OSNOVNE ODREDBE

. OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim zakonom uređuju se pravila saobraćaja na putevima, obaveze učesnika i drugih subjekata u saobraćaju, ograničenje saobraćaja, saobraćajna signalizacija, oznake, znaci i naredbe kojih se moraju pridržavati učesnici u saobraćaju, uslovi koje moraju da ispunjavaju vozači za upravljanje vozilima, uslovi koje moraju da ispunjavaju vozila, posebne mjere koje se preduzimaju u saobraćaju i druga pravila i mjere kojima se obezbjeđuje bezbjednost saobraćaja na putevima.

Član 2

Saobraćaj podrazumijeva kretanje vozila i lica na putevima, čije se bezbjedno i nesmetano odvijanje obezbjeđuje u skladu sa ovim zakonom.

Član 3

Vozilom u saobraćaju može upravljati lice koje ispunjava uslove, u skladu sa ovim zakonom.

Član 4

Vozilo koje učestvuje u saobraćaju xxxx da ispunjava propisane tehničke uslove, da bude tehnički ispravno i registrovano, u skladu sa ovim zakonom.

Član 5

Lica sa invaliditetom uživaju posebnu zaštitu u saobraćaju, u skladu sa ovim zakonom.

Član 6

Svi izrazi koji se u ovom zakonu koriste za fizička lica u muškom rodu obuhvataju iste izraze u ženskom rodu.

Član 7

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:

1) put je svaka površina na kojoj se trajno odvija saobraćaj;

2) javni put je površina od opšteg značaja za saobraćaj koju svako može slobodno da koristi, pod uslovima propisanim zakonom, xxxx xx proglašena za javni put;

3) nekategorisani put je površina koja se koristi za saobraćaj po bilo kom osnovu i xxxx xx dostupna većem broju korisnika (seoski, poljski i xxxxxx putevi, putevi na nasipima za odbranu od poplava, parkirališta i sl.);

4) autoput xx xxxxx put namijenjen isključivo za saobraćaj motornih vozila, sa ili bez priključnih vozila, xx xxxxxxx odvojenim kolovoznim trakama za saobraćaj iz suprotnih smjerova, sa najmanje dvije saobraćajne trake po smjeru i jednom zaustavnom trakom za svaki smjer, bez ukrštanja u nivou sa drugim putevima i željezničkim ili tramvajskim prugama, sa potpunom kontrolom pristupa, na koji se može uključiti ili isključiti samo određenim i posebno izgrađenim javnim putem i kao takav je obilježen propisanim saobraćajnim znakom;

5) put rezervisan za saobraćaj motornih vozila xx xxxxx put po kojem mogu saobraćati samo motorna vozila, sa ili

bez priključnih vozila i koji xx xxx takav označen propisanim saobraćajnim znakom;

6) međunarodni put xx xxxxx put koji je međunarodnim ugovorom svrstan u mrežu međunarodnih puteva;

7) magistralni put xx xxxxx put koji povezuje gradove ili važnija privredna područja; sastavni djelovi magistralnog puta su i izgrađeni priključci izvedeni u širini putnog pojasa;

8) regionalni put xx xxxxx put koji povezuje centre lokalne zajednice i druga mjesta od posebnog značaja; sastavni djelovi regionalnog puta su i izgrađeni priključci izvedeni u širini putnog pojasa;

9) lokalni put xx xxxxx put koji povezuje sela i naselja na teritoriji jedinice lokalne samouprave (u daljem tekstu: opština) ili se nadovezuje na odgovarajuće puteve susjedne opštine, a od značaja je za saobraćaj na teritoriji te opštine. Lokalni putevi su i pristupni putevi koji povezuju željezničke stanice, pomorske luke, vazdušna pristaništa, turistička mjesta, kulturne i istorijske spomenike i slične objekte sa drugim javnim putevima;

10) državni put xx xxxxx put namijenjen saobraćajnom povezivanju regija i značajnih naselja u državi, kao i van nje. Državni putevi su: autoputevi, magistralni i regionalni putevi;

11) zemljani put je put bez izgrađenog kolovoznog zastora, pa i kad na priključku na drugi put ima izgrađen kolovozni zastor;

12) protivpožarni put je posebno obilježeni uzdužni dio puta oko stambenih objekata, garažnih prostora, sportskih i drugih poslovnih objekata na xxxxxx xx zabranjeno zaustavljanje i parkiranje vozila;

13) ulica xx xxxxx put u naselju koji saobraćajno povezuje djelove naselja;

14) kolovoz je dio površine puta namijenjen prvenstveno za saobraćaj vozila;

15) kolovozna xxxxx xx uzdužni dio kolovoza namijenjen za saobraćaj vozila u jednom smjeru, sa jednom ili više saobraćajnih traka;

16) saobraćajna xxxxx xx obilježeni ili neobilježeni uzdužni dio kolovoza namijenjen za saobraćaj jednog xxxx xxxxxx;

17) biciklistička xxxxx xx izgrađena saobraćajna površina namijenjena za saobraćaj bicikala i bicikala sa motorom koja se proteže duž kolovoza i xxxx xx od njega odvojena i obilježena propisanim saobraćajnim znakom;

18) biciklistička xxxxx xx dio kolovoza namijenjen za saobraćaj bicikala i bicikala sa motorom koji se proteže duž kolovoza i obilježen je uzdužnom linijom na kolovozu;

19) saobraćajna traka za spora xxxxxx xx uzdužni dio kolovoza kojim se moraju kretati spora vozila, koja xx xxxxx brzinom manjom od određene, da ne bi ometala saobraćaj drugih vozila;

20) saobraćajna traka za prinudno zaustavljanje xxxxxx xx obilježeni uzdužni dio kolovoza namijenjen isključivo za zaustavljanje vozila koja se zbog neočekivanih razloga moraju zaustaviti (neispravnost, nesposobnost vozača za upravljanje vozilom i sl.);

21) saobraćajna traka za uključivanje je dio kolovoza namijenjen za uključivanje vozila u saobraćaj sa sporednog puta, odnosno drugih prilaznih puteva sa objekata pored puta (benzinske pumpe, parkirališta, motela i sl.);

22) saobraćajna traka za isključivanje je dio kolovoza namijenjen za isključivanje vozila iz saobraćaja na putu;

23) saobraćajna traka za vozila javnog prevoza putnika je saobraćajna traka namijenjena isključivo za kretanje vozila javnog prevoza putnika, a xxx xxxx biti izgrađena tako da po njoj mogu saobraćati tramvaji;

24) traka za parkiranje je obilježeni uzdužni dio kolovoza namijenjen za zaustavljanje i parkiranje vozila;

25) traka za pješake je uzdužni dio kolovoza koji je namijenjen za kretanje pješaka;

26) traka za odvajanje je dio puta kojim su fizički odvojeni smjerovi kolovoza i kojim se obilježava dio kolovoza na kojem je saobraćaj zabranjen;

27) ivični xxxxx xx dio puta namijenjen obilježavanju ivica kolovoza;

28) pješačka xxxxx xx put koji je propisanom saobraćajnom signalizacijom obilježen i namijenjen isključivo za kretanje pješaka;

29) pješačka xxxx xx saobraćajna površina namijenjena isključivo za kretanje pješaka, a drugi učesnici u saobraćaju je mogu koristiti samo kad je to dozvoljeno saobraćajnim znakom;

30) pješački xxxxxx xx dio površine kolovoza namijenjen za prelaženje pješaka preko kolovoza, obilježen oznakama na kolovozu i/ili odgovarajućim saobraćajnim znakom;

31) pješačko ostrvo je uzdignuta ili na drugi način obilježena površina koja se nalazi na kolovozu i xxxx xx određena za privremeno zadržavanje pješaka koji prelaze preko kolovoza, ulaze ili izlaze iz vozila za javni prevoz putnika;

32) xxxxxxx xx dio javnog puta koji obezbjeđuje bočnu stabilnost kolovozne konstrukcije i služi za postavljanje saobraćajne signalizacije i opreme puta;

33) naselje xx xxxxxxx na kome se redovi ili xxxxx zgrada nalaze sa jedne ili sa obje strane puta, dajući mu izgled ulice i čije su granice označene saobraćajnim znakovima za obilježavanje naseljenih mjesta;

34) raskrsnica je dio kolovoza na kome se ukrštaju, spajaju ili razdvajaju putevi u istom nivou;

35) raskrsnica sa kružnim tokom saobraćaja je raskrsnica sa ostrvom i kružnom smjernom trakom na kojoj se odvija saobraćaj u smjeru suprotnom kretanju kazaljke na satu;

36) trotoar je posebno uređena saobraćajna površina namijenjena za kretanje pješaka, koja nije u istom nivou sa kolovozom ili je od kolovoza odvojena na drugi način;

37) parkiralište je dio puta namijenjen, uređen i označen prvenstveno za parkiranje vozila, koji se sastoji od jednog ili više parking mjesta;

38) parking mjesto je označeni dio parkirališta isključivo namijenjen za parkiranje jednog vozila;

39) trg xx xxxxx površina namijenjena kretanju i okupljanju pješaka xxxx xx definisana urbanističkim planovima i proglašena xx xxxxxx organa opštine;

40) tramvajska baštica je posebno urađeni dio puta namijenjen isključivo za kretanje tramvaja;

41) autobusko stajalište je posebno izgrađen prostor pored kolovoza ili dio površine kolovoza namijenjen zaustavljanju autobusa radi ulaska i izlaska putnika, koji je obilježen saobraćajnim znakom;

42) zona smirenog saobraćaja je obilježeni dio puta, ulice ili dio naselja u kojem kolovoz koriste pješaci i vozila;

43) vozilo je svako prevozno sredstvo namijenjeno za kretanje po putu, osim dječijih prevoznih sredstava, prevoznih sredstava na sopstveni ili motorni pogon za lica sa invaliditetom ili starija lica, ako se ne kreću brzinom većom od brzine čovjeka pri normalnom hodu;

44) bicikl je vozilo sa najmanje dva točka koje se pokreće snagom vozača, odnosno putnika, koja se pomoću pedala ili ručica prenosi na točak, odnosno točkove;

45) vozilo na motorni xxxxx xx svako vozilo koje se pokreće snagom sopstvenog motora, osim vozila koja xx xxxxx po šinama;

46) motorno vozilo je vozilo na motorni pogon koje je prvenstveno namijenjeno za prevoz lica i tereta na putevima ili koje služi za vuču priključnih vozila namijenjenih za prevoz lica i tereta, osim vozila za prevoz lica i tereta koje se kreće po šinama, bicikla sa motorom, traktora i drugog vozila na motorni pogon koje nije prvenstveno namijenjeno za prevoz lica i tereta;

47) moped je motorno vozilo sa dva točka čija najveća konstruktivna brzina, bez obzira na način prenosa, ne prelazi 45 km/h, pri čemu radna zapremina motora, kad vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem, ne prelazi 50 cm3 ili sa motorom čija najveća trajna nominalna snaga ne prelazi 4 kW kad vozilo ima električni pogon;

48) laki tricikl je motorno vozilo sa tri točka čija najveća konstruktivna brzina, bez obzira na način prenosa, ne prelazi 45 km/h, pri čemu radna zapremina motora, kada vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem sa pogonom na benzin, ne prelazi 50 cm3 ili čija najveća efektivna snaga motora ne prelazi 4 kW kad vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem sa drugom vrstom pogonskog goriva ili čija najveća trajna nominalna snaga motora ne prelazi 4 kW kad vozilo ima električni pogon;

49) motocikl je motorno vozilo sa dva točka ili sa tri točka asimetrično raspoređena u odnosu na srednju podužnu ravan vozila (motocikl sa bočnim sjedištem), čija najveća konstruktivna brzina, bez obzira na način prenosa, prelazi 45 km/h ili sa motorom xxxx xxxxx zapremina motora kad vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem prelazi 50 cm3 ili sa motorom čija najveća trajna nominalna snaga prelazi 4 kW kad vozilo ima električni pogon;

50) teški tricikl je motorno vozilo sa tri točka, simetrično raspoređena u odnosu na srednju podužnu ravan vozila, čija najveća konstruktivna brzina, bez obzira na način prenosa, prelazi 45 km/h ili sa motorom xxxx xxxxx zapremina motora kada vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem sa pogonom na benzin prelazi 50 cm3 ili čija najveća efektivna snaga motora prelazi 4 kW kada vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem sa drugom vrstom pogonskog goriva ili čija najveća trajna nominalna snaga motora prelazi 4 kW kada vozilo ima električni pogon;

51) laki četvorocikl je motorno vozilo sa četiri točka, čija masa ne prelazi 350 kg, što ne uključuje masu baterija vozila sa električnim pogonom, čija najveća konstruktivna brzina, bez obzira na način prenosa, ne prelazi 45 km/h, pri čemu radna zapremina motora, kad vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem sa pogonom na benzin, ne prelazi 50 cm3, ili čija najveća efektivna snaga motora ne prelazi 4 kW kad vozilo ima motor sa unutrašnjim sagorijevanjem sa drugom vrstom pogonskog goriva ili čija najveća trajna nominalna snaga motora ne prelazi 4 kW kad vozilo ima električni pogon;

52) teški četvorocikl je motorno vozilo sa četiri točka, osim lakog četvorocikla, čija masa ne prelazi 400 kg ako je vozilo namijenjeno za prevoz putnika, odnosno 550 kg ako je vozilo namijenjeno za prevoz tereta, što ne uključuje masu baterija vozila sa električnim pogonom, čija najveća efektivna snaga, odnosno najveća trajna nominalna snaga motora ne prelazi 15 kW;

53) vozilo za prevoz putnika je motorno vozilo xxxx xx xxxx xxxx od 400 kg i xxxx xx najveća efektivna snaga, odnosno najveća trajna nominalna snaga motora veća od 15 kW i namijenjeno je za prevoz putnika;

54) putničko vozilo je motorno vozilo namijenjeno za prevoz putnika koje pored sjedišta za vozača ima xxx najviše osam sjedišta;

55) specijalno putničko vozilo je motorno vozilo koje je po konstrukciji, uređajima i opremi namijenjeno za prevoz putnika kojima su potrebni posebni uslovi (za stanovanje­ kampovanje, za ustanovu za pružanje hitne pomoći, za servis, za prevoz lica sa invaliditetom, za obuku vozača, za prevoz novca, i sl.);

56) autobus je motorno vozilo za prevoz putnika koje ima više xx xxxxx mjesta za sjedenje, uključujući i mjesto za vozača;

57) zglobni autobus je motorno vozilo sastavljeno od dva ili više odvojenih djelova koji su međusobno povezani zonom koja omogućava prelazak lica iz jednog u drugi dio autobusa;

58) trolejbus je autobus koji se preko provodnika napaja električnom energijom koju koristi za svoj pogon;

59) tramvaj xx xxxxxx vozilo namijenjeno za prevoz putnika, koje se kreće po šinama i koje radi napajanja pogonskog motora električnom energijom ostvaruje kontakt za električnim vodom;

60) teretno vozilo je motorno vozilo xxxx xx xxxx xxxx od 550 kg i xxxx xx najveća efektivna snaga, odnosno najveća trajna nominalna snaga motora veća od 15 kW, a namijenjeno je za prevoz tereta;

61) specijalno teretno vozilo je motorno vozilo koje je po konstrukciji, uređajima i opremi namijenjeno i opremljeno samo za prevoz određenih tereta (vozilo za prevoz tečnosti ili gasova, vozilo sa rashladnom komorom, vozilo sa nadgradnjom za prevoz stoke, vozilo sa nadgradnjom za prevoz drveta, vozilo sa nadgradnjom za prevoz vozila, vozilo sa nadgradnjom za prevoz betona u tečnom stanju, vozilo sa nadgradnjom sa medicinskom opremom, vozilo za prevoz stakla i sl.);

62) radno vozilo je motorno vozilo specijalne konstrukcije, uređaja i opreme za obavljanje određenih radnih operacija (autodizalica, motorno vozilo sa hidrauličnom korpom za obavljanje poslova na visini, vozilo za pranje ulica, vozilo radionica, vozilo za sakupljanje i odvoz smeća, vozilo za gašenje požara, vozilo za čišćenje snijega i sl.);

63) vozilo pod pratnjom je vozilo kojem je dodijeljena pratnja policijskih ili vojnih motornih vozila koji imaju uređaje za davanje posebnih svjetlosnih i zvučnih znakova za vrijeme dok se ti znakovi daju;

64) vozila sa prvenstvom prolaza su vozila hitne pomoći, vatrogasna vozila, policijska, vojna vozila i službena vozila inspekcije za drumski saobraćaj koja obavlja poslove iz nadležnosti organa državne uprave nadležnog za poslove saobraćaja (u daljem tekstu: inspekcija za drumski saobraćaj), kad posebnim uređajima daju svjetlosne i zvučne signale;

65) vojno vozilo je svako borbeno i neborbeno vozilo i drugo vozilo koje je registrovano u skladu sa posebnim propisima organa državne uprave nadležnog za poslove odbrane, kao i svako drugo propisno obilježeno vozilo dok se, po osnovu izvršenja materijalne obaveze, nalazi na korišćenju kod organa državne uprave nadležnog za poslove odbrane;

66) skup xxxxxx xx međusobno povezana grupa od jednog vučnog i najmanje jednog priključnog vozila, koji u saobraćaju učestvuju kao cjelina;

67) turistički voz xx xxxx vozila koji čine vučno vozilo i priključna vozila, namijenjena za prevoz putnika u parkovima, hotelsko­turističkim i sličnim naseljima, na površini na kojoj se ne obavlja saobraćaj i putu na kome se saobraćaj obavlja u turističke svrhe i čija najveća konstruktivna brzina kretanja ne prelazi 20 km/h, a čija ukupna dužina ne može biti veća od dužine propisane za autobus sa prikolicom;

68) traktor je vozilo na motorni pogon konstruisano da vuče, potiskuje ili nosi traktorske priključke, odnosno da služi za pogon takvih priključaka ili za vuču priključnih vozila;

69) radna xxxxxx xx vozilo na motorni pogon koje je namijenjeno za obavljanje određenih radova i koje na ravnom putu ne može razviti brzinu veću od 45 km/h (bager, buldožer, grejder, skreper, utovarivač, kombajn, valjak, viljuškar, finišer i sl.);

70) motokultivator je vozilo na motorni pogon sa jednom osovinom čija snaga motora ne prelazi 12 КW, a konstruisano xx xxxx da vuče, potiskuje ili nosi razne zamjenjive priključke i oruđa, a koji služe za obavljanje različitih poslova ili vuču priključnog vozila;

71) tegljač je teretno vozilo namijenjeno za vuču poluprikolica;

72) vučeno vozilo je vozilo koje se vuče vozilom na motorni pogon;

73) priključno vozilo je vozilo namijenjeno da bude vučeno od vozila na motorni pogon, bilo da je konstruisano kao prikolica ili poluprikolica;

74) vučno vozilo je vozilo na motorni pogon koje vuče priključno vozilo;

75) priključno vozilo za traktor je priključno vozilo koje je namijenjeno da bude vučeno isključivo xx xxxxxx traktora;

76) prikolica je priključno vozilo konstruisano tako da ukupnu masu prenosi preko svojih osovina na kolovoz;

77) poluprikolica je priključno vozilo bez prednje osovine, konstruisano tako da se svojim prednjim dijelom oslanja na vučno vozilo (tegljač);

78) laka prikolica je priključno vozilo čija najveća dozvoljena masa ne prelazi 750 kg;

79) traktorski priključak je zamjenjivo oruđe koje služi obavljanju poljoprivrednih, šumskih ili drugih radova, koje traktor vuče, xxxx ili nosi;

80) priključak za izvođenje xxxxxx xx izmjenljivo oruđe koje služi obavljanju poljoprivrednih, šumskih ili drugih radova i koje se u svrhu izvođenja radova postavlja ili priključuje na motorno vozilo;

81) zaprežno vozilo je vozilo koje vuče upregnuta životinja;

82) kolona vozila xx xxx od tri ili više vozila koja su prekinula kretanje da bi postupila po znaku ili pravilu kojim se reguliše saobraćaj ili xx xxxxx jedno za drugim istom saobraćajnom trakom u istom smjeru xxxx xx xxxxx kretanja međusobno uslovljen, a između njih ne može ući drugo vozilo bez ometanja;

83) napušteno vozilo je motorno vozilo na putu ili drugoj javnoj površini koje nema registarsku tablicu, nije registrovano i o kome se niko ne stara;

84) registrovano vozilo je vozilo koje je upisano u evidenciju vozila i za koje je izdata saobraćajna dozvola,

registarske tablice;

85) starodobno vozilo (oldtajmer) je motorno vozilo proizvedeno prije 30 i više xxxxxx, koje xx xxxx očuvanja istorijskog naslijeđa i tehničke kulture sačuvano ili ponovo sastavljeno u izvornom obliku i koje se ne koristi u svakodnevnom saobraćaju;

86) masa vozila xx xxxx praznog vozila sa punim rezervoarima goriva, propisanom opremom i priborom;

87) nosivost vozila xx xxxx do koje se vozilo može opteretiti prema deklaraciji proizvođača, pri čemu se u tu masu računa i vertikalno opterećenje koje vozilo prima od priključnog vozila;

88) najveća dozvoljena xxxx xx zbir xxxx vozila i nosivosti vozila;

89) ukupna masa vozila xx xxxx vozila i masa kojom je vozilo opterećeno (masa putnika i tereta);

90) najveća dozvoljena ukupna masa vozila, odnosno xxxxx xxxxxx xx najveća masa opterećenog vozila, odnosno xxxxx vozila, koji je nadležni državni organ propisao kao najveću dozvoljenu;

91) ukupna xxxx xxxxx vozila xx xxxx opterećenog xxxxx vozila (masa putnika i tereta);

92) najveća dozvoljena xxxx xxxxx xxxxxx xx zbir najvećih dozvoljenih masa vozila koja čine skup, umanjen za vertikalno opterećenje koje vozilo prima od priključnog vozila;

93) osovinsko opterećenje je dio ukupne mase vozila u horizontalnom položaju kojim osovina vozila opterećuje kolovoz u stanju mirovanja vozila;

94) prepravka xxxxxx xx promjena konstruktivnih karakteristika vozila kojim se mijenja namjena ili vrsta ili deklarisane tehničke karakteristike vozila ili deklarisane karakteristike uređaja i sklopova vozila;

95) popravka xxxxxx xx dovođenje vozila, odnosno uređaja i sklopova u ispravno stanje;

96) katadiopter je svjetlosno signalni uređaj koji služi za označavanje vozila;

97) učesnik u saobraćaju je lice koje na bilo xxxx xxxxx učestvuje u saobraćaju;

98) vozač je lice koje na putu upravlja vozilom; 98a) mladi vozač je vozač do 24 godine života;

98b) vozač početnik je vozač koji ima manje od 12 mjeseci vozačkog iskustva;

99) pješak je lice koje učestvuje u saobraćaju, a ne upravlja vozilom, niti se prevozi u vozilu ili na vozilu, lice koje sopstvenom snagom vuče ili xxxx ručna kolica, zaprežno vozilo ili vozilo na motorni pogon, dječije prevozno sredstvo, bicikl, moped ili pokretna kolica za lica sa invaliditetom i lice u pokretnoj stolici za nemoćna lica koju pokreće sopstvenom snagom ili snagom motora, ako se pri tome kreću brzinom čovječjeg hoda, kao i lice koje klizi klizaljkama, skijama, sankama ili se vozi na koturaljkama, skejtbordu i sl.;

100) gonič, vodič ili jahač životinja je lice koje goni životinju ili krdo ili vodi životinju namijenjenu vuči ili prenosu tereta ili je jaše;

101) javni prevoz je prevoz putnika i tereta koji je pod jednakim uslovima dostupan svim korisnicima prevoznih usluga i vrši se u komercijalne svrhe;

102) linijski prevoz je prevoz putnika koji se vrši na određenim relacijama, prema unaprijed utvrđenom i objavljenom redu vožnje, za koji se plaća unaprijed utvrđena cijena, a putnici se ukrcavaju i iskrcavaju na prethodno utvrđenim autobuskim stanicama i stajalištima;

103) zaustavljanje xxxxxx xx svaki prekid kretanja vozila na putu u trajanju do pet minuta, osim prekida koji se vrši da bi se postupilo po znaku ili pravilu kojim se reguliše saobraćaj;

104) parkiranje xxxxxx xx prekid kretanja vozila u trajanju dužem od pet minuta, osim prekida koji se vrši da bi se postupilo po znaku ili pravilu kojim se reguliše saobraćaj;

105) saobraćajni tok je istovremeno kretanje više vozila kolovozom u istom smjeru;

106) mijenjanje saobraćajne trake je prelaženje vozilom iz jedne u drugu saobraćajnu traku namijenjenu za saobraćaj u istom smjeru zbog prestrojavanja ili bržeg kretanja;

107) mimoilaženje je prolaženje učesnika u saobraćaju pored drugog učesnika u saobraćaju koji dolazi iz suprotnog smjera;

108) preticanje je prolaženje učesnika u saobraćaju pored drugog učesnika u saobraćaju koji se kreće kolovozom u istom smjeru;

109) obilaženje je prolaženje učesnika u saobraćaju pored drugog učesnika u saobraćaju koji se ne pomjera, objekta ili prepreke na kolovozu;

110) propuštanje je radnja koju učesnik u saobraćaju preduzima kako bi omogućio kretanje drugog učesnika u saobraćaju koji ima prvenstvo prolaza, tako da ne dođe do promjene dotadašnjeg načina kretanja učesnika u saobraćaju koji ima prvenstvo prolaza, odnosno do njihovog kontakta;

111) polukružno okretanje je okretanje vozila za 180° iz dotadašnjeg smjera kretanja radi uključivanja u suprotni saobraćajni tok;

112) odstojanje xxxxxx xx uzdužna udaljenost između najisturenijih tačaka vozila koja su zaustavljena jedno iza drugog na istoj saobraćajnoj xxxxx ili xx xxxxx jedno iza drugog istom saobraćajnom trakom;

113) rastojanje xxxxxx xx najkraća bočna udaljenost između najisturenijih tačaka vozila koja su zaustavljena ili xx xxxxx u dvije ili više saobraćajnih traka namijenjenih za kretanje vozila u istom smjeru, kao i bočna udaljenost između vozila prilikom preticanja, obilaženja ili mimoilaženja i udaljenost između najisturenije xxxxx xx bočnoj strani vozila i neke linije, saobraćajnog znaka ili drugog predmeta ili objekta na putu ili pored puta;

114) prestrojavanje xxxxxx xx zauzimanje takvog položaja vozilom na saobraćajnoj xxxxx i na takvoj udaljenosti od raskrsnice ili drugog mjesta na putu iz kojeg se na siguran način može izvesti naredna radnja vozilom (skretanje, okretanje, zaustavljanje i sl.);

115) vidljivost je odstojanje na kojem učesnik u saobraćaju može jasno vidjeti kolovoz;

116) preglednost je odstojanje na kojem učesnik u saobraćaju, s obzirom na fizičke prepreke, može u uslovima normalne vidljivosti jasno vidjeti drugog učesnika u saobraćaju, odnosno druge moguće prepreke;

117) uslovi smanjene vidljivosti postoje ako zbog nepovoljnih atmosferskih ili drugih prilika (magla, snijeg, kiša,

prašina, dim i sl.) vozač ne može jasno da uoči druge učesnike u saobraćaju na udaljenosti od najmanje 200m na putu izvan naselja, odnosno od najmanje 100 m na putu u naselju;

118) vožnja noću je vožnja u vrijeme od zalaska do izlaska sunca;

119) nesigurno ponašanje učesnika u saobraćaju podrazumijeva ponašanje koje, zbog neiskustva, neznanja, uticaja alkohola, xxxxx ili drugih razloga, onemogućava učesnika u saobraćaju da vlada svojim postupcima ili vozilom u saobraćaju;

120) ugrožavanje saobraćaja je postupanje učesnika u saobraćaju kojim se prouzrokuje opasna situacija koja može dovesti do saobraćajne nezgode;

121) saobraćajna xxxxxxx xx događaj koji se dogodio na putu ili je započet na putu, u kojem je učestvovalo najmanje jedno vozilo u pokretu i u kojem je jedno ili više lica povrijeđeno ili poginulo ili je preminulo u roku od 30 xxxx od posljedica te saobraćajne nezgode ili xx xxxxxxx materijalna šteta;

122) materijalna šteta u saobraćajnoj nezgodi xx xxxxx nastala na vozilima koja su učestvovala u saobraćajnoj nezgodi ili na objektima, saobraćajnim znakovima, signalizaciji i opremi na putu;

123) učesnik u saobraćajnoj nezgodi je svako lice koje je svojim ponašanjem doprinijelo nezgodi ili svako ko u nezgodi pretrpi štetu, tjelesnu povredu ili zbog posljedica nezgode izgubi život;

124) otežano odvijanje saobraćaja na putu podrazumijeva saobraćaj koji se, zbog lošeg stanja, preglednosti i vidljivosti puta, atmosferskih prilika, gustine saobraćaja, načina vožnje i drugih razloga ne može normalno odvijati;

125) normalno odvijanje saobraćaja podrazumijeva saobraćaj koji se odvija u skladu sa propisima o bezbjednosti saobraćaja;

126) evropski izveštaj o saobraćajnoj nezgodi je propisani obrazac koji učesnici u saobraćajnoj nezgodi popunjavaju nakon saobraćajne nezgode sa manjom materijalnom štetom;

127) instruktor vožnje je vozač motornog vozila koji je ovlašćen da obavlja praktičnu obuku kandidata za vozača vozila u saobraćaju na putu;

128) član ispitne komisije je lice koje u ispitnoj komisiji za vozački ispit utvrđuje da xx xx kandidat stekao potrebna znanja i vještine za samostalno i bezbjedno upravljanje vozilom u saobraćaju na putu;

129) saobraćajna signalizacija je sistem sredstava, uređaja i oznaka za regulisanje i usmjeravanje saobraćaja;

130) saobraćajni znak xx xxxx kojim se, upotrebom grafičkih ili svjetlosnih ili brojčanih ili slovnih oznaka ili drugih simbola, učesnici u saobraćaju upozoravaju na opasnosti na putu, stavljaju im se do znanja ograničenja, zabrane i obaveze, odnosno daju obavještenja potrebna za bezbjedno kretanje po putu;

131) saobraćajna dozvola xx xxxxx isprava koja daje pravo na korišćenje vozila u saobraćaju za vrijeme njenog važenja;

132) registarska tablica je oznaka na vozilu kojom se označava da je vozilo upisano u registar vozila;

133) vozačka dozvola xx xxxxx isprava kojom se licu daje pravo da u saobraćaju na putu upravlja vozilom određene kategorije na određeno vrijeme;

134) međunarodna vozačka dozvola xx xxxxx isprava koja se izdaje na osnovu važeće vozačke dozvole, koja licu daje pravo da upravlja vozilom van teritorije Crne Xxxx;

135) psihoaktivna supstanca je vrsta xxxxx, lijeka na xxxx xx naznačeno da se ne smije upotrebljavati prije i za vrijeme vožnje, xxx x xxxxx hemijska materija koja može uticati na psihofizičku sposobnost učesnika u saobraćaju (osim alkohola).

II. OVLAŠĆENjA I OBAVEZE KOJIMA SE OBEZBJEĐUJE BEZBJEDNOST SAOBRAĆAJA

Član 8

Kontrolu i regulisanje saobraćaja na putevima vrši organ uprave nadležan za policijske poslove (u daljem tekstu: nadležni organ).

Izuzetno, kontrolu i regulisanje saobraćaja vojnih vozila na putevima mogu da vrše i vojna xxxx xxxx odredi organ državne uprave nadležan za poslove odbrane.

Na dijelu puta na kojem se izvode radovi regulisanje saobraćaja mogu vršiti i xxxxx xxxx ovlašćena ovim zakonom.

Član 9

Opština, kad vrši poslove iz sopstvene nadležnosti, reguliše saobraćaj na svom području u skladu sa ovim zakonom, tako što određuje:

1) puteve sa pravom prvenstva prolaza;

2) puteve sa jednosmjernim i dvosmjernim saobraćajem;

3) postavljanje horizontalne, vertikalne i svjetlosne signalizacije;

4) ograničenja brzine kretanja vozila;

5) prostor za kretanje pješaka, bicikala, turističkog voza, zaprežnih vozila i prostor za gonjenje i vođenje životinja;

6) prostore za parkiranje vozila, zabrane parkiranja i mjesta ograničenog parkiranja;

7) zone smirenog saobraćaja;

8) postavljanje i održavanje zaštitnih ograda za pješake na opasnim mjestima;

9) pješačke zone, bezbjedne pravce za kretanje učesnika i posebne tehničke mjere za bezbjednost pješaka u blizini obrazovnih, zdravstvenih i drugih ustanova, igrališta i drugih sličnih objekata;

10) uklanjanje dotrajalih i napuštenih vozila, u skladu sa zakonom;

11) kontrolu parkiranja vozila na mjestima na xxxxxx xx parkiranje vremenski ograničeno;

12) uslove kretanja vozila za snabdijevanje u zonama smirenog saobraćaja i pješačkim zonama.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, kad se saobraćaj uređuje na dijelu državnog puta, potrebna je i saglasnost organa uprave nadležnog za poslove saobraćaja.

Saglasnost iz stava 2 ovog člana izdaje se na osnovu saobraćajnog projekta i sprovedenog postupka izmjene postojećeg stanja saobraćajne signalizacije i opreme, u skladu sa zakonom kojim se uređuju javni putevi.

Prilikom određivanja prostora iz stava 1 xxxxx 6 ovog člana, opština je dužna da obezbijedi mjesta za parkiranje vozila obilježenih znakom pristupačnosti iz člana 18 stav 3 ovog zakona, bez naknade.

Broj mjesta za parkiranje vozila obilježenih znakom pristupačnosti utvrđuje skupština opštine.

Član 10

Učesnik u saobraćaju xx xxxxx da se ponaša na način kojim neće ometati, ugroziti ili povrijediti druge učesnike, kao i da preduzme sve potrebne mjere radi izbjegavanja opasnih situacija nastalih nepropisnim ponašanjem drugih učesnika u saobraćaju.

Licu koje nije sposobno ili je ograničeno sposobno za bezbjedno učešće u saobraćaju, odnosno licu koje se nalazi u situaciji u kojoj mu je potrebna pomoć, učesnik u saobraćaju xx xxxxx da pruži pomoć, osim ako sebe izlaže opasnosti.

Član 11

Saobraćaj na javnom putu može se ograničiti ili zabraniti, ako je to neophodno radi sprečavanja ili otklanjanja opasnosti za učesnike u saobraćaju, sprječavanja oštećenja javnog puta ili izvođenja radova na javnom putu, odnosno kad je neophodno preduzeti hitne mjere koje se ne mogu odlagati.

Član 12

Privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik koji obavlja djelatnost proizvodnje, održavanja, stavljanja u promet, popravljanje ili prepravljanje vozila ili uređaja, rezervnih djelova i opreme vozila dužno je da te poslove obavlja prema uslovima neophodnim za bezbjedno učestvovanje vozila u saobraćaju na putevima.

Privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik koji projektuje, gradi, rekonstruiše, održava i upravlja putevima, dužno je da to čini na način koji omogućava bezbjedno odvijanje saobraćaja.

Privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik koje obavlja privrednu djelatnost, dužno je da obezbijedi da:

1) vozila kojima raspolažu u saobraćaju na putevima budu tehnički ispravna i da ispunjavaju druge propisane uslove;

2) vozači vozila ispunjavaju propisane zdravstvene i druge uslove za bezbjedno upravljanje vozilima.

Fizičko lice koje upravlja vozilom dužno je da obezbijedi da njegovo vozilo u saobraćaju na putevima bude tehnički ispravno.

Član 13

Odgovornost za sprovođenje mjera saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja u cilju sticanja znanja, vještina i navika neophodnih za bezbjedno učešće u saobraćaju, unaprjeđivanja i učvršćivanja pozitivnih stavova i ponašanja značajnih za bezbjedno učešće u saobraćaju imaju:

1) porodica ­ za saobraćajno obrazovanje i vaspitanje djece;

2) organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja ­ za donošenje programa saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja u predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama i auto školama, kao i za praćenje realizacije istih;

3) organ državne uprave nadležan za poslove zdravlja ­ za edukaciju građana o zdravstvenim aspektima bezbjednog ponašanja u saobraćaju;

4) organi opštine ­ za podršku u planiranju i sprovođenju svih mjera i aktivnosti saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja na nivou lokalne samouprave, kao i za preduzimanje posebnih mjera zaštite djece u saobraćaju i zaštite u određenim zonama;

5) predškolske ustanove, osnovne i srednje škole ­ za realizaciju programa saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja djece u okviru svojih nadležnosti;

6) stručne i naučne institucije koje se bave bezbjednošću saobraćaja ­ za unaprjeđenje naučnih osnova sistema saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja;

7) sredstva javnog informisanja ­ za informisanje građana u pogledu bezbjednog učestvovanja u saobraćaju i obavještavanju o posljedicama nebezbjednog ponašanja u saobraćaju;

8) udruženja i xxxxx građana koje se bave bezbjednošću saobraćaja, brigom o djeci i omladini da, u skladu sa svojim djelokrugom, učestvuju u saobraćajnom obrazovanju i vaspitanju.

