Çevresel Etkilerin Ön Değerlendirmesi. Projelerin önemli ekonomik ve sosyal sonuçlar doğurabilecek istenmeyen olumsuz çevresel etkileri olabilir. Projenin çevreye olabilecek olumlu veya olumsuz tüm etkileri çevresel analiz kapsamında değerlendirilir. Çevresel analiz kapsamında belirlenen olumlu ve olumsuz tüm etkileri bu bölümde belirtilecektir. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. Çevresel etki değerlendirmesi yönetmeliği Ek-1 listesinde yer alan veya Ek-2 listesinde yer alıp çevresel etki değerlendirmesi gereklidir kararı verilen faaliyetler ÇED yönetmeliğinin Ek-3’ünde yer alan formata göre bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlara ÇED raporu hazırlatmakla yükümlüdür. Çevresel etki değerlendirmesi yönetmeliği Ek-2 listesinde yer alan faaliyetler ise bulunduğu ile göre o ilin valiliğine ya da bakanlığa Ek-4’de yer alan formata göre proje tanıtım dosyası hazırlamak ve sunmakla yükümlüdürler. ÇED çevresel analizin tamamını karşılamaz. ÇED kapsamında olumlu bulunan bir projenin çevresel analiz kapsamında değerlendirildiğinde parasal olarak belirlenerek fayda maliyet analizine dâhil edilmesi gereken bazı etkileri halen bulunabilir. Çevresel analiz kapsamında parasal olarak ifade edilebilen etkileri, sayısal olarak ifade edilmekle birlikte parasal olarak ifade edilmeyen etkileri ve sadece niteliksel olarak tanımlanabilen etkileri değerlendirilir. Parasallaştırılabilen bütün çevresel etkiler fayda maliyet analizine dâhil edilecektir. Parasallaştırılamayan bütün etkilere sözel olarak yer verilecektir. Çevresel analiz ile belirlenen olumsuz etkilerin yönetmeliklerle ve/veya bilimsel esaslara göre kabul edilebilir sınırlara uyarak önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi amacıyla alınabilecek alternatif önlemin maliyeti ile buna rağmen giderilemeyen etkilere ilişkin tüm maliyetler parasal olarak belirlenerek ekonomik analize dâhil edilir. Parasal olarak belirlenemeyen maliyetlere sosyal analizde niteliksel olarak yer alır.
Çevresel Etkilerin Ön Değerlendirmesi. Gelişen teknolojiyle beraber değişen güncel makine ve ekipmanlar kullanılarak gerçekleşen makarna üretiminde atık ve fire oldukça düşük miktarlarda ortaya çıkmaktadır. Üretim proses verilerine göre belirlenen miktarda hammadde kullanarak standartlaşan üretimle birlikte ortaya çıkan düşük miktardaki atığın çevreye herhangi bir zararlı etkisi olmamakla birlikte bu atıklar organik atık konteynerlerinde toplanarak çöp toplama araçları ile tesisten alınıp, geri dönüşüme ya da OSB’nin atık toplama merkezine gönderilecektir. Kısa ve uzun kesme makarnanın üretilebilmesi için belirlenen kapasitede ürün üretecek üretim hattının yerleştirilebileceği bir üretim tesisine ihtiyaç bulunmaktadır. Kullanılacak teknoloji bu üretimi belirlenen sürelerde ve kapasitede gerçekleştirmek üzere üretim maliyetini düşürecek şekilde seçilmiştir. Organize Sanayi Bölgesi’ne kurulacak üretim tesisi, OSB avantajlarından faydalanarak faaliyetlerine başlayacaktır. Yatırım kapsamında yaklaşık 20 dönüm arazi alınması planlanmaktadır. Arazi maliyeti yaklaşık 600.000 TL’dir.
