Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People’s Republic of China on the Boundary Management System) जानकारीका लागग पश
विषयः नप
नेपाल सरकार परराṶ मन्त्रालय
ाल र जनिादी गणतन्त्र चीन सरकारबीच सम्पन्न भएको सीमा व्यिस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता
(Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People’s
Republic of China on the Boundary Management System) जानकारीका लागग पश
१. विषयको संक्षिप ् त व्यहोरा, जानकारी पेश गनपुन नाुको कारण र औक्षचत्यः
गररएको सम्बन्त्धमा।
नेपाल तथा जनिादी गणतन्त्र चीन सरकारबीच ऐगतहागसक कालदेक्षि नै रही आएको समधर तथा मैरीपणू ु सम्बन्त्ध सन
१९५५ मा दौत्य सम्बन्त्ध स्थापना भएदेक्षि अझ बढी प्रगाढ र घगनभत
हुँद
ै गएको छ।हालैका ददनहरुमा दि
ै तर्ु बाट
भएका उच्चस्तरीय भ्रमणहरु तथा दई देशबीच सम्पन्न सम्झौता/समझदारीहरुबाट दिपिीय सहयोगको दायरा अझ
अगभिृवि भई विकास तथा समवृ िको लागग दिपिीय सम्बन्त्धलाई उच्चस्तरमा स्तरबवृ ि गनु सहमगत भएको छ।साथै, दिपिीय व्यापार तथा लगानीमा उल्लेिनीय िृवि भइरहेको छ। नेपाल र चीनबीच पारिहन सम्झौता सम्पन्न भई
कायान्त्ु ियनमा आइसके को छ।दई दशबीचे सम्पन्न बल्टे एण्ड रोड इगनगसयवटभको कायान्त्ु ियनमा तीब्रता ददन वहमालय
िारपार बहआयागमक सम्पकु सञ्जाल (Trans-Himalayan Multi-Dimensional Connectivity Network)
अन्त्तगत
सडक, रेलमाग,
ट्रान्त्सगमसन लाइन, बन्त्दरगाह, हिाइ यातायात तथा सञ्चारको िर
मा सहयोग अगभिृवि गने
सहमगत भएको छ।
नेपाल र चीनबीच २१ माचु १९६० (२०१६ चैर ९) मा हस्तािर भएको सीमा सम्झौता, उक्त सम्झौताको आधारमा
५ अक्टोबर १९६१ (२०१८ असोज १९) मा हस्तािर भएको सीमा सक्षन्त्ध तथा २० जनिरी १९६३ (२०१९ माघ
७) मा हस्तािर भएको प्रोटोकलको आधारमा नेपाल चीनबीच नेपाल-चीन सीमाको सम्प रेिांकन तथा सीमा क्षचन्त्ह/स्तम्भ रहने स्थान गनधाुरण गररएको गथयो।
ु भ-ू भागको सीमारेिाको
हालै नेपाल तथा चीन सरकारबीच हस्तािर भएको सीमा व्यिस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौतामा यसपूिु सम्पन्न
भएका नेपाल र चीनबीचको सीमाना रेिाकन तथा गनधारणु सम्बन्त्धी सक्षन्त्ध, सम्झौता र प्रोटोकलका आधारमा दई
देशबीचको सीमामा रहेका सीमा क्षचन्त्ह, सीमा स्तम्भ गनरीिण तथा ममत सम्भार, सीमा िरमे ा शाक्षन्त्त सव्न यिस्था कायम
गने, अपराध गनयन्त्रण गने विषय, क्िारेन्त्टाइन, सीमा िारपार उड्डयन सवहतका विषय तथा यस सम्झौताको
कायान्त्ु ियनका लागग नेपाल-चीन सीमा संयक्त
आयोगको गठन लगायतका विषयहरु समेवटएका छन।
यस सम्झौताको
उद्देश्य सीमा िेरलाई दई राṶहरुको बीच स्थायी शाक्षन्त्त तथा दीगो गमरताको िेर गनमाुण गने रहके ो छ।
नेपाल र चीनबीच बढ्दै गएको बहआ
यागमक सहयोग तथा सहकायक
ा सन्त्दभम
ा दई
देशबीचको सीमा व्यिस्थापन
प्रणाली अद्यािगधक, दरु
स्त एिं प्रभािकारी बनाउन आिश्यक रहेको छ।अतः प्रस्तत
सम्झौताको कायाुन्त्ियनबाट
नेपाल र चीनबीचको सीमा व्यिस्थापन प्रणाली अद्यािगधक, दरुस्त एिं प्रभािकारी बनाउन मद्दत पग्न न गई नेपाल
र चीनबीचको सम्बन्त्ध थप प्रगाढ र मैरीपूणु बनाउन सहयोग पग्न ने छ।
नेपाल सरकार (मक्षन्त्रपररषद्)को गमगत २०७६/Ç/१७ को गनणय
ानस
ार २०७६ असोज 2Ç गते (तदनस
ार १३
अक्टोबर २०१९) मा जनिादी गणतन्त्र चीनका राṶपगत महामवहम सी क्षचनवर्ङको नेपालको राजकीय भ्रमणको
अिसरमा नेपाल र जनिादी गणतन्त्र चीनबीच सीमा व्यिस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता (Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People’s Republic of China on the Boundary
Management System) मा नेपाल सरकारका तर्ु बाट परराṶ मन्त्री माननीय श्री xxxxxx xx मार ज्ञिालीले र चीन
सरकारका तर्ु बाट स्टेट काउक्षन्त्सलर तथा परराṶ मन्त्री महामवहम श्री िाङ यीले हस्तािर गनभु एको गथयो।
उक्त सम्झौताको दर्ा ४२ अनस
ार सो सम्झौता लागू गनक
ो लागग आन्त्तररक कायवु िगध प
ा भएको सूचना
कू टनीगतक माध्यमबाट गलक्षित रुपमा दि
ै पिहरुले एक अकाल
ाई ददए पश्चात् उक्त सूचना प्राप्त भएको गमगतले
अको मवहनाको पवहलो ददनबाट यस सम्झौता कायाुन्त्ियन हनेछ भन्ने उल्लिे गररएको छ। नेपाल सक्षन्त्ध ऐन,
2047 को दर्ा १० मा सो ऐनको दर्ा ६ बमोक्षजम नेपाल सरकारले स्िीकार गरेका सक्षन्त्धहरुको सूचना संघीय
संसदको बैठक बसेको एक मवहनागभर जानकारीको लागग संघीय संसदमा पेश गनु पने व्यिस्था रहके ोमा सो
बमोक्षजम नेपाल र चीन सरकारबीच सम्पन्न प्रस्तत हो।
2. सम्झौताबाट हनन े र्ाइदा बेर्ाइदा:
सम्झौता जानकारीका लागग संघीय संसदमा पेश गनु
परेको
प्रस्तत
सम्झौताको कायान्त्ु ियनबाट नेपाल र चीनबीचको सीमा व्यिस्थापन प्रणालीलाई अद्यािगधक, दरु
स्त एिं
प्रभािकारी बनाउन मद्दत पग्न न गई ददगो एिं सव्न यिक्षस्थत सीमा व्यिस्थापनको माध्यमबाट नेपाल र चीनबीचको
सम्बन्त्ध थप प्रगाढ र मैरीपणु बनाउन सहयोग xxxx ने दक्षिे न्त्छ।
3. सम्झौतापगछ बहन xxxxx ने दावयत्िहरुः
यस सम्झौताको कायान्त्ु ियनका लागग नेपाल चीन सीमा संयक्त
आयोगको गठन गने व्यिस्था रहेको छ।उक्त आयोगमा
सम्झौतासग सम्बक्षन्त्धत गनकायका प्रगतगनगधहरु रहने तथा आयोगको बठकै हरके िषु आलोपालो गरी नेपाल तथा चीनमा
गने व्यिस्था रहेको छ। आयोगमा दि
ै पिले आ-आफ्नो देशको कान
ले गनददुष्ट गरेको कायवु िगध बमोक्षजम गनयक्त
गरेको उपयक्त
तहको मख्
य प्रगतगनगध र अन्त्य प्रगतगनगध रहनेछन।
आयोगमा आिश्यकता अनस
xx xxxxx तथा
प्राविगधकहरु संलग्न गनु सवकनेछ।बैठकसगुँ सम्बक्षन्त्धत िचु बैठक बस्ने स्थानको पिले व्यहोने व्यिस्था रहेको छ।
4. पि राṶहरुः
प्रस्तत सम्झौता दिपिीय भएकोले यसमा अन्त्य राṶहरु सलं ग्न छनै न।
5. xxxxxx व्यिस्थाः
प्रस्तत सम्झौतामा आरिणको व्यिस्था राक्षिएको छनै ।
६. प्रस्तािः
नेपाल सरकार (मक्षन्त्रपररषद्) को गमगत २०७६/Ç/१७ को गनणय
ानस
ार नेपाल र जनिादी गणतन्त्र चीनबीच २०७६
असोज २६ (तदनसार १३ अक्टोबर २०१९) मा काठमाण्डौमा हस्तािररत सीमा व्यिस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी
सम्झौता सक्षन्त्ध ऐन, २०४७ को दर्ा १० को व्यिस्था अनसार जानकारीको लागग सघं ीय ससदमं ा पशे गन
सम्मागनत संसद समि प्रस्तत गरकोे छन ।
xxxxxxxx xxx ज्ञिाली परराṶ मन्त्री
नपाल सरकार
तथा
जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीचको
सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता
नेपाल सरकार तथा जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार (यसपछि “दवै पक्ष” भछनएको)
भ-ू भाग तथा सीमा अनल्ु लंघनीय हन्त्ु ि भन्ने अन्त्तराष्ट्रा िय कानूनको मान्त्यतालाई पालना गदै,
शान्न्त्तपणू ा सहअन्स्तत्वका पाच छसद्धान्त्तहरु (भौगोछलक अखण्डता तथा सावभौमसत्ताको आपसी सम्मान,
पारस्पररक अनाक्रमण, एक अकााको आन्त्तररक माछमलामा अहस्तक्षेप, समानता र आपसी लाभ तथा
शान्न्त्तप ा सहअन्स्तत्व) लाई सम्मान गदै,
मैरीपूणता, असल छिमेकीपन तथा सहयोगको भावनालाई स्मरण गदै,
दई रािहरुबीचको सीमा संयक्त रुपमा सरु क्षा गना दृढ रहदैाँ ,
सीमालाई दई रािहरुको बीच स्थायी शान्न्त्त तथा अनन्त्त छमरताको क्षरे छनमाणा गने प्रछतबद्धता जनाउदैाँ ,
देहाय बमोन्जम गना सहमत भएका िन्ः
पररच्िेद १ पररभाषा
धारा १
ष्ट्रवषय वा प्रसङ्गले अको अथा नददएमा वा नलागेमा यस सम्झौतामा्ः
१. “सीमा” भन्नाले चीन र नेपालको जल भ-ू भाग तथा जछमन र हवाईक्षेरलाई िु ट्याउने ठाडो सतहको
रेखा सष्ट्रहतको भग हन्त्ु ि ।
ोल िु ट्याउने सीमांकनलाई जनाउाँि । “सीमा” र “सीमारेखा” को अथा एउटै
२. “सीमा सम्बन्त्धी कागजात” भन्नाले चीन र नेपालबीच सीमा छनधाारण गने कानूनी कागजात सष्ट्रहत सीमा
सम्बन्त्धी सन्न्त्ध, प्रोटोकल तथा छतनका अनस जनाउाँि ।
ूचीमा रहेका अन्त्य सहमछत भएका कागजातहरुलाई
३. “सीमाकं न सम्बन्त्धी कागजात” भन्नाले सीमा िु ट्याउाँदा दव प्रोटोकल जनाउाँि ।
ै पक्षले हस्ताक्षर गरेको सीमाकं न सम्बन्त्धी
४. “संयक्त
छनरीक्षण सम्बन्त्धी कागजात” भन्नाले सीमाको संयक्त
छनरीक्षण पश्चात पूरक सीमाकं न
कागजातको रुपमा हस्ताक्षर गरेको सम्बन्न्त्धत प्रोटोकललाई जनाउाँि ।
५. “xxxx xxxxxxxx” भन्नाले सीमारेखामा रान्खएको न्चन्त्ह वा सीमारेखाको कु नै एकातर्ा सीमा स्थानमा
लगाइएको न्चन्त्ह तथा सीमांंकन कागजात वा संयक्त छनरीक्षण कागजातमा िु ट्याइएको र अछभलखे
गररएको भौगोछलक छनदेशांकको लाछग रान्खएको न्चन्त्ह सष्ट्रहत मौछलक सीमा न्चन्त्ह तथा सहायक (थप) सीमा न्चन्त्हलाई जनाउाँि ।
६. “सीमाक्षेर” भन्नाले नेपाल-चीन सीमारेखंामा जोछडएको काउन्त्टी/न्जल्ला स्तरीय प्रशासछनक क्षेरलाई जनाउाँि ।
७. “सीमानाका वाछसन्त्दा” भन्नाले सीमाक्षर
मा स्थायी बसोवास गने दई
देशको नागररकलाई जनाउाँि।
८. “सक्षम अछधकारी (हरु)” भन्नाले यस सम्झौता बमोन्जम सम्बन्न्त्धत समस्याहरु समाधान गना दव
पक्षको सम्बन्न्त्धत कानून अनसार स्थाष्ट्रपत छनकायलाई जनाउाँि ।
९. “सीमाको प्रछतछनछध” भन्नाले दवै पक्षले आफ्नो कानून तथा यस सम्झौता बमोन्जम छनयन्ु क्त गरके ा
व्यन्क्त र जो सीमाको छनन्चत भागमा सव्ु यवस्था कायम गना तथा छनन्श्चत सीमामा हन
सम्हाल्न न्जम्मेवारंी ददइएका अछधकारीहरुलाई जनाउाँि ।
े घटना समयमै
१०. “सीमामा हने घटना” भन्नाले सीमा तथा प्रत्यक्ष जोछडएको क्षरमे ा घट्ने घटनालाई जनाउिाँ जसले
यस सम्झौता वा अन्त्य सम्बन्न्त्धत दिपक्षीय सीमा सम्बन्त्धी सम्झौता तथा दव उल्लंघन गरी अकााको तर्ा क्षछत वा असर पािा ।
ै पक्षको कानून
११. “अवैध रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्तहरु” भन्नाले कु नै एक पक्ष तर्ा को घरेलु कानून वा दवै पक्षले
हस्ताक्षर गरेको वा दवै पक्ष संलग्न भएको सम्बन्न्त्धत अन्त्तराष्ट्रा िय सन्न्त्धहरुको छनयमहरु उल्लंघन
गने र एउटा पक्षबाट अको पक्षको सीमाछभर अनंाछधकृ त रुपमा सीमानाका वा अन्त्य माध्यमबाट कानूनी तथा वैध कागजात छबना नै प्रवेश गने व्यन्क्तहरुलाई जनाउाँि ।
१२. “सीमापार जलस्रोत” भन्नाले सीमारेखामा अवन्स्थत नदीहरु वा सीमारेखाबाट पार हन स्रोतलाई जनाउाँि ।
े पानीका अन्त्य
१३. “सीमापार सष्ट्रु वधा” भन्नाले रेलवेज, राजमाग, तले वा ग्यासकाँ ो पाईपलाईन, ट्रान्त्सछमसन लाईन,
इलेन्रट्रक के बल, अन्टटकल के बल, पल स्थापनालाई जनाउाँि ।
, ढल, बााँध, पानीको ढोका तथा अन्त्य कु नै कृ छरम
१४. “ष्ट्रवमान” भन्नाले जछमनको सतह ष्ट्रवरुद्ध हावाबाट हने प्रछतष्ट्रक्रया बाहके हावाको प्रछतष्ट्रक्रयाबाट
वायम
ण्डलमा समथन
प्राटत गना सरने उपकरण जस्तै हवाईजहाज, हेछलकटटर, अल्ट्रा लाईट ष्ट्रवमान,
ग्लाइडर, एयरछसप, मानवरष्ट्रहत हवाई प्रणाली (यूएएस) तथा बलनलाई जनाउिाँ ।
१५. “काबु बाष्ट्रहरका घटना” भन्नाले प्रभाष्ट्रवत पक्षको काबु बाष्ट्रहरको कु नै पररन्स्थछत, घटनाको अवस्था (वा तीमध्येको कु नै संयोजन), वा त्यसको प्रभाव रहेको तर देहायका घटनामा मार सीछमत नभएको कु नै पछन घटनालाई जनाउाँि्ः
क) बाढी पष्ट्रहरो, आगलागी, खडेरी, भकम्प वा अन्त्य प्राकृ छतक प्रकोप;
ख) रोगव्याछधको महामारी वा व्यापक महामारी;
ग) आतंककारी हमला, गह नाकाबन्त्दी;
यद्ध
, यद्ध
, जनयद्ध
, व्यापाररक रोक, नाकाबन्त्दी, व्यापाररक
घ) राजनीछतक रुपमा प्ररे रत भएको तथा भड्काइएको छनरन्त्तर अड्चालीस (४८) घन्त्टासम्म सीमाक्षेरमा भएको बन्त्द वा हड्ताल;
ङ) आणष्ट्रवक, रसायछनक वा जैष्ट्रवक प्रदूषण;
च) हवाई दघ
ि) भौगछभका
टना, पानीजहाज दघ घटना ।
टना, रेल दघ
टना;
सीमारेखाको रेखाक
पररच्िेद २
न, सीमा न्चन्त्हको व्यवस्थापन तथा संयक्त धारा २
सीमा छनरीक्षण
नेपाल र जनवादी गणतन्त्र चीन बीचको सीमारेखा देहायका रेखाङ्कन कागजातबाट छनधाारण गररएको ि्ः
“जनवादी गणतन्त्र चीन तथा नेपाल अछधराज्य बीच अरटोबर ५, १९६१ मा हस्ताक्षर भएको सीमा सम्झौता” ।
धारा ३
दवै पक्षले सीमारेखाको रेखाङ्कन तथा सीमा न्चन्त्ह रहने स्थान देहायका सीमांकन कागजात तथा संयक्त
छनरीक्षण कागजातको आधारमा छनधाारण गदािन:
(अ) “दई देशहरु बीच सीमासगाँ सम्बन्त्धी जनवादी गणतन्त्र चीनको सरकार तथा श्री ५ को
सरकार बीच जनवरी २०, १९६३ मा हस्ताक्षर गरेको प्रोटोकल;”
(आ) “नेपाल-चीन सीमाको प्रथम संयक्त छनरीक्षणमा आधाररत जनवादी गणतन्त्र चीनको सरकार
तथा श्री ५ को सरकार बीच नोभेम्बर २०, १९७९ मा हस्ताक्षर भएको प्रोटोकल;”
(इ) “नेपाल-चीन सीमाको दोस्रो संयक्त छनरीक्षणमा आधाररत जनवादी गणतन्त्र चीनको सरकार