III. PRAVILA SAOBRAĆAJA

1. Opšta pravila Član 14

Učesnik u saobraćaju xxxxx xx da postupa u skladu sa propisanim pravilima saobraćaja, saobraćajnom signalizacijom i znacima i naredbama koje daje policijski službenik koji vrši kontrolu saobraćaja na putevima (u daljem tekstu: ovlašćeni policijski službenik).

Učesnik u saobraćaju xxxxx xx da postupa u skladu sa saobraćajnom signalizacijom i kad time odstupa od propisanih pravila saobraćaja.

Učesnik u saobraćaju xxxxx xx da postupa u skladu sa svjetlosnim saobraćajnim znakom i kad se značenje tog znaka razlikuje od značenja ostalih saobraćajnih znakova ili pravila saobraćaja.

Učesnik u saobraćaju xxxxx xx da postupa prema znacima, odnosno naredbama koje daje ovlašćeni policijski službenik i kad time odstupaju od propisanih pravila saobraćaja, značenja saobraćajnog znaka postavljenog na putu ili svjetlosnog saobraćajnog znaka.

Član 15

Zabranjeno je ostavljati na putu vozila koja nijesu u upotrebi, nanositi ili bacati otpatke ili predmete i materije koje mogu ometati ili ugroziti bezbjednost saobraćaja ili zagađivati ili ugroziti okolinu.

Učesnik u saobraćaju xx xxxxx da, bez odlaganja, sa puta ukloni predmet, odnosno materiju koja se na kolovozu našla njegovim činjenjem, kao i predmet, odnosno materiju koja potiče sa vozila kojim upravlja.

Ukoliko je u mogućnosti i ako time ne ometa bezbjednost saobraćaja, učesnik u saobraćaju xx xxxxx da sa kolovoza ukloni predmete i prepreke na koje naiđe, koji ugrožavaju bezbjednost saobraćaja, a ako nije u mogućnosti, xxxxx xx da o tome, bez odlaganja, obavijesti nadležni organ, odnosno privredno društvo ili preduzetnika koje je zaduženo za

održavanje puta (u daljem tekstu: upravljač puta).

Učesnik u saobraćaju xx xxxxx da, bez odlaganja, obavijesti nadležni organ o svakom događaju, odnosno pojavi koja ugrožava ili može ugroziti bezbjednost saobraćaja.

Član 16

Vozač xx xxxxx da, s obzirom na brzinu kretanja vozila i druge okolnosti saobraćaja, vozilo drži na takvom odstojanju i rastojanju od drugih vozila, odnosno učesnika u saobraćaju, da ne izaziva opasnost i ne xxxxx xxxxx učesnike u saobraćaju.

Član 17

Vozač xx xxxxx da obrati pažnju na pješake koji se nalaze na kolovozu ili stupaju na kolovoz ili iskazuju namjeru da stupe na kolovoz i da ne ugrožava njihovu bezbjednost.

Kad prilazi obilježenom pješačkom prelazu, vozač xxxx upravljati vozilom na način kojim ne ugrožava druge učesnike u saobraćaju i prilagoditi brzinu vozila, tako da u svakoj situaciji može bezbjedno da zaustavi vozilo ispred pješačkog prelaza.

Na dijelu puta na kojem xx xxxxx djeca, lica sa invaliditetom, starija i nemoćna lica ili na kojem je postavljen saobraćajni znak o učešću ovih lica u saobraćaju, vozač xx xxxxx da vozi sa naročitom opreznošću, tako da može blagovremeno da zaustavi vozilo.

Član 18

Slabovido i slijepo lice koje samostalno učestvuje u saobraćaju kao pješak treba da se kreće uz pomoć bijelog štapa, kao znaka raspoznavanja ili obučenog psa vodiča.

Vozač xx xxxxx da posebnu pažnju obrati na slabovido i slijepo lice iz stava 1 ovog člana.

Radi lakšeg pristupa parkingu, zdravstvenim i obrazovnim ustanovama, državnim organima, organima državne uprave, organima opštine, javnim službama, kulturno­istorijskim spomenicima, plažama i drugim objektima u zoni morskog dobra i nacionalnim parkovima, lice sa 80% ili više procenata tjelesnog oštećenja ili tjelesnog invaliditeta, odnosno lice kod kojeg je usljed tjelesnog oštećenja ili tjelesnog invaliditeta utvrđena nesposobnost donjih ekstremiteta od 60% ili više procenata, može obilježiti vozilo u kojem se prevozi znakom pristupačnosti.

Znakom pristupačnosti može biti obilježeno i vozilo udruženja lica iz stava 3 ovog člana. Znak pristupačnosti izdaje organ lokalne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Lica i udruženja iz st. 3 i 4 ovog člana ne smiju davati na korišćenje znak pristupačnosti drugim licima.

Način označavanja mjesta za parkiranje iz člana 9 stav 4 ovog zakona, način izdavanja i postavljanja znaka pristupačnosti, kao i izgled i sadržaj tog znaka propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja, uz saglasnost organa državne uprave nadležnih za poslove zdravlja i socijalne i dječje zaštite.

Član 19

Vozač vozila koje se kreće pored vozila za javni prevoz putnika ili autobusa kojim se vrši prevoz za sopstvene potrebe

zaustavljenog na stajalištu xxxx da se kreće smanjenom brzinom i na takvom rastojanju da ne ugrožava xxxx xxxx u to vozilo ulaze, odnosno izlaze, a po potrebi, i da zaustavi svoje vozilo.

Lice iz stava 1 ovog člana, koje zbog ulaska, odnosno izlaska iz vozila xxxxx xx xxxxx na kolovoz, dužno je da se prethodno uvjeri da stupanjem na kolovoz ne ometa saobraćaj i ne ugrožava bezbjednost saobraćaja.

Vozač vozila xxxx da se zaustavi iza vozila iz stava 1 ovog člana, kad xxxx xxxx ulaze, odnosno izlaze iz tog vozila moraju da pređu preko saobraćajne trake, odnosno biciklističke staze ili trake kojom se vozilo kreće.

Član 20

Ukoliko se vozilo za organizovani prevoz djece zaustavlja, radi ulaska ili izlaska djece, na putu sa po jednom saobraćajnom trakom u oba smjera, vozači ostalih vozila su dužni da se zaustave dok djeca ulaze ili izlaze iz vozila.

Za vrijeme ulaska i izlaska djece iz vozila za organizovani prevoz djece, vozač tog vozila xxxx uključiti sve pokazivače pravca.

Vozilo za organizovani prevoz djece xxxx biti obilježeno posebnim znakom.

Bliži izgled i način postavljanja posebnog znaka za obilježavanje vozila za organizovani prevoz djece propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Član 21

Vozač xx xxxxx da za vrijeme vožnje u naselju vozilu za javni prevoz putnika ili posebno obilježenom vozilu za organizovani prevoz djece omogući uključivanje u saobraćaj kad to vozilo izlazi sa stajališta koje se nalazi van kolovoza, odnosno sa proširenja saobraćajne trake koja služi kao stajalište.

Vozač vozila za javni prevoz putnika ili posebno obilježenog vozila za organizovani prevoz djece xxxxx xx da pomoću pokazivača pravca blagovremeno najavi svoju namjeru da se uključi u saobraćaj i da to uključivanje izvrši na način kojim se ne ugrožavaju drugi učesnici u saobraćaju.

Član 22

Vozač ne smije za vrijeme vožnje koristiti telefonski uređaj.

Vozač ne smije da koristi audio, odnosno video uređaje na način da ne čuje zvučne signale drugih učesnika u saobraćaju, niti da preduzima druge radnje koje ometaju njegovu pažnju prilikom upravljanja vozilom.

Lice koje se prevozi vozilom ne smije da ometa vozača u upravljanju vozilom, niti da utiče na njega da upravlja vozilom na način kojim se umanjuje bezbjednost saobraćaja.

Zabrana iz stava 1 ovog člana ne odnosi se na vozače vozila sa prvenstvom prolaza i vozila pod pratnjom.

Član 23

U vozilu se u saobraćaju na putu ne smije koristiti niti nalaziti uređaj, odnosno sredstvo kojim se može otkrivati ili ometati rad uređaja za mjerenje brzine kretanja vozila, odnosno drugih uređaja namijenjenih za otkrivanje i dokumentovanje prekršaja.

Zabranjeno je stavljati u promet ili reklamirati uređaje i sredstva iz stava 1 ovog člana.

Član 24

Vozač i putnici u motornom vozilu u kojem su ugrađeni, odnosno postoje mjesta za ugradnju sigurnosnih pojaseva dužni su da u saobraćaju na putu koriste sigurnosni pojas na način koji je predvidio proizvođač vozila.

U putničkom vozilu xxxx xx nalaziti jedan odgovarajući prsluk sa svjetlosno reflektujućim osobinama, a u teretnom vozilu ili autobusu dva takva prsluka, kad učestvuju u saobraćaju.

U putničkom i teretnom vozilu, kad učestvuju u saobraćaju, xxxx xx nalaziti jedan komplet prve pomoći, a u autobusu dva kompleta prve pomoći.

Sadržaj kompleta iz stava 3 ovog člana, propisuje organ državne uprave nadležan za poslove zdravlja.

Član 25

U motornom vozilu na prednjem sjedištu ne smije da se prevozi dijete mlađe od 12 xxxxxx, xxx ni lice koje zbog dejstva alkohola, psihoaktivnih supstanci ili iz drugih razloga nije sposobno da upravlja svojim postupcima.

Dijete do pet xxxxxx starosti xxxx xx prevoziti u bezbjednosnom sjedištu, odnosno xxxxx xxxx xx za vozilo pričvršćena sigurnosnim pojasom vozila ili posebnim kopčama u vozilu, osim u vozilima za javni prevoz putnika.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, dijete do tri godine može se prevoziti na prednjem sjedištu, ukoliko se prevozi u bezbjednosnom sjedištu, odnosno xxxxx xxxx xx za vozilo pričvršćena sigurnosnim pojasom vozila ili posebnim kopčama u vozilu xxxx xx okrenuta suprotno pravcu kretanja vozila, kad vozilo nema ili je isključen bezbjednosni vazdušni jastuk.

Dijete u bezbjedonosnom sjedištu, odnosno xxxxx iz st. 2 i 3 ovog člana xxxx biti vezano.

Član 26

Vozač ne smije naglo da mijenja brzinu vožnje, osim u slučaju izbjegavanja neposredne opasnosti.

Vozač koji namjerava da pomjeri vozilo udesno ili ulijevo, promijeni saobraćajnu traku, pretiče, obilazi, zaustavi, skrene, okrene se polukružno, vozi unazad, prestroji se ili da izvrši drugu sličnu radnju, takvu radnju može da otpočne samo ako se uvjerio da to može da učini na bezbjedan način.

Nakon što se uvjerio da može da otpočne željenu radnju, vozač xx xxxxx xx xxxxx učesnike u saobraćaju jasno i blagovremeno obavijesti o tome, dajući im znak pomoću pokazivača pravca ili odgovarajući znak rukom ako pokazivači ne postoje. Vozač koji pokazivačem pravca daje propisani znak, xxx xxxx xxxx xxxxxx za svo vrijeme vršenja radnje vozilom, a po izvršenoj radnji xxxx prestati sa davanjem tog znaka.

2. Uključivanje vozila u saobraćaj

Član 27

Vozač može da se uključi vozilom u saobraćaj na putu sa površine na kojoj se ne vrši saobraćaj ili sa mjesta na kojem je vozilo bilo zaustavljeno ili parkirano samo ako se uvjerio da time neće ometati ostale učesnike u saobraćaju i ako xx x xxxx na propisan način obavijestio druge učesnike u saobraćaju.

Kad se vozač uključuje u saobraćaj iz dvorišta, garaže ili xx xxxxx površine, u uslovima nedovoljne preglednosti ili vidljivosti, xxxxx xx da bezbjedno uključenje izvede uz pomoć lica koje se nalazi na pogodnom mjestu van vozila i koje

mu daje odgovarajuće znakove.

Vozač iz stava 2 ovog člana xxxxx xx da propusti sva vozila i pješake koji xx xxxxx saobraćajnom površinom na koju se uključuje.

Vozač koji se vozilom sa zemljanog puta, gradilišta i sličnih površina uključuje na kolovoz sa asfaltnim zastorom, neposredno prije uključivanja na kolovoz xxxx zaustaviti vozilo i ukloniti blato sa točkova.

Vozač xx xxxxx da ukloni blato sa kolovoza sa asfaltnim zastorom koje xx xxxxx točkovima vozila kojim upravlja.

3. Kretanje vozila po putu Član 28

Za kretanje vozila vozač xxxx da koristi površinu namijenjenu za saobraćaj one vrste vozila kojim upravlja, osim u slučajevima propisanim ovim zakonom.

Vozač vozila koji se kreće površinom koja nije namijenjena za saobraćaj te vrste vozila, ako je ovim zakonom to dozvoljeno, obavezan je da upravlja vozilom sa posebnom pažnjom.

Član 29

Vozilo se kreće desnom stranom kolovoza u smjeru kretanja.

Vozač xx xxxxx da vozilo u kretanju drži što bliže desnoj ivici kolovoza i na tolikoj udaljenosti od xx xxxxx da, s obzirom na brzinu kretanja vozila, uslove saobraćaja i na stanje i karakteristike puta, ne ugrožava druge učesnike u saobraćaju i ne izlaže sebe opasnosti.

Izuzetno xx xxxxx 2 ovog člana, na putu u naselju sa najmanje dvije saobraćajne trake za isti smjer, vozač može da se kreće vozilom saobraćajnom trakom koja se ne nalazi uz desnu ivicu kolovoza, ako time ne xxxxx xxxxxx koja xx xxxxx iza vozila kojim on upravlja.

Odredba stava 3 ovog člana ne odnosi se na vozača teretnog vozila xxxx xx najveća dozvoljena xxxx xxxx od 3.500 kg, vozača vozila koje na ravnom putu ne može razviti brzinu veću od 40 km/h i na vozača vozila koje nije motorno vozilo, osim na dijelu puta ispred raskrsnice ili drugog mjesta na kojem vozilo skreće ulijevo, odnosno kad vrši preticanje ili obilaženje.

Član 30

Na putu za saobraćaj vozila u oba smjera, na kojem postoje najmanje četiri saobraćajne trake, vozač ne smije vozilom da se kreće, odnosno prelazi na kolovoznu traku namijenjenu za saobraćaj vozila iz suprotnog smjera.

Na putu za saobraćaj vozila u oba smjera, na kojem postoje tri saobraćajne trake, vozač ne smije vozilom da se kreće saobraćajnom trakom koja se nalazi uz lijevu ivicu kolovoza u pravcu kretanja vozila.

Na putu na kojem su kolovozne trake fizički odvojene jedna xx xxxxx, vozač ne smije vozilom da se kreće kolovoznom trakom namijenjenoj za saobraćaj vozila iz suprotnog smjera.

Na putu za saobraćaj vozila u jednom smjeru, vozač ne smije vozilom da se kreće u zabranjenom smjeru.

Član 31

Kretanje vozilom unazad dozvoljeno je na kratkom dijelu puta, stranom kolovoza kojom se do tada vozilo kretalo unaprijed ako se time ne ugrožavaju niti ometaju drugi učesnici u saobraćaju.

Za vrijeme kretanja vozila unazad na vozilu moraju biti uključeni svi pokazivači pravca. Kad se vozač vozilom kreće unazad xxxxx xx da zaustavi svoje vozilo i propusti vozilo koje dolazi iza njegovog vozila.

Kretanje vozila unazad nije dozvoljeno na nepreglednom dijelu puta, u uslovima smanjene vidljivosti, u tunelu, na dijelu puta gdje je zabranjeno zaustavljanje i na prelazu preko željezničke pruge i kad se vozilom ulazi sa sporednog puta na put sa prvenstvom prolaza.

Član 32

Vozač ne smije naglo da uspori brzinu kretanja vozila, osim u slučaju izbjegavanja neposredne opasnosti.

Vozač koji naglo uspori brzinu kretanja vozila xxxxx xx da to učini na način kojim neće ugroziti, odnosno ometati vozače koji xx xxxxx iza njega.

Član 33

Tramvajskom bašticom, odnosno saobraćajnom trakom namijenjenom za kretanje vozila za javni prevoz putnika dozvoljen je saobraćaj vozila sa prvenstvom prolaza i vozila pod pratnjom.

Član 34

Za vožnju bicikla, gdje ne postoji posebna staza, odnosno traka, može da se koristi kolovoz u širini do jednog metra od xxxxx xxxxx kolovoza.

4. Brzina

Član 35

Vozač xx xxxxx da brzinu kretanja vozila prilagodi karakteristikama i stanju puta, vidljivosti, preglednosti, atmosferskim prilikama, stanju vozila i tereta, gustini saobraćaja i drugim saobraćajnim uslovima, tako da vozilo može blagovremeno zaustaviti pred svakom preprekom koju pod datim okolnostima može da vidi ili predvidi, odnosno da vozilom upravlja na način kojim ne ugrožava bezbjednost saobraćaja.

Ako vozač vozi sporo, tako da ometa normalno odvijanje saobraćaja ili se usljed toga iza vozila kojim upravlja formira kolona vozila, xxxxx xx da na prvom odgovarajućem mjestu omogući vozilima koja xx xxxxx iza da bezbjedno preteknu, obiđu ili prođu pored vozila kojim upravlja.

Brzina kretanja motornih vozila na putu, pod normalnim uslovima saobraćaja, ne smije da se ograniči saobraćajnim znakom ispod 40 km/h.

Član 36

Na putu u naselju vozač ne smije vozilom da se kreće brzinom većom od 50 km/h, odnosno brzinom većom od brzine dozvoljene postavljenim saobraćajnim znakom za cijelo naselje ili njegov dio.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, na putu u naselju, xxxx saobraćajno­tehnički elementi to omogućavaju, može da se saobraćajnim znakom dozvoli kretanje vozilom brzinom i do 80 km/h.

Član 37

Na putu van naselja vozač ne smije vozilom da se kreće brzinom većom od:

1) 130 km/h na autoputu;

2) 100 km/h na putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila;

3) 80 km/h na ostalim putevima.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, brzina kretanja pojedinih vozila na autoputu dodatno se ograničava na:

1) 100 km/h za autobuse, osim za autobuse za organizovani prevoz djece;

2) 90 km/h za motorna vozila najveće dozvoljene mase xxxx xx 3.500 kg i sva motorna vozila koja vuku priključno vozilo bez kočnica.

Vozač na putu iz stava 1 ovog člana ne smije da se kreće brzinom većom od brzine određene saobraćajnim znakom.

Član 37a

Mladi vozač i vozač početnik ne smije upravljati vozilom na putu brzinom većom od 70 km/h, odnosno na autoputu 100 km/h, niti mopedom brzinom većom od 40 km/h.

Član 38

Brzina kretanja vozila na putevima prema vrsti vozila ograničava se na:

1) 80 km/h ­ za autobuse i autobuse sa lakom prikolicom, teretna vozila čija najveća dozvoljena masa nije veća od

7.500 kg i motorna vozila koja vuku prikolicu za stanovanje;

2) 70 km/h ­ za autobuse za organizovani prevoz djece, zglobne autobuse bez mjesta za stajanje, teretna vozila xxxx xx najveća dozvoljena xxxx xxxx od 7.500 kg, teretna vozila sa priključnim vozilom i za teretna vozila koja prevoze opasne materije;

3) 60 km/h ­ za teretna vozila koja prevoze opasne materije xxxxx 6.1 ­ otrovi;

4) 50 km/h ­ za trolejbuse i autobuse sa priključnim vozilom za prevoz lica, gradske autobuse, autobuse i trolejbuse koji, pored ugrađenih sjedišta, imaju i određena mjesta za stajanje;

5) 40 km/h ­ za vozilo koje vuče drugo neispravno vozilo i za traktore, odnosno 30 km/h kad se u priključnom vozilu koje vuče traktor prevozi najmanje jedno lice;

6) 20 km/h ­ za turistički voz i radnu mašinu na kojoj se prevoze lica.

Kad upravlja motornim vozilom, odnosno vozilom na motorni pogon iz stava 1 ovog člana, vozač xx xxxxx da poštuje brzinu kretanja propisanu stavom 1 ovog člana za pojedine vrste vozila i na putu na kojem je ovim zakonom ili postavljenim saobraćajnim znakom dozvoljena veća brzina.

Motorno vozilo iz stava 1 tač. 1 do 4 ovog člana i priključno vozilo iz stava 1 tač. 2 i 4 ovog člana, osim vojnog vozila, xxxx xx lijevoj polovini zadnje strane na vidnom mjestu imati oznaku u obliku kruga žute boje, oivičenog crvenom ivicom, u kojem je crnom bojom ispisan broj koji označava najveću dozvoljenu brzinu kretanja vozila.

5. Skretanje

Član 39

Vozač vozila koji skreće udesno xxxxx xx da skretanje izvrši krećući se krajnjom saobraćajnom trakom koja se proteže uz desnu ivicu kolovoza, ako saobraćajnim znakom nije drukčije određeno.

Vozač vozila koji skreće ulijevo xxxxx xx da skretanje izvrši krećući se krajnjom lijevom saobraćajnom trakom koja se proteže uz središnju liniju i uz zamišljeni ili obilježeni xxx xxxx spaja dvije središnje linije bočnih kolovoza, odnosno saobraćajnom trakom koja se proteže uz lijevu ivicu puta sa jednosmjernim saobraćajem, osim ako saobraćajnim znakom na putu nije drukčije određeno.

Vozač vozila koji skreće udesno xxxxx xx da propusti vozilo koje se kreće sa njegove xxxxx xxxxxx saobraćajnom trakom za vozila za javni prevoz putnika.

6. Prvenstvo prolaza

Član 40

Na raskrsnici ili u susretu sa drugim vozilom vozač xx xxxxx da propusti vozilo koje nailazi sa njegove xxxxx xxxxxx.

Vozač vozila koji na raskrsnici skreće ulijevo xxxxx xx da propusti vozilo koje, dolazeći iz suprotnog smjera na raskrsnici zadržava pravac kretanja ili skreće udesno, ako saobraćajnim znakom nije drukčije određeno.

Izuzetno od st. 1 i 2 ovog člana, vozilo koje se kreće po šinama u svim slučajevima ima prvenstvo prolaza, bez obzira na to sa koje mu strane vozilo nailazi, osim ako saobraćajnim znakom nije drukčije određeno.

Vozač koji ulazi vozilom na put koji je saobraćajnim znakom označen kao put sa prvenstvom prolaza xxxxx xx da propusti sva vozila koja se xxxxx xxx putem.

Vozač xx xxxxx da propusti sva vozila koja xx xxxxx putem na koji se uključuje i kad taj put nije saobraćajnim znakom označen kao put sa prvenstvom prolaza, ako vozilom ulazi sa zemljanog puta na put sa asfaltnim zastorom ili ako na put ulazi sa površine na kojoj se ne vrši saobraćaj.

Vozač koji prilikom skretanja vozila presijeca biciklističku stazu ili traku xxxxx xx da propusti vozila koja xx xxxxx stazom, odnosno trakom.

7. Saobraćaj na raskrsnici

Član 41

Vozač koji se približava raskrsnici xxxxx xx da prilagodi vožnju uslovima saobraćaja na raskrsnici, kao i da vozi brzinom pri kojoj može da se zaustavi i propusti vozila koja na raskrsnici imaju prvenstvo prolaza.

Vozač xx xxxxx da, na dovoljnoj udaljenosti ispred raskrsnice, vozilom izvrši prestrojavanje i zauzme položaj na saobraćajnoj xxxxx predviđenoj za prolazak kroz raskrsnicu u smjeru u kojem želi da nastavi kretanje.

Član 42

Vozač ne smije vozilom da uđe u raskrsnicu, iako ima prvenstvo prolaza ili mu je uređajem za davanje svjetlosnih

saobraćajnih znakova (u daljem tekstu semafor) to dozvoljeno, ako će se zbog gustine saobraćaja zaustaviti na raskrsnici ili pješačkom prelazu i time ometati ili onemogućiti saobraćaj vozila, odnosno kretanje pješaka.

Član 43

Vozač koji je vozilom ušao u raskrsnicu na kojoj je saobraćaj regulisan semaforom može da napusti raskrsnicu ne čekajući da svjetlosnim saobraćajnim znakom saobraćaj bude otvoren u pravcu kojim namjerava da produži kretanje, pod uslovom da propusti sve učesnike u saobraćaju koji xx xxxxx pravcem u xxxx xx saobraćaj otvoren.

8. Polukružno okretanje

Član 44

Vozač ne smije da vrši polukružno okretanje vozila u tunelu, na mostu, vijaduktu, podvožnjaku, nadvožnjaku, kao i u uslovima smanjene vidljivosti, odnosno na mjestu gdje je nedovoljna preglednost, na dijelu puta koji nema dovoljnu širinu za polukružno okretanje vozila, kao i na mjestima gdje je to saobraćajnim znakom zabranjeno.

9. Mimoilaženje

Član 45

Prilikom mimoilaženja vozač xx xxxxx da sa svoje lijeve strane ostavi dovoljno rastojanja između svog vozila i vozila sa kojim se mimoilazi, a po potrebi i da vozilo pomjeri ka desnoj ivici kolovoza.

Prilikom mimoilaženja sa pješakom, vozač xx xxxxx da drži bezbjedno rastojanje između vozila i pješaka, tako da ne ugrožava pješaka.

Ukoliko zbog prepreke na putu ili drugih učesnika u saobraćaju vozač ne može da postupi u skladu sa stavom 1 ovog člana, xxxxx xx da uspori kretanje svog vozila i da ga, po potrebi, zaustavi da bi propustio vozilo iz suprotnog smjera.

Ukoliko je zbog nedovoljne širine puta ili prepreke mimoilaženje onemogućeno, vozač

kojem je to, s obzirom na karakteristike i stanje puta i okolnosti saobraćaja, lakše da izvede, xxxxx xx da se prvi zaustavi i, po potrebi, kretanjem unazad ili na drugi način, pomjeri svoje vozilo i na putu zauzme položaj koji omogućava mimoilaženje.

Kad na raskrsnici vozila dolaze iz suprotnih smjerova i skreću ulijevo, vozač mimoilazi vozilo iz suprotnog smjera tako što ga propušta sa svoje xxxxx xxxxxx.

Član 46

Na dijelu puta sa velikim uzdužnim nagibom, na kojem je mimoilaženje vozila nemoguće ili je veoma otežano, vozač vozila koje se kreće xxx xxxxx xxxxx xx da zaustavi svoje vozilo na pogodnom mjestu ako primijeti da mu uz xxxxx u susret ide drugo vozilo.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, vozač koji se kreće uz xxxxx xxxxx je da zaustavi svoje vozilo ako ispred sebe ima pogodno mjesto za zaustavljanje koje omogućava bezbjedno mimoilaženje i ako bi, u slučaju da tako ne postupi, mimoilaženje zahtijevalo kretanje unazad jednog od vozila.

Na dijelu puta iz stava 1 ovog člana, kad jedno od vozila koja se mimoilaze xxxx da se kreće unazad, kretaće se

unazad:

1) vozilo koje se susrelo sa vozilom koje vuče priključno vozilo;

2) teretno vozilo koje se susrelo sa autobusom;

3) vozilo koje se susrelo sa vozilom više vrste, a ako se mimoilaze vozila iste vrste ­ vozilo koje se kreće xxx xxxxx, osim ako je, s obzirom na uslove i položaj vozila na putu, lakše da to učini vozač vozila koje se kreće uz xxxxx.

U smislu stava 3 xxxxx 3 ovog člana, vozila se klasifikuju od niže ka višoj vrsti na sljedeći način: moped, motocikl, tricikl i četvorocikl, putničko vozilo, traktor, radna mašina, teretno vozilo, autobus i skup vozila.

10. Preticanje i obilaženje

Član 47

Preticanje i obilaženje vrši se sa lijeve strane vozila koje se pretiče ili obilazi.

Preticanje xxxx da se vrši sa xxxxx xxxxxx ako je vozilo na kolovozu zauzelo takav položaj i njegov vozač daje znak da se sa sigurnošću može zaključiti da to vozilo skreće ulijevo.

Vozilo koje se kreće po šinama postavljenim na sredini kolovoza ne smije da se pretiče sa lijeve strane.

Na putu na kojem postoje najmanje dvije saobraćajne trake namijenjene za saobraćaj vozila u istom smjeru, brže kretanje vozila u jednoj xxxxx od kretanja vozila u drugoj xxxxx ne smatra se preticanjem.

Na putu u naselju na kojem postoje najmanje dvije saobraćajne trake namijenjene za saobraćaj vozila u istom smjeru, prolaženje sa xxxxx xxxxxx vozila koje se ne kreće krajnjom desnom saobraćajnom trakom ne smatra se preticanjem.

Član 48

Vozač xxxx xx dat znak za preticanje xxxxx xx da pomjeri svoje vozilo ka desnoj ivici kolovoza. Vozač ne smije da povećava brzinu kretanja vozila dok ga drugo vozilo pretiče.

Član 49

Preticanje ili obilaženje vozač može da vrši samo ako time ne ometa normalno kretanje vozila koja dolaze iz suprotnog smjera i kad na putu ima dovoljno prostora za bezbjedno izvođenje radnji.

Vozač ne smije da vrši preticanje ili obilaženje kad time može ugroziti druge učesnike u saobraćaju. Vozač ne smije vozilom da započne preticanje ili obilaženje:

1) kolone vozila;

2) ako je vozač koji se kreće iza njega otpočeo preticanje;

3) ako je vozač ispred njega na istoj saobraćajnoj xxxxx xxx znak za preticanje ili obilaženje;

4) ako bi time ugrozio bezbjednost saobraćaja ili ometao saobraćaj iz suprotnog smjera;

5) ako po izvršenom preticanju ili obilaženju ne bi mogao da xx xxxxx u saobraćajnu traku kojom se kretao bez ometanja

ili ugrožavanja ostalih učesnika u saobraćaju;

6) saobraćajnom trakom za prinudno zaustavljanje vozila;

7) na početku prevoja, na prevoju, ispred i u nepreglednoj krivini, osim na kolovozu sa najmanje dvije saobraćajne trake za kretanje vozila u istom smjeru;

8) u tunelu;

9) vozila koje se približava pješačkom prelazu ili ga prelazi;

10) vozila koje se zaustavilo ili zaustavlja radi propuštanja pješaka na pješačkom prelazu;

11) neposredno ispred i na prelazu puta preko željezničke ili tramvajske pruge;

12) vozila pod pratnjom;

13) saobraćajnom trakom za spora vozila;

14) na mjestu gdje je to zabranjeno saobraćajnom signalizacijom;

15) na način da prelazi vozilom preko neisprekidane uzdužne linije pri čemu koristi saobraćajnu traku namijenjenu za kretanje vozila iz suprotnog smjera.

Obilaženje zaustavljene kolone na putu je zabranjeno ako se vozač nakon obilaženja ne bi mogao bezbjedno uključiti na saobraćajnu traku namijenjenu kretanju vozila u smjeru u kojem se kreće.

Izuzetno, obilaženje u slučaju iz stava 3 xxxxx 15 ovog člana dozvoljeno je pod uslovima iz stava 1 ovog člana.

Vozač xxxx xxxxxxx xxxxx xx da svoje vozilo drži na potrebnom rastojanju i odstojanju od vozila koje pretiče, tako da ga ne ometa niti ugrožava druge učesnike u saobraćaju.

Član 50

Poslije preticanja ili obilaženja jednog ili više vozila vozač xx xxxxx, čim bude moguće da to učini bez ometanja ili ugrožavanja ostalih učesnika u saobraćaju, da vozilom ponovo zauzme položaj na saobraćajnoj xxxxx kojom se kretao prije preticanja, odnosno obilaženja.

Član 51

Vozač ne smije da pretiče drugo vozilo neposredno ispred raskrsnice ili na raskrsnici koja nije sa kružnim tokom saobraćaja.

Neposredno ispred raskrsnice i na raskrsnici, u slučaju kad se kreće putem sa prvenstvom prolaza, vozač može da pretiče:

1) vozilo koje skreće xxxxxxx, a pretiče ga sa xxxxx xxxxxx;

2) vozilo koje skreće udesno, ali da pri xxx svojim vozilom ne prelazi na dio kolovoza namijenjen za saobraćaj vozila iz suprotnog smjera;

3) vozilo koje se kreće raskrsnicom na kojoj je saobraćaj regulisan svjetlosnim saobraćajnim znakovima ili znacima koje daje ovlašćeni policijski službenik;

4) bicikl, moped ili motocikl.

Član 52

Ako se na sredini kolovoza nalazi površina koja nije namijenjena za saobraćaj vozila, objekat ili uređaj, vozila moraju da ih obilaze sa xxxxx xxxxxx.

Površine, objekti ili uređaji iz stava 1 ovog člana koji se nalaze na sredini puta sa jednosmjernim saobraćajem mogu da se obilaze sa obje strane, ako saobraćajnim znakom nije drukčije određeno.

11. Zvučni i svjetlosni znaci upozorenja

Član 53

Vozač xx xxxxx da upotrijebi zvučni znak upozorenja kad to zahtijevaju razlozi bezbjednosti saobraćaja, i to:

1) na putu zbog upozorenja drugom učesniku u saobraćaju, ako bi bez tog znaka postojala opasnost nastanka saobraćajne nezgode;

2) ako se pored kolovoza nalazi dijete koje ne obraća pažnju na kretanje vozila;

3) na putu van naselja prije ulaska u nepreglednu i uzanu krivinu ili dolaska na prevoj gdje je mimoilaženje otežano.

Vozač xx xxxxx da davanje zvučnog znaka upozorenja svede na neophodnu mjeru.

Vozač ne smije da upotrebljava zvučni znak upozorenja promjenljive frekvencije, osim u slučajevima propisanim ovim zakonom.

Član 54

Vozač može noću, umjesto zvučnog znaka upozorenja, da upotrijebi svjetlosni znak upozorenja. Xxx xxxx vozač može da upotrijebi i u naselju prilikom preticanja drugog vozila.

Svjetlosni znak upozorenja vozač može da upotrijebi i danju, ako takav način upozorenja više odgovara uslovima na putu.

Svjetlosni znak upozorenja daje se uzastopnim ili naizmjeničnim paljenjem dugih svijetla, vodeći računa da se time ne zasljepljuju vozači koji dolaze iz suprotnog smjera.

Član 55

Vozač vozila xx xxxxx da na javnom putu uključi sve pokazivače pravca na vozilu, ukoliko je propisana obaveza postojanja takvog uređaja za to vozilo:

1) za vrijeme ulaska ili izlaska putnika;

2) ako upozorava druge učesnike na opasnost u saobraćaju;

3) u uslovima izrazito smanjene vidljivosti (gusta magla, dim i sl.);

4) ako je posljednji u koloni vozila koja se zaustavila na putu van naselja, osim ako xx xxxxxx zaustavljena zbog postupanja po saobraćajnom znaku ili pravilu saobraćaja;

5) ako se kreće unazad;

6) ako se zaustavi na kolovozu, osim prilikom parkiranja na obilježenom parkingu, odnosno zbog postupanja po saobraćajnom znaku ili pravilu saobraćaja.

12. Zaustavljanje i parkiranje

Član 56

Vozač ne smije da zaustavi, odnosno parkira vozilo na mjestu na kojem bi ono ugrožavalo bezbjednost drugih učesnika u saobraćaju ili predstavljalo smetnju za normalno odvijanje saobraćaja ili kretanje pješaka.

Izuzetno, vozač vozila označenog znakom pristupačnosti u skladu sa članom 18 stav 3 ovog zakona, može da se zaustavi i na mjestu na kojem je to zabranjeno ovim zakonom, ako time ne ugrožava druge učesnike u saobraćaju.

Odredbe ovog zakona o zaustavljanju i parkiranju ne primjenjuju se na ovlašćene policijske službenike u obavljanju službene dužnosti, ako bi obaveza poštovanja odredbi o zabrani zaustavljanja ili parkiranja vozila omela uspješno obavljanje službene dužnosti.

Član 57

Vozač koji je zbog neispravnosti na vozilu, saobraćajne nezgode ili drugog opravdanog razloga prinuđen da vozilo zaustavi na kolovozu, xxxxx xx da preduzme mjere iz čl. 61 i 62 ovog zakona da vozilom ne dovede u opasnost druga vozila i da ga što prije ukloni sa kolovoza.

Ukoliko je vozač zbog neispravnosti na vozilu, saobraćajne nezgode ili iz drugog opravdanog razloga prinuđen da vozilo zaustavi na šinama, xxxxx xx da ga sa šina odmah ukloni. Ako to nije moguće, xxxxx xx da odmah preduzme potrebne mjere da vozači šinskog vozila na vrijeme budu upozoreni na opasnost.

Član 58

Na javnom putu van naselja vozač koji zaustavlja ili parkira vozilo xxxxx xx da uvijek, kad za to postoji mogućnost, zaustavi ili parkira vozilo van kolovoza.

Vozač koji zaustavlja ili parkira vozilo na javnom putu xxxxx xx da ga zaustavi, odnosno parkira neposredno uz desnu ivicu kolovoza, a na javnom putu na kojem se saobraćaj odvija samo u jednom smjeru, može da ga zaustavi, odnosno parkira uz desnu ili lijevu ivicu kolovoza ukoliko ne ometa nesmetano odvijanje saobraćaja.

Ukoliko se uz desnu ivicu kolovoza nalaze tramvajske ili druge šine, vozač ne smije da zaustavi ili parkira vozilo.

Vozač može da zaustavi ili parkira vozilo na mjestima koja se nalaze na sredini kolovoza, samo ako su ta mjesta obilježena saobraćajnim znakom kao mjesta za parkiranje vozila.

