Geminin ve İnşa Halindeki Geminin Hukuki Niteliği Örnek Maddeleri

Geminin ve İnşa Halindeki Geminin Hukuki Niteliği. Gemi inşa sözleşmelerinin konusunun inşa faaliyeti ve bu faaliyet tamamlandığında gemi olacak yapı olduğundan bahsedilmişti. Burada geçen faaliyetin tamamlanması aşamasındaki yapıya hukuki anlamda “yapı halindeki gemi” denilmektedir. Gemi ve yapı halindeki gemi ayrımı bu yapıya uygulanacak hukuki mevzuat ile yakından alakalıdır. Zira gemi vasfının oluştuğu an bir çok hukuki düzenleme açısından önem taşımaktadır. Bu nedenlerle gemi ve yapı halindeki geminin hukuki niteliği ile ayrıldığı noktaların irdelenmesinde fayda bulunmaktadır. Hukuki yönden gemiler deniz gemileri ve içsu gemileri olmak üzere ikiye ayrılır. Öğretide bu ayrımda esas alınacak çeşitli kıstaslar ileri sürülmüş ise de bugün genellikle kabul edilen kıstas fiili tahsistir. Buna göre fiilen denizde seyrüsefere tahsis olunan gemi deniz gemisi, içsuda seyrüsefere tahsis olunan gemi içsu gemisi sayılır. Gemi tanımına göre TTK hükümleri içsu gemilerine de uygulanacağından TTK bakımından bu ayrımın bir önemi kalmadığı söylenebilir (Kender, 2014, s.37). İkincil düzenlemelerde geçen su aracı tabirinin ise mülga kanuni düzenlemelerden yola çıkılarak yapılmış olduğu söylenebilir. Zira görüldüğü üzere gemi 6 Bkz. 14.06.1946 tarihli ve 6333 sayılı RG. 7 Bkz. 29.04.1967 tarihli ve 12586 sayılı RG. ve içsu aracı aynı hukuki çerçeveye tabi kılınmaktadır. Yine de tahsis olundukları alanın özelliklerine göre farklı düzenlemelere tabi tutuluyor olmaları nedeniyle gemi ve su aracı şeklinde bir ayrıma gidilmiş olması Kanunun emredici hükümleri ile çelişmediği müddetçe aykırılık teşkil etmeyecektir. Gemiler tahsis olundukları amaç bakımından ise ticari gemiler ve ticari olmayan gemiler olmak üzere ikiye ayrılır. Bu sınıflandırmalar mevzuatın uygulanma alanı açısından önem teşkil etse de tezin konusu gemi inşa sözleşmeleri olduğundan gemi ve inşa halindeki geminin hukuki vasıflandırması yeterli olacaktır. Geminin hukuki nitelendirmesine hazırlık olmak üzere geminin herşeyden önce eşya olması nedeniyle eşya hukukundan yola çıkan bir hukuki nitelendirmesinin yapılması daha isabetli olmaktadır. Hukuki anlamda eşya; üzerinde bireysel hakimiyet sağlanabilecek, ekonomik bir değer taşıyan kişi ve hayvanlar dışındaki cismani xxxxxxxxxxxx (Xxxxxx, 0000, x.00). Xx xxx xxxxxx ‘xxx’, xxxxx ‘xxx’ ve sonra en dar anlamda, sadece maddi malları göstermesi açısından ‘eşya’ gelmektedir (Akipek, Akıntürk, 2009, s.6). Gemiler de bu yönüyle maddi mal olmaktadır. Maddi mallar özlerinde bir bozulma meydana gelmeden, bulundukları yer iti...