ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ – CZ. I
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ – CZ. I
(POROZUMIENIE I WYPOWIEDZENIE)
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ - ART. 30 K.P.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Art. 30. § 1. Umowa o pracę rozwiązuje się:
1) na mocy porozumienia stron;
2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
4) z upływem czasu, na który była zawarta.
5) (uchylony).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
WIĄZANIE UMOWY O PRACĘ NA MOCY ZUMIENIA STRON
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
🞆 najkorzystniejszy i najszybszy sposób rozwiązania stosunku pracy
🞆 umożliwia rozwiązanie umowy w każdym czasie bez potrzeby oczekiwania na upływ ustawowego okresu wypowiedzenia.
🞆 z inicjatywą może wystąpić każda ze stron (zarówno pracodawca, jak i pracownik)
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Rozwiązanie stosunku pracy w drodze porozumienia stron nie jest sformalizowane. Właściwie jedynym wymogiem jego skutecznego zawarcia jest złożenie zgodnych oświadczeń woli przez pracodawcę i pracownika.
Porozumienie może w najpełniejszym zakresie uwzględnić interesy obu stron.
Do rozwiązania stosunku pracy w tym trybie mogą
doprowadzić czynności konkludentne.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
TRYB I FORMA ROZWIĄZANIA UUMOWY O PRACĘ W DRODZE POROZUMIENIA
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
🞆 inicjatywa zawarcia porozumienia może pochodzić zarówno od pracodawcy, jak i pracownika
🞆 żadna ze stron nie jest jednak zobowiązana do wyrażenia zgody na złożoną przez drugą stronę propozycję
🞆 wolą stron objęty jest zarówno tryb, jak i termin rozwiązania stosunku zatrudniania
🞆 brak ograniczeń związanych z tzw. „okresem szczególnej ochrony pracownika”
🞆 powinno zawierać w swojej treści datę rozwiązania
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
🞆 w braku ustaleń co do daty rozwiązania umowy, stosunek zatrudnienia rozwiązuje się w dacie zawarcia porozumienia
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
FORMA
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Przepisy Kodeksu pracy nie zawierają szczegółowej regulacji kwestii związanych z treścią, ani formą porozumienia.
Zgodnie z art. 300 k.p., znajdą tu zastosowani przepisu Kodeksu cywilnego
(w szczególności przepisy k.c. dotyczące trybu ofertowego zawarcia umowy)
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Nie będzie miał zastosowania przepis art. 77 § 2
k.c., którego treść nakazywałaby posłużenie się
formą pisemną w przypadku, gdy umowa o pracę miała taką formę.
Art. 473 § 1 k.p.c. - w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych regulacji przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron nie stosuje się.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
POJĘCIE WYPOWIEDZENIA
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
🞆 wypowiedzenie jako forma rozwiązania umowy
o pracę
- wypowiedzenie stanowi 1 – stronne oświadczenie strony stosunku pracy, które powoduje rozwiązanie stosunku pracy z upływem okresu wypowiedzenia
- wypowiedzenie powinno nastąpić na piśmie (niedochowanie tej formy po stronie pracodawcy powoduje, że wypowiedzenie nastąpiło niezgodnie z przepisami, brak natomiast negatywnych konsekwencji po stronie pracownika)
- oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinno zawierać przyczynę wypowiedzenia
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Wypowiedzenie może być zastosowane wobec następujących umów:
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Art. 32. § 1. Każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem.