तथा श्री ५ को सरकार बीच छडसेम्बर ६, १९८८ मा हस्ताक्षर भएको प्रोटोकल;”
(ई) दव
ै पक्षले यसपछि हस्ताक्षर गने र प्रभावकारी हन
े संयक्त
छनरीक्षण कागजात ।
धारा ४
१. दवै पक्षले सीमा न्चन्त्हलाई कायम राख्नेिन˛ र छतनीहरुलाई हटाउने वा छतनीहरुको क्षछत वा ष्ट्रवनाश
रोरन आवयक उपायहरु अपनाउने िन˛ तथा सीमारेखा स्पष्ट र न्स्थर राख्नेिन˛ ।
२. यदद कु नै पक्षले कु नै सीमा न्चन्त्ह हटाइएको, त्यसमा क्षछत पगेको वा ष्ट्रवनाश भएको र्े ला पारमे ा
अको पक्षलाई शीघ्र जानकारी गराउनु पिा ।सीमा न्चन्त्ह सीमारेखामा रहेको भए सो न्चन्त्हलाई
त्यस्को मूल स्थानमा त्यस्को मूल स्वरुप तथा ष्ट्रवन्शष्टता बमोन्जम पन
स्थापना, ममत
वा पन
्ः खडा
गना दव
ै पक्षले संयक्त
रुपमा आवयक काया गनपा
िा।दई
वा तीन सीमा न्चन्त्हहरुलाई एउटै क्रम
संख्या ददइएको भए आफ्नो क्षेरमा रहेको न्चन्त्ह वा न्चन्त्हहरुको पन
स्था
ना, ममत
वा पन
्ः खडा गन
प्रत्येक पक्ष न्जम्मेवार हन
ेि । त्यस्तो पन
स्था
ना, ममत
वा पन
्ः खडा गने काया अको पक्षको
उपन्स्थछतमा गना
पनेि । xxxx xxxxxxxx पन
्ः खडा वा पन
स्थाापना गदाा त्यस्को तन्स्बर छलनप
िा, साथै
नरशा तयार गनपा
िा तथा सीमा न्चन्त्हको छनदेशांक र उचाई दव
ै पक्षले सहमछत जनाएको छनयम
xxxxxxx xxxxxxx ।
३. हटाइएको, क्षछत पगेको वा ष्ट्रवनाश भएको सीमा न्चन्त्ह प्राकृ छतक कारणले त्यसको मूल स्थानमा
पनस्था
ना, ममत
वा पन
्ः खडा गना नसष्ट्रकएमा सीमा न्चन्त्ह ष्ट्रकन पन
स्थाापना वा पन
्ः खडा गन
नसष्ट्रकएको हो, सोको कारण उल्लेख गरी अछभलेख राखी त्यसको ष्ट्रववरण यस सम्झौताको धारा ४०
बमोन्जम बनेको नेपाल-चीन सीमा संयक्त
आयोगमा पेश गनपा
िा । आयोगले सीमारेखामा पररवतन
नहन
े गरी सीमा न्चन्त्ह खडा गना अको कु नै उपयक्त
ठाउाँको चयन गनेि ।
४. यदद सीमा न्चन्त्ह मूल स्थानभन्त्दा अन्त्य ठाउाँमा पन्ः खडा गररएमा वा थप सहायक न्चन्त्ह खडा
गररएमा दव
ै पक्षले “दई
देशहरु बीच सीमासगाँ सम्बन्त्धी जनवादी गणतन्त्र चीनको सरकार तथा श्री
५ को सरकार बीचको प्रोटोकल” को भाग ३ मा लेन्खएको तररका अनसार सीमा न्चन्त्ह वा सहायक
xxxxxxxxxx स्थान वणन
गरी कागजातमा हस्ताक्षर गनपा
िा तथा नयााँ सीमा न्चन्त्ह वा सहायक न्चन्त्हको
स्थान देखाउने नरशा बनाउनु पिा ।
५. ममत
वा पन
्ः खडा गररएका न्चन्त्हहरुको ष्ट्रकछसम, नाप तथा स्थान सीमांकन सम्बन्त्धी कागजात वा
संयक्त
छनरीक्षण सम्बन्त्धी कागजातमा खल
ाएको आवयकता अनरु
प हन
पिा । xxxx xxxxxxxx मूल
स्थानमा पन
स्थाापना, ममत
वा पन
्ः खडा गने तथा यस धाराको प्रकरण २ र ३ मा उल्लेख भए
अनस
ार मूल स्थानभन्त्दा अन्त्य ठाउाँमा पन
्ः खडा गने सम्बन्त्धी काया भई सके पछि दव
ै पक्षले न्चनीया,ाँ
नेपाली तथा अंग्रज
ी दई दई
प्रछत संयक्त
अछभलेख (पररन्शष्ट १, २, ३ हेने) बनाउनु पिा । माछथ
उन्ल्लन्खत अछभलेख दवै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुको प्रछतछनछधहरु वा ष्ट्रवज्ञहरुले हस्ताक्षर गरे पश्चात
समझदारीपर सम्पन्त्न गने प्रयोजनका लाछग नेपाल-चीन सीमा संयक्त
आयोगमा पेश गनपा
िा ।
६. माछथ उन्ल्लन्खत कागजातहरु तथा नरसाहरु दव
ै पक्षले हस्ताक्षर गरे पछि दई
देशहरु बीच सीमास
सम्बन्त्धी जनवादी गणतन्त्र चीनको सरकार तथा श्री ५ को सरकार बीच जनवरी २०, १९६३ मा
हस्ताक्षर गरेको प्रोटोकलको अनसूची बन्निे ।
७. कु नै पछन पक्षले एकपक्षीय रुपमा सीमा न्चन्त्हको स्थान पररवतन वा सीमा न्चन्त्ह थप गने िैन।
८. दवै पक्षले सीमा न्चन्त्हमा क्षछत पर्ु याउने, हटाउने वा ष्ट्रवनाश गनले ाई आ-आफ्नो कानून बमोन्जम
न्जम्मेवार बनाउनेिन।
धारा ५
१. दवै पक्षले यस सम्झौताको धारा ३ मा सूचीकृ त सीमाकं न कागजातको सम्बन्न्त्धत व्यवस्था बमोन्जम
संयक्त सीमा छनरीक्षण गनेिन˛ ।
२. दव
ै पक्षले शरु
समय तथा छनरीक्षणको दायरा हरेक संयक्त
छनरीक्षण अगावै कू टनीछतक माध्यम
मार्ा त छनधाारण गनेिन˛ ।
३. सीमारेखा वा सीमारेखाको कु नै तर्ा सीमा न्चन्त्हको संयक्त
छनरीक्षण, ममत
, पन
छनम
ाण, वा पन
्ः खडा
गना दव
ै पक्षले नेपाल-चीन सीमा संयक्त
छनरीक्षण सछमछत स्थापना गनेिन˛ ।साथै सछमछतले तोष्ट्रकएको
कायको छसद्धान्त्त, कायष्ट्रा वछध तथा तररका छनधाारण गनेि।
४. दव
ै पक्षले प्रत्येक संयक्त
छनरीक्षण पछि संयक्त
छनरीक्षण कागजातमा हस्ताक्षर गनेिन˛ जन
सीमाकन
कागजातको अनसूची बन्निे ।
पररच्िेद ३
सीमापार जलस्रोत
धारा ६
१. दवै पक्षले सीमापार जलस्रोतको उपयोग तथा संरक्षण सम्बन्त्धी ष्ट्रवषयको समाधान समानता तथा
आपसी लाभको छसद्धान्त्तको आधारमा अको पक्षलाई कु नै असर नहने गरी सहयोगात्मक ढङ्गले
गनपा िा।
२. दवै पक्षलाई उत्पादन, जनजीष्ट्रवका तथा यातायातको आवयकता परा गना वतमानको उपयोग तथा
भष्ट्रवष्यको आवयकतामा असर नपने गरी सीमापार जलस्रोतको उपयोग गने अछधकार रहनेि।दव पक्षले सीमापार जलस्रोतको पयाावरणीय संरक्षण गना उपायहरु अपनाउनु पिा।
धारा ७
१. दव
ै पक्षले सके सम्म सीमा नदीहरुलाई आफ्नो मागा पररवतन
गनब
ाट रोरनप
िा।कु नै पछन पक्षले
जानाजानी कु नै सीमा नदीको मागा पररवतन
गना वा पररवतन
हन ददनु हदाँ
ैन।
२. नदीहरुलाई आफ्नो मागा पररवतन
गनब
ाट रोरनको लाछग दव
ै पक्षले संयक्त
रुपमा आवयक
उपायहरु अपनाउन सरनेिन;
कु नै एक पक्षले अको पक्षको ष्ट्रहतलाई असर नहन
े गरी अको पक्षलाई
जानकारी गराई आफ्नो क्षेरमा िु ट्टै उपायहरु समेत अपनाउन सरनेि तर त्यसबाट अको पक्षले
क्षछत व्यहोनाु परेमा दव
ै पक्षले मैरीपणू ा िलर्ल मार्ा त यसको समाधान गनपा
नेि।
३. नदीले आफ्नो मागा पररवतन
गरेमा दव
ै पक्षले आवयक उपायहरु अपनाउनु पनेि वा पारस्पररक
सम्झौतापछि कु नै पछन पक्षले सीमा नदीलाई त्यसको म
मागमा पन
स्थाापना गनाु पनेि।
४. यदद सीमा नदी प्राकृ छतक कारणले आफ्नो मूल मागमा पन
स्थााष्ट्रपत गना नसष्ट्रकएमा दव
ै पक्ष बीच अन्त्य
सम्झौता भएमा बाहेक सीमारेखाको यो खण्ड अपररवतनीय रहनेि।
५. सीमा नदीको अवस्थाको न्स्थरता कायम राख्न तथा माछनसको आवयकता पूछता गना र सम्पन्त्तको
सरु क्षा तथा बाढी रोकथाम गना दवै पक्षले सीमा नदीको नदी तट सरु क्षा पररयोजना छनमााण गन
सरनेि जसले नदीको बग्ने ददशा तथा बाढी बहाव क्षेर पररवतन गना सरदनै , वा अको पक्षको नदी
तटको न्स्थरतालाई असर गदैन। दवै पक्षले यस सम्झौताको धारा ३ मा उन्ल्लन्खत सीमा सम्बन्त्धी
प्रोटोकल अनरुप सीमापार जलस्रोतमा कु नै भवन, सष्ट्रु वधा (सीमापार सष्ट्रु वधा समेत) छनमााण गन,
पररवतन
गना वा भत्काउन सरनि
, तर छतनीहरुले बाढी बहावमा असर वा नदी सतह तथा नदी
तटमा बेर्ाईदा गराउन पाइने िैन। आपत्कालीन अवस्थामा सीमापारको पूवाधार सष्ट्रु वधाहरु वा
जीवन तथा सम्पन्त्तको सरु क्षा माछथ क्षछत पगेमा कु नै एक पक्षको सक्षम अछधकारीले अको पक्षलाई
जानकारी ददई अस्थायी आपत्काछलन सरु क्षा पररयोजना लागू गना सरनेि।
६. दई
देशहरु बीच रहेको सीमा नदी तथा पल
दवै पक्षले प्रयोग गनेिन।
कु नै पछन पक्षले सीमा नदीमा
जल संरक्षण पररयोजना छनमााण तथा छसचाइ काया गने क्रममा मध्य रखे ाभन्त्दा पर जान आवयक
देखेमा एक पक्षले अको पक्षको अग्रीम सहमछत छलनु पनेि।
७. माछथ उन्ल्लन्खत सीमाको जलस्रोतको प्रयोग तथा जल संरक्षण पररयोजनाको छनमााण र छसचाइ कायल
सीमाको रेखाङ्कनलाई पररवतन गने िैन।
८. कु नै पक्षलाई असर पाना सरने सीमापार जलस्रोतको प्रयोग तथा जल संरक्षण पररयोजनाको छनमााण र
छस ाइ काया आपसी सहमछतको छसद्धान्त्त तथा पारस्पररक लाभको लाछग सहयोगमा आधाररत हनेि।
सीमा क्षरे
मा हन
पररच्िेद ४
े ष्ट्रक्रयाकलाप तथा सीमा क्षेरमा सव्ु यवस्था धारा ८
दवै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले सीमासाँग नन्जकको क्षेरमा हने उत्पादन तथा छनमााण कायको छनरीक्षण
गनेिन˛ र यस सम्झौताको प्रावधान बमोन्जम सीमा व्यवस्थापन प्रणालीमा असर पर्ु याउन सरने कायको छनन्श्चत समय तथा स्थान समयमै एक अकाालाई जानकारी गराउनेिन।˛
धारा ९
१. सीमारेखाको वरपर उद्योग, कृ ष्ट्रष, वन तथा खानी सम्बन्त्धी काया गदाा कु नै पछन पक्षले अको पक्षको
ष्ट्रहतलाई असर पर्ु याउनु हदाँ ैन।
२. एक पक्षलाई आफ्नो क्षेरको सीमारेखाको १ ष्ट्रकछम छभरको दायरामा ष्ट्रवस्र्ोटक पदाथा ष्ट्रवस्र्ोटन गना
परेमा अको पक्षलाई कम्तीमा ३ कायदा दनको अग्रीम जानकारी ददनप सरु क्षाको लाछग उपाय अपनाउनु पिा।
िा र अको पक्षको ष्ट्रहतको
३. दवै पक्षले सीमा क्षेरको पयाावरणीय सरु क्षाको लाछग उपाय अपनाउनु पिा र आफ्नो क्षेरको
सीमारेखाको १ ष्ट्रकछम छभर खतरनाक रसायन तथा अन्त्य हाछनकारक पदाथको ष्ट्रवशष रेछडयोधमी ष्ट्रवष्ट्रकरण पदाथा जस्ता घातक र्ोहोरलाई र्ाल्न छनषेध गनेि।
भण्डारण गना र
४. सीमारेखाको कु नै पछन पक्षको १ ष्ट्रकछम छभर खला गोलीबाट छसकार वा गोली प्रहार गना छनषेध
ि।सीमाको अको तर्ा गोली प्रहार गन,
सीमापार न्शकार तथा जनावर भगाउन समेत छनषेध ि।
धारा १०
१. सीमापार सष्ट्रु वधाहरुको छनमााण, प्रशासन तथा व्यवस्थापन गदाा दव छनकायहरुको आपसी सहमछतका अधीनमा रही छनमााण गररन्त्ि।
ै पक्ष वा दव
ै पक्षका सक्षम
२. दवै पक्षबीच अन्त्य सम्झौता भएकोमा बाहके , सीमापार जलस्रोतमा, सीमापार सष्ट्रु वधाको प्रशासनको
ष्ट्रवभाजन गने रेखा सष्ट्रु वधाको के न्त्रीय रेखा, मध्य रेखा वा संरचनाको धर
ा के न्त्रीय रेखा हन
ेि।
३. दवै पक्षबीच अन्त्यथा सम्झौता भएमा बाहके सीमापार सष्ट्रु वधाको प्रशासनको ष्ट्रवभाजन गने रखे ा
सीमारेखा हनि।
४. सीमापार सष्ट्रु वधाको प्रशासनको ष्ट्रवभाजन गने रेखाले सीमाको रेखाङ्कनलाई असर पाने िैन।
धारा ११
१. दवै पक्षले सीमापार चरण “नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच जनवरी १४,
२०१२ मा हस्ताक्षर गरेको सीमानाका बाछसन्त्दाबाट गररने सीमापार चरण सम्बन्त्धी सम्झौता” बमोन्जम उत्तरदाष्ट्रयत्व छलनेिन˛ र छनरीक्षण गनेिन˛ ।
२. यस धाराको प्रकरण १ बाहेक दव
ै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले सीमा नन्जकै पालेका पशप
न्त्िीलाई
सीमाको अको तर्ा प्रवेश गनबाट रोरनलाई छनरीक्षणको उपाय अपनाउनु पिा।
३. यदद एक पक्षले अको पक्षको पशपन्त्िीले सीमा काटके ो र्े ला पारमे ा छनजले सोही स्थानबाट
छतनीहरुलाई ष्ट्रर्ताा धपाई अको पक्षलाई जानकारी ददनपिा। यदद छतनीहरुलाई सो स्थानबाट ष्ट्रर्ताा
धपाउन सष्ट्रकएन भने दवै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले यथासरय चााँडो एक अकाालाई जानकारी ददई
छतनीहरुलाई सके सम्म तत्काल हेने, िु ट्याउने, राख्ने तथा ष्ट्रर्ताा गने उपाय अपनाउनु पिा र
छतनीहरुलाई अन्त्य तबरले लक
ाउन, प्रयोग गन,
xxxxx, बेच्न वा राख्न पाइने िैन।
धारा १२
१. दवै पक्षका सक्षम अछधकारीहरुले मानव संक्रमणीय रोग, रोगबाहक (भेरटर), पशु संक्रमणीय रोग,
पशु परजीष्ट्रव रोग, पशज
न्त्य रोग, वनस्पछत संक्रमणीय रोग, ष्ट्रकटाण,
झार तथा अन्त्य हाछनकारक
न्जवाणु रोकथाम गना उपाय अपनाउनु पिा।
२. सीमा क्षेरको एक तर्ा मानव संक्रमणीय रोग, रोगबाहक (भेरटर), पशु संक्रमणीय रोग, पशु परजीष्ट्रव
रोग, पशब
ाट सने रोग, वनस्पछत संक्रमणीय रोग, ष्ट्रकटाण,
झार तथा अन्त्य हाछनकारक न्जवाणु जस्ता
कु नै महामारी र्ै छलएमा सक्षम अछधकारीहरुले अको पक्षलाई तत्काल सो कु राको जानकारी गराई
आवयकता अनसार रोकथाम तथा छनयन्त्रणका उपायहरु अपनाउनु पिा।माहामारीको जानकारी
पाउने पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले तत्काल कारबाही गनपा
िा।दव
ै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले
माछथ उन्ल्लन्खत महामारी तथा संक्रमणीय रोग सीमापारमा र्ै छलनबाट संयक्त रुपले रोकथाम गन
सहयोग वृष्ट्रद्ध गनपा
िा।दव
ै पक्षले आवयक पदाा परामशा गना सरनेि।त्यस्तो घटनामा दव
ै पक्षले
सीमा वारपार माछनस, वस्तु तथा पशपन्त्िीको आवतजावतले माछथ उन्ल्लन्खत रोगहरु र्ै छलन
सम्भावना नभएमा त्यस्तो आवतजावत सछु नन्श्चत गना उपयक्त उपायहरु अपनाउनु पि।ा
धारा १३
१. सीमा क्षेरमा प्राकृ छतक प्रकोप (बाढी, आगलागी, भकम्प, पष्ट्रहरो, ष्ट्रहमपष्ट्रहरो, ष्ट्रहमताल र्ु टरे आउन
बाढी, आदद) का घटना घट्न गएमा दवै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले तत्काल एक अकाालाई
जानकारी गराई अको पक्षको सीमामा प्रकोप र्ै छलनबाट रोकथाम गना प्रभावकारी उपाय अपनाउन पिा।
२. एक पक्षले अको पक्षको अनरु ोधमा दव
ै पक्ष वा दव
ै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुको आपसी परामश
