İÇİNDEKİLER
EYG GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
5 ADET DÜKKAN ve 6 ADET BÜRO (12752 PARSEL) KAĞITHANE/İSTANBUL
DEĞERLEME RAPORU
0
2022/3471
RAPOR NO: 2022/3471
İÇİNDEKİLER
2.BÖLÜM ŞİRKET VE MÜŞTERİYİ TANITICI BİLGİLER 4
2.1. ŞİRKETİ TANITICI BİLGİLER 4
2.2. MÜŞTERİYİ TANITICI BİLGİLER 4
3.BÖLÜM DEĞER TANIMI, GEÇERLİLİK KOŞULLARI VE UYGUNLUK BEYANI 5
3.1. DEĞER TANIMI VE GEÇERLİLİK KOŞULLARI 5
3.2. MÜŞTERİ TALEPLERİNİN KAPSAMI VE VARSA GETİRİLEN SINIRLAMALAR 7
4.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN HUKUKİ TANIMI VE RESMİ KURUMLARDA YAPILAN İNCELEMELER 8
4.1. GAYRİMENKULÜN MÜLKİYET DURUMU 8
4.2.1. TAKYİDATLAR HAKKINDA GÖRÜŞ 10
4.3. İLGİLİ BELEDİYE’DE YAPILAN İNCELEMELER 10
4.3.1. SON 3 YIL İÇERİSİNDE İMAR PLANLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 11
4.3.2. BELEDİYE İMAR MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİ’NDE GAYRİMENKULA AİT ARŞİV DOSYASI ÜZERİNDE YAPILAN İNCELEMELER 11
4.3.3. YAPI DENETİME İLİŞKİN BİLGİLER 12
4.3.4. ENERJİ VERİMLİLİK SERTİFİKASI HAKKINDA BİLGİ 12
4.3.5. RUHSAT ALINMIŞ YAPILARDA İMAR KANUNU’NUN 21. MADDESİ KAPSAMINDA YENİDEN RUHSAT ALINMASINI GEREKTİRİR DEĞİŞİKLİKLER OLUP OLMADIĞI HAKKINDA BİLGİ 12
4.3.6. MEVZUAT UYARINCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE BELGELERİN TAM VE EKSİKSİZ OLARAK MEVCUT OLUP OLMADIĞI HAKKINDA GÖRÜŞ 12
4.4. SON ÜÇ YILLIK DÖNEMDE MÜLKİYET VE HUKUKİ DURUMUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER 12
4.4.1. TAPU SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ VE KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ İNCELEMESİ 13
4.4.2. HUKUKİ DURUM İNCELEMESİ 13
4.5. YAPILMIŞ SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN BİLGİLER 13
5.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN ÇEVRESEL VE FİZİKİ BİLGİLERİ 13
5.1. GAYRİMENKULÜN BULUNDUĞU BÖLGENİN ANALİZİ 13
5.2. GAYRİMENKUL KULLANIMI İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR 14
5.3. DEĞERLEME İŞLEMİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN VEYA SINIRLAYAN FAKTÖRLER 15
5.4. EN VERİMLİ VE EN İYİ KULLANIM ANALİZİ 15
6.BÖLÜM GENEL VERİLER, BÖLGE VERİLERİ VE PAZAR BİLGİLERİNE İLİŞKİN ANALİZLER 16
6.1. MEVCUT EKONOMİK KOŞULLARIN VE GAYRİMENKUL PİYASASININ ANALİZİ, MEVCUT TRENDLER VE DAYANAK VERİLER 16
6.2. TÜRKİYE GAYRİMENKUL PİYASASI FIRSAT VE TEHDİTLER 18
6.4. GAYRİMENKULÜN DEĞERİNE ETKİ EDEN ÖZET FAKTÖRLER 20
6.5. EMSALLER VE PİYASA ARAŞTIRMASI 20
7.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN DEĞERLEME SÜRECİ 22
7.1. GAYRİMENKULÜN DEĞERLEMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER VE NEDENLERİ 22
8.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN PAZAR DEĞERİNİN TESPİTİ 23
8.1. PAZAR YAKLAŞIMI İLE ULAŞILAN SONUÇ, PAZAR DEĞERİ HESABI VE ANALİZİ 23
8.1.1. SATILIK VE KİRALIK DÜKKAN EMSALLER KARŞILAŞTIRMA ANALİZİ 23
8.1.2. SATILIK VE KİRALIK OFİS EMSALLER KARŞILAŞTIRMA ANALİZİ 24
8.1.3. ULAŞILAN SONUÇ 25
8.2. GELİR YAKLAŞIMI İLE PAZAR DEĞERİ HESABI VE ANALİZİ 25
8.3. ULAŞILAN SONUÇ 27
8.4. MALİYET HESABI YÖNTEMİ İLE ULAŞILAN SONUÇ PAZAR DEĞERİ HESABI VE ANALİZİ 27
8.5. ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 28
8.5.1. BOŞ ARAZİ VE GELİŞTİRİLMİŞ PROJE DEĞERİ ANALİZİ VE KULLANILAN VERİ VE VARSAYIMLAR . 29
8.5.2. ASGARİ BİLGİLERDEN RAPORDA VERİLMEYENLERİN NEDEN VERİLMEDİKLERİNİN GEREKÇELERİ
................................................................................................................................................. 29
8.5.3. MÜŞTEREK VEYA BÖLÜNMÜŞ KISIMLARIN DEĞERLEME ANALİZİ 29
8.5.4. HASILAT PAYLAŞIMI VEYA KAT KARŞILIĞI YÖNTEMİ İLE YAPILACAK PROJELERDE, EMSAL PAY ORANLARI 29
8.5.5. KİRA DEĞER ANALİZİ VE KULLANILAN VERİLER 29
9.BÖLÜM DEĞERLEME KONUSU GAYRIMENKUL İÇİN SON ÜÇ YILDA HAZIRLANMIŞ GAYRİMENKUL DEĞERLEME RAPORLARI 29
10.BÖLÜM NİHAİ DEĞER TAKDİRİ VE SONUÇ 30
Değerlemeyi Talep Eden Kurum/Kişi
: EYG Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
Raporu Hazırlayan Kurum : İnvest Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık X.X.