§ 2. Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu
wypowiedzenia.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
🞆 wypowiedzenie warunków pracy i płacy
(zmieniające)
- przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy
- wypowiedzenie ma 2 zasadnicze cele: główny, tj. zmiana warunków pracy i cel ewentualny, tj. rozwiązanie umowy o pracę
- musi być na piśmie + zawierać nowe warunki pracy
- musi zawierać pouczenie, że w przypadku braku sprzeciwu pracownika przed upływem połowy okresu wypowiedzenia uważa się, że pracownik przyjął nowe warunki (jak nie było takiego pouczenia pracownik może się sprzeciwić do końca okresu wypowiedzenia)
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
OKRES WYPOWIEDZENIA UMOWY O PRACĘ
Art. 36. § 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
TERMIN WYPOWIEDZENIA
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
- dzień, w którym kończy się okres wypowiedzenia
Art. 30 § 21. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Wypowiedzenie warunków pracy i płacy:
- jednostronna czynność prawna dokonywana przez pracodawcę,
- w zależności od zachowania pracownika może wywołać dwa alternatywne skutki
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
SKUTKI:
ZMIANA TREŚCI ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY STOSUNKU PRACY
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
zakres zastosowania wypowiedzenia zmieniającego:
🞆 jest dopuszczalne w odniesieniu do wszystkich stosunków pracy, które podlegają wypowiedzeniu
(może zostać zastosowane wobec pracownika, z którym zawarto umowę o pracę na czas nieokreślony, na okres próbny oraz na czas określony)
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
UCHWAŁA SN Z 28.4.1994 R., I PZP 52/93, OSNP NR 11/1994, POZ. 169
„przez dokonanie wypowiedzenia zmieniającego nie jest dopuszczalna zmiana rodzaju umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony”
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
FORMA WYPOWIEDZENIA ZMIENIAJĄCEGO
-oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu warunków pracy lub płacy powinno mieć formę pisemną
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
DWA NIEZBĘDNE ELEMENTY:
🞆 oświadczenie o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków
🞆 propozycja nowych warunków pracy i płacy
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Oświadczenie pracodawcy powinno ponadto zawierać pouczenie o skutkach niezłożenia przez pracownika oświadczenia o przyjęciu/odmowie nowych warunków.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
WYROK SN Z 18.1.1989 R., I XXX 00/00, XXX XX 0/0000, XXX. 204
„wypowiedzenie pracownikowi warunków umowy o pracę i zaproponowanie mu po upływie okresu wypowiedzenia zatrudnienia na podstawie umowy o pracę nakładczą nie stanowi wypowiedzenia zmieniającego, gdyż w istocie jest to definitywne
wypowiedzenie umowy o pracę”
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Moment dokonania wypowiedzenia
WARUNKÓW UMOWY O PRACĘ
„Momentem dokonania wypowiedzenia warunków umowy o pracę jest chwila, w której wypowiedzenie dotarło do pracownika w sposób pozwalający mu zapoznać się z treścią oświadczenia pracodawcy, nawet jeśli pracownik odmówił zapoznania się z nim.”
(wyrok SN z 23.1.1998 r., I PKN 501/97, OSNAP Nr 1/1999, poz. 15)
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
SKUTKI WYPOWIEDZENIA
Wypowiedzenie zmieniające wywołuje określone skutki prawne, które są uzależnione od oświadczenia pracownika.
Oświadczenie to może być wyrażone zgodnie z art. 60 KC w zw. z art. 300 KP poprzez każde
zachowanie dostatecznie ją ujawniające
(zob. wyrok SN z 24.5.2001, I PKN 405/00, OSNAPiUS Nr 6/2003, poz. 147).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Zgoda na nowe warunki:
Zgodnie z art. 42 § 3 KP, jeśli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, to uważa się, że wyraził na nie zgodę.
Przyjęcie zaproponowanych warunków oznacza, że treść stosunku pracy ulegnie przekształceniu w ramach tego samego stosunku pracy.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Odmowa przyjęcia nowych warunków
Jeżeli pracownik złoży oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, umowa o pracę ulega rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia, przy czym rozwiązanie takie pociąga za sobą wszystkie skutki rozwiązania dokonanego przez pracodawcę.
(wyrok SN z 22.5.1975 r., I PRN 9/75, OSNCP Nr
3/1976, poz. 51).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, przepisy dotyczące zakazu wypowiadania takich umów i konsultacji wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową.
