PREAMBULA
PREČIŠĆENI TEKST UGOVORA O EVROPSKOJ UNIJI
PREAMBULA
NJEGOVO VELIČANSTVO KRALJ BELGIJANACA, NJENO VELIČANSTVO KRALJICA DANSKE, PREDSJEDNIK SAVEZNE REPUBLIKE NJEMAČKE, PREDSJEDNIK IRSKE, PREDSJEDNIK GRČKE REPUBLIKE, NJEGOVO VELIČANSTVO KRALJ ŠPANIJE, PREDSJEDNIK FRANCUSKE REPUBLIKE, PREDSJEDNIK REPUBLIKE ITALIJE, NJEGOVO KRALJEVSKO VISOČANSTVO VELIKI VOJVODA OD LUKSEMBURGA, NJENO VELIČANSTVO KRALJICA HOLANDIJE, PREDSJEDNIK REPUBLIKE PORTUGAL, NJENO VELIČANSTVO KRALJICA UJEDINJENOG KRALJEVSTVA VELIKE BRITANIJE I SJEVERNE IRSKE,1
RIJEŠENI da obilježe novu etapu u procesu evropske integracije zapoĉete osnivanjem evropskih zajednica,
NADAHNUTI kulturnim, vjerskim i humanistiĉkim nasljeĊem Evrope iz kojeg su xx xxx univerzalne vrijednosti razvila nepovrediva i neotuĊiva ljudska prava, kao što xx xxxxxxx, demokratija, jednakost i vladavina prava,
PODSJEĆAJUĆI na istorijski znaĉaj završetka podjele na evropskom kontinentu i na potrebu uspostavljanja ĉvrstih osnova za izgradnju buduće Evrope,
POTVRĐUJUĆI svoju privrženost naĉelima slobode, demokratije i poštovanja Ijudskih prava i osnovnih xxxxxxx i vladavine prava,
POTVRĐUJUĆI svoju privrženost osnovnim socijalnim pravima utvrĊenim Evropskom socijalnom poveljom potpisanom u Torinu 18. oktobra 1961. godine i Poveljom Zajednice o osnovnim socijalnim pravima radnika iz 1989. godine,
U ŽELJI da prodube solidarnost meĊu svojim narodima poštujući njihovu istoriju, kulturu i tradiciju,
U ŽELJI da dodatno unaprijede demokratsko i efikasno djelovanje institucija da bi xxxxx, u jedinstvenom institucionalnom okviru, bolje da izvršavaju poslove koji su im povjereni,
RIJEŠENI da ojaĉaju i usklade svoje privrede i da uspostave ekonomsku i monetarnu uniju ukljuĉujući, u skladu sa odredbama ovog ugovora i Ugovora o funkcionisanju Evropske unije, jedinstvenu i stabilnu valutu,
ODLUČNI da unaprijede ekonomski i društveni napredak svojih naroda, vodeći raĉuna o naĉelu održivog razvoja i u kontekstu stvaranja unutrašnjeg tržišta, xxxx kohezije i zaštite životne sredine, kao i da sprovedu politike koje će obezbijediti da napredak ekonomske integracije bude praćen istovremenim napretkom u drugim oblastima,
RIJEŠENI da uspostave zajedniĉki status graĊanina za državljane svojih zemalja,
RIJEŠENI da sprovode zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku, ukljuĉujući postepeno utvrĊivanje zajedniĉke odbrambene politike, koja bi mogla dovesti do zajedniĉke odbrane u skladu sa odredbama ĉlana 42, jaĉajući tako evropski identitet i nezavisnost radi unapreĊenja mira, bezbjednosti i napretka u Evropi i u svijetu,
RIJEŠENI da olakšaju slobodno kretanje lica i istovremeno obezbijede sigurnost i bezbjednost svojih naroda, stvaranjem prostora slobode, bezbjednosti i pravde, u skladu s odredbama ovog ugovora i Ugovora o funkcionisanju Evropske unije,
1Republika Bugarska, Republika Češka, Republika Estonija, Republika Kipar, Republika Letonija, Republika Litvanija, Republika MaĊarska, Republika Malta, Republika Austrija, Republika Poljska, Rumunija, Republika Slovenija, Republika Slovaĉka, Republika Finska i Kraljevina Švedska postale su naknadno ĉlanice Evropske unije.
RIJEŠENI da nastave proces stvaranja sve ĉvršćeg jedinstva meĊu narodima Evrope, u kojoj se odluke donose što je moguće bliže graĊaninu u skladu s naĉelom supsidijarnosti,
IMAJUĆI U VIDU dalje korake nužne za napredak evropske integracije,
ODLUČILl SU da osnuju Evropsku uniju i u tu svrhu imenovali su svoje punomoćnike: (Lista punomoćnika nije preuzeta)
KOJI su se, razmijenivši svoja punomoćja, za xxxx xx utvrĊeno da su u propisanoj formi, sporazumjeli o sljedećem:
GLAVA I
ZAJEDNlČKE ODREDBE
Član 1
(raniji ĉlan 1 UEU2)
Ovim ugovorom VISOKE STRANE UGOVORNICE izmeĊu sebe ustanovljavaju EVROPSKU UNIJU (u daljem tekstu: Unija), na koju države ĉlanice prenose nadležnosti radi postizanja svojih zajedniĉkih ciljeva.
Ovaj ugovor predstavlja novu etapu u procesu stvaranja sve ĉvršće unije izmeĊu naroda Evrope, u kojoj se odluke donose što otvorenije i što bliže graĊaninu.
Unija se zasniva na ovom ugovoru i na Ugovoru o funkcionisanju Evropske unije (u daljem tekstu: ugovori). Ova dva ugovora imaju istu pravnu vrijednost. Unija zamjenjuje i nasljeĊuje Evropsku zajednicu.
Član 2
Unija se zasniva na vrijednostima poštovanja ljudskog dostojanstva, slobode, demokratije, jednakosti, vladavine prava i poštovanja ljudskih prava, ukljuĉujući i prava pripadnika manjina. Ove vrijednosti su zajedniĉke državama ĉlanicama u društvu u kojem preovlaĊuju pluralizam, nediskriminacija, tolerancija, pravda, solidarnost i ravnopravnost žena i muškaraca.
Član 3
(raniji ĉlan 2 UEU)
1. Cilj Unije je unapreĊenje mira, njenih vrijednosti i blagostanja njenih naroda.
2. Unija nudi svojim graĊanima prostor slobode, bezbjednosti i pravde bez unutrašnjih granica, na kojem je osigurano slobodno kretanje lica uz odgovarajuće mjere u pogledu kontrole spoljnih granica, azila, imigracije, kao i spreĉavanja i borbe protiv kriminala.
3. Unija uspostavlja unutrašnje tržište. Unija radi na održivom razvoju Evrope, koji poĉiva na uravnoteženom ekonomskom rastu i stabilnosti cijena, visoko konkurentnoj socijalnoj tržišnoj privredi, xxxx je cilj puna zaposlenost i društveni napredak, kao i visok nivo zaštite i poboljšanje kvaliteta životne sredine. Unija podstiĉe nauĉni i tehniĉki napredak.
Unija se bori protiv društvene iskljuĉenosti i diskriminacije i podstiĉe socijalnu pravdu i zaštitu, ravnopravnost žena i muškaraca, solidarnost izmeĊu generacija i zaštitu prava djeteta.
2 Ova upućivanja su samo indikativna. Za više informacija pogledajte tabele ekvivalentnosti izmeĊu starog i novog numerisanja ĉlanova u ugovorima.
Unija unapreĊuje ekonomsku, socijalnu i teritorijalnu koheziju i solidarnost meĊu državama ĉlanicama.
Unija poštuje svoju bogatu kulturnu i jeziĉku razliĉitost i obezbjeĊuje oĉuvanje i unapreĊenje evropske kulturne xxxxxxx.
4. Unija uspostavlja ekonomsku i monetarnu uniju xxxx xx valuta euro.
5. U odnosima s ostalim dijelom svijeta Unija potvrĊuje i podstiĉe svoje vrijednosti i interese i doprinosi zaštiti svojih graĊana. Unija doprinosi miru, bezbjednosti, održivom razvoju Zemlje, solidarnosti i uzajamnom poštovanju naroda, slobodnoj i praviĉnoj trgovini, iskorjenjivanju siromaštva i zaštiti Ijudskih prava, naroĉito prava djeteta, kao i strogom poštovanju i razvoju meĊunarodnog prava, ukljuĉujući poštovanje naĉela Povelje Ujedinjenih nacija.
6. Unija ostvaruje svoje ciljeve odgovarajućim sredstvima, u skladu s nadležnostima koje su na nju prenesene ugovorima.
Član 4
1. U skladu sa ĉlanom 5, države ĉlanice zadržavaju nadležnosti koje ugovorima nijesu prenesene na Uniju.
2. Unija poštuje jednakost država ĉlanica pred ugovorima, kao i njihov nacionalni identitet, neodvojivo povezan sa njihovim osnovnim politiĉkim i ustavnim strukturama, ukljuĉujući regionalnu i lokalnu samoupravu. Unija poštuje njihove suštinske državne funkcije, ukljuĉujući oĉuvanje teritorijalnog integriteta države, održavanje javnog xxxx x xxxx i oĉuvanje nacionalne bezbjednosti. Naroĉito, nacionalna bezbjednost ostaje u iskljuĉivoj nadležnosti svake države ĉlanice.
3. U skladu sa naĉelom iskrene saradnje, uz puno uzajamno uvažavanje, Unija i države ĉlanice meĊusobno se pomažu u vršenju zadataka koji proistiĉu iz ugovora.
Države ĉlanice preduzimaju sve odgovarajuće mjere, opšte ili posebne, kako bi obezbijedile izvršenje obaveza koje proistiĉu iz ugovora ili akata institucija Unije.
Države ĉlanice olakšavaju ostvarivanje zadataka Unije i uzdržavaju se od svake mjere koja bi mogla ugroziti ostvarivanje ciljeva Unije.
