Beoordeling op basis van uw verzoek
Beoordeling op basis van uw verzoek
Ik ben van mening dat werken volgens de bijgevoegde overeenkomst niet leidt tot de verplichting loonheffingen af te dragen of te voldoen, omdat werken overeenkomstig de door u voorgelegde overeenkomst niet leidt tot een (fictieve) dienstbetrekking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Bij mijn beoordeling ga ik uit van de op dit moment geldende regelgeving.
Hierna geef ik een toelichting op mijn beoordeling. Hierbij komen de volgende onderwerpen aan de orde:
1. De privaatrechtelijke dienstbetrekking en de gezagsverhouding.
(Ik concludeer dat bij werken op basis van de door u voorgelegde overeenkomst geen sprake is van een dienstbetrekking vanwege het ontbreken van een gezagsverhouding.)
2. De fictieve dienstbetrekkingen.
(Voor specifieke arbeidsrelaties gelden ‘fictieve dienstbetrekkingen’. Ik maak op dit punt een voorbehoud bij mijn beoordeling.)
3. De reikwijdte van deze beoordeling.
(Mijn standpunt geldt onder de voorwaarde dat opdrachtgever en opdrachtnemer in de praktijk ook volgens de voorgelegde overeenkomst handelen. Ik heb de overeenkomst uitsluitend beoordeeld voor de loonheffingen.)
4. Het gebruik van de beoordeelde overeenkomst.
(Kenmerknummer Belastingdienst; geldigheidsduur en gevolgen van aanvullingen en wijzigingen.)
Toelichting bij deze beoordeling
1. Geen privaatrechtelijke dienstbetrekking
Ik ben van mening dat het werken volgens de bijgevoegde overeenkomst niet leidt tot een privaatrechtelijke dienstbetrekking. Uit de beoordeling komt naar voren dat op basis van de overeenkomst geen sprake is van een gezagsverhouding. Hierna zal ik ingaan op de algemene vereisten die gelden voor een arbeidsovereenkomst. Ik zal ook aangeven welke onderdelen van de overeenkomst het meest bepalend zijn voor mijn beoordeling.
Arbeidsovereenkomst
Een echte dienstbetrekking is gebaseerd op de arbeidsovereenkomst (artikel 7:610 BW). Een arbeidsovereenkomst is aanwezig als aan drie voorwaarden is voldaan:
1. De werknemer moet persoonlijk arbeid verrichten.
2. De werkgever moet de werknemer een beloning betalen voor de verrichte arbeid.
3. De werkgever kan de werknemer bindende aanwijzingen en instructies geven over het verrichten van de arbeid op zodanige wijze dat sprake is van een ‘gezagsverhouding’.
Als tenminste één van de drie elementen ontbreekt is geen sprake van een arbeidsovereenkomst. Mogelijk is dan nog wel sprake van een fictieve dienstbetrekking. Aan de hand van voorgelegde overeenkomsten beoordeelt de Belastingdienst of de daarin opgenomen bepalingen al dan niet bijdragen aan de aanwezigheid van elk van de hiervoor genoemde elementen van een arbeidsovereenkomst.
Geen gezagsverhouding
Ik kom tot het oordeel dat op basis van de voorgelegde overeenkomst geen sprake is van een gezagsverhouding. Hiervoor is van belang in hoeverre de opdrachtgever het recht heeft om opdrachten en aanwijzingen te geven voor het werk dat moet worden gedaan. Uit afspraken over instructie, leiding, toezicht en verantwoordingsplicht, die betrekking hebben op de directe werkzaamheden of andere elementen van de arbeidsrelatie, leidt de Belastingdienst af of sprake kan zijn van werkgeversgezag. Ook afspraken die betrekking hebben op het al dan niet mogen werken voor derden, regeling van klachten, e.d. kunnen hiervoor van belang zijn.
Op basis van de verschillende elementen van de overeenkomst, in samenhang bezien, heb ik geoordeeld dat geen sprake is van een gezagsverhouding. Het meest duidelijk komt dit naar voren in art. 1, lid 5 en artikel 2, de leden 3, 4 en 5 van de overeenkomst, waarin de instructiebevoegdheid van de opdrachtgever nadrukkelijk wordt beperkt.
