preduzela država ĉlanica sa izuzećem i mjere koje je predložila Komisija pokažu nedovoljnim za savladavanje nastalih poteškoća ili onih koje prijete da nastanu, Komisija nakon savjetovanja sa Ekonomsko-finansijskim odborom, preporuĉuje Savjetu da odobri uzajamnu pomoć i odgovarajuće metode za njeno sprovoĊenje.

Komisija redovno obavještava Savjet o stanju i naĉinu na koji se razvija.

2. Savjet odobrava navedenu uzajamnu pomoć; Savjet donosi direktive ili odluke kojima utvrĊuje uslove i detalje takve pomoći, koja može biti u obliku:

(a) usklaĊenog xxxxxxxx xxxxx svim drugim meĊunarodnim organizacijama kojima se države ĉlanice sa izuzećem mogu obratiti i u okviru tih organizacija;

(b) mjera potrebnih da bi se izbjeglo preusmjeravanje trgovine kada država ĉlanica sa izuzećem xxxx xx u poteškoćama, zadrži ili ponovo uvede kvantitativna ograniĉenja prema trećim zemljama;

3. Ukoliko uzajamnu pomoć xxxx xx preporuĉila Komisija ne odobri Savjet, ili ukoliko odobrena uzajamna pomoć i preduzete mjere nijesu dovoljne, Komisija će ovlastiti državu ĉlanicu sa izuzećem xxxx xx u poteškoćama da preduzme zaštitne mjere ĉije uslove i detalje utvrĊuje Komisija.

Savjet može opozvati takva ovlašćenja i izmijeniti navedene uslove i detalje.

Član 144

(raniji ĉlan 120 UEZ)

1. Ako nastupi iznenadna kriza u platnom bilansu, a odluka u smislu ĉlana 143 stav 2 nije odmah donijeta, država ĉlanica sa izuzećem može iz predostrožnosti preduzeti potrebne zaštitne mjere. Te mjere smiju izazvati najmanje moguće smetnje u funkcionisanju unutrašnjeg tržišta i po svom obimu ne smiju preći okvir koji je nužno potreban da se otklone iznenadne poteškoće koje su nastale.

2. Komisija i druge države ĉlanice obavještavaju se o zaštitnim mjerama najkasnije do njihovog stupanja na snagu. Komisija može preporuĉiti Savjetu da odobri uzajamnu pomoć iz ĉlana 143.

3. Na preporuku Komisije i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-finansijskim odborom, Savjet može odluĉiti da odnosna država ĉlanica izmijeni, prekine ili ukine navedene zaštitne mjere.

GLAVA IX

ZAPOŠLJAVANJE

Član 145

(raniji ĉlan 125 UEZ)

Države ĉlanice i Unija, u skladu sa ovom glavom, rade na razvoju usklaĊene strategije zapošljavanja i naroĉito na podsticanju kvalifikovane, osposobljene i prilagodljive radne snage i tržišta rada sposobnih da se prilagode promjenama u privredi, radi postizanja ciljeva iz ĉlana 3 Ugovora o Evropskoj uniji.

Član 146

(raniji ĉlan 126 UEZ)

1. Države ĉlanice, svojim politikama zapošljavanja, doprinose ostvarivanju ciljeva iz ĉlana 145 na naĉin koji je usklaĊen sa opštim smjernicama ekonomskih politika država ĉlanica i Unije, utvrĊenim u skladu sa ĉlanom 121 stav 2.

2. Države ĉlanice, uzimajući u obzir nacionalnu praksu u odnosu na odgovornosti socijalnih partnera smatraju podsticanje zaposlenosti pitanjem od zajedniĉkog interesa i u xxx smislu usklaĊuju svoje aktivnosti u okviru Savjeta, u skladu sa ĉlanom 148.

Član 147

(raniji ĉlan 127 UEZ)

1. Unija doprinosi ostvarivanju visokog nivoa zaposlenosti podsticanjem saradnje izmeĊu država ĉlanica i podrškom njihovom djelovanju i, ako je to potrebno, dopunjavanjem njihovog djelovanja. Pri tome se poštuju nadležnosti država ĉlanica.

2. Cilj ostvarivanja visokog nivoa zaposlenosti uzima se u obzir prilikom odreĊivanja i sprovoĊenja politika i aktivnosti Unije.

Član 148

(raniji ĉlan 128 UEZ)

1. Evropski savjet svake godine razmatra stanje zaposlenosti u Uniji i donosi zakljuĉke u vezi sa xxx, na osnovu zajedniĉkog godišnjeg izvještaja Savjeta i Komisije.

2. Na osnovu zakljuĉaka Evropskog savjeta, Savjet, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, Ekonomsko-socijalnim komitetom, Komitetom regiona i Odborom za zapošljavanje iz ĉlana 150, svake godine utvrĊuje smjernice koje države ĉlanice uzimaju u obzir u svojim politikama zapošljavanja. Ove smjernice su u skladu sa opštim smjernicama koje se donose na osnovu ĉlana 121 stav 2.

3. Svaka država ĉlanica dostavlja Savjetu i Komisiji godišnji izvještaj o osnovnim mjerama koje je preduzela u sprovoĊenju svoje politike zapošljavanja, u smislu smjernica za zapošljavanje iz stava 2.

4. Savjet na osnovu izvještaja iz stava 3 i nakon dobijanja mišljenja Odbora za zapošljavanje svake godine razmatra, u smislu smjernica za zapošljavanje, sprovoĊenje politika zapošljavanja država ĉlanica. Savjet može, na predlog Komisije, ukoliko to ocijeni potrebnim, u smislu navedenog razmatranja donijeti preporuke koje upućuje državama ĉlanicama.

5. Na osnovu rezultata tog razmatranja, Savjet i Komisija sastavljaju zajedniĉki godišnji izvještaj Evropskom savjetu o stanju u oblasti zapošljavanja u Uniji i sprovoĊenju smjernica za zapošljavanje.

Član 149

(raniji ĉlan 129 UEZ)

Evropski parlament i Savjet mogu, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, utvrĊivati podsticajne mjere za pospješivanje saradnje izmeĊu država ĉlanica i za podršku njihovom djelovanju u oblasti zapošljavanja, inicijativama usmjerenim na razvoj razmjene informacija i najbolje prakse, obezbjeĊivanje komparativnih analiza i savjeta, kao i podsticanje inovativnih pristupa i ocjene iskustava, naroĉito korišćenjem pilot-projekata.

Ove mjere ne ukljuĉuju usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

Član 150

(raniji ĉlan 130 UEZ)

Savjet, odluĉujući prostom većinom nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, osniva Odbor za zapošljavanje sa savjetodavnom ulogom da izmeĊu država ĉlanica unapreĊuje usklaĊivanje politika zapošljavanja i tržišta rada. Zadaci Odbora su:

da prati stanje zaposlenosti i politiku zapošljavanja u državama ĉlanicama i u Uniji;

ne dovodeći u pitanje ĉlan 240, da daje mišljenja na zahtjev Savjeta ili Komisije ili na sopstvenu inicijativu, i da doprinosi pripremi postupaka Savjeta iz ĉlana 148.

U izvršavanju svojih dužnosti Xxxxx se savjetuje sa socijalnim partnerima. Svaka država ĉlanica i Komisija imenuju po dva ĉlana Xxxxxx.

GLAVA X

SOCIJALNA POLITIKA

Član 151

(raniji ĉlan 136 UEZ)

Imajući u vidu osnovna socijalna prava kao što su prava iz Evropske socijalne povelje, potpisane u Torinu 18. oktobra 1961. godine i iz PoveIje Zajednice o osnovnim socijalnim pravima radnika iz 1989. godine, cilj Unije i država ĉlanica je podsticanje zaposlenosti, poboljšanje uslova xxxxxx x xxxx, kako bi se omogućilo njihovo usklaĊivanje uz istovremeno održavanje poboljšanja, odgovarajuća socijalna zaštita, dijalog izmeĊu socijalnih partnera, razvoj Ijudskih resursa koji omogućava visoku i trajnu zaposlenost i borbu protiv društvene iskljuĉenosti.

U xxx cilju Unija i države ĉlanice primjenjuju mjere kojima se vodi raĉuna o razliĉitosti prakse pojedinih država ĉlanica, naroĉito u ugovornim odnosima, kao i o neophodnosti održavanja konkurentnosti privrede Unije.

One ocjenjuju da će takav razvoj proisteći kako iz funkcionisanja zajedniĉkog tržišta, koje će dati prednost usklaĊivanju socijalnih sistema, tako i iz ugovorima predviĊenih postupaka i približavanja odredaba zakona i drugih propisa.

Član 152

Unija priznaje i podstiĉe ulogu socijalnih partnera na svom nivou, vodeći raĉuna o razliĉitosti nacionalnih sistema. Unija pospješuje dijalog socijalnih partnera, poštujući njihovu autonomiju.

Tripartitni socijalni xxxxx x xxxxx i zapošljavanju doprinosi socijalnom dijalogu.

Član 153

(raniji ĉlan 137 UEZ)

1. Radi ostvarivanja ciljeva iz ĉlana 151, Unija podržava i dopunjava aktivnosti država ĉlanica u sljedećim oblastima:

(a) poboljšanja naroĉito radne sredine radi zaštite zdravlja i bezbjednosti radnika;

(b) uslova rada;

(d) zaštite radnika u sluĉajevima prestanka ugovora o radu;

(e) informisanja radnika i savjetovanja sa radnicima;

(f) zastupanja i kolektivne odbrane interesa radnika i poslodavaca, ukljuĉujući i saodluĉivanje, u skladu sa stavom 5;

(g) uslova zapošljavanja državljana trećih zemalja koji zakonito borave na teritoriji Unije;

(h) integracija lica iskljuĉenih sa tržišta rada, ne dovodeći u pitanje ĉlan 166;

(i) ravnopravnosti muškaraca i žena u pogledu mogućnosti na tržištu rada i tretmana na poslu;

(j) borbe protiv društvene iskljuĉenosti;

(k) modernizacije sistema socijalne zaštite ne dovodeći u pitanje taĉku (c).

2. U xxx cilju, Evropski parlament i Savjet:

(a) mogu utvrĊivati mjere za podsticanje saradnje izmeĊu država ĉlanica inicijativama xxxxxx xx cilj unapreĊenje znanja, unapreĊivanje razmjene informacija i najboIjih praksi, promovisanje inovativnih pristupa i ocjena iskustava, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica;

(b) mogu utvrĊivati, u oblastima iz stava 1 taĉ. (a) do (i), direktivama, minimalne zahtjeve za postepeno primjenjivanje, pri ĉemu će se voditi raĉuna o uslovima i tehniĉkim pravilima xxxx xxxx u pojedinim državama ĉlanicama. Ovim direktivama izbjegava se nametanje upravnih, finansijskih i pravnih ograniĉenja koja bi mogla predstavljati smetnju osnivanju i razvoju malih i srednjih privrednih društava.

Evropski parlament i Savjet odluĉuju u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona.

U oblastima iz stava 1 taĉ. (c), (d), (f) i (g), Savjet odluĉuje jednoglasno u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i navedenim komitetima.

Savjet može jednoglasno na predlog Komisije nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom odluĉiti da se redovni zakonodavni postupak primjenjuje na stav 1 taĉ. (d), (f) i (g).

3. Država ĉlanica može povjeriti socijalnim partnerima, na njihov zajedniĉki zahtjev, sprovoĊenje direktiva donesenih na osnovu stava 2 ili, xxxx xx to primjereno, sprovoĊenje odluke Savjeta donesene u skladu sa ĉlanom 155.

U xxx sluĉaju navedena država ĉlanica obezbjeĊuje da, najkasnije do xxxx xxxx direktiva ili odluka xxxx biti prenesena ili sprovedena, socijalni partneri sporazumno uvedu potrebne mjere, sa xxx da odnosna država ĉlanica preduzme sve neophodne mjere koje joj omogućavaju da u svakom trenutku može jemĉiti za rezultate propisane navedenom direktivom ili odlukom.

4. Odredbe usvojene u skladu sa ovim ĉlanom:

ne utiĉu na pravo država ĉlanica da utvrde osnovna naĉela svojih sistema socijalne

sigurnosti i ne smiju bitno uticati na finansijsku ravnotežu tih sistema;

ne sprjeĉavaju nijednu državu ĉlanicu da zadrži ili uvede strože zaštitne mjere koje su usklaĊene sa ugovorima.

5. Odredbe ovog ĉlana ne primjenjuju se na plate, pravo udruživanja, pravo na štrajk niti pravo uvoĊenja mjera iskljuĉenja xx xxxx.

Član 154

(raniji ĉlan 138 UEZ)

1. Komisija ima zadatak da podstiĉe savjetovanje izmeĊu socijalnih partnera na nivou Unije i preduzima sve mjere bitne za olakšavanje njihovog dijaloga, obezbjeĊujući uravnoteženu podršku objema stranama.

2. U xxx cilju Komisija se, prije podnošenja predloga u oblasti socijalne politike, savjetuje sa socijalnim partnerima o mogućem pravcu djelovanja Unije.

3. Ukoliko nakon takvog savjetovanja Komisija ocijeni da je poželjno djelovanje Unije, savjetuje se sa socijalnim partnerima o sadržaju predviĊenog predloga. Socijalni partneri dostavljaju Komisiji mišljenje ili, xxxx xx to primjereno, preporuku.

4. Prilikom savjetovanja iz st. 2 i 3, socijalni partneri mogu obavijestiti Komisiju xx xxxx da pokrenu postupak predviĊen ĉlanom 155. Navedeni postupak ne smije trajati duže xx xxxxx mjeseci, ako socijalni partneri i Komisija zajedniĉki ne odluĉe da ga produže.

Član 155

(raniji ĉlan 139 UEZ)

1. Ukoliko socijalni partneri to žele, njihov dijalog na nivou Unije može dovesti do uspostavljanja ugovornih odnosa, ukljuĉujući sporazume.

2. Sporazumi zakljuĉeni na nivou Unije sprovode se ili u skladu sa postupcima i praksama socijalnih partnera i država ĉlanica, ili u pitanjima obuhvaćenim ĉlanom 153, na zajedniĉki zahtjev strana potpisnica, odlukom Savjeta na predlog Komisije. O tome se obavještava Evropski parlament.

Savjet odluĉuje jednoglasno kada odnosni sporazum sadrži jednu ili više odredaba koje se odnose na jednu od oblasti za koje je jednoglasnost propisana ĉlanom 153 stav 2.

Član 156

(raniji ĉlan 140 UEZ)

Radi ostvarivanja ciljeva iz ĉlana 151 i ne dovodeći u pitanje druge odredbe ugovora, Komisija podstiĉe saradnju izmeĊu država ĉlanica i olakšava usklaĊivanje njihovih mjera u svim oblastima socijalne politike iz ovog poglavlja, a naroĉito u vezi sa:

zapošljavanjem,

radnim pravom i uslovima rada,

osnovnim i dodatnim struĉnim osposobljavanjem, socijalnom zaštitom,

spreĉavanjem nesreća na radu i profesionalnih oboljenja, higijenom rada,

pravom na udruživanje i kolektivno pregovaranje izmeĊu poslodavaca i radnika.

U xxx cilju, Komisija djeluje u tijesnoj saradnji sa državama ĉlanicama izradom studija, davanjem mišljenja i organizovanjem savjetovanja, kako o problemima koji se javljaju na nacionalnom nivou, tako i o onima koji su od interesa za meĊunarodne organizacije, a naroĉito inicijativama koje imaju za cilj utvrĊivanje smjernica i pokazatelja, organizovanje razmjene najbolje prakse i pripremu elemenata potrebnih za periodiĉno praćenje i ocjenjivanje. Evropski parlament se o tome iscrpno obavještava.