Dayanak Sözleşme Tarihi : 23 Ağustos 2022 Değerlenen Mülkiyet Hakları : Tam Mülkiyet Ekspertiz Tarihi : 08 Eylül 2022
Rapor Tarihi : 13 Eylül 2022
Raporun Türü: Müşteri / Rapor No
Değerleme Konusu Gayrimenkulün Adresi
: Gayrimenkul Değerleme Raporu
796 - 2022/3471
Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxx,
: Xx: 0, (00000Xxxxxx) Xxxxxxxxx/XXXXXXXX
Tapu Bilgileri Özeti : İstanbul İli, Kağıthane İlçesi, Merkez Mahallesi,
12752 nolu parsel (Bkz. Ekler)
Kağıthane Belediyesi`nde yapılan temaslarda değerleme konusu taşınmazın bulunduğu parselin 1/1000 ölçekli
Xxxx Xxxxxx :
Sadabad Etkileşim Geçiş Alanı Uygulama İmar Planı kapsamında Ticaret Alanında kaldığı ve yapılaşma koşularının `Ayrık Nizam`, `Hmax: 5 Kat`, `TAKS: 0,40`,
`Emsal: 2,00` şeklinde olduğu şifahen öğrenilmiştir.
Raporun Konusu : Bu rapor, yukarıda adresi belirtilen gayrimenkullerin pazar
değerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmıştır.. 1
12752 PARSEL ÜZERİNDE YER ALAN 11 ADET BAĞIMSIZ BÖLÜM İÇİN TAKDİR EDİLEN | |
TOPLAM PAZAR DEĞERİ (KDV HARİÇ) | 35.500.000,-TL |
TOPLAM PAZAR DEĞERİ (KDV DAHİL) | 41.890.000,-TL |
RAPORU HAZIRLAYANLAR | ||
Değerleme Uzmanı | Sorumlu Değerleme Uzmanı | Sorumlu Değerleme Uzmanı |
e-imzalıdır. Orçun Xxxx XXXXX (SPK Lisans Belge No: 409714) | e-imzalıdır. Xxxxxxxx Xxxxxxx XXXXXX (SPK Lisans Belge No: 401651) | e-imzalıdır. Xxxxx Xxxxxx XXXXXXXX (SPK Lisans Belge No: 401865) |
1 Bu rapor, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunacak Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Hakkında Tebliğ (III-62.3) hükümleri ile Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği tarafından yayınlanan Uluslarası Değerleme Standartları (2017) esas alınarak hazırlanmıştır.
2.BÖLÜM ŞİRKET VE MÜŞTERİYİ TANITICI BİLGİLER
2.1. ŞİRKETİ TANITICI BİLGİLER
ŞİRKETİN ÜNVANI : INVEST Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş.
ŞİRKETİN ADRESİ : Xxxxxxxx Xxxxxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx, Xx: 00/0
Xxxxxxxxxxxx / XXXXXXXX
TELEFON NO : 0 000 000 00 00 - 77
FAALİYET KONUSU : Bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak yapılan gayrimenkul
danışmanlık ve ekspertiz faaliyetleri - NACE KODU: 68.31.02 (Rev.2)
KURULUŞ TARİHİ : 04.10.2011
SERMAYESİ : 1.000.000,-TL
TİCARET SİCİL NO 792227
KURULUŞUN YAYINLANDIĞI TİCARET SİCİL GAZETESİ’NİN
TARİH VE XX.XX : 10 Ekim 2011 / 7917
Not-1 : Şirket, 16 Şubat 2012 tarihi itibariyle Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) “Gayrimenkul Değerleme Şirketleri Listesi'ne alınmıştır.
Not-2 : Şirkete, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) 07.03.2013 tarih ve 6697 no’lu kararı ile değerleme hizmeti yetkisi verilmiştir.
2.2. MÜŞTERİYİ TANITICI BİLGİLER
ŞİRKETİN ÜNVANI : EYG GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI ANONİM ŞİRKETİ
ŞİRKETİN ADRESİ : Xxxxx Xxxxx Xxx, Xxxxx Xxxxxxxxx Xxxxxxx, Xx:00
Xxxxxxx Xxxx Xxxxxxx Xxxxxxx Xxxxxxxx / XXXXXXXX
TELEFON NO : 0 (000) 000 00 00
SERMAYESİ : 66.000.000,-TL
KURULUŞ TARİHİ : 15.09.2021
NACE KODU : 64.99.03 (Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı)
FAALİYET KONUSU : Şirket, gayrimenkuller, gayrimenkul projeleri, gayrimenkule
dayalı haklar, sermaye piyasası araçları ve Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenecek diğer varlık ve haklardan oluşan portföyü işletmek amacıyla paylarını ihraç etmek üzere kurulan ve sermaye piyasası mevzuatında izin verilen diğer faaliyetlerde bulunabilen sermaye piyasası kurumu niteliğinde kayıtlı sermayeli halka açık anonim ortaklıktır.
3.BÖLÜM DEĞER TANIMI, GEÇERLİLİK KOŞULLARI VE UYGUNLUK
BEYANI
3.1. DEĞER TANIMI VE GEÇERLİLİK KOŞULLARI
Bu rapor, müşterinin talebi üzerine adresi belirtilen Gayrimenkulün bugünkü pazar değerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmıştır.
Pazar değeri:
Pazar değeri, bir varlık veya yükümlülüğün, uygun pazarlama faaliyetleri sonucunda, istekli bir satıcı ve istekli bir alıcı arasında, tarafların bilgili ve basiretli bir şekilde ve zorlama altında kalmaksızın hareket ettikleri, muvazaasız bir işlem ile değerleme tarihi itibarıyla el değiştirmesinde kullanılması gerekli görülen tahmini tutardır.
Pazar değerinin tanımı aşağıdaki kavramsal çerçeveye uygun olarak uygulanması gerekir:
(a) “Tahmini tutar” ifadesi muvazaasız bir pazar işleminde varlık için para cinsinden ifade edilen fiyat anlamına gelmektedir. Pazar değeri, değerleme tarihi itibarıyla, pazarda pazar değeri tanımına uygun olarak makul şartlarda elde edilebilecek en olası fiyattır. Bu fiyat, satıcı tarafından makul şartlarda elde edilebilecek en iyi ve alıcı tarafından makul şartlarda elde edilebilecek en avantajlı fiyattır. Bu tahmin, özellikle de satışla ilişkili herhangi bir tarafça sağlanmış özel bedeller veya imtiyazlar, standart olmayan bir finansman, sat ve geri kirala sözleşmesi gibi özel şartlara veya koşullara dayanarak arttırılmış veya azaltılmış bir tahmini fiyatı veya sadece belirli bir malike veya alıcıya yönelik herhangi bir değer unsurunu kapsamaz.
