NESLİ TEHLİKE ALTINDA OLAN YABANİ HAYVAN VE BİTKİ TÜRLERİNİN ULUSLARARASI TİCARETİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME (CITES SÖZLEŞMESİ). Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES Sözleşmesi), yabani hayvan ve bitki türlerinin canlı ve ölü örnekleri ile bunların kolayca tanınabilen parçaları ile türevlerinin sözleşmeye taraf ülkeler arasındaki ithalatını, ihracatını, reeksportunu ve denizden girişini, kısacası uluslararası ticaretini; temeli izin ve belgelere dayanan ve ancak sözleşmede belirtilen bazı şartların yerine getirilmesi halinde bu izin ve belgelerin verilmesini öngören uluslararası sözleşmedir. Sözleşme yabani hayvan ve bitki türlerinin ticaretinde bu canlıların yaşamlarının tehlikeye girmesini önlemeyi amaçlamaktadır. Xxxxxxx CITES Sözleşmesine, 22 Aralık 1996 tarihinde taraf olmuştur. Sözleşme kapsamında yer alan hayvan ve bitki türlerinin uluslararası ticaretinin kontrol altına alınmasına yönelik usul ve esasları ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon sağlayarak düzenleme amacıyla, mülga Çevre Bakanlığınca 27.12.2001 tarihli ve 24623 sayılı uygulama yönetmeliği çıkarılmış ve bahse konu Uygulama Yönetmeliği, 20.07.2019 tarihli ve 30837 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile değiştirilmiştir. Sözleşme istilacı yabancı türlere ilişkin doğrudan hüküm içermemektedir. Ancak konuyla ilgili olarak Taraflar Konferansında kararlar alınmıştır. Sözleşmenin 10. Taraflar Konferansında, yabancı türlerin ticaretine ilişkin 10.54 ve 10.76 sayılı Kararları kabul edilmiş ve Hayvanlar Komitesi'ne (AC) yönlendirme yapılmıştır. 2004 2002 tarihli 20. Hayvanlar Komitesi toplantısında, 10.76 sayılı İstilacı Yabancı Türler konusundaki karara atıfta bulunularak; IUCN’nin bazı yaban hayatı türlerinin canlı örneklerinin ticareti ve taşınmasıyla ilgili olan “Biyolojik İstila Nedeniyle Biyoçeşitlilik Kaybının Önlenmesine Yönelik Kılavuzun” uygulanması konusunda. IUCN / SSC İstilacı Türler Uzman Grubu ile işbirliği yapılacağı ifade edilmiştir.3 2007 tarihinde düzenlenen 14. Taraflar Konferansında4 bir önceki kararlar anımsatılarak istilacı yabancı türlerle ilgili aşağıdaki kararlar alınmıştır; Taraflar:
a) Canlı hayvan veya bitki ticareti ile ilgili ulusal mevzuat ve düzenlemeleri geliştirirken istilacı türlerin sorunlarını göz önünde bulundurmayı,
b) Mümkün ve uygun olduğunda, muhtemel istilacı türlerin ihracatını değerlendirirken, bu tür ithalatı düzenleyen yerel önlemlerin olup olmadığını belirlemek için önerilen bir ithalat ülkesinin Yönetim Otoritesine danışılmasını,
c) CITES ile Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi arasındaki sinerji fırsatlarının göz önün...