2. Voorbehoud toepasselijkheid enkele fictieve dienstbetrekkingen
In gevallen waarin geen sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking kennen de loonheffingen voor een aantal situaties ‘fictieve dienstbetrekkingen’ (gelijkstellingen).
Sinds 1 mei 2016 kunnen de opdrachtgever en de opdrachtnemer er samen voor kiezen om de fictieve dienstbetrekkingen voor thuiswerkers en gelijkgestelden niet op hun arbeidsrelatie van toepassing te laten zijn. Die gezamenlijke keuze moet blijken uit de afspraken die de opdrachtgever en de opdrachtnemer vóór de eerste betaling hebben vastgelegd. In de onderstaande overeenkomst is opgenomen dat de fictieve dienstbetrekkingen voor thuiswerkers en gelijkgestelden niet van toepassing zijn. (Zie het vierde bolletje van de overwegingen in de bijgevoegde overeenkomst.)
Let op!
Bij mijn beoordeling, maak ik een voorbehoud voor de situaties waarin andere fictieve dienstbetrekkingen van toepassing zijn, omdat ik dit niet kan beoordelen op basis van de door u voorgelegde overeenkomst. Xxxx de bijlage voor meer informatie over fictieve dienstbetrekkingen.
3. Zekerheid onder voorwaarde conforme feitelijke uitvoering
De opdrachtgever hoeft geen loonheffingen af te dragen of te voldoen als partijen in de praktijk handelen conform hetgeen zij overeen zijn gekomen in de door de Belastingdienst beoordeelde overeenkomst op grond waarvan geen sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking.
Ik heb mijn standpunt gegeven naar aanleiding van het door u ingediende verzoek om vooroverleg. Ik heb mijn oordeel uitsluitend gebaseerd op de tekst van de door u voorgelegde (model)overeenkomst. Op mogelijk in uw situatie eerder ingenomen standpunten wordt niet teruggekomen.
Uitsluitend oordeel loonheffingen
Een overeenkomst is de vastlegging van afspraken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. De Belastingdienst beoordeelt overeenkomsten alleen op de elementen die van belang zijn om de vraag te kunnen beantwoorden of sprake is van de plicht tot het afdragen of voldoen van loonheffingen. De Belastingdienst kan op basis van een voorgelegde overeenkomst geen oordeel geven over de fiscale kwalificatie van de inkomsten van de opdrachtnemer in de inkomstenbelasting. Het standpunt voor de loonheffingen heeft evenmin betekenis voor de omzetbelasting.
Ook als deze overeenkomst gebruikt wordt door een opdrachtnemer die een niet-natuurlijk persoon is (zoals een besloten vennootschap), houdt het oordeel slechts in dat de opdrachtgever geen loonheffingen verschuldigd is. Dit oordeel heeft geen betekenis voor de vennootschapsbelasting. Ook ten aanzien van overige specifieke (niet fiscale) wet- en regelgeving, kan de Belastingdienst geen oordeel geven.
4. Kenmerknummer beoordeling
Deze beoordeling is bij de Belastingdienst geregistreerd onder nummer 90616.58089-1.
Verwijzing naar de beoordeling
Als opdrachtgever en opdrachtnemer ervoor kiezen om te werken volgens een door de Belastingdienst beoordeelde overeenkomst, is het belangrijk dat dit duidelijk wordt
vastgelegd. Daarvoor kan bijvoorbeeld in de overeenkomst tussen opdrachtgever en opdrachtnemer de volgende tekst worden opgenomen:
‘Deze overeenkomst is gebaseerd op de door de Belastingdienst op 6 september 2016 onder nummer 90616.58089-1 beoordeelde overeenkomst.’
Geldigheidsduur beoordeling
Deze beoordeling van de voorgelegde (model)overeenkomst heeft een geldigheidsduur van vijf jaar, te rekenen vanaf de datum van de goedkeuring, onder voorbehoud van wijzigingen in relevante wet- of regelgeving gedurende die vijf jaar. Ook jurisprudentie kan aanleiding zijn deze beoordeling van de (voorbeeld)overeenkomst voor de toekomst in te trekken. Daarbij zal de Belastingdienst de beginselen van behoorlijk bestuur in acht nemen.
