Друштво за осигурување УНИКА А.Д. Скопје, бул. Илинден бр.1, 1000 Скопје, тел. 02 3228 800. факс 02 3215 128, www.uniqa.mk

за

Друштво за осигурување УНИКА X.X. Скопје, бул. Илинден бр.1, 1000 Скопје, тел. 00 0000 000. факс 02 3215 128, xxx.xxxxx.xx

Овие услови се донесени на редовна седница на Управен одбор одржана на 27.12.2022 година и со одлука бр.0202-101 се применуваат при склучување на договори почнувајќи од 01.01.2023 година.

1. Во смисла на член 21 од Општите услови за осигурување на лица од последици на несреќен случај (незгода) оваа Табела за одредување на процент на траен инвалидитет (во натамошниот текст: Табела на инвалидитет) е составен дел на Општите услови и на секој одделен договор за осигурување на лица од последици на несреќен случај (незгода) кој договорувачот на осигурувањето ќе го склучи со друштвото.

2. Како траен инвалидитет во смисла на оваа Табела се смета трајна, иреверзибилна состојба на нарушување на нормалната функцијата на дел, односно орган на телото која настанала како последица на несреќен случај во смисла на Општите услови за осигурување лица од последици од несреќен случај- незгода.,

3. Табелата се состои од поглавја по органи на човечкото тело и точки во секое поглавје во кои се утврдени процентите за инвалидитет нои Друштвото ги применува.

одредувањето на процентот на траен инвалидитет. Индивидуалните способности, социјалната положба или професија (професионална способност) на осигуреникот не се земаат во предвид при одредувањето на процентот на инвалидитет.

7. Контузии, дисторзии, рани, површински изгореници, фисури и други полесни повреди не се земаат во предвид при одредување на процентот на траен инвалидитет.

8. Козметички естетски белези на кожата, постоперативни лузни и белези не се земаат во предвид при одредување на процентот на траен инвалидитет.

I.ГЛАВА
1. Перзистентна вегетативна состојба	100%
2. Оштетување на мозок со клинички утврдена слика:
- хемипареза со силно изразен спастицитет; -екстрапирамидна симптоматологија (невозможна координација на движењата или постоење на груби ненамерни движења); - оштетување на малиот мозок со изразен и растројства на рамнотежа на одат и координација на движењето	90%
3. Псевдобулбарен синдром	80%
4.Посправматска епилепсија со зачестени напади и карактеристични промени на личноста, болнички евидентирани, по болничко лекување со соодветни испитувања:
а) со зачестени напади (најмалку еднаш неделно)	70%
б) со ретки напади	20%
5. Жаришни оштетувања на мозокот со болнички евидентирани последици на психооргански синдром, со наод на психијатар и психолог по болничко лекување со соодветни испитувања:
а) во лесен степен	40%
б) во силен степен	60%
б. Хемипереза или дисфазија:
а) во лесен степен	до30%
б) во силен степен	50%
7. Оштетувања на малиот мозок со адиодохокинеза и асинергија	40%
8. Постконтузионен синдром со постоење на објективен невролошки наод по болнички утврдена контузија на мозокот	10%
9. Опериран интрацеребрален хематом без невролошки испади	20%
10. Состојба по трепанација на сводот на черепот или кршење на базата на черепот, сводот на черепот, рентгенолошки верифицирана	10%
11. Посткомоционален синдром после потрес на мозок утврден со болничка хоспитализација	1%
12. 3агуба на коса:
а) загуба на коса над 1/3 од површината на носата	5%
б) загуба на коса над 2/3 од површината на косата	30%

ПОСЕБНИ ОДРЕДБИ

1. За одредување на процентот на траен инвалидитет при осигурување од последици на несреќен случај, се користат исклучиво одредбите од оваа Табела. Процентот на траен инвалидитет се одредува врз основа на мислење на лекар- цензор на осигурувачот.

2. Во случај на повреда, конечниот инвалидитет се определува најрано три месеци по завршено севкупно лекување, со исклучок кај ампутациите и точките од Табелата каде поинану е определено. Псевдоартроза и хроничен фистулозен остеомијелитис се оценува по дефинитивното оперативно и физикално лекување. Ако тоа не се завршени ниту во рок од 3 години од денот на повредата, тогаш како конечна се зема состојбата по истекот на овој рок и според него се определува процент на инвалидитетот.

3. Кај повеќекратните повреди на одделни делови, 'рбетот, органите и прстите на рацете и нозете, вкупниот инвалидитет на одреден дел, 'рбет, орган или прст се определува така што највисокиот процент на траен инвалидитет определен од лекар-цензор согласно Табелата се зема во полн износ, а од следното најголема оштетување се зема половина од процентот определен од лекар цензор итн. по ред 1/4, 1/8 итн., (во понатамошниот текст: Правила на пропорција). Вкупниот процент не може да го надмине процентот кој е одреден со Табелата на инвалидитет за потполна загуба на тој дел или орган. При повреда на два или повеќе прсти на еден екстремитет, по определување на процент на траен инвалидитет за секој прст одделно со примена на правилото на пропорција, процентите на траен инвалидитет за секој прст одделно се собираат.