मार्ा त आवयक उद्धार तथा सहायता प्रस्ताव गना सरनि।
धारा १४
यदद एक पक्षले सीमाक्षेर तथा सष्ट्रु वधाको हवाई तन्स्बर छलएमा वा टाढासम्म देन्खने सवेक्षणको लाछग
ष्ट्रवमानको उडान गरेमा, तथा अको पक्षको सीमाछभर प्रवेश गना परमे ा, त्यस्तो पक्षले १५ ददन अगावै
कू टनीछतक माध्यम (पररन्शष्ट ४ हेने) मार्ा त अको पक्ष समक्ष अनरु ोध पेश गरी स्वीकृ छत छलन
पनेि।अको पक्षले माछथ उन्ल्लन्खत अनरु ोध उडानको कम्तीमा ५ ददन अगावै जवार् ददनप अको पक्षको स्वीकृ छत छबना सीमाछभर प्रवेश गने िैन।
िा।एक पक्ष
धारा १५
१. दव
ै पक्षले सीमारेखाको दव
ै तर्ा को १० छमटरसम्मको दायरामा नयााँ घरहरु तथा स्थायी भवनहरु
बनाउने िैन।
२. यस धाराको प्रकरण १ को व्यवस्था देहायमा लागू हने िैन:
क. गस्ती माग,
तार िेकबार, अनग
मन तथा िेरने उपकरण;
ख. सीमानाका र त्यससाँग जोछडएको सष्ट्रु वधाहरु;
ग. दव
ै पक्षले परामशा मार्ा त छनधाारण गरेको अन्त्य सष्ट्रु वधाहरु।
धारा १६
दवै पक्षले सीमामा अवैध प्रवेश-प्रस्थान, तस्करी, लागु औषध ओसारपसार, आतकं वादी तथा ष्ट्रहंसात्मक
ष्ट्रक्रयाकलाप जस्ता ष्ट्रवछभन्न सीमापार अपराध संयक्त रुपले रोरन तथा दवाउन सहयोग अछभबष्ट्रृ द्ध
गनेिन।
दवै पक्ष वा दव
ै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले सम्बन्न्त्धत सहयोग सम्बन्त्धी सम्झौता हस्ताक्षर
गरी संयक्त
सीमा गस्ती तथा कानून कायाान्त्वयनमा सहयोग गना सरनेिन।
पररच्िेद-५
सीमामा प्रवश-प्रस्थान
धारा १७
१. दई देशका नागररकहरुले सीमानाका मार्ा त एक अकााको सीमा छभर प्रवेश गना र बाष्ट्रहर जान तथा
छनन्चत समयावछधको लाछग अको पक्षको क्षेरछभर बस्न “नेपाल सरकार तथा जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच जनवरी १४, २०१२ मा हस्ताक्षर गरेको नेपाल-चीन सीमा क्षेरमा वन्त्दरगाहहरुको
व्यवस्थापन सम्बन्त्धी सम्झौता” बमोन्जम दवै पक्षले मान्त्यता ददएका राहदानी वा अन्त्य यारा
अनम
छतपर बोरनप
िा।
२. सीमानाका मार्ा त यारा गना चाहने तेस्रो मलकका नागररकहरुले वैध राहदानी वा अन्त्य वैध यारा
अनम
छतपर बोरनप
िा तथा दव
ै देशहरुको अन्त्तरााष्ट्रिय यारा सम्बन्त्धी छनयम र दिपक्षीय सम्झौता वा
दवै देश पक्ष भएको अन्त्तरााष्ट्रिय सन्न्त्धको पालना गनपा ि।ा
३. दई
देशहरुको सीमानाका बाछसन्त्दाहरु नेपाल-चीन सीमाक्षेरको प्रस्थान-प्रवेश अनम
छतपर साथ प्रस्थान
वा प्रवेश गना सरनेिन˛ र “चीनको छतब्बत स्वायत्त क्षेर र नेपाल बीच व्यापार तथा अन्त्य सम्बन्न्त्धत ष्ट्रवषय सम्बन्त्धी जनवादी गणतन्त्र चीनको सरकार र श्री ५ को सरकार बीच 2002 मा हस्ताक्षर
गरेको सम्झौता” xxxxx xxxx नेि ।
४. प्रकोपको बेला आपत्काछलन उद्धार काया जारी गनाु परेमा दवै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुले नाम तथा
पररचयपर यष्ट्रकन गरेको सम्बन्न्त्धत अछधकारीले दव सीमा पार गना सरनेि।
ै पक्षले सहमत गरेको समय तथा ठाउाँ अनसार
धारा १८
सीमा क्षेरको छनन्चत व्यापार आछथक
क्षेरमा काम गने वा काम गना लागेको दई
देशहरुको सीमापार
सष्ट्रु वधा छनमााण तथा व्यवस्था गने अछधकार भएको अछधकारी, सीमानाका वाछसन्त्दाको लाछग सीमापार
कायष्ट्रा वछधको सरलीकरण दव गनाु पनेि।
ै पक्षको सम्बन्न्त्धत सम्झौता बमोन्जम वा दव
ै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुबाट
धारा १९
पारवहन सम्बन्त्धी व्यवस्थापन सष्ट्रहतको सीमापार यातायात दवै पक्षबीच भएको सम्बन्न्त्धत सम्झौता
बमोन्जम वा दव
ै पक्षको सक्षम अछधकारीहरुबाट गनाु पनेि।
धारा २०
सीमानाका खोल्ने, चलाउने, बन्त्द गने, ष्ट्रकछसम पररवतन गने तथा अस्थायी खोल्ने/बन्त्द गने सम्बन्त्धी
ष्ट्रवषय “नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार वीच जनवरी १४, २०१२ मा हस्ताक्षर गरेको
नेपाल-चीन सीमा क्षेरमा बन्त्दरगाहहरुको व्यवस्थापन सम्बन्त्धी सम्झौता” बमोन्जम छनधाारण गनपा िा।
धारा २१
१. राष्ट्रिय सरु क्षा तथा सावजछनक व्यवस्था कायम गना कु नै पक्षले स्याछनटरी तथा र्ाइटोस्याछनटरी प्रभाव
पने वा काबु बाष्ट्रहरको घटना हन सरने दखेे मा माछनस तथा छतनको सामान र सामग्री, वस्तु तथा
सञ्चारको माध्यममा अस्थायी प्रछतबन्त्ध लगाउन वा छनलम्बन गना सरनि।
आपत्काछलन सवारी साधनको आवतजावत तथा मानवीय आधारमा गररने महत्त्वप ा आपछू तको हकमा
त्यस्तो प्रछतबन्त्ध लागू हने िनै ।
2. त्यस्तो प्रछतबन्त्ध लागू गनाु अन्घ अको पक्षलाई जानकारी गराउनु पिा।
पररच्िेद ६
सीमा क्षेरको सम्पका प्रणाली धारा २२
दवै पक्षले सीमा क्षर
हरुबीच आछथक
सम्बन्त्ध, व्यापार र पयट
न प्रवद्ध
गनेिन,
जनताको आवत जावत
र वस्तको आदान प्रदानको लाछग सष्ट्रु वधा प्रदान गनेिन˛ र ष्ट्रवछभन्त्न स्वरुपमा सीमा सहयोग प्रोत्साहन
गनेिन।
दवै पक्ष वा दव
ै पक्षका सक्षम छनकायहरुले यस सम्बन्त्धमा सम्झौता हस्ताक्षर गनेिन˛ र
सम्बन्न्त्धत देशको कान
बमोन्जम सान्त्दछभक
सम्झौताको कायाान्त्वयन गनेिन।
धारा २३
R. दव
ै पक्षले सम्पका स्थापना गना र दई
देशका सीमा क्षर
बीच सहयोग ष्ट्रवकास गना उन्चत उपाय
अवलम्वन गनेिन˛ र उन्चत समयमा सीमा प्रछतछनछधहरुको हटलाइन सम्पका प्रणाली खडा गनेिन
।
\. दव
ै पक्षले सावज
छनक सरु क्षा, अध्यागमन, सीमा रक्षा, यातायात/ढुवानी, भन्त्सार जाच र
रवारेन्त्टाइन, जल संरक्षण, वातावरण संरक्षण र अन्त्य ष्ट्रवभाग/छनकायबीच आछधकाररक सम्पका र
सहयोग प्रवद्धान गनेिन˛ ।सीमा क्षेरको प्रशासछनक ष्ट्रवभाजन दव
ै पक्षले छनधा
ण गनेिन
(पररन्शष्ट १ हेनसा )।प्रशासछनक ष्ट्रवभाजनको व्यवस्थापन गदाा एक पक्षको सीमा क्षरे हरर्े े र
भएमा समयमा नै अको पक्षलाई जानकारी ददइनि।
पररच्िेद ७
सीमामा घट्ने घटनाको व्यवस्थापन धारा २४
R. दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु वा सक्षम छनकायहरुले सीमामा घट्ने देहायका घटनाहरूको
रोकथाम तथा व्यवस्थापनको लाछग सहयोग गनेिन˛
(क) सीमा सूचक वा सीमाका अन्त्य सष्ट्रु वधाहरू क्षछत गने, हटाउने वा नष्ट गने;
(ख) सीमानाकाको अको पष्ट्रट्ट बन्त्दक हान्त्न;े
(ग) सीमापारी वा सीमाको अको तर्ा का व्यन्क्तको ज्यान र स्वास््यमा हाछन पर्ु याउने;
(घ) आतङ्ककारीहरु र पथ
कतावादीहरुबाट घस
पैठ र नोरसानी गने;
(ङ) अको पक्षको सीमाछभरको सम्पन्त्त लट्ने, चोने र नास गने;
(च) गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गने (व्यन्क्त, गाईवस्त,
वायय
ान, सवारीसाधन);
(ि) उत्पादन, खानी, न्शकार वा अन्त्य ष्ट्रक्रयाकलापमा संलग्न हन गने;
गैरकानूनी रुपमा सीमा पार
(ज) गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गना व्यन्क्त बोरने र वस्तु ढुवानी गने;
(झ) लागू औषध, सन अपराध गने;
, अवशेष, हाछतयार तथा खरखजाना तस्करी र मानव बच
छबखन जस्ता सीमा
(ञ) सीमा पार र्ै लने आगलागी, बाढी र अन्त्य प्राकृ छतक प्रकोप छनरुपण गने;
(ट) सीमा पार र्ै लने महामारी रोग र व्यन्क्त, सरुवा रोग, पश,
महामारी अवस्थाको र्ै लावट;
पन्त्िी र छबरुवा इत्याददको
(ठ) पारमाणष्ट्रवक, रसायछनक, जैष्ट्रवक, रेछडयोधमी र अन्त्य हाछनकारक सामग्रीको गैरकानूनी ढुवानी;
(ड) सीमामा घट्ने अन्त्य घटनाहरु।
\. सीमामा घट्ने घटनाहरु समाधान गना सीमा प्रछतछनछधहरु सहमत हन नसके मा कु टनीछतक
माध्यमबाट त्यसको समाधान गररनेि।एक पक्षको सीमा प्रछतछनछधलाई कु टनीछतक माध्यममार्ा त
महत्त्वपणू ा ष्ट्रवषय हस्तान्त्तरण गने छनणय सीमा प्रछतछनछधलाई ददइनेि।
गने अछधकार हन
ेि र सोको जानकारी अको पक्षको
धारा २५
R. दव
ै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु र सक्षम छनकायहरुले सीमा पार हन
े काया र सीमा क्षेरमा हन
गैरकानूनी ष्ट्रक्रयाकलाप रोकथाम गना वा रोरन संयक्त गनेिन।˛
रुपमा आवयक उपाय अवलम्वन
\. दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु र सक्षम छनकायहरुले सीमामा घटके ा घटनाका कारण माग
गररएको क्षछतपूछतक
ा सम्बन्त्धमा संयक्त
रुपमा अनस
न्त्धान र वाताा गनेिन।
धारा २६
R. गैरकानूनी रुपमा कसैले सीमा पार गरेको कु नै पक्षले र्े ला पारेमा, दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु
र सक्षम छनकायहरुले आफ्नो क्षेरछभर नै अनसन्त्धान गरी गरकै ानूनी रुपमा सीमा पार गना खोज्न
व्यन्क्तको पष्ट्रहचान यष्ट्रकन गनेिन˛ र अको पक्षलाई समयमा नै जानकारी ददनिन।।
\. दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु र सक्षम छनकायहरुले गरकै ानूनी रुपमा सीमा पार गना खोजेका
व्यन्क्तको सम्बन्त्धमा अनस
न्त्धान गनेिन,
छतनीहरुको पष्ट्रहचान, त्य र कारण यथासम्भव चााँडो
यष्ट्रकन गनेिन˛ र ष्ट्रहरासतमा राखेको सात ददनछभर छनजलाई सीमा पार गना अको पक्षतर्ा हस्तान्त्तरण गनेिन।˛
भन्त्दा अगाछड बसेको
त्यस्तो व्यन्क्त छनधााररत समयमा हस्तान्त्तरण गना वा प्राटत गना नसष्ट्रकएमा अको पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु र सक्षम छनकायहरुलाई छतनीहरुको बारेमा र सोको कारण बारेमा जानकारी ददइनेि।
3. सीमा पार गने व्यन्क्त ष्ट्रहरासतमा राख्ने पक्षको नागररक रहेि भने त्यस्तो व्यन्क्तलाई हस्तान्त्तरण गनाु पने िैन।
A. गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्तले सीमा पार गने बाहेक ष्ट्रहरासतमा राख्ने पक्षको सीमाछभर अको अपराध गरेको पाइएमा छनजलाई ष्ट्रहरासतमा राख्ने पक्षको सक्षम छनकायले
त्यहा
ो कानून बमोन्जम उक्त कसूरको अनस
न्त्धान गना लाग्ने आवयक समयावछधसम्म
ष्ट्रहरासतमा राख्न सरनेि।
5. गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्तलाई हस्तान्त्तरण गदाा छनजलाई ष्ट्रहरासतमा राख्ने पक्षको सीमा प्रछतछनछधहरु वा सक्षम छनकायहरुले प्राटत गने पक्षको सीमा प्रछतछनछधहरुलाई छनजको सीमा पारसम्बन्त्धी प्रमाण प्रदान गनेि, सीमा पार गदाा छनजले प्रयोग गरेको सञ्चारका माध्यम लगायत प्राटत गने देशको सीमाछभरबाट आर्ू साँग ल्याएको वैध सम्पन्त्त हस्तान्त्तरण गनेि।सीमा पार गने
छबरामी व्यन्क्त हस्तान्त्तरण गदाा सोस सम्बन्न्त्धत सामग्री साथै हस्तान्त्तरण गनेि।
Ç. दव
ै पक्षको सीमा प्रछतछनछध र सक्षम छनकायबीच परामशि
ारा गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गने
व्यन्क्त हस्तान्त्तरण गने सम्बन्त्धमा छनणय संलग्न गररएको ि।
गररनि
।हस्तान्त्तरण परको ढाच
ा पररन्शष्ट ६ मा
धारा २७
R. प्रत्येक देशले आफ्नो देशको कानून र दवै देश पक्ष भएको अन्त्तराान्ष्ट्रय सन्न्त्ध बमोन्जम
गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्तको अछधकारको सरु क्षा गनेिन।˛
दवै पक्षले गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्तलाई छनष्पक्ष र मानवीय ढङ्गले व्यवहार
गनेिन।˛
\. यदद गैरकान
ी रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्तले सीमामा रहेको अछधकारी वा अन्त्यको ज्यान र
व्यन्क्तगत सरु क्षामा कु नै खतरा छसजना नगरमे ा छनजको ष्ट्रवरुद्ध कु नै हछतयार प्रयोग गररने िैन।
हछतयार प्रयोग गना पवू ा सीमा अछधकारीले हछतयार प्रयोग गना लाछगएको सम्बन्त्धमा स्पष्ट रुपमा
चेनावनी ददनपनेि र चेतावनी स्वरुप गोली पड्काउनेि।हछतयारको प्रयोग कु नै गरकै ानूनी
ष्ट्रक्रयाकलाप रोरनको लाछग सीछमत रहनि।
3. यदद गैरकान ी रुपमा सीमा पार गरके ा व्यन्क्तलाई पक्राउ गदााका बखत चोटपटक लागमे ा
छनजलाई समयमा नै उद्दार गरी औषधी उपचार गररनि।
धारा २८
R. सीमा क्षेर नन्जक कु नै पररचय नखल
ेको शव र्े ला परेमा दव
ै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु वा
सक्षम छनकायहरुले यथासम्भव शीघ्र उक्त शव कहाकाँ ो व्यन्क्तको हो भन्त्ने बारेमा यष्ट्रकन गनेि;
आवयक भएमा संयक्त रुपमा पष्ट्रहचान गनेि र त्यसलाई नष्ट गनको लाछग वाताा गरी
हस्तान्त्तरण प्रष्ट्रक्रया र ष्ट्रवछध छनधाारण गनेि।
\. दव
ै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु वा सक्षम छनकायहरुले परामशि
ारा शवको हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी
कायष्ट्रा वछधका सम्बन्त्धमा छनणय गनेि।हस्तान्त्तरण परको ढााँचा पररन्शष्ट ७ मा सलं ग्न ि।
3. सीमा नन्जकै कु नै वेवाररसे वस्तु वा गाईवस्तको छसनो र्े ला परमाे छतनीहरुको स्वाछमत्व छनन्चत
गना र हस्तान्त्तरण वा नष्ट गनको लाछग उन्चत उपाय अवलम्वन गररनि।
धारा २९
R. दव
ै पक्षका वा दव
ै पक्षका सक्षम छनकायको प
ा स्वीकृ छतको अभ्यासको व्यवस्था भएको
सम्बन्न्त्धत सम्झौता बमोन्जम वाययानले सीमा पार गनेि।
\. कु नै एक पक्षले वा त्यहाकाँ ो सक्षम छनकायले वाययानले गरकै ानूनी रुपमा सीमा पार गररे अको