Član 59

Prilikom parkiranja vozač xx xxxxx da vozilo parkira na parking mjestu predviđenom za parkiranje te vrste vozila.

Na zaustavljenom ili parkiranom vozilu ne smiju da se otvaraju vrata, ako se time ometa kretanje drugih učesnika u saobraćaju ili ugrožava bezbjednost saobraćaja.

Vozač ne smije da zaustavi ili parkira vozilo:

Član 60

1) na pješačkom prelazu i na prelazu biciklističke staze preko kolovoza, kao i na odstojanju, odnosno rastojanju manjem od pet metara od tih prelaza;

2) na prelazu puta preko željezničke pruge, odnosno tramvajskih šina i na rastojanju, odnosno odstojanju manjem od pet metara od prelaza, kao i u blizini željezničke pruge, odnosno tramvajskih šina, ako se time sprječava saobraćaj vozila koja xx xxxxx po šinama;

3) na raskrsnici i na odstojanju, odnosno rastojanju manjem od pet metara od najbliže ivice poprečnog kolovoza;

4) u tunelu, u podvožnjaku, u galeriji, na mostu, na nadvožnjaku;

5) u blizini vrha prevoja ili u krivini gdje je preglednost puta nedovoljna ili se obilaženje vozila ne može izvršiti bez opasnosti;

6) na dijelu puta gdje bi širina slobodnog prolaza od zaustavljenog ili parkiranog vozila do neisprekidane uzdužne linije na kolovozu, suprotne ivice kolovoza ili prepreke na putu bila manja od tri metra;

7) na mjestu na kojem bi zaklanjalo saobraćajni znak;

8) na biciklističkoj stazi, odnosno xxxxx;

9) na stajalištu za vozila za javni prevoz putnika i na odstojanju, odnosno rastojanju manjem od 15 metara ispred i iza oznake na kolovozu xxxxx xx stajalište označeno;

10) na putu na kojem su kolovozne trake fizički odvojene, osim ako je to dozvoljeno saobraćajnim znakom;

11) iznad priključka na vodovodnu mrežu i ulaza u kanalizaciju ili drugu mrežu komunalnih službi;

12) na mjestu na kojem bi se onemogućio pristup drugom vozilu radi parkiranja ili izlazak nekom već parkiranom vozilu;

13) na trotoaru, osim ako je to dozvoljeno (regulisano) saobraćajnom signalizacijom, i ako na trotoaru, kad je vozilo parkirano, ostane xxxxxxxx xxxxxx za pješake najmanje širine 1,6 metara, koji ne smije biti uz ivicu kolovoza;

14) na pješačkoj stazi, odnosno na dijelu trotoara koji je namijenjen za kretanje lica sa posebnim potrebama;

15) na trgu, pješačkoj zoni i protivpožarnom putu;

16) na pristupnoj saobraćajnici, kolskom prolazu između stambenih zgrada, odnosno prolazima u blokovima naselja;

17) na saobraćajnicama van uličnih parkirališta koje povezuju parking prostore i stambene zgrade sa drugim saobraćajnicama;

18) na kolskom ulazu, odnosno izlazu iz zgrade, dvorišta ili garaže;

19) na saobraćajnoj xxxxx za uključivanje, isključivanje, zaustavnoj xxxxx, saobraćajnoj xxxxx za vozila za javni prevoz putnika i tramvajskoj baštici;

20) na parking mjestu koje je dopunskom tablom saobraćajnog znaka ili oznakom na kolovozu obilježeno kao mjesto za parkiranje za vozila za lica sa invaliditetom, ako na vozilu ne posjeduje odgovarajuću naljepnicu;

21) na parking mjestu koje je dopunskom tablom saobraćajnog znaka ili oznakom na kolovozu označeno kao mjesto rezervisano za vozila određenih korisnika, kad vozilo kojim upravlja ne pripada xxx vozilima;

22) na površinama na xxxxxx xx saobraćajnim znakom zabranjen saobraćaj vozila;

23) na površinama na xxxxxx xx saobraćajnim znakom zabranjeno zaustavljanje i/ili parkiranje vozila.

Izuzetno, vozač vozila kojim se obavlja auto taksi prevoz putnika može zaustaviti vozilo na mjestima iz stava 1 tač. 10, 11 12 i 18 ovog člana, kao i u saobraćajnoj xxxxx za vozila za javni prevoz putnika kojom se ne kreću tramvaji i to samo za vrijeme potrebno za ulazak, odnosno izlazak putnika.

Član 61

Vozač xx xxxxx da motorno, odnosno priključno vozilo, osim motocikla bez bočnog sjedišta i mopeda, koje je zaustavljeno na kolovozu obilježi sigurnosnim trouglom:

1) kad je bio prinuđen da vozilo zaustavi na mjestu ili dijelu puta iz člana 60 stav 1 ovog zakona, osim u slučaju iz xxxxx 21;

2) kad je vozilo zaustavljeno na kolovozu na takvom mjestu da vozači vozila koja xx xxxxx istim smjerom ne mogu ili teško mogu blagovremeno da ga uoče;

3) na putu van naselja, kao i na putu u naselju noću ili u uslovima smanjene vidljivosti kad je mjesto na kojem se vozilo zaustavilo nedovoljno osvijetljeno.

Sigurnosni trougao postavlja se na kolovozu iza zaustavljenog vozila, u vertikalnom položaju i na udaljenosti koja na putu van naselja ne može biti manja od 50 metara, a u naselju 10 metara, na način da vozač koji nailazi iz smjera na kojem je sigurnosni trougao postavljen može blagovremeno da ga uoči i zaustavi svoje vozilo, odnosno da bezbjedno obiđe zaustavljeno vozilo.

Kad je na putu zaustavljena kolona motornih vozila, sigurnosni trougao se postavlja na način iz stava 2 ovog člana, pri čemu se umjesto jednog, na kolovoz postavljaju dva sigurnosna trougla, jedan pored drugog.

Pored sigurnosnog trougla, na vozilu iz stava 1 ovog člana moraju biti uključeni svi pokazivači pravca.

Ako se vozač nalazi van svog vozila, na kolovozu, xxxxx xx da nosi prsluk sa svjetlosno reflektujućim osobinama.

Član 62

Vozač koji ostavlja vozilo na putu, prije nego što napusti vozilo, xxxxx xx da preduzme sve potrebne mjere kojima se sprječava da se vozilo samo pokrene sa mjesta na kojem je zaustavljeno, odnosno parkirano, kao i da preduzme druge potrebne mjere, i to:

1) da obezbjedi vozilo od neovlašćene upotrebe;

2) da prekine rad motora;

3) da stavi ručicu mjenjača u odgovarajući xxxxxx prenosa i po potrebi aktivira parkirnu kočnicu;

4) ako je vozilo ostavljeno na putu sa uzdužnim nagibom ­ da okrene prednje točkove prema ivičnjaku trotoara ili kolovoza, ako se vozilo ostavlja na nizbrdici, a da okrene prednje točkove prema sredini kolovoza, ako se vozilo ostavlja

na uzbrdici;

5) da stavi klinaste podmetače pod odgovarajuće točkove vozila ako je na putu sa uzdužnim nagibom ostavljeno vozilo koje po propisima xxxx imati podmetače;

6) da zaključa brave.

13. Vučenje vozila Član 63

U saobraćaju na putu vozilu na motorni pogon mogu da budu pridodata najviše dva priključna vozila za prevoz tereta, a na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila samo jedno priključno vozilo.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, turistički voz može da ima pridodata najviše tri priključna vozila.

Traktor može da vuče samo priključno vozilo za traktor, a ostala vozila na motorni pogon ne smiju da vuku priključno vozilo za traktor.

Vozilo na motorni pogon može da vuče samo priključno vozilo koje ne umanjuje njegovu stabilnost.

Na putničkom motornom vozilu može biti ugrađen samo uređaj za vuču priključnog vozila koji je zglobno rastavljiv, tako da se nakon korišćenja može demontirati.

Vozilo na motorni pogon opremljeno zglobno rastavljivim vučnim uređajem za vuču priključnog vozila (euro kuka), ako ne vuče priključno vozilo, ne smije učestvovati u saobraćaju sa postavljenim vučnim uređajem.

Priključno vozilo u kojem se prevoze putnici može biti pridodato samo autobusima u javnom gradskom, odnosno prigradskom prevozu.

Član 64

Zabranjeno je vučenje neispravnog vozila na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila.

Ukoliko je razlog za vuču nastao za vrijeme kretanja vozila na motorni pogon po autoputu, odnosno putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila, vučenje je dozvoljeno do prvog isključenja sa autoputa, odnosno puta rezervisanog za saobraćaj motornih vozila.

Član 65

Vozilo na motorni pogon može da vuče drugo motorno vozilo samo ako, zbog neispravnosti ili nedostatka pojedinih djelova, ne može samo da se kreće.

Vozilo na motorni pogon ne smije da vuče motocikl, moped kao ni laki ni teški tricikl.

Član 66

Neispravno vozilo na motorni pogon na putu može da se vuče pomoću xxxxx, xxxxx veze (rude) i oslanjanjem ili vješanjem vozila o vučno vozilo.

Pomoću xxxxx ne smije da se vuče vozilo na motorni pogon na kojem je neispravan uređaj za upravljanje ili uređaji za zaustavljanje, teretno vozilo ili autobus.

Krutom vezom ne smije da se vuče vozilo na motorni pogon koje nema ispravan uređaj za upravljanje, niti vozilo na motorni pogon xxxx xx ukupna xxxx xxxx od ukupne mase vučnog vozila, ako mu je neispravna radna kočnica.

Ukoliko se vozilo na motorni pogon vuče pomoću xxxxx ili xxxxx veze, lice koje upravlja vučenim vozilom xxxx da ima odgovarajuću dozvolu za upravljanje vozilom one kategorije kojoj pripada vozilo koje se vuče.

Član 67

Za vrijeme vučenja neispravnog vozila na vučnom vozilu moraju biti uključeni svi pokazivači pravca, kao i na vučenom vozilu ukoliko su ispravni. Na oba vozila xxxx biti postavljen sigurnosni trougao.

Na vozilo na motorni pogon koje vuče drugo vozilo na motorni pogon sigurnosni trougao se postavlja sa prednje, a na vučeno vozilo sa zadnje strane.

Vučenim vozilom zabranjen je prevoz lica, osim vozača koji njime upravlja.

Član 68

Vozilo na motorni pogon može da se vuče noću, kao i danju u slučaju smanjene vidljivosti, isključivo ako na svojoj zadnjoj strani ima uključena zadnja poziciona svijetla ili ako ga vuče vozilo na motorni pogon koje prilikom vučenja koristi žuto rotaciono svijetlo.

Član 69

Odstojanje između vučnog i vučenog motornog vozila, ako se vuče užetom, xxxx da iznosi od tri do pet metara, a ako se vuče pomoću xxxxx veze, može da iznosi i manje od tri metra.

Vozilo na motorni pogon koje na putu vuče neispravno vozilo ne smije se kretati brzinom većom od 40 km/h.

Član 70

Vučenje teretnog vozila ili xxxxx vozila, odnosno traktora sa priključnim vozilom, kad su sa teretom, dozvoljeno xx xxxx do prvog mjesta pogodnog za pretovar tereta, a izuzetno i do prvog mjesta na kojem se može otkloniti neispravnost na vozilu.

14. Upotreba svijetla u saobraćaju

Član 71

Danju, na motornom vozilu za vrijeme vožnje u saobraćaju na putu, moraju da budu uključena oborena svijetla ili dnevna svijetla.

Noću, na motornom vozilu za vrijeme vožnje u saobraćaju na putu, moraju da budu uključena velika svijetla. Vozač xx xxxxx da, umjesto velikih svijetla, upotrebljava oborena:

1) kad pri mimoilaženju sa drugim vozilom ocijeni da svijetlom svog vozila zasljepljuje vozača vozila koje mu dolazi u susret, na odstojanju manjem od 200 m;

2) kad ometa vozača vozila ispred njega;

3) na putu osvijetljenom uličnom rasvjetom;

4) u tunelu;

5) ako ometa upravljača šinskog vozila ili plovila;

6) za vrijeme magle;

7) kad je vozilo zaustavljeno.

Odredbe st. 2 i 3 ovog člana ne odnose se na vozača vozila za koje ne postoji obaveza ugradnje velikih svijetla.

Član 72

Poziciona svijetla moraju biti uključena svo vrijeme kad je uključeno veliko, odnosno oboreno svijetlo, odnosno svijetlo za maglu.

Noću i danju, u uslovima smanjene vidljivosti, na vozilu na putu moraju biti uključena zadnja poziciona svijetla.

Svijetla, odnosno katadiopteri za vrijeme vožnje ne smiju da budu zaklonjeni niti zaprljani u mjeri da su neuočljivi za ostale učesnike u saobraćaju.

Član 73

Za vrijeme magle, na motornom vozilu moraju da budu uključena oborena svijetla, odnosno svijetla za maglu ili obje vrste svijetla.

Zadnje svijetlo za maglu upotrebljava se samo po magli ili u slučaju smanjene vidljivosti.

Član 74

Zaustavljeno ili parkirano vozilo na kolovozu, noću i u uslovima smanjene vidljivosti, xxxx imati uključena poziciona, odnosno parkirna svijetla.

Na vozilu iz stava 1 ovog člana svijetla ne moraju biti uključena ako se ono nalazi na dijelu puta gdje je ulično osvijetljenje takvo da je vozilo dovoljno vidljivo, na za to posebno obilježenom mjestu.

Član 75

Prilikom kretanja noću ili u uslovima smanjene vidljivosti:

1) pješak koji se kreće po kolovozu na javnom putu van naselja xxxx nositi osvjetljenje ili biti označen reflektujućom materijom;

2) pješak koji na kolovozu vuče ili xxxx ručna kolica xxxx da nosi prsluk sa svjetlosno reflektujućim osobinama ili na lijevoj strani kolica drži upaljeno najmanje jedno bijelo ili žuto svijetlo koje xxxx biti uočljivo sa prednje i zadnje strane, osim kad je ulično osvijetljenje takvo da su pješak i kolica vidljivi;

3) lice koje koristi invalidska kolica xxxx xx kolicima da ima uključeno najmanje jedno bijelo ili žuto svijetlo na lijevoj strani koje xxxx biti uočljivo sa prednje i zadnje strane, osim kad je ulično osvjetljenje takvo da je lice u invalidskim kolicima dovoljno vidljivo;

4) pješaci koji xx xxxxx po kolovozu u organizovanoj koloni, osim pogrebnih ili odobrenih povorki, vojnih ili policijskih jedinica, dužni su da nose prsluk sa svjetlosno reflektujućim osobinama ili naprijed drže upaljeno najmanje jedno bijelo

ili žuto svijetlo, a na zadnjoj strani svijetlo crvene boje;

5) bicikl xxxx da ima upaljeno jedno bijelo svijetlo na prednjoj strani i jedno crveno svijetlo na zadnjoj strani;

6) zaprežno vozilo xxxx da ima upaljeno najmanje jedno bijelo svijetlo na prednjoj strani i najmanje jedno crveno svijetlo na zadnjoj strani. Ova svijetla moraju biti postavljena na uzdužnoj osi vozila ili na njegovoj lijevoj strani, a ako se na zaprežnom vozilu nalazi samo jedno svijetlo, postavlja se na vidnom mjestu na lijevoj strani vozila;

7) vodiči i goniči životinja, kad xx xxxxx po kolovozu van naselja, moraju da nose prsluk sa svjetlosno reflektujućim osobinama.

15. Odstojanje između vozila

Član 76

Vozač xxxx da drži potrebno odstojanje od vozila koje se kreće ispred njega, tako da može blagovremeno da uspori ili da se zaustavi, ako vozilo ispred njega uspori ili se zaustavi.

Član 77

Kad se na javnom putu van naselja koji ima samo jednu saobraćajnu traku za saobraćaj vozila u jednom smjeru, xxx saobraćajnom trakom kreću jedno za drugim motorna vozila xxxx xx najveća dozvoljena xxxx xxxx od 3.500 kg ili xxxx xx dužina veća xx xxxxx metara, vozač takvog vozila xx xxxxx da, osim kad vrši preticanje ili se priprema za preticanje, između svog i vozila koje se kreće ispred njega drži odstojanje koje omogućava bezbjedno preticanje xx xxxxxx vozila koja xx xxxxx iza njega.

16. Saobraćaj tramvaja i drugih vozila na šinama

Član 78

Odredbe ovog zakona shodno se primjenjuju i na saobraćaj tramvaja i drugih vozila koja se na putu kreću po šinama, osim ako to ne isključuju konstrukcione osobine tih vozila ili način njihovog kretanja.

17. Saobraćaj motokultivatora, traktora i radnih mašina sa priključcima

Član 79

Motokultivator, traktor i radna mašina mogu u saobraćaju na putu da imaju samo priključke za izvođenje radova shodno njihovoj namjeni, koji moraju biti označeni u skladu sa ovim zakonom.

Radna mašina ne smije u saobraćaju na putu da vuče priključno vozilo.

Noću ili danju, u uslovima smanjene vidljivosti, motokultivator, traktor i radna mašina u saobraćaju na putu moraju imati na prednjoj strani upaljena oborena svijetla za osvjetljavanje puta, a na zadnjoj strani poziciona svijetla i katadiopter.

Motokultivator ili radna mašina koji se na ravnom putu mogu kretati brzinom većom od 20 km/h moraju da imaju stop svijetla.

Oborena svijetla, poziciona svijetla, katadiopteri i stop svijetla iz st. 3 i 4 ovog člana moraju da ispunjavaju uslove i biti postavljeni u skladu sa članom 242 ovog zakona.

Ako motokultivator i radna mašina nemaju svjetlosne signalne uređaje za davanje svjetlosnih znakova (stop svijetla i pokazivače pravca), vozač, odnosno pratilac xxxxx xx da o promjeni pravca kretanja vozila blagovremeno da znak rukom.

Član 80

Motokultivator i radna mašina sa priključnim vozilom moraju u saobraćaju na putu da imaju ispravne uređaje za upravljanje i uređaje za zaustavljanje koji moraju da ispunjavaju uslove iz člana 242 ovog zakona.

Efikasnost djelovanja uređaja za zaustavljanje na vozilima iz stava 1 ovog člana xxxx biti za radne kočnice najmanje 25%, a za pomoćne kočnice najmanje 15% od propisanog koeficijenta kočenja.

Član 81

Radna mašina koja prelazi granice dozvoljenih dimenzija, ukupne težine ili osovinskog opterećenja može se kretati u saobraćaju na putu samo uz posebnu dozvolu za vanredni prevoz, koja se izdaje u skladu sa posebnim zakonom kojim se uređuju javni putevi.

Član 82

Na motokultivatoru, traktoru ili radnoj mašini se za vrijeme vožnje može nalaziti samo vozač.

Priključnim vozilom koje vuče motokultivator u saobraćaju na putu dozvoljen je prevoz najviše tri xxxx xxxx utovaraju ili istovaraju teret ili obavljaju poljoprivredne radove.

Prevoz lica, u smislu stava 2 ovog člana, može se vršiti samo ako motokultivatorom u saobraćaju na putu upravlja lice koje ima važeću vozačku dozvolu.

18. Saobraćaj zaprežnih vozila i gonjenje životinja u saobraćaju

Član 83

Vozač zaprežnog vozila xxxx imati najmanje 16 xxxxxx xxxxxx.

Vozač zaprežnog vozila xx xxxxx da u saobraćaju na putu zaprežnim vozilom upravlja iz vozila ili da vodi upregnute životinje krećući se pored njih.

Zaprežno vozilo xxxx da ima uređaje za kočenje koji omogućavaju bezbjedno zaustavljanje zaprežnog vozila.

Zaprežno vozilo koje se kreće iza drugog zaprežnog vozila xxxx xx kretati na odstojanju od najmanje 50 metara, da bi se omogućilo preticanje motornim vozilima.

Za zaprežno vozilo koje se kreće na putu može biti privezana jedna životinja i to sa xxxxx xxxxxx zadnjeg xxxxxx xxxxxx.

Zaprežno vozilo ne smije da se ostavlja na putu bez nadzora vozača ili drugog lica sposobnog da kontroliše upregnute životinje.

Član 84

Domaće životinje mogu biti na putu samo u pratnji xxxx xxxx su dužna da ih vode i obezbjeđuju da životinje ne ugrožavaju bezbjednost saobraćaja. Na autoputu, putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila, magistralnom putu,

kao i biciklističkoj stazi nije dozvoljen pristup životinjama, odnosno vođenje životinja.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, za vrijeme sezonske seobe životinja može se dozvoliti gonjenje životinja u stadu ili krdu na magistralnom putu, pri čemu se moraju preduzeti potrebne mjere bezbjednosti.

Ukoliko se životinje iz stava 1 ovog člana prevoze u vozilu, prevoz xx xxxx obavljati na način da se ne ugrožava ili ometa vozač, odnosno ostali učesnici u saobraćaju. Životinje koje se nalaze pored puta moraju biti pod nadzorom ili obezbijeđene tako da ne mogu izaći na put.

Životinje se vode ili gone što bliže desnoj ivici kolovoza na takav način da drugi učesnici u saobraćaju ne budu ugroženi.

Vlasnik, gonič, odnosno vodič životinja ne smije na javnim putevima da hrani, zadržava ili prikuplja životinje, kao i da ih na putu ostavlja bez nadzora.

Jahač ili drugo lice koje vodi životinju xxxxx xx da ukloni sve materije koje je životinja nanijela na put. Jahači za kretanje mogu koristiti kolovoz puta samo ukoliko to omogućava režim saobraćaja na xxx putu.

Na kretanje jahača po kolovozu shodno se primijenjuju odredbe ovog zakona koje se primenjuju na kretanje bicikla.

Član 85

Preko puta na kojem nema izgrađenih ili određenih prelaza životinje se mogu goniti ili voditi samo na preglednom dijelu puta.

Prelaženje životinja u stadu ili krdu preko magistralnog ili regionalnog puta moraju obezbjeđivati najmanje dva goniča koji se nalaze sa jedne i xx xxxxx xxxxxx puta preko kojeg prelaze.

Kad se životinje gone noću u stadu ili krdu, na početku i na kraju stada, odnosno krda xxxx xx nalaziti po jedan gonič, koji xx xxxxx da nosi upaljeno svijetlo vidljivo za druge učesnike u saobraćaju koji mu dolaze u susret, odnosno koji xx xxxxx iza njega, na udaljenosti od najmanje 150 m.

19. Saobraćaj bicikla, mopeda, motocikla, tricikla i četvorocikla

Član 86

Na magistralnim i regionalnim putevima zabranjena je vožnja bicikla djeci mlađoj od 16 xxxxxx xxxxxx.

Djeca koja su saobraćajnim vaspitanjem u školama i drugim ustanovama za vaspitavanje i obrazovanje osposobljena za vožnju bicikla mogu na lokalnim putevima samostalno upravljati biciklom, ako nijesu mlađa od 14 xxxxxx xxxxxx.

U zoni usporenog saobraćaja, xxxx xxxxx i nekategorisanom putu biciklom može upravljati i dijete sa navršenih 11 xxxxxx xxxxxx.

Izuzetno, u zoni usporenog saobraćaja biciklom može da upravlja i dijete mlađe od 11 xxxxxx xxxxxx ako je pod nadzorom lica starijeg od 16 xxxxxx xxxxxx.

Član 87

Vozač bicikla ne smije da se kreće biciklističkom stazom brzinom većom od 35 km/h.

Ukoliko na putu postoji biciklistička traka, vozač bicikla, mopeda i lakog tricikla xxxx da se kreće desnom biciklističkom trakom u odnosu na smjer kretanja saobraćaja.

Na biciklističkoj stazi za saobraćaj u oba smjera vozila, vozač bicikla xxxx da se kreće desnom stranom u smjeru kretanja vozila.

Ako se dva ili više vozača bicikla, mopeda, tricikla i motocikla kreću u grupi, dužni su da xx xxxxx jedan za drugim.

Član 88

Vozač bicikla, mopeda, tricikla i motocikla xxxx da upravlja vozilom na način kojim se ne umanjuje stabilnost vozila i ne ometaju drugi učesnici u saobraćaju, a naročito ne smije da:

1) ispušta upravljač iz ruku;

2) sklanja noge sa pedala;

3) se pridržava za drugo vozilo;

4) vodi, vuče ili potiskuje druga vozila, odnosno životinje, osim da vuče priključno vozilo za bicikl, dopusti da vozilo kojim upravlja bude vučeno ili potiskivano, prevozi predmete koji mogu da ga ometaju tokom upravljanja, na oba uva upotrebljava slušalice za audio uređaje;

5) vozi na jednom točku.

Član 89

Vozač i putnik motocikla, mopeda, tricikla i četvorocikla moraju za vrijeme vožnje nositi na glavi zakopčanu homologovanu zaštitnu kacigu, na način utvrđen deklaracijom proizvođača kacige.

Vozač i putnik iz stava 1 ovog člana ne smiju, umjesto zaštitne kacige za ovu kategoriju vozila, koristiti zaštitne kacige za bicikliste ili druge namjene.

Zaštitnu kacigu za vrijeme vožnje na magistralnom i regionalnom putu, na xxxxx xxxx nositi vozač bicikla.

Vozač bicikla koji se kreće kolovozom na javnom putu izvan naselja xxxxx xx noću i danju u slučaju smanjene vidljivosti koristiti prsluk sa svjetlosno reflektujućim osobinama.

Vozač bicikla, mopeda, tricikla, odnosno motocikla ne smije da prevozi lice koje je pod uticajem alkohola, odnosno psihoaktivnih supstanci ili koje iz drugih razloga nije sposobno da upravlja svojim postupcima.

Na magistralnom i regionalnom putu zabranjeno je vršiti obuku za vožnju bicikla.

Bliže uslove koje moraju da ispunjavaju zaštitne kacige koje koriste vozači, odnosno xxxx xxxx se prevoze na motociklu, mopedu, triciklu i četvorociklu propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Član 90

Bicikl, moped i motocikl u saobraćaju na putu mogu da imaju priključno vozilo sa dva točka namijenjeno za prevoz tereta, priključeno tako da je obezbijeđena stabilnost vozila u kojem ne smiju da se prevoze putnici. Priključno vozilo ne smije biti šire od jednog metra, a na zadnjoj lijevoj strani xxxx imati poziciono svijetlo crvene boje ili trouglasti

katadiopter ako ga vuče bicikl.

20. Kretanje pješaka

Član 91

Pješak ne smije iznenada da stupi na kolovoz, da se kreće i zadržava na kolovozu, osim u slučajevima propisanim ovim zakonom.

Ukoliko se pješak kreće po kolovozu na putu van naselja, xxxx da se kreće što bliže lijevoj ivici kolovoza u smjeru kretanja suprotno od kretanja vozila, na način kojim ne ometa ili ne sprječava saobraćaj vozila.

Izuzetno xx xxxxx 2 ovog člana, pješak može da se kreće uz desnu ivicu kolovoza samo kad je takvo kretanje za njega bezbjednije (nepregledna krivina, provalija, usjek, odron i sl.).

Pješak koji učestvuje u saobraćaju u kolicima za lica sa invaliditetom ili se vozi na koturaljkama, skejtbordu i slično ne smije da se pridržava za vozilo u pokretu.

Na putu koji nema trotoar ili drugu površinu namijenjenu za kretanje pješaka, pješaci mogu koristiti za kretanje kolovoz u širini najviše do jednog metra xx xxxxx kolovoza.

Kad xx xxxxx kolovozom pješaci su dužni da xx xxxxx jedan za drugim, osim lica koje vodi dijete mlađe xx xxxxx xxxxxx starosti, pri čemu dijete xxxx biti xxxxx ivici kolovoza.

Pješak xxxx xxxx ručna kolica, bicikl, moped ili motocikl, lice sa invaliditetom koje se kreće u invalidskim kolicima, moraju se kretati uz desnu ivicu kolovoza u smjeru kretanja.

Član 92

Na putu koji ima trotoar ili drugu površinu namijenjenu za kretanje pješaka, odnosno površinu pored kolovoza pogodnu za kretanje pješaka, pješak xx xxxxx da se kreće xxx površinama.

Radi obilaženja neke prepreke na trotoaru, pješak xx xxxxx da, prije stupanja na kolovoz, obrati pažnju na udaljenost i brzinu kretanja vozila koje mu se približava i da se prethodno uvjeri da stupanjem na kolovoz ne ugrožava bezbjednost saobraćaja.

Član 93

Kolona pješaka koja se kolovozom kreće pod kontrolom vodiča (organizovana kolona pješaka) xxxx xx kretati uz desnu ivicu kolovoza u smjeru kretanja.

Organizovana kolona pješaka ne smije da onemogućava normalno odvijanje saobraćaja niti da bude duža od 100 metara, osim pogrebne i odobrene kolone ili policijske ili vojne jedinice.

Ukoliko se kolovozom kreće više organizovanih kolona pješaka, odstojanje između pojedinih xxxxxx xxxx biti najmanje 30 metara.

Član 94

Pješak xx xxxxx da preko kolovoza ili biciklističke staze prelazi pažljivo i najkraćim putem, nakon što se uvjeri da to može učiniti na bezbjedan način.

Prilikom prelaska preko kolovoza pješak ne smije da razgovara mobilnim telefonom niti da ima slušalice na ušima.

Na putu sa pješačkim prelazom ili posebno izgrađenim prelazom, odnosno prolazom za pješake, pješak xx xxxxx da se prilikom prelaženja puta kreće xxx prelazom, odnosno prolazom, ako od njega nije udaljen više od 100 metara.

Član 95

Na pješačkom prelazu na kojem je saobraćaj pješaka regulisan svjetlosnim saobraćajnim znacima pješak xx xxxxx da postupa u skladu sa xxx znacima.

Na pješačkom prelazu, na kojem je saobraćaj pješaka regulisan znacima koje daje ovlašćeni policijski službenik, pješak može da prelazi kolovoz samo kad je datim znakom dozvoljen prolaz.

Na pješačkom prelazu, na kojem saobraćaj nije regulisan svjetlosnim saobraćajnim znacima ni znacima koje daje ovlašćeni policijski službenik, pješak xx xxxxx da se prije stupanja na pješački prelaz, prethodno uvjeri da kolovoz može da pređe na bezbjedan način i da time ne ugrožava bezbjednost saobraćaja.

Pješak koji namjerava da pređe preko kolovoza na mjestu na kojem ne postoji pješački prelaz ne smije da stupi na kolovoz ako time ometa saobraćaj vozila.

Član 96

Pješak ne smije stupiti ni kretati se po kolovozu autoputa ili putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila. Zabrana iz stava 1 ovog člana ne važi za:

1) ovlašćenog policijskog službenika tokom obavljanja službene dužnosti;

2) lice koje obavlja uviđaj saobraćajne nezgode ili učestvuje u uviđaju;

3) radnika koji obavlja radove na putu;

4) lice koje obavlja poslove na otklanjanju posljedica saobraćajne nezgode ili neispravnosti na vozilu i teretu;

5) lice koje pruža hitnu medicinsku ili prvu pomoć;

6) inspektora za puteve za vrijeme obavljanja službene dužnosti, kao i na radnike upravljača puta;

7) vozača vozila koje je prinudno zaustavljeno.

Lica iz stava 2 ovog člana, kao i mjesta na kojima xx xxxx preduzimaju radnje moraju biti obilježena, na način da se omogući bezbjednost svih učesnika u saobraćaju.

21. Obaveze vozača prema pješacima

Član 97

Ako je saobraćaj na pješačkom prelazu regulisan svjetlosnim saobraćajnim znakovima ili znacima ovlašćenog policijskog službenika, vozač xx xxxxx da vozilo zaustavi ispred pješačkog prelaza kad mu je datim znakom zabranjen prolaz, a ako mu je na takvom prelazu datim znakom dozvoljen prolaz, vozač xx xxxxx da propusti pješaka koji je već stupio na pješački prelaz.

Ako se pješački prelaz iz stava 1 ovog člana nalazi na ulazu na bočni put, vozač koji skreće na taj put xxxxx xx da skretanje izvrši na bezbjedan način i da propusti pješaka koji je već stupio ili stupa na pješački prelaz ili pokazuje namjeru da će stupiti na pješački prelaz, a po potrebi, da zaustavi svoje vozilo.

Ako na pješačkom prelazu saobraćaj nije regulisan uređajima za davanje svijetlosnih saobraćajnih znakova niti znacima policijskih službenika, vozač xx xxxxx da prilagodi brzinu vozila tako da u svakoj situaciji koju vidi ili ima razloga da predvidi može bezbjedno da zaustavi vozilo ispred pješačkog prelaza i propusti pješaka koji je već stupio ili stupa na pješački prelaz ili pokazuje namjeru da će stupiti na pješački prelaz.

Vozač koji skreće na bočni put na čijem ulazu ne postoji pješački prelaz xxxxx xx da propusti pješake koji su već stupili ili stupaju na kolovoz.

Ako su u slučajevima iz st. 1 do 4 ovog člana pješaci djeca, nemoćna lica, slijepa xxxx xxxx xx xxxxx uz upotrebu bijelog štapa i/ili psa vodiča, lica sa invaliditetom koja xx xxxxx u invalidskim kolicima ili za kretanje koriste druga ortotičko­ protetička pomagala, vozač je obavezan da zaustavi vozilo i da ih propusti.

Vozač ne smije vozilom da presijeca organizovanu kolonu pješaka koja se kreće po kolovozu.

22. Saobraćaj na prelazu puta preko željezničke pruge Član 98

Na prelazu puta preko željezničke pruge vozač xx xxxxx da propusti šinsko vozilo koje se kreće po željezničkoj pruzi.

Vozač koji se vozilom približava prelazu puta preko željezničke pruge xxxxx xx da kretanje vozila prilagodi tako da ga može zaustaviti ispred uređaja za zatvaranje saobraćaja na prelazu ili ispred uređaja za davanje znakova kojima se najavljuje približavanje voza, odnosno da može da zaustavi vozilo prije nego što stupi na željezničku prugu.

Član 99

Učesnici u saobraćaju dužni su da se zaustave ispred prelaza puta preko željezničke pruge, ako je uređaj za zatvaranje saobraćaja spušten, ako je taj uređaj počeo da xx xxxxxx ili ako se daju svjetlosni ili zvučni znaci koji upozoravaju da će taj uređaj početi da xx xxxxxx, odnosno kad im je svjetlosnim saobraćajnim znakom, kojim se najavljuje približavanje voza prelazu puta preko željezničke pruge u istom nivou bez branika, zabranjen prolaz.

Član 100

Ispred prelaza puta preko željezničke pruge u istom nivou, na kojem su postavljeni svjetlosni saobraćajni znakovi, učesnici u saobraćaju dužni su da se zaustave kad se pojavi crveno trepćuće svijetlo ili crveno neprekidno svijetlo.

Učesnici u saobraćaju koji prelaze preko željezničke pruge u istom nivou dužni su da to čine sa potrebnom opreznošću i kad svijetla na prelazu nijesu upaljena.

Na prelazu puta preko željezničke pruge u istom nivou, na kojem nema uređaja za zatvaranje saobraćaja, niti uređaja za davanje znakova kojima se najavljuje približavanje voza, učesnici u saobraćaju mogu da pređu preko željezničke pruge nakon što se prethodno zaustave i uvjere da prugom ne nailazi voz ili neko drugo vozilo koje se kreće po šinama.

23. Saobraćaj na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila

Član 101

Autoputem i putem rezervisanim za saobraćaj motornih vozila dozvoljeno je kretanje samo motocikla, tricikla, četvorocikla, putničkog vozila, autobusa i teretnog vozila, sa ili bez priključnog vozila.

Autoputem i putem rezervisanim za saobraćaj motornih vozila ne smiju se kretati vozila iz stava 1 ovog člana xxxx xx najveća konstruktivna brzina manja od 50 km/h.

Odredbe st. 1 i 2 ovog člana ne odnose se na policijska i vojna vozila.

Član 102

Na autoput, odnosno put rezervisan za saobraćaj motornih vozila, vozač može da se uključi, odnosno isključi samo prilaznim putem namijenjenim za uključenje na taj put, odnosno isključenje sa puta.

Vozač koji se motornim vozilom uključuje u saobraćaj na autoput ili put rezervisan za saobraćaj motornih vozila xxxxx xx da:

1) koristi saobraćajnu traku za uključivanje, kad takva traka postoji u produžetku priključnog puta i da se u saobraćaj uključi dajući znak pokazivačem pravca, na način kojim ne ugrožava saobraćaj vozila;

2) propusti vozila koja xx xxxxx po xxx putu, ako na mjestu na kojem se uključuje u saobraćaj na autoputu ne postoji posebna traka za uključivanje.

Vozač koji se vozilom isključuje iz saobraćaja sa autoputa ili puta rezervisanog za saobraćaj motornih vozila xxxxx xx da vozilom blagovremeno zauzme položaj na krajnjoj desnoj saobraćajnoj xxxxx i da što prije pređe na saobraćajnu traku za isključivanje, ako takva traka postoji na ulazu u priključni put.

Član 103

Na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila xx xxxx saobraćajnih traka namijenjenih kretanju više vozila u jednom smjeru, vozač motornog vozila xxxx xx kretati krajnjom desnom saobraćajnom trakom, osim ako xx xxxxxxx vozilima koja xx xxxxx manjom brzinom od brzine kretanja njegovog vozila.