4. Ако осигуреникот имал траен инвалидитет пред настанувањето на несреќниот случај, обврската на осигурувачот се одредува според новиот инвалидитет, независно од поранешниот, освен во следните случаи:

а) ако новиот несреќен случај предизвикал зголемување на дотогашниот инвалидитет, обврската на осигурувачот се утврдува за разликата помеѓу вкупниот процент на инвалидитет и поранешниот процент;

б) ако новиот несреќен случај предизвикал загуба или повреда на еден од порано повредените делови или органи, тогаш обврската на осигурувачот се утврдува само за зголемениот инвалидитет.

5. Не е дозволена примена на две или повеќе точки од Табелата при определување на процент на инвалидитет за исти или различни последици на еден ист зглоб на горните или долните екстремитети, дел или орган на телото, а инвалидитетот се одредува по онаа точка која дава поголем процент на инвалидитет. Во случај на загуба на повеќе делови или органи при еден несреќен случај процентите на инвалидитет за секој одделен дел или орган се собираат, но не може да изнесуваат повеќе од 100%.

6. Субјективните тешкотии во смисла на намалување на мускулната моторна сила, болки и оток на местото на повредата не се земаат во предвид при

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. Патолошките состојби на мозокот потврдени со хоспитализација кои довеле до промени во мозокот не се опфатени со осигурување.

2. За потресите на мозокот каде нема хоспитализација по повредата не се признава инвалидитет.

3. Сите форми на епилепсија мораат да бидат утврдени болнички со примена на современи дијагностички методи.

4. Кај различните последици од повредата на мозокот при еден несреќен случај процентите на инвалидитет не се собираат, туку се одредува процент само по точката која е најповoлна за осигуреникот.

5. Трајниот инвалидитет за сите случаи кои спаѓаат под точките од 1 до 11 се определува најрано 1 година по повредата.

б. Последиците од контузии на мозокот мора да бидат докажани со сликовна метода (MRI, СТ, РЕТ).

II: ОЧИ
13. Потполна загуба на видот на обете очи	100%
14. Потполна загуба на видот на едно око:	33%
а) со загуба на булбус	38%
15. Ослабување на видот на едно око за секоја десетина на смалување	3,3%
16. Во случај на другото око видот да е ослабен за повеќе од 3 десетини, за секоја десетина од смалување на видот на повреденото око се определува	6,6%
17. Диплопија како трајна и ирепарабилна последица од повреда на око:
а) екстерна офталмоплегија	10%
б) тотална офталмоплегија	20%
18. 3агуба на очно сочиво:
а) афакија - еднострана	20%
б) афакија- двострана	30%
в) псеудоафакија- еднострана	10%
г) псеудоафакија -двострана	20%
19. Делумни оштетувања на мрежицата и стаклестото тело:
а) делумен испадна видното пол е како последица на посттравматска Ablacia гetine	5%
б) опациталес коропорис витреи како nоследица на травматско краварење во стаклестото тело на окото	5%
20. Мидријаза како последица на директна траума на окото
	5%
21. Непотполна внатрешна офталмоплегија	10%
22. Повреда на солзниот апарат и очните капаци:
а) епифора	5%
б) ентропиум,ектропиум	5%
в) птоза на капаците	5%
23. Концентрично стеснување на видното поле на преостанатото око:
а) до 60 степени	10%
б) до 40 степени	30%
в) до 20 степени	50%
г) до 5 степени	60%
24. Еднострано концентрично стеснување на видното поле:
а) до 50 степени	5%
б) до 30 степени	15%
в) до 5 степени	30%
25. Хомонимна хемианопсија	30%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. Инвалидитетите по Аблација ретине се определува по точките 15, 16 или 19.

2. Повредата на очната јаболкница која предизвикала Аблација ретине мора да биде болнички дијагностицирана.

3. Оцената на оштетувањата на очите се врши по завршеното лекување со исклучок по точките 17 и 21, за кои минималниот pot< изнесува една година по повредата.

4. Контузии во пределот на окото, површински лезии на коњуктивата и други лесни повреди кои не ги оштетуваат функцијата и видот на окото, не се земаат во предвид при утврдување на процент на траен инвалидитет.

III:УШИ
26. Потполна глувост на обете уши со уредна калорична реакција на вестибуларниот орган	40%
27. Потполна глувост на обете уши со згаснати калорични реакции на вестибуларниот орган	60%
28. Ослабен вестибуларен орган со уредн слух	5%
29. Потполна глувост на едно уво со уредна калорична реакција на вестибуларниот орган	10%
30. Потполна глувост на едно уво со згасната калорична реакција на вестибуларниот орган на тоа уво	15%
31. Обострана наглувост со уредна калорична реакција на вестибуларниот орган обострано:
- вкупна загуба на слухот по Фулер-Сабине:
а) од 20-30%	5%
б) од 31-60%	10%
в) од 61- 85%	20%
32. Обострана наглувост со згасната калорична реакција на еден

5. Процентите за инвалидитет за повредите на очи под точките 18, 19, 20 кои имаат последица и слабеење на видот, не се собираат со процентите од точка 15, туку се избира онаа точка која е поповолна за осигуреникот односно предвидува поголем процент на инвалидитет.