तर्ा बाट आफ्नो तर्ा को हवाईक्षेरमा उडान गरेको भनी सछु नन्चत गरे पचात सो पक्षले अको
पक्ष वा अको पक्षको सक्षम छनकायलाई तत्काल उक्त वाययानको ष्ट्रववरण, सीमा पार गरके ो
समय, भौगोछलक स्थान (न्जयोग्राष्ट्रर्कल कोछडन
जानकारी ददनेि।
ेट्स), उचाई र उडानको ददशा (माग)
सम्बन्त्धमा
3. कु नै पक्ष वा सोको सक्षम छनकायले वाययानले गरै कानूनी रुपमा सीमा पार गरके ो जानकारी प्राटत
गरे पचात सो सम्बन्त्धमा तत्काल जााँच गनेिन˛ र त्यको अनसन्त्धान गरी अको पक्ष वा सोको
सक्षम छनकायलाई सीमा पार गनपा ने कारणको बारमे ा जानकारी ददनेि।
यदद वायय
ानको स्वाछमत्व भएको पक्ष वा सोको सक्षम छनकायसाँग वायय
ान सम्बन्त्धमा कु नै
जानकारी नभएमा उक्त पक्षले अको पक्षलाई वा सोको सक्षम छनकायलाई जानकारी ददनेि र आवयक जानकारी प्राटत गना उपाय अवलम्वन गनेि।
A. कु नै एक पक्षको अनरु ोधमा दव
ै पक्षका सक्षम छनकायले वायय
ान गैरकान
ी रुपमा सीमा पार
गरेको कारणका सम्बन्त्धमा संयक्त
रुपमा अनस
न्त्धान गना सरनेिन।
5. गैरकानूनी रुपमा वाययान सीमा पार गरके ो सम्बन्त्धमा जानकारी आदान-प्रदान गने सम्बन्त्धी
कायष्ट्रा वछध दवै पक्ष वा सोको सक्षम छनकायहरुबीच सम्पन्त्न सम्बन्न्त्धत सम्झौता वा ष्ट्रवद्यमान
कायष्ट्रा वछध अनरु
प हन
पनेि।
पररच्िेद ८
सीमा प्रछतछनछधहरु, छतनका अछधकार, काया र कायष्ट्रा वछध धारा ३०
R. दव
ै पक्षले आफ्नो देशको कानून र यस सम्झौता बमोन्जम दव
ै पक्षले सीमाको समान खण्डमा
क्रमश्ः सीमा प्रछतछनछध र उप-प्रछतछनछध छनयक्त गनेिन˛ र सीमा प्रछतछनछध र उप-प्रछतछनछधको
छनयन्ु क्त सम्बन्त्धमा एक पक्षले अको पक्षलाई जानकारी ददनेिन।
सीमा प्रछतछनछधहरुको क्षर
छनधाारण गररनेि।
ाछधकार र छतनका बैठक स्थल सम्बन्त्धी कु रा पररन्शष्ट ८ बमोन्जम
\. सीमा प्रछतछनछधहरुले आफ्नो काया आफ्नो देशको कान अन्त्य दिपक्षीय सन्न्त्ध बमोन्जम गनेिन।˛
र यस सम्झौताको साथै सीमा सम्बन्त्धी
3. दव
ै पक्षका सम्बन्न्त्धत सक्षम छनकायहरुले परामशक
ा माध्यमबाट सीमामा घटेका घटनाहरुको
समाधान गदाा दव
ै तर्ा का अन्त्य छनकायहरुको कायस
सम्बन्न्त्धत ष्ट्रवषय पछन समावेश भएको
अवस्थामा त्यस्ता छनकायका प्रछतछनछधहरुलाई समेत सो समाधान प्रष्ट्रक्रयामा संलग्न गराइनेि।
A. सीमा प्रछतछनछध उपलब्ध नभएको खण्डमा उप-प्रछतछनछधले छनजको अछधकार प्रयोग गना र काया गन अछधकार प्राटत गनेिन।˛
5. स्थाष्ट्रपत कायष्ट्रा वछध बमोन्जम सीमा प्रछतछनछधले छनजको सहयोगी, सन्चव, दोभासे, ष्ट्रवज्ञ, सम्पका
अछधकृ त र अन्त्य अछधकारी छनयक्त गना सरनेिन।
Ç. सीमा प्रछतछनछधहरुको स्थापनाले सम्बन्न्त्धत सक्षम छनकायहरुको ष्ट्रवद्यमान सम्पका ष्ट्रवछधलाई असर गने िैन।
धारा ३१
R. सीमा प्रछतछनछधहरु, उप-प्रछतछनछधहरु र सहायक प्रछतछनछधहरुले यस सम्झौतासाँग सम्बन्न्त्धत अको
पक्षको सीमा छभर कायाालयका कायहरु सम्पन्त्न गने क्रममा छनजहरुको व्यन्क्तगत सरु क्षा,
कायाालय सम्बन्त्धी कागजात र सम्पन्त्त अनछतक्रम्य हनि।छनजहरुले प्रयोग गने सञ्चारको साधन
र कागजात र व्यन्क्तगत वस्तह
रुले प्रवेश प्रस्थान क्रममा छनरीक्षणबाट िु ट पाउनेिन।
अको
पक्षले प्रवेश प्रस्थान छनषेध गरेका सामानहरु भएको मनाछसव शङ्का भएमा वा अको पक्षको
प्रचछलत ऐन र छनयम बमोन्जम छनरीक्षण गररनपने भएमा अको पक्षको भन्त्सारलाई छनरीक्षणको
अछधकार हनेि।
\. यस धाराका प्रकरण १ मा उल्लेख भए बमोन्जम यस सम्झौता बमोन्जम आफ्नो पक्षको सीमामा
कायाालयीय कायह
रु सम्पन्त्न गने अछधकारीहरुलाई दव
ै पक्षले आवयक सहयोग, कायस्थल र
सञ्चारको साधन उपलब्ध गराउनेिन।˛
3. यस धाराको प्रकरण १ मा उल्लेख भए बमोन्जमका अछधकारीहरुले अको पक्षको सीमा क्षेरमा
रहाँदा उक्त देशको कान
पालना गनपा
नेि।
धारा ३२
दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु यस सम्झौताले छनधा ण गरके ो काया र अछधकारको अधीनमा रही
तन्ंनीहरुको क्षेराछधकारछभरको खण्डमा सीमा व्यवस्थापन प्रणाली कायम गना ष्ट्रक्रयाकलापको वाष्ट्रषक
योजना सम्बन्त्धमा संयक्त
रुपमा छनणय
गनेिन˛ र सीमा प्रशासनका अछधकारी र सम्बन्न्त्धत ष्ट्रवभागका
प्रछतछनछधहरुसगाँ छमलेर योजना कायान्त्ा वयन गनेिन।˛
धारा ३३
सीमा व्यवस्थापन प्रणाली कायम राख्न र सीमा सम्बन्त्धी घटनाहरु रोकथाम र व्यवस्थापन गना दव
पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरुले आवयकतानसार देहायका जानकारीहरु आदान प्रदान गनेिन:
R. सीमा र सीमा क्षेरको अवस्था र भइसके का र हन
सरने सम्भाष्ट्रवत पररवतन
हरु।
\. सीमा व्यवस्थापन प्रणाली कायम गना र सीमा सम्बन्त्धी घटना रोकथाम गना अवलम्वन गररएको उपाय।
3. सम्भाष्ट्रवत, तयारी अवस्थामा रहेको वा वास्तष्ट्रवक गैरकानूनी सीमा पार ष्ट्रक्रयाकलापहरु सम्बन्त्धमा जानकारी।
A. अको पक्षको भ-ू भागमा सीमा पार गरी जान प्रयास गने व्यन्क्तहरुको बारेमा जानकारी र आफ्नो पक्षको सीमा क्षेरछभर सीमा पार गदै गदाा पक्राउ परेका व्यन्क्तहरुको छनन्चत पष्ट्रहचान सम्बन्त्धमा जानकारी।
5. सीमा क्षेरमा आतङ्ककारी र पथ सम्बन्त्धमा जानकारी।
कतावादीहरुको सम्भाष्ट्रवत वा वास्तष्ट्रवक ष्ट्रक्रयाकलापको
धारा ३४
R. दव
ै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु र उप-प्रछतछनछधहरुले आवयक परेका बखत वाता
बैठक,
संयक्त
अनस
न्त्धानका माध्यमबाट पर आदान प्रदान गरी वा सञ्चारको अन्त्य माध्यमबाट
संयक्त
रुपमा आफ्नो काया सम्पन्त्न गनेिन।
वाताा दव
ै देशका भभ
ागमा पालैपालो सम्पन्त्न
गररनेि। प्रत्येक वाताक
ो नछतजाको सारांश नेपाली, न्चछनयााँ, र अङ्गग्रज
ी भाषाको दई
प्रछत तयार गरी दव
पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरुले हस्ताक्षर गनेिन।सारांशमा वातााको प्रष्ट्रक्रया र पाररत गररएको
छनणया पनेि।
र छनणय
कायान्त्ा वयन गने उपाय तथा समयसीमा सम्बन्त्धमा उल्लेख गररएको हन
\. सीमा प्रछतछनछधहरुको अनमछत बमोन्जम सहायक सीमा प्रछतछनछधहरुबीच बठै क बस्नेि।
बैठकको नछतजा सारांशमा तयार गररनेि र दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरुले सछु नन्चत गरे
पचात कायान्त्ा वयन हनि।
धारा ३५
R. सीमामा घट्ने घटना व्यवस्थापन सम्बन्त्धमा संयक्त
रुपमा गररएको छनणय
/समझदारी दव
पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरुले कायाान्त्वयन गनेिन˛ र उक्त छनणय कायाान्त्वयन गना छलइएको
उपायहरुका सम्बन्त्धमा एक अका ाई समयमा नै जानकारी ददइनेि।
\. सीमामा घट्ने घटनाका सम्बन्त्धमा सीमा प्रछतछनछधहरुको एकमत हन नसके मा सो ष्ट्रवषय
माछथल्लो प्रशासनमा पेश गररनेि वा कू टनीछतक माध्यमबाट समाधान गररनेि।
धारा ३६
R. सीमा प्रछतछनछधहरुबीच बैठक बस्ने सम्बन्त्धमा एक पक्षको प्रस्ताव कन्म्तमा सात ददन पवू रान्खनेि र अको पक्षलाई बैठकको समय, स्थान, एजेन्त्डा र सहभागीहरुको सम्बन्त्धमा जानकारी
ददइनेि।अको पक्षले जानकारी प्राटत गरेको पा ददनछभर जवार् ददनेि र प्रस्ताष्ट्रवत समयमा नै
वाताा गना प्रयास गनेि।यदद प्रस्ताष्ट्रवत समय मान्त्य नभएमा वैकन्ल्पक समय प्रस्ताव गनेि।
\. एक पक्षको सीमा प्रछतछनछधको प्रस्तावमा बैठक बसेमा अको पक्षको सीमा प्रछतछनछधको पछन
उपन्स्थछत हंुनपनेि।
एक पक्षको सीमा प्रछतछनछध बैठक बस्न असमथा भएमा उप-प्रछतछनछध बैठकमा उपन्स्थत हन
सरनेि र सोको बारेमा अको पक्षको सीमा प्रछतछनछधलाई अछग्रम जानकारी ददइनि।
3. सामान्त्यतया बैठक कायाल
य समयमा बछसनि
।आवयक परेको खण्डमा अवस्था गम्भीर भएको
बखत कु नै पछन समयमा बैठक बस्न सष्ट्रकनेि।
धारा ३७
R. दव
ै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरु, उप-प्रछतछनछधहरु र सहायक प्रछतछनछधहरुले पव
ा परामशम
ा सीमामा
घट्ने घटनाको व्यवस्थापन गनक
ो लाछग संयक्त
स्थलगत अनस
न्त्धान गना सरनेि।आवयक
परेको खण्डमा सन्चव, अनवादक, सम्पका अछधकृ त, ष्ट्रवज्ञ, साक्षी र पीछडतहरु ल्याउन सष्ट्रकनि।
\. संयक्त
अनस
न्त्धानको व्यय भार दव
ै पक्षले व्यहोनेि।
3. अनस
न्त्धानको नछतजा संयक्त
अछभलेख गररनेि।अनस
न्त्धानरत सीमा घटनाको कारण, प्रष्ट्रक्रया र
पररणामका सम्बन्त्धमा दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरुको र्रक धारणा भएमा सो संयक्त
अछभलेखमा उल्लेख गररनेि।
धारा ३८
R. आफ्नो काया सम्पादन गने क्रममा सीमा प्रछतछनछधहरु र उप-प्रछतछनछधहरुले यस सम्झौताको पररन्शष्ट ९ मा संलग्न गररएको छनयन्ु क्तको प्रमाणपरबाट सीमा पार गना सरनेि।
\. सीमा प्रछतछनछधले पररन्शष्ट १० मा संलग्न गररएको प्रमाणपर जारी गरे पचात सहायक सीमा
प्रछतछनछधहरु, सन्चवहरु, अनवादकहरु र सम्पका अछधकृ तहरुले सीमा पार गना सरनि।
3. सीमा प्रछतछनछधहरुले पररन्शष्ट ११ मा संलग्न गररएको एक पटकको आतेजाते भ्रमण सम्बन्त्धी
प्रमाणपर जारी गरेमा अन्त्य आवयक अछधकारीहरूले सीमा पार गना सरनि।
A. यस धाराको प्रकरण १,२ र ३ मा उल्लेन्खत अछधकारीहरूले पवू ा रुपमंा सहमत भएको स्थानमा
मार सीमा पार गना सरनि र हरके पटक सीमा पार गदाका ो छमछत र समयको सम्बन्त्धमा अको
पक्षलाई कन्म्तमा २४ घन्त्टा पूवा जानकारी ददनपनेि।
धारा ३९
R. दवै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरुले सहमत गरके ो स्थानमा गरकै ानूनी रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्त,
शव, सीमा पार गने गाई वस्त,
सम्पन्त्त र परहरुको हस्तान्त्तरण गररनेि।दव
ै पक्षका सीमा
प्रछतछनछधहरुको परामशि
ारा सम्पका को ष्ट्रवशेष माध्यमका सम्बन्त्धमा छनणय
गररनि।
\. गैरकानूनी रुपमा सीमा पार गने व्यन्क्त र शवको हस्तान्त्तरण सीमा प्रछतछनछधहरु, उप-प्रछतछनछधहरु वा सहायक सीमा प्रछतछनछधहरुको उपन्स्थतमा गररनेि।परहरु, सीमा पार गने गाई वस्तु र
सम्पन्त्तको हस्तान्त्तरण दव
सरनेि।
ै पक्षका सीमा प्रछतछनछधहरुले तोके का अन्त्य अछधकारीहरुले गन
3. परहरुको हस्तान्त्तरण पर, सम्पन्त्तको हस्तान्त्तरण पर र सीमा पार गाई वस्तको हस्तान्त्तरण
परको ढााँचाहरु यस सम्झौताको क्रमश्ः पररन्शष्ट १२, १३ र १४ मा रान्खएको ि।
पररच्िेद ९ कायान्त्ा वयन संयन्त्र
धारा ४०
यस सम्झौता कायाान्त्वयन गना दव
ै पक्षले नेपाल-चीन सीमा संयक्त
आयोग स्थापना गनेिन˛ र उक्त
आयोगले यस सम्झौतास गनेि।
संलग्न गररएको आयोगको ष्ट्रवधान (पररन्शष्ट १५ हेनसा
ं˛) बमोन्जम काय
पररच्िेद १० अन्न्त्तम प्रावधान
धारा ४१
R. यस सम्झौताका सम्पूणा पररन्शष्टहरु यस सम्झौताका अछभन्त्न अङ्ग हन।
\. दव
ै पक्षको सहमछतमा परामशि
ारा यस सम्झौतामा संशोधन वा थपघट गना सरनि। धारा ४२
यस सम्झौता लागू गनको लाछग आन्त्तररक कायष्ट्रा वछध पूरा भएको कु राको सूचना कू टनीछतक माध्यमबाट
छलन्खत रुपमा दवै पक्षहरुले एक अकाालाई ददए पचात उक्त सचू ना प्राटत भएको ददनले अको मष्ट्रहनाको
पष्ट्रहलो ददनबाट यस सम्झौता कायाान्त्वयन हनेि।
यंो सम्झौता दश वषक
ो लाछग बहाल रहनि
। यंो सम्झौता अन्त्त्य हन
ु भन्त्दा ि मष्ट्रहना पव
ा कु नै एक
पक्षले यस सम्झौताको समान्टतको लाछग छलन्खत रुपमा अनरु ोध नगरेमा यस सम्झौता अको दश वषको
लाछग स्वत्ः थप हन
ेि र त्यस उपरान्त्त सोही बमोन्जम नवीकरण हन
ेि।
आज 207Ç साल असोज मष्ट्रहना २६ गते तदनसार सन˛ २०१९ अरटोबर १३ का ददन नेपाली,
चन्ंनन्ंयांाँ र अङ्गग्रज
ी भाषाका दई
प्रछतहरुमा हस्ताक्षर सम्पन्त्न भयो।सबै प्रछतहरु समान रुपमा
आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथमा छभन्नता भएमा अङ्गग्रज
ी प्रछत लागू हनि।
प्रछतछनछध प्रछतछनछध
नेपाल सरकारको तर्ा बाट जनवादी गणतन्त्र चीन सरकारको तर्ा बाट
पररन्शष्ट १
सीमा न्चन्त्ह नं को ममत
र पन
छनम
ााणको दस्तावेजको र्ारम
छमछत मा “नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच भएको सीमा
व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धंी सम्झौता” को धारा ४ मा छनददाष्ट गररए अनसार (राि)
का तर्ा बाट (आछधकाररक छनकाय) का प्रछतछनछध ले छमछत
(गते, मष्ट्रहना, वष)
मा
(राि) को
(आछधकाररक छनकाय) का प्रछतछनछध (नाम) को उपन्स्थछतमा सीमा न्चन्त्ह नं को
(ममत
वा पन
छनम
ााण) गनभा
यो ।
सीमा न्चन्त्ह नं
कारणको ष्ट्रववरण ददने)
(सीमा न्चन्त्हको ममत
वा पन
छनमा
को प्रष्ट्रक्रया र
माछथ उल्लेख काया
(छमछत) मा हस्ताक्षर गररएको
(सीमा छनधाारण
दस्तावेज वा संयक्त
अनग
मन दस्तावेज) बमोन्जम सम्पन्न भएको ि ।
यो दस्तावेज नेपाली, न्चछनयााँ, र अंग्रज
ी भाषाका दई
प्रछतहरुमा तयार गररएको ि। सबै प्रछतहरु समान
रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत मान्त्य हनि ।