Saobraćajnom trakom za prinudno zaustavljanje vozila zabranjeno je kretanje vozila. Izuzetno xx xxxxx 2 ovog člana, vozila pod pratnjom i vozila sa prvenstvom prolaza mogu se kretati saobraćajnom trakom za prinudno zaustavljanje vozila kad su ostale saobraćajne trake zauzete vozilima.

Na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila sa tri ili više saobraćajnih traka namijenjenih za saobraćaj vozila u jednom smjeru, vozači teretnih vozila xxxx xx najveća dozvoljena xxxx xxxx od 3.500 kg i skupova vozila xxxx xx dužina veća xx xxxxx metara mogu da koriste samo dvije saobraćajne trake koje se prostiru uz desnu ivicu kolovoza.

Vozač vozila iz stava 4 ovog člana, na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila sa dvije saobraćajne trake namijenjene za kretanje vozila u jednom smjeru, xxxx xx kretati krajnjom desnom saobraćajnom takom, osim ako xx xxxxxxx vozilima koja xx xxxxx manjom brzinom od brzine kretanja njegovog vozila.

U slučaju zastoja saobraćaja na autoputu, na kojem ne postoji saobraćajna traka za prinudno zaustavljanje vozila, vozači su dužni da ostave xxxxxxxx xxxxxxx za prolaz vozila pod pratnjom i vozila sa prvenstvom prolaza, na način što će vozači koji se nalaze u desnoj saobraćajnoj xxxxx zauzeti položaj uz desnu ivicu saobraćajne trake, a vozači koji se

nalaze u lijevoj saobraćajnoj xxxxx zauzeti položaj uz lijevu ivicu saobraćajne trake, tako da omoguće nesmetani prolaz ovih vozila.

Član 104

Na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila vozač ne smije da zaustavlja i parkira motorno vozilo, osim na mjestima koja su za to posebno uređena i obilježena.

Na autoputu i putu rezervisanom za saobraćaj motornih vozila vozač ne smije da vrši polukružno okretanje vozilom niti da se kreće vozilom unazad.

Vozač koji je zbog neispravnosti na vozilu ili iz drugih razloga prinuđen da zaustavi vozilo na kolovozu autoputa ili puta rezervisanog za saobraćaj motornih vozila, xxxxx xx da ga zaustavi na saobraćajnoj xxxxx za prinudno zaustavljanje vozila i da preduzme potrebne mjere da vozilo što prije ukloni sa kolovoza, a ako nema saobraćajne trake za prinudno zaustavljanje vozila, xxxxx xx da ga do uklanjanja sa kolovoza obilježi u skladu sa ovim zakonom.

24. Vozila pod pratnjom

Član 105

Vozilo pod pratnjom je vozilo xxxx xx dodijeljena pratnja policijskih ili vojnih vozila kad daju posebne zvučne i svjetlosne znake. Kao vozilo pod pratnjom smatra se i samo policijsko ili vojno vozilo kad daje posebne zvučne i svjetlosne znake.

Posebni svjetlosni i zvučni znaci vozila pod pratnjom su crveno i plavo trepćuće svijetlo koja se naizmenično pale (u daljem tekstu: crveno i plavo svijetlo) i zvučni znak promjenljive frekvencije (u daljem tekstu: sirena).

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, vozilo pod pratnjom može davati samo posebne svjetlosne znake bez sirene, ako je omogućena dovoljna vidljivost tog vozila i bezbjednost učesnika u saobraćaju, osim kad se vozilo pod pratnjom kreće brzinom većom od dozvoljene na xxx dijelu puta.

Radi bolje vidljivosti, vozilo pod pratnjom može, pored trepćućih svijetla, davati i svjetlosni znak upozorenja iz člana 54 ovog zakona.

Uređaji za davanje posebnih zvučnih i svjetlosnih znakova iz st. 1 i 2 ovog člana mogu se ugrađivati i postavljati samo na vozilima iz stava 1 ovog člana, namijenjenim da vrše pratnju.

Uređaji za davanje posebnih zvučnih i svjetlosnih znakova iz st. 1 i 2 ovog člana, mogu se upotrebljavati samo na vozilima iz stava 1 ovog člana, kad ta vozila vrše pratnju.

Vozila pod pratnjom imaju prvenstvo prolaza u odnosu na sva druga vozila, osim u odnosu na vozila koja xx xxxxx raskrsnicom na kojoj je saobraćaj regulisan svjetlosnim saobraćajnim znakovima ili znacima ovlašćenog policijskog službenika kad im je xxx znakovima zabranjen prolaz.

Na vozila iz stava 7 ovog člana ne primjenjuju se odredbe ovog zakona o ograničenju brzine, propuštanju pješaka, zabrani presijecanja kolone pješaka, zabrani preticanja i obilaženja vozila i zabrani korišćenja uređaja za komunikaciju, pod uslovom da ne ugrožavaju bezbjednost drugih učesnika u saobraćaju.

Član 106

Vozač koji na putu susretne ili ga sustigne vozilo, odnosno vozila pod pratnjom, xxxxx xx da propusti ta vozila, da im

omogući mimoilaženje i preticanje, odnosno obilaženje i, po potrebi, da ukloni vozilo sa kolovoza ili da se zaustavi, kao i da se pridržava naredbi koje mu daju lica iz pratnje, odnosno da kretanje nastavi tek kad prođu sva vozila pod pratnjom.

Pješak ne smije da stupi na kolovoz, odnosno xxxxx xx da se skloni sa kolovoza da bi omogućio nesmetan prolaz vozilima pod pratnjom.

Na međusobno pravo prvenstva prolaza vozila iz stava 1 ovog člana primjenjuju se odredbe ovog zakona o prvenstvu prolaza.

25. Vozila sa prvenstvom prolaza

Član 107

Vozilo sa prvenstvom prolaza je policijsko vozilo, vojno vozilo, vozilo hitne medicinske pomoći, vatrogasne službe, odnosno službeno vozilo inspekcije za drumski saobraćaj kad daju posebne zvučne i svjetlosne znake.

Vozila sa prvenstvom prolaza su i vozila ministarstva nadležnog za izvršenje krivičnih sankcija kad prevoze xxxx xxxxxx slobode, kad daju posebne zvučne i svjetlosne znake.

Posebni svjetlosni i zvučni znaci vozila sa prvenstvom prolaza su najmanje jedno plavo trepćuće ili rotaciono svijetlo (u daljem tekstu: plavo svijetlo) i sirena.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, vozilo sa prvenstvom prolaza može davati samo posebne svjetlosne znake bez sirene, ako je omogućena dovoljna vidljivost tog vozila i bezbjednost učesnika u saobraćaju, osim kad se vozilo sa prvenstvom prolaza kreće brzinom većom od dozvoljene na xxx dijelu puta i ako bi upotreba sirene onemogućila ili omela uspješno izvršenje službenog zadatka.

Uređaji za davanje posebnih zvučnih i svjetlosnih znaka mogu se ugrađivati i postavljati samo na vozilima iz st. 1 i 2 ovog člana i člana 105 stav 1 ovog zakona.

Uređaji za davanje posebnih zvučnih i svjetlosnih znakova mogu se upotrebljavati samo na vozilima iz st. 1 i 2 ovog člana i člana 105 stav 1 ovog zakona, kad je to neophodno za efikasno i bezbjedno izvršenje službene radnje koja ne trpi odlaganje.

Vozila sa prvenstvom prolaza imaju prvenstvo prolaza u odnosu na sva druga vozila, osim u odnosu na vozila pod pratnjom i vozila koja xx xxxxx raskrsnicom na kojoj je saobraćaj regulisan svjetlosnim saobraćajnim znakovima ili znakovima ovlašćenog policijskog službenika, kad im je xxx znakovima zabranjen prolaz i na njih se ne primjenjuju odredbe ovog zakona o ograničenju brzine, propuštanju pješaka, zabrani presijecanja kolone pješaka, zabrani preticanja i obilaženja vozila i zabrani korišćenja uređaja za komunikaciju, pod uslovom da ne ugrožavaju bezbjednost drugih učesnika u saobraćaju.

Na policijska vozila sa ugrađenim uređajima za utvrđivanje prekršaja u saobraćaju na kojima nema posebnih uređaja za davanje svjetlosnih i zvučnih znakova, ne primjenjuju se odredbe ovog zakona o poštovanju saobraćajnih znakova na putu, ograničenju brzine, zabrani preticanja i obilaženja vozila, kad neposredno prate vozilo xxxxx xx učinjen prekršaj.

Član 108

Vozač koji na putu susretne ili ga sustigne vozilo, odnosno vozila sa prvenstvom prolaza, xxxxx xx da propusti ta vozila, da im omogući mimoilaženje i preticanje, odnosno obilaženje, a po potrebi da ukloni vozilo sa kolovoza ili se zaustavi,

kao i da se pridržava naredbi koje mu daju lica iz pratnje, odnosno da kretanje nastavi kad ova vozila prođu.

Kad vozilo sa prvenstvom prolaza obezbjeđuje prolaz vozilima koja xx xxxxx iza njega, ostali učesnici u saobraćaju imaju obavezu da postupaju prema xxx vozilima xxx xxxxx vozilima sa prvenstvom prolaza.

Lice koje upravlja vozilom sa prvenstvom prolaza dužno je da vodi računa o bezbjednosti ostalih učesnika u saobraćaju.

Pješak ne smije da stupi na kolovoz, odnosno xxxxx xx da se skloni sa kolovoza da bi omogućio nesmetan prolaz vozilima sa prvenstvom prolaza.

Na međusobno pravo prvenstva prolaza vozila iz stava 1 ovog člana primjenjuju se odredbe ovog zakona o prvenstvu prolaza.

Član 109

Kad policijsko vozilo sa prvenstvom prolaza daje istovremeno i svjetlosni znak upozorenja, vozač vozila koje se kreće neposredno ispred policijskog vozila koje daje te znake, xxxx odmah bezbjedno da zaustavi svoje vozilo uz desnu ivicu kolovoza, a po mogućnosti van kolovoza.

Vozač vozila koje se kreće neposredno iza policijskog vozila ili službenog vozila inspekcije za drumski saobraćaj koje daje posebne zvučne i svjetlosne znake xxxxx xx da postupi po znacima i naredbama ovlašćenog policijskog službenika i inspektora za drumski saobraćaj, odnosno da prati policijsko vozilo i vozilo inspekcije za drumski saobraćaj do pogodnog mjesta i da se bezbjedno zaustavi iza navedenih vozila.

Na policijskim vozilima i službenim vozilima inspekcije za drumski saobraćaj, osim uređaja iz člana 105 stav 2 i člana 107 stav 3 ovog zakona, mogu se ugraditi i uređaji na kojima se izriču ili ispisuju naredbe i obavještenja vozačima koji xx xxxxx ispred ili iza.

26. Upotreba žutog rotacionog ili trepćućeg svijetla

Član 110

Vozilo koje se upotrebljava prilikom izvođenja radova, odnosno aktivnosti na putu, a naročito za gradnju, održavanje puteva, električnih, telekomunikacionih i drugih uređaja i instalacija, pružanje pomoći na putu, za premještanje, odnosno uklanjanje oštećenih, neispravnih i na nedozvoljenom mjestu parkiranih vozila, kao i za održavanje komunalnog xxxx, xxxx da ima uključeno žuto rotaciono ili trepćuće svijetlo, dok se ti radovi, odnosno aktivnosti obavljaju na kolovozu ili u blizini kolovoza.

U saobraćaju na putu, uključeno žuto rotaciono ili trepćuće svijetlo xxxx da ima:

1) vozilo koje prelazi propisane dimenzije, odnosno vozilo na kojem teret prekoračuje dozvoljene dimenzije i vozilo koje prati takav prevoz kad je to određeno u dozvoli za vanredni prevoz;

2) traktor noću, u uslovima smanjene vidljivosti i kad ima priključke za izvođenje radova na najisturenijoj tački tih uređaja;

3) radna mašina noću i u uslovima smanjene vidljivosti.

Žuto trepćuće ili rotaciono svijetlo može da se upotrebljava na vozilu kao upozorenje na prinudno zaustavljeno vozilo, saobraćajnu nezgodu, priredbu na putu ili drugu prepreku na putu.

Vozač koji se susretne sa vozilom na kojem su uključena žuta rotaciona ili trepćuća svijetla xxxxx xx da poveća opreznost i prilagodi brzinu i način kretanja svog vozila.

Upotreba žutog rotacionog ili trepćućeg svijetla dozvoljena xx xxxx u slučajevima propisanim ovim zakonom.

27. Prevoz tereta na vozilu

U saobraćaju na putu vozilo ne smije da se optereti:

Član 111

1) preko nosivosti upisane u saobraćajnu dozvolu, odnosno preko najvećeg osovinskog opterećenja pojedinih osovina određenih xx xxxxxx proizvođača vozila;

2) preko osovinskog opterećenja propisanog tehničkim normativima za vozila ili najveće dozvoljene ukupne mase;

3) preko mogućnosti koje dozvoljavaju osobine puta utvrđene saobraćajnim znakom;

4) tako da vozilo sa teretom premašuje najveće dozvoljene dimenzije za pojedine vrste vozila (dužina, širina i visina).

Teret na vozilu xxxx da bude smješten i obezbjeđen tako da prilikom vožnje ostaje u položaju postavljenom prilikom utovara, na način da ne:

1) ugrožava bezbjednost učesnika u saobraćaju i ne nanosi štetu putu i objektima na putu;

2) umanjuje stabilnost vozila i ne otežava upravljanje vozilom, kao i da ne utiče na funkcionisanje i korišćenje sklopova i djelova vozila;

3) umanjuje preglednost vozaču;

4) pada i ne rasipa se sa vozila po putu, odnosno ne vuče se po putu;

5) zaklanja svijetla, registarske tablice i druge propisane oznake na vozilu;

6) zagađuje životnu sredinu.

Teret u rasutom stanju, osim na priključnom vozilu za traktor, xxxx da bude prekriven. Pravno lice, preduzetnik, odnosno fizičko lice, koji vrše prevoz tereta, dužni su da prilikom utovara i prevoza tereta poštuju pravila iz st. 1, 2 i 3 ovog člana.

Član 112

Teret na motornom vozilu može da pređe najudaljeniju tačku na prednjoj strani vozila do jedan metar.

Teret na vozilu ne smije da pređe najudaljeniju tačku na zadnjoj strani vozila za više od 1/6 svoje dužine, a najviše za 1,5 metar, pri čemu teret preostalim dijelom dužine xxxx biti oslonjen na tovarni prostor.

Ukoliko teret na vozilu prelazi najudaljeniju tačku na zadnjoj strani vozila, xxxx biti označen u skladu sa ovim zakonom. Kod teretnih i priključnih vozila teret se označava propisanom tablom u skladu sa ovim zakonom, kod ostalih vozila crvenom tkaninom, a u uslovima smanjene vidljivosti crvenim svijetlom ili reflektujućom materijom crvene boje.

Ukoliko teret na vozilu bočno prelazi za više od 0,40 m spoljnu ivicu prednjeg ili zadnjeg svijetla za označavanje vozila,

spoljna ivica tereta na vozilu xxxx biti označena svijetlom i katadiopterom koji sa prednje strane daju bijelo svijetlo, a sa zadnje strane crveno svijetlo.

Pod najudaljenijom tačkom iz st. 1 do 4 ovog člana smatra se dimenzija vozila.

Vozilo sa teretom iz st. 1do 4 ovog člana ne smije da premašuje najveće dozvoljene dimenzije za tu vrstu vozila.

Član 113

Vozila koja su namijenjena za izvođenje radova van puta kad u saobraćaju na putu imaju instalirana oruđa za izvođenje radova, koja nijesu sklop vozila već izmjenljivo sredstvo za rad, moraju biti označena u skladu sa članom 110 stav 1 ovog zakona.

Utovar ili istovar tereta na xxxx xxxx se obavljati tako da ne ometa, odnosno ne ugrožava, ostale učesnike u saobraćaju.

28. Vanredni prevoz

Član 114

Kretanje po putu vozila, odnosno xxxxx vozila koja ne ispunjavaju uslove u pogledu dimenzija (dužina, širina i visina), najveće dozvoljene ukupne mase ili osovinskog opterećenja, odnosno vozilo koje sa teretom premašuje najveće dozvoljene dimenzije (dužina, širina i visina) za pojedine vrste vozila predstavlja vanredni prevoz.

Vanredni prevoz se vrši na osnovu dozvole koja se izdaje u skladu sa posebnim zakonom kojim se uređuju javni putevi.

29. Prevoz lica vozilima Član 115

U motornom vozilu, odnosno na vozilu i priključnom vozilu u saobraćaju na putu dozvoljeno je prevoziti onoliko lica koliko je označeno u saobraćajnoj dozvoli, na mjestima koja su za to predviđena.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, u teretnom vojnom, odnosno policijskom vozilu mogu se prevoziti lica u prostoru za smještaj tereta.

Na priključnom vozilu koje vuče traktor može se prevoziti najviše pet lica, a u tovarnom prostoru motokultivatora mogu se prevoziti najviše tri lica.

Lica iz stava 3 ovog člana koja se prevoze u tovarnom prostoru ne smiju stajati, sjedjeti na stranicama karoserije, na nestabilnom teretu ili teretu koji prelazi visinu tovarnog sanduka. Xxxx xxxx nijesu navršila 14 xxxxxx xxxxxx mogu se prevoziti samo u pratnji punoljetnog lica.

Teretno vozilo kojim se prevozi više od pet lica u prostoru za smještaj xxxxxx xxxx imati: sjedišta pričvršćena za pod karoserije široka najmanje 0,45 m, stranice na karoseriji visoke najmanje 1,20 m, stranicu na zadnjoj strani karoserije visoku najmanje 1,20 m, čvrst spoljašnji naslon visok najmanje 1,20 m na zadnjim sjedištima i na sjedištima duž ivice karoserije ako su njene stranice niže od 1,20 m, nosač cerade i ceradu sa dva otvora za ventilaciju, jedan na prednjoj, a drugi na zadnjoj strani, kao i stepenice za ulazak i izlazak lica.

Ukupna težina xxxx xxxx se prevoze u teretnom vozilu, u prostoru za smještaj tereta, ne smije da pređe 70% nosivosti

vozila.

Autobus za prevoz lica u javnom gradskom i prigradskom prevozu putnika xxxx imati dva do šest sjedišta najbližih ulazu rezervisanih za lica sa invaliditetom.

Član 116

U zatvorenom prostoru vozila koje se ne može otvoriti iznutra ne mogu se prevoziti lica. Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, u policijskim, vojnim i vozilima organa za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija mogu se prevoziti lica samo za službene potrebe.

U priključnom vozilu za stanovanje (xxxx prikolica) ne smiju se prevoziti lica.

Član 117

Vozač bicikla stariji od 18 xxxxxx može na biciklu prevoziti dijete do xxxx xxxxxx starosti, ako je na biciklu ugrađeno posebno sjedište, prilagođeno visini i težini djeteta i čvrsto spojeno sa biciklom i ako dijete na glavi nosi zakopčanu zaštitnu kacigu.

Dijete mlađe od 12 xxxxxx ne smije se prevoziti na mopedu, motociklu, triciklu i četvorociklu. Motocikl može da ima bočno sjedište za prevoz putnika.

Član 118

Za vrijeme kretanja vozila ne smije se uskakati u vozilo, iskakati iz vozila, otvarati vrata, naginjati se van vozila, isturati djelove tijela iz vozila i voziti se na spoljnim djelovima vozila ili na traktorskim prikolicama.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, na spoljnim djelovima vozila i priključnog vozila mogu se voziti xxxx xxxx obavljaju poslove svog radnog mjesta u vezi sa namjenom vozila ( vatrogasne službe, komunalne službe, elektrodistribucije ili drugih djelatnosti), ako je na xxx vozilu ugrađena platforma za stajanje ili sjeđenje ili posebni držači za ovu namjenu.

Ukoliko se na vozilu iz stava 2 ovog člana prevoze lica, brzina kretanja ne smije biti veća od 30 km/h.

Član 119

Vrata vozila nije dozvoljeno držati otvorena tokom kretanja vozila, niti je dozvoljeno započeti kretanje ukoliko vrata nijesu zatvorena.

Vozač ne smije započeti kretanje vozila dok putnici bezbjedno ne uđu, odnosno izađu iz vozila. U vozilu kojim se vrši javni prevoz putnika zabranjeno je pušenje i razgovor sa vozačem.

Član 120

Turistički voz može da se kreće samo po xxxxx xxxx je odredio nadležni organ jedinice lokalne samouprave. Turističkim vozom smije upravljati samo vozač koji ima vozačku dozvolu za upravljanje vozilima "B+E" kategorije.

Bliže uslove u pogledu korišćenja i tehničkih karakteristika turističkog voza propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

30. Probna vožnja

Član 121

Za probnu vožnju pri kojoj se, radi ispitivanja novoproizvedenog ili prepravljenog motornog, odnosno priključnog vozila, xxxx odstupiti od pravila o bezbjednosti saobraćaja na putevima propisanih ovim zakonom potrebno je odobrenje nadležnog organa.

Zahtjev za izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog člana sadrži: podatke o vozilu (vrsta, marka, tip i identifikacioni broj šasije vozila), svrhu probe, ime i prezime vozača koji će upravljati i broj njegove vozačke dozvole, podatke o licima xxxx xx se za vrijeme vožnje nalaziti u vozilu, naziv puta i relaciju na kojoj se probna vožnja obavlja, vrijeme izvođenja i naznačenje pravila o bezbjednosti saobraćaja na putevima propisanih ovim zakonom od kojih će se odstupati za vrijeme vožnje.

Ako bi se probnom vožnjom mogli oštetiti put ili putni objekti, odobrenje iz stava 1 ovog člana izdaje se uz prethodno pribavljenu saglasnost organa uprave nadležnog za poslove saobraćaja.

Odobrenjem iz stava 1 ovog člana određuje se sadržaj i način probne vožnje, mjere bezbjednosti, odnosno mjere obezbjeđenja koje organizator xxxx preduzeti o svom trošku, mjere koje xxxx preduzeti prilikom ispitivanja novoproizvedenih motornih i priključnih vozila, pravila o bezbjednosti saobraćaja na putevima propisanih ovim zakonom od kojih se odstupa tokom probne vožnje, imena xxxx xxxx obavljaju ispitivanje prilikom probne vožnje, kao i vrijeme u kojem će se obavljati probna vožnja, koje ne može biti duže od tri mjeseca. Odobrenje se može izdati za vozilo na kojem se vrši ispitivanje.

Probna vožnja može se obaviti samo u vrijeme i na način koji su određeni odobrenjem iz stava 1 ovog člana.

Motorno vozilo kojim se obavlja probna vožnja, pored registarskih, odnosno probnih tablica, xxxx biti na prednjem i zadnjem dijelu posebno obelježeno natpisom "PROBNA VOŽNjA".

Troškove nadležnog organa i organa uprave nadležnog za poslove saobraćaja nastale usljed održavanja probne vožnje snosi pravno, odnosno fizičko lice koje obavlja probnu vožnju.

IV. SPORTSKE I DRUGE PRIREDBE ILI AKTIVNOSTI NA PUTU

Član 122

Sportske i druge priredbe, xxx x xxxxx aktivnosti na putu mogu da se vrše na osnovu odobrenja nadležnog organa.

Ako se radi održavanja sportskih i drugih priredbi ili radi obavljanja drugih aktivnosti na putu zabranjuje saobraćaj na području jedne opštine, odobrenje iz stava 1 ovog člana izdaje se uz prethodnu saglasnost nadležnog organa opštine na čijem se području saobraćaj zabranjuje, a ako se saobraćaj zabranjuje na području dvije ili više opština ili na državnim putevima, odobrenje se izdaje uz saglasnost organa uprave nadležnog za poslove saobraćaja.

Član 123

Nadležni organ neće izdati odobrenje iz člana 122 ovog zakona ako za druge učesnike u saobraćaju nije obezbijeđen zaobilazni put.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, održavanje automobilske, motociklističke ili biciklističke trke može se odobriti i kad na

određenom putnom pravcu nema zaobilaznog puta.

Zahtjev za izdavanje odobrenja podnosi organizator sportske i druge priredbe ili određenih aktivnosti na putu (u daljem tekstu: organizator), najkasnije 15 xxxx prije održavanja sportske i druge priredbe ili obavljanja aktivnosti.

Zahtjev za izdavanje odobrenja sadrži: naziv organizatora sportske ili druge priredbe ili aktivnosti na putu, ime i prezime odgovornog lica za bezbjednost sportske ili druge priredbe ili aktivnosti, put (relaciju i mjesto) na kojem će se održati, vrijeme održavanja, sa satnicom svih karakterističnih obilježja, mjere koje će organizator preduzeti radi obezbjeđenja učesnika sportske ili druge priredbe ili aktivnosti i gledalaca, program sportske ili druge priredbe ili druge aktivnosti, kalendar i pravila takmičenja (elaborat). Uz zahtjev se prilaže saglasnost organa nadležnog za poslove saobraćaja, primjerak identifikacionih oznaka xxxx xxxx obezbeđuju sportsku ili drugu priredbu ili drugu aktivnost i oznake vozila koja prate učesnike priredbe.

Član 124

Nadležni organ odbiće zahtjev za održavanje sportske ili druge priredbe ili aktivnosti ako organizator ne može da sprovede mjere za obezbjeđenje učesnika i gledalaca.

Nadležni organ može odbiti zahtjev za održavanje sportske ili druge priredbe ili obavljanja određenih aktivnosti na putu, ako njeno organizovanje podrazumijeva obustavljanje saobraćaja na važnim putnim pravcima ili ako bi se priredbom, odnosno aktivnošću u većoj mjeri ugrožavao ili ometao saobraćaj na putu.

Član 125

Odobrenje iz člana 122 stav 1 ovog zakona, pored ostalog, sadrži:

1) mjere koje organizator xxxx preduzeti za obezbjeđenje učesnika i gledalaca;

2) obavezu organizatora da o mjerama ograničavanja ili zabrane saobraćaja obavijesti javnost putem medija, najkasnije 48 sati prije početka sportske ili druge priredbe, odnosno aktivnosti.

Član 126

Organizator ne smije početi sa održavanjem sportske ili druge priredbe ili aktivnosti na putu ako nije preduzeo mjere obezbjeđenja određene u odobrenju.

Ako organizator nije u mogućnosti da preduzme, odnosno sprovede mjere za obezbjeđenje učesnika i gledalaca u toku priredbe, nadležni organ koji je izdao odobrenje može odrediti potreban broj ovlašćenih policijskih službenika radi preduzimanja, odnosno sprovođenja tih mjera. U xxx slučaju troškove preduzimanja tih mjera snosi organizator priredbe, u skladu sa cjenovnikom usluga koje nadležni organ pruža fizičkim i pravnim licima, u skladu sa ovim zakonom.

Nadležni organ zabraniće održavanje sportske ili druge priredbe ili aktivnosti na putu kada utvrdi da organizator nije preduzeo sve mjere obezbjeđenja određene u odobrenju.

Član 127

Organizator xx xxxxx da prekine održavanje sportske, odnosno druge priredbe ili aktivnosti, ako:

1) su ugroženi učesnici ili gledaoci;

2) se u većoj mjeri naruši javni red i mir;

3) nastanu okolnosti zbog kojih bi bio odbijen zahtjev za izdavanje odobrenja za održavanje priredbe ili aktivnosti;

4) organizator ne sprovede određene mjere bezbjednosti;

5) to zahtijevaju drugi razlozi bezbjednosti.

Ako organizator ne postupi u skladu u stavom 1 ovog člana, nadležni organ će narediti da se priredba ili aktivnost na putu prekine.

Član 128

Takmičare na priredbi i učesnike drugih aktivnosti mogu xxxxxxx xxxx vozila obilježena posebnom oznakom koju određuje organizator. Primjerak oznake organizator dostavlja nadležnom organu, najkasnije pet xxxx prije početka priredbe.

Član 129

Po završetku sportske, odnosno druge priredbe ili aktivnosti na putu organizator xx xxxxx da odmah, a najkasnije u roku od 24 sata:

1) ukloni sa puta saobraćajne znakove i druge oznake, uređaje, predmete i objekte koji su postavljeni radi održavanja priredbe, odnosno obavljanja aktivnosti;

2) postavi na put saobraćajnu signalizaciju, predmete i objekte koji su bili uklonjeni radi održavanja priredbe, odnosno obavljanja aktivnosti;

3) popravi i dovede u prvobitno stanje put i objekte na putu ako su oštećeni prilikom održavanja priredbe, odnosno obavljanja aktivnosti.

Ako organizator ne postupi u skladu sa stavom 1 ovoga člana, nadležni organ će preduzeti odgovarajuće mjere da se uklone, odnosno postave saobraćajni znakovi i druge oznake, predmeti i objekti na putu.

Troškove uklanjanja i postavljanja saobraćajne signalizacije, predmeta i objekata na putu, kao i troškove popravke oštećenja puta i objekata na putu koji xx xxxxxxx održavanjem priredbe, odnosno obavljanjem aktivnosti na putu snosi organizator.

V. POSEBNI USLOVI I OGRANIČENjE SAOBRAĆAJA

Član 130

Nadležni organ može na javnom putu ili dijelu javnog puta, određenim danima ili u određenom vremenskom razmaku, zabraniti ili ograničiti saobraćaj svih ili pojedinih kategorija vozila kad je to neophodno za sprječavanje ili otklanjanje opasnosti za učesnike u saobraćaju ili kad to nalažu razlozi održavanja javnog xxxx x xxxx ili zbog nesmetanog odvijanja saobraćaja, odnosno ako se osnovano očekuje da će se saobraćaj odvijati otežano.

Ograničenja, odnosno zabrane iz stava 1 ovog člana moraju biti obilježeni odgovarajućim saobraćajnim znakovima na putu, o čemu javnost xxxx biti blagovremeno obaviještena.

Član 131

Brzina kretanja motornih vozila ili određenih kategorija vozila na određenom putu ili dijelu puta, kao i brzina kretanja motornih vozila određenim danima (vikend, državni ili vjerski praznici i sl.) ili u određenom periodu može se ograničiti samo kad to zahtijevaju razlozi bezbjednosti saobraćaja, odnosno ako se može osnovano očekivati da će se saobraćaj otežano odvijati u vrijeme za koje se ograničenje određuje.

Ograničenje brzine iz stava 1 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: Ministarstvo).

Član 132

Za vrijeme zimskih uslova na putu obavezna je upotreba zimske opreme za vozila koja učestvuju u saobraćaju.

Za pojedine vrste i kategorije vozila na određenom putu ili dijelu puta, u određeno vrijeme, obaveza upotrebe zimske opreme može se utvrditi bez obzira da xx xx xxx putu postoje zimski uslovi.

Zimski uslovi na putu podrazumijevaju postojanje snijega, leda ili poledice na putu.

Vremenski period i put, odnosno djelove puta na xxxxxx xx obavezna upotreba zimske opreme u smislu stava 1 ovog člana, kao i vrijeme, put, odnosno djelove puta i kategorije vozila za xxxx xx obavezna upotreba zimske oprema u smislu stava 2 ovog člana, naredbom propisuje Ministarstvo po prethodno pribavljenom mišljenju organa državne uprave nadležnog za poslove saobraćaja.

VI. SAOBRAĆAJNA SIGNALIZACIJA

1. Opšta pravila Član 133

Javni putevi moraju da se obilježe saobraćajnom signalizacijom, kojom se učesnici u saobraćaju upozoravaju na opasnost koja im prijeti na putu, odnosno dijelu puta, na ograničenja, zabrane i obaveze kojih se učesnici u saobraćaju moraju pridržavati i daju potrebna obavještenja za bezbjedno i nesmetano odvijanje saobraćaja u skladu sa zakonom kojim se propisuju javni putevi.

Saobraćajnom signalizacijom moraju da se obilježe i opasnosti privremenog karaktera, naročito one koje nastanu usljed iznenadnog oštećenja ili onesposobljavanja puta, kao i privremena ograničenja i privremene zabrane u saobraćaju, a ta signalizacija xx xxxx ukloniti čim prestanu razlozi zbog kojih je postavljena.

Učesnici u saobraćaju dužni su da se pridržavaju ograničenja, zabrana i obaveza izraženih saobraćajnom signalizacijom i da postupe u skladu sa njihovim značenjem.

Učesnici u saobraćaju su dužni da na mjestima, odnosno dionicama puta koje su označene znakovima opasnosti, svoje kretanje prilagode opasnostima na koje ih znakovi upozoravaju.

Član 134

Saobraćajnu signalizaciju čine saobraćajni znakovi, oznake na kolovozu i trotoaru, semafori, svjetlosne i druge oznake na putu.

Saobraćajna signalizacija se postavlja i održava tako da učesnici u saobraćaju mogu na vrijeme i xxxx da ih uoče danju i noću i da blagovremeno postupe u skladu sa njihovim značenjem.

Saobraćajna signalizacija xxxx xx ukloniti, dopuniti ili zamijeniti, ako njeno značenje ne odgovara izmijenjenim uslovima saobraćaja na putu ili zahtjevima bezbjednosti saobraćaja.

Sadržaj, oblik, boja i veličina saobraćajne signalizacije xxxx da bude ista u svim vremenskim uslovima, pri dnevnom svijetlu i pri osvjetljavanju farovima.

Saobraćajna signalizacija xxxx da bude osvijetljena ili izrađena od reflektujućih materija.

Član 135

Na saobraćajnoj signalizaciji i na njenom nosaču zabranjeno je postavljanje bilo čega što nije u vezi sa značenjem same signalizacije.

Zabranjeno je neovlašćeno postavljati, uklanjati, oštetiti i izmijeniti značenja saobraćajne signalizacije, kao i opreme puta.

Ne smiju se postavljati table, znakovi, svijetla, stubovi ili drugi slični predmeti kojima se zaklanja ili umanjuje uočljivost postavljene saobraćajne signalizacije.

Zabranjeno je postavljati predmete koji svojim oblikom, bojom, izgledom ili mjestom postavljanja podražavaju ili liče na saobraćajnu signalizaciju ili zasljepljuju učesnike u saobraćaju ili odvraćaju njihovu pažnju u mjeri koja može ugroziti bezbjednost saobraćaja.

2. Saobraćajni znakovi

Član 136

Saobraćajni znakovi su znakovi opasnosti, znakovi izričitih naredbi i znakovi obavještenja. Uz saobraćajni znak može biti postavljena dopunska tabla xxxx xx sastavni dio saobraćajnog znaka i koja bliže određuje njegovo značenje.

Znakovi opasnosti služe da se učesnici u saobraćaju upozore na opasnost koja im prijeti na određenom mjestu, odnosno dijelu puta i da se obavijeste o prirodi te opasnosti.

Znakovi izričitih naredbi učesnicima u saobraćaju na putu stavljaju do znanja zabrane, ograničenja i obaveze kojih se moraju pridržavati.

Znakovi obavještenja služe da pruže učesnicima u saobraćaju potrebna obavještenja o putu kojim xx xxxxx i xxxxx obavještenja koja im mogu biti korisna.

Ukoliko bezbjednost saobraćaja ili saobraćajno­tehnički uslovi to zahtijevaju, učesnicima u saobraćaju određeni saobraćajni znakovi, odnosno poruke mogu biti prenijete putem znakova koji u cijelini ili dijelimično mogu da mijenjaju sadržaj.

Na znakovima sa sadržajem poruka koji se može promijeniti, poruke mogu biti stalno aktivirane ili se aktiviraju prema potrebi i uslovima saobraćaja na putu.

Oblik, sadržaj, veličinu, uslove i način postavljanja saobraćajnih znakova propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja, uz saglasnost Ministarstva.

3. Semafori

Član 137

Za regulisanje saobraćaja i označavanje radova i prepreka na putu upotrebljavaju se i semafori koji emituju svjetlosne saobraćajne znakove.

Svjetlosni saobraćajni znakovi su svijetla crvene, žute, zelene, odnosno bijele boje.

Svijetlo koje daju svjetlosni saobraćajni znakovi iz st. 1 i 2 ovog člana može biti postojano (neprekidno) ili trepćuće (prekidajuće).

Član 138

Semaforima se reguliše kretanje vozila svijetlima crvene, žute i xxxxxx xxxx.

Izuzetno, na prelazu puta preko željezničke pruge saobraćaj vozila se reguliše samo svijetlima crvene boje, a na mjestima gdje se reguliše pristup vozila, dvobojnim svijetlima crvene i xxxxxx xxxx.

Kretanje tramvaja i vozila za javni prevoz putnika po putu može biti regulisano i svjetlosnim saobraćajnim znakovima bijele boje.

Kretanje pješaka preko kolovoza se reguliše dvobojnim svijetlima crvene i xxxxxx xxxx.

Član 139

Na semaforima sa trobojnim svijetlima svijetla su u obliku kruga, odnosno sa simbolom jedne ili više strelica.

Semafori sa trobojnim svijetlima u obliku kruga služe za regulisanje kretanja vozila na putu, odnosno raskrsnici.

Semafori sa trobojnim svijetlima sa simbolom jedne, odnosno dvije strelice služe za regulisanje kretanja vozila po smjerovima na raskrsnici.

Na semaforima sa trobojnim svijetlima sa simbolom jedne ili više strelica crveno i žuto svijetlo su u obliku kruga sa simbolima crne boje u obliku jedne ili više strelica, dok je zeleno svijetlo u obliku jedne ili više strelica u krugu crne boje.