вестибуларниот орган:
- вкупна загуба на слухот по Фулер-Сабине:
а) од 20-30%	10%
б) од 31-60%	20%
в) од 61-85%	30%
33. Обострана наглувост со згасната калорична реакција на двата вестибуларни органа:
- вкупна загуба на слухот по Фулер-Сабине:
а) од 20-30%	20%
б) ОД 31-60%	30%
в) од 61-85%	40%
34. Еднострана тешка наглувост со уредна калорична реакција на вестибуларниот орган:
- загуба на слухот на ниво од 90- 95 децибели	10%
35. Еднострана тешка наглувост со згасната калорична реакција на вестибуларниот орган:
- загуба на слухот на ниво од 90- 95 децибели	12%
36. Повреда на ушната школка:
а) делумна загуба или делумна деформација	5%
б) потполна загуба или потполна деформација	10%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

За сите случаи од ова поглавје инвалидитетот се определува по завршената лекување, но не порано од б месеци по повредата, со исклучок на точката 36, која се оценува по завршената лекување.

IV: ЛИЦЕ
37. Белезно деформирачки оштетувања на лицето со функционални пречки и/или посттравматски деформитети на коските на лицето:
а) во лесен степен	до5%
б) во силен степен	до 15%
38. Ограничено отворање на уста по кршење на дал на вилица:
а) кршење на дал на вилица - конзервативно третирана	5%
б) кршење на дал на вилица- оперативно третирана	10%
39. Дефекти на виличните коски на јазикот или непцето со функционални пречки:
а) во лесен степен	10%
б) во силен степен	20%
40. 3агуба на постојаните заби рентгенски потврдено, со стоматолошки преглед:
а) до 16 за секој за б	1%
б) од 17 или повеќе за секој за б	1,5%
41. Пареза на фацијалниот нерв по фрактура на слепоочната коска, или повреда на соодветната паротидна реrија:
а) во лесен степен	до5%
б) во силен степен со контрактура и кај мимичка мускултура	20%
в) парализа на фацијалниот нерв	30%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. За козметичките, естетските и постоперативните белези на лицето не се одредува инвалидитет.

2. За случаите по точките З7, 38 и З9 инвалидитет се одредува по завршеното лекување, но не порано од 6 месеци по повредата.

3. Инвалидитетот по точката 41 се одредува по завршеното лекување, но не порано од 1 година по повредата.

4. За загуба на млечни заби и за фрактура на заби не се определува процент на траен инвалидитет.

V: НОС
42. Повреда на носот:
а) делумна загуба на носат	до10%
б) загуба на целиот нос	30%
43. Аносмиа како последица на верифицирана фрактура на горниот внатрешен дел на носниот скелет	5%
44. Промена на обликот на пирамидата на носот	3%
45. Отежнато дишење поради фрактура на носниот сеnтум која е клинички и рентгенолошки утврдена од соодветен специјалист непосредно по повредата	З%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

Кora ќе се утврдат различни последици на повредата на носот поради еден несреќен случај, процентите за инвалидитет не се собираат, туку инвалидитетот се оценува по најповолната точка за осигуреникот.

VI: ДУШНИК И ХРАНОПРОВОДНИК
46. Повреди на душникот:
а) состојба по трахетомија кај виталните индикации по повредата	5%
б) xxxxxxx на душникот по повреда на rркланот и почетниот дел на душникот	10%
47. Стеноза на душникот поради која мора трајно да се носи канила	60%
48. Трајна орrанска засипнатост поради повредата:
а) со слаб интензитет	5%
б)    со    силен    интензитет	10%
49.   Стеснување   на   хранопроводникот:
а) во лесен степен	5%
б) во силен степен	20%
50. Потполно стеснување на хранопроводникот со трајна rастростома	80%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

Инвалидитетот по точката 48 се одредува по завршеното лекување, но не порано од 1 година по повредата.

Vll: ГРАДЕН КОШ
51. Повреди на ребрата:
а) кршење на едно или две ребра, или скршнување на стернумот	до 2%
б) кршење на три или повеќе ребра	5%
52. Состојба по терактомија	5%
53. Оштетување на функцијата на белите дробови од рестриктивен тип поради кршење на едно или повеќе ребра, пентрантни повреди на градниот кош, посттравматска адхезија, хематоторакса и пневматоркса:
а) во лесен степен 20- 30% смалување на виталниот капацитет	10%
б) во среден степен 31- 50% смалување на виталниот капацитет	30%
в) во силен степен за 51% или повеќе смалување на виталниот капацитет	50%
54. Фистула по емпиема	15%
55. Хроничен белодробен апцес после докажана повреда на белите дробови потврдена со ЦТГ	20%
56. 3агуба на една дојка:
а) до 50 години живот	10%
б) преку 50 години живот	5%
в) тешко оштетување на дојката до 50 години живот	5%
51. 3агуба на двете дојки:
а) до 50 години живот	30%
б) преку 50 години живот	15%
в) тешко оштетување на двете дојки до 50 години живот	10%
58. Последици од пенетрантни повреди на срцето и големите крвни садови на градниот кош:
а) срце со нормален електрокардиограм	30%
б) со променлив електрокардиограм според тежината на промената	60%
в) крвни садови	15%
г) анеуризма на аортата со инплантата	40%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. Капацитетот на белите дробови се одредува со повторена спирометрија, а по потреба и со детална пулмолошка обработка и ергометрија.