प्रछतछनछध
(नेपालको आछधकाररक छनकायको नाम) (हस्ताक्षर )
प्रछतछनछध
(जनवादी गणतान्न्त्रक चीनको आछधकाररक छनकायको नाम)
(हस्ताक्षर)
पररन्शष्ट २
जीणा भएको, साररएको वा भन्त्कई मूल स्थानमा पन
:छनमाण
हन नसरने सीमा न्चन्त्ह नं को
दस्तावेजको र्ारम
छमछत मा “नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच भएको सीमा
व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धंी सम्झौता”को धारा ४ मा छनददाष्ट गररए अनसार (राि)
का तर्ा बाट (आछधकाररक छनकाय) का प्रछतछनछध ले छमछत
मा हस्ताक्षर गररएको
(सीमा छनधा
ण दस्तावेज वा संयक्त
अनगमन दस्तावजे ) मा उल्लेख भए बमोन्जमको सीमा न्चन्त्ह नं (जीणा भएको,
साररएको वा भन्त्कएको) र उक्त सीमा न्चन्त्ह सोष्ट्रह म
स्थानमा पन
:छनमााण गना नसष्ट्रकने व्यहोरा पष्ट्रु ष्ट
गनभा यो।
सीमा न्चन्त्ह नं (सीमा न्चन्त्हको अवस्था र मूल स्थानमा ममत वा
पन:छनमााण हन
नसरनक
ो कारण उल्लेख गने।)
दवै पक्षले चीन-नेपाल संयक्त
सीमा आयोगलाई प्रछतवेदन बझ
ाउन सहमत िन˛ ।
यो दस्तावेज नेपाली, न्चछनयााँ, र अंग्रज
ी भाषाका दई
प्रछतहरुमा तयार गररएको ि ।सबै प्रछतहरु समान
रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत मान्त्य हनि ।
(नेपालको आछधकाररक छनकायको प्रछतछनछधको हस्ताक्षर )
(जनवादी गणतान्न्त्रक चीनको आछधकाररक छनकाय को प्रछतछनछधको हस्ताक्षर)
पररन्शष्ट ३
जीणा भएको, साररएको वा भन्त्कई मूल स्थानमा पन स्थानमा स्थापनंा गने दस्तावेजको र्ारम
:छनमााण हन
नसरने सीमा न्चन्त्ह नं लाई नयााँ
छमछत (गते, मष्ट्रहना, वष)
मा “नप
ाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार
बीच भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धंी सम्झौता” को धारा ४ मा छनददाष्ट गररए अनसार र नेपाल-
चीन संयक्त
सीमा आयोगको छमछत (गते, मष्ट्रहना, वष)
को छनणय
ानस
ार (रािको नाम)
को संयक्त
छबशेषज्ञ समूहको प्रछतछनछध (नाम) ले (न
ाल वा चीन) को प्रछतछनछध
(नाम) को उपन्स्थछतमा (जीणा भएको, साररएको वा भन्त्कएको) सीमा
न्चन्त्ह नं (नयााँ स्थानमा स्थापना गनाु पने अवस्था र कारणको व्याख्या) नयााँ स्थानमा स्थापनंा गररयो ।
नयााँ स्थानमा स्थाष्ट्रपत सीमा न्चन्त्ह नं को (धारा ४ (४) अनसारको ) दताा छमछत (छमछत)
(गते, मष्ट्रहना, वष)
मा हस्ताक्षर गररएको
(सीमा छनधा
ण दस्तावेज वा संयक्त
अनगमन दस्तावेज) बमोन्जम तयार गररएको ि ।
यो दस्तावेज नेपाली, न्चछनयााँ, र अंग्रज
ी भाषाका दई
प्रछतहरुमा तयार गररएको ि।सबै प्रछतहरु समान
रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत मान्त्य हनि ।
(नेपालको आछधकाररक छनकायको प्रछतछनछध को हस्ताक्षर)
(जनवादी गणतान्न्त्रक चीनको आछधकाररक छनकाय को प्रछतछनछध हस्ताक्षर)
पररन्शष्ट ४
छसमा पार हवाईजहाज उडान भने सहमछतका लाछग सूचना ददने र्ारम
(रािको नाम) को (परराि माछमला मन्त्रालय/दंूतावास)
त्यस (रािको नाम) को (परराि माछमला मन्त्रालय/दंूतावास)
लाई सौहादापंूवक यो पर लेख्दैिौं । छमछत मा हस्ताक्षर गररएको “नेपाल सरकार र
जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच भएको सीमा व्यवस्थापन सम्बन्त्धंी सम्झौता” को धारा १४ मा
छनददाष्ट गररए अनसु अनरु ोध गदािौं ।
ार छनम्न उल्लेख हवाईजहाजको लाछग छसमा पार गनक
ा लाछग अनम
छत प्रदान गररददन
१. उडानको उदेय:-
२. उडान ष्ट्रववरण:-
क. उडानको समय र सरु
हने छनन्श्चत छमछत र समय:-
ख. उडानको दायरा, २५ ष्ट्रक.छम. क्षेरीय के न्त्रको प्रवेश/बाष्ट्रहररने न्जयोग्राष्ट्रर्कल कोछडन उडानको ददशा:-
ग. उडानको उचाई:-
ेट्स र
घ. उडानका लाछग तय गररएको सीमापार स्थान ( कोछडन ङ. छसमा पार उडानको गष्ट्रहराई:-
३. हवाइजहांजको ष्ट्रववरण:- क. धनंी:-
ख. प्रकार र मोडल:- ग. रङ्ग:-
घ. पष्ट्रहचान न्चन्त्ह:-
ेट्स, आवासीय क्षेर, उड्डयनको नरसा )
ङ. हवाईजहाजको नम्बर:- च. कल साइन:-
ि. रंाडंार उपकरण जडान गररएको ि वा िैन:- ज. तौल
४. रयामरा ष्ट्रववरण:-
क. प्रकार र मोडल:- ख. र्ोकल दरु ी
(रािको नाम) को (परराि मन्त्रालय/दंूतावास) अनम
छत र न्शघ्र
जवार् प्रछत कृ तज्ञ रहनि।
साथै यसै अवसरमा (रािको नाम) को (परराि मन्त्रालय/दंूतावास)
(रािको नाम) को
मल्ु यांकन रष्ट्रहरहेको समेत प्रछतवद्धता व्यक्त गदािौं ।
(परराि मन्त्रालय/दंूतावास) प्रछत उच्च
पररन्शष्ट ५
सीमा क्षेरको प्रशासछनक ईकाइहरुको संूची
छमछत (गते, मष्ट्रहना, वष)ा मा हस्ताक्षर गररएको “नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धंी सम्झौता” को धारा २३ मा छनददाष्ट गररए
अनस
ार सीमा क्षेरको प्रशासछनक ईकाइहरु छनम्न अनस
ार िन˛ :
१. नेपाल : (नाम) न्जल्ला
२. जनवादी गणतान्न्त्रक चीन : (नाम) काउन्त्टी
पररन्शष्ट ६
गैरकानूनी रुपमा सीमापार गने व्यन्क्तको हस्तान्त्तरणपर सम्बन्त्धी र्ाराम नंं.:…………………………………………………………………………………..
छमछत:…………………………………………………………………………………..
समय:…………………………………………………………………………………..
स्थान:…………………………………………………………………………………..
…………… (छमछतं्ः गते, मष्ट्रहना, वष) मा " नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर
भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा 2Ç मा छनददाष्ट गररए अनसार ……………
(नाम, पद) ले हस्तान्त्तरण गरेको र गैरकानूनी रूपमा सीमा पार गने व्यन्क्तलाई (राष्ट्रियता, नाम, छलङ्ग, जन्त्मस्थान र जन्त्म छमछत) …………… (नाम, पद) ले प्राप्त गरेको । उक्त व्यन्क्तले (छमछतं्ः
गते ,मष्ट्रहना , साल) मा…………………. (ठाउाँको नाम र नजीकको सीमा स्तम्भको सङ्गख्या) सीमापार गरेको र पक्राउ गने व्यन्क्तले …………………. (छमछत, मष्ट्रहना, साल) …………………. (समय) पक्राउ गरेको।
सीमापार गनपा ने कारण :…………………………………………………………………………………..
त्यसै बीचमा, देहाय बमोन्जम र्े ला पाररएको सम्पन्त्त (व्यन्क्तगत सम्पन्त्त ) हस्तान्त्तरण ………………….
(नाम,देश तथा मख्
य ष्ट्रवशष
ताहरु) गररएको । कु नै सम्पन्त्त वा यातायातको साधन हस्तान्त्तरण गन
नसष्ट्रकएको खण्डमा सो को कारण उल्लेख गनाु पने ।
हस्तान्त्तरण गररने क्रममा …………………. (हस्तान्त्तरण गदाा अन्त्य समस्या भएमा सो समेत उल्लेख गनपा ने)
यो हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी र्ारम नेपाली, न्चछनयााँ, र अङग्रज
ी भाषामा दई
प्रछतहरुमा अनव
ाद गररएको
ि।सबै प्रछतहरु समान रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत
मान्त्य हनि ।
हस्तान्त्तरण गने: प्राप्त गने :
(हस्ताक्षर, िाप) (हस्ताक्षर, िाप)
पररन्शष्ट ७
मत मानव शरीरको हस्तान्त्तरणपर सम्बन्त्धी र्ाराम
न.:…………………………………………………………………………………..
छमछत:…………………………………………………………………………………..
समय:…………………………………………………………………………………..
स्थान:…………………………………………………………………………………..
…………… (छमछत, मष्ट्रहना, वष) मा " नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर भएको
सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा 2८ मा छनददाष्ट गररए अनसार (नाम,
पद) ले हस्तान्त्तरण गरेको र मत
मानव शरीरलाई (पररणाम, नाम, छलङ्ग र मख्
य ष्ट्रवशष
ता) ……………
(नाम, पद) ले प्राप्त गरेको । उक्त मत मानव शरीरलाई …………………. (छमछत, मष्ट्रहना, साल) ………………….
(समय) मा ………………. (ठाउाँको नाम र नजीकको सीमा स्तम्भको सङ्गख्या) (खोजकताा) ले
र्े ला पारेको।दव
ै पक्षबाट पष्ट्रु ष्ट भए अनस
ार उक्त व्यन्क्त …………………. (राि) को नागररक रहेको । सो
व्यन्क्तको मत्ृ यु हनको सम्भाष्ट्रवत कारण ……………… रहकोे ।
त्यसै बीचमा, देहाय बमोन्जम र्े ला पाररएको सम्पन्त्त हस्तान्त्तरण गररएको (नाम,पररणाम
तथा मख्य ष्ट्रवशेषताहरु) ( कु नै सम्पन्त्त हस्तान्त्तरण गना नसष्ट्रकएको खण्डमा सो को कारण उल्लखे गना
पने) गररएको ।
हस्तान्त्तरण गररने क्रममा …………………. (हस्तान्त्तरण गदाा अन्त्य समस्या भएमा सो समेत उल्लेख गनपा
ने)
यो हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी र्ारम नेपाली, न्चछनयााँ, र अङग्रज
ी भाषामा अनव
ाद गररएको ि।सबै प्रछतहरु
समान रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत मान्त्य हनि ।
हस्तान्त्तरण गने: प्राप्त गने :
(हस्ताक्षर, िाप) (हस्ताक्षर, िाप)
पररन्शष्ट ८
सीमा प्रछतछनछधहरुको क्षराछधकार छभर पने भाग र छतनीहरुको बैठक स्थलहरु
…………… (छमछतं्ः गते, मष्ट्रहना, वष) मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर
भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा ३० मा छनददाष्ट गररए अनसार सीमा
प्रछतछनछधहरुको क्षेराछधकार छभर पने भाग र छतनीहरुको बैठक स्थलहरु छनम्नानस
ि :-
ार पररभाष्ट्रषत गररएको
१. जनवादी गणतन्त्र चीन:
क. क्षेराछधकार छभर पने भाग : नेपाल-चीन सीमाको पन्श्चमी ष्ट्रकनारको सरु
वात
ष्ट्रवन्त्दबाट………………….
ख. बैठक स्थल : बैठक स्थान
२. नेपाल:
क. क्षेराछधकार छभर पने भाग : नेपाल-चीन सीमाको पन्श्चमी ष्ट्रकनारको सरु
वात
ष्ट्रवन्त्दबाट………………….
ख. बैठक स्थल : बैठक स्थान
पररन्शष्ट ९
सीमा प्रछतछनछध तथा उप-प्रछतछनछधहरुको छनयन्ु क्त प्रमाणपरको र्ाराम आवरण पाना : राष्ट्रिय न्चन्त्ह र देशको नाम
पष्ट्रहलो पाना : छनयन्ु क्तको प्रमाणपर
दोस्रो पाना : तस्बीर, िाप र वाहकको हस्ताक्षर तेस्रो पाना :
…………… (छमछत, मष्ट्रहना, वष) मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर भएको
सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा ३८ (१) छनददाष्ट गररए अनसार ……………(दशे को
नाम) सरकारले …………………. (नाम, पद/ सैछनक दजाा) लाई नेपाल-चीनको सीमा………… (भागको नाम)
…………….. (सीमा प्रछतछनछध /उप-प्रछतछनछध) को रुपमा छनयक्त गदाि। सो सम्बन्त्धमा (नाम,
पद/ सैछनक दजा)
ले उक्त सम्झौताले तोष्ट्रकददएका कतव्ा यहरू प
ा गना
पनेि र उक्त व्यन्क्तलाई चीन-
नेपाल सीमा पार गना र ………………………….(देशको नाम) सीमा क्षेरमा रोष्ट्रकन सरने अछधकार रहेको ि। स्वीकृ त गने…………………………………………..(नाम, पद/ सैछनक दजाा)
हस्ताक्षर,िाप
(छमछत, मष्ट्रहना, वष)
चौथो पानाहरू ………………………………………….(सम्बन्न्त्धत भाषा) तेस्रो पानाको पाठ
पररन्शष्ट १०
सहायक सीमा प्रछतछनछध, सन्चव, दोभाषे र सम्पका अछधकारीको लाछग प्रमाणपरको र्ारम आवरण पाना : राष्ट्रिय न्चन्त्ह र देशको नाम
पष्ट्रहलो पाना : छनयन्ु क्तको प्रमाणपर
दोस्रो पाना : तस्बीर, िाप र वाहकको हस्ताक्षर तेस्रो पाना :
…………… (छमछत, मष्ट्रहना, वष) मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर भएको
सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा ३८ (२) मा छनददाष्ट गररए अनसार (नाम)
लाई चीन-नेपंाल सीमाको ……………………….(भागको नाम) को सीमा प्रछतछनछध …………… (पद) का रूपमा
छनयक्त गररएको ि । सो सम्बन्त्धमा…………………. (नाम, पद/ सैछनक दजाा) ले उक्त सम्झौताले
तोष्ट्रकददएका कतव्ा यहरू पर
ा गना
पनेि र उक्त व्यन्क्तलाई चीन-नेपाल सीमा पार गना र
………………………….(देशको नाम) सीमा क्षेरमा रहन सरने अछधकार रहेको ि। स्वीकृ त गने…………………………………………..(नाम, पद/ सैछनक दजाा )
को भाग
को ………………………………………(देशको नाम) हस्ताक्षर, िाप
(छमछत, मष्ट्रहना, वष)ा
चौथो पानाहरू ………………………………………….(सम्बन्न्त्धत भाषा) तेस्रो पानाको पाठ
पररन्शष्ट ११
नेपाल— चीनको सीमा एक पटक आवत जावत गने सम्बन्त्धी प्रमाणपरको र्ारम पष्ट्रहलो पाना : नेपाल—चीनको सीमा एक पटक आवत जावत गने सम्बन्त्धी प्रमाणपर
दोस्रो पाना : …………… (छमछतं्ः गते, मष्ट्रहना, वष) मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार
बीच हस्ताक्षर भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा ३८ (३) मा छनददाष्ट गररए
अनस
ार ……………(देशको नाम) को ………. को भाग अनरु
प …………….(नाम) लाई नप
ाल-चीनको सीमा एक
पटक आवत जावत गना अछधकार रहेको ि ।………………………….(देशको नाम) को सीमा क्षेरमा
…………….. (छमछत, मष्ट्रहना, वष)
देन्ख…………….. (छमछतं्ः गते, मष्ट्रहना, वष)
सम्म रहन सष्ट्रकने ि।
सीमा प्रछतछनछध…………………………………………..(नाम, पद/ सैछनक दजाा) को भाग
को ………………………………………(देशको नाम)
हस्ताक्षर, िाप
(छमछतं्ः गते, मष्ट्रहना, वष)
तेस्रो पाना ………………………………………….(सम्बन्न्त्धत भाषा) दोस्रो पानाको पाठ
पररन्शष्ट-१२
पर हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी परको पर
नं.: …………………………………………………………………………………..
छमछत: …………………………………………………………………………………..
समय: …………………………………………………………………………………..
स्थान: …………………………………………………………………………………..