(b) ”El değiştirmesinde kullanılacak” ifadesi, bir varlığın veya yükümlülüğün değerinin, önceden belirlenmiş bir tutar veya gerçek satış fiyatından ziyade tahmini bir değer olduğu duruma atıfta bulunur. Bu fiyat değerleme tarihi itibariyle, pazar değeri tanımındaki tüm unsurları karşılayan bir işlemdeki fiyattır;
(c) “Değerleme tarihi itibarıyla” ifadesi değerin belirli bir tarih itibarıyla belirlenmesini ve o zamana özgü olmasını gerektirir. Pazarlar ve pazar koşulları değişebileceğinden, tahmini değer başka bir zamanda doğru veya uygun olmayabilir. Değerleme tutarı, pazarın durumunu ve içinde bulunduğu koşulları başka bir tarihte değil sadece değerleme tarihi itibarıyla yansıtır;
(d) “İstekli bir alıcı arasında” ifadesi alım niyetiyle harekete geçmiş olan, ancak zorunlu kalmış olmayan bir alıcı anlamına gelmektedir. Bu alıcı her fiyattan satın almaya hevesli veya kararlı değildir. Bu alıcı, var olduğunun kanıtlanması veya tahmin edilmesi mümkün olmayan, sanal veya varsayımsal bir pazardan ziyade mevcut pazar gerçeklerine ve mevcut pazar beklentilerine uygun olarak satın alır. Var olduğu kabul edilen bir alıcı pazarın gerektirdiğinden daha yüksek bir fiyat ödemeyecektir. Varlığın mevcut sahibi ise pazarı oluşturanlar arasında yer almaktadır.
(e) “İstekli bir satıcı” ifadesi ise belirli fiyattan satmaya hevesli veya mecbur olmayan, ya da mevcut pazar tarafından makul görülmeyen bir fiyatta ısrar etmeyen bir satıcı anlamına gelmektedir. İstekli satıcı, fiyat her ne olursa olsun, varlığı uygun pazarlama faaliyetleri sonucunda açık pazarlarda, pazar şartlarında elde edilebilecek en iyi fiyattan satmak istemektedir. Varlığın asıl sahibinin gerçekte içinde bulunduğu koşullar, yukarıda anılan şartlara dâhil değildir, çünkü istekli satıcı varsayımsal bir maliktir.
(f) “Muvazaasız bir işlem” ifadesi, fiyatın pazarın fiyat seviyesini yansıtmamasına veya yükseltmesine yol açabilecek, örneğin ana şirket ve bağlı şirket veya ev sahibi ve kiracı gibi taraflar değil, aralarında belirli ve özel bir ilişki bulunmayan taraflar arasında yapılan bir işlem anlamına gelmektedir. Pazar değeri işlemlerinin, her biri bağımsız olarak hareket eden ilişkisiz taraflar arasında yapıldığı varsayılır.
(g) “uygun pazarlama faaliyetleri sonucunda” ifadesi, varlığın pazara çıkartılarak en uygun şekilde pazarlanması halinde pazar değeri tanımına uygun olarak elde edilebilecek en iyi fiyattan satılmış olması anlamına gelmektedir. Satış yönteminin, satıcının erişime sahip olduğu pazarda en iyi fiyatı elde edeceği en uygun yöntem olduğu kabul edilir. Varlığın pazara çıkartılma süresi sabit bir süre olmayıp, varlığın türüne ve pazar koşullarına göre değişebilir. Burada tek kriter, varlığın yeterli sayıda pazar katılımcısının dikkatini çekmesi için yeterli süre tanınması gerekliliğidir. Pazara çıkartılma zamanı değerleme tarihinden önce gerçekleşmelidir,
(h) “Tarafların bilgili ve basiretli bir şekilde hareket etmeleri” ifadesi, istekli satıcının ve istekli alıcının değerleme tarihi itibarıyla pazarın durumu, varlığın yapısı, özellikleri, fiili ve potansiyel kullanımları hakkında makul ölçülerde bilgilenmiş olduklarını varsaymaktadır. Tarafların her birinin bu bilgiyi, işlemde kendi ilgili konumları açısından en avantajlı fiyatı elde etmek amacıyla basiretli bir şekilde kullandıkları varsayılır. Basiret, faydası sonradan anlaşılan bir tecrübenin avantajıyla değil, değerleme tarihi itibarıyla pazar şartları dikkate alınarak değerlendirilir. Örneğin fiyatların düştüğü bir ortamda önceki pazar seviyelerinin altında bir fiyattan varlıklarını satan bir satıcı basiretsiz olarak kabul edilmez. Bu gibi durumlarda, pazarlarda değişen fiyat koşulları altında varlıkların el değiştirildiği diğer işlemler için geçerli olduğu gibi, basiretli alıcılar veya satıcılar o anda mevcut en iyi pazar bilgileri doğrultusunda hareket edeceklerdir.
(i) “Zorlama altında kalmaksızın” ifadesi ise taraflardan her birinin zorlanmış olmaksızın veya baskı altında kalmaksızın bu işlemi yapma niyetiyle harekete geçmiş olmasıdır.
Bu değerleme çalışmasında aşağıdaki hususların geçerliliği varsayılmaktadır.
- Analiz edilen gayrimenkullerin türü ile ilgili olarak mevcut bir pazarın varlığı peşinen kabul edilmiştir.
- Alıcı ve satıcı makul ve mantıklı hareket etmektedirler.
- Taraflar gayrimenkuller ile ilgili her konuda tam bilgi sahibidirler ve kendilerine azami faydayı sağlayacak şekilde hareket etmektedirler.
- Gayrimenkullerin satışı için makul bir süre tanınmıştır.
- Ödeme nakit veya benzeri araçlarla peşin olarak yapılmaktadır.
- Gayrimenkullerin alım / satım işlemi sırasında gerekebilecek finansman, piyasa faiz oranları üzerinden gerçekleştirilmektedir.
3.2. MÜŞTERİ TALEPLERİNİN KAPSAMI VE VARSA GETİRİLEN SINIRLAMALAR
Bu rapor, EYG Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. talebine istinaden, İstanbul Xxx, Xxxxxxxxx Xxxxxx 00000 xx’lu parselde kayıtlı 5 adet dükkan ve 6 adet büronun pazar değerinin tespitine yönelik olarak Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunacak Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Hakkında Tebliğ (III-62.3) hükümleri doğrultusunda hazırlanan gayrimenkul değerleme raporudur.
Tarafımıza müşteri tarafından getirilen herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.
Bilgimiz ve inançlarımız doğrultusunda aşağıdaki hususları teyit ederiz:
- Raporda sunulan bulgular sahip olduğumuz tüm bilgiler çerçevesinde doğrudur.
- Raporda belirtilen analizler ve sonuçlar sadece belirtilen varsayımlar ve koşullarla kısıtlı olup kişisel, tarafsız ve önyargısız profesyonel analiz, fikir ve sonuçlardan oluşmaktadır.
- Değerleme konusunu oluşturan mülklerle ilgili olarak güncel veya geleceğe dönük hiçbir ilgimiz yoktur. Bu işin içindeki taraflara karşı herhangi kişisel bir çıkarımız veya ön yargımız bulunmamaktadır.
