นิติสัมพันธ์ของคู่สัญญาในสัญญาจ้างแรงงาน ข้อกำหนดตัวอย่าง

นิติสัมพันธ์ของคู่สัญญาในสัญญาจ้างแรงงาน. สัญญาจ้างแรงงานเป็นเอกเทศสัญญาชนิดหนึ่งตามประมวลกฎหมายแพ่งและ พาณิชย์ ซึ่งได้ให้ความหมายไว้โดยตรง โดยบัญญัติไว้ในบรรพ 3 ลักษณะ 6 มาตรา 5751 และเป็น สัญญาต่างตอบแทนที่ก่อให้เกิดสิทธิและหน้าที่ของบุคคล 2 ฝ่าย ฝ่ายหนึ่งเรียกว่า นายจ้าง ผู้ซึ่งตกลง รับลูกจ้างเข้าทํางานและจ่ายค่าจ้างเป็นการตอบแทน และอีกฝ่ายหนึ่งเรียกว่า ลูกจ้าง ผู้ซึ่งรับทํางาน ให้แก่นายจ้างโดยประสงค์ได้รับสินจ้าง ซึ่งจะต้องใช้แรงงานโดยใช้ความรู้ความสามารถหรือใช้ แรงกายทํางานให้กับนายจ้าง โดยที่คู่สัญญาต้องปฏิบัติตามสิทธิและหน้าที่ภายใต้กฎหมายแห่ง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ รวมทั้งกฎหมายอื่น ๆ ซึ่งกําหนดสิทธิและหน้าที่ของคู่สัญญาจ้าง 1 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 575 “อันว่ำจ้ำงแรงงำนนั้น คือสัญญำซึ่งบุคคลคน👉นึ่ง เรียกว่ำลูกจ้ำง ตกลงจะทํำงำนใ👉้แก่บุคคลอีกคน👉นึ่ง เรียกว่ำนำยจ้ำง และนำยจ้ำงตกลงจะใ👉้สินจ้ำงตลอดเวลำที่ ทํำงำนใ👉้” แรงงานแต่ละฝ่ายไว้ สัญญาจ้างแรงงานจึงเป็นสัญญาที่คู่สัญญาต่างก็มีหนี้ที่ต้องชําระให้แก่กัน และมี ลักษณะพิเศษต่างไปจากสัญญาจ้างบริการธรรมดา แต่อย่างไรก็ตาม นายจ้างก็มีอํานาจควบคุมดูแล การทํางานของลูกจ้าง และลูกจ้างต้องทํางานให้แก่นายจ้างภายใต้การควบคุมบังคับบัญชาของ นายจ้าง โดยต้องใช้ความรู้ความสามารถรวมทั้งแรงกายของตนเพื่อรักษาผลประโยชน์ของนายจ้าง อย่างเต็มที่ในขณะที่นายจ้างต้องดูแลเอาใจใส่และให้สวัสดิการแก่ลูกจ้าง2 สัญญาจ้างแรงงานเป็นสัญญาที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของหลักเสรีภาพในการทําสัญญา (Freedom of Contract) และหลักความศักดิ์สิทธิ์ในการแสดงเจตนา (Autonomy of Will) นายจ้าง และลูกจ้างสามารถเจรจาต่อรองกันได้ในการทําสัญญาจ้างแรงงาน และข้อตกลงก็จะมีผลบังคับอยู่ ภายใต้กฎหมาย3 กล่าวคือ คู่สัญญาสามารถตกลงกันเพื่อกําหนดข้อตกลงการจ้างงานไว้ในสัญญาจ้าง อย่างไรก็ได้ขึ้นอยู่กับความสมัครใจของนายจ้างและลูกจ้างเป็นสําคัญ โดยที่ข้อตกลงนั้นจะต้องไม่ มี วัตถุประสงค์ต้องห้ามชัดแจ้งโดยกฎหมาย ไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของ ประชาชน และจะต้องไม่เป็นการพ้นวิสัยอันจะทําให้ข้อตกลงตกเป็นโมฆะ กล่าวคือ ไม่มีผลใช้บังคับ ต่อกันตามมาตรา 150 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์4 ดังนั้น คู่สัญญาต่างก็มีเสรีภาพในการ ทําสัญญา ไม่ว่าจะเป็นการเลือกคู่สัญญา แบบของสัญญา และการกําหนดช้อตกลงหรือเนื้อหาใน สัญญานั้น ประเทศที่มีอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ได้ให้ความสําคัญกับสัญญาจ้างแรงงานอย่างยิ่ง เนื่องจากลูกจ้างเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศ และฝ่ายนายจ้างก็มีหนี้ที่จะต้องจ่ายสินจ้างให้แก่ ลูกจ้าง แต่ความเป็นจริงแล้วในทางปฏิบัติ นายจ้างและลูกจ้างไม่ได้มีสถานะที่เท่าเทียมกันดังเช่ น คู่สัญญาในเอกเทศสัญญาชนิดอื่น ๆ เพราะนายจ้างจะมีอํานาจเหนือกว่าลูกจ้างเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งอํานาจในการต่อรอง กล่าวคือ นายจ้างจะเป็นฝ่ายที่กําหนดลักษณะและข้อตกลง ต่าง ๆ ของสัญญาจ้าง โดยลูกจ้างไม่ได้เป็นผู้กําหนดเงื่อนไขใด ๆ...