2. Ако состојбата од точките 51, 52, 54 и 55 е проследена со пореметување на функцијата на белите дробови од рестриктивен тип, тогаш не се оценува по наведените точки, туку по точката 53.

3. Инвалидитетот по точките 53, 54 и 55 се оценува по завршеното лекување, но не порано од една година од денот на повредата.

1. Случаите од точката 59 се пресметувааат со примена на правилата на деветка (шемата се наоѓа на крајот од табелата).

2. Процентот на инвалидитет се утврдува по завршеното лекување.

3. Длабок белег настанува по длабоки опекотини (111 степен) или поткожни субдермални опекотини (IV степен).

4. За последици од епидермални опекотини (I степен), површината (II А степен) и интермедијални опекотини (II Б степен), инвалидитет не се определува.

5. За длабоки белези кои предизвикале пречки во моталитетот траен инвалидитет се определува по соодветната точка за намалена подвижност од оваа табела.

IХ СТОМАЧНИ ОРГАНИ
б1. Травматска хернија верифицирана во болница непосредно по повредата ако истовремено покрај хернијата е верифицирана повреда на меките делови на стомачниот ѕид во тоа подрачје	5%
б2. Повреди на дијафрагмата:
а) состојба на прснување дијафрагма во болница непосредно по повредата верифицирана и хируршки згрижена	10%
б) дијафрагмална хернија- рецидив по хируршки згрижени дијафрагмални травматски кили	ЗО%
бЗ. Постоперативна хернија по лапартомија која е направена поради повредата	10%
б4. Повреда на цревата и/или црниот дроб, желудник:
а) шиење	20%
б) повреда на црн дроб со ресекција	30%
в) повреда на цревата и/или желудник со ресекција	20%
б5. Загуба на слезина (спленектомија):
а) загуба на слезина до 20 години возраст	25%
б) загуба на слезина над 20 години возраст	15%
66. Повреда на панкреас според функционалното оштетување	20%
б7. Токсично оштетување на црниот дроб по труење со отровни материи	10%
б8. Анус претернатуралис- траен	50%
б9. Стеркорална фистула	ЗО%
70. Инконтинеција алви:
а) делумна	20%
б) потполна	50%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

Точките за определување на траен инвалидитет кај стомачните, уринарните и гениталните органи се определуваат само после повреда којашто довела до загуба или оштетување на органот.

Х: УРИНАРНИ ОРГАНИ
71. Загуба на еден бубрег- со нормална функција на другиот	30%
72. 3агуба на еден бубрег со оштетување на функцијата на другиот:
а) во среден степен до 50% оштетување на функцијата	50%
б) во силен степен над 50% оштетување на функцијата	80%
73. Функционални оштетувања на едниот бубрег:
а) во среден степен до 50% оштетување на функцијата	15%
б) во силен степен над 50% оштетување на функцијата	20%
74. Функционални оштетувања на двата бубрега:
а) во среден степен до 50% оштетување на функцијата	30%
б) во силен степен над 50% оштетување на функцијата	60%
75. Стеноза на уретрата после повреда под 14 ЦХ	20%
76. Повреда на мочниот меур со намален капацитет за секоја 1/3 на намалување на капацитетот	10%
77. Потполна инконтиненција на урината	40%
78. Уринарна фистула (уретална, перинеална, вагинална)	25%

Vlll: КОЖА
59. Длабоки белези на телото по опекотини или повреди без пречки на мотилитетот, а повредите зафаќаат површина над 5 цм2:
а) до 10% од површината на телото	до 5%
б) до 20% од површината на телото	до 10%
в) преку 20% од површината на телото	15%
60. Повреди на кожата кои предизвикале длабоки белези во прегибните регии и се во спротивна насока на линиите на кожата	до 3%

Xl : ГЕНИТАЛНИ ОРГАНИ
79. Загуба на еден тестис до 60 години живот	15%
79. Загуба на еден тестис до 60 години живот	15%
80. 3агуба на еден тестис над 60 години живот	5%
81. 3агуба на обата тестиса до 60 години живот	50%
82. 3агуба на обата тестиси над 60 години живот	30%
83. Загуба на пенисот до 60 години живот	50%
84. 3агуба на пенисот над 60 години живот	30%
85. Дефорамција на пенисот со оневозможена кохабитација до 60 години живот	40%
86. Деформација на пенисот со оневозможена кохабитација над 60 години живот	30%