- Bu görevle ilgili olarak verdiğimiz hizmet ve aldığımız ücret, müşterinin amacı lehine sonuçlanacak bir yöne veya önceden saptanmış sonuçların geliştirilmesi ve bildirilmesine veya bu değerlemenin tasarlanan kullanımıyla doğrudan ilgili sonraki bir olayın meydana gelmesine bağlı değildir.
- Değerleme ahlaki kural ve performans standartlarına göre gerçekleştirilmiştir.
- Raporlama aşamasında görev alanlar mesleki eğitim şartlarına sahiptir.
- Bu raporun konusu olan mülkler şahsen incelenmiştir. Değerleme çalışmasında görev alanların değerlemesi yapılan mülklerin yeri ve türü konusunda daha önceden deneyimi bulunmaktadır.
- Raporda belirtilen kişiler haricinde hiç kimse bu raporun hazırlanmasında mesleki bir yardımda bulunmamıştır.
4.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN HUKUKİ TANIMI VE RESMİ
KURUMLARDA YAPILAN İNCELEMELER
4.1. GAYRİMENKULÜN MÜLKİYET DURUMU
İLİ : İstanbul
İLÇESİ : Kağıthane
MAHALLE : Merkez
PAFTA NO : 13
ADA NO : -
PARSEL NO : 12752
XXX XXXXXXXXXXXXX NİTELİĞİ
: 12 KATLI BETONARME OFİS VE İŞYERİ VE ARSASI
YÜZÖLÇÜMÜ (m2) : 4.133,68 m²
BB NO | KAT NO | NİTELİĞİ | ARSA PAYI | CİLT | SAYFA | YEVMİYE | TARİH | |
6 | 5.Bodrum | Dükkan | 38200 / 10807500 | 593 | 58646 | 24003 | 27.09.2021 | |
12 | DAP YAPI İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ | 4.Bodrum | Depolu Dükkan | 88290 / 10807500 | 593 | 58652 | 20947 | 30.11.2017 |
13 | DAP YAPI İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ | 4.Bodrum | Depolu Dükkan | 72590 / 10807500 | 593 | 58653 | 20947 | 30.11.2017 |
14 | DAP YAPI İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ | 4.Bodrum | Dükkan | 111580 / 10807500 | 593 | 58654 | 20947 | 30.11.2017 |
16 | EYG OFİS VE KONUT ANONİM ŞİRKETİ | 4.Bodrum | Dükkan | 60200 / 10807500 | 593 | 58656 | 23995 | 27.09.2021 |
82 | EYG YAPI VE YATIRIM ANONİM ŞİRKETİ 3 | 1.Bodrum | Ofis | 63430 / 10807500 | 593 | 58722 | 24003 | 27.09.2021 |
83 | EYG YAPI VE YATIRIM ANONİM ŞİRKETİ 3 | 1.Bodrum | Ofis | 66530 / 10807500 | 593 | 58723 | 24003 | 27.09.2021 |
108 | EYG YAPI VE YATIRIM ANONİM ŞİRKETİ 3 | 1. | Ofis | 63070 / 10807500 | 594 | 58748 | 24003 | 27.09.2021 |
109 | EYG YAPI VE YATIRIM ANONİM ŞİRKETİ 3 | 1. | Ofis | 66100 / 10807500 | 594 | 58749 | 24003 | 27.09.2021 |
127 | EYG YAPI VE YATIRIM ANONİM ŞİRKETİ 3 | 1. | Ofis | 59740 / 10807500 | 594 | 58767 | 24003 | 27.09.2021 |
185 | EYG YAPI VE YATIRIM ANONİM ŞİRKETİ 3 | 4. | Ofis | 49260 / 10807500 | 594 | 58825 | 24003 | 27.09.2021 |
2 Müşteri’den alınan bilgiye göre: Mülkiyeti Dap Yapı üstünde kayıtlı olan bağımsız bölümler EYG Xxxx tarafından Dap Yapı’dan vadeli şekilde satın alınmış ve EYG Ofis akifine kaydedilmiştir. Satış bedelinin henüz tamamı ödenmediğinden bu bağımsız bölümlerin tapuları henüz devralınmamıştır. Müşteri talebine istinaden bu bağımsız bölümler de değerlemeye tabi tutulmuş ve raporun sonuç bölümünde ayrı ayrı toplam değerler verilmiştir.
3 Tapuda henüz şirketin eski unvanı olan EYG Yapı ve Yatırım A.Ş. olarak kayıtlıdır. Şirket TTSG'de ilan edilecek
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nden 01.09.2022 tarihi itibariyle değerlemeye konu taşınmazların tamamı için alınan takyidat yazısına göre taşınmazlar üzerinde aşağıdaki notlar bulunmaktadır. Rapor eklerinde tapu kayıt belgelerinin birer sureti sunulmuştur.
Beyanlar Bölümü:
• Yönetim Planı : 01/08/2016( Şablon: Yönetim Planının Belirtilmesi) (10.08.2016
– 15549) (Tümü)
• 6306 Sayılı Kanun gereğince riskli yapıdır.( Şablon: 6306 Sayılı Kanun Gereğince Riskli Yapı Beyanı) (13.11.2013 – 19526) (Tümü)
İrtifak Bölümü:
• KROKİDE GÖSTERİLEN SARI BOYALI 419 M2 LİK KISIM İÇİN İ.E.T.T LEHİNE BU PARSEL ALEYHİNE İRTİFAK HAKKI( Şablon: Diğer İrtifak Hakkı) (26.09.1979 – 157) (Tümü)
Şerhler Bölümü:
• 1 TL bedel karşılığında kira sözleşmesi vardır. (9825 nolu T.M. yeri ve Kablo Geçiş Güzergahı için Türkiye Elektirik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü Lehine 99 yıllığına 1 tl bedelle 99 yıllığına kira şerhi ) (04.04.2016 / 7115) (185 nolu BB hariç)
Rehinler Bölümü:
6 nolu bağımsız bölüm üzerinde
• TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. lehine 17.02.2021 tarih 4237 yevmiye no ile 1.0 dereceden 2.240.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
• TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. lehine 03.12.2021 tarih 32778 yevmiye no ile 2.0 dereceden 5.000.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
16 nolu bağımsız bölüm üzerinde
• TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. lehine 02.08.2021 tarih 18227 yevmiye no ile 1.0 dereceden 1.500.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
• TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. lehine 03.12.2021 tarih 32782 yevmiye no ile 2.0 dereceden 1.500.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
82 ve 83 nolu bağımsız bölümler üzerinde
• ZİRAAT KATILIM BANKASI A.Ş. lehine 01.02.2022 tarih 3064 yevmiye no ile 1.0 dereceden 7.150.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
108 ve 109 nolu bağımsız bölümler üzerinde
• VAKIF KATILIM BANKASI A.Ş. lehine 04.02.2020 tarih 2842 yevmiye no ile 1.0 dereceden 2.500.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
127 nolu bağımsız bölüm üzerinde
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ ZİRAAT BANKASI A.Ş. lehine 17.05.2018 tarih 9125
yevmiye no ile 1.0 dereceden 1.250.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
185 nolu bağımsız bölüm üzerinde
• VAKIF KATILIM BANKASI A.Ş. lehine 22.10.2020 tarih 22534 yevmiye no ile 1.0 dereceden 900.000,00 TL tutarında ipotek bulunmaktadır.