Çevresel Etkilerin Ön Değerlendirmesi. Projelerin önemli ekonomik ve sosyal sonuçlar doğurabilecek istenmeyen olumsuz çevresel etkileri olabilir. Projenin çevreye olabilecek olumlu veya olumsuz tüm etkileri çevresel analiz kapsamında değerlendirilir. Çevresel analiz kapsamında belirlenen olumlu ve olumsuz tüm etkileri bu bölümde belirtilmiştir. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır (T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2020). Yani ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmadan çevre değerlerinin ekonomik politikalar karşısında korunmasıdır. ÇED Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. ÇED Yönetmeliği Ek-I ve Ek-II kapsamında yer almayan ve herhangi bir surette bu durumunu belgelemek isteyenlerin (Muafiyet veya Kapsam Dışı Yazısı Almak İsteyenlerin) ilgili İl Müdürlüklerine yapacakları başvuru kapsamında muafiyet/kapsam dışı yazısı düzenlenmektedir. Yatırımı planlanan defne kurutma tesisi ÇED yönetmeliğinin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer almamaktadır. Bu nedenle İl Müdürlüğünden sadece “Muafiyet ve Kapsam Dışı” yazısı almak yeterli olacaktır.
Çevresel Etkilerin Ön Değerlendirmesi. Projemiz Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine göre EK1’de Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesinde yer almadığından ÇED raporuna gerek yoktur. Projemiz sonucu İş Hijyeni Laboratuvarı Harran Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezinde (HÜBTAM) kurulacak olup kamulaştırma bedeli gerekmemektedir. Fizibilite raporu hazırlanması sürecinde, talebin geçmişteki eğilimi ve mevcut durumunu tespit etmeye yönelik olarak bir anket formu hazırlanmıştır. (Anket Formu EK2’de verilmektedir) Şanlıurfa organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren, ihracat yapan ve/veya kendi markası ile üretim yapan ve sektöre malzeme tedarik eden 25 adet firma yöneticilerinden randevu alınarak birebir görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca online olarak ankete katılımları sağlanmıştır. Görüşmelerde firma yöneticilerine kapasite analizi için sorular yöneltilmiştir ve yöneltilen sorulara göre değerlendirmeler yapılmıştır. Diğer bir taraftan Şanlıurfa ilinde TURKAK tarafından akredite edilmiş laboratuvar olmadığı kurumun internet sitesinden teyit edilmiştir. Sanayi odasından alınan verilere göre Şanlıurfa ilinde 679 adet firma olduğu belirlenmiştir. Ayrıca organize sanayi bölge müdürlüğünün resmi verilerine göre 315 adet firma organize sanayi bölgesinde faaliyet göstermektedir. Organize sanayiinde faaliyet gösteren firmalar anketin 4. sorusuna ve 6331 sayılı kanunda iş sağlığı ve güvenliği belirtilen tehlike sınıflarına göre değerlendirildiğinde tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer aldığı tespit edilmiştir. 6331 sayılı kanuna göre bu sınıfta yer alan işletme iş sağlığı ve güvenliği faaliyetleri zorunlu kılınmıştır. Anket çalışması sonucunda firmaların ağırlıklı olarak fiziksel testleri senede en az 1 “defa” dan farklı test adetlerinde yaptırdığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla anket verilerine göre 25 firmanın, organize sanayi için düşünülürse 315 firmanın, sanayi odası verilerine göre ise 679 adet firmanın senede bu testlerden 1’er defa yaptıracağı sonucuna rahatlıkla varılabilir. Anket çalışmamızda Fiziksel testler test paketi halinde düşünülmüş olup, 315 firmanın bu test paketlerden yaptırdığı düşünülmüştür. Sonuç olarak Gaziantep Sanayinde faaliyet gösteren işletmelerin tamamı potansiyel müşteri olarak gözükmektedir. Genel anlamda Şanlıurfa ilinde iş hijyeni laboratuvarının kapasitesi aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Tablo 9. İş Hijyeni Laboratuvarının Yıllık Kapasitesi Firma Sayısı Test Paketi adedi (yıllık) Test p...