SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Örnek Maddeleri

SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ. İnsanların besin ihtiyacı için üretilen gıda maddelerinin bozulmadan ve çürümeden pazarlanması, nakledilmesi ve gerektiğinde tüketimine kadar muhafaza edilmesi için insanoğlu öteden beri çeşitli yöntemlere başvurmuş ve bazı yöntemler geliştirmiştir. Bu yöntemlerden yaygın kullanım görenleri yüksek sıcaklık uygulaması, kurutma, salamura içinde muhafaza etme ve soğutma olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarihi eski Mısır’a kadar uzanan soğukta depolama tekniğindeki devrim 1800’lü yılların son çeyreğinde gerçekleştirilmiştir. Bilimsel olarak, soğuk depolama sistemlerindeki gelişmeler, II. dünya savasından sonra ortaya çıkmıştır. Savaş sonrası özellikle üretim ve tüketim arasındaki dengesizlik depolamanın önemini artırmıştır. 1930’lu yılların başında İngiltere’de yaygın olarak tüketilen Cox Orange Xxxxxx ve Bramley’s Seedling elma çeşitlerinin düşük sıcaklığa olan hassasiyeti nedeniyle bu elmaları üşüme zararının görülmeyeceği daha güvenli bir sıcaklık olan 4oC de depolanabilmesini sağlamak amacıyla geliştirilen düşük O2 ve yüksek CO2 içeren kontrollü atmosfer ortamda depolamanın aynı zamanda meyve kalitesi üzerinde olumlu etki yaptığı anlaşılınca bu teknoloji tüm dünyada yaygınlık kazanmaya başlamıştır (Xxxxxxxx, 2010). Kontrollü atmosferde muhafazada etilen, CO2 ve O2 kontrolünün yapılmasıyla depolamada çığır açan çalışmalar hızlanmıştır. Kontrollü atmosfer teknolojisiyle birlikte özellikle depo izalasyonu konusunda önemli gelişmeler olmuş ve soğukta depolama sisteminde önemli bir girdi olan elektrik giderlerinde önemli azalmalar yaşanmıştır. Ülkemizde mekanik olarak soğutulan depolama uygulamalarının başlangıcı ise yaklaşık yüz yıl öncesine dayanmaktadır. İlk soğuk deponun İstanbul’da 1904 yılında kurulduğu ancak daha sonraki yıllarda bir gelişim göstermediği bilinmektedir. Ülkemizde soğukta depoculuk özellikle 1950’li yıllardan itibaren hız kazanmıştır. 1954 yılında Et ve Balık Kurumunun faaliyete geçmesiyle depo gereksinimi önemli ölçüde artmıştır. 1970 yılına kadar bir kısmı da Süt Endüstrisi Kurumuna ait olmak üzere çeşitli kamu kuruluşlarınca 156 adet soğuk depo yapılmış olup bunların toplam kapasitesi 348 601 m3’tür. 1971 ve 1980 yılları arasındaki dönemde soğuk depo tesislerinin yapı tekniği konusunda önemli aşamalar kaydedilmiştir. Yaş meyve ve sebzelerin muhafazasını amaçlayan ve ihracata dönük projelerin uygulanmasına olanak veren tesislerin kurulması da bu dönemlerde gerçekleştirilmiştir.

SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ. Dünyada süt ithalatı 2010 yılında yaklaşık %25, süt ihracatı ise yaklaşık %17 oranında artmıştır. Süt üretiminde ve toplam yurt içi kullanımda görülen düşüşlerle birlikte Rusya’nın süt ithalatında %50 oranında artış, ihracatında ise %32 oranında azalma gerçekleşmiştir. AB’de ise üretim ve tüketimde görülen artışlarla birlikte ithalatta %37 oranında düşüş, ihracatta ise %17 oranında artış görülmüştür. (Ulusal süt konseyi) 2006 1.383 1.106 844 180 2007 1.389 1.000 000 000 2008 1.407 1.096 877 187 2009 1.416 1.076 899 190 2010 1.427 1.078 909 192 2011 1.399 1.043 875 195 Uluslararası Karşılaştırmalı Çiftlik Veri Ağı (International Farm Comparison Network, IFCN) verilerine göre, dünyada 141 milyon süt üretim çiftliği olduğu tahmin edilmektedir. Bu çiftliklerde toplam 350 milyon baş sağmal inek bulunmakta ve 621 milyon ton inek sütü üretilmektedir. Bu durumda çiftlik başına 2,5 baş sağmal inek düşmekte, ki bu işletme büyüklüğünü tanımlar, inek başına otalama süt verimi ise 1774 kg/baş/yıl olarak hesaplanmaktadır. Uluslararası Sütçülük Federasyonu (International Dairy Federation, IDF) verileri dünyada sağmal hayvan sayısının bir önceki yıla göre azaldığını göstermektedir. Süt ineği varlığında bir önceki yıla göre %3,5 azalma olurken, sağılan koyun varlığı da %12,8 azalmıştır. Sağılan hayvan sayısındaki azalmaya karşın dünya toplam süt üretim miktarının artması; ülkemiz de dahil olmak üzere dünyanın pek çok bölgesinde süt hayvancılığının daha modern şartlarda yapılması, daha vasıflı damızlık materyali ile yeterli ve kaliteli yem kullanımıyla hayvan başına süt veriminin artırılması ile açıklana bilmektedir. 2006 243,6 196,4 172,9 53,2 2007 250,1 198,1 177,3 54,9 2008 252,8 197,2 179 55,6 2009 260,8 199,1 184,3 56,9 2010 262,6 200,4 187,8 58,5 2011 253,4 174,6 168,1 58,9 AB 24.294 24.168 24.166 23.566 23.122 22.332 Fransa 3.799 3.759 3.794 3.673 3.626 3.678 Almanya 4.054 4.087 4.229 4.169 4.182 4.190 Rusya 9.400 9.300 9.100 9.000 8.844 8.948 ABD 9.112 9.189 9.315 9.203 9.119 9.194 Yeni Zelanda 3.917 4.013 4.253 4.397 4.529 4.634 Türkiye 4.187 4.229 4.080 4.133 4.384 4.761 * Kaynak: xxx.xxxx.xx, 2013 Günümüzde bireylerin beslenme konusunda daha bilinçli hale gelmesi ve hayvansal ürünlerin yeterli ve dengeli beslenmede hayati öneme sahip olmasıyla, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hayvancılık önemli bir yere sahip olmuştur. Bunun yanında kırsal kalkınmayı destekleme programları ve hayvancılığa verilen desteklerle hayvancılık faaliyetleri ticari açıdan da daha caz...