4.2.1. TAKYİDATLAR HAKKINDA GÖRÜŞ
Taşımazlar üzerinde yönetim planı, irtifak hakkı, resmi kurum lehine irtifak hakkı, cins değişikliği beyanları ve ipotek şerhleri bulunmaktadır.
Sermaye Piyasası Kurulu'nun III-48.1 sayılı Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliğind-'in 22. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca "Gayrimenkul yatırım ortaklıkları portföylerine ancak üzerinde ipotek bulunmayan veya gayrimenkulün değerini doğrudan ve önemli ölçüde etkileyecek nitelikte herhangi bir takyidat şerhi olmayan gayrimenkuller ile gayrimenkule dayalı haklar dahil edilebilir. Bu hususta 30 uncu madde hükümleri saklıdır." Ayrıca anılan fıkranın (j) bendine göre: "Herhangi bir şekilde, devredilebilmesi konusunda bir sınırlamaya tabi olan varlıklara ve haklara yatırım yapamazlar. Yüksek Planlama Kurulundan izin alınması şartı bu hüküm kapsamında devir kısıtı olarak değerlendirilmez."
Anılan tebliğin 30 uncu maddesi birinci fıkrasına göre ise: "Kat karşılığı ve hasılat paylaşımı yapılan projelerde, projenin gerçekleştirileceği arsaların sahiplerince ortaklığa, bedelsiz veya düşük bedel karşılığı ortaklık lehine üst hakkı tesis edilmesi veya arsanın devredilmesi halinde, projenin teminatı olarak arsa sahibi lehine ortaklık portföyünde bulunan gayrimenkuller üzerine ipotek veya diğer sınırlı ayni haklar tesis edilmesi mümkündür. Ayrıca kendi tüzel kişilikleri lehine temin edilecek finansman için portföydeki varlıklar üzerinde ipotek, rehin ve diğer sınırlı ayni haklar tesis edilebilir. Portföydeki varlıkların üzerinde bu amaçlar dışında hiçbir suretle üçüncü kişiler lehine ipotek, rehin ve diğer sınırlı ayni haklar tesis ettirilemez ve başka herhangi bir tasarrufta bulunulamaz. Bu hususa ortaklıkların esas sözleşmesinde yer verilmesi zorunludur."
Müşteri Şirketimize vermiş olduğu ve rapor eklerinde yer verilen beyanda, değerleme konusu taşınmazlar üzerinde yer alan ipoteklerin müşterinin kendi tüzel kişiliği lehine finansman temini için verildiği beyan edilmiştir. Buna göre taşınmazların üzerinde yer alan ipotekler taşınmazların gayrimenkul yatırım ortaklığı portföyünde bulunmasına engel teşkil etememktedir. Taşınmaz üzerinde yer alan diğer takyidatlar da devredilebilmesine engel teşkil etmediğinden ve değeri doğrudan ve önemli ölçüde etkilemediğinden, taşınmazın GYO portföyünde bulunmasına engel teşkil etmemektedir.
4.3. İLGİLİ BELEDİYE’DE YAPILAN İNCELEMELER
Kağıthane Belediyesi`nde yapılan temaslarda değerleme konusu taşınmazın bulunduğu parselin 1/1000 ölçekli Sadabad Etkileşim Geçiş Alanı Uygulama İmar Planı
kapsamında Ticaret Alanında kaldığı ve yapılaşma koşularının `Ayrık Nizam`, `Hmax: 5 Kat`, `TAKS: 0,40`, `Emsal: 2,00` şeklinde olduğu şifahen öğrenilmiştir.
4.3.1. SON 3 YIL İÇERİSİNDE İMAR PLANLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Değerleme konusu taşınmazların yer aldığı parselin son 3 yıl içerisinde imar planlarında değişiklik yapılmadığı öğrenilmiştir.
4.3.2. BELEDİYE İMAR MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİ’NDE GAYRİMENKULA AİT ARŞİV DOSYASI ÜZERİNDE YAPILAN İNCELEMELER
Kağıthane Belediyesi İmar Müdürlüğü’nde arşivinde yapılan incelemelerde aşağıdaki ruhsat ve iskan belgelerinin bulunduğu görülmüştür.
Web Tapu sisteminde ve Kağıthane Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü arşivinde yapılan araştırmada bila tarih bila sayılı projesi incelenmiştir. Ayrıca dosyasında aşağıda belirtilen evraklara rastlanmıştır.
RUHSAT-İSKAN BİLGİLERİ | ||
YENİ YAPI RUHSATI (12.09.2014 - 8/32) | ||
KULLANIM AMACI | BAĞIMSIZ BÖLÜM SAYISI | ALAN(M2) |
OFİS (İŞYERİ) BİNASI | 203 | 10.807,51 |
ORTAK ALAN | 10.424,48 | |
TOPLAM | 203 | 21.231,99 |
TADİLAT RUHSATI (29.05.2017 - 3/81) | ||
KULLANIM AMACI | BAĞIMSIZ BÖLÜM SAYISI | ALAN(M2) |
OFİS VE İŞYERİ | 203 | 10.805,69 |
ORTAK ALAN | 10.426,30 | |
TOPLAM | 203 | 21.231,99 |
YAPI KULLANIM İZİN BELGESİ (18.10.2017 - 4/100) | ||
KULLANIM AMACI | BAĞIMSIZ BÖLÜM SAYISI | ALAN(M2) |
OFİS VE İŞYERİ | 203 | 10.805,69 |
ORTAK ALAN | 10.426,30 | |
TOPLAM | 203 | 21.231,99 |
4.3.3. YAPI DENETİME İLİŞKİN BİLGİLER
Değerleme konusu gayrimenkuller 29.06.2001 tarih ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’a tabi olup, inşaat sürecinde yapı denetimi EMD Yapı Denetim Hizmetleri Ltd. Şti. firması tarafından yürütülmüştür.
4.3.4. ENERJİ VERİMLİLİK SERTİFİKASI HAKKINDA BİLGİ
Taşınmazların yer aldığı binaya ait Enerji Kimlik Belgeleri bulunmamaktadır.
4.3.5. RUHSAT ALINMIŞ YAPILARDA İMAR KANUNU’NUN 21. MADDESİ KAPSAMINDA YENİDEN RUHSAT ALINMASINI GEREKTİRİR DEĞİŞİKLİKLER OLUP OLMADIĞI HAKKINDA BİLGİ
Değerleme konusu taşınmazların iskan belgeleri bulunmakta olup yeniden ruhsat alınmasını gerektirecek bir durum bulunmamaktadır.
