Alacaklının genel yükümlülükleri Örnek Maddeleri

Alacaklının genel yükümlülükleri. Alacaklı özünde kefalet sözleşmesi ile bir borç altına girmez. Ancak bu durum, alacaklının hiçbir yükümlülüğünün bulunmadığı sonucunu da doğurmaz. Nitekim özellikle kefilin durumunun ağırlaştırıldığı bir kısım hususlar, kanunen yasaklanmıştır. Bahsedilen hususlar çoğunlukla TBK x. 000’xx xxxxxxxxxxxxxx. Madde hükümlerine göre, alacaklının kefalet sırasında var olan veya daha sonra asıl borçludan elde edeceği rehin haklarını, sair güvenceleri veya rüçhan haklarını azaltacak ve bu durum kefilin zararına sebebiyet verecek ise, kefilin sorumluluğu da azalacaktır. Ancak Xxxxx, alacaklıya bu konuda bir hak tanımıştır. O hak da, alacaklının zararın daha az olduğunu ispat edebilmesidir. Diğer yandan eğer borçlu bu zararının varlığını ispat edebilirse, bunun geri verilmesini de talep edebilecektir (f.1). Herhangi bir işverenin, bir üçüncü kişinin çalışanlarına kefil olmasını sağlaması da mümkündür. Kanun koyucu bu ihtimali de değerlendirmiş ve alacaklının çalışanlar üzerindeki gözetim yükümlülüğünü ihmal ettiği veya gereken özeni göstermemesi nedeniyle doğacak borçlar sebebiyle artan yükümlülükler açısından, kefilin sorumluluğuna gidilemeyeceğini benimsemiştir (m. 592/2). Diğer yandan alacaklı, borcu ödeyen kefilin asıl borçluya rücuu ile ilgili her türlü kolaylığı ve yardımı göstermekle de yükümlüdür. Alacaklının alacağını tahsil etmesine karşın, borcun sona erdiğindekinden farklı şekilde davranması ve varsa borçluya ait senetleri iptal etmemesi veya borçluya iade etmemesi; varsa rehinleri kefile devretmesi ve borçluya ait elindeki bilgileri kefile vermesi gereklidir. Kanun koyucu alacaklının borçludan başka alacaklarının olabileceğini de değerlendirerek, bu alacakların, kefilin alacaklarına oranla öncelikli olduğuna da özel vurgu yapmıştır (m. 592/3). Ayrıca, alacaklının bahsedilen yükümlülüklerine haklı bir sebep olmaksızın aykırı davranması da, kefilin kefaletinden kurtarılması imkânı yaratan bir yaptırıma da bağlamıştır (m. 592/4). Kanun, alacaklının temerrüdüne ilişkin genel prensiplere paralel bir kısım düzenlemeleri benimseyerek, asıl borç herhangi bir sebeple muaccel olduğunda, alacaklının kefil tarafından yapılacak ödemeyi reddedemeyeceğini benimsemiştir. Aynı şekilde, birden çok kişinin kefil olduğu borç ilişkisinde, herhangi bir kefil eğer kendi payına düşenden az olmamak kaydı ile kısmi ödeme teklif ederse, bu teklifi reddedemeyecektir (m. 593/1). Benzeri şekilde, alacaklının haklı bir sebep göstermeksizin ödemeyi kabulden kaçınması halinde (diğer bir ...