Prije davanja mišljenja iz ovog ĉlana Komisija se savjetuje sa Ekonomsko-socijalnim komitetom.

Član 157

(raniji ĉlan 141 UEZ)

1. Svaka država ĉlanica obezbjeĊuje primjenu naĉela jednake plate muškaraca i žena za jednaki rad ili za rad jednake vrijednosti.

2. U ovom ĉlanu, „plata“ je redovna osnovna ili minimalna zarada ili plata i svaka druga naknada, u novcu ili naturi, koju radnik neposredno ili posredno prima od svog poslodavca po osnovu zaposlenja.

Jednaka plata bez diskriminacije po osnovu pola znaĉi:

(a) da se plata za isti rad plaćen po uĉinku obraĉunava na osnovu iste mjerne jedinice;

(b) da xx xxxxx za rad plaćen po vremenu ista za isto radno mjesto.

3. Evropski parlament i Savjet, u redovnom zakonodavnom postupku i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, utvrĊuju mjere za obezbjeĊivanje primjene naĉela jednakih mogućnosti i jednakog postupanja prema muškarcima i ženama u oblasti zapošljavanja i zanimanja, ukljuĉujući i naĉelo jednake plate za jednaki rad ili za rad jednake vrijednosti.

4. Da bi se u praksi obezbijedila potpuna ravnopravnost izmeĊu muškaraca i žena u profesionalnom životu, naĉelo jednakog postupanja ne sprjeĉava nijednu državu ĉlanicu da zadrži ili utvrdi mjere kojima se predviĊaju odreĊene prednosti koje nedovoljno zastupljenom polu olakšavaju obavljanje profesionalne djelatnosti ili sprjeĉavaju ili nadoknaĊuju nepovoljan položaj u profesionalnoj karijeri.

Član 158

(raniji ĉlan 142 UEZ)

Države ĉlanice nastoje da zadrže postojeću jednakost sistema plaćenih neradnih xxxx.

Član 159

(raniji ĉlan 143 UEZ)

Komisija svake godine sastavlja izvještaj o napretku u ostvarivanju ciljeva iz ĉlana 151, ukljuĉujući i demografsko stanje u Uniji. Komisija izvještaj dostavlja Evropskom parlamentu, Savjetu i Ekonomsko-socijalnom komitetu.

Član 160

(raniji ĉlan 144 UEZ)

Savjet prostom većinom, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, uspostavlja Odbor za socijalnu zaštitu, koji ima savjetodavnu ulogu da podstiĉe saradnju u oblasti politika socijalne zaštite izmeĊu država ĉlanica i sa Komisijom. Zadaci Odbora su:

da prati socijalne prilike i razvoj politika socijalne zaštite u državama ĉlanicama i u Uniji;

da podstiĉe razmjenu informacija, iskustava i dobre prakse izmeĊu država ĉlanica i sa Komisijom;

ne dovodeći u pitanje ĉlan 240, da priprema izvještaje, daje mišljenja ili vrši druge poslove u okviru svoje nadležnosti, na zahtjev Savjeta ili Komisije, ili na sopstvenu inicijativu.

U ispunjavanju svojih dužnosti Odbor uspostavlja odgovarajuće kontakte sa socijalnim partnerima.

Svaka država ĉlanica i Komisija imenuju po dva ĉlana Xxxxxx.

Član 161

(raniji ĉlan 145 UEZ)

U svom godišnjem izvještaju Evropskom parlamentu, Komisija posebno poglavlje posvećuje razvoju socijalnih prilika u Uniji.

Evropski parlament može pozvati Komisiju da sastavi izvještaje o posebnim problemima koji se odnose na socijalne uslove.

GLAVA XI

EVROPSKI SOCIJALNI FOND

Član 162

(raniji ĉlan 146 UEZ)

Da bi se poboljšale mogućnosti zapošljavanja radnika na unutrašnjem tržištu i na xxx xxxxx doprinijelo podizanju životnog standarda, u skladu sa niže navedenim odredbama osniva se Evropski socijalni fond; njegov cilj je da omogući lakše zapošljavanje i povećava geografsku i profesionalnu mobilnost radnika u Uniji, kao i da olakša njihovo prilagoĊavanje industrijskim promjenama i promjenama u proizvodnim sistemima, naroĉito struĉnim osposobljavanjem i prekvalifikacijom.

Član 163

(raniji ĉlan 147 UEZ)

Fondom upravlja Komisija.

Komisiji u xxx poslu pomaže odbor, kojim predsjedava jedan ĉlan Komisije, a koji ĉine predstavnici vlada, sindikata i organizacija poslodavaca.

Član 164

(raniji ĉlan 148 UEZ)

Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, donose regulative za sprovoĊenje koje se odnose na Evropski socijalni fond.

GLAVA XII

OBRAZOVANJE, STRUČNO OSPOSOBLJAVANJE, MLADI I SPORT

Član 165

(raniji ĉlan 149 UEZ)

1. Unija doprinosi razvoju kvalitetnog obrazovanja podsticanjem saradnje izmeĊu država ĉlanica i, po potrebi, podržavanjem i dopunjavanjem njihovog djelovanja, uz puno poštovanje odgovornosti država ĉlanica za sadržaj nastave i organizaciju obrazovnih sistema, kao i njihovu kulturnu i jeziĉku razliĉitost.

Unija doprinosi podsticanju evropske dimenzije u sportu, vodeći raĉuna o specifiĉnoj prirodi sporta, njegovim strukturama zasnovanim na dobrovoljnosti, kao i o njegovoj društvenoj i obrazovnoj ulozi.

2. Djelovanje Unije ima za cilj:

razvoj evropske dimenzije u obrazovanju, naroĉito kroz poduĉavanje i širenje jezika država ĉlanica;

podsticanje mobilnosti studenata i nastavnika, podsticanjem izmeĊu ostalog akademskog priznavanja diploma i trajanja studija;

podsticanje saradnje izmeĊu obrazovnih ustanova;

razvoj razmjene informacija i iskustava o pitanjima koja su zajedniĉka obrazovnim sistemima država ĉlanica;

podsticanje razmjene mladih i pedagoških i drugih struĉnih radnika i podsticanje uĉešća mladih u demokratskom životu u Evropi;

podsticanje razvoja obrazovanja na daljinu;

razvoj evropske dimenzije u sportu, podsticanjem praviĉnosti i otvorenosti u sportskim takmiĉenjima i saradnje izmeĊu tijela nadležnih za sport, kao i zaštitom fiziĉkog i moralnog integriteta sportista i sportistkinja, naroĉito najmlaĊih sportista i sportistkinja.

3. Unija i države ĉlanice podstiĉu saradnju sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama u oblasti obrazovanja i sporta, naroĉito sa Savjetom Evrope.

4. Da bi se doprinijelo ostvarenju ciljeva iz ovog ĉlana:

Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, utvrĊuju podsticajne mjere, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa

država ĉlanica;

Savjet, na predlog Komisije, donosi preporuke.

Član 166

(raniji ĉlan 150 UEZ)

1. Unija sprovodi politiku struĉnog osposobljavanja, koja podržava i dopunjuje djelovanje država ĉlanica, uz puno poštovanje odgovornosti država ĉlanica za sadržaj i organizaciju struĉnog osposobljavanja.

2. Djelovanje Unije ima za cilj:

olakšavanje prilagoĊavanja industrijskim promjenama, naroĉito struĉnim osposobljavanjem i prekvalifikacijom;

poboljšavanje poĉetnog i trajnog struĉnog osposobljavanja radi lakšeg struĉnog ukljuĉivanja i ponovnog ukljuĉivanja u tržište rada;

olakšavanje pristupa struĉnom osposobljavanju i podsticanje mobilnosti nastavnika i polaznika osposobljavanja, a naroĉito mladih;

podsticanje saradnje u oblasti osposobljavanja izmeĊu ustanova za obrazovanje ili osposobljavanje i preduzeća; i

razvoj razmjene informacija i iskustava o pitanjima koja su zajedniĉka sistemima osposobljavanja država ĉlanica.

3. Unija i države ĉlanice podstiĉu saradnju sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama u oblasti struĉnog osposobljavanja.

4. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, utvrĊuju mjere koje doprinose ostvarenju ciljeva iz ovog ĉlana, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica, a Savjet, na predlog Komisije, donosi preporuke.

GLAVA XIII

KULTURA

Član 167

(raniji ĉlan 151 UEZ)

1. Unija doprinosi procvatu kultura država ĉlanica uz poštovanje njihove nacionalne i regionalne razliĉitosti, i istovremeno stavljajući u prvi plan zajedniĉku kulturnu baštinu.

2. Djelovanje Unije usmjereno je na podsticanje saradnje izmeĊu država ĉlanica i, po potrebi, na podršku i dopunjavanje njihovog djelovanja u sljedećim oblastima:

poboljšanje poznavanja i širenja kulture i istorije evropskih naroda; oĉuvanje i zaštita kulturne xxxxxxx xx evropskog znaĉaja;

nekomercijalne kulturne razmjene;

umjetniĉko i književno stvaralaštvo, ukljuĉujući i audio-vizuelni sektor.

3. Unija i države ĉlanice podstiĉu saradnju sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama u oblasti kulture, a naroĉito sa Savjetom Evrope.

4. Unija vodi raĉuna o aspektima kulture u svom djelovanju na osnovu drugih odredaba ugovora, naroĉito radi poštovanja i podsticanja razliĉitosti svojih kultura.

5. Da bi se doprinijelo ostvarenju ciljeva iz ovog ĉlana:

Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Komitetom regiona, utvrĊuju podsticajne mjere, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica,

Savjet, na predlog Komisije, donosi preporuke.

GLAVA XIV

JAVNO ZDRAVLJE

Član 168

(raniji ĉlan 152 UEZ)

1. Prilikom utvrĊivanja i sprovoĊenja svih politika i aktivnosti Unije obezbjeĊuje se visok nivo zaštite zdravlja ljudi.

Djelovanje Unije, koje dopunjuje nacionalne politike, usmjereno je na poboljšanje javnog zdravlja, spreĉavanje fiziĉkih i mentalnih oboljenja i bolesti i otklanjanje uzroka opasnosti po fiziĉko i mentalno zdravlje. Takvo djelovanje obuhvata i borbu protiv velikih pošasti po zdravlje podsticanjem istraživanja njihovih uzroka, prenosa i spreĉavanja, kao i informisanje o zdravlju i zdravstveno obrazovanje, i praćenje, rano upozoravanje i suzbijanje ozbiljnih prekograniĉnih prijetnji zdravlju.

Unija dopunjuje djelovanje država ĉlanica na smanjenju oštećenja zdravlja uzrokovanih drogom, ukljuĉujući informisanje i spreĉavanje.

2. Unija podstiĉe saradnju izmeĊu država ĉlanica u oblastima iz ovog ĉlana i, po potrebi, podržava njihove mjere. Unija naroĉito podstiĉe saradnju izmeĊu država ĉlanica radi poboljšanja komplementarnosti njihovih zdravstvenih usluga u prekograniĉnim podruĉjima.

Države ĉlanice, u saradnji sa Komisijom, meĊusobno usklaĊuju svoje politike i programe u oblastima iz stava 1. Komisija, u tijesnom kontaktu sa državama ĉlanicama, može pokrenuti svaku inicijativu korisnu za pospješivanje navedenog usklaĊivanja, a naroĉito inicijative koje imaju za cilj utvrĊivanje smjernica i pokazatelja, organizovanje razmjene najbolje prakse i pripremu elemenata potrebnih za periodiĉno praćenje i ocjenjivanje. Evropski parlament se o tome iscrpno obavještava.

3. Unija i države ĉlanice podstiĉu saradnju sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama u oblasti javnog zdravlja.

4. Izuzetno od ĉlana 2 stav 5 i ĉlana 6 xxxxx (a), a u skladu sa ĉlanom 4 stav 2 xxxxx (k), Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, doprinose ostvarivanju ciljeva iz ovog ĉlana utvrĊivanjem, radi rješavanja zajedniĉkih problema u pogledu bezbjednosti:

(a) mjera kojima se utvrĊuju visoki standardi kvaliteta i bezbjednosti organa i supstanci Ijudskog porijekla, krvi i krvnih derivata; ove mjere ne sprjeĉavaju nijednu državu ĉlanicu da zadrži ili uvede strože zaštitne mjere;

(b) mjera u veterinarskoj i fitosanitarnoj oblasti xxxxxx xx neposredni cilj zaštita javnog zdravlja;

5. Evropski parlament i Savjet mogu, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, utvrditi i podsticajne mjere za zaštitu i poboljšanje zdravlja ljudi, a naroĉito borbu protiv ozbiljnih prekograniĉnih pošasti po zdravlje, mjere koje se odnose na praćenje ozbiljnih prekograniĉnih prijetnji zdravlju, rano upozoravanje u sluĉaju takvih prijetnji i njihovo suzbijanje, kao i mjere xxxxxx xx neposredni cilj zaštita javnog zdravlja od duvana i zloupotrebe alkohola, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

6. Savjet može, na predlog Komisije, donijeti i preporuke za svrhe iz ovog ĉlana.

7. Prilikom djelovanja Unije poštuju se odgovornosti država ĉlanica za utvrĊivanje njihove zdravstvene politike, kao i za organizovanje i pružanje zdravstvenih usluga i zdravstvene njege. Odgovornosti država ĉlanica ukljuĉuju upravljanje zdravstvenim uslugama i zdravstvenom njegom, kao i raspodjelu sredstava koja su im dodijeljena. Mjere iz stava 4 xxxxx (a) ne utiĉu na nacionalne odredbe o doniranju organa i krvi ili njihovom korišćenju u medicinske svrhe.

GLAVA XV

ZAŠTITA POTROŠAČA

Član 169

(raniji ĉlan 153 UEZ)

1. Radi podsticanja interesa potrošaĉa i obezbjeĊivanja visokog nivoa zaštite potrošaĉa, Unija doprinosi zaštiti zdravlja, bezbjednosti i ekonomskih interesa potrošaĉa, kao i podsticanju njihovog prava na informisanje, obrazovanje i udruživanje radi zaštite njihovih interesa.

2. Unija doprinosi ostvarenju ciljeva iz stava 1:

(a) mjerama utvrĊenim u skladu sa ĉlanom 114 u kontekstu zaokruženja unutrašnjeg tržišta;

(b) mjerama kojima se podržava, dopunjava i prati politika koju vode države ĉlanice.

3. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, utvrĊuju mjere iz stava 2 xxxxx (b).

4. Mjere utvrĊene u skladu sa stavom 3 ne sprjeĉavaju nijednu državu ĉlanicu da zadrži ili uvede strože zaštitne mjere. Te mjere moraju biti u skladu sa ugovorima. O njima se obavještava Komisija.

GLAVA XVI

TRANSEVROPSKE MREŽE

Član 170

(raniji ĉlan 154 UEZ)

1. Kako bi pomogla u ostvarivanju ciljeva iz ĉl. 26 i 174 i omogućila graĊanima Unije, privrednim subjektima, kao i regionalnim i lokalnim zajednicama da u potpunosti iskoriste prednosti uspostavljanja prostora bez unutrašnjih granica, Unija doprinosi uspostavljanju i razvoju transevropskih mreža u oblasti saobraćajne, telekomunikacione i energetske infrastrukture.

2. U okviru sistema otvorenih i konkurentnih tržišta, djelovanje Unije ima za cilj podsticanje meĊupovezanosti i meĊusobno funkcionisanje nacionalnih mreža kao i xxxxxxx xxx mrežama. Naroĉito vodi raĉuna o potrebi da se povežu ostrvski regioni, regioni bez izlaza na more i krajnji regioni sa središnjim regionima Unije.