4.3.6. MEVZUAT UYARINCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE BELGELERİN TAM VE EKSİKSİZ OLARAK MEVCUT OLUP OLMADIĞI HAKKINDA GÖRÜŞ
İlgili mevzuat uyarınca parsel üzerinde yer alan gayrimenkullere ilişkin tüm izinler alınmış olup yasal gerekliliği olan tüm belgeleri mevcuttur.
Rapor konusu taşınmazların belediye incelemesi itibariyle sermaye piyasası mevzuatı hükümleri çerçevesinde gayrimenkul yatırım ortaklığı portföyünde bulunmasında herhangi bir sakınca yoktur.
4.4. SON ÜÇ YILLIK DÖNEMDE MÜLKİYET VE HUKUKİ DURUMUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
Değerlemesi yapılan gayrimenkullerle ilgili varsa son üç yıllık dönemde gerçekleşen alım satım işlemlerine ve gayrimenkulün hukuki durumunda meydana gelen değişikliklere ilişkin bilgi aşağıda belirtilmiştir.
4.4.1. TAPU SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ VE KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ İNCELEMESİ
Yapılan incelemelerde son üç yıllık dönemde taşınmazlardan 12, 13 ve 14 nolu bağımsız bölümler dışındaki gayrimenkuller mevcut malikleri adına 27.09.2021 tarihinde tescil edilmiş olup bu tarih sonrasında tapu kaydında herhangi bir alım-satım işlemi olmadığı görülmüştür.
4.4.2. HUKUKİ DURUM İNCELEMESİ
Gayrimenkuller için hukuki olarak herhangi bir kısıtlılık söz konusu değildir.
4.5. YAPILMIŞ SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN BİLGİLER
Herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
5.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN ÇEVRESEL VE FİZİKİ BİLGİLERİ
5.1. GAYRİMENKULÜN BULUNDUĞU BÖLGENİN ANALİZİ
Değerlemeye konu taşınmaz İstanbul İli, Kağıthane İlçesi, Merkez Mahallesi, Firuze Sokak üzerinde 12752 nolu parselde yer alan 5 kapı nolu Oficity Sitesi / S Ofis bünyesinde yer alan 11 adet bağımsız bölümdür.
Taşınmazın yakın çevresinde iş merkezleri, ticaret merkezleri, konut siteleri, 3 - 6 katlı konut amaçlı kullanılan binalar bulunmaktadır. Bölgedeki eski ve gecekondu niteliğindeki yapıların yerine son yıllarda yeni yapılar inşa edildiği gözlenmektedir. Günübirlik ihtiyaçların karşılanabileceği sosyal donatı alanlarına yürüme mesafesinde bulunan gayrimenkulün yakın çevresinde Kağıthane İlçe Emniyet Müdürlüğü, Kağıthane Tapu Müdürlüğü, Kağıthane Belediyesi, Hasbahçe Caddesi ve Çağlayan Adliyesi yer almaktadır.
Taşınmazın konumlu olduğu bölge topografik olarak eğimli ve bölgede altyapı tamamlanmıştır. Taşınmaza ulaşım Cendere Caddesi üzerinden toplu taşıma araçları ile kolaylıkla sağlanabilmektedir.
5.2. GAYRİMENKUL KULLANIMI İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
• Değerlemeye konu taşınmazın konumlu olduğu Oficity Sitesi, 12715, 12734, 12744, 12752, 12757 ve 2006 parseller üzerinde yer almakta olup konu taşınmazların yer aldığı S Ofis 4.133,68 m² yüzölçümlü olan 12752 nolu parselde konumludur.
• Bina, 7 bodrum, zemin ve 4 normal kat olmak üzere toplam 12 katlıdır.
• Mimari projesine göre binanın 7. ve 6. bodrum katlarında, bina ortak alanları; 5. bodrum katında, bina girişi, 3 adet dükkan ve bina ortak alanları; 4. bodrum katında, 11 adet dükkan; 3. bodrum katında, 18 adet ofis; diğer katların her birinde 24’er adet
ofis olmak üzere toplam 203 adet bağımsız bölüm bulunmaktadır.
• Bina girişi 5. bodrum kat seviyesinden ve batı cepheden sağlanmaktadır. Bina girişi ve kat hollerinin zeminleri mermer, duvarları saten boyalı, tavanları spot aydınlatmalı asma tavandır. Blokların dış cepheleri kompozit panel giydirmedir.
• Projesine göre proje bünyesindeki taşınmazın kullanım alanlarını gösterir tablo aşağıda sunulmuştur.
BB NO | KAT NO | NİTELİĞİ | KULLANIM ALANI (m²) |
6 | 5.Bodrum | Dükkan | 28 |
12 | 4.Bodrum | Depolu Dükkan | 91 |
13 | 4.Bodrum | Depolu Dükkan | 84 |
14 | 4.Bodrum | Dükkan | 81 |
16 | 4.Bodrum | Dükkan | 42 |
82 | 1.Bodrum | Ofis | 61 |
83 | 1.Bodrum | Ofis | 66 |
108 | 1. | Ofis | 62 |
109 | 1. | Ofis | 64 |
127 | 1. | Ofis | 60 |
185 | 4. | Ofis | 46 |
• Taşınmazların bir kısmı kullanım fonksiyonları doğrultusunda tefriş edilmiş bir kısmı ise Shell&core haldedir. Taşınmaz bünyesindeki işyerlerinin kiralama ya da satışaları genellikle Shell&core olarak yapılmaktadır. Bu sebeple taşınmazların tamamlanmış oldukları değerlendirilmiştir.
5.3. DEĞERLEME İŞLEMİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN VEYA SINIRLAYAN FAKTÖRLER
Değerleme işlemini olumsuz yönde etkileyen veya sınırlayan herhangi bir faktör bulunmamaktadır.
5.4. EN VERİMLİ VE EN İYİ KULLANIM ANALİZİ
Uluslararası Değerleme Standartları (2017) 140-1. Maddesine göre “en verimli ve en iyi kullanım, katılımcının bakış açısından, bir varlıktan en yüksek değerin elde edileceği kullanımdır.” şeklindedir.