Član 5
(raniji ĉlan 5 UEU)
1. Granice nadležnosti Unije ureĊene su naĉelom prenosa nadležnosti. Izvršenje nadležnosti Unije ureĊeno je naĉelima supsidijarnosti i proporcionalnosti.
2. U skladu sa naĉelom prenosa nadležnosti, Unija djeluje samo u granicama nadležnosti koje su države ĉlanice na nju prenijele ugovorima radi ostvarivanja ciljeva iz ugovora. Države ĉlanice zadržavaju nadležnosti koje ugovorima nijesu prenesene na Uniju.
3. U skladu sa naĉelom supsidijarnosti, u oblastima koje ne spadaju u njenu iskljuĉivu nadležnost, Unija djeluje samo ako, i u onoj mjeri u kojoj, države ĉlanice ne mogu na zadovoljavajući naĉin postići ciljeve predložene mjere, na centralnom, ili regionalnom i lokalnom nivou, već se zbog obima ili uĉinka predložene mjere mogu bolje ostvariti na nivou Unije.
Institucije Unije primjenjuju naĉelo supsidijarnosti u skladu sa Protokolom o primjeni naĉela supsidijarnosti i proporcionalnosti. Parlamenti država ĉlanica staraju se da se naĉelo subsidijarnosti poštuje u skladu sa postupkom iz tog protokola.
4. U skladu sa naĉelom proporcionalnosti, sadržaj i forma mjere Unije ne prelaze ono što je neophodno za ostvarivanje ciljeva iz ugovora.
Institucije Unije primjenjuju naĉelo proporcionalnosti u skladu sa Protokolom o primjeni naĉela supsidijarnosti i proporcionalnosti.
Član 6
(raniji ĉlan 6 UEU)
1. Unija priznaje prava, slobode i naĉela iz Povelje o osnovnim pravima Evropske unije od 7. decembra 2000. godine, u tekstu izmijenjenom u Strazburu 12. decembra 2007. godine, koja ima istu pravnu vrijednost kao ugovori.
Odredbe Povelje ne proširuju ni na xxxx xxxxx nadležnosti Unije utvrĊene ugovorima.
Prava, slobode i naĉela iz Povelje tumaĉe se u skladu s opštim odredbama iz Xxxxx VII Povelje o njenom tumaĉenju i primjeni, i uz uvažavanje objašnjenja iz Povelje koja ukazuju na izvore ovih odredaba.
2. Unija pristupa Evropskoj konvenciji za zaštitu ljudskih prava i osnovnih xxxxxxx. To pristupanje ne utiĉe na nadležnosti Unije utvrĊene ugovorima.
3. Osnovna prava, zajamĉena Evropskom konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih xxxxxxx i koja proizilaze iz zajedniĉkih ustavnih tradicija država ĉlanica, predstavljaju opšta naĉela prava Unije.
Član 7
(raniji ĉlan 7 UEU)
1. Na obrazložen predlog jedne trećine država ĉlanica, Evropskog parlamenta ili Evropske komisije, Savjet može, nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, većinom od ĉetiri petine svojih ĉlanova utvrditi da postoji xxxxx xxxxx da država ĉlanica može ozbiljno povrijediti vrijednosti iz ĉlana 2. Prije nego što xxxxxx takvu ocjenu Savjet će saslušati tu državu ĉlanicu i može joj uputiti preporuke, postupajući u skladu sa istom procedurom.
Savjet redovno provjerava da li razlozi koji su doveli do takve ocjene i dalje postoje.
2. Evropski savjet, jednoglasno na predlog jedne trećine država ĉlanica ili Komisije i nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, može utvrditi da neka država ĉlanica ozbiljno i trajno povreĊuje vrijednosti iz ĉlana 2 nakon što je pozvao tu državu ĉlanicu da se izjasni.
3. Kada se xxxxxx ocjena u skladu sa stavom 2, Savjet može, kvalifikovanom većinom, odluĉiti da suspenduje neka prava koja za tu državu ĉlanicu proistiĉu iz primjene ovih ugovora, ukljuĉujući prava glasa predstavnika vlade te države ĉlanice u Savjetu. Pri xxx, Savjet će voditi raĉuna o mogućim posljedicama takve suspenzije na prava i obaveze fiziĉkih i pravnih lica.
Obaveze te države ĉlanice iz ovog ugovora u svakom sluĉaju i dalje obavezuju tu državu.
4. Savjet može, kvalifikovanom većinom, naknadno odluĉiti da izmijeni ili ukine mjere koje je preduzeo u skladu sa stavom 3, kao odgovor na promjenu situacije xxxx xx dovela do izricanja navedenih mjera.
5. Pravila glasanja koja se primjenjuju na Evropski parlament, Evropski savjet i Savjet, u smislu ovog ĉlana, utvrĊena su ĉlanom 354 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
Član 8
1. Unija razvija poseban odnos sa državama iz svog susjedstva radi uspostavljanja prostora prosperiteta i dobrosusjedstva, utemeljenog na vrijednostima Unije i koji odlikuju bliski i miroljubivi odnosi zasnovani na saradnji.
2. U smislu stava 1, Unija može zakljuĉiti posebne sporazume sa xxx zemljama. Ti sporazumi mogu sadržati uzajamna prava i obaveze, kao i mogućnost zajedniĉkog djelovanja. O njihovom sprovoĊenju održavaju se periodiĉna savjetovanja.
GLAVA II
ODREDBE O DEMOKRATSKIM NAČELIMA
Član 9
U svim svojim aktivnostima Unija poštuje naĉelo ravnopravnosti svojih graĊana, koji uživaju jednaku pažnju njenih institucija, organa, službi i agencija. Svaki državljanin države ĉlanice xxxXxxxx xx Unije. Status graĊanina Unije dodaje se nacionalnom državljanstvu i ne zamjenjuje ga.
Član 10
1. Funkcionisanje Unije zasniva se na predstavniĉkoj demokratiji.
2. Na nivou Unije, graĊani su neposredno predstavljeni u Evropskom parlamentu.
Države ĉlanice u Evropskom savjetu predstavljaju šefovi država ili vlada, a u Savjetu njihove vlade, koje su i same demokratski odgovorne svojim nacionalnim parlamentima ili svojim graĊanima.
3. Svaki xxxXxxxx xxx pravo da uĉestvuje u demokratskom životu Unije. Odluke se donose što otvorenije i što bliže graĊaninu.
4. Politiĉke partije na evropskom nivou doprinose formiranju evropske politiĉke svijesti i izražavanju volje graĊana Unije.
Član 11
1. Institucije na prikladan naĉin pružaju graĊanima i predstavniĉkim udruženjima mogućnost da javno iznose i razmjenjuju stavove u svim oblastima djelovanja Unije.
2. Institucije održavaju otvoren, transparentan i redovan dijalog sa predstavniĉkim udruženjima i civilnim društvom.
3. Evropska komisija obavlja široke konsultacije sa zainteresovanim stranama u cilju obezbjeĊenja usklaĊenosti i transparentnosti djelovanja Unije.
4. Najmanje jedan milion graĊana Unije, državljana znaĉajnog broja država ĉlanica, mogu pokrenuti inicijativu kojom pozivaju Evropsku komisiju da, u okviru svojih nadležnosti,
podnese odgovarajući predlog o pitanjima za koja graĊani smatraju da xx xxxx sprovoĊenja ugovora potreban pravni akt Unije.
Postupci i uslovi koji su potrebni za takvu inicijativu graĊana utvrĊuju se u skladu sa ĉlanom 24 stav 1 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
Član 12
Parlamenti država ĉlanica aktivno doprinose dobrom funkcionisanju Unije tako što:
(a) institucije Unije obavještavaju ih i prosljeĊuju im nacrte zakonodavnih akata u skladu sa Protokolom o ulozi parlamenata država ĉlanica u Evropskoj uniji;
(b) staraju se da se naĉelo supsidijarnosti poštuje u skladu sa postupcima predviĊenim Protokolom o primjeni naĉela supsidijarnosti i proporcionalnosti;
(c) uĉestvuju, u okviru prostora slobode, bezbjednosti i pravde, u mehanizmima za ocjenu sprovoĊenja politika Unije na xxx prostoru, u skladu sa ĉlanom 70 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije, i tako što uĉestvuju u politiĉkom nadzoru Europola i ocjeni aktivnosti Eurojusta u skladu sa ĉl. 88 i 85 navedenog ugovora;
(d) uĉestvuju u postupcima revizije ugovora, u skladu sa ĉlanom 48 ovog ugovora;
(e) dobijaju obavještenja o zahtjevima za pristupanje Uniji, u skladu sa ĉlanom 49 ovog ugovora;
(f) uĉestvuju u meĊuparlamentarnoj saradnji izmeĊu parlamenata država ĉlanica i sa Evropskim parlamentom, u skladu sa Protokolom o ulozi parlamenata država ĉlanica u Evropskoj uniji.
GLAVA III
ODREDBE O INSTITUCIJAMA
Član 13
1. Unija ima institucionalni okvir koji ima za cilj podsticanje njenih vrijednosti, ostvarivanje njenih ciljeva, služenje njenim interesima, interesima njenih graĊana i interesima država ĉlanica, kao i obezbjeĊenje dosljednosti, djelotvornosti i kontinuiteta njenih politika i mjera.
Institucije Unije su:
- Evropski parlament,
- Evropski savjet,
- Savjet,
- Evropska komisija (u daljem tekstu: Komisija),
- Sud pravde Evropske unije,
- Evropska centralna banka,
- Revizorski sud.
2. Svaka institucija djeluje u granicama nadležnosti koje su joj povjerene ugovorima i u skladu sa postupcima, uslovima i ciljevima predviĊenim navedenim ugovorima. Institucije meĊusobno ostvaruju iskrenu saradnju.
3. Odredbe o Evropskoj centralnoj banci i Revizorskom sudu i detaljne odredbe o drugim institucijama utvrĊene su Ugovorom o funkcionisanju Evropske unije.
4. Evropskom parlamentu, Savjetu i Komisiji pomažu Ekonomsko-socijalni komitet i Komitet regiona, koji vrše savjetodavnu funkciju.