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
„W okresie wypowiedzenia zmieniającego pracownik zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, ponadto służy mu roszczenie o wyrównanie wynagrodzenia za okres wypowiedzenia także wówczas, gdy zakład pracy dokonał faktycznie takiej zmiany warunków pracy, która wymagała wypowiedzenia zmieniającego”
(zob. wyrok SN z 5.12.1980 r., I PR 96/80, PiZS Nr
8/1981).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Zasadność wypowiedzenia
„Ocena zasadności wypowiedzenia zmieniającego wymaga od sądu orzekającego w sprawie uwzględnienia nie tylko słusznego interesu pracownika, ale również interesów zakładu pracy widzianych w aspekcie realizowanych przez niego zadań”
(wyrok SN z 24.10.1979 r., I PRN 131/79, OSP Nr 3/1980, poz. 50).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Jako przyczyny uzasadniające dokonanie wypowiedzenia zmieniającego SN wskazywał x.xx.:
🞆 negatywną ocenę pracownika, który nie potwierdził
zakładanej przydatności na stanowisku kierowniczym (wyrok SN z 17.2.1998 r., I PKN 502/97, OSNAP Nr 2/1999, poz. 49),
🞆 istotną zmianę rozkładu czasu pracy uzgodnionego przez pracodawcę z pracownikiem (wyrok SN z 2.4.1998 r., I PKN 559/97, OSNAP Nr 6/1999, poz. 205),
🞆 racjonalizację zatrudnienia zmierzającą do obniżenia kosztów działalności pracodawcy (wyrok SN z 16.6.1999 r., I PKN 106/99, OSNAP Nr 16/2000, poz. 619).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
NIE WYMAGAJĄ DOKONANIA WYPOWIEDZENIA
ZMIENIAJĄCEGO X.XX.:
(mieszczą się w ramach zmiany pracowniczego
podporządkowania)
🞆 zmiana nazwy stanowiska przy zachowaniu innych warunków pracy i płacy (zob. wyrok SN z 7.9.1999 r., I PKN 265/99, OSNP Nr 1/2001, poz. 17),
🞆 obniżenie kategorii osobistego zaszeregowania, jeżeli nie powoduje to obniżki wynagrodzenia [zob. uchwałę SN z 13.3.1981 r., V PZP 4/80, OSNC Nr 10/1981, poz. 1820],
🞆 dokonana przez kierownika jednostki zmiana zakresu czynności jego zastępcy, niebędącego zastępcą do określonych spraw (zob. wyrok SN z 20.5.1983 r., I PRN 65/83, OSNC Nr 12/1983, poz. 204).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Odwołanie do sądu…
Pracownik ma prawo wniesienia do Sądu Pracy odwołania od wypowiedzenia warunków pracy i płacy.
Co do zasady zaskarżenie takiego oświadczenia woli pracodawcy nie jest równoznaczne z
odmową przyjęcia nowych warunków i nie powoduje rozwiązania stosunku pracy (zob. wyrok SN z 22.7.1998 r., I PKN 254/98, OSNAP Nr 16/1999, poz. 514)
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Z okoliczności konkretnej sprawy może wynikać, iż pracownik, odwołując się, jednocześnie wyraźnie odmawia przyjęcia proponowanych
warunków (zob. uchwałę SN z 5.5.1978 r., I PZP 5/78, OSNCP Nr 11/1978, poz. 200).
PRZYWRÓCENIE DO PRACY NA POPRZEDNICH WARUNKACH
W sprawie o uznanie wypowiedzenia zmieniającego za bezskuteczne (przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach) nie jest istotne, czy pracownik odmówił przyjęcia zaproponowanych warunków (zob. wyrok SN z 1.2.2000 r., PKN 515/99, OSNP Nr 12/2001, poz. 414).
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
W razie stwierdzenia wadliwego dokonania wypowiedzenia zasądzenie odszkodowania w miejsce żądanego przez pracownika przywrócenia do pracy na dotychczasowe stanowisko nie powoduje rozwiązania umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia, lecz kontynuowanie zatrudnienia na zmienionych warunkach, chyba że pracownik w terminie wskazanym w art. 42 § 3 k.p. odmówił przyjęcia zaproponowanych przez pracodawcę warunków pracy (zob. wyrok SN z 7.12.1999 r., I PKN 389/99, OSNP Nr 8/2001, poz.
269).