Atıklar. Beton uygulaması yapılan sahalarda Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yıkıntı atıklarının sahadan uzaklaştırılması sağlanmalıdır. Diğer atıklar “tehlikeli atık” nitelikleri olup olmadığına göre değerlendirilmeli ve ilgili mevzuat hükümleri uygulanmalıdır. Söküm işlemleri sırasında kurulacak geçici şantiyeden kaynaklanacak evsel atık su önemli bir etki olarak değerlendirilmemektedir. • ünitelerin kaldırılmasıyla açığa çıkacak su ve toprak erozyona maruz toprak yüzeyleri • makine ve ekipmandan sızan veya kaza sonucu dökülen yağ ve kimyasalların neden olabileceği toprak kirliliği Söküm ve yıkıntıların bertaraf süreçlerini takiben alanın restorasyonu sağlanmalıdır. Santral alanı, proje öncesindeki durum ve çevre arazi kullanımları ve peyzaj özellikleri ile uyumlu olacak şekilde terk edilmelidir. Kirlenmiş sahalar tespit edilerek kirlenmiş toprak katmanlarının tehlikeli atık olarak bertarafı önemlidir. Saha tekrar kullanıma uygun bir şekilde rehabilite edilmelidir. Kapatma sürecinde gerçekleştirilmesi gerekli restorasyon sonucunda: • Xxxxxx restore edilmesiyle olumsuz görsel etkiler de ortadan kalkacaktır • Yerüstü tesislerin kaldırılmasıyla üretim süresince vahşi yaşamı olumsuz etkileyen faktörler kalkacaktır • Çamur havuzlarının kaldırılması vahşi yaşam türlerinin üzerindeki etkileri kaldıracaktır • Ekosistemler ve türler proje öncesindeki durumlarına geri dönebilecektir
Atıklar. Kapatma aşamasında PV paneller, yeraltı kabloları, evirici kabinleri gibi bileşenler atık olarak açığa çıkacaktır. PV paneller elektronik atık olarak değerlendirilecektir, bu nedenle Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre bertaraf edilmesi sağlanmalıdır. Bu bağlamda panel üretici firma ile bertaraf aşamasına yönelik olasılıklar başlangıç aşamasında ele alınarak bir bertaraf planlaması yapılmalıdır. Kullanılabilir modüller yeniden kullanım için değerlendirilmelidir. Diğer atıklar “tehlikeli atık” nitelikleri olup olmadığına göre değerlendirilmeli ve ilgili mevzuat hükümleri uygulanmalıdır. Beton uygulaması yapılan sahalarda Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yıkıntı atıklarının sahadan uzaklaştırılması sağlanmalıdır. Söküm işlemleri sırasında kurulacak geçici şantiyeden kaynaklanacak evsel atık su önemli bir etki olarak değerlendirilmemektedir. GES’lerin bir etkisi de, panellerin üzerinde direk güneş ışığı ya da parlak bir gökyüzünün oluşturduğu görüntü ya da ışık sonucunda oluşan yansıma ve kamaşma etkisidir. Parlama ve kamaşma etkisinin şiddeti temelde yılın dönemine ve santralin coğrafi konumuna göre değişmekle birlikte etki önemi potansiyel alıcı noktalar (etki alanındaki yerleşimler, ulaşım yolları, havalimanları, vb.) gibi değişkenlere bağlıdır. Fotovoltaik paneller güneş ışığını absorbe ettiği için PV tipi sistemlerde parlama ve kamaşma etkisi, diğer güneş enerjisi teknolojilerini kullanıldığı sistemlere göre daha düşüktür. Olası yansıma ve parlama etkisine karşı, yansıma riski oluşan noktalar belirlenmeli ve işletmenin ilk yılında görsel izlemeler ve yakın civardaki yerleşimlerden gelebilecek şikayetlere göre gerekli noktalarda bitkisel ya da yapay görüntü perdeleri uygulanabilir. Yansıma etki alanında sulakalanlar gibi kuş alanı varsa etkileri izlenmeli, önemli etkilerin belirlenmesi durumunda gerekli tedbirler alınmalıdır. • Modüllerin kaldırılmasıyla açığa çıkacak su ve toprak erozyona maruz toprak yüzeyleri • kaza veya makine arızasının bir sonucu olarak toprağın kirlenmesi Söküm ve yıkıntıların bertaraf süreçlerini takiben alanın restorasyonu sağlanmalıdır. Santral alanı, proje öncesindeki durum ve çevre arazi kullanımları ve peyzaj özellikleri ile uyumlu olacak şekilde terk edilmelidir.