…………… (छमछत; मष्ट्रहना, वष) ………… मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर
भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा ३९ मा छनददाष्ट गररए अनसार …………
(देशको नाम) ………… को भागको सीमा प्रछतछनछधले …………… (नाम, पद) ………… हस्तान्त्तरण गरेको नं. को पर र ………… (देशको नाम) ………… को भागको सीमा प्रछतछनछध ………… (नाम, पद) ले
प्राप्त गरेको ।
दवै पक्षले माछथ उन्ल्लन्खत पर हस्ताक्षर अवस्थामा छसल गररएको भन्ने व्यहोरा िानछबन पश्चात एकीन
गरेको ।
यो हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी र्ारम नेपाली, न्चछनयााँ, र अङ्गग्रजी भाषामा तयार गररएको ि।सबै प्रछतहरु
समान रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत मान्त्य हनि ।
हस्तान्त्तरण गने: प्राप्त गने :
(हस्ताक्षर) (हस्ताक्षर)
पररन्शष्ट-१३
सम्पन्त्त हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी र्ाराम नं.: …………………………………………………………………………………..
छमछत: …………………………………………………………………………………..
समय: …………………………………………………………………………………..
स्थान: …………………………………………………………………………………..
…………… (छमछत; मष्ट्रहना, वष) ………… मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर
भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा ३९ मा छनददाष्ट गररए अनसार …………
(नाम, पद) ………… ले हस्तान्त्तरण गरेको र ………… (नाम, पद) ………… ले सम्पन्त्त प्राप्त गरेको …………
(नाम, पररमाण र मख्
य ष्ट्रवशष
ता) ।
माछथ उन्ल्लन्खत सम्पन्त्त ………… (भेटाउने) ………… ले ………… (छमछतं्ः गते, मष्ट्रहना, वष) मा
………… (ठाउाँ र नन्जकको सीमा सङ्कतको सङ्गख्या) ………… मा भेटाएको ।
दवै पक्षले एकीन गरे पश्चात उक्त सम्पन्त्त ………… (देशको नाम) ………… को हनेि ।
हस्तान्त्तरण गररने क्रममा …………………. (हस्तान्त्तरण गदाा स्पष्ट गना उल्लेख गने) ।
पने अन्त्य सम्बन्न्त्धत ष्ट्रवषयहरु
यो हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी र्ारम नेपाली, न्चछनयााँ, र अङ्गग्रजी भाषामा तयार गररएको ि । सबै प्रछतहरु
समान रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत मान्त्य हनि ।
हस्तान्त्तरण गने: प्राटत गने :
(िाप, हस्ताक्षर) (िाप, हस्ताक्षर)
पररन्शष्ट-१४
सीमा पार बस्तभाउ हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी परको र्ाराम
नं.: …………………………………………………………………………………..
छमछत: …………………………………………………………………………………..
समय: …………………………………………………………………………………..
स्थान: …………………………………………………………………………………..
…………… (छमछत; मष्ट्रहना, वष) ………… मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर
भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" को धारा ३९ मा छनददाष्ट गररए अनसार …………
(नाम, पद) ………… ले हस्तान्त्तरण गरेको र ………… (नाम, पद) ………… ले प्राप्त गरेको वस्तभाउ
………… (प्रकार, पररमाण/छलङ्ग, कपालको रङ्ग, उमेर, न्चन्त्ह र अन्त्य ष्ट्रवशषता)………… जसले …………
(देशको नाम) ………… को भम सङ्गख्या) ।
न्ंबाट सीमा पार गरेको ………… (समय, स्थान र नन्जकको सीमा सङ्केतको
हस्तान्त्तरण गररने क्रममा …………………. (हस्तान्त्तरण गदाा स्पष्ट गना उल्लेख गने) ।
पने अन्त्य सम्बन्न्त्धत ष्ट्रवषयहरु
यो हस्तान्त्तरण सम्बन्त्धी र्ारम नेपाली, न्चछनयााँ, र अङ्गग्रजी भाषामा तयार गररएको ि।सबै प्रछतहरु
समान रुपमा आछधकाररक िन।
व्याख्याको क्रममा अथम
ा छभन्नता देन्खएमा अंग्रज
ी प्रछत मान्त्य हनि ।
हस्तान्त्तरण गने: प्राप्त गने :
(िाप, हस्ताक्षर (िाप, हस्ताक्षर)
पररन्शष्ट-१५
नेपाल-चीन सीमा संयक्त आयोगको ष्ट्रवधान
…………… (छमछत, मष्ट्रहना, वष) ………… मा "नेपाल सरकार र जनवादी गणतन्त्र चीन सरकार बीच हस्ताक्षर
भएको सीमा व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्त्धी सम्झौता" (यस पछि सम्झौता भछनएको) को धारा ४० अनसार
नेपाल-चीन सीमा संयक्त
आयोग (यस पछि आयोग भछनएको) को ष्ट्रवधान देहाय बमोन्जम रहेको ि:- पररच्िेद-१
आयोगको गठन
आयोगमा दव
ै पक्षले आ-आफ्नो देशको कानूनले नन्ंददाष्ट गरेको कायष्ट्रा वछध बमोन्जम छनयक्त
गरेको
उपयक्त
दजााको मख्
य प्रछतछनछध र अन्त्य प्रछतछनछध रहनि
न˛ । आयोगमा आवयकता अनस
ार ष्ट्रवज्ञ तथा
प्राष्ट्रवछधक संलग्न गना सष्ट्रकनि । पष्ट्रहलो बठै क सम्झौता लागू भएको छमछतले तीन मष्ट्रहना छभर गनाु पनिे
र एक अकाालाइा कू टनीछतक माध्यमबाट सून्चत गनाु पनेि ।
पररच्िेद-२ आयोगको न्जम्मेवारी
आयोगले आफ्नो काया सम्झौताको शता अनस
ार गनेि र आयोगको न्जम्मेवारी देहाय बमोन्जम हन
ेि :-
(क) नयााँ ठाउाँमा आवयकता अनस
ार सीमा सङ्कत
को ममत
, पन
: छनमााण, पन
स्थाापना र पन
संरचना;
(ख) सीमापार जलस्रोत सम्बन्त्धी पररयोजना र कायक्रम स्वीकृ त तथा सपरीवेक्षण गन;े
(ग) सीमापार सष्ट्रु वधा सम्बन्त्धी पररयोजना स्वीकृ त तथा सपररवेक्षण गने;
(घ) आवयकता अनस
ार छनन्श्चत सीमा सम्बन्त्धी कायक
ा लाछग इन्त्चाजा प्रछतछनछधहरु छनयक्त
गने;
(ङ) सम्झौताको पररन्शष्ट संशोधन वा पररप ण गने;
(च) सम्झौता कायाान्त्वयन गने क्रममा सम्झौताको दर्ामा व्याख्या सम्बन्त्धी छभन्नता उपर काया गने; (ि) सीमा प्रछतछनछधहरुले समाधान गना नसके को सीमा सम्बन्त्धी घटना उपर िलर्ल तथा समाधान
गने;
(ज) सम्झौता कायाान्त्वयन सम्बन्त्धमा सपररवेक्षण गने;
(झ) नेपाल-चीन सीमा व्यवस्थापन प्रणाली रेखदेख सम्बन्त्धी अन्त्य मख्य ष्ट्रवषयहरुमा िलर्ल गरी
छनणयमा पग्ु ने ।
पररच्िेद-३ आयोगको कायष्ट्रा वछध
१. आयोगले मख्य प्रछतछनछधहरुको बठै क वा पूणा अछधवेशन गररे आफ्नो काया गनेि । कायबाट
प्राप्त प्रछतर्ल सारांशमा तयार गररनेि जन
नेपाली, न्चछनयााँ र अङ्गग्रज
ी भाषामा तयार गररनेि र
दवै पक्षको मख्
य प्रछतछनछधहरुले हस्ताक्षर गरे पश्चात लागू हन
ेि ।कु नै पक्षको मख्
य प्रछतछनछध
बैठक वा अछधवेशनमा उपन्स्थत हन नसरने भएमा छनजले आयोगमा आफ्नो तर्ा बाट रहके ो
सदस्यलाइा आफ्नो तर्ा बाट हस्ताक्षर गना अन्ख्तयारी ददनि ।
यस ष्ट्रवधानको पररच्िेद २ मा उन्ल्लन्खत ष्ट्रवषयहरुको समाधानाथा आयोगले छलन्खत छनणय गनेि।
२. आयोगले आफ्नो काया पराचार वा दव गनेि ।
ै पक्षको परामशा अनस
ार तय भएको कु नै अन्त्य तररकाबाट
पररच्िेद-४ आयोगको बैठक संयन्त्र
१. आयोगको बैठक अन्त्तगत
प ा अछधवेशन तथा मख्
य प्रछतछनछधहरुको बैठक रहनेि । प
अछधवेशन दइ
ा देशको बीच पालै पालो हन
े गरी वषक
ो एक पटक बस्नि
। आयोगको पूण
अछधवेशन सम्झौता लागू भएको एक वषछा भर बस्नेि । अछधवेशनको छमछत, स्थान तथा कायस कू टनीछतक माध्यमबाट तय गररनेि ।
ूची
कु नै पक्षले आवयकता अनस
ार मख्
य प्रछतछनछधहरुको बैठक बोलाउन सझ
ाव ददन सरनेि ।
दवै पक्षकंा ष्ट्रवज्ञहरुलाइा आवयकता अनस
ार प
ा अछधवेशन वा मख्
य प्रछतछनछधहरुको बैठकमा
उपन्स्थत हन आमन्त्रण गना सष्ट्रकनि ।
२. पूणा अछधवेशन तथा मख्य प्रछतछनछधहरुको बठै कको अध्यक्षता बैठक बस्ने स्थानको पक्षले गनेि।
३. आयोग आर्ैं ले कायष्ट्रा वछधको छनयम तय गनेि जन
पूणा अछधवेशनले अनम
ोदन गरे पश्चात लागू
हनेि।
४. आयोगको काया गने भाषा नप
ाली, न्चछनयााँ र अङ्गग्रज
ी हन
ेि ।
१. पूणा अछधवेशन र मख्
पररच्िेद-५ आयोगको खचा
य प्रछतछनछधहरुको बैठकसाँग सम्बन्न्त्धत खचा एवम˛ बैठक स्थल र यातायात
खचा समेत बैठक बस्ने स्थानको पक्षले व्यहोनाु पनेि ।
२. आयोगबाट हन
े अन्त्य खचा प
ा अछधवेशन वा मख्
य प्रछतछनछधहरुको बैठकबाट प्राप्त सझ
ावका
आधारमा दवै रािका सरकारले स्वीकृ त गरे पश्चात कायान्ा न्त्वत गररनेि ।
AGREEMENTBETWEENTHE GOVERNMENT OF NEPAL
AND
THE GOVERNMENT OF THE PEOPLE’S REPUBLIC OF CHINA
ON
THE BOUNDARY MANAGEMENT SYSTEM
The Government of Nepal and the Government of the People’s Republic of China(hereinafter referred to as “both sides”)
In observance of norms of international law that territory and boundary are inviolable,
Respecting the five principles of peaceful coexistence (mutual respect for territorial integrity and sovereignty, mutual non-aggression, noninterference in each other’s internal affairs, equality and mutual benefit and peaceful coexistence),
Bearing in mind the spirit of friendliness, good neighborliness and cooperativeness, Being determined to jointly safeguard the boundary between the two countries,
Expressing commitment to build the boundary a zone of permanent peace and everlasting friendship between the two countries,
have agreed as follows:
ARTICLE 1
CHAPTER 1 DEFINITIONS
Unless the subject matter or context requires or suggests otherwise, in this Agreement:
1. "Boundary" refers to the demarcation separating the territories, including water territories of Nepal and China and the vertical plane along the line demarcating the ground and the airspace. "Boundary" and "Boundary Line" have the same meaning.
2. “Delimitation Documents” refer to the legal documents delimitating boundary between Nepal and China including boundary treaty, protocols, and other agreed documents annexed to them.
3. "Demarcation Documents" refer to the demarcation protocols signed by both sides after the boundary was demarcated.
4. "Joint Inspection Documents" refer to the related protocols as supplemented demarcation documents, signed after the joint inspections of the boundary.
5. " Boundary Markers" refer to the markers set upon the boundary line or on either side of the boundary line marking the boundary alignment on the spot and the geographical co- ordinates of which are determined and recorded in the demarcation documents or joint inspection documents, including fundamental boundary markersand auxiliary (additional) boundary markers.
6. "Border Areas" refer to the county\district level administrative areas adjoining the Nepal- China boundary line.
7. "Border People” refer to the citizens of the two countries who reside permanently in border areas.
8. "Competent Authority(ies)" refer to the institutions which are established by the respective laws of both sides to resolve related problems according to this Agreement.
9. "Boundary Representatives" refer to the personnel appointed by both sides according to their own laws and this Agreement and responsible for the maintenance of order at certain boundary sections and timely dealing with boundary incidents.
10. "Boundary Incidents" refer to the actions that occur in the border and directly adjacent areas, and violate this Agreement or other related bilateral boundary Agreements and laws of both sides, causing damage or having impacton the other side.
11. "Persons crossing border illegally”" refer to the individuals who violate the domestic laws of either side, the regulations of relevant international treaties signed by both sides or in which both sides are involved, enter the other side’s border from one side’s through unauthorized ports, channels or without legal and valid documents.
12. "Cross- border Waters" refer to the rivers located at the boundary line or other water bodies which are passed through the boundary line.
13. "Cross- border Facilities" refer to the railways, highways, oil and gas pipelines, transmission lines, electric cables, optical cables, bridges, culverts, dams, water gates and any other artificial installations.
14. "Aircrafts" refer to any machine that can derive support in the atmosphere from the reactions of the air other than the reactions of air against the earth’s surface including aeroplanes, helicopters, ultra-light aircrafts, gliders, airships, Unmanned Aerial System (UAS)and balloons.
15. "Force Majeure Event" means the occurrence of any circumstance, event of condition (or any combination thereof), or the effects thereof, beyond the reasonable control of the affected party, including but not limited to:
a) flood, fire, drought, earthquake or other natural disaster,
b) epidemic or pandemic
c) terroristattack, civil war, war, armed conflict, embargo, blockade, imposition of trade sanctions;
d) politically motivated and instigated strike occurring in the border areas for a continuous period of forty-eight(48) hours
e) nuclear, chemical or biological contamination
f) air crash, shipwreck, train wreck
g) geological surprises
ARTICLE 2
CHAPTER 2
ALIGNMENT OF BOUNDARY LINE, MAINTENANCE OF BOUNDARY MARKERS AND JOINT BOUNDARY INSPECTION
The boundary line betweenNepaland the People's Republic of Chinais determined by the following delimitation document:
"Boundary Treaty between the People's Republic of China and the Kingdom of Nepal” signed on October 5, 1961.
ARTICLE 3
Both sides determine the alignment of the boundary line and the locations of boundary markers on the spot on the basis ofthe following demarcation documents and joint inspection documents:
(i) "Protocol between the Government of the People's Republic of China and His Majesty’s Government of Nepal Relating to the Boundary Between the Two Countries" signed on January 20, 1963;
(ii) "Protocol between the Government of the People's Republic of China and His Majesty’s Government of Nepal based on the First Joint Inspection of the China- Nepal Boundary" signed on November 20, 1979;
(iii) "Protocol between His Majesty’s Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China based on the Second Joint Inspection of the China- Nepal Boundary" signed on December 6, 1988;
(iv)Joint inspection documents which will be signed by both sides and come into effect henceforth.
ARTICLE 4
1. Both sides shall maintain the boundary markers and adopt necessary measures to prevent their removal, damage or destruction and maintain the boundary line clear and stable.
2. In case either side discovers that any boundary marker has been removed, damaged or destroyed, it shall notify the other side as soon as possible. Where the boundary marker concerned is a marker on the boundary line, both sides shall jointly take necessary steps to restore, repair, or re-erect the marker at its original site in accordance with its original forms and specifications. Where the same serial number is given to two or three boundary markers, each side shall be responsible for the restoration, repair or re- erection of the marker or markers located in its own territory. Such restoration, repair or re-erection shall be carried out in the presence of the other side. When a boundary marker is re-erected or restored, photos shall be taken, along with the preparation of its sketch map and the boundary marker's coordinates and altitude shall be measured in accordance with the regulations agreed upon by both sides.
3. If the boundary marker which has been removed, damaged or destroyed cannot be restored, repaired or re-erected at its original site owing to natural causes, a record shall be made to explain the reason why the boundary marker couldnot be re-erected or restored to its original site and submit the details to the Nepal-China Boundary Joint Commission set up according to Article 40 of this Agreement. The Commission shall select another appropriate place to erect a boundary marker in such a way that the boundary line shall not be changed.
4. In case a boundary marker is re-erected at a place other than the original site or an additional auxiliary marker is erected,both sides shall sign documents describing the location of the boundary marker or the auxiliary marker in the same way as provided for in part III of the "Protocol between the Government of the People's Republic of China and His Majesty’s Government of Nepal Relating to the Boundary Between the Two Countries", and make sketch maps showing the location of the new boundary marker or the auxiliary marker .
5. The type, size and site of the repairedor re-erected boundary markers shall meet the requirements stipulated in the demarcation documents or the joint inspection documents. After the completion of the related work of a boundary marker restored, repaired or re-erected at its original site and re-erected other than its original site as stipulated in paragraphs 2 and 3 of this Article, both sides shall make joint records (see Appendix I, II, III) done in duplicate in Chinese, Nepali and English languages. The above-mentioned records shall be submitted to the Nepal-China Boundary Joint Commission for memorandum, after having signed by representatives of the competent authorities or experts of both sides.
6. The above-mentioned documents and sketch maps, when signed by both sides, shall become annexes to the Protocol between the Government of the People's Republic of China and His Majesty’s Government of Nepal Relating to the Boundary Between the Two Countries signed on January 20, 1963.
7. Neither side shall change the location of the boundary markers nor add boundary markers unilaterally.
8. Both sides shall affix the responsibility on those who have damaged, removed or destroyed the boundary markers in accordance with their own laws.
ARTICLE 5
1. Both sides shall carry out joint boundary inspection in accordance with the relevant stipulations of the demarcation documents listed in Article 3 of this Agreement.
2. Both sides shall decide through diplomatic channels, the starting time and range of the inspection prior to each joint inspection.
3. To carry out joint inspection, repair, reconstruction, and re-erection of Boundary Markers on the boundary line or either sides of boundary line both sides shall set up Nepal-China Boundary Joint Inspection Committee. Further, the Committee will determine principle, procedure and modalities of the assigned task.
4. Both sides shall sign, after each joint inspection, a joint inspection document, which shall become an annex to the demarcation documents.