Xll: 'РБЕТ
91. Повреда на 'рбетот со трајни оштетувања на 'рбетниот мозок (тетраплегија, параплегија, триплегија), со загуба на контрола на дефекцијата и мочањето	100%
92. Повреда на 'рбетот со трајно оштетување на 'рбетниот мозок (тетрапареза, типереза) без загуба на контролата на дефекцијата и мочањето, верифицирана со ЕМГ:
а) во лесен степен	до 40%
б) во среден степен	50%
в) во силен степен	60%
93. Повреда на 'рбетот со пареза на долните екстремитети верифицирани со ЕМГ:
а) во лесен степен	до 30%
б) во среден степен	40%
в) во силен степен	50%
94. Намалена nодвижност на 'рбетот по повреда на коскениот дел на вратниот сегмент:
а) во лесен степен	до 10%
б) во среден степен	20%
в) во силен степен	30%
95. Намалена подвижност на 'рбетот по повреда на коскениот дел на торакалниот сегмент:
а) во лесен степен	до5%
б) во среден степен	10%
в) во силен степен	15%
96. Намалена подвижност на 'рбетот по повреда на коскениот дел на лумбалниот сегмент:
а) во лесен степен	до 10%
б) во среден степен	20%
в) во силен степен	30%
97. Намалена подвижност на 'рбетот по повреда на коскениот дел на лумбалниот сегмент, Т х 12 и Л1:
а) во лесен степен	до 5%
б) во силен степен	15%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. Оштетувањата кои спаѓаат под точката 91 се оценувааат по утврдување на ирепарабилни невролошки лезии, а за точките 92 и 9З се оценуваат по завршеното лекување, но не порано од една година од денот на повредата.

2. Хернија дисциинтервертебралис, сите видови лумбалгии, дископатија, спондилози, спондилистези, спондилолиза, сакралрии, миофасцитиси, коксигодини, ишиалгии, фибразитис, фасцитиси и сите патоанатомски промени на слабинско крстни регии означени со аналогни термини, не се опфатени со осигурување.

З. За оценка на точките од оваа глава задолжително е на осигурувачот да му се достават РТГ снимки на увид.

За кршење на коските на карлицата кои зараснале без дислокација и без објективни функционални пречки не се одредува инвалидитет.

XIV: РАЦЕ
10З. Загуба на двете раци или дланки	100%
104. Загуба на раката од рамото (ексартихулација)	70%
105. Загуба на раката во подрачје на надлактицата	65%
106. Загуба на раката под лактот со задржана функција на лактот	60%
107. Загуба на дланка	55%
108. Загуба на сите прсти:
а) на двете дланки	90%
б) едната дланка	45%
109. Загуба на nалец	18%
110. Загуба на показалец	10%
_111. Загуба на среден, до мал и мал прст: ..
а) среден	7%
б) до мал или мал, за секој nрст	5%
112. Загуба на метакарпалните коски на палецот	б%
113. Загуба на метакарпалните коски на покзалецот	4%
114. Загуба на метакарnалните коски на средниот, до малиот и малиот прст, за секоја коска	З%

87. 3агуба на матката и јајниците до 55 години живот:
а) загуба на матка	40%
б) за загуба на едниот јајник	10%
в) за загуба на двата јајника	30%
88. 3агуба на матката и јајниците над 55 години живот:
а) загуба на матка	10%
б) загуба на секој јајник	5%
89. Оштетување на вулвата и вагината кои оневозможуваат кохабитација до 60 години живот	50%
90. Оштетување на вулвата и вагината кои оневозможуваат кохабитација над 60 години живот	15%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. За загуба на еден член на палецот се одредува половина, а за загуба на еден член од останатите прсти се определува третина од инвалидитетот определен за соодветниот прст.

2. Делумна загуба на коскениот дел на членчето се оценува како потполна загуба на членчето.

XV: НАДЛАКТИЦА
115. Анкилоза на рамениот зглоб	ЗО%
116. Намалена подвижност на рамениот зглоб по фрактура на коскената структура:
а) во лесен степен до	З%
б) во среден степен до	8%
в) во силен степен	до 15%
117. Посттравматско рецидивирачко исчашување на рамениот зглоб	10%
118. Клучна коска:
а) недислоцирана скршеница на клучна коска	2%
б) неправилно зарасната скршеница на клучната коска и/или псевдоартроза на клучна коска	до5%
119. Потполно исчашување на акромиоклавикуларниот или стерноклавикуларниот зглоб рентгенски верифицирана	5%
120. Ендоnротеза на рамениот зглоб	ЗО%
121. Псевдоартроза на надлактичната коска верифицирана со РТГ	20%
122. Хроничен остеомилитис на коските на горните екстремитети со фистула посттравматска	10%
123. Руптура на мускулниот суnрасnинатус или на мускулниот бицепс брахии	2%
124. Парализа на нервот аксесорисус	15%
125. Парализа на брахијалниот плексус	60%
126. Делумна парализа на брахијалниот плексус (ЕРБ или КУМПКЕ)	35%
127. Парализа на аксиларниот нерв	15%
128. Парализа на радијалниот нерв	30%
129. Парализа на нервот медианус	35%
130. Парализа на нервот улнарис	30%
131. Парализа на два нерва од едната рака	50%
132. Парализа на три нерва од едната рака	60%
133. Скршеница на надлактна коска во средна третина:
а) конзервативно третирана	до 5%
б) оперативно третирана	до 10%

З. За загуба на јагодица од прстот се определува 1/2 од инвалидитетот определен за загуба на член.