Aanvullingen en wijzigingen beoordeelde overeenkomst
Indien in de daadwerkelijk gebruikte (ingevulde) overeenkomst bepalingen worden toegevoegd of worden gewijzigd, kan dit gevolgen hebben voor mijn oordeel. Hetzelfde geldt ten aanzien van niet bij het verzoek aan de Belastingdienst voorgelegde relevante bepalingen, overeenkomsten (met derden), bijlagen, voorschriften, etc., zoals bijvoorbeeld voorschriften van derden.
Aanvullingen en/of wijzigingen zijn wel mogelijk, voor zover deze geen afbreuk doen aan het karakter van de overeenkomst. Hiervoor verwijs ik naar de bovenstaande uitleg over de wijze van beoordelen van deze overeenkomst. Over de voorgelegde overeenkomst is op basis van het verzoek en de daarin opgenomen afspraken geoordeeld dat geen sprake is van een gezagsverhouding. Ingeval van aanvullingen of wijzigingen die afbreuk doen aan dit onderdeel kan aan de overeenkomst na wijziging in elk geval niet meer de zekerheid worden ontleend dat opdrachtgever geen loonheffingen hoeft af te dragen of te voldoen. Wijzigingen of aanvulling op ondergeschikte punten zijn dus mogelijk en hebben geen gevolgen voor de uitkomst van de beoordeling.
Geen aansprakelijkheid voor schade
De Belastingdienst heeft de overeenkomst uitsluitend beoordeeld met het oog op het geven van zekerheid voor het werken buiten dienstbetrekking in het kader van de loonheffingen. De Belastingdienst is niet aansprakelijk voor gevolgen, van welke aard dan ook, van het gebruik van de overeenkomst.
Bijlage
Algemene informatie over fictieve dienstbetrekkingen en de gageregeling voor bepaalde artiesten
Voorbehoud toepasselijkheid enkele fictieve dienstbetrekkingen
In gevallen waarin geen sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking kennen de loonheffingen voor een aantal situaties ‘fictieve dienstbetrekkingen’ (gelijkstellingen).
Mocht een van deze situaties zich voordoen, dan kan de opdrachtgever aan deze beoordeling niet de zekerheid ontlenen dat hij geen loonheffingen is verschuldigd.
De onderstaande algemene informatie heb ik volledigheidshalve opgenomen.
Fictieve dienstbetrekkingen
Overzicht arbeidsrelaties die onder voorwaarden worden aangemerkt als fictieve dienstbetrekkingen
− Aanneming van werk
− Tussenpersonen, agenten
− Stagiaires
− Meewerkende kinderen
− Commissarissen
− (Statutaire) bestuurders van lichamen
− Sekswerkers
− Topsporters
− Werken door tussenkomst van een derde (intermediair)
− Thuiswerkers
− Gelijkgestelden (als niet-ondernemer met een bepaalde regelmaat een periode werken voor dezelfde opdrachtgever)
− Opting-in (kiezen voor dienstbetrekking)
− (Partners van) houders van een aanmerkelijk belang, die arbeid verrichten voor het desbetreffende lichaam
− Artiesten en beroepssporters die werken op basis van een overeenkomst van korte duur
− Bemanning van vissersvaartuigen (deelvissers)
Meer informatie over de hierboven genoemde regelingen kunt u vinden op de website van de belastingdienst en in het Handboek loonheffingen.
Let op!
Sinds 1 mei 2016 kunnen de opdrachtgever en de opdrachtnemer er samen voor kiezen om de fictieve dienstbetrekkingen voor thuiswerkers en gelijkgestelden niet op hun arbeidsrelatie van toepassing te laten zijn. Dat geldt ook voor bepaalde artiesten die optreden op basis van een overeenkomst van korte duur. Die gezamenlijke keuze moet blijken uit de afspraken die de opdrachtgever en de opdrachtnemer vóór de eerste betaling hebben vastgelegd.
Tijdens de parlementaire behandeling van de Wet DBA is aangekondigd dat er een wijziging van regelgeving komt, met betrekking tot de fictieve dienstbetrekking voor de commissaris. Vooruitlopend hierop, bevat het besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 14 maart 2016, Stcrt. 2016, nr. 14756 een goedkeuring om de arbeidsverhouding van een commissaris met ingang van 1 mei 2016, niet aan te merken als fictieve dienstbetrekking.
Voorbeeld Modelovereenkomst ontwerpopdrachten
(geen gezag)
Deze door de belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst wordt gebruikt om vast te leggen dat er geen gezagsverhouding bestaat tussen opdrachtgever en opdrachtnemer in een ontwerpopdracht. Dit biedt zekerheid dat er geen sprake is van een dienstverband.
