Türkiye’de Gemi Sicili Uygulamaları ve Sicil Türleri. Gemi ve su araçlarının tescili devlet, gemi sahipleri ve kullanıcıları, gemi ve su araçları ile herhangi bir ilişkisi olan kişi ve taraflar açısından büyük önem arz etmektedir. Gemi sicilleri, gemilerin tescili ve bayrak çekme hakkının ispatı, gemiler üzerindeki hakların ve hukuki işlemlerin tesisi amacıyla kurulmuştur. Türkiye’de Türk Milli Gemi Sicili (TMGS), İnşa Halindeki Gemi Sicili, Gemi Kira Sicili ve Türk Uluslararası Gemi Sicili (TUGS) olmak üzere dört tür sicil bulunmakta olup ayrıca sicil özelliği taşımayan ve gemi siciline tescili zorunlu olmayan gemi ve su araçlarının kayıtlarının tutulduğu, Bağlama Kütüğü bulunmaktadır (Demir, 2015). Genel olarak, tescili zorunlu olan gemilerin tabi oldukları ve Türk vatandaşları ile tüzel kişiliklerine ait gemilerin tescil edildiği sicile, “Türk Millî Gemi Sicili” denilmektedir. Sicile tescil edilen her bir gemi, Türk Bayrağı çekme hakkı elde etmektedir. Bu hak, Gemi Tasdiknamesi ile ispat olunur. (TTK m.968) Gemi Sicili, TTK’nin 954-995. arasındaki maddeleri ile düzenlenmiş ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları ise, Gemi Sicil Nizamnamesi ile belirlenmiştir. Türkiye’ de, her biri kendi coğrafi bölgelerine bağlı limanlara hizmet vermek üzere, on Liman Başkanlığında Gemi Sicil Müdürlüğü bulunmaktadır. Bu limanlar; Antalya, Bandırma, Çanakkale, İskenderun, İstanbul, İzmir, Mersin, Samsun, Trabzon ve Zonguldak limanlarıdır (Gözüyeşil, 2020). Sicil Dairelerinin Coğrafi Sınırları, (sicil bölgesine bağlı li- manlar) 27626 sayılı RG’de yayımlanan, 2010/485 sayılı BKK ile tespit edilmiştir. Buna göre, örneğin İzmir Gemi Sicilinin coğrafî bölgesinde bulunan limanlar Ayvalık, Dikili, Aliağa, Foça, İzmir, Çeşme, Kuşadası, Güllük, Bodrum, Marmaris, Datça ve Göcek’tir. Bu limanlardan, İzmir Gemi Sicilinin yetki alanında kalan Bodrum limanı gibi bazı limanlarda, turizme dayalı gemicilik faaliyetleri diğer limanlara göre daha çok gelişmiş ve yoğun durumdadır. Bu nedenle, bu gibi yoğunluğun söz konusu olduğu limanlarda, yeni Gemi Sicil Müdürlükleri kurulması ve bazılarının da, limanlara olan mesafesi ve idari sınırları gibi nedenlerle; sicil dairesi bağlılıklarının değiştirilmesine ihtiyaç olduğu değerlendirilmektedir (Gemi Bağlama Limanlarının Tabi Bulun- dulları Gemi Sicil Dairelerinin Coğrafî Sınırlarının Belirlenmesine Dair Karar, 2010).