Član 171

(raniji ĉlan 155 UEZ)

1. Radi ostvarivanja ciljeva iz ĉlana 170 Unija:

utvrĊuje niz smjernica koje obuhvataju ciljeve, prioritete, kao i opšte pravce mjera predviĊenih u oblasti transevropskih mreža; xxx smjernicama odreĊuju se projekti od zajedniĉkog interesa;

sprovodi svaku mjeru koja se pokaže potrebnom za obezbjeĊivanje meĊusobnog funkcionisanja mreža, naroĉito u oblasti tehniĉke standardizacije;

može podržavati projekte od zajedniĉkog interesa koje podržavaju države ĉlanice, a koji su odreĊeni u okviru smjernica iz alineje 1, naroĉito kroz studije izvodljivosti, kreditne garancije ili subvencije kamatnih xxxxx; Unija može preko Kohezionog xxxxx, osnovanog u skladu sa ĉlanom 177, doprinijeti finansiranju i posebnih projekata u državama ĉlanicama iz oblasti saobraćajne infrastrukture .

U aktivnostima Unije vodi se raĉuna o potencijalnoj ekonomskoj održivosti projekata.

2. Države ĉlanice, u saradnji sa Komisijom, meĊusobno usklaĊuju svoje nacionalne politike koje mogu znaĉajno uticati na ostvarivanje ciljeva iz ĉlana 170. Komisija može, u tijesnoj saradnji sa državama ĉlanicama, pokrenuti svaku inicijativu korisnu za podsticanje takvog usklaĊivanja.

3. Unija može odluĉiti da saraĊuje sa trećim zemljama na podsticanju projekata od zajedniĉkog interesa i obezbjeĊivanju meĊusobnog funkcionisanja mreža.

Član 172

(raniji ĉlan 156 UEZ)

Evropski parlament i Savjet donose smjernice i druge mjere iz ĉlana 171 stav 1, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona.

Smjernice i projekte od zajedniĉkog interesa koji se odnose na teritoriju neke države xxxxxxx xxxx da odobri ta država ĉlanica.

GLAVA XVII

INDUSTRIJA

Član 173

(raniji ĉlan 157 UEZ)

1. Unija i države ĉlanice obezbjeĊuju uslove potrebne za konkurentnost industrije Unije.

U tu svrhu, u skladu sa sistemom otvorenih i konkurentnih tržišta, njihovo djelovanje ima za cilj:

ubrzano prilagoĊavanje industrije strukturnim promjenama;

podsticanje okruženja pogodnog za inicijative i razvoj privrednih društava u cijeloj Uniji, naroĉito malih i srednjih privrednih društava;

podsticanje okruženja pogodnog za saradnju izmeĊu privrednih društava;

podsticanje bolje iskorišćenosti industrijskog potencijala politike inovacija, istraživanja i tehnološkog razvoja.

2. Države ĉlanice meĊusobno se savjetuju u saradnji sa Komisijom i, po potrebi, usklaĊuju svoje djelovanje. Komisija može pokrenuti svaku inicijativu korisnu za podsticanje takvog usklaĊivanja, naroĉito inicijative koje imaju za cilj utvrĊivanje smjernica i pokazatelja, organizovanje razmjene najbolje prakse i pripremu elemenata potrebnih za periodiĉno praćenje i ocjenjivanje. Evropski parlament se o tome iscrpno obavještava.

3. Unija doprinosi ostvarivanju ciljeva iz stava 1 politikama i aktivnostima koje sprovodi u skladu sa drugim odredbama ugovora. U skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, Evropski parlament i Savjet mogu donijeti odluku o posebnim mjerama za podršku aktivnostima koje se preduzimaju u državama ĉlanicama radi ostvarivanja ciljeva iz stava 1, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

Ova glava ne predstavlja osnovu za uvoĊenje bilo koje mjere xx xxxxxx Unije koja bi mogla dovesti do narušavanja konkurencije ili koja sadrži poreske odredbe ili odredbe koje se odnose na prava i interese zaposlenih lica.

GLAVA XVIII

EKONOMSKA, SOCIJALNA I TERITORIJALNA KOHEZIJA

Član 174

(raniji ĉlan 158 UEZ)

Da bi podstakla svoj ukupni skladan razvoj, Unija razvija i sprovodi mjere koje vode ka jaĉanju njene ekonomske, socijalne i teritorijalne kohezije.

Cilj Unije jeste naroĉito da smanjuje razlike izmeĊu stepena razvijenosti razliĉitih regiona i zaostalost najzapostavljenijih regiona.

MeĊu xxx regionima posebna pažnja posvećuje se seoskim podruĉjima, podruĉjima koja su pogoĊena industrijskom tranzicijom i regionima koji trpe zbog ozbiljnih i trajnih prirodnih ili demografskih nedostataka, kao što su najsjeverniji regioni sa xxxxx xxxxx gustinom naseljenosti, kao i ostrvski, pograniĉni i planinski regioni.

Član 175

(raniji ĉlan 159 UEZ)

Države xxxxxxx xxxx i usklaĊuju svoje ekonomske politike na naĉin da ostvare i ciljeve iz ĉlana 174. Prilikom utvrĊivanja i sprovoĊenja politika i djelovanja Unije, kao i uspostavljanja unutrašnjeg tržišta, vodi se raĉuna o ciljevima iz ĉlana 174, ĉime se doprinosi njihovom ostvarivanju. Unija podržava ostvarivanje ovih ciljeva i svojim djelovanjem kroz strukturne fondove (Evropski fond za usmjeravanje i garancije u poljoprivredi, Odsjek za usmjeravanje; Evropski socijalni fond; Evropski fond za regionalni razvoj), Evropsku investicionu banku i druge postojeće finansijske instrumente.

Komisija svake tri godine podnosi Evropskom parlamentu, Savjetu, Ekonomsko-socijalnom komitetu i Komitetu regiona izvještaj o napretku postignutom u ostvarivanju ekonomske, socijalne i teritorijalne kohezije i o naĉinu na koji su tome doprinijela razliĉita sredstva predviĊena ovim ĉlanom. Po potrebi se uz taj izvještaj prilažu odgovarajući predlozi.

Ukoliko se pokaže da su potrebne posebne aktivnosti van fondova, i ne dovodeći u pitanje mjere utvrĊene u okviru drugih politika Unije, Savjet o xxx aktivnostima odluĉuje u redovnom zakonodavnom postupku i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona.

Član 176

(raniji ĉlan 160 UEZ)

Namjena Evropskog xxxxx za regionalni razvoj jeste da pomogne pri otklanjanju glavnih regionalnih neuravnoteženosti u Uniji uĉešćem u razvoju i strukturnom prilagoĊavanju razvojno zaostalih regiona, kao i preobražajem industrijskih regiona koji nazaduju.

Član 177

(raniji ĉlan 161 UEZ)

Ne dovodeći u pitanje ĉlan 178, Evropski parlament i Savjet, regulativama u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komi- tetom i Komitetom regiona, utvrĊuju zadatke, prioritetne ciljeve i organizaciju strukturnih fondova, što može obuhvatiti i udruživanje fondova. U istom postupku utvrĊuju se opšta pravila koja se primjenjuju na fondove, kao i odredbe potrebne da se obezbijedi djelotvornost i meĊusobno usklaĊivanje fondova, kao i njihovo usklaĊivanje sa drugim postojećim finansijskim instrumentima.

Kohezioni fond, osnovan po istom postupku, obezbjeĊuje finansijski doprinos za projekte u oblasti životne sredine i transevropskih mreža u oblasti saobraćajne infrastrukture.

Član 178

(raniji ĉlan 162 UEZ)

Regulative za sprovoĊenje koje se odnose na Evropski fond za regionalni razvoj donose Evropski parlament i Savjet, u redovnom zakonodavnom postupku i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona.

U odnosu na Evropski fond za usmjeravanje i garancije u poljoprivredi, Odsjek za usmjeravanje, i Evropski socijalni fond, primjenjuje se i dalje ĉlan 43, odnosno ĉlan 164.

GLAVA XIX

ISTRAŽIVANJE, TEHNOLOŠKI RAZVOJ I SVEMIR

Član 179

(raniji ĉlan 163 UEZ)

1. Cilj Unije je da ojaĉa svoje nauĉne i tehnološke osnove ostvarivanjem evropskog istraživaĉkog prostora u kojem se istraživaĉi, nauĉna saznanja i tehnologija slobodno kreću, i da podstiĉe svoju veću konkurentnost, ukljuĉujući i u svojoj industriji, uz podsticanje svih istraživaĉkih aktivnosti koje se smatraju potrebnim na osnovu drugih poglavlja ugovora.

2. U tu svrhu, Unija na ĉitavoj svojoj teritoriji podstiĉe privredna društva, ukljuĉujući mala i srednja privredna društva, istraživaĉke centre i univerzitete u njihovim visokokvalitetnim istraživaĉkim i tehnološko-razvojnim aktivnostima; Unija podržava njihove napore da meĊusobno saraĊuju, sa ciljem, naroĉito, da omogući istraživaĉima da slobodno saraĊuju preko granica i preduzećima da u potpunosti iskoriste potencijal unutrašnjeg tržišta, naroĉito otvaranjem mogućnosti uĉestvovanja u javnim nabavkama na nacionalnom nivou, utvrĊivanjem zajedniĉkih standarda i otklanjanjem pravnih i fiskalnih prepreka toj saradnji.

3. O svim aktivnostima Unije u oblasti istraživanja i tehnološkog razvoja iz ugovora, ukljuĉujući i demonstracione projekte, odluĉuje se i one se sprovode u skladu sa odredbama xxx xxxxx.

Član 180

(raniji ĉlan 164 UEZ)

U ostvarivanju ovih ciljeva Unija sprovodi sljedeće aktivnosti kojima dopunjava aktivnosti koje se sprovode u državama ĉlanicama:

(a) sprovoĊenje istraživaĉkih, tehnološko-razvojnih i demonstracionih programa podsticanjem saradnje sa preduzećima, istraživaĉkim centrima i univerzitetima, kao i podsticanjem njihove meĊusobne saradnje;

(b) podsticanje saradnje sa trećim zemljama i meĊunarodnim organizacijama u istraživaĉkoj, tehnološko-razvojnoj i demonstracionoj oblasti Unije:

(d) podsticanje osposobljavanja i mobilnosti istraživaĉa u Uniji.

Član 181

(raniji ĉlan 165 UEZ)

1. Unija i države ĉlanice usklaĊuju svoje istraživaĉke i tehnološko-razvojne aktivnosti da bi obezbijedile usaglašenost izmeĊu nacionalnih politika i politike Unije.

2. U tijesnoj saradnji sa državama ĉlanicama, Komisija može pokrenuti svaku inicijativu korisnu za podsticanje usklaĊivanja iz stava 1, naroĉito inicijative koje imaju za cilj utvrĊivanje smjernica i pokazatelja, organizovanje razmjene najbolje prakse i pripremu elemenata potrebnih za periodiĉno praćenje i ocjenjivanje. Evropski parlament o tome se iscrpno obavještava.

Član 182

(raniji ĉlan 166 UEZ)

1. Višegodišnji okvirni program, kojim se predviĊaju sve aktivnosti Unije, utvrĊuju Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom.

Okvirnim programom:

utvrĊuju se nauĉni i tehnološki ciljevi koje treba ostvariti aktivnostima iz ĉlana 180 i odreĊuju se odgovarajući prioriteti;

odreĊuju se opšti pravci tih aktivnosti;

utvrĊuju se najviši ukupni iznos i detaljna pravila za finansijsko uĉešce Unije u okvirnom programu, kao i odgovarajući udjeli u svakoj od predviĊenih aktivnosti.

2. Okvirni program prilagoĊava se ili dopunjava u skladu sa razvojem situacije.

3. Okvirni program sprovodi se preko posebnih programa koji se razvijaju u okviru svake aktivnosti. Svakim posebnim programom utvrĊuju se detaljna pravila za njegovo sprovoĊenje, odreĊuje dužina trajanja i predviĊaju sredstva koja se smatraju potrebnim. Zbir iznosa koji se smatraju potrebnim, utvrĊenih posebnim programima, ne smije preći ukupni najviši iznos utvrĊen za okvirni program i za svaku aktivnost.

4. Savjet, u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Ekonomsko-socijalnim komitetom, utvrĊuje posebne programe.

5. Kao dopuna aktivnostima planiranim višegodišnjim okvirnim programom, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, utvrĊuju mjere potrebne za uspostavljanje evropskog istraživaĉkog prostora.

Član 183

(raniji ĉlan 167 UEZ)

Radi sprovoĊenja višegodišnjeg okvirnog programa Unija utvrĊuje:

pravila o uĉešću privrednih društava, istraživaĉkih centara i univerziteta;

pravila o širenju rezultata istraživanja.

Član 184

(raniji ĉlan 168 UEZ)

U sprovoĊenju višegodišnjeg okvirnog programa mogu se utvrditi dopunski programi u kojima uĉestvuju samo odreĊene države ĉlanice koje će ih finansirati, uz mogućnost uĉešca Unije.

Unija utvrĊuje pravila koja se primjenjuju na dopunske programe, naroĉito u pogledu širenja znanja i pristupa drugih država ĉlanica.

Član 185

(raniji ĉlan 169 UEZ)

U sprovoĊenju višegodišnjeg okvirnog programa, Unija može predvidjeti, u dogovoru sa odnosnim državama ĉlanicama, uĉešće u istraživaĉkim i razvojnim programima više država ĉlanica, ukljuĉujući i uĉešće u strukturama uspostavljenim za sprovoĊenje tih programa.

Član 186

(raniji ĉlan 170 UEZ)

U sprovoĊenju višegodišnjeg okvirnog programa Unija može predvidjeti saradnju sa trećim zemljama ili meĊunarodnim organizacijama u istraživaĉkoj, tehnološko-razvojnoj i demonstracionoj oblasti Unije.

Pojedinosti navedene saradnje mogu biti predmet sporazuma izmeĊu Unije i odnosnih trećih strana.

Član 187

(raniji ĉlan 171 UEZ)

Unija može osnivati zajedniĉka privredna društva ili bilo koju drugu strukturu potrebnu za djelotvorno sprovoĊenje istraživaĉkih, tehnološko-razvojnih i demonstracionih programa Unije.

Član 188

(raniji ĉlan 172 UEZ)

Savjet, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Ekonomsko- socijalnim komitetom, donosi odredbe iz ĉlana 187.

Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom, donose odredbe iz ĉl. 183, 184 i 185. Za utvrĊivanje dopunskih programa potrebna je saglasnost odnosnih država ĉlanica.

Član 189

1. Radi podsticanja nauĉnog i tehniĉkog napretka, industrijske konkurentnosti i sprovoĊenja svojih politika, Unija izraĊuje evropsku svemirsku politiku. U tu svrhu, Unija može podsticati zajedniĉke inicijative, podržavati istraživanja i tehnološki razvoj i usklaĊivati napore potrebne za istraživanje i iskorišćavanje svemira.

2. Da bi se doprinijelo ostvarivanju ciljeva iz stava 1, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju potrebne mjere koje mogu biti u

formi evropskog svemirskog programa, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

3. Unija uspostavlja odgovarajuće odnose sa Evropskom svemirskom agencijom.

4. Ovaj ĉlan ne dovodi u pitanje druge odredbe xxx xxxxx.

Član 190

(raniji ĉlan 173 UEZ)

Na poĉetku svake godine Komisija podnosi izvještaj Evropskom parlamentu i Savjetu. Izvještaj sadrži podatke o istraživaĉkim i tehnološko-razvojnim aktivnostima i o objavljivanju njihovih rezultata u prethodnoj godini, kao i program rada za tekuću godinu.