Ayrıca Uluslararası Değerleme Standartları (2017) 140-5. Maddesi’nde ise “En verimli ve en iyi kullanım belirlenirken:
(a) Bir kullanımın fiziksel olarak mümkün olup olmadığını değerlendirmek için, katılımcılar tarafından makul olarak görülen noktalar,
(b) Yasal olarak izin verilen şartları yansıtmak için, varlığın kullanımıyla ilgili şehir planlamaları/imar durumu gibi tüm kısıtlamalar ve bu kısıtlamaların değişme olasılığı,
(c) Kullanımın finansal karlılık şartı bakımından, fiziksel olarak mümkün olan ve yasal olarak izin verilen alternatif bir kullanımın, tipik bir katılımcıya, varlığın alternatif kullanıma dönüştürme maliyetleri hesaba katıldıktan sonra, mevcut kullanımından elde edeceği getirinin üzerinde yeterli bir getiri üretip üretmeyeceği dikkate alınır.” denilmektedir.
Bu tanım ve detaylardan hareketle gayrimenkullerin lokasyonu, kullanım fonksiyonları, fiziksel özellikleri ile yasal izinleri dikkate alındığında en verimli kullanım seçeneğinin projede tasarlandıkları gibi ofis/büro ya da dükkan olarak kullanılmaları olduğu görüş ve kanaatindeyiz.
6.BÖLÜM GENEL VERİLER, BÖLGE VERİLERİ VE PAZAR BİLGİLERİNE
İLİŞKİN ANALİZLER
6.1. MEVCUT EKONOMİK KOŞULLARIN VE GAYRİMENKUL PİYASASININ ANALİZİ, MEVCUT TRENDLER VE DAYANAK VERİLER
Ülkemizde özellikle 2001 yılında yaşanan ekonomik krizle başlayan dönem, yaşanan diğer krizlere paralel olarak tüm sektörlerde olduğu gibi gayrimenkul piyasasında da önemli ölçüde bir daralmayla sonuçlanmıştır. 2001-2003 döneminde gayrimenkul fiyatlarında eskiye oranla ciddi düşüşler yaşanmış, alım satım işlemleri yok denecek kadar azalmıştır.
Sonraki yıllarda kaydedilen olumlu gelişmelerle, gayrimenkul sektörü canlanmaya başlamış; gayrimenkul ve inşaat sektöründe büyüme kaydedilmiştir. Ayrıca 2004-2005 yıllarında oluşan arz ve talep dengesindeki tutarsızlık, yüksek talep ve kısıtlı arz, fiyatları hızla yukarı çekmiştir. Bu dengesiz büyüme ve artışların sonucunda 2006 yılının sonuna doğru gayrimenkul piyasası sıkıntılı bir sürece girmiştir. 2007 yılında Türkiye için iç siyasetin ağır bastığı ve seçim ortamının ekonomiyi ve gayrimenkul sektörünü durgunlaştırdığı gözlenmiştir. 2008 yılı ilk yarısında iç siyasette yaşanan sıkıntılar, dünya piyasasındaki daralma, Amerikan Mortgage piyasasındaki olumsuz gelişmeler devam etmiştir. 2008 yılında ise dünya ekonomi piyasaları çok ciddi çalkantılar geçirmiştir. Yıkılmaz diye düşünülen birçok finansal kurum devrilmiş ve global dengeler değişmiştir.
Daha önce Türkiye’ye oldukça talepkar davranan birçok yabancı gayrimenkul yatırım fonu ve yatırım kuruluşu faaliyetlerini bekletme aşamasında tutmuştur. Global krizin etkilerinin devam ettiği dönemde reel sektör ve ülkemiz olumsuz etkilenmiştir.
Öte yandan 2009 yılı gayrimenkul açısından dünyada ve Türkiye’de parlak bir yıl olmamıştır. Bu yıl gayrimenkul projeleri açısından finansmanda seçici olunan yıllardır. Finans kurumları son dönemde gayrimenkul finansmanı açısından kaynaklarını kullandırmak için araştırmalara başlamışlardır.
2010 ila 2014 yılları içerisinde ise siyasi ve ekonomik verilerin inşaat sektörü lehine gelişmesiyle birlikte gayrimenkul yatırımlarında daha çok nakit parası olan yerli yatırımcıların gayrimenkul portföyü edinmeye çalıştığı bir dönem yaşanmış, ayrıca 2012 ile
2015 yılları arasında ise faizlerin düşük seviyelerde (2013 yılı Mayıs ayında Cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesi olan %5 oranına kadar düşmüştür) olması orta sınıfın konut ihtiyacını karşılamaya yöneldiği ve gayrimenkul fiyatlarının sürekli arttığı bir dönem olmuştur.
2014 yılından sonra faiz oranlarındaki artışla birlikte gayrimenkule olan ilgide azalmalar başlamış, 2016 yılındaki darbe girişimi, dünya piyasalarındaki daralma ve diğer jeopolitik gelişmeler ışığında Türkiye ekonomisinde de durağanlık başlamış, ancak ülkedeki gayrimenkulün getirisinin ve faizlerin halen makul düzeyde olması en etken faktör olmak üzere 2016 ve 2017 yıllarındaki satılan konut sayısı bir önceki yıla göre daha yüksek sayıda gerçekleşmiştir.
Yüksek satış oranlarına rağmen oluşan yüksek konut stoğu ile 2018 yılı başında gerçekleşen döviz hareketliliği Türkiye ekonomisi ve gayrimenkul sektöründe daralmaya yol açmış ve faizlerin de artması ile birlikte 2018 beklentilerin çok altında başlamış ve yatayda seyretmiştir.
2019 yılı ve 2020 yılı ilk çeyreği de da 2018 yılı boyunca süren daralmanın devam ettiği bir dönem olarak geçmiştir. 2020 yılının 2 ve 3. çeyrekleri ise özellikle Haziran ve Temmuz aylarındaki kredi kampanyalarıyla gayrimenkul fiyatlarının daha yüksek bedellerle talep gördüğü ve hatta piyasada oluşan yüksek taleple gayrimenkullerin fiyatlarında artış yaşandığı bir dönem olmuştur.
Geçmiş dönem bize gayrimenkul sektöründe her dönemde ihtiyaca yönelik gayrimenkullerin “erişilebilir fiyatlı” olduğu sürece satılabilmekte mesajını vermektedir. Kısa bir projeksiyonda dış ya da doğal etkenlerin (Ortadoğu’da yaşanılan bölgesel savaş, global para politikaları, COVİD19 Pandemisi vs.) mevcut piyasa şartlarına etkisinin minimum düzeyde olacağı kabulüyle gayrimenkul piyasasında toparlanma olacağı düşünülebilir. Ancak 2018 ve 2019 yıllarında gayrimenkul fiyatlarında yaşanan düşüşlerle birlikte piyasada minimum seviyeye kadar gerileyen gayrimenkul fiyatlarının her ne kadar 2020 Haziran ve Temmuz aylarındaki düşük faizli kredilerle piyasa normallerine ulaştığı görülmüşse de 2020 yılının kalan döneminde ve 2021 yılı ilk 2 çeyreğinde stabil kaldığı ve sonrasında ise döviz kurunda yaşanan artışların inşaat maliyetlerine yansıması ile birlikte gayrimenkul fiyatlarının bu sefer piyasa normallerinin üzerinde artış gösterdiği görülmüştür. Türkiye genelinde gayrimenkul fiyatlarında kısa sürede %60-70’lere varan artışlar yaşanmış ve piyasadaki gayrimenkuller erişebilir fiyatların üzerinde pazarlanmaya başlanmıştır.