De ondergetekenden:
1. ......................................................................................................................
gevestigd te ................................ aan de ........................................................
en ingeschreven bij de KvK te …………….. onder nummer ,
rechtsgeldig vertegenwoordigd door haar [functie]
de heer/mevrouw ............................................................................................
hierna te noemen Opdrachtgever, en
2. ......................................................................................................................
gevestigd te ................................ aan de ........................................................
en ingeschreven bij de KvK te …………….. onder nummer ,
hierna te noemen Opdrachtnemer,
nemen bij het aangaan van de overeenkomst het volgende in aanmerking:
• Opdrachtgever is werkzaam op het gebied van ;
• Opdrachtnemer is sinds voor eigen rekening en risico werkzaam als zelfstandig
.................... [grafisch/industrieel etc.] ontwerper / illustrator / (interieur)architect;
• Opdrachtgever en opdrachtnemer hebben niet de bedoeling – en sluiten dit dan ook uit – dat door de onderhavige overeenkomst van opdracht een arbeidsovereenkomst in de zin van art. 7:610 e.v. BW, noch een fictieve dienstbetrekking ontstaat tussen Opdrachtgever en opdrachtnemer of de, voor de uitvoering van de diensten, door opdrachtnemer beschikbaar gestelde persoon of personen;
• Partijen kiezen ervoor om in voorkomende gevallen de fictieve dienstbetrekking van thuiswerkers of gelijkgestelden zoals bedoeld in de artikelen 2b en 2c Uitvoeringsbesluit Loonbelasting 1965 en de artikelen 1 en 5 van het Besluit aanwijzing gevallen waarin arbeidsverhouding als dienstbetrekking wordt beschouwd (Besluit van 24 december 1986, Stb. 1986, 655) buiten toepassing te laten, en daartoe deze overeenkomst op te stellen en ondertekenen voordat uitbetaling plaatsvindt;
• Opdrachtgever en opdrachtnemer xxxxxx uitsluitend met elkaar te contracteren op basis van een
overeenkomst van opdracht in de zin van art. 7:400 e.v. BW;
• Partijen willen de wijze waarop zij gaan samenwerken vastleggen in deze overeenkomst.
Partijen verklaren het volgende te zijn overeengekomen:
1 De opdracht
1.1 Opdrachtnemer en Opdrachtgever zijn voornemens één of meer opdrachtovereenkomsten te sluiten ten behoeve van het tot stand brengen van één of meer [ontwerpen / illustraties / …..] dan wel tot het verlenen van bepaalde ontwerpdiensten (hierna: Opdrachtovereenkomst).
1.2 Indien mogelijk beschrijven partijen in de briefing dan wel in de Opdrachtovereenkomst zo nauwkeurig mogelijk het doel en de inhoud van de opdracht, en het beoogde resultaat daarvan.
1.3 Deze Opdrachtovereenkomst wordt als bijlage aan deze Modelovereenkomst gehecht. De Modelovereenkomst is een aanvulling op de Opdrachtovereenkomst(en), en beoogt slechts de aspecten voor de loonbelasting en sociale verzekeringen te regelen.
1.4 De Opdrachtovereenkomst zal geen afbreuk doen aan hetgeen in deze Modelovereenkomst is geregeld.
1.5 Opdrachtgever is niet verplicht Opdrachtnemer opdracht(en) te geven, terwijl Xxxxxxxxxxxxx ook niet verplicht is om opdracht(en) van Opdrachtgever te aanvaarden. Opdrachtgever is zich ervan bewust dat Opdrachtnemer ook werkzaamheden verricht voor andere opdrachtgevers.
2 Uitvoering van de opdracht
2.1 Opdrachtnemer spant zich ervoor in om de opdracht zorgvuldig en onafhankelijk uit te voeren, de belangen van de Opdrachtgever naar beste weten te behartigen en te streven naar een voor een de Opdrachtgever bruikbaar resultaat, zoals van een redelijk en professioneel handelend ontwerper kan en mag worden verwacht. Voor zover noodzakelijk zal Opdrachtnemer Opdrachtgever op de hoogte houden van de voortgang van de werkzaamheden.