GLAVA XX

ŽIVOTNA SREDINA

Član 191

(raniji ĉlan 174 UEZ)

1. Politika Unije u oblasti životne sredine doprinosi ostvarivanju sljedećih ciljeva:

oĉuvanju, zaštiti i poboljšanju kvaliteta životne sredine; zaštiti zdravlja Ijudi;

mudrom i racionalnom korišćenju prirodnih resursa;

podsticanju mjera, na meĊunarodnom nivou, za rješavanje regionalnih ili globalnih problema životne sredine, a naroĉito u borbi protiv klimatskih promjena.

2. Politika Unije u oblasti životne sredine ima za cilj da se postigne visok xxxxxx zaštite, vodeći raĉuna o razliĉitim stanjima u raznim regionima Unije. Ta politika zasniva se na naĉelu predostrožnosti i na naĉelu preventivnog djelovanja, naĉelu da štetu nanesenu životnoj sredini prvenstveno treba otklanjati na izvoru i naĉelu da zagaĊivaĉ plaća.

S xxx u vezi, mjere usklaĊivanja koje odgovaraju zahtjevima zaštite životne sredine ukljuĉuju, xxxx xx to primjereno, zaštitnu klauzulu koja državama ĉlanicama omogućava da, iz razloga vezanih za životnu sredinu koji nijesu ekonomske prirode, preduzmu privremene mjere koje podliježu nadzornom postupku Unije.

3. Prilikom izrade svoje politike u oblasti životne sredine Unija vodi raĉuna o:

raspoloživim nauĉnim i tehniĉkim podacima; stanju životne sredine u raznim regionima Unije;

mogućim koristima i troškovima djelovanja ili nedjelovanja;

ekonomskom i socijalnom razvoju Unije u cjelini i uravnoteženom razvoju njenih regiona.

4. U okviru svojih nadležnosti, Unija i države ĉlanice saraĊuju sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama. Pojedinosti saradnje Unije mogu biti predmet sporazuma izmeĊu Unije i zainteresovanih trećih strana.

Prethodni stav ne dovodi u pitanje nadležnost država ĉlanica za voĊenje pregovora u meĊunarodnim tijelima i za zakljuĉivanje meĊunarodnih sporazuma.

Član 192

(raniji ĉlan 175 UEZ)

1. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, odluĉuju koje mjere Unija treba da preduzme radi ostvarivanja ciljeva iz ĉlana 191.

2. Odstupajući od postupka odluĉivanja iz stava 1 i ne dovodeći u pitanje ĉlan 114, Savjet jednoglasno u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, donosi:

(a) odredbe prvenstveno fiskalne prirode;

(b) mjere koje utiĉu na:

─ prostorno planiranje;

─ upravljanje koliĉinama vodnih resursa ili koje utiĉu, neposredno ili posredno na raspoloživost ovih resursa;

─ upotrebu zemljišta, sa izuzetkom upravljanja otpadom;

(c) mjere koje znaĉajno utiĉu na izbor države ĉlanice izmeĊu razliĉitih izvora energije i na opštu strukturu njenog snabdijevanja energijom.

Savjet može, jednoglasno na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona, odluĉiti da se redovni zakonodavni postupak primjenjuje na pitanja iz podstava 1.

3. Opšte programe djelovanja kojima se utvrĊuju prioritetni ciljevi koje treba ostvariti donose Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona.

Mjere potrebne za sprovoĊenje tih programa utvrĊuju se u skladu sa uslovima iz stava 1 ili stava 2, u zavisnosti od sluĉaja.

4. Ne dovodeći u pitanje odreĊene mjere koje je utvrdila Unija, države ĉlanice finansiraju i sprovode politiku u oblasti životne sredine.

5. Ne dovodeći u pitanje naĉelo da zagaĊivaĉ plaća, ukoliko mjera koja se zasniva na odredbama stava 1 podrazumijeva troškove koji se smatraju nesrazmjerno visokim za organe vlasti države ĉlanice, xxx mjerom predviĊaju se odgovarajuće odredbe u formi:

privremenih odstupanja i/ili

finansijske podrške iz Kohezionog xxxxx, osnovanog u skladu sa ĉlanom 177.

Član 193

(raniji ĉlan 176 UEZ)

Zaštitne mjere donesene u skladu sa ĉlanom 192 ne sprjeĉavaju nijednu državu ĉlanicu da zadrži ili uvede strože zaštitne mjere. Te mjere moraju biti usklaĊene sa ugovorima. O njima se obavještava Komisija.

GLAVA XXI

ENERGETIKA

Član 194

1. U kontekstu uspostavljanja i funkcionisanja unutrašnjeg tržišta i vodeći raĉuna o potrebi oĉuvanja i unapreĊenja životne sredine, cilj politike Unije u oblasti energetike jeste da u duhu solidarnosti izmeĊu država ĉlanica:

(a) obezbijedi funkcionisanje tržišta energije;

(b) obezbijedi sigurnost snabdijevanja Unije energijom;

(d) podstiĉe meĊusobno povezivanje energetskih mreža.

2. Ne dovodeći u pitanje primjenu drugih odredaba ugovora, Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere potrebne za ostvarivanje ciljeva iz stava 1. Te mjere utvrĊuju se nakon savjetovanja sa Ekonomsko-socijalnim komitetom i Komitetom regiona.

Takve mjere ne utiĉu na pravo države ĉlanice da utvrĊuje uslove za iskorišćavanje svojih energetskih izvora, na njen izbor izmeĊu razliĉitih izvora energije i na opštu strukturu njenog snabdijevanja energijom, ne dovodeći u pitanje ĉlan 192 stav 2 xxxxx (c).

3. Izuzetno xx xxxxx 2, Savjet u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, jednoglasno i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, utvrĊuje mjere iz navedenog stava ukoliko su one prvenstveno fiskalne prirode.

GLAVA XXII

TURIZAM

Član 195

1. Unija dopunjuje djelovanje država ĉlanica u sektoru turizma, naroĉito podsticanjem konkurentnosti privrednih društava iz Unije u xxx sektoru.

U tu svrhu, djelovanje Unije ima za cilj:

(a) podsticanje stvaranja okruženja koje je povoljno za razvoj privrednih društava u ovom sektoru;

(b) podsticanje saradnje izmeĊu država ĉlanica, naroĉito razmjenom dobre prakse.

2. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju posebne mjere za dopunjavanje mjera država ĉlanica za ostvarivanje ciljeva iz ovog ĉlana, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

GLAVA XXIII

CIVILNA ZAŠTITA

Član 196

1. Unija podstiĉe saradnju izmeĊu država ĉlanica da bi poboljšala djelotvornost sistema spreĉavanja i zaštite od prirodnih nepogoda ili nesreća izazvanih ljudskim djelovanjem.

U tu svrhu, djelovanje Unije ima za cilj;

(a) da podrži i dopuni djelovanje država ĉlanica na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou, koje se odnosi na spreĉavanje rizika, pripremu njihovog osoblja civilne zaštite i reagovanje na prirodne nepogode ili nesreće izazvane ljudskim djelovanjem unutar Unije;

(b) da podstiĉe brzu i djelotvornu operativnu saradnju unutar Unije izmeĊu nacionalnih službi civilne zaštite;

2. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere potrebne da pomognu ostvarivanju ciljeva iz stava 1, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

GLAVA XXIV

UPRAVNA SARADNJA

Član 197

1. Djelotvorno sprovoĊenje prava Unije xx xxxxxx država ĉlanica, koje je neophodno za pravilno funkcionisanje Unije, smatra se pitanjem od zajedniĉkog interesa.

2. Unija može podržati napore koje države ĉlanice ulažu kako bi poboljšale sposobnost svojih uprava za sprovoĊenje prava Unije. Ovo djelovanje može ukljuĉiti olakšavanje razmjene informacija i državnih službenika, kao i u podršku programima osposobljavanja. Nijedna država ĉlanica nije obavezna da koristi ovu podršku. Evropski parlament i Savjet, regulativama donesenim u redovnom zakonodavnom postupku, utvrĊuju mjere potrebne u tu svrhu, pri ĉemu je iskljuĉeno svako usklaĊivanje zakona i drugih propisa država ĉlanica.

3. Ovaj ĉlan ne dovodi u pitanje obaveze država ĉlanica da sprovode pravo Unije, kao ni ovlašćenja i obaveze Komisije. Ovaj ĉlan ne dovodi u pitanje ni druge odredbe ugovora kojima se predviĊa upravna saradnja izmeĊu država ĉlanica, kao i izmeĊu njih i Unije.

DIO ČETVRTI

PRIDRUŽIVANJE PREKOMORSKIH ZEMALJA I TERITORIJA

Član 198

(raniji ĉlan 182 UEZ)

Države ĉlanice saglasne su da se Uniji pridruže neevropske zemlje i teritorije koje imaju posebne odnose sa Danskom, Francuskom, Holandijom i Ujedinjenim Kraljevstvom. Ove zemlje i teritorije (u daljem tekstu: zemlje i teritorije) navedene su u Prilogu II.

Svrha pridruživanja jeste podsticanje ekonomskog i socijalnog razvoja zemalja i teritorija i uspostavljanje tijesnih ekonomskih odnosa izmeĊu njih i Unije kao cjeline.

U skladu sa naĉelima iz preambule ovog ugovora, svrha pridruživanja prvenstveno je unapreĊenje interesa i blagostanja stanovnika ovih zemalja i teritorija, da im se omogući ekonomski, socijalni i kulturni razvoj kojem teže.

Član 199

(raniji ĉlan 183 UEZ)

Ciljevi pridruživanja su sljedeći:

1. Države ĉlanice obavljaju trgovinu sa zemljama i teritorijama jednako kao i meĊusobnu trgovinu u skladu sa ugovorima.

2. Svaka zemlja ili teritorija obavlja trgovinu sa državama ĉlanicama i sa drugim zemljama i teritorijama jednako kao i trgovinu sa evropskom državom sa kojom ima posebne odnose.

3. Države ĉlanice uĉestvuju u ulaganjima potrebnim za postepeni razvoj tih zemalja i teritorija.

4. Kod ulaganja koje finansira Unija, uĉešće na tenderima i javnim nabavkama otvoreno je, pod jednakim uslovima, za sva fiziĉka i pravna xxxx xxxx su državljani države ĉlanice ili jedne od zemalja i teritorija.

5. U odnosima izmeĊu država ĉlanica i zemalja i teritorija, pravo osnivanja državljana i privrednih društava ureĊeno je u skladu sa odredbama i postupcima iz poglavlja o pravu osnivanja i na osnovu nediskriminacije, pri ĉemu se poštuju sve posebne odredbe donesene u skladu sa ĉlanom 203.

Član 200

(raniji ĉlan 184 UEZ)

1. Zabranjuju se carine na uvoz robe porijeklom iz zemalja i teritorija u države ĉlanice, saglasno zabrani carine izmeĊu država ĉlanica u skladu sa odredbama ugovora.

2. Zabranjuju se carine na uvoz u svaku zemlju i teritoriju iz država ĉlanica ili iz drugih zemalja i teritorija u skladu sa odredbama ĉlana 30.

3. Ipak, zemlje i teritorije mogu uvesti carine potrebne za njihov razvoj i industrijalizaciju ili ostvarivanje xxxxxxx za njihove budžete.

Carine iz podstava 1 ne smiju prekoraĉiti nivo carina koje su propisane za uvoz proizvoda iz države ĉlanice sa kojom pojedina zemlja ili teritorija ima posebne odnose.

4. Stav 2 ne primjenjuje se na zemlje i teritorije koje, zbog posebnih meĊunarodnih obaveza koje su preuzele, već primjenjuju nediskriminatorsku carinsku tarifu.

5. UvoĊenje ili bilo koja izmjena carina propisanih za robu uvezenu u zemlje i teritorije ne smije, ni pravno ni stvarno, dovesti do neposredne ili posredne diskriminacije izmeĊu uvoza iz razliĉitih država ĉlanica.

Član 201

(raniji ĉlan 185 UEZ)

Ako bi nivo carina koje se primjenjuju xx xxxx iz treće zemlje koja ulazi u zemlju ili teritoriju, primjenom odredaba ĉlana 200 stav 1, mogao izazvati preusmjeravanja trgovinskih tokova na štetu bilo koje države ĉlanice, ta država ĉlanica može od Komisije zahtijevati da drugim državama ĉlanicama predloži mjere potrebne za otklanjanje takvog stanja.

Član 202

(raniji ĉlan 186 UEZ)

Vodeći raĉuna o odredbama o javnom zdravlju, javnoj bezbjednosti ili javnom redu, xxxxxxx kretanja radnika iz zemalja i teritorija u državama ĉlanicama i radnika iz država ĉlanica u zemljama i teritorijama ureĊuje se aktima donesenim u skladu sa ĉlanom 203.

Član 203

(raniji ĉlan 187 UEZ)

Savjet, na osnovu iskustava steĉenih u okviru pridruživanja zemalja i teritorija Uniji i naĉela utvrĊenih ugovorima, jednoglasno na predlog Komisije utvrĊuje odredbe o detaljnim pravilima i postupku pridruživanja zemalja i teritorija Uniji. Ukoliko te odredbe donosi u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, Savjet odluĉuje jednoglasno, na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.

Član 204

(raniji ĉlan 188 UEZ)

Odredbe ĉl. 198 do 203 primjenjuju se na Grenland, u skladu sa posebnim odredbama koje xxxx za Grenland iz Protokola o posebnom režimu za Grenland, koji je dat u prilogu ugovora.

DIO PETI

DJELOVANJE UNIJE NA SPOLJNJEM PLANU

GLAVA I

OPŠTE ODREDBE O DJELOVANJU UNIJE NA SPOLJNJEM PLANU

Član 205

Djelovanje Unije na meĊunarodnom planu, u skladu sa ovim dijelom, poĉiva na naĉelima, ostvaruje ciljeve i sprovodi se u skladu sa opštim odredbama iz Poglavlja 1 Xxxxx V Ugovora o Evropskoj uniji.

GLAVA II

ZAJEDNIČKA TRGOVINSKA POLITIKA

Član 206

(raniji ĉlan 131 UEZ)

Uspostavljanjem carinske unije u skladu sa ĉl. 28 do 32, Unija doprinosi, u zajedniĉkom interesu, skladnom razvoju svjetske trgovine, postepenom ukidanju ograniĉenja u meĊunarodnoj trgovini i direktnim stranim investicijama, kao i smanjenju carinskih i drugih barijera.

Član 207

(raniji ĉlan 133 UEZ)

1. Zajedniĉka trgovinska politika poĉiva na jedinstvenim naĉelima, naroĉito u pogledu izmjena carinskih xxxxx, zakljuĉivanja sporazuma o carinskim tarifama i trgovini koji se odnose na trgovinu robom i uslugama, i komercijalne aspekte intelektualne svojine, direktne strane investicije, ostvarenje jedinstvenih mjera liberalizacije, politiku izvoza, i mjere za zaštitu trgovine, kao što su mjere koje treba preduzeti u sluĉaju dampinga ili subvencija. Zajedniĉka trgovinska politika Unije vodi se u okviru naĉela i ciljeva djelovanja Unije na spoljnjem planu.

2. Evropski parlament i Savjet regulativama, donesenim u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere kojima se odreĊuje okvir za sprovoĊenje zajedniĉke trgovinske politike.

3. Ukoliko sa jednom ili više trećih zemalja ili meĊunarodnih organizacija treba pregovarati o sporazumu ili zakljuĉiti sporazum, primjenjuje se ĉlan 218, poštujući pri xxx posebne odredbe ovog ĉlana.

Komisija daje preporuke Savjetu, koji je ovlašćuje da zapoĉne potrebne pregovore. Savjet i Komisija odgovorni su da obezbijede da su sporazumi utvrĊeni pregovorima saglasni sa unutrašnjim politikama i pravilima Unije.