Chapter 3
CROSS-BORDER WATERS
ARTICLE 6
1. Both sides shall cooperatively solve the issues of utilizing and protecting the cross-border waters based on the principles of equality and mutual benefit, and without causing anyloss to the other side.
2. In order to satisfy the need of production, livelihood and transportation, both sides have the right of utilizing the cross-border waters without affecting the existing use and the future needs. Both sides shall take measures to protect the ecological environment of the cross- border waters.
ARTICLE 7
1. Both sides shall, as far as possible, prevent the boundary rivers from changing their courses. Neither side shall deliberately change or cause to change the course of any boundary river.
2. In order to prevent the boundary rivers from changing their courses, both sides may jointly adopt such measures as they deem necessary; either side may also, without affecting the interests of the other side, adopt similar measures separately in its own
territory after notifying the other side, but if the other side suffers any loss therefrom, both sides shall solve it through friendly discussion.
3. In case a boundary river changes its course, necessary measures shall be taken by both sides, or after mutual Agreement, by either side, to restore the boundary river to its original course.
4. In case a boundary river cannot be restored to its original course owing to natural causes, this section of the boundary line shall remain unchanged in the absence of other Agreements of both sides.
5. In order to maintain the stability of the boundary rivers' situation, and satisfy the needs of people and property security and prevent floods, both sides may build river bank protection projects of boundary river, which cannot change the direction of rivers flows and section of flood discharge, or affect the river bank’s stability of the other side. Both sides may build, transform or demolish any building or facilities (including cross border facilities) in the cross- borderwaters in line with the boundary protocol mentioned in Article 3 of this Agreement, but they cannot affect flood discharge or cause disadvantages to river bed and river bank. In case of an emergency causing damage to the cross border infrastructural facilities or to the security of life and property, the competent authority of either side may implement temporary emergency protection projects after notifying the other side.
6. The boundaryrivers and bridges between the two countries shall be used by both sides. In case either side in the course of building water conservation projects and irrigation works on a boundary river finds it necessary to go beyond the midstream line, either side shall obtain the consent of the other in advance.
7. The use of the boundary waters and the building of the water conservation projects and irrigation works as mentioned above shall not change the alignment of the boundary line.
8.The use of cross-border waters and the building of the water conservation and irrigation projects, that may affect either side, will be based on the principle of mutual consent and cooperation for mutual benefits.
ARTICLE 8
CHAPTER4
ACTIVITIES AND MAINTENANCE OF ORDER IN BORDER AREAS
The competent authorities of both sides shall supervise production and construction activities in the areas close to the boundary and timely inform each other of the specific timing and venue of the activities that may affect the boundary management system in accordance with the provisions of this Agreement.
ARTICLE 9
1. Neither side shall infringe upon the interest of the other side while engaging in industrial, agricultural, forestry and mining pursuits in the vicinity of the boundary line.
2. When one side needs to carry out blasting operation within a range of 1 km of the boundary line on its own side, the other side shall be informed at least 3 working days in advance, and measures shall be taken to protect the interests of the other side.
3. Both sides shall take measures to protect the ecological environment of the border areas and forbid the establishment of special storage facilities for dangerous chemicals and other harmful materials and places to dispose hazardous wastes including radioactive materials within a range of 1 km on their own side of the boundary line.
4. Hunting by opening fire or firing shots are forbidden within 1 km on either side of the boundary line. Shooting towards the boundaries of the other side, cross-border hunting and animals chasing are also forbidden.
ARTICLE 10
1. Construction, administration and maintenance of the cross-border facilities are subject to consensus through consultation of both sides or the competent authorities of both sides.
2. The dividing line of the administration of the cross-border facilities on the cross-border waters shall be the centre line, and the median line of the facilities or the axle centre line of the structure, unless both sides have other Agreements.
3. The dividing line of the administration of other cross-border facilities shall be the boundary line, unless both sides have other Agreements.
4. The dividing line of the administration of the cross-border facilities shall not affect the alignment of the on-the-spot boundary line.
ARTICLE 11
1. Both sides shall undertake and supervise the trans-frontier pasturing in accordance with the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on Trans-frontier Pasturing by Border Inhabitants" signed on January 14, 2012.
2. Besides Paragraph 1 of this Article, the competent authorities of both sides shall take measures to supervise the livestock raised near the boundary so as to prevent them from entering into the boundaries of the other side.
3. If one side discovers the livestock of the other side crossing the border, it shall drive them back on the spot and inform the other side. If they cannot be driven back on the spot, the competent authorities of both sides shall inform each other as soon as possible and take measures to look for, isolate, keep and hand over them as soon as possible, and shall not hide, use, xxxxxxxxx, trade or possess them in other ways.
ARTICLE 12
1. The competent authorities of both sides shall take measures to prevent human infectious diseases, vectors, animal infectious diseases, animal parasitic diseases, zoonotic diseases, plant infectious diseases, pests, weeds and other harmful organisms.
2. If any epidemic occurs in the border area of one side, such as human infectious diseases, vectors, animal infectious diseases, animal parasitic diseases,zoonoticdiseases,plantinfectious diseases, pests, weeds and other harmful organisms, the competent authorities shall inform the other side as soon as possible and take preventive and controlling measures as necessary. The competent authorities of the side which is informed of the epidemics shall take immediate action.The competent authorities of both sides shall enhance cooperation to jointly prevent the cross-border spread of the above-mentioned epidemics and infectious diseases. Both sides may, when necessary, hold consultations. In such events, both sides shall take appropriate measures to ensure
that the movement of people, goods and livestock across the border is not disrupted, unless such movement may cause the spread of diseases as mentioned above.
ARTICLE 13
1. When natural disasters (floods, fire, earthquakes, mud-slides, snow slides, glacial lakes outburst floods etc.) occur in border areas, the competent authorities of both sides shall immediately inform each other and take effective measures to prevent the disasters from spreading into the boundaries of the other side.
2. One side, at the request of the other side, may offer necessary rescue and assistance through mutual consultations between both sides or the competent authorities of both sides.
ARTICLE 14
If one side takes aerial photography of the areas and the facilities or carries out other flights of aircraft for the purpose of remote sensing survey, and needs entering into the boundaries of the other side, one side shall submit a request to the other side at least 15 days in advance through diplomatic channels (see Appendix IV) and get its approval. The other side shall give a reply to the above-mentioned request at least 5 days prior to the flight. One side shall not enter into the boundaries of the other side without its approval.
ARTICLE 15
1. Both sides shall not set up new houses or other permanent buildings within a range of 10 meters on either side of the boundary line.
2. The stipulations of paragraph 1 of this article shall not apply to:
a. Patrol Path, wire entanglement, monitoring and blocking devices;
b. Ports and their connecting facilities;
c. Other facilities decided by both sides through consultation.
ARTICLE 16
Both sides shall enhance cooperation to jointly prevent and suppress on various cross border crimes such as illegal entry-exit of the boundary, smuggling,drug trafficking, terrorist and violent activities etc.. Both sides or their competent authorities may sign related cooperation Agreements, and carry out joint border patrol and law enforcement cooperation.
ARTICLE 17
CHAPTER 5
ENTRY-EXIT OF THE BOUNDARY
1. Citizens of the two countries shall, in accordance with the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on Management of Ports in Nepal-China Border Areas” signed on January 14, 2012, hold valid passports or other travel documents that are recognized by both sides, to make exit-entry of the boundary through the ports, and stay within the territories of the other side during the determined period.
2. Citizens of a third country who wish to travel through the ports shall hold valid passports or other valid travel documents, and comply with the regulations on international travelling of both countries and bilateral Agreements or international treaties to which both countries are parties.
3. Border people of the two countries may exit or enter with exit-entry pass of Nepal-China border areas, and abide by the “Agreement between the Government of the People’s Republic of China and His Majesty’s Government of Nepal on Trade and Other related Matters between the Tibet Autonomous Region of China and Nepal” signed in 2002.
4. Out of the need to carry out emergency rescue during the disaster period, relevant personnel whose names and IDs are confirmed by the competent authorities of both sides, may cross the boundary in accordance with the time and place agreed upon by both sides.
ARTICLE 18
The simplification of cross-border procedures for the border people, personnel of the two countries who are entitled to build and manage the cross-border facilities, going to or working in a specific trade- economic zone of the border areas, shall be carried out according to the relevant agreements of both sides orbythe competent authorities of both sides.
ARTICLE 19
Cross-border transportation, including transit related arrangements shall be carried out according to the relevant agreements between both sides or by the competent authorities of both sides.
ARTICLE 20
The matters related with opening, operating, closing, type changing and temporary open/close of ports shall be determined in accordance with the “Agreement between the Government of the People's Republic of China and the Government of Nepal on Management of Ports in China-Nepal Border Areas” signed on January 14, 2012.
ARTICLE 21
0.Xx maintain national security and public order, either side may impose temporary restrictions on or suspend the exit/entry of people and their luggages and articles, goods and communication means owing to sanitary and phytosanitary implications or force majeureevent.
Suchrestrictions shall not be applied in case ofmovement of emergency vehicles and vital supplies to be made based on humanitarian grounds.
2. Before imposing such restrictions,the other side shall be informed in advance.
CHAPTER 6
LIAISON SYSTEM OF THE BORDER AREAS
ARTICLE 22
Both sides shall promote economic ties, trade and tourismbetween the border areas, provide facilities for the exchange ofpeople and goods and encourage border cooperation of various forms.Both sides or the competent authorities of both sides may sign related agreements in this regard, and promote the implementation of the relevant agreement according to the laws of respective country.
ARTICLE 23
1. Both sides shall take appropriate measures to establish contacts and develop cooperationofthe border areas of the two countries and set up the boundary representatives' hotline liaison system at an appropriate time.
2. Both sides shall promote official contacts and cooperation between public security, immigration, frontier defense, transportation, customs inspection and quarantine, water conservation, environmental protection and other departments. The lists of administrative divisions of the border areas shall be decided by both sides (see Appendix V). When the border
areas of one side will bechanged due to the adjustments of administrative divisions, the other side shall beduly informed on time.
ARTICLE 24
CHAPTER 7
HANDLING OF BOUNDARY INCIDENTS
1. Boundary representatives or the competent authorities of both sides shall carry out cooperation on the prevention and handling of the following boundary incidents:
(a) Damaging, removing or destroying boundary markers or other boundary facilities;
(b) Shooting towards the other side of the boundary;
(c) Infringing upon the life and health of people of the other side of the boundary or across the boundary;
(d) Infiltration and destruction by terrorists and separatists;
(e) Robbing, stealing and sabotaging the property within the boundaries of the other side;
(f) People, livestock and transportation (aircraft, vehicle) crossing the border illegally;
(g) Crossing the border illegally to engage in production, mining, hunting or other activities;
(h) Carrying people and transporting goods to cross the border illegally;
(i) Cross-border crimes such as smuggling of drugs,gold, relics, arms and ammunition and human trafficking;
(j) Cross-border spread of fire, flood and other natural disasters;
(k) Cross-border spread of epidemic diseases and epidemic situation of people, vector, animals,birds and plants etc.;
(l) Illegal transportation of nuclear, chemical,biological,radiological and other injurious materials;
(m) Other boundary incidents.
2. If the boundary representatives could not reach consensus on the boundary incident
settlement, then they shall solve it through diplomatic channels. The boundary representative of either side has the right to make a decision to hand over any important issue through diplomatic channels, and shall inform the boundary representative of the other side.
ARTICLE 25
1. The boundary representatives and competent authorities of both sides shall jointly take necessary measures to prevent and stop illegal cross-border actions and illegal activities in the border areas.
2. The boundary representatives and competent authorities of both sides shall jointly investigate and negotiate to deal with the proposed indemnity demand claim due to the boundary incidents.
ARTICLE 26
1. When persons crossing the border illegally are found by either side, the boundary representatives or competent authorities of both sides shall investigate and ascertain the identity of the persons crossing border illegally within their own territory, and inform the other sidetimely.
2. The boundary representatives or competent authorities of both sides shall investigate the cases of persons found whilecrossing border illegally, ascertain their identities, cross border facts and reasons as soon as possible and hand them over to the side where they stayed before crossing the border within 7 days from the day when they were detained.
If such personscannot be handed over or received within the set time, the boundary representatives or competent authorities of the other side shall be informed about them and the reason.
3. If the cross-border personnel are citizens of the side which detained them, they neednotbe handed over.
4.If the persons crossing border illegallyare also found to have committed other crimes within the boundaries of the detaining side besides crossing the border, the competent authorities of the side which detained them may detain them for the period of time needed to investigate their criminal offense according to its internal laws.
5. While handing over the persons who havecrossed the borderillegally, the boundary representatives or competent authorities of the detaining side shall provide the boundary representatives of the receiving side with the persons’ cross-border evidence and handover thecommunication means they used when crossing the border, together with their legitimate property that they have brought with them from within the boundaries of the receiving side.
When handing over the sick cross-border persons, case of illness and the related materials shall be handed over together.
6. The procedure for handing over the persons crossing border illegally shall be decided through consultation between the boundary representatives or competent authorities of both sides. The form of the Hand-Over Letter is attached as in Appendix VI.
ARTICLE 27
1. Rights of thepersonscrossing-the border illegallyshall be protected according to the laws of each country and international conventions to which both sides are parties.
Both sides shall treat the persons crossing–the border illegally in fair and humane manner.
2. If the persons crossing the border illegally do not pose a direct threat to the life and personal safety of the frontier personnel or others, weapons shall not be used against them.
Before using weapons, frontier personnel shall clearly send out the warning of preparing to use weapons and fire a warning shot. Using weapons is limited to prevent the unlawful actiononly.
3. If the persons crossing border illegally are injured when caught, timely rescueservice and medical treatment shall be provided.
ARTICLE 28
1. If an unidentified human dead body is found near the boundary, the boundary representatives or competent authorities of both sides shall ascertain its ownership as soon as possible, carry out joint recognition if necessary, negotiate and settle the hand- over process and methods to dispose it off.
2. The procedure for handing over the human dead body shall be decided through consultation by the boundary representatives or competent authorities of both sides. The form of hand-over letter is attached as in Appendix VII.
3. If unclaimed goods and carcasses of livestock are found near the boundary, measures shall be taken to ascertain their ownership and for hand-over or disposal, as appropriate.
ARTICLE 29
1. Aircraft shall cross the border according to relative agreement having the provision of prior approval practice of both sides or the competent authorities of both sides.
2. After one side or its competent authority confirms that there is an aircraft illegally crossing the border and flying into its territorial airspace from the other side, it shall immediately inform the other side or its competent authority of the details of the cross border aircraft and its cross-border time, venue (indicating geographical coordinates), height and flying direction (courses).
3. Either side or its competent authority, after receiving the information about the aircraft crossing the border illegally, shall immediately verify and/or investigate the fact and inform the reason of such crossing to the other side or its competent authority.
If the side owning the aircraft or its competent authority has no information regarding the aircraft, it shall inform the other side or its competent authority and take measures to seek related information.
4. Upon request of either side, competent authorities of both sides may jointly investigate the reason of the aircraft illegally crossing the border.
5. The procedure of exchanging information about aircraft illegally crossing the border shall follow the relative agreement orexisting procedure between both sides or their competent authorities.
CHAPTER 8
THE BOUNDARY REPRESENTATIVES AND THEIR AUTHORITIES, FUNCTIONS AND WORKING PROCEDURES
ARTICLE 30
1. Both sides shall appoint boundary representatives and deputy representatives respectively at corresponding sections of the boundary according to the laws of their own country and this Agreement, and inform each other of the appointments of the boundary representatives and their deputies.
The sections under the jurisdiction of the boundary representatives and their meeting venues will be decided in accordance with Appendix VIII.
2. The boundary representatives of both sides shall carry out their work according to the laws of their own country and this Agreement as well as other bilateral treaties related to the boundary.
3. When the boundary representatives of both sides handle the boundary incidents through consultation, which are related to the functions and rights of relevant competent authorities of both sides, personnel of the said authorities shall be involvedinto the handling.
4. When the boundary representative is not available, a deputy representative shall be authorized to exercise his rights and perform his functions.
5. A boundary representative may appoint his assistant, secretary, interpreter, expert, liaison officer and other staff according to the established procedure.
6. The establishment of boundary representatives shall not affect the existing liaison ways of the related competent authorities.
ARTICLE 31
1. When the boundary representatives, deputy representatives, assistant boundary representatives and other staff members carry out official business related to this Agreement within the boundaries of the other side, their personal safety and the official documents and property they carry shall be inviolable. The communication meansand documents they use and personal articles shall be exempted from inspection at entry/exit.
If there is reasonable doubt that materials which are banned by the other side from entry/exit or should be inspected according to the laws and regulations of the other side, customs of the other side has the right to inspect.
2. Both sides shall provide the personnel mentioned in paragraph 1 of this Article who are carrying out official business related to this Agreement within the boundaries of its own side with necessary assistance, as well as working place and communication means.
3. During their stay within the boundaries of the other side, the personnel mentioned in paragraph 1 of this Article shall abide by the laws of the country where they stay.
ARTICLE 32
The boundary representatives of both sides may, within their functions and rights as determined by this Agreement, jointly decide on the annual plan of activities to maintain the boundary management system at the sections under their jurisdiction and execute the plan together with the authorities on boundary administration and representatives of related departments.
ARTICLE 33
To maintain the boundary management system and prevent and handle the boundary incidents, the boundary representatives of both sides shall exchange the following information when necessary:
1. Situation in the border and border areas and changes that may possibly take place and have taken place.
2. Measures taken to maintain the boundary management system and prevent boundary incidents.
3. Information about possible, preparatoryor actual illegal cross-border activities.
4. Information about the people who attempt to cross the border into the territory of the other side and information as definite identities of the people crossing the border caught within the boundaries of its own side.
5. Information about possible or actual activities of terrorists and separatists in the border areas.
ARTICLE 34
1. The boundary representatives and deputy representatives of both sides shall jointly carry out their work through talks, meetings, joint investigations when needed, exchanging letters or through other means of communication. Talks shall usually be held in turn in the territory of the two countries.
The results of each working talks shall be made into a summary done in duplicate in the Nepali,Chineseand English languages, and signed by the boundary representatives of both sides. The summary shall reflect process of the talks and the decisions adopted as well as measures and time limit to implement the decisions.
2. The meetings between the assistant boundary representatives may be held according to the authorization by the boundary representatives. The results of the meeting shall be made into a summary, which shall come into effect after the confirmation by the boundary representatives of both sides.