Član 14
1. Evropski parlament vrši, zajedno sa Savjetom, zakonodavnu i budžetsku funkciju. Evropski parlament vrši funkciju politiĉkog nadzora i savjetovanja u skladu sa ugovorima. Evropski parlament bira predsjednika Komisije.
2. Evropski parlament ĉine predstavnici graĊana Unije. Njihov broj ne prelazi xxxxx stotina pedeset, pored predsjednika. GraĊani su zastupljeni na opadajuće proporcionalan naĉin, sa najnižim pragom od šest ĉlanova po državi ĉlanici. Nijedna država ĉlanica ne može imati više od devedeset šest mjesta.
Evropski savjet, na inicijativu Evropskog parlamenta i uz njegovu saglasnost, jednoglasno donosi odluku o sastavu Evropskog parlamenta, poštujući naĉela iz podstava 1.
3. Članovi Evropskog parlamenta xxxxxx xx na period od pet xxxxxx xx opštim i neposrednim izborima, slobodnim i tajnim glasanjem.
4. Evropski parlament bira predsjednika i predsjedništvo iz xxxx svojih ĉlanova.
Član 15
1. Evropski savjet daje Uniji neophodni podsticaj za razvoj i utvrĊuje njene opšte politiĉke smjernice i prioritete. Evropski savjet ne vrši zakonodavnu funkciju.
2. Evropski savjet ĉine šefovi država ili vlada država ĉlanica, kao i njegov predsjednik i predsjednik Komisije. Visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku uĉestvuje u radu Evropskog savjeta.
3. Evropski savjet sastaje se dva puta u periodu od šest mjeseci, a sjednice saziva njegov predsjednik. Xxxx xx to predviĊeno dnevnim redom, ĉlanovi Evropskog savjeta mogu odIuĉiti da svakom ĉlanu u radu pomaže ministar, a predsjedniku Komisije, jedan ĉlan Komisije. Kada to okolnosti zahtijevaju, predsjednik saziva vanrednu sjednicu Evropskog savjeta.
4. Ako ugovorima nije drugaĉije predviĊeno, odluke Evropskog savjeta donose se konsenzusom.
5. Evropski savjet bira svog predsjednika kvalifikovanom većinom na period od dvije i po godine, i može biti jednom ponovo biran. U sluĉaju sprijeĉenosti ili xxxxx povrede dužnosti Evropski savjet može ga razriješiti po istom postupku.
6. Predsjednik Evropskog savjeta:
(a) predsjedava i rukovodi radom Evropskog savjeta;
(b) stara se o pripremi i kontinuitetu rada Evropskog savjeta, u saradnji sa predsjednikom Komisije, a na osnovu predloga Savjeta za opšte poslove;
(c) nastoji da osigura koheziju i konsenzus u okviru Evropskog savjeta;
(d) podnosi izvještaj Evropskom parlamentu nakon svake sjednice Evropskog savjeta.
Predsjednik Evropskog savjeta obezbjeĊuje, na svom nivou i u xxx svojstvu, predstavljanje Unije na spoljnjem planu po pitanjima zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike, ne dovodeći u pitanje ovlašćenja visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku.
Predsjednik Evropskog savjeta ne može vršiti javnu funkciju na nacionalnom nivou.
Član 16
1. Savjet vrši, zajedno sa Evropskim parlamentom, zakonodavnu i budžetsku funkciju. Savjet vrši funkcije utvrĊivanja politike i koordinacije u skladu sa ugovorima.
2. Savjet ĉine po jedan predstavnik svake države ĉlanice na ministarskom nivou, koji je ovlašćen da preuzima obaveze u ime vlade države xxxxxxx x xx xxxxx.
3. Savjet donosi odluke kvalifikovanom većinom ako ugovorima nije drugaĉije predviĊeno.
4. Od 1. novembra 2014. godine kvalifikovanu većinu ĉiniće najmanje 55% ĉlanova Savjeta, koji ĉine najmanje petnaest ĉlanova i predstavljaju države ĉlanice koje imaju najmanje 65% stanovništva Unije.
Manjina koja može da sprijeĉi donošenje odluke xxxx imati najmanje ĉetiri ĉlana Savjeta, u suprotnom smatra se da postoji kvalifikovana većina.
Ostala pravila o kvalifikovanoj većini utvrĊena su ĉlanom 238 stav 2 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
5. Prelazne odredbe o definiciji kvalifikovane većine koje će se primjenjivati do 31. oktobra 2014. godine, kao i one koje će se primjenjivati od 1. novembra 2014. godine do 31. xxxxx 2017. godine, utvrĊene su Protokolom o prelaznim odredbama.
6. Savjet zasijeda u razliĉitim sastavima, ĉija se lista utvrĊuje u skladu sa ĉlanom 236 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
Savjet za opšte poslove obezbjeĊuje dosljednost u radu razliĉitih sastava Savjeta. Savjet za opšte poslove priprema sjednice Evropskog savjeta i osigurava naknadne aktivnosti koje proistiĉu iz sjednica Evropskog savjeta u saradnji sa predsjednikom Evropskog savjeta i Komisijom.
Savjet za spoljne poslove utvrĊuje djelovanje Unije na spoljnjem planu, u skladu sa strateškim smjernicama Evropskog savjeta, i obezbjeĊuje dosljednost djelovanja Unije.
7. Komitet stalnih predstavnika vlada država ĉlanica odgovoran je za pripremu rada Savjeta.
8. Savjet javno zasijeda kada razmatra i glasa o nacrtu zakonodavnog akta. U tu svrhu, svaka sjednica Savjeta sastoji se iz dva dijela, dijela posvećenog razmatranju zakonodavnih akata Unije i dijela posvećenog aktivnostima koje nijesu zakonodavnog karaktera.
9. Predsjedavanje sastavima Savjeta, izuzev sastava Savjeta za spoljne poslove, vrše predstavnici država ĉlanica u Savjetu putem ravnopravne rotacije, u skladu sa uslovima utvrĊenim u skladu sa ĉlanom 236 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
Član 17
1. Komisija podstiĉe opšti interes Unije i u tu svrhu preduzima odgovarajuće inicijative. Komisija se stara o primjeni ugovora i mjera koje su u skladu sa ugovorima utvrdile institucije Unije. Komisija nadgleda primjenu prava Unije pod kontrolom Suda pravde Evropske unije. Komisija izvršava budžet i upravlja programima. Komisija vrši koordinacionu, izvršnu i upravnu funkciju u skladu sa ugovorima. Sa izuzetkom zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike, kao i drugih sluĉajeva predviĊenih ugovorima, Komisija obezbjeĊuje predstavljanje Unije na spoljnjem planu. Komisija pokreće izradu godišnjih i višegodišnjih programa Unije radi postizanja meĊuinstitucionalnih sporazuma.
2. Zakonodavni akti Unije mogu se donositi samo na predlog Komisije, ako ugovorima nije drugaĉije predviĊeno. Druga akta donose se na predlog Komisije, xxxx xx to predviĊeno ugovorima.
3. Mandat Komisije je pet xxxxxx.
Članovi Komisije xxxxxx xx na osnovu svoje opšte sposobnosti i zalaganja za Evropu iz xxxx xxxx xxxx xx nezavisnost nesumnjiva.
Komisija je potpuno nezavisna u vršenju svojih dužnosti. Ne dovodeći u pitanje ĉlan 18 stav 2 ĉlanovi Komisije ne smiju tražiti niti primati uputstva od bilo koje vlade ili druge institucije, organa, službe ili subjekta. Članovi Komisije uzdržavaju se od svake radnje nespojive sa njihovim dužnostima ili vršenjem povjerenih im poslova.
4. Komisiju, imenovanu izmeĊu datuma stupanja na snagu Ugovora iz Lisabona i 31. oktobra 2014. godine, ĉine po jedan državljanin svake države ĉlanice, ukljuĉujući njenog predsjednika i visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, koji xx x xxxxx od njenih potpredsjednika.
5. Od 1. novembra 2014. godine broj ĉlanova Komisije, ukljuĉujući predsjednika Komisije i visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, odgovaraće dvjema trećinama broja država ĉlanica, osim ako Evropski savjet, jednoglasno, ne xxxxxx odluku da promijeni ovaj broj.
Članovi Komisije xxxxxx xx izmeĊu državljana država ĉlanica po sistemu stroge ravnopravne rotacije izmeĊu država ĉlanica, koji odražava demografski i geografski raspon svih država ĉlanica. Ovaj sistem uspostavlja jednoglasno Evropski savjet u skladu sa ĉlanom 244 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
6. Predsjednik Komisije:
(a) utvrĊuje smjernice za rad Komisije;
(b) odluĉuje o unutrašnjoj organizaciji Komisije, obezbjeĊujući da djeluje dosljedno, efikasno i kao kolegijum;
(c) imenuje potpredsjednike, izuzev visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, iz xxxx ĉlanova Komisije.
Član Komisije podnosi ostavku ako to od njega zatraži predsjednik. Visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku podnosi ostavku, u skladu sa postupkom iz ĉlana 18 stav 1, ako to od njega zatraži predsjednik.
7. Uzimajući u obzir rezultate izbora za Evropski parlament, i nakon obavljenih odgovarajućih konsultacija, Evropski savjet, kvalifikovanom većinom, predlaže Evropskom parlamentu kandidata za predsjednika Komisije. Evropski parlament bira navedenog kandidata većinom ukupnog broja svojih ĉlanova. Ukoliko navedeni kandidat ne dobije potrebnu većinu, Evropski savjet, u roku od mjesec xxxx, kvalifikovanom većinom predlaže novog kandidata koga Evropski parlament bira po istom postupku.
Savjet, u dogovoru sa izabranim predsjednikom, utvrĊuje listu drugih xxxx xxxx predlaže za ĉlanove Komisije. Izbor navedenih lica vrši se na osnovu predloga država ĉlanica, u skladu sa kriterijumima iz stava 3 podstav 2 i stava 5 podstav 2.
Predsjednika, visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku i druge ĉlanove Komisije kao kolegijum, glasanjem potvrĊuje Evropski parlament. Na osnovu navedene potvrde Evropski savjet kvalifikovanom većinom imenuje Komisiju.