Xlll: КАРЛИЦА
98. Повеќекратна фрактура на карлица зарасната со дислокација на скршениците или зглобовите (51 или симфиза)	ЗО%
99. Стабилна фрактура на карлица зарасната со дислокација на скршениците или зглобовите	5%
100. Незарасната скршеница во пределот на карлицата	15%
101. Состојби по фрактура на крстната коска во подрачјето на 51 зглобовите зарасната со дислокација	10%
102. Фрактура на тртна коска, зарасната со дислокација или оперативно отстранет скршен:
а) фрагмент	5%
б) оперативно отстранета тртна коска	10%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. Xxxxxx на нервите се одредува максимално до 2/3 од инвалидитетот определен за парализа на соодветниот нерв.

2. За случаите кои спаѓаат под точките 127 до 132, инвалидитет се определува по завршеното лекување, но не пред две години по повредата со задолжителна верификација со ЕМГ не постара од З месеци.

3. За одредување на степенот на смалена подвижност во точка 116 под лесен степен се подразбира смалување на подвижноста како последица на скршување на коските без дисклокација, под среден степен се подразбира смалување на подвижноста како последица на скршување на коските со дисклокација и/или интраартикуларни скршеници - конзервативно третирани, и под силен степен се подразбира смалување на подвижноста како последица на скршување на коските со дисклокација и/или интраартикуларни скршеници оперативно третирани со остеосинтетски материјал.

4. За рецидивирачко исчашување на рамениот зглоб кое често се јавува не се признава инвалидитет.

5. Инвалидитетот по точката 117 се одредува само за nрва луксација.

XIV: ПОДЛАКТИЦА
1З4. Анкилоза на зглобот на лактот	25%
135. Намалена подвижност на зглобот на лактот:
а) во лесен степен	до 3%
б) во среден степен	до 8%
в) во силен степен	до 15%
136. Разлабавен зглоб на лактот (разлабавен во фронтална рамнина) осцилација на движењата во спротивна насока:
а) во лесен степен	до З%
б) во среден степен	до 8%
в) во силен степен	до 15%
137. Ендопротеза на лактот	25%
138. Псевдоартроза на двете коски на подлактицата	30%
139. Псевдоартроза на радиусот	15%
140. Псевдоартроза на улната	10%
141. Анкилоза на подлактицата во супинација	25%
142. Анкилоза на подлактицата во средна положба	15%
143. Анкилоза на подлактицата во пронација	20%
144. Намалена ротација на подлактицата (просупинација):
а) во лесен степен	доЗ%
б) во среден степен	до8%
в) во силен степен	до15%
145. Анкилоза на рачниот зглоб:
а) во положба на екстензија	до 15%
б) во оската на подлактицата	до 20%
в) во положба на флексија	до ЗО%
146. Намалена подвижност на рачниот зглоб:
а) во лесен степен	до З%
б) во среден степен	до 8%
в) во силен степен	до 15%
147. Ендопротеза на чунестата коска и/или ослинатум (месечеста коска)	15%
148. Ендопротеза на рачниот зглоб	25%
149. Скршеница на подлакотна коска во средна третина
а) во лесен степен	до 5%
б) во силен степен	до 10%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. Псевдоартроза на навикуларната и/или полумесечестата коска се оценува според точка 144.

2. За одредување на степенот на смалена подвижност во точките 135, 136, 144 и 146 под лесен степен се подразбира смалување на подвижноста како последица на кршење на коските без дисклокација, под среден степен се подразбира смалување на подвижноста како последица на кршење на коските: со дисклокација и/или интраартикуларни скршеници конзервативно третирани и под силен степен се подразбира смалување на подвижноста како последица на кршење на коските со дисклокација и/или интраартикуларни скршеници оперативно третирани со остеосинтетски материјал.

3. Поради намалување на само едно движење се признава 1/2 од соодветниот инвалидитет по точка 149.