ARTICLE 35
1. The boundary representatives of both sides shall implement the resolutionsjointly reached on handling the boundary incidents and inform each other on time of the measures taken to implement the said resolutions.
2. If the boundary representatives cannot reach consensus on the boundary incident they handled, the issue shall be submitted to higher administration orbe settled through diplomatic channels.
ARTICLE 36
1.The proposal of one side to hold meeting between boundary representatives shall be put forward at least 7 days in advance and the other side shall be informed of the time, venue, agenda and participants of the talks. The other side shall reply within 5 days after receiving the notice and try its best to hold the talks according to the time proposed. In case it is not acceptable, alternate time shall be proposed.
2. When the meeting is held on the proposal of the boundary representative of one side, the boundary representative of the other side shall be present in person.
In case the boundary representative of one side is unable to attend the meeting, the deputy representative may attend the meeting instead, of which, the boundary representative of the other side shall be informed in advance.
3. Meetings shall normally be held during the official working hours. If necessary, such meetings may be held at any other time when the situation is critical.
ARTICLE 37
1. With prior consultations, the boundary representatives, deputy representatives and assistantboundary representatives of both sides may carry out a joint on-the-spot investigation to handle the boundary incident. Secretaries, interpreters, liaison officers, experts, witnesses and victims may be brought when necessary.
2. The related expenses for the joint investigation shall be borne by both sides respectively.
3. Results of the investigation shall form a joint record. If the boundary representatives of both sides have different views regarding the cause, process and consequence of the boundary incident under investigation, such differences shall be reflected in the joint record.
ARTICLE 38
1. The boundary representatives and deputy representatives may cross the boundary by the Certificate of Appointment stipulated by this Agreement as attached in Appendix IX in order to perform their functions.
2. The assistant boundary representatives, secretaries, interpreters and liaison officersmay cross the boundary by the Certificate issued by the boundary representatives as attached in Appendix X.
3. Other necessary personnel may cross the boundary by the certificate of one-time round trip signed and issued by the boundary representatives as attached in Appendix XI.
4. The personnel mentioned in Paragraphs 1, 2 and 3 of this Article can only cross the boundary at the place agreed beforehand and the other side shall be informed of the specific date and time of each cross-border at least 24 hours in advance.
ARTICLE 39
1. The handing-over of persons crossing border illegally, human dead body, cross-border livestock, property and letters shall be carried out at the place agreed to by the boundary representatives of both sides. Specific modes of liaison shall be decided through consultation by the boundary representatives of both sides.
2. The handing-over of persons crossing border illegally and human dead body shall be done with the boundary representatives, deputy representatives or assistant boundary representatives present on the scene. The handing over of letters, cross-border livestock and property may be done by other staff members of both sides entrusted by the boundary representatives.
3. The forms of the Hand-over Letter of letters,PropertyHand-over Letterand Hand-over Letter of Cross-border Livestock are defined by Appendix XII, XIII and XIV of this Agreement respectively.
CHAPTER 9 IMPLEMENTATION MECHANISM
ARTICLE 40
To implement this Agreement, both sides shall set up the Nepal-China Boundary Joint Commission, which shall carry out work in accordance with the Constitution of Commission (see Appendix XV) attached to this Agreement.
CHAPTER 10 FINAL PROVISIONS
ARTICLE 41
1. All the appendices of this Agreement are the inseparable parts of this Agreement.
2. This Agreement may be amended or supplemented by consensus of both sides through consultation.
ARTICLE 42
This Agreement shall enter into force on the first day of the next month following the day of the receipt of the later notification in writing through diplomatic channel, by which the both sides shall notify each other on the completion of internal procedures necessary for entry into force of this Agreement.
This Agreement shall remain valid for a period of ten years. Unless either side requests in writing the termination of this Agreement six months before its expiration, its validity shall be automatically extended for another ten years and shall thereafter be renewable accordingly.
Done on 13 October 2019 in Kathmandu in duplicate each written in theNepali, Chinese and English languages, all three texts being equally authentic. In case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Representative Government of Nepal
Representative Government of
the People’s Republic ofChina
Appendix I
The Form of the Record of the Repair and Reconstruction of Boundary Marker No.
According to the stipulations of Article 4 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ----------------- (date, month, year), Representative-----------------------------
------ (name) of ----------------------- (name of the competent authority) of -------------------------
---------- (name of the country) ------------------- (repaired or rebuilt) Boundary marker No. ----
-- on ------------------------------------ (date, month, year) in the presence of Representative -----
(name) of
-------------------------- (name of the country).
(name of competent authority) of
Boundary Marker No. ------------------ (explain the process and reason of the repair or reconstruction of the boundary marker).
The above-mentioned work is completed according to the stipulations of -------------------------
--------- (name of the demarcation document or the joint inspection document) signed on ------
(date, month, year).
The record is done in duplicate inNepali, Chinese and English languages, all texts being equally xxxxxxxxx.Xx case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Representative of Representative of
(Name of the competent authority of (Name of thecompetent authority of Nepal) People's Republic of China)
(Signatures) (Signatures)
Appendix II
The Form of the Record of the Boundary Marker No which
cannot be Rebuilt at its Original Location after being damaged, Moved orDestroyed
According to the stipulations of Article 4 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ----------------- (date, month, year), representative-----------------------------------
(name) of ----------------------- (name of the competent authority) of -----------------------------------
(name of the country), in the presence of representative -------------- (Name) of (name
of the competent authority) of (name of the country), confirmed that Xxxxxxxx
Marker No. ---------------------------- was (damaged, moved or destroyed) and can not be
rebuilt at its original location according to the stipulation of (name of the
demarcation document or the Joint Inspection Document) signed on (date, month, year).
Boundary Marker No (explain the conditions and reason why it cannot be restored
or rebuilt at its original location.)
Both sides agreed that they shall report to the China-Nepal Boundary Joint Commission respectively in this regard.
This Record is done in duplicate inNepali, Chinese and English languages, all texts being equally authentic. In case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Representative of Representative of
(Name of the competent authority of (Name of thecompetent authority of Nepal) People's Republic of China)
(Signatures) (Signatures)
Appendix III
The Form of the Record of the Re-erection of Boundary Marker No at New Location
After Being Damaged, Moved or Destroyed
According to the stipulation of Article 4 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on (date, month , year) and the decision of the Nepal-China Boundary
Joint Commission of ------------(date, month , year), representative -----------------(name) of ------------
--- (Name of the country) of the Joint Expert Group, in the presence of representative ----------------
(name) of ----------------- (Nepal or China), re-erected at new location the (damaged,
moved or destroyed)
Boundary marker No (Explain the conditions and reasons why it is re-erected
at new location).
The register (as stipulated in Article 4(4)) of the re-erected boundary Marker No. ------------------------
- at new location is drafted according to ------------------ (the demarcation document or the Joint Inspection Document) signed on (date, month and year).
This record is done in duplicate in Nepali, Chineseand English languages, all texts being equally xxxxxxxxx.Xx case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Representative of Representative of
(Name of the competent authority of (Name of thecompetent authority of Nepal) People's Republic of China)
(Signatures) (Signatures)
Appendix IV
The Form of the Note Requesting for Agreement to the Aircraft Cross-Border Flying
(Ministry of Foreign Affairs /Embassy), of -
-------- (name of country) presents its compliments to ---------------------------
(Embassy/Ministry of Foreign Affairs ) of (name of country) and with
reference to Article 14 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ------------------------------------- (date, month, year) has the honor to ask for permission for the followingaircraft to cross the border:
1. Flight purpose:
2. Flight indexes:
a. Flight period and specific starting date and time;
b. Flight range, geographical coordinates of entry/exit 25 km regional point and flight direction;
c. Flight altitude;
d. Cross-border place planned in the process of flying (coordinates, residential area or flying sketch map);
e. Flight cross-border depth;
3. Aircraft indexes:
a. Owner;
b. Type and model;
c. Color;
d. Identification mark;
e. Fuselage number;
f. Call sign;
g. Whether equipped with radar device
h. Weight
4. Camera indexes:
a. Type and model:
b. Focal distance:
(Ministry of Foreign Affairs /Embassy) of -
-- (name of country) would be very grateful for the agreement and earliest reply.
-------------------- (Ministry of Foreign Affairs/Embassy)…………of. (Name of the country) avails itself of this opportunity to renew tothe (Ministry of Foreign Affairs/Embassy)
of (Name of the country) theassurances of its highest consideration.
Appendix V
List of Administrative Divisions of the Border Areas
According to the stipulations of Article 23 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ---------------------------- (date, month, year), the list of Administrative Divisions of the border areas is defined as follows:
1. Nepal (name) District
2. The People's Republic of China:
(name) County
Appendix VI
The Form of the Hand-over Letter of Persons CrossingBorder Illegally
No.:
Date:
Time:
Venue:
According to the stipulation of Article 26 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ----------------- (date, month, year) ----------------- (name , designation) handed over and ------------(name, designation) received the person crossing the border illegally -------------------------------- (nationality, name, sex, place of birth and date of birth).
The said person crossed the border at ----------------------------- (name of the place and the number of the boundary marker nearby) on (date, month,year) and was caught
at ----------------- (name of the place and the number of the boundary marker nearby) at --------
(time)
(date, month, year) by -
(catcher).
Reason of crossing the border : --.
In the meantime, the following means of transportationproperty (Personal belongings) were handed over ----------------------- (name, country and main feature). If any means of transportation or property could not be handed over, the reason of which should be explained. During the hand-over---------------------------- (write down other related issues that need to be explained during the hand-over).
This hand-over letter is done in duplicate in Nepali, Chinese and English language, all texts being equally authentic. In case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Handed-over by: Received by:
(Sign, Seal) (Sign, Seal)
Appendix VII
The Form of the Hand-over Letter of Human Dead Body
No.:
Date:
Time:
Venue:
According to the stipulation of Article 28 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management system" signed on -
---------------- (date, month, year) ----------------- (Name, designation) handed over and ------------
(Name , designation) received human dead bodies -------------------------------- (quantity, name, sex and main feature). The above-mentioned human dead bodies were found by (finder)
at ------------------ (name of the place and number of the boundary marker nearby) at ------------------
(time), ------------------ (date, month, year). After confirmation of both sides, the above-mentioned
people were citizens of --------------------------- (country) . The possible reason of their death is --------
.
In the meantime, the following property/belongings were handed over (name, quantity
and main feature. If there were some property that could not be handed over, give reasons for that.) During the hand-over---------------------------- (write down other related issues that need to be explained).
This hand-over letter is done in duplicate in Nepali,Chineseand English languages, all texts being equally authentic. In case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Handed-over by : Receivedby:
(Signature, Seal) (Signature, Seal)
Appendix VIII
The Section Under the Jurisdiction of the Boundary Representatives and their Meeting Venues
According to the stipulation of Article 30 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ----------------- (date, month, year), The section under the jurisdiction of the boundary representatives and their meeting venues are defined as follows:
1. The People's Republic of China:
a. The section under the jurisdiction: From the startingpoint of the western end of the China-Nepal boundary to
b. Meeting venues: Meeting station
2. Nepal:
a. The section under the jurisdiction: From the starting point of the western end of the Nepal-China boundary to
b. Meeting venues: Meeting station
Appendix IX
The Form of the Certificate of Appointment of Boundary Representatives and Deputy Representatives
Front cover : National emblem and Country's name First page : Certificate of Appointment
Second page : Photo, Seal and holder's signatures Third page :
According to the stipulation of Article 38(1) of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management system" signed on ----------------- (date, month, year), the government of (country's
name) appoints --------------- (Name, designation/military rank) (Boundary
Representative/Deputy Representative) of ------------ (section's name) of the Nepal-China boundary---------------- (Name, designation/military rank) is authorized to fulfill the duties stipulated by the aforesaid Agreement and has the right to cross the China-Nepal boundary and stop over in the border areas of (Country's name).
Authorized by (Name, designation /military rank )
Signature, seal (date, month, year)
Fourth pages (corresponding language) Text of the third page
Appendix X
The Form of the Certificate for Assistant Boundary Representative, Secretary, Interpreter and Liaison Officer
Front cover : National emblem and country's name First page : Certificate of Appointment
Second page : Photo, seal and xxxxxx'x signatures Third page :
According to the stipulations of Article 38(2) of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management system" signed on ----------------- (date, month year) (name) is appointed --
----------------------- (designation) of the Boundary Representative of --------------------------
(section's name) of the Nepal-China boundary ------------------------- (Name, designation / military rank) is authorized to fulfill, the duties stipulated by the aforesaid Agreement and, therefore, has the right to cross the Nepal-China boundary and stopover in the border areas of
(country's name).
Boundary Representative (Name, designation / military rank)
of Section
of (country's name)
Signature, Seal (date, month , year)
Fourth pages (corresponding language) Text of the third page
Appendix XI
The Form of Certificate of one-time Round Trip Crossing the Nepal-China Boundary
First page : Certificate of One-Time Round Trip Crossing the Nepal-China Boundary
Second page : According to the stipulationof Article 38(3) of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ----------------- (date, month, year) -------------------
--- (name) has the right to cross the Nepal-China boundary for a one-time round trip at --------
---------------- section of ------------------- (country's name) and may stop over in the border
areas of ---------------------- (country's name) from -------------------- (date, month, year) to -----
(date, month, year).
Boundary Representative (Name, designation / military rank)
Of Section
Of (country's name)
Signature, Seal (date, month, year)
Third page (corresponding language) Text of the second page
Appendix XII
The Form of the Hand-over Letter of Letters
No.:
Date: Time: Venue:
According to the stipulation of Article 39 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management system" signed on ----------------- (date, month, year) ----------------- (Name, designation)
handed over and ------------(Name, designation) received the letter (number)
from ------------------------- Section Boundary Representative of (country's
name) to ----------------------- Section Boundary Representative of (country's
name).
Both sides confirmed after inspection that the aforesaid letter was sealed in good condition.
This hand-over Letter is done in duplicate inNepali,Chinese and English languages, all texts being equally xxxxxxxxx.Xx case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Delivered by: Received by:
(Signature) (Signature)
Appendix XIII
The Form of the Property Hand-Over Letter
No.:
Date: Time: Venue:
According to the stipulation of Article 39 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management system" signed on -
---------------- (date, month, year) ----------------- (Name, designation) handed over and ------------
(Name, designation ) received the property (name, quantity and main features).
The aforesaid property was found by ---------------- (the finder) at (place and the
number of boundary marker nearby) at (time, date, month, year).
After confirmation of both sides, the said property belongs to (country's
name).
During the hand-over---------------------------- (write down other related issues that needed to be explained at hand-over).
This hand-over Letter is done in duplicate in Nepali,Chinese and English languages, all texts being equally authentic. In case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Handed-over by: Received by:
(seal, Signature) (seal, Signature)
Appendix XIV
The Form of the Hand-over Letter of Cross-Border Livestock
No.:
Date: Time: Venue:
According to the stipulation of Article 39 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management System" signed on ----------------- (date, month, year) ----------------- (Name, designation ) handed over and (Name, designation ) received the livestock (variety, quantity, sex,
hair color, age, mark and other features) which crossed the border (time, venue, and the number of boundary marker nearby) from the territory of ------------------ (country's name).
During the hand-over---------------------------- (write down other related issues that needed to be explained at hand-over).
This hand-over letter is done in duplicate in Nepali, Chineseand English languages, all texts being equally xxxxxxxxx.Xx case of divergence of interpretation, the English text shall prevail.
Handed-over by: Received by:
(Signature, Seal) (Signature, Seal)
Appendix XV
Constitution of Nepal-China Boundary Joint Commission
According to the stipulation of Article 40 of the "Agreement between the Government of Nepal and the Government of the People's Republic of China on the Boundary Management system" (hereinafter referred to as the Agreement), signed on ----------------- (date, month, year), the Constitution of Nepal-China Boundary Joint Commission (hereinafter referred to as the Commission) is defined as follows:
CHAPTER 1
Formation of the Commission
The Commission shall consist of a Chief Representative of appropriate rank and a certain number of delegates appointed by both sides according to the stipulated procedure of their respective internal laws. Experts and technicians could be involved in the Commission when necessary. The first appointments should be made within 3 months after the Agreement comes into effect and noticed to each other through diplomatic channels.
CHAPTER 2
Responsibility of the Commission
The Commission shall carry out its work according to the stipulations of the Agreement and have the following responsibilities:
a. The repair, reconstruction, restoration and re-erection of boundary markers at new location, as and when needed;
b. To approve and supervise the projects and programs of cross-border water;
c. To approve and supervise the projects of cross-border facilities;
d. To appoint representatives in-Charge of various specific boundary affairs according to the need;
e. To amend or supplement the appendixes of the Agreement;
f. To work out differences in explanations of the clauses of the Agreement in the process of implementing the Agreement;
g. To discuss and settle the boundary incidents which the boundary representatives could not settle;
h. To supervise the implementation of the Agreement;
i. To negotiate and resolve other important issues related to the maintenance of the Nepal-China Boundary Management System.
CHAPTER 3
Working-ways of the Commission
1. The Commission shall carry out its work by ways of holding plenary sessions or meetings of the Chief Representatives. Working results shall be made into a summary, done in duplicate in Nepali,Chineseand English languages, which shall come into effect when signed by the chief representatives of both sides. If the Chief Representative of one side is unable to attend the session or meeting, he/she shall authorize a commission member of its side to sign on his/her behalf.
The Commission shall work out a written decision on the settlement of issues mentioned in Chapter 2 of this constitution.
2. The Commission may also carry out their work by letters or other ways decided by both sides through consultation.
CHAPTER 4
Meeting Mechanism of the Commission
1. Meetings of the Commission include plenary session and the meeting of the Chief Representatives. The plenary session shall be held once a year by turns in the two countries. The first Commission plenary session will be held within a year after the Agreement comes into effect. Time, venue and agenda of the session shall be decided through diplomatic channels.
Either side may suggest holding a meeting of the Chief Representatives when necessary.
Experts of both sides may be invited to attend the plenary session and meeting of the Chief Representatives when necessary.
2. Plenary session and meeting of the Chief Representatives shall be presided over by the side where the meetings are held.
3. The Commission shall work out rules of procedure by itself, which shall come into effect after adopted by the plenary session.
4. Working languages of the Commission are Nepali,Chinese and English.
CHAPTER 5
Expenses of the Commission
1. Costs associated with plenary session and meeting of the Chief Representatives including venue and local transportation shall be provided by the side where the meetings are held.
2. Other expenses incurred from the Commission shall be executed subject to the suggestion put forward by the plenary session or the meeting of the Chief Representatives and the approval of the Governments of the two countries.