Član 140

Na semaforima sa trobojnim svijetlima, svijetla se postavljaju po vertikalnoj osi, jedno ispod drugog, i to: crveno xxxx, žuto u sredini, a zeleno dolje. Ako je semafor postavljen iznad saobraćajne trake, svijetla mogu biti postavljena po horizontalnoj osi, jedno pored drugog i to: crveno lijevo, žuto u sredini, a zeleno desno.

Član 141

Za regulisanje kretanja bicikala na biciklističkim trakama ili stazama mogu se upotrebljavati semafori sa trobojnim svijetlima.

Svijetla na semaforu iz stava 1 ovog člana su crvene, žute i xxxxxx xxxx, xx xxxxxx se svijetla postavljaju po vertikalnoj osi, jedno ispod drugog, i to: crveno xxxx, žuto u sredini, a zeleno dolje.

Crveno i žuto svijetlo su u obliku kruga sa simbolom bicikla crne boje, a zeleno svijetlo je sa simbolom bicikla smješteno u krugu crne boje.

Na prelasku biciklističke staze za kretanje vozila iz stava 1 ovog člana preko kolovoza mogu se koristiti uređaji za

regulisanje kretanja pješaka, ako se staza nalazi uz obilježeni pješački prelaz.

Na semaforima sa trobojnim svijetlima:

Član 142

1) crveno i zeleno svijetlo ne smiju da budu uključena istovremeno;

2) žuto svijetlo može da bude uključeno kao postojano samostalno svijetlo u intervalu od prestanka zelenog do pojave crvenog svijetla ili istovremeno sa crvenim svijetlom prije uključenja zelenog svijetla ili kao samostalno trepćuće svijetlo;

3) zeleno svijetlo može biti trepćuće.

Član 143

Na raskrsnici ili na drugom mjestu na kojem je saobraćaj posebno regulisan uređajima za davanje svjetlosnih saobraćajnih znakova, svjetlosni saobraćajni znakovi imaju za učesnike u saobraćaju sljedeća značenja:

1) crveno svijetlo ­ zabrana prolaza;

2) zeleno svijetlo ­ xxxxxxxx xxxxxx;

3) žuto svijetlo ­ zabrana prolaza, osim za vozila koja se, u trenutku kad se žuto svijetlo pojavi, nalaze na tolikoj udaljenosti od svjetlosnog znaka da se ne mogu na bezbjedan način zaustaviti, a za ostale učesnike ­ zabrana prolaza, osim za pješake koji su već počeli da prelaze kolovoz;

4) žuto svijetlo upaljeno istovremeno sa crvenim svijetlom je upozorenje učesnicima u saobraćaju na skori prestanak zabrane prolaza i na pojavu zelenog svijetla;

5) žuto trepćuće svijetlo obavezuje sve učesnike u saobraćaju da xx xxxxx uz povećanu opreznost, pri čemu moraju poštovati postavljenu saobraćajnu signalizaciju, odnosno pravila prvenstva prolaza kroz raskrsnicu;

6) zeleno trepćuće svijetlo je upozorenje učesnicima u saobraćaju na skori prestanak slobodnog prolaza i na pojavu žutog, odnosno crvenog svijetla.

Vozač ne smije proći svjetlosni saobraćajni znak iz stava 1 ovog člana kad mu je xxx znakom zabranjen prolaz.

Član 144

Ako je semaforu za regulisanje saobraćaja na raskrsnici dodat jedan ili više dopunskih znakova u obliku zelene strelice, vozač može vozilom da prođe svjetlosni znak i da krene u pravcu označenom zelenom svjetlećom strelicom i za vrijeme dok je upaljeno crveno ili žuto svijetlo, pri čemu ne smije da ometa saobraćaj vozila koja xx xxxxx po putu na koji ulazi i xxxx da propusti pješake koji prelaze preko kolovoza.

Ako zeleno svijetlo na semaforu ima oblik strelice, vozač vozilom smije da se kreće samo u pravcu koji pokazuje strelica.

Član 145

Za regulisanje pristupa vozila upotrebljavaju se semafori sa dvobojnim svijetlima. Svijetla moraju biti postavljena po vertikalnoj osi, jedno ispod drugog, i to: crveno svijetlo xxxx, a zeleno svijetlo dolje, odnosno po horizontalnoj osi, jedno pored drugog: crveno svijetlo lijevo, a zeleno svijetlo desno.

Svijetla iz stava 1 ovog člana imaju sljedeće značenje: crveno svijetlo­zabranjen pristup, a zeleno svijetlo­dozvoljen pristup. Svijetla ne mogu da budu uključena istovremeno.

Vozač ne smije proći svjetlosni saobraćajni znak iz stava 1 ovog člana kad mu je xxx znakom zabranjen prolaz.

Član 146

Za regulisanje kretanja vozila po saobraćajnim trakama na kolovozu xx xxxx od dvije saobraćajne trake mogu se koristiti svjetlosni saobraćajni znakovi crvene, zelene i žute boje.

Crveno svijetlo u obliku ukrštenih linija ima značenje zabrane kretanja vozila duž saobraćajne trake iznad koje se ovaj znak nalazi.

Zeleno svijetlo u obliku strelice nadolje ima značenje slobodnog prolaza duž saobraćajne trake iznad koje se ovaj znak nalazi.

Žuta trepćuća strelica usmjerena koso nadolje ima značenje obavezne promjene saobraćajne trake iznad, odnosno u kojoj se ovaj znak nalazi i obavezuje vozača da se kreće saobraćajnom trakom na koju upućuje strelica.

Vozač ne smije da se kreće saobraćajnom trakom kojom mu je svjetlosnim saobraćajnim znakom iz ovog člana zabranjeno kretanje, odnosno xxxx da promijeni saobraćajnu traku kojom se kreće kad je to određeno na način iz stava 4 ovog člana.

Član 147

Za regulisanje kretanja pješaka upotrebljavaju se semafori sa svijetlima crvene i xxxxxx xxxx. Svijetla moraju biti postavljena po vertikalnoj osi, jedno ispod drugog, i to: crveno svijetlo xxxx, a zeleno svijetlo dolje, odnosno po horizontalnoj osi, jedno pored drugog: crveno svijetlo lijevo, a zeleno svijetlo desno.

Svjetlosni saobraćajni znakovi iz stava 1 ovog člana imaju sljedeće značenje:

1) crveno svijetlo ­ zabranjen prolaz;

2) zeleno svijetlo ­ dozvoljen prolaz;

3) trepćuće zeleno svijetlo ­ dozvoljen prolaz i nagovještaj da će se uskoro uključiti crveno svijetlo.

Na semaforu iz stava 1 ovoga člana mogu se dodati zvučni uređaji koji pješacima daju obavještenje o tome da je upaljeno zeleno svijetlo semafora, odnosno da im je dozvoljen prolaz.

Svijetla iz stava 1 ovog člana sastoje se od svijetleće površine crvene ili xxxxxx xxxx na kojoj se nalazi tamna silueta pješaka ili od tamne površine na kojoj se nalazi svijetleća silueta pješaka crvene ili xxxxxx xxxx.

Svijetla iz stava 1 ovog člana ne smiju da budu uključena istovremeno.

Pješak, odnosno vozač bicikla ne smije preći niti započeti prelazak kolovoza kad mu je svjetlosnim saobraćajnim znakom, kojim se reguliše kretanje pješaka, prelazak zabranjen.

Član 148

Za regulisanje kretanja tramvaja upotrebljavaju se posebni uređaji za davanje svijetla bijele boje.

Svijetla bijele boje mogu biti u obliku položene, uspravne ili kose crte na tamnoj podlozi.

Položena crta znači zabranu saobraćaja tramvaja, a uspravna ili xxxx xxxxxxxx prolaz u odgovarajućem smjeru.

Kad se vozila za javni prevoza putnika kreću saobraćajnom trakom kojom xx xxxxx i tramvaji, svjetlosni saobraćajni znakovi iz stava 1 ovog člana odnose se i na ta vozila.

Vozači vozila koja xx xxxxx saobraćajnom trakom na kojoj je saobraćaj regulisan svjetlosnim saobraćajnim znakovima ne smiju proći svjetlosni saobraćajni znak iz ovog člana kad im je xxx znakom zabranjen prolaz.

Član 149

Za regulisanje kretanja vozila određenom brzinom koriste se semafori koji daju brojčane oznake brzine koja se preporučuje da bi vozilo na narednom semaforu imalo xxxxxxxx xxxxxx.

Brojčana oznaka svjetlosnih znakova iz stava 1 ovog člana je bijele boje na tamnoj podlozi. Semafori za regulisanje kretanja vozila određenom brzinom mogu biti xx xxxx svijetla.

Član 150

Na semaforu kojim se najavljuje približavanje voza prelazu puta preko željezničke pruge u istom nivou daje se naizmjeničnim paljenjem dva crvena trepćuća svijetla u obliku kruga.

Na semaforu iz stava 1 ovog člana mogu se dodati zvučni uređaji kojima se učesnici u saobraćaju obavještavaju da je dat svjetlosni saobraćajni znak kojim se najavljuje približavanje voza.

Semafor iz stava 1 ovog člana označava obavezu učesnika u saobraćaju da se zaustave.

Član 151

Svjetlosni saobraćajni znakovi za označavanje radova i prepreka na putu su trepćuća svijetla u obliku kruga narandžaste boje i označavaju mjesto na putu ili dio puta na kojem se izvode radovi ili su nastale prepreke na putu.

Oblik, sadržaj, veličinu, uslove i način postavljanja semafora bliže propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja, uz saglasnost Ministarstva.

4. Svjetlosne oznake na putu

Član 152

Pružanje puta može da se obilježi svjetlosnim oznakama na putu (svijetlima, refleksnim staklima ili reflektujućim materijama) i to desna strana kolovoza oznakama crvene boje, a lijeva strana oznakama bijele boje.

Oznakama iz stava 1 ovog člana moraju biti obilježene ivice kolovoza na dijelu puta kroz tunel.

Ako pješačka ostrva, ostrva za usmjeravanje saobraćaja i drugi objekti na kolovozu nijesu noću dovoljno vidljivi, moraju se obilježiti svijetlima, tehničkim sredstvima za poboljšanje uočljivosti (markeri, prizme i sl.), odnosno svjetlosnim oznakama žute boje.

Oblik, sadržaj, veličinu, uslove i način postavljanja svjetlosnih oznaka na putu bliže propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja, uz saglasnost Ministarstva.

5. Oznake na kolovozu i trotoaru

Član 153

Oznakama na kolovozu učesnicima u saobraćaju stavljaju se do znanja ograničenja, zabrane i obaveze i daju obavještenja, odnosno vrši se usmjeravanje kretanja učesnika u saobraćaju.

Oznake na kolovozu mogu biti postavljene samostalno ili uz druge saobraćajne znakove, pri čemu njihovo značenje xxxx biti međusobno usaglašeno.

Oznake na kolovozu čine linije, strelice, natpisi i druge oznake. Oznake na kolovozu mogu imati i reflektujuća svojstva.

Na javnom putu van naselja, sa savremenim kolovozom za saobraćaj u oba smjera na kojem postoje samo dvije saobraćajne trake, te trake moraju da budu odvojene odgovarajućom razdjelnom linijom na kolovozu, a na magistralnom putu obilježene i ivičnim linijama.

Oznakama na trotoaru učesnicima u saobraćaju stavljaju se do znanja ograničenja, zabrane i obaveze, kao i obavještenja. Oznake mogu biti postavljene samostalno ili uz drugu saobraćajnu signalizaciju, pri čemu njihovo značenje xxxx biti međusobno usaglašeno.

Oblik, sadržaj, veličinu, uslove i način postavljanja oznaka na kolovozu i trotoaru bliže propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja, uz saglasnost Ministarstva.

6. Obilježavanje prelaza puta preko željezničke pruge

Član 154

Prelaz puta preko željezničke pruge xxxx biti obilježen saobraćajnom signalizacijom.

Na prelazu puta sa savremenim kolovoznim zastorom (asfalt, beton, kocka i sl.) preko željezničke pruge moraju se postaviti semafori kojima se najavljuje približavanje voza.

Na prelazu puta preko željezničke pruge postavljaju se branici ili polubranici kojima se zabranjuje i sprječava prelazak vozila preko željezničke pruge, kojima mogu biti dodati uređaji za davanje zvučnih znakova koji upozoravaju na spuštanje branika, odnosno polubranika.

Kad su na prelazu puta preko željezničke pruge postavljeni branici ili polubranici, a uređaj za njihovu upotrebu nije ispravan ili se ne koristi, branici moraju biti uklonjeni ili na odgovarajući način prekriveni. Ukoliko se radi o dijelu puta koji nema savremeni kolovozni zastor (asfalt, beton, kocka i sl.) na xxx mjestu xxxx xx postaviti svjetlosni saobraćajni znak koji najavljuje približavanje voza.

Bliži izgled, tehničke karakteristike, vrstu i način postavljanja i mjesta na kojima se moraju postaviti branici ili polubranici i uređaji za davanje svjetlosnih i zvučnih znakova iz st. 3 i 4 ovog člana, xxx x xxxxx njihove upotrebe propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

7. Obilježavanje prepreka na putu i mjesta na kome se izvode radovi na putu

Član 155

Dio puta na kome su nastale prepreke, odnosno oštećenja koje se ne mogu odmah ukloniti, odnosno otkloniti ili na

kome se izvode radovi xxxx biti obilježen postavljanjem privremene saobraćajne signalizacije, propisanom saobraćajnom signalizacijom, a učesnici u saobraćaju obezbijeđeni postavljanjem branika.

Postavljanje privremene saobraćajne signalizacije i branika iz stava 1 ovog člana obezbjeđuje upravljač puta.

Izvođač radova xxxxx xx da, prije početka radova, postavi privremenu saobraćajnu signalizaciju i obezbijedi mjesto na kojem se izvode radovi i da tu signalizaciju održava tokom izvođenja radova, a nakon završetka radova da je ukloni.

Bliži način postavljanja i upotrebe, vrste, izgled i tehničke karakteristike privremene saobraćajne signalizacije propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Član 156

Prilikom izvođenja radova na putu ili obavljanja drugih poslova na putu, na dijelu koji nije zatvoren za saobraćaj, xxxx xxxx izvode radove i nalaze se na putu moraju na sebi imati prsluk sa svjetlosno reflektujućim osobinama.

Učesnik u saobraćaju ne smije da ometa radnika koji obavlja radove na putu ili pored puta i xxxxx xx da ukloni svoje vozilo na zahtjev izvođača radova. Zahtjev izvođača radova može biti dat i kao javni poziv.

VII. TEHNIČKO REGULISANjE SAOBRAĆAJA

1. Definicija Član 157

Pod tehničkim regulisanjem saobraćaja podrazumijevaju se saobraćajno­tehničke mjere i ostale mjere i aktivnosti kojima se utvrđuje režim saobraćaja u redovnim uslovima i u uslovima radova na putu, a naročito: usmjeravanje saobraćaja, upravljanje brzinama zavisno xx xxxxxxx saobraćajnog toka, ograničenje brzine u zavisnosti od stanja kolovoza i vremenskih uslova, određivanje jednosmjernih puteva i ulica, utvrđivanje puteva i ulica u kojima se zabranjuje saobraćaj ili saobraćaj određene vrste vozila, ograničenje brzine kretanja za sve ili pojedine kategorije vozila, određivanje prostora za parkiranje i zaustavljanje vozila, usmjeravanje i preusmjeravanje učesnika u saobraćaju, bezbjedno i efikasno regulisanje saobraćaja na raskrsnicama, određivanje lokacija autobuskih stajališta, dozvoljena osovinska opterećenja radi zaštite životne sredine.

Tehničko regulisanje saobraćaja vrši se u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuju javni putevi.

2. Xxxxxx ulaz, dvorište i garaža Član 158

Xxxxxx ulaz u zgradu, dvorište ili garažu xxxx biti obilježen propisanom saobraćajnom signalizacijom kojom se označava zabrana zaustavljanja i parkiranja na kolovozu, odnosno trotoaru.

3. Pješačka zona

Član 159

U pješačkoj zoni dozvoljeno je isključivo kretanje pješaka.

Pješačka xxxx xxxx biti obilježena saobraćajnom signalizacijom u skladu sa ovim zakonom.

U pješačkoj zoni, u određenom vremenskom periodu, organ lokalne uprave nadležan za poslove saobraćaja može dozvoliti kretanje određenih vozila brzinom kretanja pješaka, tako da ne ugrožavaju pješake.

4. Zona usporenog saobraćaja

Član 160

Vozač je obavezan da se u zoni usporenog saobraćaja kreće tako da ne ometa kretanje pješaka i biciklista, brzinom kretanja pješaka, a najbrže 10 km/x.

Xxxx usporenog saobraćaja xxxx biti obilježena saobraćajnom signalizacijom, u skladu sa ovim zakonom.

4a. Zona "30" Član 160a

Zona "30" je dio puta, ulice ili naselja u kojoj je brzina kretanja vozila ograničena do 30km/x. Xxxx "30" xxxx biti obilježena saobraćajnom signalizacijom, u skladu sa ovim zakonom.

5. Xxxx xxxxx

Član 161

Zona xxxxx xx dio puta ili ulice koji se nalazi u neposrednoj blizini škole i kao takav je obilježen odgovarajućom saobraćajnom signalizacijom, u skladu sa ovim zakonom.

Brzina kretanja vozila u xxxx xxxxx u naselju je ograničena do 30 km/h, a van naselja do 50 km/h, u vremenu od 6,30 do 20,30 časova, ako saobraćajnim znakom vrijeme zabrane nije drukčije određeno.

U xxxx xxxxx nadležni organ lokalne uprave nadležan za poslove saobraćaja naložiće upravljaču puta primjenu posebnih tehničkih sredstava za zaštitu bezbjednosti djece.

Posebna tehnička sredstva za zaštitu bezbjednosti djece su sredstva, oprema, uređaji i oznake koji služe da omoguće bezbjedno učešće djece u saobraćaju.

Bliže uslove vezane za utvrđivanje zone škole propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja, a vrste, izgled, tehničke karakteristike i način postavljanja tehničkih sredstava za zaštitu bezbjednosti djece bliže propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

6. Zaštita životne sredine

Član 162

Učesnici u saobraćaju ne smiju da preduzimaju radnje koje izazivaju ili mogu izazvati ugrožavanje životne sredine. Vozilo u saobraćaju ne smije da prouzrokuje prekomjernu buku. Vozač motornog vozila xx xxxxx da isključi motor:

1) na zahtjev ovlašćenog policijskog službenika ili drugog službenog lica;

2) kad je to određeno saobraćajnom signalizacijom;

3) kad je vozilo zaustavljeno na putu duže od tri minuta, a u tunelu duže od jednog minuta. Učesnici u saobraćaju ne smiju na putu ili pored njega da ispuštaju, odnosno odlažu materije i otpad kojim se ugrožava život i zdravlje ljudi, životinja, biljaka ili zagađuje životna sredina.

Nadležni organ može, na predlog organa državne uprave nadležnog za poslove zaštite životne sredine ili organa lokalne uprave nadležnog za poslove zaštite životne sredine, ograničiti ili zabraniti saobraćaj određenih ili svih vrsta motornih vozila na određenoj dionici puta u vrijeme kad je zagađenje vazduha prekoračilo propisane normative.

7. Tehnička sredstva za usporavanje saobraćaja

Član 163

Tehničkim sredstvima za usporavanje saobraćaja učesnicima u saobraćaju se fizički ograničava brzina kretanja vozila, odnosno dodatno se upozoravaju da brzina kojom xx xxxxx nije bezbjedna.

Tehnička sredstva za usporavanje saobraćaja su fizičke prepreke, vibracione i šušteće trake.

Tehnička sredstva za usporavanje saobraćaja moraju biti obilježena saobraćajnom signalizacijom, u skladu sa ovim zakonom.

Fizičke prepreke za usporavanje saobraćaja dozvoljeno je postavljati samo na lokalnim putevima u naselju i ulicama. Izuzetno, fizičke prepreke za usporavanje saobraćaja mogu se postavljati na državnim putevima u zonama škola, vrtića i drugih objekata pored kojih je, radi bezbjednosti svih učesnika u saobraćaju, dodatno ograničena dozvoljena brzina u naselju.

Vrste, izgled, tehničke karakteristike i način postavljanja tehničkih sredstava za usporavanje saobraćaja na putu bliže propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

8. Znaci i naredbe koje daju ovlašćena lica

Član 164

Učesnici u saobraćaju moraju postupati po znacima i naredbama koje daje ovlašćeni policijski službenik ili drugo zakonom ovlašćeno lice za neposredno regulisanje ili kontrolu saobraćaja.

Znaci se daju rukama, odnosno položajem tijela ovlašćenog policijskog službenika, uređajima za davanje svjetlosnih i zvučnih znakova, tablicom ili zastavicom za regulisanje saobraćaja, a naredbe usmeno.

Znaci i naredbe mogu xx xxxxxx i iz vozila.

Na dijelu puta na kojem se izvode radovi i gdje xx xxxxxxx prepreka koja se ne može odmah ukloniti, regulisanje saobraćaja mogu da obavljaju najmanje dva za to određena radnika izvođača radova, odnosno upravljača puta.

Regulisanje saobraćaja u slučaju iz stava 4 ovog člana vrši se zastavicama crvene i xxxxxx xxxx, koje imaju sljedeće značenje:

­ podignuta xxxxxx zastavica ­ xxxxxxxx xxxxxx za vozila iz smjera gdje je ta zastavica podignuta,

­ podignuta crvena zastavica ­ zabranjen prolaz za vozila iz smjera gdje je ta zastavica podignuta.

Izvođač radova, odnosno upravljač puta i radnici određeni da regulišu saobraćaj odgovorni su da se regulisanje

saobraćaja iz stava 4 ovog člana vrši na propisan način.

Znaci i naredbe se daju na propisan način i moraju biti jasni, nedvosmisleni, uočljivi, odnosno čujni i imaju prvenstvo u odnosu na saobraćajnu signalizaciju i propisana pravila saobraćaja.

Bliži izgled i način davanja znakova i naredbi iz stava 1 ovog člana, kao i njihovo značenje propisuje Ministarstvo.

VIII. DUŽNOSTI UČESNIKA U SAOBRAĆAJU U SLUČAJU SAOBRAĆAJNE NEZGODE

Član 165

Lice koje se zatekne ili naiđe na mjesto saobraćajne nezgode u kojoj ima povrijeđenih lica dužno je da odmah obavijesti nadležni organ i službu hitne medicinske pomoći i da u skladu sa svojim znanjima, sposobnostima i mogućnostima pruži pomoć licima povrijeđenim u saobraćajnoj nezgodi i po potrebi ih preveze do najbliže zdravstvene ustanove i da preduzme sve što je u njegovoj moći da spriječi uvećavanje postojećih, odnosno nastajanje novih posljedica.

Član 165a

Učesnik saobraćajne nezgode ne smije da napusti mjesto na kojem se saobraćajna nezgoda dogodila, osim ako to zahtijevaju zdravstveni razlozi ili se radi o saobraćajnoj nezgodi sa manjom materijalnom štetom, a sa drugim učesnikom saobraćajne nezgode je postignut sporazum o popunjavanju evropskog izvještaja o saobraćajnoj nezgodi.

Član 166

Vozač, odnosno drugi učesnik saobraćajne nezgode u kojoj je neko lice zadobilo tjelesne povrede, odnosno poginulo ili xx xxxxxxx velika materijalna šteta xxxxx xx da:

1) zaustavi vozilo, isključi motor, uključi sve pokazivače pravca, postavi sigurnosni trougao na bezbjednom rastojanju, obavijesti nadležni organ i ustanovu za pružanje hitne medicinske pomoći i preduzme druge mjere kako bi upozorio ostale učesnike u saobraćaju o postojanju nezgode;

2) upozori sva lica da se sklone sa kolovoza da ne bi bila povrijeđena i da ne bi uništavala tragove nezgode;

3) obavijesti nadležni organ i ostane na mjestu nezgode do dolaska policijskog službenika i završetka uviđaja;

4) ukaže pomoć povrijeđenima, odnosno prvu pomoć ili medicinsku pomoć u skladu sa svojim znanjima, sposobnostima i mogućnostima;

5) preduzme sve mjere zaštite koje su u njegovoj moći da se spriječi nastajanje novih i uvećavanje postojećih posljedica i povreda;

6) obezbijedi tragove i predmete nezgode, pod uslovom da time ne ugrožava bezbjednost saobraćaja.

Ukoliko na mjestu saobraćajne nezgode iz stava 1 ovog člana nije prisutan vlasnik, odnosno vozač drugog vozila koje je učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi, prisutni vozač učesnik u saobraćajnoj nezgodi xxxxx xx da odsutnom licu, odnosno vlasniku drugog vozila dostavi svoje ime i prezime i adresu stana.

Izuzetno, lice iz stava 1 ovog člana može se udaljiti sa mjesta nezgode ako mu je neophodna hitna medicinska pomoć ili radi prevoženja povrijeđenog do najbliže zdravstvene ustanove.

U slučaju iz stava 3 ovog člana lice je dužno da xx xxxxx na mjesto nezgode odmah, ukoliko to dozvoljavaju zdravstvene sposobnosti ili da se javi nadležnom organu.

Član 167

Nadležni organ xx xxxxx da odmah po saznanju za nezgodu sa povrijeđenim ili poginulim licima obavijesti ustanovu za pružanje hitne medicinske pomoći i obezbijedi da ovlašćeni policijski službenik izađe na mjesto nezgode.

Zdravstvena ustanova xxxx xx obaviještena o saobraćajnoj nezgodi iz bilo kog izvora ili je primila na liječenje lice povrijeđeno u saobraćajnoj nezgodi dužna je da o tome odmah obavijesti nadležni organ.

Ukoliko lice povrijeđeno u saobraćajnoj nezgodi xxxx xx zadobijenih povreda ili ako postoji opravdana sumnja da je kod vozača usljed povrede došlo do smanjenja psihičke ili fizičke sposobnosti za upravljanje motornim vozilom ili šinskim vozilom, zdravstvena ustanova dužna je da o tome, bez odlaganja, obavijesti nadležni organ.

Član 168

Lice koje je zakonom ovlašćeno da izvrši uviđaj u slučaju saobraćajne nezgode sa povrijeđenim, odnosno poginulim licima ili kad je nastupila velika materijalna šteta, dužno je da izađe na mjesto saobraćajne nezgode i povodom te nezgode sačini dokumentaciju o uviđaju (zapisnik o uviđaju, skica lica mjesta, situacioni plan, foto­dokumentacija i dr.).

Član 169

Ovlašćeni policijski službenik xxxxx xx da izađe na mjesto saobraćajne nezgode u kojoj xx xxxxxxx manja materijalna šteta (do 1.000 xxxx), ako to zahtijeva jedan od učesnika saobraćajne nezgode ili lice koje je pretrpjelo materijalnu štetu u nezgodi i izvrši uviđaj.

U slučaju iz stava 1 ovog člana, učesnik u saobraćajnoj nezgodi koji je zahtijevao uviđaj, snosi troškove vršenja uviđaja u iznosu od 50 xxxx.

Lice iz stava 2 ovog člana ima pravo da od drugog učesnika u saobraćajnoj nezgodi za xxxx xx pravosnažnom odlukom utvrđeno da je odgovoran za saobraćajnu nezgodu zahtijeva naknadu troškova uviđaja koje je platio.

Ukoliko jedan od učesnika saobraćajne nezgode ili lice koje je pretrpjelo materijalnu štetu u nezgodi iz stava 1 ovog člana, neposredno nakon saobraćajne nezgode zahtijeva vršenje uviđaja, ostali učesnici su dužni da ostanu na mjestu saobraćajne nezgode do završetka uviđaja.

Xxxxxxxx uviđaja iz stava 2 ovog člana, prihod su budžeta Crne Xxxx.

Član 170

Vozač, odnosno učesnik saobraćajne nezgode u kojoj xx xxxxxxx samo manja materijalna šteta xxxxx xx da:

1) upozori ostale učesnike u saobraćaju o postojanju vozila i drugih prepreka na putu, ukoliko ih xxx ne može ukloniti;

2) ukloni vozilo i druge predmete sa kolovoza ako onemogućavaju ili ugrožavaju odvijanje saobraćaja, odnosno ako prijeti opasnost od novih saobraćajnih nezgoda;

3) popuni evropski izvještaj o saobraćajnoj nezgodi u slučaju kada ovlašćeno lice ne vrši uviđaj saobraćajne nezgode;

4) upozori sva lica da se sklone sa kolovoza da ne bi ometala saobraćaj;

5) ostavi podatke o sebi i vozilu vozaču oštećenog vozila ili držaocu druge oštećene stvari u nezgodi, odnosno nadležnom organu i preduzme mjere zaštite koje su u njegovoj moći da se spriječi nastajanje novih i uvećavanje postojećih posljedica nezgode.

Ako učesnik u saobraćajnoj nezgodi u kojoj xx xxxxxxx samo manja materijalna šteta na drugom vozilu, zbog odsutnosti vozača drugog vozila, nije u mogućnosti da pruži lične podatke i podatke o osiguranju vozila, xxxxx xx da o toj nezgodi obavijesti nadležni organ i da dostavi svoje lične podatke i podatke o oštećenom vozilu.

Član 171

Osiguravajuća društva su dužna da vode evidenciju o saobraćajnim nezgodama za koje je sačinjen Evropski izvještaj o saobraćajnoj nezgodi.

Podatke iz evidencije iz stava 1 ovog člana osiguravajuće društvo dužno je da mjesečno dostavlja nadležnom organu i Ministarstvu.

Osiguravajuće društvo prilikom izdavanja xxxxxx obaveznog osiguranja od autoodgovornosti osiguraniku izdaje i Evropski izvještaj o saobraćajnoj nezgodi.

Član 172

Lice koje je učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi ne smije uzimati alkoholna pića, opojne xxxxx ili ljekove na xxxxxx xx označeno da se ne smiju upotrebljavati prije i za vrijeme vožnje dok se ne izvrši uviđaj.

Ovlašćeno lice koje vrši uviđaj saobraćajne nezgode u kojoj ima poginulih, odnosno povrijeđenih lica odrediće da se neposrednim učesnicima saobraćajne nezgode uzme krv ili krv i urin radi utvrđivanja količine alkohola u krvi, odnosno prisustva psihoaktivnih supstanci u organizmu.

Prilikom vršenja uviđaja saobraćajne nezgode u kojoj nema poginulih, odnosno povrijeđenih lica, ovlašćeni policijski službenik će vozače koji su učestvovali u saobraćajnoj nezgodi obavezno podvrgnuti ispitivanju pomoću odgovarajućih sredstava (alkometar, droga test i dr.).

Ako se ispitivanjem iz stava 3 ovog člana utvrdi da su neposredni učesnici saobraćajne nezgode pod dejstvom alkohola, ovlašćeni policijski službenik koji vrši uviđaj odrediće da im se uzme krv ili urin radi analize.

Član 173

Ukoliko su na vozilu koje je učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi očigledno neispravni sklopovi i uređaji vozila bitni za bezbjedno kretanje vozila, odnosno ukoliko vozilo nije u voznom stanju, ovlašćeni policijski službenik će isključiti vozilo iz saobraćaja i oduzeti registarske tablice.

Ovlašćeni policijski službenik će vozaču izdati potvrdu o privremeno oduzetim registarskim tablicama. Isključenje vozila iz saobraćaja traje dok se nadležnom organu ne dostavi dokaz da je vozilo tehnički ispravno.

Član 174

Lice koje je ovlašćeno zakonom da izvrši uviđaj dužno je da prilikom uviđaja, pored ostalog, utvrdi podatke o identitetu xxxx xxxx xx xxxx prisutna kada se dogodila saobraćajna nezgoda, odnosno koja imaju bitna saznanja o saobraćajnoj nezgodi.

Nadležni organ obavijestiće porodicu nastradalog učesnika u saobraćajnoj nezgodi o saobraćajnoj nezgodi i posljedicama.

Ovlašćeno službeno lice koje vrši uviđaj dužno je da organizuje popis imovine koja na mjestu događaja ostane iza lica koje je u saobraćajnoj nezgodi poginulo ili teže povrijeđeno i da istu obezbijedi do momenta njenog preuzimanja.

Imovina iz stava 3 ovog člana ne smije se koristiti niti se sa xxx imovinom može raspolagati do preuzimanja.

Član 175

Nakon obavljenog uviđaja, vozač, odnosno vlasnik vozila xxxxx xx da vozilo, teret ili drugi materijal rasut po putu u toku saobraćajne nezgode, bez odlaganja, ukloni sa kolovoza.

Ako vozač nije u stanju da postupi u skladu sa stavom 1 ovog člana ili ne ukloni neispravno vozilo, ovlašćeni policijski službenik koji se zatekne na mjestu saobraćajne nezgode naložiće upravljaču puta da ukloni vozilo, teret, stvari ili drugi rasuti materijal sa kolovoza.

Na zahtjev ovlašćenog policijskog službenika, fizička, odnosno pravna lica iz st. 1 i 2 ovog člana moraju hitno preduzeti potrebne mjere i radnje za uklanjanje i čuvanje vozila sa teretom, stvari ili drugog rasutog materijala sa kolovoza i obezbijediti prohodnost puta.

Ako upravljač puta ne postupi po odredbi stava 2 ovog člana, a zbog onesposobljenosti vozila ili prepreka na kolovozu stvorenih od tereta, stvari ili drugih materijala bude onemogućeno kretanje drugim učesnicima u saobraćaju, ovlašćeni policijski službenik će preduzeti odgovarajuće mjere da se omogući normalno odvijanje saobraćaja.

Uklanjanje vozila i tereta iz stava 2 ovog člana izvršiće se o trošku vlasnika vozila.

Član 175a

Evidenciju o saobraćajnim nezgodama vodi Ministarstvo. Evidencija iz stava 1 ovog člana, sadrži podatke o:

­ organu koji je evidentirao saobraćajnu nezgodu, djelovodnom broju pod xxxxx xx organ evidentirao saobraćajnu nezgodu, datumu izrade zapisnika o saobraćajnoj nezgodi i imenu i prezimenu policijskog službenika koji je sačinio zapisnik;

­ tipu saobraćajne nezgode, sektoru, vremenu nezgode (čas i minut), datumu i danu nezgode, opštini i mjestu gdje se dogodila saobraćajna nezgoda, kategoriji puta (auto­put, van naselja, u naselju), putnom pravcu, i bližem mjestu saobraćajne nezgode (ulica, trg), greškama učesnika u saobraćajnoj nezgodi, uzroku saobraćajne nezgode, GPS koordinate, okolini puta, vrsti puta s obzirom na kretanje (suva drumska površina i dr.), osobinama i karakteristikama puta, stanju površine puta, svjetlosnim prilikama (dnevno svjetlo, sumrak, mrak), saobraćajnoj signalizaciji, činjenici da li se radi o saobraćajnoj nezgodi između vozila i pješaka, saobraćajnoj nezgodi sa jednim vozilom ili saobraćajnoj nezgodi između dva ili više vozila, kao i izjavama učesnika u saobraćajnoj nezgodi;

­ datumu vršenja uviđaja, vremenu vršenja uviđaja (xxxxx), izvoru obavještenja da se dogodila saobraćajna nezgoda, datumu i vremenu obavještenja, obavještavanju državnog tužioca, licima koja su obezbjeđivala mjesto saobraćajne nezgode, prisustvu učesnika u saobraćajnoj nezgodi, imenima i prezimenima policijskih službenika koji su vršili uviđaj, imenu i prezimenu državnog tužioca, imenu i prezimenu kriminalističkog tehničara koji je vršio uviđaj, imenu i prezimenu

vještaka saobraćajne struke, imenu i prezimenu doktora medicine, imenu i prezimenu vještaka građevinske struke, činjenici da xx xx promijenjeno lice mjesta saobraćajne nezgode, skiciranom i fotografisanom licu mjesta saobraćajne nezgode, prisustvu vojne policije, trajanju prekida u saobraćaju (xxxxx), broju i datumu službene zabilješke;

­ registarskim oznakama vozila koje je učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi, vrsti, marki i modelu vozila, dodatnim oznakama, broju šasije i boji vozila, prikolici ili polu­prikolici, napuštenom vozilu, broju saobraćajne dozvole, organu koji je izdao, datumu izdavanja i prestanka važenja, broju xxxxxx obaveznog osiguranja, nazivu osiguravajućeg društva, datumu početka i prestanka važenja xxxxxx obaveznog osiguranja i državi registracije;

­ materijalnoj šteti na vozilu koje je učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi, materijalnoj šteti na putu i drugim objektima, činjenici da xx xx vozilo pomjereno i tehničkoj ispravnosti vozila;

­ broju lica u vozilu koje je učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi, broju xxxx xxxx su učestvovala u saobraćajnoj nezgodi, i to: punoljetnih lica (od 18 do 20 xxxxxx, xx 21 do 24 godine, od 25 do 64 godine i preko 65 xxxxxx), maloljetnih lica (od 6 do 9 xxxxxx, xx 10 do 14 xxxxxx i od 15 do 17 xxxxxx), povrijeđenih lica, poginulih lica, maloljetnih povrijeđenih lica i maloljetnih poginulih lica;

­ licima koja su učestvovala u saobraćajnoj nezgodi ­ jedinstvenom matičnom broju, imenu i prezimenu, imenu i prezimenu oca, imenu i prezimenu majke, rođenom prezimenu majke, datumu rođenja, polu, mjestu rođenja, državljanstvu, prebivalištu i adresi, odnosno stalnom ili privremenom boravku, boravku do 90 xxxx ili odobrenom tranzitu, broju i mjestu izdavanja lične karte, mjestu zaposlenja i zanimanju, broju telefona, korišćenju pojasa, podvrgavanju alko­testu, promilima alkohola u krvi, činjenici da je učesnik saobraćajne nezgode napustio mjesto saobraćajne nezgode, mjestu saobraćajne nezgode na kojem je povrijeđen ili poginuo pješak;

­ broju vozačke dozvole vozača koji je upravljao vozilom kad se dogodila saobraćajna nezgoda, organu koji je izdao, datumu izdavanja i vremenu važenja vozačke dozvole.