а) целиот среден прст	б%
б) до малиот или малиот прст,за секој	4%
1S4. Намалена подвижност на палеuот по уредно зараснато кршење на базата на метакарпалната кооска (Бенет), рентгенолошки докажана скршеница	5%
155. Фрактура на метакарпалните коски:
а) неправилно зарасната фрактура на прва 1 метакарпална коска	3%
б) за останатите метакарпални коски II,III,IV и V за секоја коска	2%
156. Намалена подвижносr на дисталниот или базалниот зrлоб на палецот	3%
157. Намалена подвижност на одделни зглобови на показалецот, за секој зглоб	2%
158. Намалена подвижност на одделни зглобови на среден прст, за секој зглоб	2%
159. Намалена подвижност на одделни зглобови на до малиот или малиот прст	1%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. За потполна вкочанетост- на еден зrлоб, на палецот се определува половина, а за потполна вкочанетост на еден зглоб на другите прсти се определува третина од инвалидитетот определен за загуба на тој прст.

2. Збирот на процентот на вкоченост на одредени зглобови на еден прст не може да биде по голем од процентот определен за потполна вкочанетост на тој прст.

3. Вкупниот инвалидитет по точките 156, 157 и 158 не може да изнесува повеќе од инвалидитетот за потполна вкочанетост на истиот прст.

XV: НОЗЕ
160. 3агуба на двете натколеници	100%
161. Ексартикулација на нога во колк	70%
162. 3агуба на натколеница во горната третина, осакатениот бут неповолен за протеза	60%
163. 3агуба на натколеница под горната третина	50%
164. 3агуба на двете потколеници, оскатени делови поволни за протеза	80%
165. 3агуба на потколеница, оскатен дел под б см	45%
166. 3агуба на потколеница, оскатен дел преку § см	40%
167. 3агуба на двете стапала	80%
168. 3агуба на едно стапало	35%
169. 3агуба на стапало во Шопартова линија	35%
170. 3агуба на стапало во Лисфранова линија	30%
171. Трансметатарзална ампутација	25% .
172. 3агуба на првата или петтата метатарзална коска	5%
173. 3агуба на втората, третата или четвртата метатарзална коска, за секоја	3%
174. 3агуба на сите прсти на стапалото на една нога	20%
175. Загуба на палецот на стапалото:
а) загуба на крајното членче на палецот	5%
б) загуба на целиот палец	10%
176. 3агуба на целиот 2-5 прст на ногата, за секој прст	2%
177. Делумна загуба на целиот 2-5 прст на ногата, за секој прст	1%
178. Анкилоза на колкот	35%
179. Анкилоза на двата колка	70%
180. Нерепонирано трауматско исчашување на колк	40%
181. Псевдоартроза на вратот на бутната коска со скратување на нозете:
а) пациент подвижен со помагала	до ЗО%
б) пациент неподвижен (не гази)	40%
182. Посттрауматска артроза по фрактура, компарирано со здравиот колк:
а) во лесен степен намалување до 1/2 подвижност во зглобот	5%
б) во силен степен намалување преку 1/2 подвижност во зглобот	10%
183. Ендопротеза на колкот	30%
184. Намалена подвижност во колкот по скршеница верифицирана со РТГ:
а) во лесен степен	До5%
б) во среден степен	до10%
в) во силен степен	до 20%
185. Псевдоартроза на бутна коска	25%
186. Скршеница на бутна коска во средна третина
а) конзервативно третирана	до 5%

4. За оценка по точките од оваа глава задолжително е на осигурувачот да му се достават РТГ снимки на увид.

XIV: ПРСТИ
150. Потполна вкочанетост на сите прсти од едната рака	40%
151. Потполна вкочанетост на целиот палец	15%
152. Потполна вкочанетост на целиот показалец	9%
153. Потполна вкочанетост на средниот, до малиот и малиот прст

210. Деформација на стапалото, со скршеници на коските: пес ескаватус, пес плановалгус, пес варус, пес еквинус:
а) во лесен степен	до 10%
б) во силен степен	до20%
211. Скршеница на калканеусот:
а) недислоцирана скршеница	до 8%
б) деформација по компресивно кршење	до 15%
212. Скршеница на талус:
а) недислоцирана скршеница	до 8%
б) скршеница со деформирачка артроза	до15%
213. Изолирани кршења на носките на тарсусот без поголеми деформации	2,5%
214. Скршеница на метатарзална коска	до3%
215. Анкилоза на крајниот зглоб на палецот на ногата	2,5%
216. Анкилоза на основниот или двата зглоба на палецот на ногата	5%
217. Вкочанетост на основниот зглоб на 2 до 5 прст, за секој прст	1%
218. Деформација или анкилоза на 2 до 5 прст на ногата во свиена положба (дигитус флексис) за секој прст	1,5%
219. Големи белези на петата или табанот по дефектите на меките делови:
а) површина од 1/4 до 1/2	до10%
б) површина над 1/2	до20%
220. Парализа на исхијадичниот нерв	40%
221. Парализа на феморалниот нерв	30%
222 Парализа на тибијалниот нерв	25% ..
223.Парализа на перонеалниот нерв	25%
224. Парализа на глутеалниот нерв	10%
225. Операциски лекувана руптура на Ахилова тетива	З%

ПОСЕБНИ УСЛОВИ:

1. За пареза на нервите на нозете се определува максимално до 2/З од процентот определен за парализа на соодветниот нерв.