Atıklar a. Ülkemizde atıkların bertarafı için gerekli teknik kapasiteye sahip tesislerin bulunmaması halinde,
Atıklar. Jeotermal santrallerde açığa çıkan atık, sondaj kırıntıları ve bentonit içeren çamurdur ve geçici olarak “mud pit” olarak tabir edilen, sızıntılara karşı geçirimsizliği sağlanmış havuzlarda bekletilir. Xxxx xxxxx sistem projelerde açığa çıkan çamur içeriğinde kükürt, silika, karbonat çökeltisi gibi maddeler bulunmaktadır. Sondaj çamuru içeriğine göre tehlikeli atık olarak nitelendirilebilir.
Atıklar. Motorlu taşıtlar üretimi sektöründe, çevresel etkiler açısından üçüncü önemli konu (hava emisyonları ve atıksudan sonra) oluşması muhtemel tehlikeli ve tehlikesiz atıklardır. Temel atık kaynağını boyama aşamasında uygulanan yüzey hazırlama işlemleri oluşturmaktadır. Atık üreten proses aşamaları ve atıklar Tablo 2’de özetlenmektedir. Tablo 2. Motorlu taşıtlar üretiminde atıklar [1, 18, 27] Metal kesme ve/veya şekil verme Metal çapakları ve talaşları Metal toz ve parçacıkları Kaynak işlemleri Xxxxxx atıkları
Atıklar. Sondaj alanında İlgili yönetmeliklere göre gerekli uygulamalar, kayıtlar, lisanslı taşıma araçları firmaları ve lisanslı bertaraf tesisleriyle sözleşmeler • Gözlemler • Kayıtların incelenmesi Yıllık İş Sağlığı ve Güvenliği
Atıklar. Atık türleri (hafriyat, kontamine toprak, evsel atık, tehlikeli atık, atık yağ, özel atıklar, tıbbi atık vs.) Atık karakterizasyonu (atık kodları, tahmini miktarlar, tehlikelilik özellikleri) Atık yönetimi (geçici depolama, taşıma, nihai bertaraf yöntemleri) İşletme dönemi proje faaliyetleri ilgili olarak: Emisyonlar Baca gazı (bileşiklerin konsantrasyonu, akış, sıcaklık, dağılım modellemesi vb.) Sıvı atıklar (Bunker ve atık depolarında oluşan sızıntı suyu) Su / Atıksu (kaynaklar, akış/miktar, tahmini içerik, konsantrasyon) Baca gazı arıtma sisteminden kaynaklı atık sular (tuz ve ağır metal içermektedir) Atıksu arıtma tesisi çıkış suyu (tuz içermektedir) Boyler suyu sızıntıları (tuz içermektedir) Soğutma suyu (tuz içermektedir) Yol ve diğer yüzeylerden gelen drenaj suları (seyreltik sızıntı suyu içermektedir) Gelen atık bekletme alanları (gelen atıklardan seyreltik olarak içermektedir) Hammadde depoları (arıtma kimyasalları) Kalıntı işleme ve depolama alanları (tuz, ağır metal, organik madde içermektedir) Atık taşıma kamyonlarından çıkan gaz emisyonları (toz, NOx, benzene vb.) Gürültü ve titreşim (kaynaklar, yoğunluk) Rahatsız edici koku Atıklar Atık türleri ve kaynakları (örn. cüruf, taban külü, uçucu kül, kireç, demirli metaller, diğer metaller, dioksin içeren aktif karbon) Atık özellikleri (atık kodları, tahmini içerik, nem içeriği, tehlikelilik durumu) Tüm atıkların günlük/yıllık üretim miktarı Atık yönetimi (geçici depolama, işleme, uçucu kül stabilizasyonu, taşıma ve nihai bertaraf) VI.ÇED Yönetmeliği kapsamındaki yeri ÇED Yönetmeliği kapsamındaki projeler Ek - 1 ve Ek - 2 listeri altında yer alan faaliyetlerdir. Aşağıdaki projelere ÇED Raporu hazırlanması zorunludur:
Atıklar. Hazırlık ve inşaat aşamasındaki faaliyetler; bitkisel toprak sıyırma, tesviye, şantiye alanının hazırlanması, ünitelerin (kanallar, tünel, rezervuar, cebri boru, dengeleme havuzu, vb.) inşaatı, santral binası, ofis ve yardımcı tesislerin inşaat ve montajı, trafo ve şalt ekipmanlarının yerleştirilmesi, kabloların döşenmesi gibi işlemler gerçekleştirilecektir. Bu faaliyetlerden kaynaklı atıklar şunları içerir: • evsel atıklar (belediye atıkları), • ambalaj ve paketleme atıkları (tahta, karton, plastik, vb.), • tehlikeli atıklar (boya ve çözücüler gibi kimyasal maddeler ve bunların kapları, yağlı ambalaj ve bezler, vb.) • özel atıklar (atık yağlar, akü ve piller, filtreler, vb.) • hafriyat ve inşaat (ör: hurda metal, ahşap, beton atık, vd.) xxxxxxxx • xxxxxxxxxx xxxxxxx (xxxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxxx, xx.)