8. Komisija, kao kolegijum, odgovorna je Evropskom parlamentu. Evropski parlament može glasati o nepovjerenju Komisiji, u skladu sa ĉlanom 234 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije. Ukoliko se izglasa nepovjerenje, ĉlanovi Komisije podnose kolektivnu ostavku, a visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku podnosi ostavku na funkcije koje vrši u Komisiji.
Član 18
1. Evropski savjet kvalifikovanom većinom, uz pristanak predsjednika Komisije, imenuje visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku. Evropski savjet ga može razriješiti po istom postupku.
2. Visoki predstavnik vodi zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku Unije. Visoki predstavnik svojim predlozima doprinosi razvoju te politike i sprovodi je po ovlašćenju Savjeta. Isto važi i za oblast zajedniĉke bezbjednosne i odbrambene politike.
3. Visoki predstavnik predsjedava Savjetom za spoljne poslove.
4. Visoki predstavnik jedan je od potpredsjednika Komisije. Visoki predstavnik stara se o dosljednosti djelovanja Unije na spoljnjem planu. U okviru Komisije, visoki predstavnik odgovoran je za njene obaveze u oblasti spoljnih odnosa i za koordinaciju drugih aspekata djelovanja Unije na spoljnjem planu. U vršenju navedenih obaveza u Komisiji, i samo za navedene obaveze, visoki predstavnik xxxxx xx da poštuje postupke Komisije u mjeri u kojoj je to u skladu sa st. 2 i 3.
Član 19
1. Sud pravde Evropske unije obuhvata Sud pravde, Opšti sud i specijalizovane sudove. Sud pravde Evropske unije obezbjeĊuje poštovanje prava prilikom tumaĉenja i primjene ugovora.
Države ĉlanice propisuju pravna sredstva dovoljna da obezbijede djelotvornu pravnu zaštitu u oblastima ureĊenim pravom Unije.
2. Sud pravde ĉini po jedan sudija iz svake države ĉlanice. Pomoć Sudu pravde pružaju generalni advokati.
Opšti sud ima najmanje po jednog sudiju iz svake države ĉlanice.
Sudije i generalni advokati Suda pravde i sudije Opšteg xxxx xxxxxx se iz xxxx xxxx xxxx xx nezavisnost nesumnjiva i koja ispunjavaju uslove iz ĉl. 253 i 254 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije. Imenuju ih sporazumno vlade država ĉlanica na period od šest xxxxxx. Sudije i generalni advokati kojima istiĉe mandat mogu biti ponovo imenovani.
3. Sud pravde Evropske unije, u skladu sa ugovorima:
(a) odluĉuje o tužbama koje podnese država ĉlanica, institucija, ili fiziĉko ili pravno lice;
(b) daje prethodno mišljenje, na zahtjev sudova država ĉlanica, o tumaĉenju prava Unije ili o valjanosti akata koje donose institucije;
(c) odluĉuje u drugim sluĉajevima predviĊenim ugovorima.
GLAVA IV
ODREDBE O UNAPRIJEĐENOJ SARADNJI
Član 20
(raniji ĉl. 27a do 27e, 40 do 40b i 43 do 45 UEU i raniji ĉl. 11 i 11a UEZ)
1. Države ĉlanice koje žele izmeĊu sebe da uspostave unaprijeĊenu saradnju u okviru nadležnosti koje nijesu iskljuĉive nadležnosti Unije mogu koristiti njene institucije i vršiti te nadležnosti primjenom odgovarajućih odredaba ugovora, u granicama i u skladu sa bližim pravilima utvrĊenim ovim ĉlanom i ĉl. 326 do 334 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
Svrha unaprijeĊene saradnje je ostvarivanje ciljeva Unije, zaštita njenih interesa i jaĉanje procesa integracije. Ta saradnja otvorena je u svakom trenutku za sve države ĉlanice, u skladu sa ĉlanom 328 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
2. Odluku o odobrenju unaprijeĊene saradnje donosi Savjet, kao krajnju mjeru, nakon što utvrdi da ciljeve takve saradnje Unija kao cjelina ne može ostvariti u razumnom roku, i pod uslovom da u njoj uĉestvuje najmanje devet država ĉlanica. Savjet donosi odluku u skladu sa postupkom iz ĉlana 329 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
3. Svi ĉlanovi Savjeta mogu uĉestvovati u razmatranju, ali glasaju samo ĉlanovi Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice koje uĉestvuju u unaprijeĊenoj saradnji. Naĉin glasanja predviĊen je ĉlanom 330 Ugovora o funkcionisanju Unije.
4. Akta usvojena u okviru unaprijeĊene saradnje obavezuju samo države ĉlanice koje u njoj uĉestvuju. Navedena akta nijesu dio pravnog poretka koji moraju prihvatiti države kandidati za pristupanje Uniji.
GLAVA V
OPŠTE ODREDBE O DJELOVANJU UNIJE NA SPOLJNJEM PLANU I POSEBNE ODREDBE O ZAJEDNIČKOJ SPOLJNOJ I BEZBJEDNOSNOJ POLITICI
POGLAVLJE 1
OPŠTE ODREDBE O DJELOVANJU UNIJE NA SPOLJNJEM PLANU
Član 21
1. Djelovanje Unije na meĊunarodnom planu poĉiva na naĉelima koja su predstavljala osnovu za njen nastanak, razvoj i proširenje i koja Unija nastoji da unaprijedi u ostalom
dijelu svijeta: demokratija, vladavina prava, univerzalnost i nedjeljivost Ijudskih prava i osnovnih xxxxxxx, poštovanje Ijudskog dostojanstva, naĉela ravnopravnosti i solidarnosti i poštovanje naĉela iz Povelje Ujedinjenih nacija i meĊunarodnog prava.
Unija nastoji da razvija odnose i uspostavlja partnerstva sa trećim zemljama i meĊunarodnim, regionalnim ili svjetskim organizacijama, koje dijele vrijednosti iz podstava 1. Unija podstiĉe multilateralno rješavanje zajedniĉkih problema, naroĉito u okviru Ujedinjenih nacija.
2. Unija utvrĊuje i vodi zajedniĉke politike i mjere i nastoji da ostvari visok xxxxxx saradnje u svim oblastima meĊunarodnih odnosa, radi:
(a) oĉuvanja svojih vrijednosti, osnovnih interesa, bezbjednosti, nezavisnosti i integriteta;
(b) uĉvršćivanja i podržavanja demokratije, vladavine prava, Ijudskih prava i naĉela meĊunarodnog prava;
(c) oĉuvanja mira, spreĉavanja sukoba i jaĉanja meĊunarodne bezbjednosti, u skladu sa ciljevima i naĉelima sadržanim u Povelji Ujedinjenih nacija, kao i naĉelima iz Završnog akta iz Helsinkija i ciljevima Pariške povelje, ukljuĉujući i one koji se odnose na spoljne granice;
(d) pospješivanja održivog razvoja na ekonomskom, socijalnom i planu životne sredine u zemljama u razvoju, sa prvenstvenim ciljem iskorjenjivanja siromaštva;
(e) podsticanja integracije svih zemalja u svjetsku ekonomiju, koje ukljuĉuje i postepeno ukidanje ograniĉenja u meĊunarodnoj trgovini;
(f) pomaganja prilikom izrade meĊunarodnih mjera za oĉuvanje i poboljšanje kvaliteta životne sredine i održivog upravljanja svjetskim prirodnim resursima, radi obezbjeĊivanja održivog razvoja;
(g) pružanja pomoći stanovništvu, zemljama i regionima suoĉenim sa prirodnim nepogodama ili nesrećama izazvanim ljudskim djelovanjem; i
(h) podsticanja meĊunarodnog sistema zasnovanog na snažnijoj multilateralnoj saradnji i dobrom upravljanju u svijetu.
3. Unija poštuje naĉela i ostvaruje ciljeve iz st. 1 i 2 u razvoju i sprovoĊenju razliĉitih oblasti djelovanja Unije na spoljnjem planu koje su ureĊene ovom glavom i Dijelom petim Ugovora o funkcionisanju Evropske unije, kao i spoljnih aspekata svojih drugih politika.
Unija obezbjeĊuje dosljednost izmeĊu razliĉitih oblasti svog djelovanja na spoljnjem planu i izmeĊu tih i svojih drugih politika. Savjet i Komisija, uz pomoć visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, obezbjeĊuju tu dosljednost i saraĊuju u xxx cilju.
Član 22
1. Na osnovu naĉela i ciljeva iz ĉlana 21 Evropski savjet utvrĊuje zajedniĉke strateške interese i ciljeve Unije.
Odluke Evropskog savjeta o strateškim interesima i ciljevima Unije odnose se na zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku i na druge oblasti djelovanja Unije na spoljnjem planu. Te odluke mogu obuhvatiti odnose Unije sa odreĊenom zemljom ili regionom, ili mogu biti tematske prirode. Navedenim odlukama utvrĊuju se dužina trajanja i sredstva koja Unija i države ĉlanice xxxxx xx xxxxx na raspolaganje.
Evropski savjet odluĉuje jednoglasno na preporuku Savjeta, xxxx xx Savjet usvojio na osnovu pravila predviĊenih za svaku pojedinu oblast. Odluke Evropskog savjeta sprovode se u skladu sa postupcima predviĊenim ugovorima.
2. Visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, za oblast zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike, i Komisija, za ostale oblasti djelovanja na spoljnjem planu, mogu podnositi zajedniĉke predloge Savjetu.
POGLAVLJE 2
POSEBNE ODREDBE O ZAJEDNIČKOJ SPOLJNOJ I BEZBJEDNOSNOJ POLITICI
ODSJEK 1
ZAJEDNIČKE ODREDBE
Član 23
Djelovanje Unije na meĊunarodnom planu, u smislu ovog poglavlja, poĉiva na naĉelima i ostvaruje ciljeve opštih odredaba iz Poglavlja 1 i vrši se u skladu sa navedenim odredbama.