2.2 Opdrachtgever doet al datgene, wat redelijkerwijs nodig of wenselijk is om een tijdige en juiste levering door Opdrachtnemer mogelijk te maken, zoals het tijdig (laten) aanleveren van volledige, deugdelijke en duidelijke gegevens of materialen, waarvan Opdrachtnemer aangeeft of waarvan Opdrachtgever begrijpt of redelijkerwijs dient te begrijpen, dat deze noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de opdracht.
2.3 Opdrachtnemer deelt de in Opdrachtovereenkomst genoemde werkzaamheden zelfstandig in en bepaalt binnen de grenzen van de redelijkheid zelf het tijdstip en tijdsduur van zijn/haar werkzaamheden. Voor zover nodig voor de uitvoering van de opdracht, vindt afstemming plaats met Opdrachtgever en bij de opdracht betrokken derden, zodat de uitvoering optimaal zal verlopen.
2.4 Opdrachtnemer is bij het uitvoeren van de overeengekomen werkzaamheden geheel zelfstandig. Hij/zij verricht de overeengekomen werkzaamheden naar eigen inzicht en zonder toezicht of leiding van Opdrachtgever.
2.5 Opdrachtgever kan (tussentijds) feedback en aanwijzingen geven omtrent het beoogde doel van de opdracht, zoals omschreven in de briefing dan wel in de Opdrachtovereenkomst, en voor zover dit niet de wijze van uitvoeren van de opdracht raakt. Opdrachtnemer is vrij in de wijze waarop hij/zij deze feedback en aanwijzingen van opdrachtgever gebruikt.
3 Overige
3.1 In geval van tegenstrijdigheid tussen de Opdrachtovereenkomst(en) en deze Modelovereenkomst, is de tekst van deze Modelovereenkomst leidend, voor zover de tekst in de Opdrachtovereenkomst(en) ertoe kan leiden dat toch sprake is van een (fictief) dienstverband. In de overige gevallen gaat de tekst van de Opdrachtovereenkomst(en) voor.
3.2 Deze overeenkomst is gelijkluidend aan de door de Belastingdienst op 2016 onder
nummer goedgekeurde Modelovereenkomst voor ontwerpopdrachten (geen gezag).
Aldus overeengekomen en in tweevoud opgemaakt:
................................................(plaats),
............................................................................(datum)
................................................................................................................................
Opdrachtgever Opdrachtnemer
Mogelijke opdrachtovereenkomst(en):
- Offerte/opdrachtbevestiging ontwerpopdracht
- Overeenkomst voor illustratoren/animatoren
- Overeenkomst ontwerp en opmaak periodieken
- Duurovereenkomst ontwerpopdrachten
- Opdracht- of freelance-overeenkomst voor ontwerpbureau (opdrachtgever)
- Opdracht- of freelance-overeenkomst voor ontwerper (opdrachtnemer)
Toelichting BNO Modelovereenkomst ontwerpopdrachten (geen gezag)
1 Voor wie bedoeld?
Deze modelovereenkomst is ontwikkeld door de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) en is bedoeld voor zelfstandig ontwerpers (zzp’ers) in alle disciplines (grafisch, communicatie, interactie, digital, industrieel, ruimtelijk, interieur, illustratie, animatie, etc.) en hun opdrachtgevers, en kan vanaf mei 2016 gebruikt worden om zekerheid te krijgen dat buiten dienstbetrekking wordt gewerkt. Het systeem van door de belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten, DBA (Deregulering Arbeidsrelaties) komt in de plaats van de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie), welke per 1 mei 2016 is komen te vervallen. Er geldt een overgangsperiode van een jaar tot 1 mei 2017.
2 Voor welke situatie is deze Modelovereenkomst?
Als de arbeidsrelatie aan de onderstaande drie kenmerken voldoet, is er sprake van een dienstverband (en dus niet van een opdrachtsituatie):
1. de werkgever kan de werknemer bindende aanwijzingen geven over het verrichten van de arbeid op zodanige wijze dat sprake is van een ‘gezagsverhouding’;
2. de werknemer moet persoonlijk arbeid verrichten; en
3. de werkgever moet de werknemer beloning betalen voor de verrichte arbeid. Wanneer één van deze kenmerken ontbreekt, is er geen dienstverband en hoeven er geen loonheffingen ingehouden te worden.
