Belirlenmesi. (1) Sözleşme veya ticari teamül uyarınca, belirli hesap devreleri sonunda devre hesabı kapatılır ve alacak ile borç kalemleri arasındaki fark belirlenir.
(2) Hesap devresi hakkında sözleşme veya ticari teamül yoksa, her takvim yılının son günü taraflarca hesabın kapatılması günü olarak kabul edilmiş sayılır. Saptanan artan tutarı gösteren cetveli alan taraf, aldığı tarihten itibaren bir ay içinde, noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza içeren bir yazıyla itirazda bulunmamışsa, bakiyeyi kabul etmiş sayılır.
Belirlenmesi. Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır. Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez. Hesaplanan tazminat, miktar esas alınarak hakkaniyet düşüncesi ile artırılamaz veya azaltılamaz.
Belirlenmesi. Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.
Belirlenmesi. Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Belirlenmesi. Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir. Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır. III. Dava açma süresi ve kararın etkisi MADDE 345- Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir. Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar. Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur.
Belirlenmesi. Mirasbırakan, ölüme bağlı tasarrufuyla önmirasçı atadığı kişiyi mirası artmirasçıya devretmekle yükümlü kılabilir.
Belirlenmesi. Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir. Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.
Belirlenmesi. 573 ▪ Kira tespit davasının esasları 000 ▪ Kira bedelinin belirlenmesi (kira tespit) davasında yargılama usulüne ilişkin açıklamalar 000 ▪ Keşif ve bilirkişi incelemesi hakkında genel bilgiler 578 🢭 Kira tespit davalarında bilirkişi incelemesi 579 🢭 Xxxx parasının miktarı bilirkişi tarafından takdir edilemez 000 ▪ Kira tespit davalarında taraflar 580 🢭 Taraf ehliyeti/dava ehliyeti 581 🢭 Kira tespiti davaları kimler aleyhine açılabilir 587 🢭 Kira tespit davası kiralayan ve xxxxxx tarafından açılabilir 588 🢭 Kiracı kendi kiracısı aleyhine tespit davası açabilir / Xxxxxxx devri halinde tespit 588 🢭 Paydaşın kira tespit davası açması sorunu 588 🢭 Yönetici kira tespit davası açabilir mi? 589 🢭 Kiracının kiranın artırılması için tespit davası açıp açamayacağı sorunu 589 �� Zorunlu dava arkadaşlığı 590 🢭 İhtiyari dava arkadaşlığı 592 🢭 İştirak veya müşterek mülkiyete konu olan taşınmazların (4721 sayılı TMK. mad. 691) ve (4721 sayılı TMK. mad. 702/2) maddelerine aykırı olarak xxxxxx verilmesinin sonuçları 593 🢭 İstekle bağlılık ilkesi 598 🢭 Aleyhe bozma yasağı 598 🢭 Talepten noksanına hüküm verilebilir 598 🢭 Yazılı kira sözleşmesine karşı tanık dinlenemez 600 🢭 Menfi tespit ve istirdat davalarında ispat yükü 600 🢭 Xxxx sözleşmesinin üçüncü kişiler hakkındaki ispat gücü 603 🢭 Kira tespit davalarında yetkili mahkeme 604 🢭 Kira tespiti ile ilgili genel ilkelerin dökümü 605 🢭 Süresiz kira sözleşmelerinde kira tespiti ve özellikle tespit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin belirlenmesi ile ilgili uygulama örnekleri 607 🢭 Kira tespit davalarında hüküm 611 🢭 Kira tespit davalarında sulh, kabul ve feragat 610 ▪ XBK’nın 344. maddesinin şerhi 615
Belirlenmesi. Mirasbırakan, ölüme bağlı tasarrufuyla önmirasçı atadığı kişiyi mirası artmirasçıya devretmekle yükümlü kılabilir. Aynı yükümlülük artmirasçıya yüklenemez. Bu kurallar belirli mal bırakmada da uygulanır.
Belirlenmesi. Sözleşmenin işçi tarafından işverenin sözleşmeye aykırılığına dayalı olarak haklı sebeple feshinde tazminat/zarar miktarı işçinin sözleşmenin ifasındaki menfaati dikkate alınarak belirlenir. Söz konusu tazminat miktarını; belirsiz süreli sözleşmelerde bildirim süreleri sonuna, belirli süreli sözleşmelerde ise süresi sonuna kadarki menfaatler oluşturacaktır. Bu kapsamda; işçi belirsiz süreli iş sözleşmesinde bildirim süresi içinde gerçekleşecek ücreti ve diğer hakları talep edebilecektir. Burada ihbar süresi içinde uğranılan zararın talep edilmesi söz konusudur. İşçinin haklı fesih sonucu bir zarara uğramaması halinde tazminat talep hakkı bulunmaz. Çıplak ücretin yanında kara katılma, ikramiye, bahşişlerin ve hatta işçinin mevcut yerleşim yerinde bir iş bulamaması halinde taşınma giderlerinin de tazminatın hesabında dikkate alınması gerekecektir. İşçinin yeni bir iş bulması için yaptığı masraflar haklı fesih nedeniyle uğranılan zarar olarak nitelendirilmez. Zira sözleşmenin süreli fesihle sona erdirilmesi durumunda da işçi bu masrafları yapacaktır.12 Belirli süreli iş sözleşmesinde ise bakiye sözleşme süresine ilişkin ücret tutarında tazminat değil, bakiye süre içindeki ücret alacakları dikkate alınarak belirlenecek bir tazminattan bahsedilecektir. Yargıtay 6098 sayılı TBK döneminde de belirli süreli iş sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçinin TBK’nın 437. maddesi uyarınca hak kazandığı bakiye süre alacağının TBK 408’deki (işverenin temerrüdü) esaslara göre hesaplama yapılması gerektiğine hükmetmiştir. 13 11 A.g.m.Bkz. Farklı görüş için X. Xxxxxxxxxxxxxxx, X. Xxxxxxx, U. Baysal, İş Hukuku Lykeıon Yayıncılık, Ankara Nisan 2022,s.826 Dergisi 2022/3, Sayı 74 13Y.22.HD.11.05.2016, E.2014/32170, K.2016/14419, İş Hukuku, X. Xxxxxxxxxxxxxxx, X. Xxxxxxx, U. Baysal, Lykeıon Yayıncılık, Ankara Nisan 2022, s.826 zararını oluşturacaktır. Bu bağlamda süresinden önce fesih nedeniyle ortaya çıkan zarar kalemleri; işçinin yerine bulunan işçi nedeniyle ortaya çıkan maliyet, kaçırılan sözleşme fırsatları nedeniyle uğranılan kazanç kaybı, siparişin süresinde yerine getirilememesi nedeniyle müşterilere ödenen cezai şart, geçici işçiye yapılan ek ödemeler, diğer işçilerin bu sebeple fazla çalışmaları sonucu ortaya çıkan maliyetlerdir.