Član 24
(raniji ĉlan 11 UEU)
1. Nadležnost Unije u oblasti zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike pokriva sve oblasti spoljne politike i sva pitanja koja se odnose na bezbjednost Unije, ukljuĉujući i postepeno uobliĉavanje zajedniĉke odbrambene politike koja može dovesti do zajedniĉke odbrane.
Na zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku primjenjuju se posebna pravila i postupci. UtvrĊuju je i sprovode Evropski savjet i Savjet, koji odluĉuju jednoglasno, ako ugovorima nije drugaĉije predviĊeno. Donošenje zakonodavnih akata je iskljuĉeno. Zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku sprovode visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku i države ĉlanice, u skladu sa ugovorima. Posebna uloga Evropskog parlamenta i Komisije u ovoj oblasti utvrĊena je ugovorima. Sud pravde Evropske unije nema nadležnosti u odnosu na ove odredbe, izuzev nadležnosti da prati poštovanje ĉlana 40 ovog ugovora i ocjenjuje zakonitost odreĊenih odluka u skladu sa ĉlanom 275 stav 2 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
2. U okviru naĉela i ciljeva svog djelovanja na spoljnjem planu, Unija vodi, utvrĊuje i sprovodi zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku, koja se zasniva na razvoju uzajamne politiĉke solidarnosti meĊu državama ĉlanicama, utvrĊivanju pitanja od opšteg interesa i postizanju sve većeg stepena usklaĊenosti djelovanja država ĉlanica.
3. Države ĉlanice aktivno i bezrezervno podržavaju zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku Unije, u duhu lojalnosti i uzajamne solidarnosti i poštuju djelovanje Unije u ovoj oblasti.
Države ĉlanice saraĊuju radi jaĉanja i razvoja njihove uzajamne politiĉke solidarnosti. Države ĉlanice uzdržavaju se od svakog postupka koji je u suprotnosti sa interesima Unije ili koji bi mogao narušiti djelotvornost Unije kao kohezione snage u meĊunarodnim odnosima.
Savjet i visoki predstavnik obezbjeĊuju poštovanje ovih naĉela.
Član 25
(raniji ĉlan 12 UEU) Unija vodi zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku tako što:
(a) utvrĊuje opšte smjernice;
(b) donosi odluke kojima utvrĊuje:
(i) mjere koje preduzima Unija;
(ii) stavove koje zauzima Unija;
(iii) pravila o sprovoĊenju odluka iz taĉ. (i) i (ii); i
(c) jaĉa sistematsku saradnju izmeĊu država ĉlanica u voĊenju politike.
Član 26
(raniji ĉlan 13 UEU)
1. Evropski savjet utvrĊuje strateške interese Unije, ciljeve i opšte smjernice za zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku, kao i pitanja koja imaju uticaj na odbranu. Evropski savjet donosi neophodne odluke.
Ukoliko to zahtijeva meĊunarodni razvoj dogaĊaja, predsjednik Evropskog savjeta saziva vanrednu sjednicu Evropskog savjeta da bi utvrdio strateške pravce politike Unije u odnosu na takav razvoj dogaĊaja.
2. Savjet oblikuje zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku i donosi odluke koje su potrebne za utvrĊivanje i sprovoĊenje ove politike, na osnovu opštih smjernica i strateških pravaca koje je utvrdio Evropski savjet.
Savjet i visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku obezbjeĊuju jedinstvo, dosljednost i djelotvornost djelovanja Unije.
3. Zajedniĉku spoljnu i bezbjednosnu politiku sprovode visoki predstavnik i države ĉlanice, koristeći sredstva država ĉlanica i sredstva Unije.
Član 27
1. Visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, koji predsjedava Savjetom za spoljne poslove, svojim predlozima doprinosi pripremi zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike i obezbjeĊuje sprovoĊenje odluka koje su donijeli Evropski savjet i Savjet.
2. Visoki predstavnik predstavlja Uniju u pitanjima iz oblasti zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike. Visoki predstavnik u ime Unije vodi politiĉke razgovore sa trećim zemljama i iznosi stav Unije u meĊunarodnim organizacijama i na meĊunarodnim konferencijama.
3. U vršenju svojih funkcija visokom predstavniku pomaže Evropska služba za djelovanje na spoljnjem planu. Ta služba radi u saradnji sa diplomatskim službama država ĉlanica i ĉine je službenici iz nadležnih odsjeka Generalnog sekretarijata Savjeta i Komisije, kao i osoblje koje upućuju diplomatske službe država ĉlanica. Organizacija i funkcionisanje Evropske službe za djelovanje na spoljnjem planu utvrĊuju se odlukom Savjeta. Savjet odluĉuje na predlog visokog predstavnika, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i nakon pribavljanja saglasnosti Komisije.
Član 28
(raniji ĉlan 14 UEU)
1. Kada meĊunarodna situacija zahtijeva operativno djelovanje Unije, Savjet donosi neophodne odluke. Xxx odlukama utvrĊuju se njihovi ciljevi, djelokrug, sredstva koja se stavljaju na raspolaganje Uniji, po potrebi njihova dužina trajanja, i uslovi njihove primjene.
Ako doĊe do promjene okolnosti koja bitno utiĉe na pitanje koje je predmet navedene odluke, Savjet preispituje naĉela i ciljeve te odluke i donosi neophodne odluke.
2. Odluke iz stava 1 obavezuju države ĉlanice u pogledu stavova koje zauzimaju i aktivnosti koje sprovode.
3. Ako se planira zauzimanje stava ili preduzmanje mjere na nivou države ĉlanice na osnovu odluke iz stava 1, država ĉlanica na vrijeme dostavlja informacije, kako bi se omogućilo, ako je potrebno, prethodno savjetovanje u Savjetu. Obaveza prethodnog obavještavanja ne odnosi se na mjere koje predstavljaju samo prenošenje odluka Savjeta na nivo države ĉlanice.
4. U sluĉaju nužne potrebe koja proistiĉe iz promijenjene situacije i ako odluka Savjeta nije preispitana u skladu sa stavom 1, države ĉlanice mogu hitno preduzeti neophodne mjere vodeći raĉuna o opštim ciljevima navedene odluke. Država ĉlanica koja preduzme takve mjere o tome odmah obavještava Savjet.
5. U sluĉaju većih teškoća u primjeni odluke u skladu sa ovim ĉlanom, država ĉlanica upoznaje Savjet, koji o njima raspravlja i pronalazi odgovarajuća rješenja. Ta rješenja ne mogu biti u suprotnosti sa ciljevima odluke iz stava 1, niti umanjiti njenu djelotvornost.
Član 29
(raniji ĉlan 15 UEU)
Savjet donosi odluke kojima utvrĊuje pristup Unije odreĊenom geografskom ili tematskom pitanju. Države ĉlanice staraju se da su njihove nacionalne politike usklaĊene sa stavovima Unije.
Član 30
(raniji ĉlan 22 UEU)
1. Svaka država ĉlanica, visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku ili visoki predstavnik uz podršku Komisije može Savjetu uputiti bilo koje pitanje iz oblasti zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike i može mu podnijeti inicijative ili predloge.
2. Xxxx xx potrebno hitno odluĉivanje, visoki predstavnik na sopstvenu inicijativu ili na zahtjev neke države ĉlanice, saziva vanrednu sjednicu Savjeta, u roku od 48 sati ili, u hitnom sluĉaju, u kraćem roku.
Član 31
(raniji ĉlan 23 UEU)
1. Odluke iz ovog poglavlja donose Evropski savjet i Savjet jednoglasno, ako nije drugaĉije predviĊeno ovim poglavljem. Donošenje zakonodavnih akata je iskljuĉeno.
Svaki ĉlan Savjeta koji se uzdržao od glasanja može to da obrazloži formalnom izjavom u skladu sa ovim podstavom. U xxx sluĉaju taj ĉlan Savjeta nije obavezan da primjenjuje odluku, ali prihvata da odluka obavezuje Uniju. U duhu uzajamne solidarnosti, odnosna država ĉlanica uzdržava se od svake radnje koja bi mogla biti u suprotnosti sa ili onemogućiti djelovanje Unije zasnovano na toj odluci, a druge države ĉlanice poštuju njen
stav. Ako ĉlanovi Savjeta koji na xxx xxxxx obrazlože svoje uzdržavanje od glasanja predstavljaju najmanje jednu trećinu država ĉlanica koje zajedno imaju najmanje jednu trećinu stanovništva Unije, odluka neće biti donijeta.
2. Izuzetno od odredaba stava 1, Savjet odluĉuje kvalifikovanom većinom:
- prilikom donošenja odluke kojom se utvrĊuje djelovanje ili stav Unije na osnovu odluke Evropskog savjeta o strateškim interesima i ciljevima Unije u skladu sa ĉlanom 22 stav 1,
- prilikom donošenja odluke kojom se utvrĊuje djelovanje ili stav Unije na predlog koji je visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku podnio na poseban zahtjev koji je Evropski savjet uputio na sopstvenu inicijativu ili na inicijativu visokog predstavnika,
- prilikom donošenja svake odluke o sprovoĊenju odluke kojom se utvrĊuje djelovanje ili stav Unije,
- prilikom imenovanja specijalnog predstavnika u skladu sa ĉlanom 33.
Ukoliko ĉlan Savjeta izjavi da, zbog suštinskih i navedenih razloga nacionalne politike, ima namjeru da se usprotivi donošenju odluke koja se usvaja kvalifikovanom većinom, glasanja neće biti. Visoki predstavnik će pokušati, u tijesnoj saradnji sa xxx državom ĉlanicom, xx xxXx rješenje koje je za nju prihvatljivo. Ukoliko u tome ne uspije Savjet može, kvalifikovanom većinom, zahtjevati da se to pitanje uputi Evropskom savjetu da o njemu jednoglasno xxxxxx odluku.
3. Evropski savjet može jednoglasno donijeti odluku kojom se predviĊa da Savjet odluĉuje kvalifikovanom većinom i u drugim sluĉajevima koji nijesu navedeni u stavu 2.