Evidencija iz stava 1 ovog člana, vodi se u elektronskom obliku.

Lični podaci brišu se iz evidencije iz stava 1 ovog člana, poslije pet xxxxxx xx xxxx unosa u evidenciju.

IX. VOZAČI

1. Uslovi za upravljanje vozilom Član 176

Motornim vozilom u saobraćaju na putu može samostalno da upravlja lice koje ima važeću vozačku dozvolu, stranu vozačku dozvolu ili međunarodnu vozačku dozvolu uz stranu vozačku dozvolu za upravljanje vozilom one kategorije kojom upravlja.

Stranac koji privremeno boravi u Crnoj Gori i crnogorski državljanin sa privremenim ili stalnim boravkom u drugoj državi može, na osnovu važeće vozačke dozvole ili međunarodne vozačke dozvole, xxxx xx izdao nadležni organ druge države, da upravlja motornim vozilom na teritoriji Crne Xxxx, uz stranu vozačku dozvolu, za vrijeme njenog važenja.

Xxxx xxxx čine osoblje diplomatskih i konzularnih predstavništava i misija stranih država i predstavništava međunarodnih organizacija u Crnoj Gori mogu upravljati vozilom na teritoriji Crne Xxxx xx osnovu strane vozačke dozvole ili međunarodne vozačke dozvole, uz stranu vozačku dozvolu, za vrijeme njenog važenja.

Stranac xxxx xx odobreno stalno nastanjenje u Crnoj Gori, lice xxxx xx odobren status izbjeglice u Crnoj Gori, lice xxxx xx odobrena dodatna zaštita u Crnoj Gori, stranac xxxx xxxx osoblje stranog trgovinskog, saobraćajnog, kulturnog ili drugog predstavništva i stranog dopisništva, kao i crnogorski državljanin koji xx xxxxx iz xxxxx države u Crnu Goru da u njoj stalno boravi mogu, na osnovu strane vozačke dozvole, da upravljaju motornim vozilom, odnosno skupom vozila za vrijeme od šest mjeseci od xxxx ulaska u Crnu Goru.

Vozač iz st. 1 do 4 ovog člana ne smije da upravlja vozilom u saobraćaju na putu ako mu je odlukom nadležnog organa zabranjeno upravljanje ili je isključen iz saobraćaja.

Član 177

Vozačka dozvola će se izdati licu, na njegov zahtjev, ako:

1) ispunjava starosne uslove propisane ovim zakonom;

2) je zdravstveno sposobno za vozača;

3) ima prebivalište ili odobren privremeni boravak ili stalno nastanjenje u Crnoj Gori ili status izbjeglice u Crnoj Gori ili odobrenu dodatnu zaštitu u Crnoj Gori;

4) je položilo vozački ispit za vozača određene kategorije motornih vozila, odnosno xxxxx vozila;

5) mu nije zabranjeno upravljanje motornim vozilom, odnosno skupom vozila;

6) se ne nalazi u registru novčanih kazni kao osuđeni, odnosno kažnjeni za prekršaj iz oblasti bezbjednosti saobraćaja, koji se vodi u skladu sa zakonom kojim se uređuju prekršaji.

Licima iz člana 176 st. 2 i 4 ovog zakona će se izdati vozačka dozvola na njihov zahtjev bez polaganja vozačkog ispita, na osnovu važeće strane vozačke dozvole, pod uslovima iz stava 1 tač. 1, 2, 3, 5 i 6 ovog člana.

Prilikom izdavanja vozačke dozvole u skladu sa stavom 2 ovog člana, lice kome se izdaje vozačka dozvola će Ministarstvu predati stranu vozačku dozvolu, koja se dostavlja državi xxxx xx izdala tu dozvolu, uz navođenje razloga dostavljanja.

Na osnovu strane vozačke dozvole iz čijeg se teksta ne može zaključiti za koju kategoriju, odnosno vrstu motornih xxxxxx xx izdata ili je izgubljena, vozačka dozvola se može izdati samo ako podnosilac zahtjeva priloži ispravu, odnosno dokaz izdat od nadležnog organa države xxxx xx izdala vozačku dozvolu iz kojeg se može utvrditi za koju kategoriju je izdata, odnosno kojim vozilima može da upravlja.

Zdravstvena sposobnost za vozača iz stava 1 xxxxx 2 ovog člana dokazuje se ljekarskim uvjerenjem iz člana 180 ovog zakona, koje će xx xxx dokaz u postupku izdavanja vozačke dozvole uzeti u obzir ako nije protekla jedna xxxxxx xx njegovog izdavanja.

Lice iz st. 1 i 2 ovog člana može imati samo jednu vozačku dozvolu.

Član 178

Kad upravlja motornim vozilom, odnosno skupom vozila vozač xxxx imati kod sebe važeću vozačku dozvolu i xxxxx xx da je, na zahtjev ovlašćenog lica, da na uvid.

Vozač xx xxxxx da prilikom upravljanja vozilom na putu koristi pomagala koja su upisana u vozačku dozvolu.

2. Xxxxxxxx uslovi za dobijanje vozačke dozvole

Član 179

Vozačka dozvola može se izdati licu koje je navršilo:

1) 16 xxxxxx xxxxxx za kategoriju T;

2) 16 xxxxxx xxxxxx za kategorije AM i A1;

3) 18 xxxxxx xxxxxx za kategoriju A2;

4) 18 xxxxxx xxxxxx za kategorije B, B1 i B+E;

5) 18 xxxxxx xxxxxx za kategorije C1 i C1+E;

6) 21 godinu života za kategorije C, C+E, D1, D1+E;

7) 24 godine života za kategorije D i D+E;

8) 20 xxxxxx xxxxxx za kategoriju A, uz uslov da lice ima najmanje dvije godine iskustva vožnje motocikla sa dozvolom kategorije A2. Prethodno vozačko iskustvo nije neophodno ukoliko kandidat ima najmanje 24 godine života.

Izuzetno xx xxxxx 1 xxxxx 6 ovog člana, učeniku srednje škole koji se obrazuje za zanimanje vozač motornih vozila može se izdati vozačka dozvola kategorije C i C+E ako ima navršenih 18 xxxxxx xxxxxx.

Izuzetno xx xxxxx 1 tač. 6 i 7 ovog člana, licu koje je navršilo 18 xxxxxx xxxxxx može se izdati vozačka dozvola za kategoriju C, a licu koje je navršilo 21 godinu života za kategoriju D, ako upravlja vozilom vatrogasne službe ili policijskim, odnosno vojnim vozilom.

3. Zdravstvena sposobnost za upravljanje vozilom

Član 180

Zdravstvena sposobnost kandidata za vozača, vozača motornih vozila, odnosno xxxxx vozila, instruktora vožnje i vozača tramvaja utvrđuje se zdravstvenim pregledom koji vrši zdravstvena ustanova koja ispunjava uslove za vršenje tog zdravstvenog pregleda, u skladu sa propisima iz oblasti zdravstvene zaštite.

O zdravstvenoj sposobnosti za vozača javna zdravstvena ustanova iz stava 1 ovog člana izdaje ljekarsko uvjerenje.

Zdravstvena ustanova iz stava 1 ovog člana vodi evidenciju o obavljenim ljekarskim pregledima i izdatim ljekarskim uvjerenjima, u skladu sa propisima iz oblasti zdravstvene zaštite.

Način utvrđivanja zdravstvene sposobnosti za vozača, način obavljanja zdravstvenog pregleda i način izdavanja ljekarskog uvjerenja propisuje organ državne uprave nadležan za poslove zdravlja.

Član 181

Vozač koji upravlja motornim vozilom, odnosno skupom vozila kojima se obavlja javni prevoz, instruktor vožnje, kao i drugi vozač xxxx xx upravljanje motornim vozilima osnovno zanimanje podvrgava se periodično zdravstvenom pregledu

radi utvrđivanja zdravstvene sposobnosti za vozača, tako da vrijeme između zdravstvenih pregleda ne može biti duže od tri godine.

Ako se na ljekarskom pregledu utvrdi da lice iz stava 1 ovog člana nije zdravstveno sposobno za vozača motornog vozila ili xxxxx vozila određene kategorije, odnosno instruktora vožnje određene kategorije, zdravstvena ustanova xxxx xx izvršila ljekarski pregled dužna je da o tome odmah, a najkasnije u roku od 15 xxxx, obavijesti Ministarstvo.

U ljekarskom uvjerenju o sposobnosti za vozača iz stava 1 ovog člana može se u nalazu i mišljenju odrediti da se sljedeći pregled xxxx obaviti u roku koji je kraći od tri godine.

Ministarstvo xx xxxx iz xxxxx 2 ovog člana oduzeti vozačku dozvolu za upravljanje vozilom, odnosno skupovima vozila određene kategorije, kao i dozvolu za instruktora vožnje.

Član 182

Vozač koji upravlja vozilom u saobraćaju na xxxx xxxx da bude psihički i fizički sposoban da upravlja vozilom.

Vozač koji je u tolikoj mjeri umoran ili bolestan ili je u takvom zdravstvenom stanju da je nesposoban za bezbjedno upravljanje vozilom, kao i vozač koji je pod dejstvom opojnih droga, drugih psihoaktivnih supstanci ili je pod dejstvom alkohola ne smije upravljati vozilom u saobraćaju na putu.

Vozač je nesposoban za bezbjedno upravljanje vozilom kad se utvrdi da je u tolikoj mjeri umoran, bolestan ili je u psihofizičkom stanju da nije sposoban da bezbjedno upravlja vozilom.

Pod dejstvom alkohola je vozač, odnosno lice za koje se analizom odgovarajućeg uzorka krvi utvrdi sadržaj alkohola veći od 0,3 g/kg ili ako je prisustvo alkohola u organizmu utvrđeno odgovarajućim sredstvima ili aparatima za mjerenje alkoholisanosti (alkometrom i dr.) xxxx xx 0,3 g/kg.

Pod dejstvom psihoaktivnih supstanci je lice za koje se ispitivanjem pomoću odgovarajućih sredstava i metoda (test za utvrđivanje prisustva psihoaktivnih supstanci) utvrdi prisustvo ovih supstanci u organizmu.

Odredbe ovog člana primenjuju se i na vozače tramvaja, instruktora vožnje, kandidata za vozača tokom praktične obuke i polaganja vozačkog ispita i člana komisije na praktičnom dijelu vozačkog ispita.

Član 182a

Mladi vozač i vozač početnik ne smije upravljati niti početi da upravlja motornim vozilom u slučajevima iz člana 182 ovog zakona, niti ako u organizmu ima alkohola u bilo kojoj količini.

Član 183

Privredna društva, druga pravna lica i preduzetnici koji vrše javni prevoz ili prevoz za sopstvene potrebe, kao i auto škole dužni su da obezbijede da se njihovi vozači, odnosno instruktori vožnje podvrgnu zdravstvenom pregledu u skladu sa članom 181 stav 1 ovog zakona.

Privredna društva, druga pravna lica i preduzetnici iz stava 1 ovog člana ne smiju da dozvole da vozilom, odnosno skupom vozila upravlja vozač koji se nije podvrgao zdravstvenom pregledu u skladu sa članom 181 stav 1 ovog zakona, odnosno za xxxx xx na zdravstvenom pregledu utvrđeno da nije sposoban za vozača određene kategorije.

Instruktor vožnje koji se nije podvrgao zdravstvenom pregledu u skladu sa članom 181 stav 1 ovog zakona, odnosno za

xxxx xx na zdravstvenom pregledu utvrđeno da nije sposoban za instruktora vožnje određene kategorije ne smije obavljati praktičnu obuku.

Auto škola ne smije da dozvoli da instruktor vožnje obavlja praktičnu obuku ako se nije podvrgao zdravstvenom pregledu u skladu sa članom 181 stav 1 ovog zakona, odnosno za xxxx xx na zdravstvenom pregledu utvrđeno da nije sposoban za instruktora vožnje određene kategorije.

Vozač iz člana 181 stav 1 ovog zakona, koji u xxx svojstvu upravlja vozilom xxxx xxxxxxx, odnosno korisnik nije pravno lice, xxxx kod sebe imati ljekarsko uvjerenje i dati ga na uvid ovlašćenom policijskom službeniku, odnosno inspektoru za drumski saobraćaj.

Troškove zdravstvenog pregleda vozača i instruktora vožnje iz stava 1 ovog člana snosi privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik kod kojeg je vozač, odnosno instruktor vožnje zaposlen.

Član 184

Na kontrolni zdravstveni pregled uputiće se vozač, odnosno instruktor vožnje za koga se posumnja da zbog zdravstvenih sposobnosti, odnosno nedostataka nije u stanju da bezbjedno upravlja vozilom.

Vozač, odnosno instruktor vožnje iz stava 1 ovog člana xxxxx xx da se podvrgne kontrolnom zdravstvenom pregledu.

Upućivanje na kontrolni zdravstveni pregled može da vrši Ministarstvo, nadležni organ, inspektor za drumski saobraćaj, državni tužilac, organ nadležan za odlučivanje u prekršajnom postupku, zdravstvena ustanova, privredno društvo, drugo pravno lice i preduzetnik kod xxxx xx vozač zaposlen.

Prilikom upućivanja na kontrolni zdravstveni pregled odrediće se i rok za njegovo obavljanje.

Kontrolni zdravstveni pregled obavlja zdravstvena ustanova iz člana 180 stav 1 ovog zakona, koja na osnovu tog pregleda izdaje ljekarsko uvjerenje i dostavlja ga organu, ustanovi, odnosno drugom licu iz stava 2 ovog člana, koje je vozača, odnosno instruktora vožnje uputilo na kontrolni zdravstveni pregled.

Organi, ustanove i xxxxx xxxx iz xxxxx 3 ovog člana koji su vozača, odnosno instruktora vožnje uputili na kontrolni zdravstveni pregled dužni su da o rezultatima ovog pregleda obavijeste Ministarstvo.

Troškove kontrolnog zdravstvenog pregleda na kojem je utvrđena zdravstvena nesposobnost vozača, odnosno instruktora vožnje snosi to lice, a troškove kontrolnog zdravstvenog pregleda na kojem je utvrđeno da je vozač, odnosno instruktor vožnje zdravstveno sposoban snosi organ, ustanova, odnosno drugo lice iz stava 3 ovog člana, koje je uputilo na kontrolni zdravstveni pregled.

Član 185

Ukoliko postoje dva ili više ljekarskih nalaza sa oprečnim mišljenjem o zdravstvenoj sposobnosti vozača, odnosno instruktora vožnje može se zahtijevati preispitivanje zdravstvene sposobnosti tog lica, koje vrši zdravstvena ustanova koja obavlja te poslove u skladu sa propisima iz oblasti zdravstvene zaštite.

Član 186

Ministarstvo će rješenjem oduzeti vozačku dozvolu, odnosno dozvolu za instruktora vožnje licu za koje se na kontrolnom zdravstvenom pregledu utvrdi da je postalo zdravstveno nesposobno za vozača, odnosno instruktora određene

kategorije vozila, za vrijeme dok ta nesposobnost traje.

Vozaču, odnosno instruktoru vožnje koji ima pravo da upravlja vozilima više kategorija, a to mu pravo za pojedine kategorije bude oduzeto zbog razloga iz stava 1 ovog člana, izdaće se vozačka dozvola, odnosno dozvola za instruktora vožnje za one kategorije za koje mu to pravo nije oduzeto.

4. Izdavanje vozačke dozvole

Član 187

Vozačka dozvola izdaje se na propisanom obrascu, u skladu sa ovim zakonom.

Obrazac vozačke dozvole sadrži: Grb Crne Xxxx, naziv "Crna Gora", naziv "Vozačka dozvola", zaštitne elemente i rubrike za unos ličnih i drugih podataka.

Podaci iz stava 2 ovog člana su: prezime, ime, xxx, mjesec i xxxxxx rođenja, jedinstveni matični broj lica, fotografija, potpis, datum izdavanja, datum prestanka važenja, broj vozačke dozvole, naziv organa koji je izdao, kategorija vozila za koje je vozačka dozvola izdata i dodatne informacije o korišćenju određenih pomagala ili prilagođenih vozila i drugih ograničenja.

Obrazac vozačke dozvole štampa se na crnogorskom i engleskom jeziku, a popunjava na crnogorskom jeziku latiničnim pismom.

Lično ime crnogorskog državljanina u vozačkoj dozvoli upisuje se na jeziku i pismu na kojem je upisano u matični registar rođenih, za stranca na jeziku i pismu na kojem je upisano u registar stranaca sa privremenim boravkom i stalnim nastanjenjem, a za lice sa priznatim statusom izbjeglice na jeziku i pismu na kojem je upisano u registar lica sa priznatim statusom izbjeglice.

Obrazac vozačke dozvole izrađuje Ministarstvo.

Član 188

Izradu obrazaca vozačke dozvole Ministarstvo može povjeriti pravnom licu, u skladu sa propisima kojima se uređuju javne nabavke.

U slučaju iz stava 2 ovog člana, ugovorom se uređuje pravo Ministarstva da pregleda i kontroliše dokumenta koja se odnose xx xxxxxxxx izrade, skladištenja i isporuke obrazaca vozačkih dozvola.

Obrazac vozačke dozvole propisuje Ministarstvo.

Član 189

Vozačka dozvola se izdaje sa rokom važenja od 10 xxxxxx, a licima starijim od 70 xxxxxx xxxxxx vozačka dozvola se izdaje sa rokom važenja od tri godine.

Vozačka dozvola se može izdati ili se njeno važenje može ograničiti i na rok koji je kraći od roka iz stava 1 ovog člana, samo na osnovu ljekarskog uvjerenja za vozača.

Licima iz stava 1 ovog člana koja u vrijeme izdavanja vozačke dozvole imaju više od 60 xxxxxx xxxxxx vozačka dozvola se izdaje sa rokom važenja do navršenih 70 xxxxxx xxxxxx.

Vozačku dozvolu izdaje Ministarstvo.

Član 190

Zahtjev za izdavanje vozačke dozvole podnosi se Ministarstvu prema prebivalištu ili boravištu lica koje podnosi zahtjev.

Zahtjev iz stava 2 ovog člana podnosi se na propisanom obrascu koji sadrži sljedeće podatke: prezime, ime, rođeno prezime, ime roditelja, pol, dan, mjesec i xxxxxx rođenja, mjesto, opština i država rođenja, državljanstvo, jedinstveni matični broj, prebivalište ili boravište i adresa stana, kategorija za koju se podnosi zahtjev i potpis podnosioca zahtjeva.

Lice iz stava 2 ovog člana zahtjev podnosi lično, radi utvrđivanja identiteta. Ministarstvo izdaje potvrdu o prijemu zahtjeva.

Član 191

Prilikom podnošenja zahtjeva od građanina se uzima: fotografija, otisak dva prsta i svojeručni potpis u digitalnoj formi.

Građanin koji prema nacionalnoj pripadnosti, vjeroispovijesti ili običajima nosi kapu ili maramu kao sastavni dio nošnje, odnosno odjeće može biti fotografisan sa kapom ili maramom.

Dio lica građanina koji omogućava identifikaciju ne smije biti pokriven prilikom uzimanja fotografije.

Uzimanja podataka iz st. 1, 2 i 3 ovog člana, vrši se u skladu sa zakonom xxxxx xx uređeno izdavanje lične karte.

Član 192

Ministarstvo može da koristi podatke iz drugih propisanih evidencija, radi neophodne provjere podataka u postupku izdavanja vozačke dozvole.

U slučaju iz stava 1 ovog člana Ministarstvo je obavezno da obezbijedi zaštitu podataka.

Član 193

Vozaču xxxx xx izdata vozačka dozvola za upravljanje motornim vozilom izdaće se, na njegov zahtjev, međunarodna vozačka dozvola na propisanom obrascu, u skladu sa potvrđenim međunarodnim ugovorom.

Međunarodna vozačka dozvola ne može se izdati vozaču iz stava 1 ovog člana ako mu je izrečena mjera bezbjednosti, odnosno zaštitna mjera zabrane upravljanja motornim vozilom, dok ta zabrana traje ili ako se nalazi u registru novčanih kazni kao osuđeni, odnosno kažnjeni za prekršaj iz oblasti bezbjednosti saobraćaja, koji se vodi u skladu sa zakonom kojim se uređuju prekršaji.

Međunarodna vozačka dozvola izdata u Crnoj Gori ne smije se koristiti za upravljanje motornim vozilima na teritoriji Crne Xxxx.

Međunarodnu vozačku dozvolu izdaje Ministarstvo.

Sadržaj obrasca zahtjeva za izdavanje međunarodne vozačke dozvole propisuje Ministarstvo.

Član 194

Naknadu troškova izrade obrasca vozačke dozvole snosi podnosilac zahtjeva.

Bliži način izdavanja vozačke dozvole i visinu naknade iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Član 195

Ministarstvo vodi evidenciju o izdatim vozačkim dozvolama iz čl. 177 i 193 ovog zakona, podacima unijetim u obrazac vozačke dozvole, podnijetim zahtjevima za izdavanje vozačke dozvole, podacima iz zahtjeva, dokumentaciji xxxx xx priložena uz zahtjev, prestanku važenja vozačke dozvole, razlozima i datumu prestanka važenja, mjerama privremenog oduzimanja daljem tekstu: evidencija).

Evidencija je elektronski vođena baza podataka.

Sastavni dio evidencije su podaci i dokumenta o vozačkim dozvolama koje su izdate prije početka primjene ovog zakona.

Bliži sadržaj i način vođenja evidencije propisuje Ministarstvo.

Član 196

Ministarstvo obezbjeđuje zaštitu ličnih podataka od slučajnog ili neovlašćenog gubitka, pristupa, izmjene ili distribucije. Lični podaci čuvaju se deset xxxxxx nakon isteka roka važenja vozačke dozvole.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, Ministarstvo briše podatke o izvršenim zaštitnim mjerama zabrane upravljanja vozilom po isteku jedne godine od prestanka zabrane.

Član 197

Podatke iz evidencije može koristiti Ministarstvo za izvršavanje poslova iz svoje nadležnosti, kao i nadležni organ u izvršavanju zakonom utvrđenih poslova.

Državni organi, organi državne uprave, organi lokalne uprave i drugi organi i organizacije mogu koristiti podatke iz evidencije za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti, ako su za korišćenje tih podataka ovlašćeni zakonom.

Podatke iz registra vozačkih dozvola, uz naknadu, mogu koristiti osiguravajuća društva, pravna lica i preduzetnici koji vrše tehnički pregled i druge organizacije u izvršavanju svojih ovlašćenja.

Nadležni organ, kao i organi i organizacije iz st. 2 i 3 ovog člana obavezni su da obezbijede zaštitu podataka koje koriste od slučajnog ili neovlašćenog pristupa, korišćenja, obrade i prosljeđivanja, u skladu sa zakonom.

Podaci iz evidencije mogu se koristiti za statističke, naučne, istraživačke i druge namjene, bez oznake identiteta građanina na kojeg se podaci odnose, u skladu sa zakonom.

Visinu naknade iz stava 3 ovog člana utvrđuje Ministarstvo.

Član 198

Zaposleni u Ministarstvu i nadležnom organu, kao i xxxx xxxx koriste podatke iz evidencije, ne smiju saopštavati lične podatke koje su saznali u vršenju svojih poslova.

Obaveza iz stava 1 ovog člana traje i nakon prestanka radnog odnosa.

Lice iz stava 1 ovog člana može biti oslobođeno obaveze čuvanja ličnih podataka, u skladu sa zakonom.

5. Vozačke dozvole za kategorije motornih vozila

Član 199

Vozačka dozvola izdaje se za upravljanje motornim vozilima, odnosno skupovima vozila sljedećih kategorija:

1) AM ­ moped, laki tricikl ili laki četvorocikl i motokultivator;

2) A1 ­ motocikl xxxx xxxxx zapremina motora nije veća od 125 cm3 i snage motora do 11 kW xxxx odnos snage motora i mase vozila nije veći od 0,1 kW/kg i teški tricikl čija snaga motora ne prelazi 15 kW;

3) A2 ­ motocikl čija snaga motora nije veća od 35 kW i xxxx odnos snage motora i mase vozila nije veći od 0,2 kW/kg;

4) A ­ motocikl i teški tricikl čija snaga motora prelazi 15 kW;

5) B1 ­ teški četvorocikl;

6) B ­ motorno vozilo, osim vozila kategorije A, A1, A2, AM i T čija najveća dozvoljena masa nije veća od 3.500 kg i koje nema više od osam mjesta za sjedjenje, ne računajući sjedište za vozača, kao i motorno vozilo kojem je pridodato priključno vozilo čija najveća dozvoljena masa ne prelazi 750 kg, kao i motorno vozilo sa pridodatim priključnim vozilom čija najveća dozvoljena masa prelazi 750 kg, pod uslovom da najveća dozvoljena masa ovog xxxxx vozila nije veća od 4250 kg;

7) B+E ­ skup vozila čije vučno vozilo pripada kategoriji B, najveća dozvoljena masa priključnog vozila xx xxxx od 750 kg, a nije veća od 3.500 kg;

8) C1­ motorno vozilo, osim vozila kategorije D i D1, xxxx xx najveća dozvoljena xxxx xxxx od 3.500 kg, a nije veća od

7.500 kg i koje nema više od osam mjesta za sjeđenje, ne računajući sjedište za vozača;

9) C1+E ­ skup vozila čije vučno vozilo xxxxx u kategoriju C1, a najveća dozvoljena masa priključnog vozila prelazi 750 kg, a najveća dozvoljena xxxx xxxxx ne prelazi 12.000 kg, kao i skup vozila čije vučno vozilo xxxxx u kategoriju B, a najveća dozvoljena masa priključnog vozila prelazi 3.500 kg, a najveća dozvoljena xxxx xxxxx vozila ne prelazi 12.000 kg,

10) C ­ motorno vozilo, osim vozila kategorije A, A1, A2, AM, T, B, D i D1, xxxx xx najveća dozvoljena xxxx xxxx od

3.500 kg, koje nema više od osam mjesta za sjeđenje, ne računajući sjedište za vozača;

11) C+E ­ skup vozila čije vučno vozilo pripada kategoriji C, a najveća dozvoljena masa priključnog vozila xx xxxx od 750 kg;

12) D1 ­ motorno vozilo za prevoz lica koje, osim sjedišta za vozača, ima više od osam, ali ne više od 16 sjedišta i čija maksimalna dužina ne prelazi osam metara;

13) D1+E ­ skup vozila čije vučno vozilo pripada kategoriji D1, a najveća dozvoljena masa priključnog vozila xx xxxx od 750 kg;

14) D ­ motorno vozilo za prevoz lica koje, osim sjedišta za vozača, ima više od osam sjedišta;

15) D+E ­ skup vozila čije vučno vozilo pripada kategoriji D, a najveća dozvoljena masa priključnog vozila xx xxxx od 750 kg;

16) T ­ traktor sa ili bez priključnih vozila i radne mašine.

Član 200

Vozač vozila kategorije C1+E, C+E, D1+E ili D+E može da upravlja skupom vozila kategorije B+E. Vozač vozila kategorije C+E može da upravlja skupom vozila kategorije D+E, ukoliko ima kategoriju D.

Vozač vozila kategorije C+E može da upravlja skupom vozila kategorije C1+E, a vozač vozila kategorije D+E kategorijom D1+E.

Vozač vozila kategorije B ima pravo da upravlja i lakim triciklom i lakim četvorociklom, teškim triciklom čija snaga motora nije veća od 15 kW i teškim četvorociklom, kao i teškim triciklom čija snaga motora xx xxxx od 15 xX xxxx napuni 21 godinu.

Vozač vozila kategorije B1 ima pravo da upravlja i lakim triciklom, teškim triciklom čija snaga motora nije veća od 15 kW, lakim i teškim četvorociklom.

Traktorom i radnom mašinom može upravljati samo vozač koji ima vozačku dozvolu za vozila kategorije T. Vozač vozila kategorije A2 može da upravlja vozilom kategorije A1.

Vozač vozila kategorije C može da upravlja vozilom kategorije C1, vozač vozila kategorije B može da upravlja vozilom kategorije B1 i vozač vozila kategorije D može da upravlja vozilom kategorije D1.

Vozači kategorija C, C1, D i D1 mogu da upravljaju xxx vozilima i kada im je pridodato priključno vozilo čija najveća dozvoljena masa nije veća od 750 kg.

Motokultivatorom može upravljati vozač koji ima vozačku dozvolu za upravljanje vozilom bilo koje kategorije.

Član 201

U vozačku dozvolu unose se oznake svih kategorija vozila kojima vozač ima pravo da upravlja, na osnovu svjedočanstva koje je izdala auto škola, odnosno srednja stručna škola iz člana 218 stav 3 ovog zakona ili na osnovu strane vozačke dozvole.

Vozač ima pravo da upravlja vozilom one kategorije ili onih kategorija koje su upisane u vozačku dozvolu.

6. Oduzimanje vozačke dozvole Član 202

Ovlašćeni policijski službenik će na licu mjesta, naredbom privremeno oduzeti vozačku dozvolu vozaču, ako:

1) se u naselju vozilom kreće brzinom većom od 30 km/h od dozvoljene;

2) se na putu van naselja kreće brzinom većom od 50 km/h od dozvoljene;

3) napusti mjesto saobraćajne nezgode;

4) upravlja vozilom u saobraćaju pod dejstvom alkohola u koncentraciji većoj od 0,5 g/kg, opojnih droga ili drugih psihoaktivnih supstanci prije i za vrijeme vožnje ili odbije da se podvrgne ispitivanju, odnosno zdravstvenom pregledu;

5) je izvršio radnju preticanja vozila koje se zaustavilo ispred pješačkog prelaza radi propuštanja pješaka koji su stupili na pješački prelaz;

6) vrši preticanje ili obilaženje kolone vozila;

7) pretiče drugo vozilo u tunelu, ispred vrha prevoja puta ili u krivini kad je preglednost puta nedovoljna.

Mjere isključenja iz saobraćaja i privremenog oduzimanja vozačke dozvole primjenjuju se i na instruktora vožnje, ako se utvrdi da u organizmu ima alkohola ili pokazuje znake alkoholne poremećenosti za vrijeme dok osposobljava kandidata za vozača motornog vozila ili ako odbije da se podvrgne ispitivanju, odnosno stručnom pregledu.

Član 203

U slučaju iz člana 202 ovog zakona ovlašćeni policijski službenik će vozaču, odnosno instruktoru vožnje obavezno izdati potvrdu koja sadrži: ime i prezime vozača, odnosno instruktora vožnje, broj vozačke dozvole, xxx, čas, kao i razlog njenog oduzimanja.

U slučaju oduzimanja vozačke dozvole iz člana 202 stav 1 tač. 1, 2, 3, 5, 6 i 7 ovog zakona vozač ima pravo da upravlja vozilom do mjesta prebivališta, odnosno boravišta, a najduže osam časova od časa oduzimanja vozačke dozvole, što će ovlašćeni policijski službenik konstatovati u potvrdi iz stava 1 ovog člana.

Ako nadležni organ, u roku od xxxxx xxxx od xxxx privremenog oduzimanja vozačke dozvole, ne podnese zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka sa predlogom za produženje ove mjere ili ako nakon podnošenja takvog zahtjeva organ nadležan za odlučivanje u prekršajnom postupku, u roku od tri xxxx, ne odluči o produženju privremenog oduzimanja vozačke dozvole, vozačka dozvola se vraća.

Vrijeme za koje je vozačka dozvola privremeno oduzeta uračunava se u vrijeme trajanja primjene zaštitne mjere zabrane upravljanja motornim vozilom.

Član 204

Vozaču i instruktoru vožnje xxxx xx vozačka dozvola izdata u Crnoj Gori, a koji je u skladu sa ovim zakonom kažnjen za teži prekršaj protiv bezbjednosti saobraćaja na putevima, pored novčane kazne ili kazne zatvora, mogu se izreći i kazneni bodovi.

U slučaju sticaja prekršaja kazneni bodovi se sabiraju za pojedinačne prekršaje, pri čemu zbir kaznenih bodova ne može biti veći od pet.

Kazneni bodovi se unose u registar novčanih kazni, na osnovu konačnog prekršajnog naloga, odnosno na osnovu pravosnažne odluke organa nadležnog za odlučivanje u prekršajnom postupku.

Član 205

Vozaču ili instruktoru vožnje xxxx xx u periodu od dvije godine, zbog učinjenih prekršaja propisanih ovim zakonom, određeno najmanje 12 kaznenih bodova, privremeno će se oduzeti vozačka dozvola u trajanju od 90 xxxx.

Rješenje o privremenom oduzimanju vozačke dozvole iz stava 1 ovog ovog člana donosi nadležni organ.

Privremeno oduzeta vozačka dozvola vratiće se vozaču ili instruktoru vožnje nakon isteka vremenskog perioda iz stava 1 ovog člana.

Član 206

Vozaču ili instruktoru vožnje kojem je prethodno, zbog toga što je sakupio određeni broj kaznenih bodova, oduzeta vozačka dozvola, a on u periodu od dvije godine od isteka ove mjere učini saobraćajne prekršaje zbog kojih mu je određeno devet kaznenih bodova, privremeno će se oduzeti vozačka dozvola u trajanju od šest mjeseci.

Rješenje o privremenom oduzimanju vozačke dozvole iz stava 1 ovog ovog člana donosi nadležni organ.

Privremeno oduzeta vozačka dozvola vratiće se vozaču ili instruktoru vožnje nakon isteka vremenskog perioda iz stava 1 ovog člana.

O oduzimanju vozačke dozvole iz člana 205 stav 1 ovog zakona i stava 1 ovog člana nadležni organ vodi evidenciju i u elektronskoj formi, koja sadrži: ime i prezime vozača, odnosno instruktora vožnje, jedinstveni matični broj, broj vozačke dozvole, pravni osnov za oduzimanje, završetka trajanja mjere.

Podatke iz evidencije iz stava 4 ovog člana nadležni organ dostavlja Ministarstvu u elektronskoj formi radi unošenja u evidenciju vozačkih dozvola.

Član 207

Vozač ili instruktor vožnje za vrijeme trajanja mjere privremenog oduzimanja vozačke dozvole iz čl. 205 i 206 ovog zakona ili za vrijeme trajanja zaštitne mjere zabrane upravljanja motornim vozilom ne smije da upravlja vozilom u saobraćaju.

7. Izvršenje mjera zabrane upravljanja

Član 208

Zaštitnu mjeru zabrane upravljanja motornim vozilom izrečenu konačnim prekršajnim nalogom, odnosno pravosnažnom odlukom izvršava nadležni organ na čijem području vozač ima prebivalište ili boravište.

O izvršenim mjerama iz ovog člana za xxxx xxxx imaju stranu vozačku dozvolu nadležni organ će, bez odlaganja, obavijestiti državu xxxx je organ izdao stranu vozačku dozvolu.

Nadležni organ će mjeru iz stava 1 ovog člana izvršiti privremenim oduzimanjem vozačke dozvole rješenjem kojim se određuje datum početka i završetka trajanja mjere iz stava 1 ovog člana.

Vozač xxxx xx izrečena zaštitna mjera zabrane upravljanja motornim vozilom xxxxx xx da, u roku od tri xxxx od xxxx prijema rješenja iz stava 3 ovog člana, nadležnom organu preda vozačku dozvolu.

Mjeru iz stava 1 ovog člana izrečenu licu koje ima stranu vozačku dozvolu izvršava nadležni organ na čijem je području sjedište organa nadležnog za vođenje prekršajnog postupka koji je mjeru izrekao.

O privremeno oduzetim vozačkim dozvolama i izvršenim zaštitnim mjerama zabrane upravljanja motornim vozilom evidenciju vodi nadležni organ i u elektronskoj formi.

Evidencija iz stava 6 ovog člana sadrži: ime i prezime vozača, jedinstveni matični broj, broj vozačke dozvole, osnov za oduzimanje, vrijeme trajanja zaštitne mjere zabrane upravljanja motornim vozilom, datum početka i datum završetka trajanja zaštitne mjere zabrane upravljanja motornim vozilom.

Podatke iz evidencije iz stava 6 ovog člana nadležni organ dostavlja Ministarstvu u elektronskoj formi radi unošenja u evidenciju vozačkih dozvola.

8. Vozači tramvaja

Član 209

Tramvajem može upravljati vozač koji ima vozačku dozvolu za upravljanje motornim vozilom "B" kategorije i dozvolu za upravljanje tramvajem koju izdaje Ministarstvo.

Dozvola za upravljanje tramvajem može se izdati licu koje je navršilo 21 godinu života, položilo ispit za upravljanje tramvajem, kao i da mu nije izrečena mjera zabrane upravljanja motornim vozilom.

Kad upravlja tramvajem vozač xxxx imati kod sebe dozvolu za upravljanje tramvajem i vozačku dozvolu, koje xx xxxxx da stavi na uvid ovlašćenom policijskom službeniku.