Komisija vodi te pregovore uz savjetovanje sa posebnim odborom koji Savjet imenuje kako bi pomogao Komisiji u obavljanju tog zadatka u okviru smjernica koje joj Savjet bude dao. Komisija o toku pregovora redovno izvještava posebni odbor i Evropski parlament.

4. O pregovorima i zakljuĉivanju sporazuma iz stava 3, Savjet odluĉuje kvalifikovanom većinom.

O voĊenju pregovora i zakljuĉivanju sporazuma u oblasti trgovine uslugama i komercijalnih aspekata intelektualne svojine, kao i direktnih stranih investicija, Savjet odluĉuje jednoglasno ako takvi sporazumi sadrže odredbe koje nalažu jednoglasnost za donošenje unutrašnjih pravila.

Savjet jednoglasno odluĉuje o pregovorima i zakljuĉenju sporazuma:

(a) u oblasti trgovine kulturnim i audio-vizuelnim uslugama, ukoliko postoji opasnost da bi ti sporazumi mogli dovesti u pitanje kulturnu i jeziĉku razliĉitost Unije;

(b) u oblasti trgovine socijalnim, obrazovnim i zdravstvenim uslugama, kada postoji opasnost da bi ti sporazumi mogli ozbiljno poremetiti ureĊenje tih usluga na nacionalnom nivou i dovesti u pitanje odgovornost država ĉlanica za njihovo pružanje.

5. Na pregovore i zakljuĉenje meĊunarodnih sporazuma u oblasti saobraćaja primjenjuju se odredbe Xxxxx VI Dijela trećeg i ĉlana 218.

6. Vršenje nadležnosti dodijeljenih ovim ĉlanom u oblasti zajedniĉke trgovinske politike ne utiĉe na razgraniĉenje nadležnosti izmeĊu Unije i država ĉlanica i ne dovodi do usklaĊivanja odredaba zakona i drugih propisa država ĉlanica ako ugovori iskljuĉuju takvo usklaĊivanje.

GLAVA III

SARADNJA SA TREĆIM ZEMLJAMA I HUMANITARNA POMOĆ

POGLAVLJE I RAZVOJNA SARADNJA

Član 208

(raniji ĉlan 177 UEZ)

1. Politika Unije u oblasti razvojne saradnje vodi se u okviru naĉela i ciljeva djelovanja Unije na spoljnjem planu. Politika razvojne saradnje Unije i politike razvojne saradnje država ĉlanica meĊusobno se dopunjuju i jaĉaju.

Glavni cilj politike razvojne saradnje Unije jeste smanjenje i, dugoroĉno, iskorjenjivanje siromaštva. Unija vodi raĉuna o ciljevima razvojne saradnje u politikama koje sprovodi i koje bi xxxxx uticati na zemlje u razvoju.

2. Unija i države ĉlanice ispunjavaju obaveze i vode raĉuna o ciljevima koje su prihvatile u okviru Ujedinjenih nacija i drugih nadležnih meĊunarodnih organizacija.

Član 209

(raniji ĉlan 179 UEZ)

1. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere potrebne za sprovoĊenje politike razvojne saradnje, koje se mogu odnositi na višegodišnje programe saradnje sa zemljama u razvoju ili programe sa tematskim pristupom.

2. Unija može sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama zakljuĉiti svaki sporazum koji pomaže da se ostvare ciljevi iz ĉlana 21 Ugovora o Evropskoj uniji i ĉlana 208 ovog ugovora.

Podstav 1 ne dovodi u pitanje nadležnost država ĉlanica za voĊenje pregovora u meĊunarodnim tijelima i zakljuĉivanje meĊunarodnih sporazuma.

3. Evropska investiciona banka doprinosi sprovoĊenju mjera iz stava 1, u skladu sa uslovima predviĊenim njenim statutom.

Član 210

(raniji ĉlan 180 UEZ)

1. Radi podsticanja komplementarnosti i efikasnosti svog djelovanja, Unija i države ĉlanice usklaĊuju svoje politike razvojne saradnje i meĊusobno se savjetuju o svojim programima pomoći, kao i u meĊunarodnim organizacijama i na meĊunarodnim konferencijama. One mogu preduzimati zajedniĉke akcije. Države ĉlanice, po potrebi, doprinose sprovoĊenju programa pomoći Unije.

2. Komisija može pokrenuti bilo koju inicijativu korisnu za pospješivanje usklaĊivanja iz stava 1.

Član 211

(raniji ĉlan 181 UEZ)

U okviru svojih nadležnosti, Unija i države ĉlanice saraĊuju sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama.

POGLAVLJE 2

EKONOMSKA, FINANSIJSKA I TEHNIČKA SARADNJA SA TREĆIM ZEMLJAMA

Član 212

(raniji ĉlan 181a UEZ)

1. Ne dovodeći u pitanje druge odredbe ugovora, a naroĉito ĉl. 208 do 211, Unija sprovodi mjere ekonomske, finansijske i tehniĉke saradnje, ukljuĉujući i pomoć, naroĉito finansijsku pomoć, sa trećim zemljama koje nijesu zemlje u razvoju. Te mjere saglasne su sa razvojnom politikom Unije i sprovode se u okviru naĉela i ciljeva njenog djelovanja na spoljnjem planu. Mjere Unije i mjere država ĉlanica meĊusobno se dopunjuju i jaĉaju.

2. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere potrebne za sprovoĊenje stava 1.

3. U okviru svojih nadležnosti, Unija i države ĉlanice saraĊuju sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama. Pojedinosti saradnje Unije mogu biti predmet sporazuma izmeĊu Unije i odnosnih trećih strana.

Podstav 1 ne dovodi u pitanje nadležnost država ĉlanica za voĊenje pregovora u meĊunarodnim tijelima i zakljuĉivanje meĊunarodnih sporazuma.

Član 213

Kada situacija u nekoj trećoj zemlji zahtijeva hitnu finansijsku pomoć Unije, Savjet na predlog Komisije donosi potrebne odluke.

POGLAVLJE 3 HUMANITARNA POMOĆ

Član 214

1. Aktivnosti Unije u oblasti humanitarne pomoći sprovode se u okviru naĉela i ciljeva djelovanja Unije na spoljnjem planu. Te su aktivnosti namijenjene pružanju ad hoc pomoći, podrške i zaštite ljudima u trećim zemljama koji su žrtve prirodnih nepogoda ili nesreća izazvanih ljudskim djelovanjem, kako bi se odgovorilo na humanitarne potrebe koje nastanu kao posljedica ovih razliĉitih situacija. Mjere Unije i mjere država ĉlanica meĊusobno se dopunjuju i jaĉaju.

2. Aktivnosti humanitarne pomoći sprovode se u skladu sa naĉelima meĊunarodnog prava i naĉelima nepristrasnosti, neutralnosti i zabrane diskriminacije.

3. Evropski parlament i Savjet, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju mjere kojima se utvrĊuje okvir za sprovoĊenje aktivnosti humanitarne pomoći Unije.

4. Unija može sa trećim zemljama i nadležnim meĊunarodnim organizacijama zakljuĉiti svaki sporazum koji pomaže da se ostvare ciljevi iz stava 1 i ĉlana 21 Ugovora o Evropskoj uniji.

Podstav 1 ne dovodi u pitanje nadležnost država ĉlanica za voĊenje pregovora u meĊunarodnim tijelima i zakljuĉivanje sporazuma.

5. Radi uspostavljanja okvira za zajedniĉke doprinose mladih Evropljana aktivnostima humanitarne pomoći Unije, osniva se Evropska volonterska jedinica za humanitarnu pomoć. Evropski parlament i Savjet, regulativama donesenim u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, utvrĊuju pravila i postupke za funkcionisanje Jedinice.

6. Komisija može pokrenuti bilo koju inicijativu korisnu za podsticanje usklaĊivanja djelovanja Unije i djelovanja država ĉlanica radi povećanja efikasnosti i komplementarnosti mjera humanitarne pomoći Unije i država ĉlanica.

7. Unija se stara da njene aktivnosti humanitarne pomoći budu usklaĊene sa i dosljedne aktivnostima meĊunarodnih organizacija i tijela, naroĉito onih koje su dio sistema Ujedinjenih nacija.

GLAVA IV

RESTRIKTIVNE MJERE

Član 215

(raniji ĉlan 301 UEZ)

1. Ukoliko je odlukom, donesenom u skladu sa Poglavljem 2 Xxxxx V Ugovora o Evropskoj uniji, predviĊen djelimiĉan ili potpun prekid ili smanjenje ekonomskih i finansijskih odnosa sa jednom ili više trećih zemalja, Savjet kvalifikovanom većinom, na zajedniĉki predlog visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku i Komisije, utvrĊuje potrebne mjere. Savjet o tome obavještava Evropski parlament.

2. Ukoliko je to predviĊeno odlukom, donesenom u skladu sa Poglavljem 2 Xxxxx V Ugovora o Evropskoj uniji, Savjet može, u skladu sa postupkom iz stava 1, utvrditi restriktivne mjere protiv fiziĉkih ili pravnih lica, grupa ili nedržavnih subjekata.

3. Akta iz ovog ĉlana sadrže potrebne odredbe o pravnim garancijama.

GLAVA V

MEĐUNARODNI SPORAZUMI

Član 216

1. Unija može zakljuĉiti sporazum sa jednom ili više trećih zemalja ili meĊunarodnih organizacija ukoliko je to predviĊeno ugovorima ili ukoliko je, u okviru politika Unije, zakljuĉivanje sporazuma potrebno radi ostvarivanja nekog od ciljeva iz ugovora, ili ako je predviĊeno nekim pravno obavezujućim aktom Unije ili bi moglo uticati na zajedniĉka pravila ili promijeniti njihovo podruĉje primjene.

2. Sporazumi koje zakljuĉi Unija obavezuju institucije Unije i države ĉlanice.

Član 217

(raniji ĉlan 310 UEZ)

Unija može sa jednom ili više trećih zemalja ili meĊunarodnih organizacija zakljuĉivati sporazume kako bi se ostvarilo pridruživanje koje podrazumijeva uzajamna prava i obaveze, zajedniĉko djelovanje i posebne postupke.

Član 218

(raniji ĉlan 300 UEZ)

1. Ne dovodeći u pitanje posebne odredbe ĉlana 207, pregovori o sporazumima izmeĊu Unije i trećih zemalja ili meĊunarodnih organizacija i njihovo zakljuĉivanje odvijaju se u skladu sa sljedećim postupkom.

2. Savjet odobrava poĉetak pregovora, utvrĊuje pregovaraĉke smjernice, odobrava potpisivanje sporazuma i zakljuĉuje ih.

3. Ukoliko se predviĊeni sporazum odnosi iskljuĉivo ili pretežno na zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku, Komisija, ili visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, podnosi preporuke Savjetu, koji donosi odluku kojom se odobrava poĉetak pregovora i imenuje, u zavisnosti od predmeta predviĊenog sporazuma, pregovaraĉ ili šef pregovaraĉkog tima Unije.

4. Savjet može dati smjernice pregovaraĉu i odrediti poseban odbor, koji xx xxxx savjetovati u toku voĊenja pregovora.

5. Savjet, na predlog pregovaraĉa, donosi odluku kojom se odobrava potpisivanje sporazuma i, po potrebi, njegova privremena primjena prije stupanja na snagu.

6. Savjet, na predlog pregovaraĉa, donosi odluku o zakljuĉivanju sporazuma.

Osim ukoliko se sporazumi odnose iskljuĉivo na zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku, Savjet donosi odluku o zakljuĉivanju sporazuma:

(a) nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, u sljedećim sluĉajevima:

(i) sporazuma o pridruživanju;

(ii) sporazuma o pristupanju Unije Evropskoj konvenciji za zaštitu ljudskih prava i osnovnih xxxxxxx;

(iii) sporazuma kojima se, organizovanjem postupaka saradnje, uspostavlja poseban institucionalni okvir;

(iv) sporazuma koji imaju važne budžetske posljedice za Uniju;

(v) sporazuma koji se odnose na oblasti na koje se primjenjuje ili redovni zakonodavni postupak ili posebni zakonodavni postupak ako je potrebna saglasnost Evropskog parlamenta.

Evropski parlament i Savjet mogu se, u hitnom sluĉaju, dogovoriti o roku za davanje saglasnosti;

(b) nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom u drugim sluĉajevima. Evropski parlament daje svoje mišljenje u roku koji Savjet može utvrditi zavisno od hitnosti pitanja. Ako mišljenje nije dato u xxx roku, Savjet može odluĉiti.

7. Prilikom zakljuĉivanja sporazuma, izuzetno od st. 5, 6 i 9, Savjet može ovlastiti pregovaraĉa da u ime Unije odobri izmjene sporazuma ako taj sporazum predviĊa da se izmjene donose u pojednostavljenom postupku ili da ih donosi tijelo osnovano sporazumom. Savjet može za takvo ovlašćenje utvrditi posebne uslove.

8. Savjet odluĉuje kvalifikovanom većinom tokom ĉitavog postupka.

Ipak, Savjet odluĉuje jednoglasno ako se sporazum odnosi na oblast za xxxx xx potrebna jednoglasnost za donošenje akta Unije, kao i za sporazume o pridruživanju i sporazume iz ĉlana 212 sa državama kandidatima za pristupanje. Savjet odluĉuje jednoglasno i o sporazumu o pristupanju Unije Evropskoj konvenciji za zaštitu ljudskih prava i osnovnih xxxxxxx; odluka o zakljuĉenju tog sporazuma stupa na snagu nakon što je države ĉlanice odobre u skladu sa svojim ustavnim pravilima.

9. Savjet, na predlog Komisije ili visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, donosi odluku o prekidu primjene sporazuma i utvrĊivanju stavova koje treba usvojiti u ime Unije u tijelu osnovanom sporazumom, xxxx xx to tijelo pozvano da donosi akta koja imaju pravno dejstvo, sa izuzetkom akata o izmjenama ili dopunama institucionalnog okvira sporazuma.

10. Evropski parlament se odmah i iscrpno obavještava o svim fazama postupka.

11. Država ĉlanica, Evropski parlament, Savjet ili Komisija mogu pribaviti mišljenje Suda pravde o tome da xx xx predviĊeni sporazum saglasan ugovorima. Ako je mišljenje Suda negativno, predviĊeni sporazum može stupiti na snagu jedino ako se izmijeni ili ako se izmijene ugovori.

Član 219

(raniji ĉlan 111 st. 1, 2, 3 i 5 UEZ)

1. Izuzetno od ĉlana 218, Savjet može, na preporuku Evropske centralne banke ili na preporuku Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom, u nastojanju da postigne konsenzus u skladu sa ciljem stabilnosti cijena, zakljuĉivati formalne sporazume o sistemu deviznog kursa za euro u odnosu na valute trećih država. Savjet odluĉuje jednoglasno nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i u skladu sa postupkom iz stava 3.

Savjet može, na preporuku Evropske centralne banke ili na preporuku Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom, u nastojanju da postigne konsenzus u skladu sa ciljem stabilnosti cijena, utvrditi, prilagoditi ili napustiti srednji xxxx xxxx u sistemu deviznog kursa. Predsjednik Savjeta obavještava Evropski parlament o utvrĊivanju, prilagoĊavanju ili napuštanju srednjeg xxxxx xxxx.

2. Ako ne postoji sistem deviznog kursa za jednu ili više valuta trećih država iz stava 1, Savjet može, na preporuku Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom ili na preporuku Evropske centralne banke, utvrditi opšte pravce za politiku deviznog kursa u odnosu na te valute. Ti opšti pravci ne utiĉu na glavni cilj Evropskog sistema centralnih banaka to jest na održavanje stabilnosti cijena.