4. St. 2 i 3 ne primjenjuju se na odluke xxxx xx predmet vojna ili odbrambena pitanja.
5. O proceduralnim pitanjima Savjet odluĉuje većinom svojih ĉlanova.
Član 32
(raniji ĉlan 16 UEU)
Države ĉlanice meĊusobno se savjetuju u Evropskom savjetu i Savjetu o svakom pitanju spoljne i bezbjednosne politike koje je od opšteg interesa kako bi utvrdile zajedniĉki pristup. Prije preduzimanja bilo koje mjere na meĊunarodnom planu ili preuzimanja bilo koje obaveze koja može uticati na interese Unije, svaka država ĉlanica savjetuje se sa ostalim državama ĉlanicama u Evropskom savjetu ili Savjetu. Države ĉlanice, usklaĊivanjem svojih mjera, obezbjeĊuju da Unija može ostvarivati svoje interese i vrijednosti na meĊunarodnom planu. Države ĉlanice pokazuju uzajamnu solidarnost.
Kada Evropski savjet ili Savjet utvrdi zajedniĉki pristup Unije u smislu stava 1, visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku i ministri inostranih poslova država ĉlanica usklaĊuju svoje aktivnosti u okviru Savjeta.
Diplomatska predstavništva država ĉlanica i delegacije Unije u trećim zemljama i pri meĊunarodnim organizacijama saraĊuju i doprinose formulisanju i sprovoĊenju zajedniĉkog pristupa.
Član 33
(raniji ĉlan 18 UEU)
Savjet može, na predlog visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, imenovati specijalnog predstavnika za odreĊena politiĉka pitanja. Specijalni predstavnik vrši svoje poslove pod rukovodstvom visokog predstavnika.
Član 34
(raniji ĉlan 19 UEU)
1. Države ĉlanice usklaĊuju svoje djelovanje u meĊunarodnim organizacijama i na meĊunarodnim konferencijama. U xxx forumima države ĉlanice podržavaju stavove Unije. Visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku organizuje ovo usklaĊivanje.
U meĊunarodnim organizacijama i na meĊunarodnim konferencijama gdje ne uĉestvuju sve države ĉlanice, države ĉlanice koje uĉestvuju podržavaju stavove Unije.
2. U skladu sa ĉlanom 24 stav 3, države ĉlanice koje su zastupljene u meĊunarodnim organizacijama ili na meĊunarodnim konferencijama gdje ne uĉestvuju sve države ĉlanice, obavještavaju ostale države ĉlanice i visokog predstavnika o svakom pitanju od zajedniĉkog interesa.
Države ĉlanice koje su i ĉlanice Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija usklaĊuju svoje djelovanje i o svemu obavještavaju ostale države ĉlanice i visokog predstavnika. Države ĉlanice koje su ĉlanice Savjeta bezbjednosti, u vršenju svojih funkcija, braniće stavove i interese Unije, ne dovodeći u pitanje obaveze koje za njih proizilaze iz odredaba Povelje Ujedinjenih nacija.
Kada Unija utvrdi stav o pitanju koje je na dnevnom redu Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija, države ĉlanice koje su ĉlanice Savjeta bezbjednosti zahtjevaju da visoki predstavnik bude pozvan da predstavi stav Unije.
Član 35
(raniji ĉlan 20 UEU)
Diplomatska i konzularna predstavništva država ĉlanica i delegacije Unije u trećim zemljama i na meĊunarodnim konferencijama, kao i njihova predstavništva u meĊunarodnim organizacijama, saraĊuju kako bi obezbijedili da se poštuju i sprovode odluke kojima se utvrĊuju stavovi i mjere Unije donesene na osnovu ovog poglavlja.
Saradnju unapreĊuju razmjenom informacija i sprovoĊenjem zajedniĉkih ocjena.
Doprinose ostvarivanju prava graĊana Unije na zaštitu na teritoriji trećih zemalja, u skladu sa ĉlanom 20 stav 2 xxxxx (c) Ugovora o funkcionisanju Evropske unije i mjera utvrĊenih na osnovu ĉlana 23 navedenog ugovora.
Član 36
(raniji ĉlan 21 UEU)
Visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku redovno se savjetuje sa Evropskim parlamentom o najvažnijim aspektima i osnovnim opredjeljenjima zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike i zajedniĉke bezbjednosne i odbrambene politike i obavještava ga o razvoju tih politika. Visoki predstavnik stara se o tome da stavovi Evropskog parlamenta budu uzeti u obzir sa dužnom pažnjom. Specijalni predstavnici mogu uĉestvovati u obavještavanju Evropskog parlamenta.
Evropski parlament može da postavlja pitanja ili da daje preporuke Savjetu i visokom predstavniku. Dva puta godišnje održava raspravu o napretku ostvarenom u sprovoĊenju
zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike, ukljućujući i zajedniĉku bezbjednosnu i odbrambenu politiku.
Član 37
(raniji ĉlan 24 UEU)
Unija može zakljuĉivati sporazume sa jednom ili više država ili meĊunarodnih organizacija u oblastima ureĊenim ovim poglavljem.
Član 38
(raniji ĉlan 25 UEU)
Ne dovodeći u pitanje ĉlan 240 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije, Politiĉko- bezbjednosni odbor prati meĊunarodnu situaciju u oblastima koje su predmet zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike i doprinosi utvrĊivanju politika davanjem mišljenja Savjetu, na zahtjev Savjeta ili visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku ili na sopstvenu inicijativu. Navedeni odbor prati i sprovoĊenje usaglašenih politika ne dovodeći u pitanje ovlašćenje visokog predstavnika.
Politiĉko-bezbjednosni odbor u podruĉju primjene ovog poglavlja, vrši, u okviru odgovornosti Savjeta i visokog predstavnika, politiĉku kontrolu i strateško usmjeravanje operacija upravljanja kriznim situacijama iz ĉlana 43.
Savjet može ovlastiti Odbor da, u svrhu i za vrijeme trajanja operacije upravljanja kriznom situacijom, kako odluĉi Savjet, donosi odgovarajuće odluke o politiĉkoj kontroli i strateškom usmjeravanju operacije.
Član 39
U skladu sa ĉlanom 16 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije i izuzetno xx xxxxx 2 tog ĉlana, Savjet donosi odluku kojom utvrĊuje pravila o zaštiti fiziĉkih lica u odnosu na obradu podataka o liĉnosti xx xxxxxx država ĉlanica u vršenju aktivnosti iz podruĉja primjene ovog poglavlja, kao i pravila o slobodnom protoku tih podataka. Kontrolu poštovanja ovih pravila vrše nezavisni organi.
Član 40
(raniji ĉlan 47 UEU)
SprovoĊenje zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike ne utiĉe na primjenu postupaka i obim nadležnosti institucija utvrĊenih ugovorima za vršenje nadležnosti Unije iz ĉl. 3 do 6 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
Isto tako, sprovoĊenje politika iz navedenih ĉlanova ne utiĉe na primjenu postupaka i obim nadležnosti institucija utvrĊenih ugovorima za vršenje nadležnosti Unije u skladu sa ovim poglavljem.
Član 41
(raniji ĉlan 28 UEU)
1. Administrativni troškovi institucija koji nastaju sprovoĊenjem ovog poglavlja terete budžet Unije.
2. Troškovi poslovanja koji nastaju sprovoĊenjem ovog poglavlja isto terete budžet Unije, izuzev troškova koji nastaju iz vojnih ili odbrambenih operacija i u sluĉajevima kada Savjet jednoglasno odluĉi drugaĉije.
Ukoliko troškovi ne terete budžet Unije, terete države ĉlanice, prema kljuĉu bruto nacionalnog proizvoda, ukoliko Savjet jednoglasno ne odluĉi drugaĉije. U vezi sa troškovima koji nastaju iz vojnih ili odbrambenih operacija, države ĉlanice xxxx xx predstavnici u Savjetu dali zvaniĉnu izjavu u skladu sa ĉlanom 31 stav 1 podstav 2, nijesu obavezne da uĉestvuju u finansiranju tih troškova.
3. Savjet donosi odluku o posebnim postupcima kojima se jemĉi brz pristup sredstvima iz budžeta Unije za hitno finansiranje inicijativa u okviru zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike, a naroĉito za pripremu aktivnosti za zadatke iz ĉlana 42 stav 1 i ĉlana 43. Savjet odluĉuje nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom.
Pripremne aktivnosti za zadatke iz ĉlana 42 stav 1 i ĉlana 43, koje ne terete budžet Unije, finansiraju se iz poĉetnog xxxxx formiranog doprinosima država ĉlanica.
Savjet, na predlog visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, kvalifikovanom većinom donosi odluke o:
(a) postupcima osnivanja i finansiranja poĉetnog xxxxx, a naroĉito iznosima koji se dodjeljuju fondu;
(b) postupcima upravljanja poĉetnim fondom;
(c) postupcima finansijske kontrole.
Kada zadatak planiran u skladu sa ĉlanom 42 stav 1 i ĉlanom 43, ne može teretiti budžet Unije, Savjet ovlašćuje visokog predstavnika da koristi fond. Visoki predstavnik izvještava Savjet o izvršenju tog ovlašćenja.
ODSJEK 2
ODREDBE O ZAJEDNlČKOJ BEZBJEDNOSNOJ I ODBRAMBENOJ POLITICI
Član 42
(raniji ĉlan 17 UEU)
1. Zajedniĉka bezbjednosna i odbrambena politika sastavni je dio zajedniĉke spoljne i bezbjednosne politike. Uniji obezbjeĊuje operativnu sposobnost koja se oslanja na civilna i vojna sredstva. Unija ih može upotrijebiti u misijama izvan Unije radi oĉuvanja mira, spreĉavanja sukoba i jaĉanja meĊunarodne bezbjednosti, u skladu sa naĉelima Povelje Ujedinjenih nacija. Ti zadaci vrše se koristeći kapacitete koje obezbjeĊuju države ĉlanice.
2. Zajedniĉka bezbjednosna i odbrambena politika ukljuĉuje postepeno uobliĉavanje zajedniĉke odbrambene politike Unije. Ovo će dovesti do zajedniĉke odbrane kada Evropski savjet jednoglasno o xxxx xxxxxx odluku. Evropski savjet u xxx sluĉaju preporuĉuje državama ĉlanicama da usvoje takvu odluku u skladu sa svojim ustavnim pravilima.
