Wijziging arbeidsvoORwaarden &
Wijziging arbeidsvoORwaarden &
reORganisaties:
bereid je voor op wat kan komen
OR ondersteuning
26 juni 2020
xx. xxx. Xxxxxx Xxxxxx
Agenda
• Wijziging van arbeidsvoorwaarden: rol van de OR en de individuele werknemer
• De OR en het beloningssysteem, de vakantieregeling en het pensioen
• Het adviestraject van artikel 25 WOR, met name op het gebied van reorganisaties
• De ontslagroute via het UWV
• NOW II en reorganisaties
• Het opgelegd krijgen van geheimhouding bij reorganisaties en de inzet van deskundigen en daarmee samenhangende kosten
Economisch slechte tijden
• Minder flexwerkers / flexibele schil
• Stoppen bonussen / variabele beloning
• Minder ploegen (en dus toeslag…)
• Bezuiniging op extra’s en luxe (bijv. uitjes)
• Minder/geen loonsverhoging /promoties
• Wijziging arbeidsvoorwaarden (verlaging/versobering salaris, vakantiedagen, pensioen etc.)
• Ontslagen / reorganisatie
Wijziging van
arbeidsvoorwaarden en de OR
• Wat zijn arbeidsvoorwaarden?
– Onderscheid primair/secundair/tertiair
– Geregeld in individuele arbeidsovereenkomst, cao en/of personeelshandboek
– Verworven rechten? Mondelinge afspraken?
– Verschil met ordevoorschriften (artikel 7:660 BW)
Wijziging van
arbeidsvoorwaarden en de OR
• Onderhandelen over arbeidsvoorwaarden is oorspronkelijk een taak voor de vakbonden:
– Instemmingsrecht artikel 27 lid 1 WOR ziet niet op primaire arbeidsvoorwaarden
– Primaat van de cao in geval van secundaire/tertiaire
arbeidsvoorwaarden (artikel 27 lid 3 WOR)
• Wanneer wel een rol voor de OR?
– Ondernemingsovereenkomst
– Aanvullende rechten cao
– Instemmingsrecht op personeelshandboek
– Instemmingsrecht artikel 27 WOR? Denk aan wijziging van een beloningssysteem , vakantieregeling of een pensioenregeling.
Positie individuele werknemer
• Wijziging van arbeidsvoorwaarden:
– Instemming werknemer
– Eenzijdig wijzigingsbeding (7:613 BW)
– Goed werkgeverschap en goed werknemerschap (7:611 BW)
• Let op:
– Dat er geen rol is voor de OR, betekent nog niet dat de individuele werknemer geen positie heeft! 🡪 informeren
– Eventuele instemming OR werkt niet rechtstreeks door in individuele arbeidsverhouding
• tenzij incorporatiebeding
– Instemming OR wel belangrijk gezichtspunt bij beoordeling redelijkheid en zwaarwegende reden
Toepassing WOR?
Wijziging beloningssysteem?
• Wat als de ondernemer besluit ..
– .. bonussen niet uit te keren?
– .. geen salarisverhoging door te voeren?
• Wijziging beloningssysteem (artikel 27 lid 1 sub c WOR)?
– Inhoud van de bestaande afspraken
– Wijziging in het systeem?
Toepassing WOR?
Later uitbetalen vakantiegeld?
• Vakantiebijslag moet in juni worden betaald, tenzij publiekrechtelijke regeling of schriftelijke overeenkomst anders bepaalt (artikel 17 WML)
• Aandachtspunt: verplichting NOW om loonsom zoveel mogelijk gelijk te houden
• Rol OR: vakantieregeling (artikel 27 lid 1 sub b WOR)?
Toepassing WOR?
Vakantiedagen aanwijzen?
• Opnemen vakantiedagen
– Werknemers bepalen of en wanneer zij vakantie opnemen, tenzij arbeidsovereenkomst of cao anders bepaalt (art. 7:638 BW)
• Let op wat cao precies bepaalt: is er bijvoorbeeld een mogelijkheid om in overeenstemming met de OR vakantiedagen aan te wijzen?
– Geldt voor wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen
– Voor andere soorten vrije dagen is de cao, het personeelshandboek en de arbeidsovereenkomst doorslaggevend
– Rol OR: vakantieregeling (artikel 27 lid 1 sub b WOR)
Adviesrecht WOR
• Adviesrecht (artikel 25 WOR), over o.a.:
– beëindiging van de werkzaamheden van de onderneming of van een belangrijk onderdeel daarvan
– belangrijke inkrimping of andere wijziging van de
werkzaamheden van de onderneming
– groepsgewijs inlenen arbeidskrachten
– het aantrekken van een belangrijk krediet ten behoeve van
de onderneming (Borgstelling MKB-kredieten )
– het verstrekken en het formuleren van een adviesopdracht aan een deskundige buiten de onderneming betreffende een van de hiervoor bedoelde aangelegenheden
Belangrijk?
• Belangrijk: niet-alledaags
• Gewicht van het besluit, de aard en de omvang van de activiteiten van de onderneming en het aantal werknemers waarvoor het besluit belangrijke gevolgen heeft
• Omkeerbare gevolgen?