2. За одредување на инвалидитет по точка 190, осигуреникот е должен повредите да ги до каже со ЦТ ангио или со доплер на крвни садови.

3.За случаите кои спаѓаат од точка 220 до 224 се определува инвалидитетот по завршеното лекување, но не порано од 7 години по повредата, со верификација ЕМГ не постара од З месеци.

4. Дисторзии на зглобови не се опфатени со осигурувањето.

5. За истегнување на скоковниот зглоб без докажана руптура на лигаментарниот апарат, трајниот инвалидитет според оваа табела не се признава.

б. Анкилоза на интерфалангеалните зглобови на 2 до 5 прст во истегната положба, или намалена подвижност на тие зглобови, не претставува инвалидитет.

7. Повредите на меките делови и лигаментарниот апарат на долните екстремитети кои се од дегенеративен карактер или се настанати по неколкукратни репетатирачки мали повреди за кои не постои изворна медицинска документација добиена непосредно по настанување на несреќниот случај, не се определува инвалидитет.

8. За одредување на степенот на смалена подвижност во точките 18З, 194, 195 и 207 под лесен степен се подразбира смалување на подвижноста како последица на Скршување на коските без дисклокација, nод среден степен се nодразбира смалување на подвижноста како последица на скршување на коските со дисклокација и/или интраартикуларни скршеници – конзервативно третирани, и под силен стеnен се подразбира смалување на nодвижноста како nоследица на скршување на коските со дисклокација и/или интраартикуларни скршеници оперативно третирани со остеосинтетски материјал.

ОЦЕНКА НА ОПЕКОТИНИ СПОРЕД Xxxxxxx-oвo ПРАВИЛО
Правила на деветка:
-врат и глава	9%
-рака	9%
-предна страна на тело	2X9%
-задна страна на тело	2X9%
-нога	2X9%
-перинеум и генитални органи	1%

б) оперативно третирана	до 10%
187. Неправилно зарасната фрактура на бедрените коски со ангулација или рорација:
а) за 10 до 20 степени	до10%
б) за повеќе од 20 степени	15%
188. Хроничен остеомиелитис на коските на долните екстремитети co фистула посттравматска	10%
189. Големи и длабоки белези во мускулите на натколеницата или потколеницата како и травматските хернии на мускулите на натколеницата и потколеницата без пореметување на функцијата на зглобот	до 5%
190. Циркулаторни промени по посправматско оштетување на големите крвни садови на долните екстремитети:
а) потколеница	до 10%
б) натколеница	до20%
191. Руптура на мускулите, докажана со УЗ наод, со функциски пречки	2%
192. Слободно зглобно тело поради повреда со функционални пречки	5%
193.Скратување на ногата поради кршење
а) од 2 до 4цм	до 10%
б) од 4,1 до б цм	15%
в) преку б цм	20%
194. Вкочанетост на коленото:
а) во функционално поволна положба (до 10 степен и флексија)	25%
б) во функционално неповолна положба	35%
195. Деформирачка артроза на коленото по повредата на зглобните тела со намалена подвижност со рентгенолошка верификација:
а) во лесен степен	до 15%
б) во среден степен	20%
в) во силен степен	30%
19б. Намалена подвижност на зглобот на коленото, по фрактура на зглобот:
а) во лесен степен	до5%
б) во среден степен	10%
в) во силен степен	20%
197. Лабавост на колената по руптура на капсулите и/или лиrаментарниот апарат во споредба со здраво колено тестирано по Nosberger и потврдено со магнетна резонанца MRI:
а) во лесен степен	до 5%
5) во среден степен	10%
в) во силен степен	20%
198. Ендопротеза на коленото	20%
199.Оштетување на менискусот со рецидивирачки пречки утврдено непосредно по настанување на несреќниот случај:
а) потврдена со МР, без артроскопија	2,5%
б) артроскопски потврдено или состојба по оперативно отстранување на менискусот	5%
200. Функционални пречки по отстранување на чашка:
а) парцијално отстранета чашка	5%
б) целосно отстранета чашка	10%
201.Псевдоартроза на чашка	10%
202. Рецидивирачки травматски синовитис на коленото и/или травматска хондромалациЈа на чашката	до 5%
203. Псевдоартроза на тибијата:
а) без коскен дефект	20%
б) со коскен дефект	30%
204. Скршеница на коските на потколеница во средна третина:
а) конзервативно третирана	до5%
б) оперативно третирана	до10%
205. Неправилно зарасната скршеница на потколеницата со валгус, варус или рекурвстум деформација, компариrано со здравата потколеница:
а) од 5 до 15 степени	до10%
б) преку 15 степени	до 15%
206. Анкилоза на скоковниот зглоб, по фрактура	20%
207. Намалена подвижност на скоковниот зглоб:
а) во лесен степен	до5%
б) во среден степен	8%
в) во силен степен	15%
208. Ендопротеза на скоковниот зглоб	25%
209. Неправилно зараснат прелом малеола со проширување на просторот помеѓу малеолите, РТГ верифицирана	до 15%