3. Izuzetno od ĉlana 218, ako Unija treba da pregovara sa jednom ili više trećih država ili meĊunarodnih organizacija o sporazumima koji se odnose na pitanja monetarnog ili deviznog režima, Savjet, na preporuku Komisije i nakon savjetovanja sa Evropskom centralnom bankom, odluĉuje o modalitetima pregovora i zakljuĉivanja tih sporazuma. Xxx se modalitetima obezbjeĊuje da Unija zastupa jedinstven stav. Komisija je u potpunosti ukljuĉena u pregovore.

4. Ne dovodeći u pitanje nadležnost Unije i sporazume Unije o ekonomskoj i monetarnoj uniji, države ĉlanice mogu pregovarati u meĊunarodnim tijelima i zakljuĉivati meĊunarodne sporazume.

GLAVA VI

ODNOSl UNIJE SA MEĐUNARODNIM ORGANIZACIJAMA I TREĆIM ZEMLJAMA I DELEGACIJE UNIJE

Član 220

(raniji ĉl. 302, 303 i 304 UEZ)

1. Unija uspostavlja sve odgovarajuće oblike saradnje sa organima Ujedinjenih nacija i njenim specijalizovanim agencijama, Savjetom Evrope, Organizacijom za evropsku bezbjednost i saradnju i Organizacijom za ekonomsku saradnju i razvoj.

Unija održava i odgovarajuće odnose sa drugim meĊunarodnim organizacijama.

2. Za sprovoĊenje ovog ĉlana zadužuju se visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku i Komisija.

Član 221

1. U trećim zemljama i pri meĊunarodnim organizacijama Uniju zastupaju delegacije Unije.

2. Delegacije Unije djeluju pod rukovodstvom visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku. U svom radu delegacije Unije tijesno saraĊuju sa diplomatskim i konzularnim predstavništvima država ĉlanica.

GLAVA VII

KLAUZULA SOLIDARNOSTI

Član 222

1. Ako je država ĉlanica žrtva teroristiĉkog napada ili prirodne nepogode ili nesreće prouzrokovane ljudskim djelovanjem, Unija i njene države ĉlanice djeluju zajedniĉki u duhu solidarnosti. Unija koristi sva raspoloživa sredstva, ukljuĉujući vojna sredstva koja na raspolaganje stavljaju države ĉlanice, da se:

(a) ─ na teritoriji država ĉlanica sprijeĉi teroristiĉka prijetnja;

─ demokratske institucije i civilno stanovništvo zaštite od bilo kojeg teroristiĉkog napada;

─ u sluĉaju teroristiĉkog napada državi ĉlanici, na zahtjev njenih politiĉkih organa, pomogne na njenoj teritoriji;

(b) državi ĉlanici, na zahtjev njenih politiĉkih organa, pomogne na njenoj teritoriji, u sluĉaju prirodne nepogode ili nesreće izazvane ljudskim djelovanjem.

2. Ako je država ĉlanica žrtva teroristiĉkog napada ili prirodne nepogode ili nesreće prouzrokovane ljudskim djelovanjem, druge države ĉlanice joj pomažu na zahtjev njenih politiĉkih organa. U tu svrhu, države ĉlanice svoje djelovanje usklaĊuju u Savjetu.

3. Naĉin sprovoĊenja klauzule solidarnosti xx xxxxxx Unije utvrĊuje se odlukom koju donosi Savjet, na zajedniĉki predlog Komisije i visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku. Savjet odluĉuje u skladu sa ĉlanom 31 stav 1 Ugovora o Evropskoj uniji ako ta odluka utiĉe na poslove odbrane. O tome se obavještava Evropski parlament.

Za svrhe ovog stava i ne dovodeći u pitanje ĉlan 240, Savjetu pomaže Politiĉko- bezbjednosni odbor, uz podršku struktura razvijenih u okviru zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike, i odbor iz ĉlana 71, koji mu po potrebi dostavljaju zajedniĉka mišljenja.

4. Evropski savjet redovno procjenjuje prijetnje xx xxxxxx se Unija suoĉava da bi se Uniji i njenim državama ĉlanicama omogućilo djelotvorno djelovanje.

DIO XXXXX

ODREDBE O INSTITUCIJAMA I FINANSIJSKE ODREDBE

GLAVA I

ODREDBE O INSTITUCIJAMA

POGLAVLJE 1 INSTITUCIJE

ODSJEK 1

EVROPSKI PARLAMENT

Član 223

(raniji ĉlan 190 st. 4 i 5 UEZ)

1. Evropski parlament priprema predlog odredaba potrebnih za izbor poslanika Evropskog parlamenta na opštim i neposrednim izborima shodno jedinstvenom postupku u svim državama ĉlanicama ili u skladu sa naĉelima zajedniĉkim svim državama ĉlanicama.

Savjet, u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, koji odluĉuje većinom poslanika Evropskog parlamenta, jednoglasno usvaja potrebne odredbe. Te odredbe stupaju na snagu nakon što ih odobre države ĉlanice, u skladu sa svojim ustavnim pravilima.

2. Evropski parlament, regulativama na sopstvenu inicijativu u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, nakon što zatraži mišljenje Komisije i pribavi odobrenje Savjeta, utvrĊuje pravila i opšte uslove xxxxxx xx ureĊeno obavljanje dužnosti poslanika Evropskog parlamenta. Savjet odluĉuje jednoglasno o svim pravilima ili uslovima koji se odnose na oporezivanje poslanika ili bivših poslanika.

Član 224

(raniji ĉlan 191 podstav 2 UEZ)

Evropski parlament i Savjet, regulativama donesenim u redovnom zakonodavnom postupku, utvrĊuju pravila o politiĉkim partijama na evropskom nivou iz ĉlana 10 stav 4 Ugovora o Evropskoj uniji, a naroĉito pravila o njihovom finansiranju.

Član 225

(raniji ĉlan 192 podstav 2 UEZ)

Evropski parlament može, većinom poslanika, od Komisije zahtijevati da podnese bilo koji odgovarajući predlog o pitanjima za koja smatra da xx xxxx sprovoĊenja ugovora potreban akt Unije. Ukoliko Komisija ne podnese predlog, o razlozima obavještava Evropski parlament.

Član 226

(raniji ĉlan 193 UEZ)

Ne dovodeći u pitanje nadležnosti koje su ugovorima povjerene drugim institucijama ili organima, u vršenju svojih poslova Evropski parlament može, na zahtjev jedne ĉetvrtine svojih poslanika, obrazovati privremeni istražni odbor radi ispitivanja navodnih povreda ili nepravilnosti u primjeni prava Unije, osim ako se navodne ĉinjenice ispituju pred sudom i dok je sudski postupak u xxx predmetu u toku.

Privremeni istražni odbor nakon podnošenja svog izvještaja prestaje da postoji.

Detaljne odredbe o ostvarivanju prava na istragu utvrĊuje Evropski parlament, na sopstvenu inicijativu regulativama donesenim u posebnom zakonodavnom postupku, nakon pribavljanja saglasnosti Savjeta i Komisije.

Član 227

(raniji ĉlan 194 UEZ)

Svaki xxxXxxxx Unije, kao i svako fiziĉko ili pravno lice sa prebivalištem ili registrovanim sjedištem u nekoj državi ĉlanici, ima pravo da podnese, pojedinaĉno ili zajedno sa drugim graĊanima ili licima, peticiju Evropskom parlamentu o pitanju iz podruĉja djelovanja Unije, i koje ih se neposredno xxxx.

Član 228

(raniji ĉlan 195 UEZ)

1. Evropski ombudsman, koga bira Evropski parlament, ovlašćen je da prima pritužbe svakog graĊanina Unije ili svakog fiziĉkog ili pravnog lica sa prebivalištem ili registrovanim sjedištem u nekoj državi ĉlanici, u pogledu sluĉajeva nepravilnosti u radu institucija, organa, službi ili agencija Unije, sa izuzetkom Suda pravde Evropske unije u vršenju njegove sudske funkcije. Evropski ombudsman te pritužbe provjerava i o njima saĉinjava izvještaj.

U skladu sa svojim dužnostima, ombudsman vrši ispitivanja za koja ocijeni da su osnovana, na sopstvenu inicijativu ili na osnovu pritužbi koje su mu podnijete neposredno ili preko poslanika Evropskog parlamenta, osim ako su navodne ĉinjenice predmet ili su bile predmet sudskog postupka. Ako ombudsman utvrdi nepravilnost u radu, predmet upućuje instituciji, organu, službi ili agenciji na koju se odnosi, a koja ima rok od tri mjeseca da saopšti svoje izjašnjenje. Ombudsman nakon toga upućuje izvještaj Evropskom parlamentu i odnosnoj instituciji, organu, službi ili agenciji. Lice koje je podnijelo pritužbu obavještava se o ishodu ovog ispitivanja.

Ombudsman podnosi godišnji izvještaj Evropskom parlamentu o ishodu svojih ispitivanja.

2. Ombudsman se bira nakon svakog izbora Evropskog parlamenta na period mandata Parlamenta. Оmbudsman može biti ponovo izabran na ovu funkciju.

Sud pravde može razriješiti ombudsmana na zahtjev Evropskog parlamenta, ako više ne ispunjava uslove potrebne za vršenje svoje funkcije ili ako je uĉinio ozbiljan propust.

3. Ombudsman je potpuno nezavisan u vršenju svoje funkcije. U vršenju svoje funkcije, on ne smije tražiti niti primati uputstva ni od jedne vlade, institucije, organa, službe ili subjekta. U toku svog mandata, ombudsman ne može obavljati nijednu drugu djelatnost, plaćenu ili neplaćenu.

4. Evropski parlament, na sopstvenu inicijativu regulativama donesenim u posebnom zakonodavnom postupku, nakon što zatraži mišljenje Komisije i pribavi odobrenje Savjeta, utvrĊuje pravila i opšte uslove vršenja funkcije ombudsmana.

Član 229

(raniji ĉlan 196 UEZ)

Evropski parlament zasijeda jednom godišnje. Sastaje se, bez posebnog sazivanja, drugog utorka u martu.

Evropski parlament može se održati vanredno zasijedanje, na zahtjev većine poslanika, ili na zahtjev Savjeta ili Komisije.

Član 230

(raniji ĉlan 197 stav 2, 3 i 4 UEZ)

Komisija može prisustvovati svim sjednicama i, na svoj zahtjev, dobiti rijeĉ.

Komisija odgovara usmeno ili xxxxxx xx pitanja koja joj postave Evropski parlament ili poslanici.

Evropski savjet i Savjet dobijaju rijeĉ u Evropskom parlamentu u skladu sa uslovima utvrĊenim Poslovnikom Evropskog savjeta i Poslovnikom Savjeta.

Član 231

(raniji ĉlan 198 UEZ)

Ako ugovorima nije drugaĉije predviĊeno, Evropski parlament odluĉuje većinom glasova poslanika koji su glasali.

Kvorum se utvrĊuje Poslovnikom.

Član 232

(raniji ĉlan 199 UEZ)

Evropski parlament donosi svoj poslovnik većinom glasova poslanika.

Zapisnici sa sjednica Evropskog parlamenta objavljuju se na naĉin utvrĊen ugovorima i Poslovnikom Evropskog parlamenta.

Član 233

(raniji ĉlan 200 UEZ)

Evropski parlament raspravlja, na javnoj sjednici, o godišnjem opštem izvještaju koji mu je podnijela Komisija.

Član 234

(raniji ĉlan 201 UEZ)

Ukoliko mu se podnese predlog za glasanje o nepovjerenju Komisiji, Evropski parlament može glasati o xxx predlogu najranije tri xxxx od xxxx njegovog podnošenja, a glasanje xxxx biti javno.

Ako se predlog za glasanje o nepovjerenju usvoji dvotrećinskom većinom glasova poslanika koji su glasali, a koji predstavljaju većinu svih poslanika Evropskog parlamenta, ĉlanovi Komisije podnose kolektivnu ostavku, a visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku podnosi ostavku na funkcije koje vrši u Komisiji. Oni ostaju na funkcijama i obavljaju tekuće poslove dok ne budu zamijenjeni u skladu sa ĉlanom 17 Ugovora o Evropskoj uniji. U xxx sluĉaju, mandat ĉlanova Komisije koji su imenovani kao njihova zamjena istiĉe na xxx na koji bi istekao mandat ĉlanova Komisije koji su morali da podnesu kolektivnu ostavku.

ODSJEK 2

EVROPSKI SAVJET

Član 235

1. Prilikom glasanja, svaki ĉlan Evropskog savjeta može glasati u ime najviše xxx jednog drugog ĉlana.

Član 16 stav 4 Ugovora o Evropskoj uniji i ĉlan 238 stav 2 ovog ugovora primjenjuju se na Evropski savjet kada odluĉuje kvalifikovanom većinom. Kada Evropski savjet odluĉuje glasanjem, njegov predsjednik i predsjednik Komisije ne glasaju.

Uzdržavanje ĉlanova koji su prisutni liĉno ili preko zastupnika od glasanja ne sprjeĉava donošenje xx xxxxxx Evropskog savjeta akata za koje se zahtijeva jednoglasnost.

2. Predsjednik Evropskog parlamenta može se pozvati da govori pred Evropskim savjetom.

3. Evropski savjet odluĉuje prostom većinom o proceduralnim pitanjima i o donošenju svog poslovnika.

4. Evropskom savjetu pomaže Generalni sekretarijat Savjeta.

Član 236

Evropski savjet usvaja kvalifikovanom većinom:

(a) odluku o utvrĊivanju liste o sastavima Savjeta, izuzev Savjeta za opšte poslove i Savjeta za spoljne poslove, u skladu sa ĉlanom 16 stav 6 Ugovora o Evropskoj uniji;

(b) odluku o predsjedavanju sastavima Savjeta, izuzev Savjeta za spoljne poslove, u skladu sa ĉlanom 16 stav 9 Ugovora o Evropskoj uniji.

ODSJEK 3

SAVJET

Član 237

(raniji ĉlan 204 UEZ)

Savjet se sastaje kada ga sazove predsjednik na sopstvenu inicijativu ili na zahtjev jednog od njegovih ĉlanova ili Komisije.

Član 238

(raniji ĉlan 205 st. 1 i 2 UEZ)

1. Kada Savjet odluĉuje prostom većinom, odluĉuje većinom svojih ĉlanova.

2. Izuzetno od ĉlana 16 stav 4 Ugovora o Evropskoj uniji, od 1. novembra 2014. godine i saglasno odredbama Protokola o prelaznim odredbama, kada Savjet ne odluĉuje na predlog Komisije ili visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, kvalifikovanu većinu ĉiniće najmanje 72% ĉlanova Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice koje imaju najmanje 65% stanovništva Unije.

3. Od 1. novembra 2014. godine i saglasno odredbama Protokola o prelaznim odredbama, u sluĉajevima u kojima u skladu sa ugovorima ne glasaju svi ĉlanovi Savjeta, kvalifikovana većina utvrĊuje se na sljedeći naĉin:

(a) kvalifikovanu većinu ĉiniće najmanje 55% ĉlanova Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice uĉesnice, koje imaju najmanje 65% stanovništva tih država.

Manjina koja može da sprijeĉi donošenje odluke xxxx imati xxxxx minimalan broj ĉlanova Savjeta koji predstavljaju više od 35% stanovništva država ĉlanica uĉesnica, i xxx jednog ĉlana, u suprotnom smatra se da postoji kvalifikovana većina;

(b) izuzetno xx xxxxx (a), ako Savjet ne odluĉuje na predlog Komisije ili visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, kvalifikovanu većinu ĉiniće najmanje 72% ĉlanova Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice uĉesnice koje imaju najmanje 65% stanovništva tih država.

4. Uzdržavanje od glasanja ĉlanova koji su prisutni liĉno ili preko zastupnika ne sprjeĉava Savjet da donosi akte za koje se zahtijeva jednoglasnost.