Politika Unije, u skladu sa ovim odsjekom, ne dovodi u pitanje poseban karakter bezbjednosne i odbrambene politike odreĊenih država ĉlanica, i poštuje obaveze odreĊenih država ĉlanica, koje smatraju da se njihova zajedniĉka odbrana ostvaruje u okviru Organizacije Sjevernoatlantskog ugovora (NATO), u skladu sa Sjevernoatlantskim ugovorom, i usklaĊena je sa zajedniĉkom bezbjednosnom i odbrambenom politikom xxxx xx uspostavljena u xxx okviru.
3. Države ĉlanice stavljaju Uniji na raspolaganje civilne i vojne kapacitete za sprovoĊenje zajedniĉke bezbjednosne i odbrambene politike kako bi doprinijele ciljevima koje utvrdi
Savjet. Države ĉlanice koje zajedniĉki formiraju multinacionalne snage mogu i xx xxxxx staviti na raspolaganje zajedniĉkoj bezbjednosnoj i odbrambenoj politici.
Države ĉlanice nastoje postepeno da poboljšaju svoje vojne sposobnosti. Agencija za razvoj odbrambenih sposobnosti, istraživanje, nabavku i naoružanje (u daljem tekstu: Evropska agencija za odbranu) utvrĊuje operativne potrebe, podstiĉe mjere za zadovoljenje tih potreba, doprinosi utvrĊivanju i, po potrebi, sprovoĊenju svake mjere za jaĉanje industrijske i tehnološke osnove sektora odbrane, uĉestvuje u utvrĊivanju evropske politike kapaciteta i naoružanja, i pomaže Savjetu u ocjenjivanju unapreĊenja vojnih sposobnosti.
4. Odluke o zajedniĉkoj bezbjednosnoj i odbrambenoj politici, kao i one o pokretanju misije u skladu sa ovim ĉlanom, Savjet donosi jednoglasno, na predlog visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku ili na inicijativu države ĉlanice. Visoki predstavnik može, u sluĉaju potrebe, zajedno s Komisijom, predložiti korišćenje i resursa država ĉlanica i instrumenata Unije.
5. Savjet može povjeriti izvršenje zadatka, u okviru Unije, grupi država ĉlanica radi zaštite vrijednosti Unije i ostvarenja njenih interesa. Izvršenje tog zadatka ureĊeno je ĉlanom 44.
6. Države ĉlanice ĉije vojne sposobnosti ispunjavaju više kriterijume i koje su preuzele meĊusobne ĉvršće obaveze u ovoj oblasti u vezi sa najzahtjevnijim misijama, uspostavljaju stalnu strukturisanu saradnju u okviru Unije. Ta saradnja ureĊena je ĉlanom 46. Navedena saradnja ne utiĉe na odredbe ĉlana 43.
7. U sluĉaju da država ĉlanica bude žrtva oružane agresije na svojoj teritoriji, ostale države ĉlanice dužne su da joj pruže pomoć i podršku svim raspoloživim sredstvima, u skladu sa ĉlanom 51 Povelje Ujedinjenih nacija. To ne dovodi u pitanje poseban karakter bezbjednosne i odbrambene politike odreĊenih država ĉlanica.
Obaveze i saradnja u ovoj oblasti u skladu su sa obavezama Organizacije Sjevernoatlantskog ugovora, koja, za države koje su njene ĉlanice, ostaje osnova njihove kolektivne odbrane i okvir za njeno sprovoĊenje.
Član 43
1. Zadaci iz ĉlana 42 stav 1 u toku kojih Unija može koristiti civilna i vojna sredstva, obuhvataju zajedniĉke operacije razoružavanja, humanitarne i spasilaĉke zadatke, zadatke vojnog savjetovanja i pomoći, zadatke spreĉavanja sukoba i oĉuvanja mira, zadatke borbenih snaga u upravljanju kriznim situacijama, ukljuĉujući uspostavljanje mira i stabilizaciju nakon sukoba. Svi ovi zadaci mogu doprinijeti borbi protiv terorizma, ukljuĉujući pružanje podrške trećim zemljama u borbi protiv terorizma na njihovoj teritoriji.
2. Savjet donosi odluke o zadacima iz stava 1, kojima utvrĊuje njihove ciljeve i djelokrug, kao i opšte uslove njihovog sprovoĊenja. Visoki predstavnik Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, sa ovlašćenjem Savjeta i u tijesnom i stalnom kontaktu sa Politiĉko- bezbjednosnim odborom, obezbjeĊuje usklaĊenost civilnih i vojnih aspekata ovih zadataka.
Član 44
1. U okviru odluka donesenih u skladu sa ĉlanom 43, Savjet može povjeriti sprovoĊenje nekog zadatka grupi država ĉlanica koje su spremne i raspolažu potrebnim kapacitetima za takav zadatak. Te države ĉlanice, u saradnji sa visokim predstavnikom Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, dogovaraju se meĊusobno o upravljanju zadatkom.
2. Države ĉlanice koje uĉestvuju u sprovoĊenju zadatka redovno obavještavaju Savjet o
postignutom napretku, na sopstvenu inicijativu ili na zahtjev druge države ĉlanice. Te države odmah obavještavaju Savjet ako izvršenje zadatka podrazumijeva krupne posljedice ili zahtjeva izmjenu cilja, djelokruga i uslova zadatka utvrĊenih odlukama iz stava 1. U xxx sluĉajevima, Savjet donosi potrebne odluke.
Član 45
1. Evropska agencija za odbranu iz ĉlana 42 stav 3, xxxx xx podreĊena Savjetu, ima zadatak da:
(a) doprinosi utvrĊivanju ciljeva vojnih sposobnosti država ĉlanica i ocjenjivanju poštovanja obaveza koje su države ĉlanice preuzele u pogledu sposobnosti;
(b) podstiĉe usklaĊivanje operativnih potreba i utvrĊivanje djelotvornih i usklaĊenih postupaka nabavke;
(c) predlaže multilateralne projekte radi ostvarivanja ciljeva u smislu vojnih sposobnosti, obezbjeĊuje usklaĊivanje programa koje sprovode države ĉlanice i upravljanje posebnim programima saradnje;
(d) pruža podršku istraživanjima odbrambene tehnologije, i usklaĊuje i planira zajedniĉke istraživaĉke aktivnosti i prouĉavanja tehniĉkih rješenja koja ispunjavaju buduće operativne potrebe;
(e) doprinosi utvrĊivanju i, po potrebi, sprovoĊenju svake korisne mjere za jaĉanje industrijske i tehnološke osnove u sektoru odbrane, kao i za povećanje djelotvornosti vojne potrošnje.
2. Evropska agencija za odbranu otvorena je za sve države ĉlanice koje žele da budu njen dio. Savjet, kvalifikovanom većinom, donosi odluku kojom se utvrĊuje statut, sjedište i poslovnik Agencije. Ta odluka xxxxx xx xxxx u obzir xxxxxx aktivnog uĉešća u radu Agencije. U okviru Agencije osnivaju se posebne xxxxx koje okupljaju države ĉlanice koje uĉestvuju u zajedniĉkim projektima. Agencija vrši svoje poslove u saradnji sa Komisijom xxxx xx to potrebno.
Član 46
1. Države ĉlanice koje žele da uĉestvuju u stalnoj strukturisanoj saradnji iz ĉlana 42 stav 6, koje ispunjavaju kriterijume i koje su preuzele obaveze u pogledu vojnih sposobnosti iz Protokola o stalnoj strukturisanoj saradnji, obavještavaju o svojim namjerama Savjet i visokog predstavnika Unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku.
2. U roku od tri mjeseca nakon obavještenja iz stava 1, Savjet donosi odluku o uspostavljanju stalne strukturisane saradnje i utvrĊuje listu država ĉlanica koje uĉestvuju u stalnoj strukturisanoj saradnji. Savjet odluĉuje kvalifikovanom većinom, nakon savjetovanja sa visokim predstavnikom.
3. Svaka država ĉlanica koja naknadno želi da se ukljuĉi u stalnu strukturisanu saradnju o svojoj namjeri obavještava Savjet i visokog predstavnika.
Savjet donosi odluku kojom potvrĊuje uĉešće navedene države xxxxxxx xxxx ispunjava kriterijume i preuzima obaveze iz ĉl. 1 i 2 Protokola o stalnoj strukturisanoj saradnji. Savjet odluĉuje kvalifikovanom većinom, nakon savjetovanja sa visokim predstavnikom. U glasanju uĉestvuju samo ĉlanovi Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice koje uĉestvuju u stalnoj strukturisanoj saradnji.
Kvalifikovana većina utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a) Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
4. Ako država ĉlanica koja uĉestvuje u stalnoj strukturisanoj saradnji više ne ispunjava kriterijume ili ne može da ispunjava preuzete obaveze iz ĉl. 1 i 2 Protokola o stalnoj strukturisanoj saradnji, Savjet može donijeti odluku o suspenziji uĉešća te države ĉlanice.
Savjet odluĉuje kvalifikovanom većinom. U glasanju uĉestvuju samo ĉlanovi Savjeta koji predstavljaju države ĉlanice koje uĉestvuju u stalnoj strukturisanoj saradnji, izuzev države ĉlanice o kojoj se odluĉuje.
Kvalifikovana većina utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (a) Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
5. Svaka država ĉlanica koja uĉestvuje u stalnoj strukturisanoj saradnji a koja želi da se iz nje povuĉe obavještava o svojoj namjeri Savjet koji prima na znanje da je ta država ĉlanica prestala da uĉestvuje.
6. Odluke i preporuke Savjeta u okviru stalne strukturisane saradnje, izuzev onih iz st. 2 do 5, Savjet donosi jednoglasno. U smislu ovog stava jednoglasnost podrazumijeva samo glasove predstavnika država ĉlanica koje uĉestvuju u stalnoj strukturisanoj saradnji.
GLAVA VI
ZAVRŠNE ODREDBE
Član 47
Unija ima svojstvo pravnog lica.