Deze BNO Modelovereenkomst ontwerpopdrachten (geen gezag) kan gebruikt worden in de situatie dat de gezagsverhouding ontbreekt (kenmerk 1).
Dat is het geval als de opdrachtnemer vrij is om de ontwerpopdracht zelfstandig, naar eigen inzicht in te delen en uit te voeren, en daarbij niet onder leiding en toezicht van de opdrachtgever werkt. De opdrachtgever mag wel (tussentijds) feedback en aanwijzingen geven omtrent het beoogde doel van de opdracht, zoals omschreven in de briefing dan wel in de Opdrachtovereenkomst, en voor zover dit niet de wijze van uitvoeren van de opdracht raakt. Zolang de opdrachtnemer vrij is in de wijze waarop hij/zij deze feedback en aanwijzingen van de opdrachtgever gebruikt, wordt er buiten dienstverband gewerkt.
BNO heeft een andere modelovereenkomst ontwikkeld, welke eveneens is goedgekeurd door de belastingdienst, voor de situatie dat er weliswaar een gezagsverhouding bestaat, maar de verplichting tot het persoonlijk verrichten van werkzaamheden ontbreekt (kenmerk 2) .
(BNO Modelovereenkomst ontwerpopdrachten (vrije vervanging)).
3 Hoe werkt het?
De BNO Modelovereenkomst regelt uitsluitend dat buiten dienstverband wordt gewerkt en is zodanig opgesteld, dat deze slechts eenmalig tussen opdrachtnemer en opdrachtgever behoeft te worden overeengekomen. De modelovereenkomst biedt zekerheid over de arbeidsrelatie voor een periode van vijf jaar.
Alle overige afspraken, de specifieke opdracht(en), de te verrichten werkzaamheden en de voorwaarden worden in de afzonderlijke opdrachtovereenkomst(en) vastgelegd en als bijlage(n) aan de modelovereenkomst gehecht. Deze opdrachtovereenkomsten mogen uiteraard geen afbreuk doen aan wat in de modelovereenkomst is overeengekomen. BNO voorbeeldcontracten die in combinatie met deze Modelovereenkomst gebruikt kunnen worden zijn alle overeenkomsten als genoemd onder punt 4.
Vanzelfsprekend dient men de overeenkomst na te leven. Elke zzp’er die zo samen met zijn opdrachtgever zijn werkzaamheden inricht en uitvoert, is hiermee te onderscheiden van een werknemer.
4 Opdrachtovereenkomst(en)
De BNO heeft verschillende voorbeeldcontracten* die in combinatie met de Algemene Voorwaarden BNO (2013) gebruikt kunnen worden voor het vastleggen van ontwerpopdrachten, zoals:
- Offerte/opdrachtbevestiging ontwerpopdracht
- Overeenkomst voor illustratoren/animatoren
- Overeenkomst ontwerp en opmaak periodieken
- Duurovereenkomst ontwerpopdrachten
- Opdracht- of freelance overeenkomst voor ontwerpbureau (opdrachtgever)
- Opdracht- of freelance overeenkomst voor ontwerper (opdrachtnemer)
De BNO voorbeeldcontracten en algemene voorwaarden zijn zodanig opgesteld, dat deze naar het oordeel van de BNO niet leiden tot strijdigheid met deze goedgekeurde modelovereenkomst. Feitelijke omstandigheden, zoals een andere invulling of uitvoering van de opdracht kunnen dat anders maken.
5 Meer informatie
• BNO White papers over modelovereenkomsten (xxx.xxx.xx/xxxxx-xxxxxx)*
o algemene modelovereenkomsten en Q&A
o handreiking beoordelingskader overeenkomsten (Handreiking DBA)
o handige schema’s/checklisten.
6 Geen aansprakelijkheid voor schade
De BNO Modelovereenkomsten voor ontwerpopdrachten en toelichtingen zijn met de grootste zorgvuldigheid opgesteld. De BNO is echter niet aansprakelijk voor nadelige gevolgen of schade, van welke aard ook, voortkomend uit gebreken in de inhoud of uit gebruik van de modelovereenkomsten en toelichtingen.
(*) Alleen voor bij de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) aangesloten ontwerpers en ontwerpbureaus. BNO-leden kunnen voor vragen over gebruik en toepassing van de BNO Modelovereenkomsten ontwerpopdrachten en de voorbeeldcontracten contact opnemen met de adviseurs van BNO Advies.