• Ook tijdelijke en experimentele besluiten kunnen belangrijk zijn
• Optioneel: afspraken over belangrijkheidsbegrip
Personele gevolgen
• Artikel 25 lid 3 WOR verplicht ondernemer aan te geven wat de personele
gevolgen zijn:
– Voor personeel
– Belangenafweging
– Onvoldoende: advies vragen over personeelsreductie zonder nadere
uitwerking
• Sociaal plan?
– De ondernemer is niet verplicht een sociaal plan overeen te komen, tenzij de cao dat wel voorschrijft
– Ontbreken van een akkoord met de vakbonden maakt een besluit niet
kennelijk onredelijk
– De uitkomst van het overleg met de bonden is voor de OR een gegeven
– OR dient concreet bezwaren tegen de inhoud van sociaal plan te verwoorden in advies
– Afstemming met vakbonden is essentieel!
Stappenplan
• Optioneel: vooraankondiging adviesaanvraag
• Schriftelijke adviesaanvraag
• Opvragen nadere informatie/stukken
• Overlegvergadering(en)
• Uitbrengen advies
• Besluit ondernemer
Aandachtspunten I
• Moment adviesaanvraag
– Advies moet van wezenlijke invloed kunnen zijn
• Informatieverstrekking
– Rechtspraak: het is in principe de OR, niet de bestuurder, die bepaalt welke
informatie de OR nodig heeft
– Strategisch omgaan met informatierecht
– Check de beweegredenen + onderbouwing + onderliggende stukken
– Schakel eventueel een deskundige in om de informatie te beoordelen
• Minimaal één overlegvergadering
• Adviestermijn
– Uitgangspunt: ‘redelijke termijn’
– Let op:
• Financiële situatie is relevant
• Zorgvuldigheid voor snelheid
• In hoeverre is spoed aan de ondernemer te wijten?
• Te weinig tijd? 🡪 negatief advies
Aandachtspunten II
• Maak het advies SMART, uitgebreid en volledig:
– Wat zijn de bezwaren?
– Wat zijn de omstandigheden?
– Welke afspraken zijn er? Welke toezeggingen zijn er gedaan?
– Welke overwegingen zijn er?
– Zijn er alternatieven?
– Schending procedure voorschriften expliciet benomen
– Voldoende informatie en vragen voldoende beantwoord?
– Benoem het als er inconsequente mededelingen worden gedaan
– Verwijs zo veel mogelijk naar schriftelijke stukken als bewijs
– Positie OR in vervolgtraject?
Reorganisaties - UWV
• 7:669 lid 3 BW sub a: ontslag wegens bedrijfseconomische redenen
• Afspiegelingsbeginsel bepaalt welke werknemers voor ontslag in aanmerking komen
– Per categorie uitwisselbare functies
– Indeling in leeftijdsgroepen
– Doel: leeftijdsopbouw voor en na ontslag gelijk
– Binnen leeftijdscategorie: last in, first out
• Herplaatsingsverplichting
– Passende functies
• Ontslagaanvraag UWV
• UWV toetst:
– Bedrijfseconomische redenen?
• Meewegen gebruik NOW-regelingen
– Herplaatsingsverplichting
– Opzegverboden
– Advies OR?
• Let op: Wet melding collectief ontslag (WMCO)
NOW II-regeling
• Geen extra korting vanwege bedrijfseconomische ontslagen
• 20 of meer werknemers? 🡪 akkoord met belanghebbende vakbonden vereist over sociaal plan
– Xxxx xxxxxx? 🡪 Rol OR!
– Geen akkoord? 🡪 verzoek mediation STAR of korting van de totale subsidie van 5%
• Inspanningsverplichting voor werkgevers om werknemers te stimuleren om aan bij- of omscholing te doen
– Rol OR?
• Geen dividend of bonussen aan het bestuur, de directie of het management
• Zie xxxxx://xxx.xxx.xx/xx/xxxxxxx/Xxxxxx/xxx- tegemoetkoming%20-or
Geheimhouding
• Ratio
• Spanningsveld achterban/openbaar vs bedrijf
• Artikel 20 WOR
– Wie is verplicht tot geheimhouding?
– Hoe ver strekt de geheimhoudingsverplichting?
– Mogelijke escape: lid 7
• Tips:
– Bewustzijn
– Terughoudendheid
– Aanbeveling SER: OR en geheimhouding
Inschakelen deskundige
• Artikel 16 en 22 WOR
• De ondernemingsraad mag (betaalde) deskundigen inschakelen, als:
– dit noodzakelijk is voor de goede uitoefening van zijn taken; en
– hij vooraf een kostenmelding bij de bestuurder heeft gedaan.
• Uitzondering: OR-budget (artikel 22 lid 4 WOR)
Faillissement?!
• Rol OR niet uitgespeeld!
• Zie xxxxx://xxx.xxx.xx/xx/xxxxx/xx- medezeggenschap/rechten/or-faillissement
VRAGEN?
BEDANKT
xx. xxx. Xxxxxx Xxxxxx Xxxx. Xxxxxxxxxxxxxxx 00
0000 XX Xxxxxxx
Tel: 000-0000000
Volg de sectie MZ ook op twitter @MZ_DeVoort en op LinkedIn via de pagina Medezeggenschapsrecht De Voort Advocaten