Bliži način osposobljavanja kandidata za vozača tramvaja i način sprovođenja ispita propisuje organ državne uprave nadlžan za poslove obrazovanja.

X. OSPOSOBLjAVANjE KANDIDATA ZA VOZAČA

1. Opšta pravila Član 210

Radi sticanja teorijskih i praktičnih znanja i vještina potrebnih za samostalno i bezbjedno upravljanje vozilom u saobraćaju na putu, osposobljavanje kandidata za vozača vrši se prema programu obrazovanja za upravljanje motornim vozilom u skladu sa zakonom kojim se uređuje obrazovanje odraslih i sastoji se od teorijske nastave i praktične obuke u upravljanju vozilom.

Član 211

Osposobljavanje kandidata za vozače može se započeti najranije šest mjeseci prije nego što kandidat za vozača ispuni starosni uslov iz člana 179 ovog zakona.

Kandidat može započeti osposobljavanje za vozača kad priloži ljekarsko uvjerenje iz člana 180 stav 2 ovog zakona.

Kandidat za vozača ne može obavljati praktičnu obuku i polagati vozački ispit za neku drugu kategoriju za vrijeme trajanja zaštitne mjere, odnosno mjere bezbjednosti zabrane upravljanja motornim vozilom, kao ni za vrijeme dok mu je vozačka dozvola oduzeta.

2. Teorijska nastava

Teorijska nastava obuhvata naročito sljedeće sadržaje:

Član 212

1) pravila saobraćaja i saobraćajna signalizacija ­ pojam i značaj pravila saobraćaja, primjena pravila, pojam i značenje saobraćajnih znakova i znaci koje daju ovlašćena službena lica;

2) vozač ­ značaj i uticaj vozača na bezbjednost saobraćaja, osobine i postupci vozača koji utiču na bezbjednost saobraćaja, sociološki činioci koji utiču na ponašanje vozača, značaj procjena saobraćajne situacije i način donošenja odluka vozača, orijentacija vozača u vremenu i prostoru, psihološki činioci koji utiču na procjene, donošenje i

sprovođenje odluka vozača u toku vožnje, vrijeme reakcije, pažnja i umor vozača, promjene kod vozača koje nastaju usljed korišćenja alkohola i/ili drugih psihoaktivnih supstanci xxxx xx upotreba zabranjena prije i za vrijeme vožnje;

3) put ­ pojam puta, karakteristike puta koje su od značaja za bezbjednost saobraćaja, uticaj vremenskih prilika na stanje puta i bezbjedno odvijanje saobraćaja i noćni uslovi vožnje;

4) vozilo ­ pojam i osobine vozila koje utiču na bezbjedno odvijanje saobraćaja na putevima, značaj i uticaj tehničke ispravnosti vozila na bezbjedno odvijanje saobraćaja, značaj i uticaj opterećenja i načina opterećenja vozila na bezbjednost saobraćaja, osnovni sklopovi i uređaji vozila i njihov uticaj na bezbjednost saobraćaja na putu, najčešće neispravnosti vozila i mogućnosti njihovog otklanjanja xx xxxxxx vozača raspoloživom opremom i sredstvima;

5) pasivna bezbjednost vozila ­ pojam i značaj, uticaj pojedinih djelova i sklopova vozila na pasivnu bezbjednost i djelovi, sklopovi i uređaji xxxxxx xxxx je osnovni cilj obezbjeđivanje pasivne bezbjednosti;

6) ostali učesnici u saobraćaju ­ pojam i njihove osobine koje utiču na bezbjedno odvijanje saobraćaja, karakteristike ponašanja u saobraćaju djece, starih lica, xxxxx xx posebnim potrebama, pješaka, biciklista, motociklista i drugih lica, pojam, karakteristike i uticaj šinskih vozila na bezbjedno odvijanje saobraćaja, mogući uticaj životinja na bezbjedno odvijanje saobraćaja na putu;

vozila u saobraćaju na putu, vrijeme upravljanja vozilom u saobraćaju na putu i odmori vozača, postupak u slučaju saobraćajne nezgode i posebne mjere bezbjednosti;

8) mjere predostrožnosti prilikom napuštanja vozila;

9) osnovi ekonomične vožnje i uticaj saobraćaja na stanje životne sredine i njeno ugrožavanje;

10) opasnosti koje nastaju zbog nepoštovanja propisa iz oblasti bezbjednosti saobraćaja, moguće štetne posljedice nepoštovanja propisa i kaznene mjere za učinioce povreda propisa iz oblasti bezbjednosti saobraćaja (kazna zatvora, novčana kazna, mjere bezbjednosti i zaštitne mjere);

11) teorijsko objašnjenje radnji sa vozilom u saobraćaju na putu i postupanje vozača u saobraćaju na putu ­ osnovne radnje vozilom: polazak, vožnja unaprijed, vožnja unazad, promjena pravca kretanja i zaustavljanje vozila, uključivanje vozila u saobraćaj na putu, izbor brzine kretanja vozila u zavisnosti od saobraćajne situacije i uslova puta i vremena, skretanje, obilaženje, mimoilaženje, preticanje, promjena saobraćajne trake, polukružno okretanje, zaustavljanje i naglo kočenje, ustupanje prvenstva prolaza, postupanje vozača prilikom nailaska i prolazak kroz raskrsnicu na kojoj je saobraćaj regulisan pravilom xxxxx xxxxxx, saobraćajnim znakom, svjetlosnim saobraćajnim znakom i znacima i naredbama koje daje ovlašćeni policijski službenik, postupanje vozača prilikom nailaska na pješački prelaz, prelaz puta preko željezničke i tramvajske pruge i vožnja kroz tunel, postupanje vozača u uslovima padavina, smanjene vidljivosti, u noćnim uslovima i kada se kreće putem na kojem se izvode radovi;

12) prva pomoć licima povrijeđenim u saobraćaju. Nastavu iz prve pomoći izvodi doktor medicine.

3. Praktična obuka Član 213

Praktična obuka za vozača obuhvata ovladavanje vještinama u upravljanju vozilom u saobraćaju na putu, u pogledu:

1) provjere i pripreme vozila i opreme za bezbjedno učestvovanje u saobraćaju na putu;

2) upotrebe komandi i uređaja vozila;

3) izvođenja propisanih radnji vozilom na uređenom poligonu;

4) izvođenja radnji vozilom u saobraćaju na putu iz člana 212 stav 1 xxxxx 11 ovog zakona;

5) upravljanja vozilom u saobraćaju na putu u naselju, u uslovima slabog, srednjeg i jakog intenziteta saobraćaja;

6) upravljanja vozilom u saobraćaju na putu van naselja, u uslovima slabog, srednjeg i jakog intenziteta saobraćaja;

7) upravljanja vozilom na putu u naselju i van naselja, u noćnim uslovima;

8) uvježbavanja radnji vozilom i postupanje vozača u različitim saobraćajnim situacijama;

9) razvijanja odnosa povjerenja i poštovanja prema drugim učesnicima u saobraćaju, sticanja navike pomaganja drugim učesnicima u saobraćaju i preduzimanja mjera da ne dođe do saobraćajne nezgode.

Član 214

Sa praktičnom obukom kandidata za vozače može se otpočeti tek nakon što kandidat za vozača položi teorijski dio ispita i dobije potvrdu o položenom teorijskom dijelu ispita.

Vozila za praktičnu obuku kandidata za vozača i obavljanje ispita moraju ispunjavati uslove iz člana 228 ovog zakona.

Auto škola ne smije otpočeti sa praktičnom obukom kandidata za vozača koji nema ljekarsko uvjerenje za kategoriju vozila za koju se obučava, odnosno otpočeti ili obavljati praktičnu obuku ako je od izdavanja tog uvjerenja proteklo više od jedne godine.

Član 215

Kandidat za vozača koji obavlja praktičnu obuku može upravljati vozilom one kategorije za koju se obučava pod nadzorom instruktora vožnje, koji se nalazi u vozilu na mjestu suvozača.

Izuzetno xx xxxxx 1 ovog člana, kandidat za vozača može upravljati bez nadzora instruktora vožnje u vozilu kategorije AM, A1, A2, A, B1 i T, a prilikom obavljanja praktične obuke na uređenom poligonu u vozilu bilo koje kategorije.

Član 216

Za vrijeme obavljanja praktične obuke u vozilu mogu se nalaziti samo instruktor vožnje, kandidat za vozača i lice koje vrši nadzor.

Za vrijeme praktične obuke kandidat za vozača xxxx imati i staviti na uvid ljekarsko uvjerenje, potvrdu o položenom teorijskom ispitu i ličnu kartu ili drugu ispravu na osnovu koje se može utvrditi identitet kandidata.

Čas praktične obuke ne može početi dok se instruktor vožnje ne uvjeri da su ispunjeni uslovi iz st. 1 i 2 ovog člana.

Član 217

Kandidat za vozača koji na tri polaganja praktičnog dijela vozačkog ispita nije položio ispit xxxxx xx da obavi dodatnu praktičnu obuku za vozača koja ne može trajati kraće od pet časova.

O dodatnoj obuci iz stava 1 ovog člana auto škola kandidatu za vozača izdaje potvrdu.

4. Auto škola

Član 218

Osposobljavanje kandidata za vozače, obavlja se u auto školi koja ima licencu za rad koju izdaje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Licenca iz stava 1 ovog člana, izdaje se auto školi koja ispunjava uslove u skladu sa ovim zakonom.

Osposobljavanje učenika za vozače obavlja se i u srednjoj stručnoj školi koja ima licencu za izvođenje odgovarajućeg obrazovnog programa za područje rada saobraćaja, koja se izdaje u skladu sa propisima iz oblasti obrazovanja.

Auto škola xxxx da ima:

Član 219

1) najmanje jednu opremljenu školsku učionicu za teorijsku obuku;

2) poslovni prostor za administrativne poslove;

3) nastavna sredstva i učila;

4) najmanje dva vozila kategorije B i najmanje po jedno vozilo ostalih kategorija, koja su registrovana na auto školu ili su obezbijeđena po osnovu lizinga ili zakupa;

5) uređen poligon za praktičnu obuku vozača.

Prostor iz stava 1 tač. 1, 2 i 5 ovog člana može biti u vlasništvu auto škole ili u upotrebi po osnovu zakupa. Auto xxxxx xx dužna da obezbijedi:

1) najmanje dva instruktora vožnje za vozila kategorije B i najmanje jednog instruktora za ostale kategorije vozila za koje vrši osposobljavanje kandidata;

2) predavača teorijske nastave;

3) predavača prve pomoći.

Bliže uslove iz st. 1 i 3 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Član 220

Licenca iz člana 218 stav 1 ovog zakona prestaje da važi:

1) na zahtjev auto škole;

2) ako auto škola prestane da ispunjava neki od uslova iz člana 219 ovog zakona;

3) ako auto škola ne obavlja djelatnost za xxxx xx registrovana, u trajanju od jedne godine;

4) ako auto škola djelatnost obavlja suprotno odredbama ovog zakona i drugih propisa koji se odnose na rad auto škola.

Rješenje o prestanku važenja licence iz stava 1 ovog člana donosi organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Član 221

Registar auto škola, odnosno srednjih stručnih škola za koje je izdata licenca iz člana 218 stav 1 ovog zakona vodi organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Registar iz stava 1 ovog člana sadrži naročito: broj upisa u registar, naziv auto škole, odnosno srednje stručne škole, kategorije vozila za koje xx xxxxx obavlja obuku i datum izdavanja licence.

Bliži sadržaj i način vođenja registra iz stava 1 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

5. Predavač teorijske nastave

Predavač teorijske nastave xxxx da ima:

Član 222

1) najmanje visoko obrazovanje, xxxxx nivo okvira kvalifikacija (VI) saobraćajne struke, mašinske struke ­ oblast drumski saobraćaj, motori i vozila ili završen pravni fakultet u četvorogodišnjem trajanju i najmanje tri godine radnog iskustva u oblasti bezbjednosti saobraćaja;

2) vozačku dozvolu za vozilo kategorije B, najmanje tri godine.

6. Instruktor vožnje Član 223

Instruktor vožnje xxxx da ima licencu za instruktora vožnje. Licenca iz stava 1 ovog člana izdaće se instruktoru vožnje, ako:

1) ima četvrti nivo okvira kvalifikacija, podnivo dva (IV2), obrazovni program za instruktora vožnje, u skladu sa Zakonom o stručnom obrazovanju i 21 godinu života;

2) je zdravstveno sposoban;

3) u posljednje tri godine nije pravosnažno osuđivan za krivično djelo za koje xx xxxx po službenoj dužnosti ili protiv njega za takvo krivično djelo nije pokrenut krivični postupak, odnosno ako mu za posljednje dvije godine nije izrečena zaštitna mjera zabrane upravljanja motornim vozilom.

Licenca za instruktora vožnje izdaje se sa rokom važenja od pet xxxxxx, a važi samo za vrijeme za koje važi i njegova vozačka dozvola za tu kategoriju vozila.

Po isteku vremena iz stava 2 ovog člana instruktoru vožnje će se, na njegov zahtjev, ponovo izdati licenca iz stava 1 ovog člana, ako:

1) je pohađao seminare stručnog usavršavanja;

2) je zdravstveno sposoban;

3) u posljednje tri godine nije pravosnažno osuđivan za krivično djelo za koje xx xxxx po službenoj dužnosti ili protiv njega za takvo krivično djelo nije pokrenut krivični postupak, odnosno ako mu za posljednje dvije godine nije izrečena

zaštitna mjera zabrane upravljanja motornim vozilom.

Licencu za instruktora vožnje izdaje Ministarstvo, na propisanom obrascu. Evidenciju o izdatim licencama za instruktora vožnje vodi Ministarstvo.

Izgled i sadržinu obrasca licence za instruktora vožnje, kao i sadržaj i način vođenja evidencije o izdatim licencama za instruktora vožnje propisuje Ministarstvo.

Član 224

(brisano)

Član 225

Predavači teorijske nastave, instruktori vožnje i članovi ispitnih komisija su dužni da pohađaju seminare stručnog usavršavanja koje organizuje i sprovodi organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Organizovanje i sprovođenje xxxxxxxx iz xxxxx 1 ovog člana organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja može povjeriti obrazovnoj javnoj ustanovi xxxx xx djelatnost bezbjednost saobraćaja.

Program xxxxxxxx stručnog usavršavanja za predavače teorijske nastave, instruktore vožnje i članove ispitnih komisija bliže propisuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Član 226

Instruktor vožnje može obavljati praktičnu obuku samo sa kandidatima za vozače koji se osposobljavaju u auto školi ili srednjoj stručnoj školi.

Za vrijeme izvođenja praktične obuke instruktor vožnje xxxx imati vozačku dozvolu i dozvolu za instruktora vožnje.

Za vrijeme izvođenja praktične obuke instruktor vožnje xxxx imati dokumentaciju o kandidatu za vozača iz člana 216 stav 2 ovog zakona, kao i evidenciju o sprovedenoj obuci kandidata za vozača (knjižica obuke kandidata za vozača).

Dokumentaciju iz st. 2 i 3 ovog člana instruktor vožnje xxxxx xx da stavi na uvid ovlašćenom policijskom službeniku.

Član 227

Instruktor vožnje može obaviti najviše sedam školskih časova praktične obuke kandidata za vozače u toku radnog dana. Školski čas praktične obuke kandidata za vozača traje 60 minuta.

Instruktor vožnje između časova praktične obuke mora imati odmor u trajanju od najmanje 10 minuta, osim kada sa istim kandidatom za vozača izvodi dva spojena časa, kad mora imati odmor u trajanju od najmanje 20 minuta.

O izvršenoj praktičnoj obuci u toku radnog dana instruktor vožnje vodi evidenciju.

7. Vozila za osposobljavanje vozača Član 228

Vozilo za obuku kandidata za vozača vozila kategorije B, C1, C i D1 mora imati ugrađene duple nožne komande vožnje, pri čemu ne mora imati komandu za ubrzavanje.

Vozilo za obuku kandidata za vozača mora imati svjetlosni signal na vidnom mjestu u vozilu i zvučni signal u vozilu, koji će signalizirati aktiviranje duplih komandi.

Vozilo za obuku kandidata za vozača ne može imati automatski mjenjač.

Član 229

Vozilo za obuku kandidata za vozača, kad učestvuje u saobraćaju i kad se na njemu obučava kandidat za vozača, mora biti označeno posebnom tablicom.

Tablica iz stava 1 ovog člana ima oblik kvadrata plave boje dimenzija 150x150 mm, na kojoj je bijelom bojom napisano latinično slovo "L" dimenzije 100x80 mm i debljine 25 mm, osim za vozila kategorije AM, A1, A2 i A, za koja je tablica dimenzija 100x100 mm, a dimenzija latiničnog slova "L" je 70x50 mm i debljine 15 mm.

Tablica iz stava 1 ovog člana mora biti vidno postavljena na prednjoj i zadnjoj strani vozila, upravno na uzdužnu osu vozila, osim tablice za vozila kategorije A1 i A koja može biti postavljena samo na zadnjoj strani vozila.

Član 230

Praktična obuka kandidata za vozača lica sa invaliditetom može se obavljati na vozilu proizvedenom ili prepravljenom u skladu sa njegovim potrebama.

Vozilo mora biti tehnički ispravno i imati radnu ili pomoćnu kočnicu na raspolaganju instruktoru vožnje.

8. Prava i obaveze kandidata za vozača Član 231

Auto škola i kandidat za vozača prije početka obuke moraju zaključiti ugovor o uslovima pod kojima će se obaviti obuka, u skladu sa zakonom.

Ugovorom iz stava 1 ovog člana moraju se posebno odrediti međusobni odnosi u slučaju prestanka osposobljavanja kandidata kod te auto škole.

Ugovor iz stava 1 ovog člana, auto škola može zaključiti i sa licem koje je položilo vozački ispit, radi dodatne obuke.

Član 232

Kandidat za vozača snosi troškove obuke, kao i troškove izdavanje potvrda o završenoj obuci i svjedočanstva o položenom vozačkom ispitu.

Visinu naknade troškova iz stava 1 ovog člana utvrđuje auto škola, pri čemu ne može odrediti nižu naknadu od najnižeg iznosa naknade koju utvrđuje Vlada Crne Gore (u daljem tekstu Vlada), na predlog organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja.

Ukoliko auto škola prestane sa radom ili joj licenca prestane da važi dužna je da kandidatu koji je započeo obuku obezbijedi nastavak obuke i polaganje vozačkog ispita kod druge auto škole ili da izvrši povraćaj uplaćenih sredstava.

Član 233

Auto škola kandidatu nakon završene teorijske nastave i praktične obuke izdaje potvrdu o završenoj obuci.

9. Vozački ispit

Vozački ispit se sastoji iz teorijskog i praktičnog ispita.

Član 234

Kandidat za vozača nakon završene teorijske nastave podnosi prijavu za polaganje teorijskog ispita u auto školi u kojoj se osposobljava.

Teorijski ispit može da polaže kandidat za vozača kome je izdata potvrda o završenoj teorijskoj obuci za vozača određene kategorije, najranije šest mjeseci prije nego što kandidat za vozača ispuni starosni uslov iz člana 179 ovog zakona.

Praktični ispit može da polaže kandidat za vozača:

1) koji je zdravstveno sposoban za vozača određene kategorije;

2) koji ispunjava starosni uslov za sticanje prava upravljanja vozilom odgovarajuće kategorije;

3) kome je izdata potvrda o položenom teorijskom ispitu, a da od dana polaganja teorijskog ispita nije prošlo više od jedne godine;

4) kome je izdata potvrda o završenoj praktičnoj obuci za upravljanje odgovarajuće kategorije vozila.

Kandidat za vozača podnosi prijavu za polaganje praktičnog ispita sa dokazima o ispunjenosti uslova iz stava 4 ovog člana.

Član 235

Vozački ispit organizuje i sprovodi organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Vozački ispit za učenike u srednjoj stručnoj školi iz člana 218 stav 3 ovog zakona organizuje i sprovodi škola, u skladu sa propisima iz oblasti obrazovanja.

Na vozačkom ispitu se utvrđuje da li je kandidat u dovoljnoj mjeri stekao teorijska i praktična znanja i vještine potrebne za samostalno i bezbjedno upravljanje vozilom.

Vozački ispit se sprovodi na crnogorskom jeziku i na jezicima koji su u službenoj upotrebi u Crnoj Gori.

Bliži način organizovanja i sprovođenja polaganja vozačkog ispita propisuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Član 236

Teorijski ispit se polaže putem testa, čija ispitna pitanja obuhvataju sadržaj programa iz člana 212 ovog zakona.

Ispitna pitanja za teorijski ispit, kao i mjesto polaganja teorijskog ispita određuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

O položenom teorijskom ispitu auto škola izdaje potvrdu, najkasnije u roku od tri dana od dana kad je kandidat za vozača položio teorijski ispit.

Član 237

Praktični ispit se polaže na uređenom poligonu i u saobraćaju na javnom putu i tom prilikom se utvrđuje da li kandidat za vozača ima potrebna znanja i vještine u skladu sa članom 213 ovog zakona.

Mjesto polaganja praktičnog ispita određuje ispitna komisija iz člana 240 ovog zakona.

Član 238

Kandidat je položio vozački ispit kada položi teorijski ispit i praktični ispit.

Kandidatu za vozača koji je položio vozački ispit auto škola izdaje svjedočanstvo u roku od tri dana od dana kad je položio vozački ispit.

O polaganju vozačkog ispita ispitna komisija iz člana 240 ovog zakona sačinjava zapisnik na propisanom obrascu. Obrazac i sadržaj zapisnika iz stava 1 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Član 239

Troškove polaganja vozačkog ispita snosi kandidat za vozača i plaća ih auto školi.

Troškovi iz stava 1 ovog člana sastoje se od troškova polaganja teorijskog ispita i troškova polaganja praktičnog ispita.

Troškovi polaganja iz stava 1 ovog člana obuhvataju i troškove rada ispitne komisije, a sredstva za naknadu tih troškova auto škola prenosi organu državne uprave nadležnom za poslove obrazovanja.

Kandidat za vozača ne može pristupiti polaganju vozačkog ispita dok ne izvrši uplatu iz stava 1 ovog člana.

Visinu troškova iz st. 1 i 3 ovog člana utvrđuje Vlada, na predlog organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja.

10. Ispitna komisija

Član 240

Vozački ispit za vozača polaže se pred ispitnom komisijom, koju obrazuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Komisiju iz stava 1 ovog člana čine tri člana, i to predstavnik organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja, Ministarstva i auto škole.

Član komisije iz organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja i Ministarstva mora da ima visoku stručnu spremu (VII nivo obrazovanja), najmanje 23 godine života, vozačku upravljanje vozilom kategorije B.

Predstavnik auto škole koji je član ispitne komisije na praktičnom ispitu mora da:

1) ima dozvolu za instruktora vožnje za sve kategorije za koje auto škola ima licencu;

2) je navršio najmanje 23 godine života;

3) mu za posljednje dvije godine nije izrečena zaštitna mjera zabrane upravljanja vozilom.

Član ispitne komisije za polaganje vozačkog ispita ne može biti lice koje je u posljednje tri godine pravosnažno

osuđivano za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili je protiv njega za takvo krivično djelo pokrenut krivični postupak.

11. Evidencija

Auto škola je dužna da vodi evidenciju o:

Član 241

1) kandidatima za vozače (ime i prezime, mjesto i država rođenja, ime jednog roditelja, jedinstveni matični broj, mjesto prebivališta ili boravišta u Crnoj Gori);

2) sprovedenoj teorijskoj nastavi kandidata za vozača;

3) sprovedenoj obuci kandidata za vozača (knjižica obuke kandidata za vozače);

4) praktičnoj obuci koju sprovede instruktor vožnje u toku radnog dana;

5) polaganju teorijskog dijela vozačkog ispita;

6) polaganju praktičnog dijela vozačkog ispita;

7) izdatim svjedočanstvima o položenom vozačkom ispitu;

Bliži sadržaj, način vođenja i rokove čuvanja evidencije iz stava 1 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

XI. VOZILA

1. Tehnički uslovi za vozila koja učestvuju u saobraćaju na putu Član 242

Vozilo na motorni pogon i priključno vozilo u saobraćaju na putu mora da ispunjava propisane uslove u pogledu dimenzija, ukupne mase, osovinskog opterećenja, zaštite okoline i da bude tehnički ispravno i registrovano, u skladu sa ovim zakonom.

Vozilo je tehnički ispravno ako ima ispravne uređaje i opremu propisane aktom iz stava 8 ovog člana i ako zadovoljava sve tehničke normative za vozilo, u skladu sa ovim zakonom.

Vozila u saobraćaju na putu ne mogu imati uređaje, sklopove i opremu čija upotreba može ugroziti, ometati ili izazvati zabunu drugog učesnika u saobraćaju.

Vozila ne mogu na prednjoj strani da imaju uređaje ili materije koje daju, odnosno odbijaju svjetlost crvene boje, a na zadnjoj strani koje daju, odnosno odbijaju svjetlost bijele boje, osim uređaja i materija propisanih podzakonskim aktom iz stava 8 ovog člana, kao ni trepćuće svijetlo koje nije propisano ovim zakonom.

Na vozilu se ne mogu nalaziti niti koristiti uređaji koji daju, odnosno odbijaju svjetlost vidljivu učesnicima u saobraćaju u bojama koje nijesu propisane podzakonskim aktom iz stava 8 ovog člana.

U saobraćaju na putu ne mogu učestvovati vozila koja ne ispunjavaju uslove u pogledu providnosti vjetrobrana i ostalih stakala u skladu sa podzakonskim aktom iz stava 8 ovog člana.

U saobraćaju na putu ne smije da učestvuje prevozno sredstvo koje ovim zakonom nije određeno kao vozilo.

Bliže uslove koje moraju da ispunjavaju vozila u saobraćaju na putu u pogledu dimenzija, ukupne mase i osovinskog opterećenja, tehničkih uslova i uređaja, sklopova i opreme i tehničkih normativa propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Član 243

Vozila registrovana u drugoj državi mogu da učestvuju u saobraćaju na teritoriji Crne Gore ako imaju sklopove, uređaje i opremu u skladu sa važećom međunarodnom Konvencijom o saobraćaju na putevima i ako su u ispravnom stanju.

Vozila iz stava 1 ovog člana, u pogledu dimenzija, najveće dozvoljene ukupne mase i osovinskog opterećenja, moraju ispunjavati uslove u skladu sa ovim zakonom.

2. Homologacija vozila

Član 244

Motorna i priključna vozila koja se uvoze, odnosno prvi put stavljaju na tržište u Crnoj Gori, kao i njihovi djelovi, uređaji i oprema, prema svojim konstrukcionim i bezbjednosnim karakteristikama, moraju biti usaglašeni sa tehničkim zahtjevima i uslovima.

Utvrđivanje i provjera usklađenosti konstrukcionih i bezbjednosnih karakteristika vozila iz stava 1 ovog člana (u daljem tekstu: homologacija vozila) sprovodi se na zahtjev pravnog ili fizičkog lica koje uvozi vozilo, odnosno proizvođača vozila registrovanog u Crnoj Gori.

Uz zahtjev iz stava 2 ovog člana podnosilac zahtjeva prilaže potrebnu tehničku dokumentaciju.

Nakon sprovedene homologacije, za vozila koja ispunjavaju propisane tehničke zahtjeve i uslove, izdaje se sertifikat o homologaciji vozila za tip vozila, odnosno potvrdu o homologaciji za pojedinačno vozilo, u skladu sa zakonom kojim se uređuju tehnički zahtjevi za proizvode i ocjenjivanje usaglašenosti.

Sertifikat o homologaciji vozila za tip vozila izdaje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja, a potvrdu o homologaciji za pojedinačno vozilo izdaje pravno lice iz člana 246 stav 1 ovog zakona.

O sprovedenoj homologaciji vozila i izdatim sertifikatima i potvrdama iz stava 4 ovog člana, pravno lice iz člana 246 ovog zakona uspostavlja, vodi i održava evidenciju u elektronskom obliku za potrebe organa državne uprave nadležnog za poslove saobraćaja i drugih nadležnih organa državne uprave za obavljanje poslova iz njihove nadležnosti.

Tehničke zahtjeve i uslove iz stava 1 ovog člana, bliži sadržaj zahtjeva i tehničke dokumentacije iz st. 2 i 3 ovog člana, način sprovođenja homologacije vozila i njihovih djelova i opreme, sadržaj i izgled sertifikata, odnosno potvrde o homologaciji, način njihovog izdavanja, sadržaj i način vođenja evidencije iz stava 5 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Homologacija se ne sprovodi za:

Član 245

1) vozila uvezena za potrebe diplomatskih i konzularnih predstavništava, odnosno misija drugih država, kao i predstavništava međunarodnih organizacija u Crnoj Gori, koja će nositi registarske tablice za ta vozila u skladu sa ovim

zakonom;

2) vozila muzejske vrijednosti i starodobna vozila (oldtajmer);

3) vozila koja su proizvedena za evropsko tržište ili prethodno bila registrovana u državama Evropske Unije, koja radi preseljenja uvoze fizička lica koja su neprekidno boravila u inostranstvu najmanje tri godine, pod uslovom da su ih oni ili članovi njihovog domaćinstava posjedovali ili koristili najmanje godinu dana prije useljenja ili povratka u Crnu Goru i da ih uvezu u roku od 12 mjeseci od dana useljenja ili povratka;

4) vozila koja nijesu proizvedena za evropsko tržište, koja radi preseljenja uvoze fizička lica koja, pored uslova iz tačke 3 ovog stava, ispunjavaju i uslov da su uređaji za osvjetljavanje puta, označavanje vozila i za davanje svjetlosnih znakova vozila, usaglašeni sa propisima kojim se uređuju uslovi koje moraju da ispunjavaju vozila u saobraćaju na putevima;

5) vozila koja uvoze lica sa prebivalištem ili boravištem u Crnoj Gori, stečena po osnovu pravosnažnog sudskog rješenja o nasljeđivanju;

6) vatrogasna vozila;

7) vozila namijenjena vojnim potrebama Vojske Crne Gore, osim privrednih vozila i vozila za prevoz putnika;

8) radne mašine.

Saglasnost da se ne sprovodi homologacija izdaje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja može odlučiti da se homologacija ne sprovodi prilikom uvoza vozila za posebne namjene.

Vozilima za posebne namjene smatraju se vozila:

1) koja su konstruisana i specijalno namijenjena za komunalne svrhe, za upotrebu na gradilištima, kamenolomima, lukama ili aerodromima, odnosno nijesu namijenjena za kretanje na javnim putevima;

2) donirana organima lokalne samouprave, državnim organima ili organizacijama koje se bave humanitarnim ili društveno korisnim radom;

3) konstruisana i namijenjena za upotrebu na sportskim takmičenjima;

4) koja su po svojim konstrukcionim karakteristikama posebno prilagođena za prevoz lica sa invaliditetom, uz prethodno pribavljenu saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove zdravlja.

Vrednovanje i razvrstavanje vozila u kategorije vozila muzejske vrijednosti i starodobna vozila (oldtajmeri), vrši organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Organ iz stava 5 ovog člana, vodi registar vozila muzejske vrijednosti i starodobnih vozila (oldtajmera), na osnovu kojeg izdaje ispravu o kategoriji vozila.

Bliži način vrednovanja i razvrstavanja vozila iz stava 5 ovog člana, kao i način vođenja registra i izdavanje isprava iz stava 6 ovog člana, propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

Član 246

Homologaciju vozila vrši pravno lice koje ispunjava uslove u pogledu kadra, opreme i prostora i koje dobije ovlašćenje

od organa državne uprave nadležnog za poslove saobraćaja, u skladu sa zakonom kojim se uređuju tehnički zahtjevi za proizvode i ocjenjivanje usaglašenosti.

Troškove homologacije vozila snosi podnosilac zahtjeva.

Visinu troškova iz stava 2 ovog člana utvrđuje Vlada na predlog organa državne uprave nadležnog za poslove saobraćaja.

Bliže uslove koje mora da ispunjava pravno lice iz stava 1 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za poslove saobraćaja.

3. Ispitivanje vozila

Član 247

Vozila na motorni pogon i priključna vozila koja se prepravljaju ili bitnije popravljaju moraju se, u pogledu konstrukcionih i bezbjednosnih karakteristika i uređaja bitnih za bezbjedno učestvovanje u saobraćaju, podvrgnuti ispitivanju prije puštanja u saobraćaj.

Vozila na motorni pogon i priključna vozila za koja nijesu poznati tehnički podaci potrebni za tehnički pregled i registraciju podvrgavaju se ispitivanju radi utvrđivanja tih podataka.

Bezbjednosno­tehničke karakteristike, a naročito nosivost prepravljenog vozila na motorni pogon i priključnog vozila ne mogu odstupati od karakteristika vozila, osim ako je takvu prepravku predvidio proizvođač vozila.

Ispitivanje iz st. 1 i 2 ovog člana vrši pravno lice koje ispunjava uslove u pogledu prostora, opreme i kadra, u skladu sa tehničkim normativima i tehničkim zahtjevima.

O izvršenom ispitivanju vozila iz st. 1 i 2 ovog člana pravno lice iz stava 4 ovog člana, podnosiocu zahtjeva izdaje potvrdu na propisanom obrascu.

Potvrdu iz stava 5 ovog člana pribavlja vlasnik, odnosno korisnik vozila.

Potvrdu iz stava 5 ovog člana pravno lice iz stava 4 ovog člana dostavlja Ministarstvu Evidenciju o sprovedenim ispitivanjima i izdatim potvrdama vodi pravno lice iz stava 4 ovog člana.

Način sprovođenja ispitivanja vozila iz st. 1 i 2 ovog člana, obrazac i sadržaj potvrde iz stava 5 ovog člana, način dostavljanja potvrde Ministarstvu, bliži sadržaj i način vođenja evidencije iz stava 7 ovog člana, kao i bliže uslove iz stava 4 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Član 248

Ako se prilikom isključenja vozila na motorni pogon i priključnog vozila iz saobraćaja, odnosno upućivanja na kontrolni tehnički pregled, u skladu sa ovim zakonom, utvrdi da su teže oštećeni školjka ili šasija na djelovima bitnim za učvršćivanje vješanja i transmisije, odnosno prenosa, uređaji za upravljanje (lomovi i deformacije), djelovi uređaja za zaustavljanje koji se ne kontrolišu detaljno na tehničkom pregledu, djelovi za spajanje vučnog i priključnog vozila, djelovi uređaja za pogon na tečni naftni gas ili sabijeni prirodni gas i rezervoari za pogonsko gorivo, vozilo se neće pustiti u saobraćaj dok se ne izvrši ispitivanje u skladu sa članom 247 stav 1 ovog zakona.

Kad se na tehničkom pregledu ili na drugi način za vozilo na motorni pogon i priključno vozilo koje je registrovano u

Crnoj Gori utvrdi neslaganje stvarnog stanja vozila sa podacima koji su upisani u saobraćajnu dozvolu, odnosno sa podacima iz evidencije registrovanih vozila, sprovešće se postupak utvrđivanja da li vozilo ispunjava uslove iz člana 242 ovog zakona i tom prilikom utvrditi stvarno stanje u pogledu spornih tehničkih karakteristika, u skladu sa članom 247 stav 1 ovog zakona.

Član 249

Privredna društva, druga pravna lica i preduzetnici koji vrše popravke ili prepravke vozila na motorni pogon i priključnih vozila dužni su da vode evidenciju o popravljenim i prepravljenim vozilima.

Član 250

Vozila u koja su ugrađeni uređaji i oprema za pogon na tečni naftni gas ili prirodni gas mogu da učestvuju u saobraćaju na putu samo ako imaju potvrdu o tehničkoj ispravnosti ugrađenih uređaja i opreme za tečni naftni gas ili prirodni gas.

Potvrda iz stava 1 ovog člana se izdaje ako su uređaji i oprema na tečni naftni gas ili prirodni gas tehnički ispravni i ispunjavaju uslove utvrđene tehničkim propisima iz stava 5 ovog člana.

Ispitivanje uređaja i opreme u smislu stava 2 ovog člana vrši i potvrdu iz stava 1 ovog člana izdaje pravno lice koje ispunjava uslove u pogledu prostora, opreme i kadra i koje ovlasti organ državne uprave nadležan za poslove ekonomije.

O pravnim licima iz stava 3 ovog člana i izdatim potvrdama iz stava 1 ovog člana evidenciju vodi organ državne uprave nadležan za poslove ekonomije.

Tehničke uslove koje moraju da ispunjavaju uređaji i oprema za pogon vozila na tečni naftni gas ili prirodni gas, bliže uslove koje moraju da ispunjavaju pravna lica iz stava 3 ovog člana i način utvrđivanja ispunjenosti tih uslova, obrazac i sadržaj potvrde iz stava 1 ovog člana, kao i način i sadržaj evidencije iz stava 4 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za poslove ekonomije.

Član 251

Ukoliko je na vozilu oštećen broj šasije ili broj motora, Ministarstvo može, kad na pouzdan način utvrdi o kojem konkretnom vozilu se radi, dozvoliti da se na vozilu utisne ta oznaka i odrediti njen oblik i sadržaj.

Utiskivanje oznaka vozila u slučajevima iz stava 1 ovog člana vrši pravno lice iz člana 247 stav 4 ovog zakona.