Član 239

(raniji ĉlan 206 UEZ)

Prilikom glasanja svaki ĉlan Savjeta može glasati u ime najviše xxx jednog drugog ĉlana.

Član 240

(raniji ĉlan 207 UEZ)

1. Za pripremu rada Savjeta i izvršavanje zadataka koje mu on povjeri odgovoran je odbor koji ĉine stalni predstavnici vlada država ĉlanica. Odbor može donositi odluke proceduralne prirode u sluĉajevima predviĊenim Poslovnikom Savjeta.

2. Savjetu pomaže Generalni sekretarijat, za xxxx rad odgovara generalni sekretar kojeg imenuje Xxxxxx.

Savjet odluĉuje prostom većinom o organizaciji Generalnog sekretarijata.

3. Savjet odluĉuje prostom većinom o proceduralnim pitanjima i o donošenju svog poslovnika.

Član 241

(raniji ĉlan 208 UEZ)

Savjet može prostom većinom zahtijevati od Komisije da sprovede sve studije koje su po njegovom mišljenju potrebne za ostvarivanje zajedniĉkih ciljeva i da mu podnese odgovarajuće predloge. Ako Komisija ne podnese predlog, o razlozima za to obavještava Savjet.

Član 242

(raniji ĉlan 209 UEZ)

Savjet prostom većinom, nakon savjetovanja sa Komisijom, utvrĊuje pravila kojima se ureĊuje rad odbora predviĊenih ugovorima.

Član 243

(raniji ĉlan 210 UEZ)

Savjet odreĊuje zarade, naknade i penzije predsjednika Evropskog savjeta, predsjednika Komisije, visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, ĉlanova Komisije, predsjednika, ĉlanova i sekretara Suda pravde Evropske unije, kao i generalnog sekretara Savjeta. Savjet odreĊuje i druge isplate koje se isplaćuju kao liĉni dohodak.

ODSJEK 4

KOMISIJA

Član 244

U skladu sa ĉlanom 17 stav 5 Ugovora o Evropskoj uniji, ĉlanovi Komisije xxxxxx xx po sistemu rotacije, koji jednoglasno utvrdi Evropski savjet, i na osnovu sljedećih naĉela:

(a) države ĉlanice tretiraju se potpuno ravnopravno prilikom utvrĊivanja redosljeda i trajanja mandata njihovih državljana kao ĉlanova Komisije; shodno tome, razlika izmeĊu ukupnog broja mandata koje su imali državljani dvije države ĉlanice nikada ne smije biti veća od jednog;

(b) saglasno taĉki (a), svaka naredna Komisija xxxx sastavljena tako da na zadovoljavajući naĉin odražava demografski i geografski raspon svih država ĉlanica.

Član 245

(raniji ĉlan 213 UEZ)

Članovi Komisije uzdržavaju se od svake radnje xxxx xx nespojiva sa njihovim funkcijama. Države ĉlanice poštuju njihovu nezavisnost i ne pokušavaju na njih da utiĉu u vršenju njihovih poslova.

Članovi Komisije u toku svog mandata ne mogu obavljati nijednu drugu djelatnost, plaćenu ili neplaćenu. Prilikom stupanja na dužnost, sveĉano se obavezuju da će u toku i po isteku svog mandata poštovati obaveze koje proizilaze iz tog mandata, a naroĉito dužnost da se ponašaju pošteno i diskretno u pogledu prihvatanja odreĊenih imenovanja ili povlastica po isteku svog mandata. U sluĉaju povrede ovih obaveza, na zahtjev Savjeta koji odluĉuje prostom većinom ili Komisije, Sud pravde može riješiti da se taj ĉlan, u zavisnosti od okolnosti, razriješi u skladu sa ĉlanom 247 ili da mu se oduzme pravo na penziju ili druge naknade koje je zamjenjuju.

Član 246

(raniji ĉlan 215 UEZ)

Članu Komisije, pored redovne zamjene ili smrti, dužnosti prestaju i kada podnese ostavku ili bude razriješen.

Mjesto koje je ostalo upražnjeno nakon ostavke, razrješenja ili smrti ĉlana popunjava se za preostalo vrijeme njegovog mandata novim ĉlanom istog državljanstva, kojeg imenuje Savjet sporazumno sa predsjednikom Komisije, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i u skladu sa kriterijumima iz ĉlana 17 stav 3 podstav 2 Ugovora o Evropskoj uniji.

Savjet može, na predlog predsjednika Komisije, jednoglasno odluĉiti da to mjesto ne treba popunjavati, naroĉito ako je preostalo vrijeme mandata kratko.

U sluĉaju ostavke, razrješenja ili smrti, predsjednik se zamjenjuje za preostalo vrijeme svog mandata. Postupak iz ĉlana 17 stav 7 podstav 1 Ugovora o Evropskoj uniji primjenjuje se na zamjenu predsjednika.

U sluĉaju ostavke, razrješenja ili smrti, visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku zamjenjuje se za preostalo vrijeme svog mandata, u skladu sa ĉlanom 18 stav 1 Ugovora o Evropskoj uniji.

U sluĉaju ostavke svih ĉlanova Komisije, oni ostaju na funkciji i obavljaju tekuće poslove dok ne budu zamijenjeni za preostalo vrijeme svog mandata, u skladu sa ĉlanom 17 Ugovora o Evropskoj uniji.

Član 247

(raniji ĉlan 216 UEZ)

Sud pravde može, na zahtjev Savjeta koji odluĉuje prostom većinom ili Komisije, razriješiti ĉlana Komisije xxxx xxxx ne ispunjava uslove potrebne za vršenje svoje funkcije ili je uĉinio ozbiljan propust.

Član 248

(raniji ĉlan 217 stav 2 UEZ)

Ne dovodeći u pitanje ĉlan 18 stav 4 Ugovora o Evropskoj uniji, predsjednik Komisije rasporeĊuje obaveze Komisije i dodjeljuje ih ĉlanovima, u skladu sa ĉlanom 17 stav 6 navedenog ugovora. Predsjednik može te obaveze preraspodijeliti u toku mandata Komisije. Članovi Komisije vrše poslove, koje im je povjerio predsjednik, pod njegovim rukovodstvom.

Član 249

(raniji ĉlan 218 stav 2 i ĉlan 212 UEZ)

1. Komisija donosi svoj poslovnik kako bi obezbijedila svoje funkcionisanje i funkcionisanje svojih službi. Komisija obezbjeĊuje objavljivanje tog poslovnika.

2. Komisija svake godine, najkasnije mjesec xxxx prije poĉetka zasijedanja Evropskog parlamenta, objavljuje opšti izvještaj o aktivnostima Unije.

Član 250

(raniji ĉlan 219 UEZ) Komisija odluĉuje većinom svojih ĉlanova.

Kvorum se utvrĊuje poslovnikom.

ODSJEK 5

SUD PRAVDE EVROPSKE UNIJE

Član 251

(raniji ĉlan 221 UEZ)

Sud pravde zasijeda u vijećima ili u velikom vijeću, u skladu sa pravilima u tu svrhu utvrĊenim Statutom Suda pravde Evropske unije.

Xxxx xx to predviĊeno Statutom, Sud pravde može zasijedati i u xxxxx sastavu.

Član 252

(raniji ĉlan 222 UEZ)

Sudu pravde pomaže osam generalnih advokata. Savjet može, na zahtjev Suda pravde, jednoglasno povećati broj generalnih advokata.

Dužnost generalnog advokata jeste da potpuno nepristrasno i nezavisno, na javnoj sjednici, podnosi obrazložene zakljuĉne predloge o predmetima u kojima se, u skladu sa Statutom Suda pravde Evropske unije, zahtijeva njegovo uĉešće.

Član 253

(raniji ĉlan 223 UEZ)

Sudije i generalni advokati Suda pravde xxxxxx xx iz xxxx xxxx xxxx xx nezavisnost nesumnjiva i koja imaju kvalifikacije potrebne za imenovanje na najviše pravosudne funkcije u svojim zemljama ili koja su priznati pravnici; imenuju ih sporazumno vlade država ĉlanica na period od šest xxxxxx, nakon savjetovanja sa vijećem iz ĉlana 255.

Svake tri godine vrši se djelimiĉna zamjena sudija i generalnih advokata, u skladu sa uslovima utvrĊenim Statutom Suda pravde Evropske unije.

Sudije xxxxxx predsjednika Suda pravde iz svojih redova na period od tri godine. Predsjednik može biti ponovo izabran.

Sudije i generalni advokati kojima istiĉe mandat mogu biti ponovo imenovani.

Sud pravde imenuje svog sekretara i utvrĊuje pravila kojima se ureĊuje njegova služba. Sud pravde donosi svoj poslovnik. Taj poslovnik xxxx da odobri Savjet.

Član 254

(raniji ĉlan 224 UEZ)

Broj sudija Opšteg suda utvrĊuje se Statutom Suda pravde Evropske unije. Statutom se može predvidjeti da Opštem sudu pomažu generalni advokati.

Članovi Opšteg xxxx xxxxxx se iz xxxx xxxx xxxx xx nezavisnost nesumnjiva i koja imaju sposobnosti potrebne za imenovanje na visoke pravosudne funkcije. Imenuju ih sporazumno vlade država ĉlanica na period od šest xxxxxx, nakon savjetovanja sa vijećem iz ĉlana 255. Članstvo se djelimiĉno obnavlja svake tri godine. Članovi kojima istiĉe mandat mogu biti ponovo imenovani.

Sudije xxxxxx predsjednika Xxxxxx suda iz svojih redova na period od tri godine. Predsjednik može biti ponovo izabran.

Opšti sud imenuje svog sekretara i utvrĊuje pravila kojima se ureĊuje njegova služba.

Opšti sud utvrĊuje svoj poslovnik u dogovoru sa Sudom pravde. Taj poslovnik xxxx da odobri Savjet.

Ako nije drugaĉije predviĊeno Statutom Suda pravde Evropske unije, na Opšti sud primjenjuju se odredbe ugovora koje se odnose na Sud pravde .

Član 255

Prije nego što države ĉlanice imenuju kandidate u skladu sa ĉl. 253 i 254 osniva se vijeće koje daje mišljenje o podobnosti kandidata za vršenje funkcije sudije i generalnog advokata Suda pravde i Opšteg suda.

Vijeće ĉini xxxxx xxxx koja xx xxxxxx iz xxxx bivših ĉlanova Suda pravde i Opšteg suda, ĉlanova najviših nacionalnih sudova i priznatih pravnika, od kojih jednog predlaže Evropski parlament. Savjet donosi odluku kojom se utvrĊuju pravila o radu ovog vijeća, kao i odluku o imenovanju njegovih ĉlanova. Vijeće odluĉuje na inicijativu predsjednika Suda pravde.

Član 256

(raniji ĉlan 225 UEZ)

1. Opšti sud nadležan je da u prvom stepenu sudi po tužbama ili u postupcima iz ĉl. 263, 265, 268, 270 i 272, sa izuzetkom onih koji su dodijeljeni specijalizovanom sudu osnovanom u skladu sa ĉlanom 257 i onih koji su Statutom rezervisani za Sud pravde. Statutom se može predvidjeti da je Opšti sud nadležan i za druge vrste tužbi ili postupaka.

Protiv odluka koje Opšti sud xxxxxx u skladu sa ovim stavom može se uložiti žalba Sudu pravde iskljuĉivo o pravnim pitanjima pod uslovima i u granicama utvrĊenim Statutom.

2. Opšti sud nadležan je da sudi po tužbama ili u postupcima pokrenutim protiv odluka specijalizovanih sudova.

Odluke koje Opšti sud xxxxxx u skladu sa ovim stavom može izuzetno preispitivati Sud pravde, pod uslovima i u granicama utvrĊenim Statutom, kada postoji ozbiljna opasnost da će ugroziti jedinstvo ili dosljednost prava Unije.

3. Opšti sud nadležan je da sudi o pitanjima upućenim na donošenje prethodne odluke u skladu sa ĉlanom 267, u posebnim oblastima utvrĊenim Statutom.

Kada Opšti sud smatra da je za neki predmet potrebno donijeti naĉelnu odluku koja bi mogla uticati na jedinstvo ili dosljednost prava Unije taj predmet može uputiti na odluĉivanje Sudu pravde.

Odluke Opšteg suda o pitanjima upućenim na donošenje prethodne odluke može izuzetno preispitivati Sud pravde, pod uslovima i u granicama utvrĊenim Statutom, kada postoji ozbiljna opasnost da će ugroziti jedinstvo ili dosljednost prava Unije.

Član 257

(raniji ĉlan 225 A UEZ)

Evropski parlament i Savjet mogu, u redovnom zakonodavnom postupku, osnivati specijalizovane sudove pri Opštem sudu da u prvom stepenu sude po nekim vrstama tužbi ili u nekim vrstama postupaka pokrenutim u posebnim oblastima. Evropski parlament i Savjet odluĉuju donošenjem regulativa na predlog Komisije nakon savjetovanja sa Sudom pravde ili na zahtjev Suda pravde nakon savjetovanja sa Komisijom.

Regulativom o osnivanju specijalizovanog suda utvrĊuju se pravila o organizaciji suda i opsegu nadležnosti koja mu je dodijeljena.

Protiv odluka koje specijalizovani sudovi donesu može se uložiti žalba Opštem sudu iskljuĉivo o pravnim pitanjima ili se pravo na žalbu, xxxx xx to predviĊeno regulativom o osnivanju specijalizovanog suda, može odnositi i na pitanja ĉinjeniĉnog stanja.

Članovi specijalizovanih xxxxxx xxxxxx se iz xxxx xxxx xxxx xx nezavisnost nesumnjiva i koja imaju sposobnosti potrebne za imenovanje na pravosudnu funkciju. Imenuje ih Savjet jednoglasnom odlukom.

Specijalizovani sudovi utvrĊuju svoj poslovnik u dogovoru sa Sudom pravde. Taj poslovnik xxxx da odobri Savjet.

Ako nije drugaĉije predviĊeno regulativom o osnivanju specijalizovanog suda, na specijalizovane sudove primjenjuju se odredbe ugovora koje se odnose na Sud pravde Evropske unije i odredbe Statuta Suda pravde Evropske unije. Glava I i ĉlan 64 Statuta se u svakom sluĉaju primjenjuju na specijalizovane sudove.

Član 258

(raniji ĉlan 226 UEZ)

Ako Komisija smatra da neka država ĉlanica nije ispunila obavezu iz ugovora, ona o tome daje obrazloženo mišljenje, nakon što xx xxx državi omogućila da se izjasni.

Ako odnosna država ne postupi u skladu sa mišljenjem u roku koji je utvrdila Komisija, Komisija se može obratiti Sudu pravde Evropske unije.

Član 259

(raniji ĉlan 227 UEZ)

Država ĉlanica koja smatra da xxxx xxxxx država ĉlanica nije ispunila neku obavezu iz ugovora može se obratiti Sudu pravde Evropske unije.

Prije nego što država ĉlanica podnese tužbu protiv druge države ĉlanice zbog navodne povrede obaveze iz ugovora, obratiće se Komisiji.

Komisija daje obrazloženo mišljenje nakon što je objema državama dala mogućnost da usmeno ili xxxxxx iznesu svoj predmet i izjasne se na predmet druge strane.

Ako Komisija ne da svoje mišljenje u roku od tri mjeseca od xxxx xxxx xxx xx predmet podnesen, to ne onemogućava obraćanje Xxxx.

Član 260

(raniji ĉlan 228 UEZ)

1. Ako Sud pravde Evropske unije utvrdi da neka država ĉlanica nije ispunila obavezu iz ugovora, ta država obavezna je da preduzme mjere potrebne za izvršenje presude Suda.