Član 48
(raniji ĉlan 48 UEU)
1. Ugovori se mogu mijenjati u skladu sa redovnim postupkom revizije. Mogu se mijenjati i u skladu sa pojednostavljenim postupcima revizije.
Redovni postupak revizije
2. Vlada svake države ĉlanice, Evropski parlament ili Komisija, mogu podnijeti Savjetu predloge izmjena i dopuna ugovora. Svrha tih predloga, izmeĊu ostalog, može biti povećanje ili smanjenje nadležnosti koje su ugovorima prenesene na Uniju. Navedene predloge Savjet podnosi Evropskom savjetu, a o njima se obavještavaju parlamenti država ĉlanica.
3. Ukoliko Evropski savjet, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Komisijom, prostom većinom usvoji odluku o razmatranju predloženih izmjena i dopuna, predsjednik Evropskog savjeta saziva Konvenciju predstavnika parlamenata država ĉlanica, šefova država ili vlada država ĉlanica, Evropskog parlamenta i Komisije. U sluĉaju institucionalnih promjena u monetarnoj oblasti konsultuje se i Evropska centralna banka. Konvencija razmatra predloge izmjena i dopuna i konsenzusom usvaja preporuku za konferenciju predstavnika vlada država ĉlanica u skladu sa stavom 4.
Evropski savjet može odluĉiti prostom većinom, nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, da ne saziva Konvenciju ukoliko obim predloženih izmjena i dopuna to ne opravdava. U xxx sluĉaju, Evropski savjet utvrĊuje mandat za konferenciju predstavnika vlada država ĉlanica.
4. Konferenciju predstavnika vlada država ĉlanica saziva predsjednik Savjeta kako bi se sporazumno utvrdile izmjene i dopune ugovora.
Izmjene i dopune stupaju na snagu nakon što ih potvrde države ĉlanice, u skladu sa svojim ustavnim pravilima.
5. Ukoliko dvije godine nakon potpisivanja ugovora o izmjenama i dopunama ugovora, ugovor potvrde ĉetiri petine država ĉlanica a jedna ili više država ĉlanica imaju teškoće u postupku potvrĊivanja, pitanje se upućuje Evropskom savjetu.
Pojednostavljeni postupci revizije
6. Vlada svake države ĉlanice, Evropski parlament ili Komisija mogu Evropskom savjetu podnijeti predlog za reviziju svih ili dijela odredaba Dijela trećeg Ugovora o funkcionisanju Evropske unije, koji se odnosi na unutrašnje politike i djelovanje Unije.
Evropski savjet može donijeti odluku o izmjenama i dopunama svih ili dijela odredaba Dijela trećeg Ugovora o funkcionisanju Evropske unije. Evropski savjet odluĉuje jednoglasno, nakon savjetovanja sa Evropskim parlamentom i Komisijom, kao i Evropskom centralnom bankom u sluĉaju institucionalnih promjena u monetarnoj oblasti. Ta odluka neće stupiti na snagu dok je ne odobre države ĉlanice, u skladu sa svojim ustavnim pravilima.
Odlukom iz podstava 2 ne mogu se povećati nadležnosti koje su ugovorima prenesene na Uniju.
7. Xxxx xx Ugovorom o funkcionisanju Evropske unije ili Glavom V ovog ugovora predviĊeno da Savjet jednoglasno usvaja odluke u datoj oblasti ili sluĉaju, Evropski savjet može donijeti odluku kojom ovlašćuje Savjet da odluĉuje kvalifikovanom većinom u toj oblasti ili u xxx sluĉaju. Ovaj podstav ne primjenjuje se na odluke o vojnim i odbrambenim pitanjima.
Kada Ugovor o funkcionisanju Evropske unije predviĊa da Savjet donosi zakonodavna akta u skladu sa posebnim zakonodavnim postupkom, Evropski savjet može donijeti odluku prema kojoj se ta akta mogu donositi u skladu sa redovnim zakonodavnim postupkom.
O svakoj inicijativi koju pokrene Evropski savjet na osnovu podst. 1 ili 2 obavještavaju se parlamenti država ĉlanica. Ukoliko parlament države ĉlanice izjavi svoje protivljenje u roku od šest mjeseci od xxxx navedenog obavještenja, odluka iz podst. 1 ili 2 neće se donijeti. Ukoliko nema protivljenja, Evropski savjet može donijeti navedenu odluku.
O odluci iz podst. 1 i 2 Evropski savjet odIuĉuje jednoglasno, nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta, koji odluĉuje većinom svojih ĉlanova.
Član 49
(raniji ĉlan 49 UEU)
Svaka evropska država koja poštuje vrijednosti iz ĉlana 2 i xxxx xx posvećena njihovoj afirmaciji može podnijeti zahtjev da postane ĉlanica Unije. Evropski parlament i parlamenti država ĉlanica obavještavaju se o xxx zahtjevu. Država podnosilac zahtjeva naslovljava svoj zahtjev Savjetu, koji odluĉuje jednoglasno, nakon savjetovanja sa Komisijom i nakon dobijanja saglasnosti Evropskog parlamenta, koji odluĉuje većinom svojih ĉlanova. Uzimaju se u obzir kriterijumi pristupanja koje je utvrdio Evropski savjet.
Uslovi prijema i prilagoĊavanja ugovorima na kojima se zasniva Unija, koje taj prijem podrazumijeva, predmet su sporazuma izmeĊu država ĉlanica i države podnosioca zahtjeva. Taj sporazum predlaže se za potvrĊivanje u svim državama ugovornicama, u skladu sa njihovim ustavnim pravilima.
Član 50
1. Svaka država ĉlanica može odluĉiti da istupi iz Unije, u skladu sa svojim ustavnim pravilima.
2. Država ĉlanica koja odluĉi da istupi svoju namjeru saopštava Evropskom savjetu. Na osnovu smjernica Evropskog savjeta, Unija pregovara i zakljuĉuje sa xxx državom sporazum, kojim se utvrĊuje naĉin njenog istupanja, uzimajući u obzir okvir njenih budućih odnosa sa Unijom. Pregovori o ovom sporazumu vode se u skladu sa ĉlanom 218 stav 3 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije. U ime Unije, sporazum zakljuĉuje Savjet, koji o tome odluĉuje kvalifikovanom većinom, a nakon pribavljanja saglasnosti Evropskog parlamenta.
3. Ugovori prestaju da se primjenjuju na navedenu državu od xxxx stupanja na snagu sporazuma o njenom istupanju ili, u suprotnom, dvije godine nakon obavještenja iz stava 2, ukoliko Evropski savjet, u dogovoru sa navedenom državom ĉlanicom, jednoglasno ne odluĉi da se taj rok produži.
4. U skladu sa st. 2 i 3, ĉlan Evropskog savjeta ili Savjeta koji predstavlja državu ĉlanicu koja istupa iz Unije, ne uĉestvuje u raspravi Evropskog savjeta ili Savjeta niti u donošenju odluka koje se na nju odnose.
Kvalifikovana većina utvrĊuje se u skladu sa ĉlanom 238 stav 3 xxxxx (b) Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
5. Ako država xxxx xx istupila iz Unije zatraži da ponovo pristupi Uniji, njen zahtjev razmatra se u skladu sa postupkom iz ĉlana 49.
Član 51
Protokoli i prilozi ugovora ĉine njihov sastavni dio.
Član 52
1. Ugovori se primjenjuju na Kraljevinu Belgiju, Republiku Bugarsku, Republiku Češku, Kraljevinu Dansku, Saveznu Republiku Njemaĉku, Republiku Estoniju, Irsku, Grĉku Republiku, Kraljevinu Španiju, Francusku Republiku, Republiku Italiju, Republiku Kipar, Republiku Letoniju, Republiku Litvaniju, Veliko Vojvodstvo Luksemburg, Republiku MaĊarsku, Republiku Maltu, Kraljevinu Holandiju, Republiku Austriju, Republiku Poljsku, Republiku Portugal, Rumuniju, Republiku Sloveniju, Republiku Slovaĉku, Republiku Finsku, Kraljevinu Švedsku i Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Sjeverne Irske.
2. Teritorijalno podruĉje primjene Ugovora xxxxx xx ureĊeno ĉlanom 355 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije.
Član 53
(raniji ĉlan 51 UEU) Ovaj ugovor zakljuĉuje se na neodreĊeno vrijeme.
Član 54
(raniji ĉlan 52 UEU)
1. Ovaj ugovor potvrĊuju Visoke strane ugovornice, u skladu sa svojim ustavnim pravilima. Instrumenti potvrĊivanja deponuju se kod Vlade Republike Italije.
2. Ovaj ugovor stupa na snagu 1. januara 1993. godine, ako budu deponovani svi instrumenti potvrĊivanja ili, u suprotnom, prvog xxxx narednog mjeseca nakon deponovanja instrumenta potvrĊivanja države potpisnice koja posljednja obavi ovu formalnost.
Član 55
(raniji ĉlan 53 UEU)
1. Ovaj ugovor, saĉinjen u jednom originalnom primjerku na bugarskom, ĉeškom, danskom, engleskom, estonskom, finskom, francuskom, grĉkom, holandskom, irskom, italijanskom, letonskom, litvanskom, maĊarskom, malteškom, njemaĉkom, poljskom, portugalskom, rumunskom, slovaĉkom, slovenaĉkom, španskom i švedskom jeziku, pri ĉemu je tekst na svakom od ovih jezika jednako vjerodostojan, deponuje se u arhive Vlade Republike Italije xxxx xx ovjerenu kopiju dostaviti svakoj od vlada drugih država potpisnica.
2. Ovaj ugovor može biti preveden i na druge jezike koje odrede države ĉlanice koji, u skladu sa njihovim ustavnim poretkom, uživaju status službenog jezika na cijeloj ili na dijelu njihove teritorije. Ovjerenu kopiju ovih prevoda navedene države ĉlanice deponuju u arhive Savjeta.
KAO POTVRDU NAVEDENOG, dolje potpisani punomoćnici potpisali su ovaj ugovor. Saĉinjeno u Mastrihtu, sedmog februara hiljadu devet stotina devedeset i druge. (Lista potpisnika nije preuzeta)