XII. TEHNIČKI PREGLED MOTORNIH I PRIKLjUČNIH VOZILA

1. Sadržaj i vrste tehničkog pregleda vozila.

Član 252

Radi utvrđivanja tehničke ispravnosti motornih i priključnih vozila vrši se tehnički pregled

Na tehničkom pregledu se utvrđuje da li je motorno, odnosno priključno vozilo tehnički ispravno i da li ispunjava tehničke zahtjeve i uslove propisane tehničkim propisima, kao i uslove za učešće u saobraćaju, u skladu sa ovim zakonom.

Tehnički pregled obuhvata provjeru ispravnosti uređaja za upravljanje, uređaja za zaustavljanje, uređaja za

osvjetljavanje puta, označavanje vozila i za davanje svjetlosnih znakova, uređaja koji omogućavaju normalnu vidljivost, uređaja za davanje zvučnih signala, uređaja za vožnju vozila unazad, uređaja za kontrolu i davanje znakova, uređaja za odvođenje i ispuštanje izduvnih gasova, uređaja za spajanje vučnog i priključnog vozila, ostalih uređaja od posebnog značaja za bezbjednost saobraćaja, kao i kontrolu buke koju stvara vozilo, kontrolu emisije izduvnih gasova, posjedovanje obavezne opreme vozila i druge provjere i kontrole od kojih zavisi tehnička ispravnost vozila.

Tehnički pregled vozila iz stava 1 ovog člana može biti: redovni, vanredni i kontrolni. Bliži sadržaj i način vršenja tehničkog pregleda vozila propisuje Ministarstvo.

2. Stanica za tehnički pregled vozila

Član 253

Tehnički pregled vozila obavlja privredno društvo koje ima odobrenje za obavljanje tih poslova.

Odobrenje iz stava 1 ovog člana izdaje se privrednom društvu koje obezbijedi posebnu tehnološku cjelinu u kojoj se obavlja djelatnost tehničkog pregleda vozila (u daljem tekstu: stanica za tehnički pregled vozila).

Privredno društvo može imati više stanica za tehnički pregled vozila, pri čemu za svaku stanicu za tehnički pregled vozila mora pribaviti odobrenje.

Privredno društvo za rad stanice za tehnički pregled vozila mora da obezbijedi:

1) građevinski objekat sa prilaznim i izlaznim saobraćajnicama;

2) uređaje i opremu za vršenje tehničkog pregleda;

3) stručni kadar;

4) računarsku opremu i komunikacionu povezanost sa Ministarstvom;

5) video nadzor.

Stanica za tehnički pregled vozila mora imati najmanje dva kontrolora vozila na tehničkom pregledu vozila (u daljem tekstu: kontrolor), od kojih jedan mora imati najmanje četvrti nivo okvira kvalifikacija, podnivo jedan (IV1), iz oblasti mašinstva ili saobraćaja, a drugi treći nivo okvira kvalifikacija (III) zanimanje automehaničar.

Odobrenje iz stava 1 ovog člana neće se izdati privrednom društvu koje je u posljednje tri godine kažnjeno za krivično djelo u vezi sa obavljanjem djelatnosti tehničkog pregleda vozila ili protiv kojeg se vodi krivični postupak za takvo krivično djelo.

Bliže uslove koje moraju ispunjavati stanice za tehnički pregled vozila propisuje Ministarstvo.

Član 254

Odobrenje iz člana 253 stav 1 ovog zakona izdaje nadležni organ, kad utvrdi da stanica za tehnički pregled vozila ispunjava propisane uslove.

Odobrenje iz člana 253 stav 1 ovog zakona, može se, u zavisnosti od tehničkih karakteristika objekta za vršenje tehničkog pregleda vozila, prilaznih i izlaznih saobraćajnica, uređaja i opreme kojima raspolaže, izdati i za vršenje

tehničkog pregleda samo pojedinih vrsta vozila.

Nadležni organ vodi evidenciju o izdatim odobrenjima iz člana 253 stav 1 ovog zakona i o tim odobrenjima, bez odlaganja, obavještava Ministarstvo.

Evidencija iz stava 3 ovog člana sadrži, naročito: broj i datum izdavanja odobrenja, broj upisa u evidenciju, naziv privrednog društva i stanice za tehnički pregled vozila, sjedište privrednog društva, poreski identifikacioni broj, vrste vozila za koje je izdato odobrenje za tehnički pregled vozila i datum prestanka važenja odobrenja.

Način vođenja evidencije iz stava 4 ovog člana i način obavještavanja o izdatim odobrenjima, u smislu stava 3 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Član 255

Stanica za tehnički pregled vozila će privremeno prestati sa obavljanjem tehničkog pregleda vozila kad prestane da ispunjava propisane uslove, o čemu će privredno društvo, najkasnije prvog sljedećeg radnog dana, obavijestiti nadležni organ i Ministarstvo.

Privremeni prestanak rada može trajati najduže tri mjeseca.

O završetku privremenog prestanka rada stanice za tehnički pregled vozila privredno društvo je dužno da obavijesti nadležni organ i Ministarstvo, najkasnije jedan dan prije početka nastavka sa radom.

Član 256

Stanica za tehnički pregled vozila dužna je da obezbijedi da uređaji i oprema pomoću kojih se vrši tehnički pregled vozila budu u ispravnom stanju.

Uređaji koji se koriste za vršenje tehničkog pregleda vozila, a predstavljaju mjerila, moraju ispunjavati uslove uređene propisima iz oblasti metrologije.

Uređaji i oprema za tehnički pregled vozila podliježu obaveznom pregledu, najmanje jednom u šest mjeseci. Pregled uređaja i opreme iz stava 3 ovog člana obavlja pravno lice koje ispunjava uslove iz člana 247 ovog zakona. Troškove pregleda uređaja i opreme iz stava 3 ovog člana snosi privredno društvo iz člana 253 stav 1 ovog zakona. Visinu troškova pregleda uređaja i opreme iz stava 3 ovog člana propisuje Vlada, na predlog Ministarstva.

Stanica za tehnički pregled vozila tehnički pregled vrši u radno vrijeme, koje mora biti vidno istaknuto u objektu i mora biti prethodno prijavljeno nadležnom organu. Radno vrijeme mora trajati najkraće osam sati u toku radnog dana.

Privredno društvo mora obezbijediti da se tehnički pregled vozila može obaviti tokom cijelog radnog vremena.

Izuzetno, u slučaju vanrednog i kontrolnog tehničkog pregleda vozila, na zahtjev ovlašćenog policijskog službenika ili inspektora za drumski saobraćaj, privredno društvo dužno je da radi i van radnog vremena propisanog stavom 1 ovog člana.

Stanica za tehnički pregled vozila dužna je da u toku radnog vremena omogući jednak pristup svim fizičkim i pravnim licima koja namjeravaju da podvrgnu vozilo provjeri tehničke ispravnosti i za to plate propisanu naknadu.

Član 258

Stanica za tehnički pregled vozila dužna je da obezbijedi da se tehnički pregled vozila vrši na propisan način i u skladu sa pravilima struke.

Za tehnički ispravna vozila stanica za tehnički pregled vozila sačinjava zapisnik o tehničkom pregledu i ovjerava tehničku ispravnost vozila.

Stanica za tehnički pregled vozila ne smije ovjeriti tehničku ispravnost vozila koje nije tehnički ispravno.

Ako se prilikom tehničkog pregleda vozila utvrdi da su na pregledanom vozilu neispravni uređaji za upravljanje, uređaji za zaustavljanje ili uređaji za pogon na tečni naftni gas i prirodni gas ili drugi uređaji i sistemi na vozilu, u mjeri u kojoj bi to ugrožavalo ostale učesnike u saobraćaju, o tome će se sačiniti zapisnik i upozoriti vozač da se tim vozilom ne može uključiti u saobraćaj na putu dok se te nepravilnosti ne otklone.

Ukoliko se vozač, u slučaju iz stava 4 ovog člana, uključi u saobraćaj na putu, stanica za tehnički pregled vozila dužna je da o tome u što kraćem roku obavijesti nadležni organ.

Obrazac i sadržaj zapisnika iz st. 2 i 4 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Član 259

Stanica za tehnički pregled vozila koja vrši tehnički pregled vozila dužna je da vodi evidenciju i obrađuje podatke o tehničkim pregledima i utvrđenim nepravilnostima na vozilima i da te podatke u elektronskoj formi dostavi Ministarstvu.

Sadržaj i način vođenja evidencije iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Član 260

Odobrenje za obavljanje poslova tehničkog pregleda prestaje da važi, ako stanica:

1) ovjeri tehničku ispravnost vozila koje nije podvrgnuto provjeri tehničke ispravnosti;

2) ne koristi uređaje i opremu za kontrolu tehničke ispravnosti vozila koji ispunjavaju uslove iz člana 256 st. 1 i 2 ovog zakona ili koristi uređaje i opremu koji nijesu ispitani u skladu sa članom 256 ovog zakona ili ne ispunjava uslove u pogledu građevinskog objekta;

3) tehnički pregled vozila ne vrši stručno i savjesno, odnosno izvrši ovjeru tehničke ispravnosti vozila na zapisniku o tehničkom pregledu vozila, odnosno izda potvrdu o tehničkoj ispravnosti vozila za vozilo koje nema ispravne uređaje za upravljanje, uređaje za zaustavljanje i kod kojeg je dubina šare na gazećoj površini pneumatika manja od minimalno dozvoljene;

4) dozvoli da tehnički pregled vozila vrši lice koje nema licencu za kontrolora;

5) ne vodi evidenciju iz člana 259 ovog zakona ili je ne vodi na propisan način;

6) u roku od tri mjeseca od privremenog prestanka rada ne ispuni propisane uslove i ne započne sa radom.

Rješenje o prestanku važenja odobrenja iz stava 1 ovog člana donosi nadležni organ.

3. Kontrolori

Član 261

Tehnički pregled vozila može obavljati samo kontrolor koji ima licencu za kontrolora koju izdaje nadležni organ. Licenca iz stava 1 ovog člana izdaće se licu, ako:

1) ima najmanje četvrti nivo okvira kvalifikacija, podnivo jedan (IV1), iz oblasti mašinstva ili saobraćaja odnosno treći nivo okvira kvalifikacija (III) zanimanje automehaničar;

2) ima vozačku dozvolu najmanje kategorije B;

3) ima najmanje tri godine radnog iskustva na istim ili sličnim poslovima u nivou kvalifikacija iz stava 2 tačka 1 ovog člana;

4) ima položen stručni ispit za kontrolora;

5) posljednje tri godine nije pravosnažno osuđivan za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili se za to krivično djelo protiv njega ne vodi krivični postupak.

Licenca za kontrolora se izdaje sa rokom važenja od tri godine. Licenca za kontrolora će se produžiti ako je kontrolor:

1) prisustvovao obaveznim seminarima unaprjeđenja znanja i vještina;

2) položio ispit provjere znanja.

Kontrolor vozila ne može, van radnog vremena, obavljati poslove u vezi održavanja, popravki, osiguranja i registracije vozila.

O izdatim licencama nadležni organ vodi evidenciju.

Sadržaj i obrazac licence za kontrolora i način vođenja evidencija o izdatim licencama propisuje Ministarstvo.

Član 262

Obuku kandidata za kontrolora i polaganje stručnog ispita za kontrolora, seminare unaprjeđenja znanja i vještina i provjeru znanja i vještina kontrolora organizuje i sprovodi pravno lice koje je registrovano, licencirano i akreditovano za sprovođenje obrazovanja u drumskom saobraćaju, u skladu sa propisima o obrazovanju.

O položenom stručnom ispitu, odnosno položenom ispitu provjere znanja pravno lice iz stava 1 ovog člana izdaje uvjerenje.

O izdatim uvjerenjima o položenom stručnom ispitu i položenom ispitu provjere znanja kontrolora, pravno lice iz stava 1 ovog člana vodi evidenciju.

Naknadu troškova obuke i polaganja stručnog ispita i ispita provjere znanja iz stava 1 ovog člana plaća kandidat za kontrolora, odnosno kontrolor u iznosu koji utvrđuje Vlada, na predlog organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja.

Način organizovanja i sprovođenja stručnog ispita za kontrolora, program obuke, program unaprjeđenja znanja i vještina kontrolora i način organizovanja i sprovođenja provjere znanja i vještina kontrolora, sadržaj i obrazac uvjerenja o

položenom stručnom ispitu za kontrolora, sadržaj i obrazac uvjerenja o položenom ispitu provjere znanja i način vođenja evidencija o izdatim uvjerenjima propisuje organ državne uprave nadležan za poslove obrazovanja.

Član 263

Licenca za kontrolora prestaje da važi, ako je kontrolor:

1) ovjerio tehničku ispravnost vozila kojem su neispravni uređaji za upravljanje, uređaji za zaustavljanje, uređaji za oslanjanje i vješanje ili kod koga je dubina šare na gazećoj površini pneumatika manja od minimalno dozvoljene;

2) ovjerio tehničku ispravnost vozila koje nije podvrgnuto provjeri tehničke ispravnosti;

3) u obavljanju svojih poslova izvršio krivično djelo.

Rješenje o prestanku važenja licence iz stava 1 ovog člana donosi nadležni organ.

4. Redovni tehnički pregled

Redovni tehnički pregledi su godišnji i šestomjesečni.

Član 264

Redovnom godišnjem tehničkom pregledu vozilo se podvrgava prije podnošenja zahtjeva za registraciju vozila. Ovaj tehnički pregled se može izvršiti najranije 30 dana prije isteka roka važenja registracije.

Izuzetno od stava 2 ovog člana, redovni tehnički pregled novoproizvedenih vozila koja se prvi put uključuju u saobraćaj na putu, ne vrši se tri godine od dana prve registracije vozila ako vozilo u tom periodu nije učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi.

Redovnom šestomjesečnom tehničkom pregledu se moraju podvrgavati:

1) motorno i priključno vozilo kojim se obavlja javni prevoz putnika;

2) motorno i priključno vozilo za prevoz opasnih materija;

3) motorno i priključno vozilo koja se koriste za obuku kandidata za vozače;

4) motorno vozilo koje ima ugrađene uređaje za davanje posebnih svjetlosnih i zvučnih znakova ili se upotrebljavaju kao vozilo iz čl. 105 i 107 ovog zakona (vozila pod pratnjom i vozila sa prvenstvom prolaza);

5) motorno, odnosno priključno vozilo za iznajmljivanje bez vozača (rent­a­car).

Redovni šestomjesečni tehnički pregled se mora obaviti prije isteka roka od šest mjeseci od dana početka važenja saobraćajne dozvole. Redovni šestomjesečni tehnički pregled se može obaviti najranije 15 dana prije isteka ovog roka.

Stanica za tehnički pregled vozila nakon izvršenog redovnog godišnjeg tehničkog pregleda, na kome je konstatovano da je vozilo tehnički ispravno, podnosiocu zahtjeva predaje zapisnik iz člana 258 stav 2 ovog zakona i izdaje potvrdu koja se sačinjava na osnovu tog zapisnika.

Zapisnik i potvrda iz stava 6 ovog člana dostavlja se Ministarstvu u elekronskoj formi.

Na osnovu zapisnika iz člana 258 stav 2 ovog zakona o šestomjesečnom tehničkom pregledu, stanica za tehnički

pregled vozila podnosiocu zahtjeva izdaje potvrdu.

Obrazac i sadržaj potvrde iz st. 6 i 8 ovog člana, kao i način dostavljanja zapisnika i potvrde iz stava 7 ovog člana propisuje Ministarstvo.

5. Vanredni tehnički pregled vozila

Član 265

Vanredni tehnički pregled obavlja se nakon popravke i prije puštanja u saobraćaj vozila na kojem su u saobraćanoj nezgodi ili na drugi način oštećeni vitalni sklopovi i uređaji bitni za bezbjedno učestvovanje vozila u saobraćaju, odnosno koje nakon toga nije bilo u voznom stanju, kao i vozila koje je isključeno iz saobraćaja zbog tehničke neispravnosti utvrđene na kontrolnom tehničkom pregledu.

Stanica za tehnički pregled vozila nakon izvršenog vanrednog tehničkog pregleda, na kojem je konstatovano da je vozilo tehnički ispravno, podnosiocu zahtjeva predaje zapisnik iz člana 258 stav 2 ovog zakona.

6. Kontrolni tehnički pregled vozila

Član 266

Kontrolni tehnički pregled se vrši po nalogu ovlašćenog policijskog službenika, odnosno inspektora za drumski saobraćaj, radi kontrole tehničke ispravnosti vozila, za koje se osnovano sumnja da je tehnički neispravno ili da su mu zapisnik o tehničkom pregledu vozila ili potvrda o izvršenom redovnom šestomjesečnom tehničkom pregledu ovjereni, a da nije bilo na tehničkom pregledu ili da tehnički pregled vozila nije obavljen u skladu sa ovim zakonom.

Na kontrolni tehnički pregled može se uputiti samo vozilo koje je u voznom stanju, odnosno vozilo kod kojeg u saobraćajnoj nezgodi nije došlo do mehaničkih oštećenja uređaja i sklopova od posebnog značaja za bezbjedno upravljanje vozilom.

Stanica za tehnički pregled vozila, nakon izvršenog kontrolnog tehničkog pregleda, licu iz stava 1 ovog člana dostavlja zapisnik iz člana 258 ovog zakona.

7. Troškovi tehničkog pregleda vozila

Član 267

Troškove redovnog, vanrednog i kontrolnog tehničkog pregleda snosi vlasnik, odnosno korisnik vozila.

Izuzetno, vlasnik, odnosno korisnik vozila ne plaća naknadu za kontrolni tehnički pregled vozila ako je vozilo od strane policijskog službenika ili inspektora za drumski saobraćaj upućeno na kontrolni tehnički pregled, na kojem je konstatovano da je vozilo tehnički ispravno.

U slučaju iz stava 2 ovog člana naknadu za kontrolni tehnički pregled vozila plaća organ čije je službeno lice naložilo kontrolni tehnički pregled.

Naknadu troškova naplaćuje stanica za tehnički pregled vozila koja obavlja tehnički pregled u skladu sa aktom iz stava 5 ovog člana.

Visinu troškova iz stava 1 ovog člana, prema vrsti vozila, propisuje Vlada, na predlog Ministarstva.

XIII. REGISTRACIJA MOTORNIH I PRIKLjUČNIH VOZILA

Član 268

Vozila na motorni pogon i priključna vozila koja učestvuju u saobraćaju na putu moraju biti registrovana. Izuzetno od stava 1 ovog člana, ne moraju se registrovati:

1) vozila koja su prepravljena ili popravljena, kojima se obavlja probna vožnja radi ispitivanja ili prikazivanja svojstva;

2) novoproizvedena vozila koja se kreću od proizvođača do skladišta;

3) vozila koja se kreću od mjesta preuzimanja kao neregistrovana do mjesta u kome će biti registrovana;

4) radi sprovođenja propisanog carinskog postupka;

5) lake prikolice.

Za vozila iz stava 2 tač. 1, 2, 3 i 4 ovog člana izdaju se tablice za privremeno označavanje (u daljem tekstu: probne tablice) i potvrda o njihovom korišćenju sa rokom važenja do 15 dana.

Kad u saobraćaju na putu upravlja vozilom koje je označeno probnim tablicama, vozač je dužan da kod sebe ima potvrdu iz stava 3 ovog člana i da je pokaže na zahtjev ovlašćenog policijskog službenika.

Vozilo se registruje na ime vlasnika vozila.

Član 269

Ako je vozilo svojina više lica, registruje se na ime jednog od vlasnika, u skladu sa njihovim sporazumom.

Ako je vozilo predmet ugovora o finansijskom lizingu, registracija vozila vrši se prema mjestu prebivališta ili boravišta, odnosno sjedišta pravnog lica ili njegove organizacione jedinice, korisnika lizinga.

Registraciju vozila vrši Ministarstvo, i to:

­ za fizičko lice prema mjestu prebivališta, privremenog boravka ili stalnog nastanjenja stranca, mjestu boravka lica sa priznatim statusom izbjeglice u Crnoj Gori,

­ za pravno lice prema sjedištu pravnog lica ili njegove organizacione jedinice u Crnoj Gori.

Izuzetno od stava 4 ovog člana, registraciju vozila Vojske Crne Gore vrši organ državne uprave nadležan za poslove odbrane.

Vozilo se može registrovati, ako:

Član 270

1) postoji dokaz o vlasništvu vozila, ako se vozilo prvi put registruje ili prilikom promjene vlasništva;

2) postoji dokaz o tehničkoj ispravnosti, osim za novoproizvedena vozila koja se prvi put uključuju u saobraćaj tri godine od dana prve registracije vozila ako vozilo u tom periodu nije učestvovalo u saobraćajnoj nezgodi, i ako ima dokaz u smislu člana 244 ovog zakona, prilikom prve registracije;

3) postoji dokaz o obaveznom osiguranju;

4) postoji dokaz o izvršenim uplatama za poreske obaveze za vozilo koje se registruje, odnosno carinske obaveze za vozilo koje se prvi put registruje, izvršenim uplatama za obrazac i taksu i drugim propisanim obavezama;

5) se vlasnik vozila, odnosno korisnik lizinga ne nalazi u registru novčanih kazni kao osuđeni, odnosno kažnjeni za prekršaj iz oblasti bezbjednosti saobraćaja, koji se vodi u skladu sa zakonom kojim se uređuju prekršaji iz oblasti bezbjednosti saobraćaja.

5a) postoji dokaz o izvršenoj uplati naknade za korišćenje radijskih prijemnika u vozilu.

Za registrovano vozilo vlasniku, odnosno korisniku lizinga vozila Ministarstvo izdaje saobraćajnu dozvolu i registarske tablice za vozila iz člana 274 stav 1 tačka 1 ovog zakona.

Saobraćajna dozvola izdaje se sa rokom važenja od jedne godine, osim za vozila iz člana 276 ovog zakona.

Na zahtjev lica iz stava 2 ovog člana, saobraćajna dozvola za registrovano vozilo može se izdati i sa kraćim rokom važenja, ali ne kraćim od tri mjeseca.

Vlasnik vozila, odnosno korisnik lizinga vozila nadoknađuju cijenu obrasca saobraćajne dozvole i registarske tablice.

Član 270a

Svaki vlasnik vozila u Crnoj Gori koji ima ugrađen radijski prijemnik, obavezan je da prilikom registracije vozila plati naknadu za korišćenje radijskih prijemnika u iznosu od dva eura.

Naknada iz stava 1 ovog člana uplaćuje se na žiro­račun Agencije za elektronske medije i pripada:

­ 95% fondu Agencije za pomoć komercijalnim radio emiterima;

­ 5% Agenciji.

Raspodjelu sredstava iz fonda Agencije za pomoć komercijalnim radio emiterima vrši Savjet Agencije za elektronske medije svakih šest mjeseci, na osnovu javnog konkursa, u skladu sa posebnim aktom.

Od plaćanja naknade za korišćenje radijskih prijemnika oslobođeni su:

1) ustanove za brigu o djeci, škole, bolnice i domovi zdravlja, domovi za stara lica, domovi penzionera, nevladine organizacije koje se bave zaštitom osoba sa invaliditetom;

2) diplomatsko­konzularna predstavništva.

Savjet je dužan da Izvještaj o raspodjeli sredstava objavi na svom portalu u roku od 15 dana od dana raspodjele sredstava.

Član 271

Zahtjev za registraciju vozila vlasnik, odnosno korisnik lizinga vozila podnosi Ministarstvu, na propisanom obrascu, lično ili preko stanice za tehnički pregled koju može da ovlasti da u njegovo ime preuzme saobraćajnu dozvolu i registarske tablice.

O podnijetom zahtjevu za registraciju vozila Ministarstvo izdaje potvrdu sa kojom vozač može upravljati vozilom, ali ne duže od 30 dana od dana izdavanja.

Vlasnik vozila koji ne podnese zahtjev za registraciju vozila u roku od 30 dana od dana isteka važenja registracije dužan je da registarske tablice ukloni sa vozila.

Član 272

Saobraćajna dozvola izdaje se na propisanom obrascu, u skladu sa ovim zakonom.

Obrazac iz stava 1 ovog člana sadrži Grb Crne Gore, naziv "Crna Gora", naziv "Saobraćajna dozvola", zaštitne elemente i rubrike za unos ličnih i drugih podataka.

Podaci iz stava 2 ovog člana su: registarska oznaka vozila, datum prve registracije, datum registracije, datum prestanka važenja registracije, prezime i ime, odnosno naziv vlasnika ili korisnika lizinga, prebivalište ili boravište, odnosno sjedište vlasnika odnosno korisnika lizinga, marka, tip/model, vrsta i komercijalni opis vozila, broj šasije, dozvoljena nosivost, masa praznog vozila, broj osovina, zapremina/snaga motora, vrsta goriva, boja vozila, broj mjesta za sjeđenje/stajanje, godina proizvodnje vozila, broj saobraćajne dozvole i naziv organa koji je izdao.

Obrazac saobraćajne dozvole štampa se na crnogorskom i engleskom jeziku, a popunjava na crnogorskom jeziku latiničnim pismom.

Lično ime crnogorskog državljanina u saobraćajnoj dozvoli upisuje se na jeziku i pismu na kojem je upisano u matični registar rođenih, za stranca na jeziku i pismu na kojem je upisano u registar stranaca sa privremenim boravkom i stalnim nastanjenjem, a za lice sa priznatim statusom izbjeglice na jeziku i pismu na kojem je upisano u registar lica sa priznatim statusom izbjeglice.

Vlasnik vozila, odnosno korisnik lizinga dužan je da u roku od 15 dana prijavi Ministarstvu promjenu bilo kog podatka koji je upisan u saobraćajnoj dozvoli.

Član 273

(brisano)

Član 274

Za vozila koja se registruju izdaje se jedna od sljedećih vrsta registarskih tablica prema vrsti vozila, i to za:

1) motorno vozilo, osim za motocikl, moped, laki i teški tricikl, laki četvorocikl, traktor, radnu mašinu i motokultivator;

2) motocikl, teški tricikl;

3) moped, laki tricikl i laki četvorocikl;

4) motokultivator;

5) traktor i radnu mašinu;

6) priključno vozilo;

7) priključno vozilo za traktor;

8) motorno i priključno vozilo diplomatsko­konzularnih predstavništava i misija stranih država i predstavništava međunarodnih organizacija u Crnoj Gori i njihovog osoblja;

9) motorno i priključno vozilo Vojske Crne Gore;

10) privremeno registrovano motorno i priključno vozilo;

11) privremeno registrovano vozilo koje se odvozi iz Crne Gore;

12) motorno i priključno policijsko vozilo;

13) motorno i priključno vozilo koje ne ispunjava propisane uslove u pogledu dimenzija (dužina, širina, visina), odnosno čija je najveća dozvoljena masa veća od dozvoljene, odnosno čije osovinsko opterećenje sopstvene mase je veće od dozvoljenog opterećenja.

Registarske tablice iz stava 1 ovog člana sadrže oznaku Crne Gore ­ MNE, osim registarskih tablica iz tačke 11, oznaku registarskog područja, osim vozila iz tač. 9 i 12, koje umjesto oznake reistarskog područja sadrže oznaku V ili P, Grb Crne Gore, osim registarskih tablica iz tačke 8 i ličnu oznaku vozila.

Registarske tablice za vozilo iz stava 1 tačka 13 ovog člana su crvene boje.

Registarske tablice za traktor, priključno vozilo za traktor i za motokultivator sa priključnim vozilom su zelene boje, a ostale registarske tablice su bijele boje.

Član 275

Registarsku oznaku vozila određuje Ministarstvo prema registarskom području. Registarska oznaka vozila obuhvata oznaku registarskog područja i ličnu oznaku vozila.

Član 276

Za traktor, radnu mašinu, motokultivator sa priključnim vozilom, moped, kao i priključno vozilo za traktor saobraćajna dozvola se izdaje sa rokom važenja od pet godina i registarske tablice.

Vozač vozila iz stava 1 ovog člana, kad učestvuje u saobraćaju, dužan je da kod sebe ima važeću saobraćajnu dozvolu i važeću polisu obaveznog osiguranja i da je pokaže na zahtjev ovlašćenog policijskog službenika.

Član 277

Motorno vozilo u saobraćaju, traktor i radna mašina, osim motocikla, moraju imati po dvije tablice.

Motocikl, moped, priključno vozilo, priključno vozilo koje vuče traktor ili motokultivator sa priključnim vozilom imaju po jednu tablicu.

Registarske tablice na vozilu moraju da budu postavljene tako da se dobro vide i budu čitljive.

Lake prikolice koje se ne registruju mogu u saobraćaju na putu da učestvuju ako su tehnički ispravne i ako na svojoj zadnjoj strani imaju registarsku tablicu vučnog vozila.

Član 278

Izradu i nabavku saobraćajne dozvole, nabavku i personalizaciju registarske tablice, Ministarstvo može povjeriti pravnom licu, u skladu sa propisima kojima se uređuju javne nabavke.

U slučaju iz stava 1 ovog člana, ugovorom se uređuje pravo Ministarstva da pregleda i kontroliše postupak izrade, skladištenja i isporuke.

Član 279

Registrovano vozilo mora u saobraćaju na putu da nosi registarske tablice koje su izdate za to vozilo i čija je registarska oznaka upisana u saobraćajnu dozvolu.

U slučaju gubitka ili nestanka registarske tablice vlasnik, odnosno korisnik ili vozač je dužan da o tome odmah obavijesti Ministarstvo ili nadležni organ.

Član 280

U saobraćaju na putu može da učestvuje vozilo na motorni pogon i priključno vozilo samo za vrijeme važenja saobraćajne dozvole izdate za to vozilo.

Kad upravlja vozilom vozač mora da ima kod sebe važeću saobraćajnu dozvolu izdatu za to vozilo i dužan je da je pokaže na zahtjev ovlašćenog policijskog službenika.

Vlasnik vozila, odnosno vozač kome je vozilo povjereno na upravljanje ne smije dati na upravljanje drugom licu vozilo koje nije registrovano, kao ni vozilo kojem je isteklo vrijeme važenja saobraćajne dozvole izdate za to vozilo.

Član 281

Ne može se registrovati vozilo koje je znatno oštećeno ili rashodovano ili iz drugih razloga prepravljeno, dok se ne podvrgne ispitivanju u skladu sa članom 247 stav 1 ovog zakona.

Član 282

Vozila diplomatskih i konzularnih predstavništava, misija stranih država i predstavništava međunarodnih organizacija u Crnoj Gori i njihovog osoblja, stranih trgovinskih, kulturnih i drugih predstavništava, stranih dopisništava i stalnih stranih dopisnika, vozila stranaca kojima je izdato odobrenje za privremeni boravak duže od šest mjeseci ili stalno nastanjenje, lica kojima je priznat status izbjeglice u Crnoj Gori, kao i vozila crnogorskih državljana koji se vrate iz inostranstva, odnosno dođu u Crnu Goru da u njoj stalno ostanu, mogu da učestvuju u saobraćaju na putu samo ako su registrovana u Crnoj Gori.

Član 283

Vozila registrovana u drugoj državi mogu da učestvuju u saobraćaju na teritoriji Crne Gore samo ako imaju važeću saobraćajnu dozvolu i registarske tablice koje je izdao nadležni organ zemlje u kojoj je vozilo registrovano i međunarodnu oznaku zemlje registracije i ako ispunjavaju ekološke zahtjeve u pogledu dozvoljene emisije izduvnih gasova i buke.

Strano priključno vozilo koje ne podliježe obavezi registracije mora na svojoj zadnjoj strani imati registarsku tablicu sa ponovljenim registarskim brojem vučnog vozila.

Član 284

Vozila koja su privremeno uvezena iz druge države ili proizvedena u Crnoj Gori, radi izvoza u treću državu, koja se koriste na osnovu ugovora o poslovnoj saradnji ili ugovora o zakupu zaključenog između domaćeg i stranog prevoznika,

kao i radi učešća na sajmovima i sportskim takmičenjima, privremeno se registruju.

U saobraćaju ne može učestvovati vozilo sa stranim registarskim tablicama na kojima oznake i broj nijesu u skladu sa odredbama potvrđenih međunarodnih ugovora. Takvo vozilo mora se privremeno registrovati i označiti registarskim tablicama za vozila koja se odvoze iz Crne Gore.

Privremena registracija vozila iz st. 1 i 2 ovog člana vrši se na vrijeme do jedne godine, prema odobrenju nadležnog carinskog organa o privremenom uvozu.

Starodobno vozilo (oldtajmer) i vozilo koje nije prvenstveno namijenjeno za učestvovanje u saobraćaju na putu privremeno se registruje, na zahtjev vlasnika ili korisnika, na kraći period, radi učešća na sajmovima, izložbama i drugim sličnim manifestacijama.

Član 285

Za privremeno registrovano vozilo iz člana 284 ovog zakona izdaju se saobraćajna dozvola i registarske tablice za privremeno registrovano vozilo.

Kad upravlja privremeno registrovanim vozilom vozač je dužan da kod sebe ima važeću saobraćajnu dozvolu i da je pokaže na zahtjev ovlašćenog policijskog službenika.

Član 286

Vozilom registrovanim u drugoj državi na putevima u Crnoj Gori ne može upravljati lice koje ima prebivalište u Crnoj Gori.

Izuzetno, vozilom registrovanim u drugoj državi može upravljati lice koje ima prebivalište u Crnoj Gori, ukoliko ima odobren boravak u toj državi duži od šest mjeseci ili lice koje upravlja rent­a­car vozilom.

Član 287

O podnijetim zahtjevima za registraciju vozila, registrovanim vozilima, izdatim saobraćajnim dozvolama i registarskim tablicama evidenciju vodi Ministarstvo, u elektronskoj formi.

Evidencija iz stava 1 ovog člana sadrži: registarsku oznaku vozila, datum registracije, datum važenja, broj polise osiguranja, broj saobraćajne dozvole, prezime i ime, prebivalište ili boravište, odnosno naziv i sjedište vlasnika ili korisnika vozila, matični broj ili poreski identifikacioni broj, organ koji je dozvolu izdao, vrstu vozila, broj šasije vozila, boju, marku, tip, godinu proizvodnje, kao i podatke o vlasništvu vozila, carinskoj deklaraciji, dokaz o izvršenom redovnom tehničkom pregledu i o uplaćenim naknadama za obrazac i taksu i drugim obavezama.

Član 288

Organi državne uprave mogu koristiti podatke iz evidencije iz člana 287 ovog zakona za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti, a policija u vršenju zakonom utvrđenih policijskih poslova.

Podaci iz evidencije mogu se koristiti za statističke, naučne, istraživačke i druge namjene, bez oznake identiteta vozila i njihovih vlasnika.

Podatke iz evidencije, u skladu sa propisima, uz naknadu, mogu koristiti osiguravajuća društva, stanice za tehnički pregled vozila i drugi korisnici za obavljanje poslova.

Visinu naknade iz stava 3 ovog člana propisuje Vlada na predlog Ministarstva.

Član 289

Obrazac saobraćajne dozvole, oblik, izgled i bliži sadržaj registarskih tablica, cijenu obrasca saobraćajne dozvole i registarske tablice, bliži način registracije, registarska područja za vozila, način određivanja registarske oznake vozila, kao i način postavljanja registarske tablice propisuje Ministarstvo.

Uslove i način registracije vozila Vojske Crne Gore, sadržinu i način vođenja evidencije tih vozila, način postavljanja registarskih tablica i sadržaj i obrazac saobraćajne dozvole za ta vozila, kao i način i uslove za izdavanje saobraćajne dozvole propisuje organ državne uprave nadležan za poslove odbrane.

XIV. POSEBNE MJERE I OVLAŠĆENjA

1. Isključenje vozača iz saobraćaja Član 290

Pored slučajeva iz člana 202 stav 1 ovog zakona, ovlašćeni policijski službenik će privremeno isključiti vozača iz saobraćaja i u slučaju ako:

1) upravlja vozilom u saobraćaju pod dejstvom alkohola u koncentraciji od 0,3 g/kg do 0,5 g/kg;

2) je u takvom psihofizičkom stanju (umor, stres, bolest) da nije sposoban da bezbjedno upravlja vozilom;

3) ne poštuje ograničenja koja su određena u skladu sa ovim zakonom;

4) nema vozačku dozvolu za kategoriju vozila kojim upravlja, odnosno ako upravlja vozilom nakon isteka roka važenja vozačke dozvole ili kod sebe nema vozačku dozvolu ili ima vozačku dozvolu iz čijeg sadržaja se ne može utvrditi da li ima pravo na upravljanje tim vozilom;

5) koristi stranu vozačku dozvolu iz čijeg sadržaja se ne može utvrditi da li vozač ima pravo na upravljanje tim vozilom;

6) upravlja vozilom za vrijeme trajanja zaštitne mjere zabrane upravljanja motornim vozilom ili za vrijeme dok mu je privremeno oduzeta vozačka dozvola;

7) je zatečen da upravlja vozilom u saobraćaju za vrijeme trajanja isključenja;

8) upravlja vozilom kategorije AM, A1, A2 i A, a pri tome ne koristi zaštitnu kacigu u skladu sa ovim zakonom.

Isključenje vozača i instruktora vožnje se sprovodi na osnovu naredbe. Isključenje vozača iz saobraćaja traje do prestanka razloga za isključenje.

Ovlašćeni policijski službenik koji zatekne vozača da upravlja ili pokuša da upravlja vozilom nakon što je isključen iz saobraćaja na putu, ponovo će ga isključiti iz saobraćaja i izdati naredbu za premještanje vozila u skladu sa članom 293 ovog zakona.

2. Utvrđivanje prisustva alkohola i/ili psihoaktivnih supstanci kod učesnika u saobraćaju Član 291