2. Ako Komisija smatra da ta država ĉlanica nije preduzela mjere potrebne za izvršenje presude Xxxx, xxx xx xxxx obratiti Sudu nakon što xx xxx državi omogućila da se izjasni. Komisija odreĊuje visinu paušalnog iznosa ili novĉane kazne koju ta država ĉlanica xxxxx xx xxxxx i koju smatra primjerenom u datim okolnostima.

Ako Sud utvrdi da ta država ĉlanica nije izvršila njegovu presudu, može joj naložiti xx xxxxx paušalni iznos ili novĉanu kaznu.

Ovaj postupak ne dovodi u pitanje ĉlan 259.

3. Kada se Komisija obrati Sudu u skladu sa ĉlanom 258 zbog toga što odnosna država ĉlanica nije ispunila svoju obavezu da obavijesti o mjerama za prenošenje direktive donesene u skladu sa zakonodavnim postupkom, Komisija može, kada to smatra

cjelishodnim, odrediti visinu paušalnog iznosa ili novĉane kazne koju ta država ĉlanica xxxxx xx xxxxx i koju smatra primjerenom u datim okolnostima.

Ako utvrdi da xx xxxxx do povrede, Sud može odnosnoj državi ĉlanici naložiti xx xxxxx paušalni iznos ili novĉanu kaznu xxxx xxxx premašiti iznos koji je odredila Komisija. Obaveza plaćanja poĉinje da teĉe od xxxx koji Sud odredi u svojoj presudi.

Član 261

(raniji ĉlan 229 UEZ)

Regulativama koje zajedniĉki donesu Evropski parlament i Savjet, i Savjet u skladu sa odredbama ugovora, Sudu pravde Evropske unije može se dodijeliti neograniĉena nadležnost u pogledu kazni predviĊenih xxx regulativama.

Član 262

(raniji ĉlan 229 A UEZ)

Ne dovodeći u pitanje druge odredbe ugovora, Savjet može, jednoglasno, u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom, donijeti odredbe kojima, u mjeri koju on odredi, Sudu pravde Evropske unije prenosi nadležnost za sporove koji se odnose na primjenu akata donesenih na osnovu ugovora kojima se utvrĊuju evropska prava intelektualne svojine. Te odredbe stupaju na snagu nakon što ih odobre države ĉlanice, u skladu sa svojim ustavnim pravilima.

Član 263

(raniji ĉlan 230 UEZ)

Sud pravde Evropske unije ocjenjuje zakonitost zakonodavnih akata, akata Savjeta, Komisije i Evropske centralne banke, izuzev preporuka i mišljenja, kao i akata Evropskog parlamenta i Evropskog savjeta sa pravnim dejstvom u odnosu na xxxxx xxxx. Sud pravde Evropske unije ocjenjuje i zakonitost akata organa, službi ili agencija Unije koja bi mogla imati pravno dejstvo u odnosu na xxxxx xxxx.

U tu svrhu, Sud je nadležan za tužbe koje podnese država ĉlanica, Evropski parlament, Savjet ili Komisija zbog nenadležnosti, bitne povrede postupka, povrede ugovora ili bilo kojeg pravnog pravila koje se odnosi na njihovu primjenu, odnosno zloupotrebe ovlašćenja.

Sud je pod istim uslovima nadležan za tužbe koje podnesu Revizorski sud, Evropska centralna banka i Komitet regiona radi zaštite svojih ovlašćenja.

Svako fiziĉko ili pravno lice može, pod uslovima iz st. 1 i 2, pokrenuti postupak protiv akta koji je naslovljen na to lice ili koji ga se neposredno i liĉno xxxx, xxx i protiv regulatornog akta koji ga se neposredno xxxx, a ne sadrži mjere za sprovoĊenje.

Aktima o osnivanju organa, službi i agencija Unije mogu se utvrditi posebni uslovi i pravila u pogledu tužbi fiziĉkih ili pravnih lica protiv akata tih organa, službi ili agencija sa pravnim dejstvom u odnosu na njih.

Postupci predviĊeni ovim ĉlanom pokreću se u roku od dva mjeseca od objavljivanja akta ili obavještavanja tužioca o xxx aktu, odnosno, ako to izostane, od xxxx xxxx je tužilac za njega saznao.

Član 264

(raniji ĉlan 231 UEZ)

Ako je tužba osnovana, Sud pravde Evropske unije proglašava odnosni akt ništavim.

Ipak, ako to smatra potrebnim, Sud navodi dejstva akta proglašenog ništavim xxxx xxxxx smatrati konaĉnima.

Član 265

(raniji ĉlan 232 UEZ)

U sluĉaju propuštanja djelovanja Evropskog parlamenta, Evropskog savjeta, Savjeta, Komisije ili Evropske centralne banke koje predstavlja povredu ugovora, države xxxxxxx x xxxxx institucije Unije mogu podnijeti tužbu Sudu pravde Evropske unije za utvrĊivanje povrede. Ovaj ĉlan primjenjuje se, pod istim uslovima, na organe, službe i agencije Unije koji propuste da djeluju.

Tužba je dopuštena samo ako je odnosna institucija, organ, služba ili agencija, prethodno bila pozvana da djeluje. Ako u roku od dva mjeseca od tog poziva odnosna institucija, organ, služba ili agencija ne zauzme stav, tužba se može podnijeti u roku od dodatna dva mjeseca.

Svako fiziĉko ili pravno lice može, pod uslovima iz st. 1 i 2, podnijeti žalbu Sudu zbog toga što neka institucija, organ, služba ili agencija Unije nije na to lice naslovila neki akt, izuzev preporuke ili mišljenja.

Član 266

(raniji ĉlan 233 UEZ)

Institucija xxxx je akt proglašen ništavim ili ĉije je propuštanje da djeluje proglašeno protivnim ugovorima, obavezna je da preduzme mjere potrebne za izvršenje presude Suda pravde Evropske unije.

Ova obaveza ne utiĉe na obavezu koja može proisteći iz primjene ĉlana 340 stav 2.

Član 267

(raniji ĉlan 234 UEZ)

Sud pravde Evropske unije nadležan je za donošenje prethodnih odluka o:

(a) tumaĉenju ugovora;

(b) važenju i tumaĉenju akata institucija, organa, službi ili agencija Unije.

Kada se takvo pitanje postavi pred bilo kojim sudom ili tribunalom neke države ĉlanice, taj sud ili tribunal može, ukoliko smatra da je odluka o xxx pitanju potrebna kako bi mu se omogućilo da xxxxxx presudu, zatražiti xx Xxxx da o xxxx xxxxxx odluku.

Kada se bilo koje takvo pitanje postavi u predmetu koji xx x xxxx pred sudom ili tribunalom države ĉlanice protiv ĉijih odluka domaćim pravom nije predviĊen pravni xxxxx, xxx sud ili tribunal xxxxx xx da obrati Sudu.

Ukoliko se neko takvo pitanje postavi u predmetu koji xx x xxxx pred sudom ili tribunalom države ĉlanice u pogledu lica lišenog slobode, Sud pravde Evropske unije odluĉuje u najkraćem mogućem roku.

Član 268

(raniji ĉlan 235 UEZ)

Sud pravde Evropske unije nadležan je za sporove koji se odnose na naknadu štete iz ĉlana 340 st. 2 i 3.

Član 269

Sud pravde nadležan je da odluĉuje o zakonitosti akta koji xx xxxxx Evropski savjet ili Savjet na osnovu ĉlana 7 Ugovora o Evropskoj uniji iskljuĉivo na zahtjev države ĉlanice xxxx xx predmet konstatacije na koju se odnosi odluka Evropskog savjeta ili Savjeta, i iskljuĉivo u odnosu na procesne odredbe predviĊene navedenim ĉlanom.

Ovaj zahtjev xxxx xx podnijeti u roku od mjesec xxxx od xxxx te odluke. Sud odluĉuje u roku od mjesec xxxx od xxxx podnošenja zahtjeva.

Član 270

(raniji ĉlan 236 UEZ)

Sud pravde Evropske unije nadležan je za svaki spor izmeĊu Unije i njenih službenika u granicama i pod uslovima utvrĊenim propisima o službenicima i uslovima zaposlenja za druge službenike Unije.

Član 271

(raniji ĉlan 237 UEZ)

Sud pravde Evropske unije nadležan je, u niže navedenim granicama, za sporove koji se odnose na:

(a) ispunjavanje obaveza država ĉlanica u skladu sa Statutom Evropske investicione banke. U vezi sa xxx, Odbor direktora Banke ima ovlašćenja koja su Komisiji dodijeljena ĉlanom 258;

(b) mjere koje utvrĊuje Odbor guvernera Evropske investicione banke. U vezi sa xxx, svaka država ĉlanica, Komisija ili Odbor direktora Banke mogu pokrenuti postupak pod uslovima iz ĉlana 263;

(c) mjere koje utvrĊuje Odbor direktora Evropske investicione banke. Postupak protiv tih mjera mogu pokrenuti iskljuĉivo države ĉlanice ili Komisija pod uslovima iz ĉlana 263 i iskljuĉivo zbog nepoštovanja postupka iz ĉlana 19 st. 2, 5, 6 i 7 Statuta Banke;

(d) ispunjavanje obaveza nacionalnih centralnih banaka u skladu sa ugovorom i Statutom ESCB i ECB. U vezi sa xxx, ovlašćenja Upravnog savjeta Evropske centralne banke u odnosu na nacionalne centralne banke jednake su ovlašćenjima koja su Komisiji dodijeljena ĉlanom 258 u odnosu na države ĉlanice. Ako Sud utvrdi da neka nacionalna centralna banka nije ispunila neku od obaveza iz ugovora, xx xxxxx xxxx da preduzme mjere potrebne za izvršenje presude Suda.

Član 272

(raniji ĉlan 238 UEZ)

Sud pravde Evropske unije nadležan xx xx xxxxxx presudu na osnovu bilo koje klauzule o arbitraži sadržane u ugovoru koji je zakljuĉila Unija ili je zakljuĉen u njeno ime, bez obzira na to da li se na njega primjenjuje javno ili privatno pravo.

Član 273

(raniji ĉlan 239 UEZ)

Sud pravde nadležan je u svakom sporu izmeĊu država ĉlanica koji je odnosi na predmet ugovora, ako xx xxx xxxx Sudu pravde podnijet u skladu sa posebnim sporazumom izmeĊu stranaka.

Član 274

(raniji ĉlan 240 UEZ)

Izuzev xxxx xx ugovorima nadležnost dodijeljena Sudu pravde Evropske unije, sporovi u xxxxxx xx Unija stranka nijesu po xxx osnovu izuzeti iz nadležnosti sudova ili tribunala država ĉlanica.

Član 275

Sud pravde Evropske unije nije nadležan za odredbe koje se odnose na zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku niti za akta donesena na osnovu tih odredaba.

Ipak, Sud je nadležan da prati poštovanje ĉlana 40 Ugovora o Evropskoj uniji i da rješava u postupcima pokrenutim u skladu sa uslovima iz ĉlana 263 stav 4 ovog ugovora u kojima se ocjenjuje zakonitost odluka kojima se predviĊaju restriktivne mjere protiv fiziĉkih ili pravnih lica koje je Savjet xxxxx xx osnovu Poglavlja 2 Xxxxx V Ugovora o Evropskoj uniji.

Član 276

U vršenju ovlašćenja u pogledu odredaba Poglavlja 4 i 5 Xxxxx V Dijela trećeg, koje se odnose na prostor slobode, bezbjednosti i pravde, Sud pravde Evropske unije nije nadležan da ocjenjuje valjanost ili srazmjernost radnji koje preduzimaju policija ili drugi organi kriviĉnog gonjenja države ĉlanice, niti da odluĉuje o ispunjavanju obaveza država ĉlanica u pogledu održavanja javnog xxxx x xxxx i oĉuvanja unutrašnje bezbjednosti.

Član 277

(raniji ĉlan 241 UEZ)

Bez obzira na istek roka iz ĉlana 263 stav 6, svaka se stranka može, u sluĉaju spora o aktu opšte primjene koji je donijela institucija, organ, služba ili agencija Unije, pred Sudom pravde Evropske unije pozvati na neprimjenljivost tog akta iz razloga navedenih u ĉlanu 263 stav 2.

Član 278

(raniji ĉlan 242 UEZ)

Tužbe podnijete Sudu pravde Evropske unije ne odlažu primjenu. Ipak, Xxx može, ukoliko smatra da to zahtijevaju okolnosti, naložiti da se odloži primjena osporenog akta.

Član 279

(raniji ĉlan 243 UEZ)

Sud pravde Evropske unije može u bilo kojem predmetu pred njim propisati bilo koju potrebnu privremenu mjeru.

Član 280

(raniji ĉlan 244 UEZ)

Presude Suda pravde Evropske unije izvršne su u skladu sa uslovima iz ĉlana 299.

Član 281

(raniji ĉlan 245 UEZ)

Statut Suda pravde Evropske unije utvrĊuje se posebnim protokolom.

Evropski parlament i Savjet mogu, u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom, mijenjati odredbe Statuta, sa izuzetkom Xxxxx I i ĉlana 64 Statuta. Evropski parlament i Savjet odluĉuju na zahtjev Suda pravde i nakon savjetovanja sa Komisijom ili na predlog Komisije i nakon savjetovanja sa Sudom pravde.

ODSJEK 6

EVROPSKA CENTRALNA BANKA

Član 282

1. Evropska centralna banka i nacionalne centralne banke ĉine Evropski sistem centralnih banaka (ESCB). Evropska centralna banka i nacionalne centralne banke država ĉlanica xxxx xx valuta euro, koje obrazuju Eurosistem, vode monetarnu politiku Unije.

2. Evropskim sistemom centralnih banaka upravljaju organi odluĉivanja Evropske centralne banke. Glavni cilj Evropskog sistema centralnih banaka jeste održavanje stabilnosti cijena. Ne dovodeći u pitanje taj cilj, ESCB podržava opšte ekonomske politike u Uniji, kako bi doprinio postizanju ciljeva Unije.

3. Evropska centralna banka ima svojstvo pravnog lica. Evropska centralna xxxxx xx jedina ovlašćena da odobrava izdavanje xxxx. Nezavisna je u vršenju svojih nadležnosti i upravljanju svojim finansijama. Institucije, organi, službe i agencije Unije, kao i vlade država ĉlanica poštuju njenu nezavisnost.

4. Evropska centralna banka usvaja mjere potrebne za izvršenje povjerenih zadataka, u skladu sa ĉl. 127 do 133, ĉlanom 138 i uslovima utvrĊenim Statutom ESCB i ECB. U skladu sa navedenim ĉlanovima, države ĉlanice ĉija valuta nije euro, kao i njihove centralne banke, zadržavaju svoje nadležnosti u monetarnoj oblasti.

5. Evropska centralna banka, u oblastima iz njene nadležnosti, savjetuje se, o svim predloženim akatima Unije, kao i svim propisima na nacionalnom nivou, i o njima može dati mišljenje.

Član 283

(raniji ĉlan 112 UEZ)

1. Savjet guvernera Evropske centralne banke ĉine ĉlanovi Izvršnog odbora Evropske centralne banke i guverneri nacionalnih centralnih banaka država ĉlanica xxxx xx valuta euro.

2. Izvršni odbor ĉine predsjednik, potpredsjednik i xxx ĉetiri ĉlana.

Predsjednika, potpredsjednika i ostale ĉlanove Izvršnog odbora imenuje Evropski savjet, odluĉujući kvalifikovanom većinom, iz xxxx xxxx xxxx xx autoritet i profesionalno iskustvo priznati u monetarnoj oblasti ili u oblasti bankarstva, na preporuku Savjeta i nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Savjetom guvernera Evropske centralne banke.

Imenuju se na period od xxxx xxxxxx i ne mogu biti ponovo imenovani.

Document Metadata

Table of Contents

PREAMBULA

Document Metadata