Kesin Hükümsüz Sözleşmeler. Türk hukukunda, kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düze- nine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin 14 Banhtje, 17-18. 15 Bak. Ruge, 10. olarak hükümsüzdür (TBK m. 27). Kesin hükümsüz sözleşmeler başlangıç- tan beri hiçbir hukuki sonuç doğurmazlar. Zamanın geçmesi ile hükümsüz- lük düzelmez. Hükümsüzlük hâkim tarafından kendiliğinden dikkate alınır16. Kesin hükümsüz sözleşmeden alacak hakkı ve borç doğmaz. Bu gibi sözleşmelerde kararlaştırılan edimlerin ifası da sözleşmeyi geçerli hâle getir- mez17. Centilmenlik anlaşması da hukuki anlamda bir alacak ve borç doğur- maz. Bu bakımdan centilmenlik anlaşmaları ile kesin hükümsüz sözleşmeler arasında benzerlik vardır. Aralarındaki farka gelince, bir sözleşme hükümsüz de olsa hukuki sonuç doğurma iradesi ile yapılmaktadır. Yani tarafların iradesi yaptıkları sözleşmenin hukuki sonuç doğurmasıdır. Bununla birlikte bir engelden dolayı istedikleri bu sonuca ulaşamamaktadırlar. Bu kişilerin başlangıçtan beri hukuken bağlanmama iradesi taşıdığı durumlarda ise zaten bir sözleş- meden söz edilemeyecektir. Dolayısıyla kesin hükümsüz sözleşmeleri centil- menlik anlaşması olarak nitelendirmek isabetli olmaz. Örneğin tarafların hukuken bağlanma niyeti ile yaptıkları bir sözleşme, şekil kurallarına uyul- madan yapıldığı için kesin hükümsüzse ortada kurulmuş ve fakat şekle aykı- rılıktan dolayı yaptırıma uğratılmış bir sözleşme vardır18; centilmenlik anlaş- ması değil. Belirtmek gerekir ki, sözleşmeler de tarafların birbirine söz vermesi ile oluşur. Bu anlamda sözleşmeden doğan borcun yerine getirilmesinin ahlaki bir boyutu da vardır. Bununla birlikte hukuki bağlayıcılık karşısında bu yön arka planda kalır. Diğer yandan bir sinema bileti ya da seyahat bileti alın- ması gibi birçok sözleşmede (özellikle vade içermeyenlerde) tarafların birbi- rinin ahlak, namus, şeref gibi değerlerine bir ilgisi (bunlara bağladığı bir sonuç) yoktur. Ayrı kavramlar olmalarına karşın, centilmenlik anlaşmaları ile ilgili hu- kuki sorunların çözümünde, kanaatimce, özellikle şekle aykırı ve bu nedenle 16 Oğuzman/Xx, X. I, 176; Eren, F.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 19. bası, Ankara 2015, s. 334; Antalya, C. I, 131; Xxxxx, H. N.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 14. bası, İstanbul 2015, N. 39. 17 Oğuzman/Xx, X. I, 176; Eren, 334; Antalya, C. I, 131; Nomer, N. 39. 18 Oğuzman/Öz, C. I, 175. kesin hükümsüz sözleşmelerdeki19 kural ve esaslardan yararlanılabilir. Ger- çekten de, hukuken tanınmayan bir anlaşmanın t...