2022 yılının ilk aylarında global krizler ve savaşlar sebebiyle ekonomideki belirsizlikler artmış ve COVİD pandemisi etkileri de sürmektedir. Global ölçekteki bu olayların petrol ve altın gibi emtiaların fiyatlarına artış olarak yansıması ile ekonomideki belirsizlik düzeyi daha çok artmış ve artan inşaat maliyetleri gibi nedenlerle de gayrimenkuller için istenen fiyatlar
yükselmiş piyasada yüksek fiyatlı gayrimenkuller pazarda kalmış ve piyasa durgunlaşmıştır.
Ekonomi ve gayrimenkul piyasasındaki bu gelişmelerle birlikte 2022 yılının kalanında da daha çok nakit parası olan yerli ve yabancı yatırımcıların gayrimenkül portföyü edinmeye çalışacağı bir dönem olacağı öngörülmektedir.
6.2. TÜRKİYE GAYRİMENKUL PİYASASI FIRSAT VE TEHDİTLER
Tehditler:
• FED’in parasal genişleme politikasını yavaşlatarak faiz artırım sürecine girmesi, bunun sonucu olarak da Türkiye piyasası üzerinde baskı yaratması,
• Türkiye’nin mevcut durumu itibariyle jeopolitik risklere açık olması sebebiyle mevcut ve gelecekteki yatırımları yavaşlaması ve talebin azalması,
• Son dönemde döviz kurundaki artışın faizler üzerindeki baskıyı artıyor olması.
Fırsatlar:
• Türkiye’deki gayrimenkul piyasasının uluslararası standartlarda gelen taleplere cevap verecek düzeyde olması,
• Son dönemde gayrimenkule olan yabancı ilgisinin artıyor olması,
• Özellikle kentsel dönüşümün hızlanmasıyla daha modern yapıların inşa edilmesi,
• Konut alımında devlet desteği gibi teşvik amacıyla alınan önlemler,
• Genç bir nüfus yapısına sahip olmanın getirdiği doğal talebin devam etmesi.
İstanbul, 42° K, 29° D koordinatlarında yer alır. İstanbul Boğazı boyunca ve Haliç'i çevreleyecek şekilde Türkiye'nin kuzeybatısında kurulmuştur. İstanbul, batıda Avrupa yakası ve doğuda Asya yakası olmak üzere iki kıta üzerinde kurulu tek metropoldür.
İstanbul'un yazları sıcak ve nemli; kışları soğuk, yağışlı ve bazen karlıdır. Yıllık yağmur düşüşü 870mm’dir. Nem yüzünden, hava sıcak olduğundan daha sıcak; soğuk olduğundan daha soğuk hissedilebilir. Kış aylarındaki ortalama sıcaklık 7°C ile 9°C civarındadır. Kış aylarında bir iki hafta kar yağabilir. Haziran'dan Eylül'e kadar otalama sıcaklık 28°C’dir.
Dünyanın en eski şehirlerinden olan İstanbul, 330 - 395 yılları arasında Roma İmparatorluğu, 395 - 1204 ile 1261 - 1453 yılları arasında Bizans İmparatorluğu, 1204 - 1261 arasında Latin İmparatorluğu ve son olarak 1453 - 1922 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapmıştır.
İstanbul'un kuzey ve güneyi denizlerle çevrilidir. Kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Marmara Denizi vardır. Batısında Tekirdağ'ın Çerkezköy, Çorlu, Marmara Ereğlisi ve Saray ilçeleri, doğusunda Kocaeli'nin Gebze, Körfez ve Kandıra ilçeleri bulunur. Boğaziçi'ndeki Xxxxx Xxxxxx Xxxxxx, Boğaziçi ve Xxxxx Xxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxx şehrin iki yakasını birbirine bağlar. İstanbul, idari olarak 39 ilçeden oluşmaktadır. Bu ilçelerin 25'i Avrupa Yakası'nda, 14'ü ise Anadolu Yakası'ndadır. İstanbul'un ilçeleri üç ana bölgeye ayrılmaktadır.
Yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla dünyanın en kalabalık şehirlerinden olan İstanbul'un nüfusu son 25 yılda 4 katına çıkmıştır. İstanbul'da yaşayanların yaklaşık %65'i Avrupa yakasında; %35'si de Anadolu yakasında yaşar. İşsizlik sebebi ile birçok insan İstanbul'a göç etmiş, genelde şehir etrafında gecekondu mahalleleri oluşturmuştur.
İstanbul kent ölçeğinde son yirmi yılda hızlı bir dönüşüm yaşamıştır. Kent merkezinde yaşayan üst gelir gurubu mensupları, Avrupa ve Amerika’daki dönüşüme benzer şekilde kent çeperinde bulunan doğayla iç içe düşük yoğunluklu konut alanlarına taşınmışlardır.
Kağıthane'nin merkezi konumu, gerek dönüşüm ve diğer emlak projeleri gerekse metro, Kağıthane ve Dolmabahçe tünelleri, 3. köprü, 3. havalimanı, üç katlı tüp geçit (Büyük İstanbul Tüneli) gibi ulaştırma alanında yaşanan gelişmeler sayesinde ön plana çıkmaktadır.
Bugün ilçenin her mahallesinde çok sayıda konut ve ofis projesi hayata geçirilmektedir. Avrupa Yakası'nın gelişmiş bölgelerine halihazırda komşu olan Kağıthane, kuzeyde Cendere aksıSeyrantepe üzerinden Ayazağa-Maslak ile; doğuda Levent ve Şişli ile; batıda Eyüp ve güneyde Beyoğlu-Taksim ile entegre olmaktadır.
Kağıthane'nin merkezinde Küçük Xxxxx Çocuk Sahnesi ile İstanbul Büyük Şehir Belediyesi bünyesinde bulunan Şehir Tiyatroları Sadabad Sahnesi bulunmaktadır. Bunun yanı sıra ilçe belediyesine ait kültür merkezleri de mevcuttur.
İlçe nüfusunun büyük bir kısmını Anadolu'dan (daha çok Orta Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu) İstanbul'a çalışmaya gelen insanlardan oluşmaktadır. İlçede hızlı bir yapılaşma görülmekle beraber, inşaata açık arazilerin sınır seviyesine yaklaşması nedeniyle 1960'lardan 2000'li yıllara kadar gözlenen büyük nüfus artış hızı 2000'lerden beri gerilemektedir.
M7 Kabataş-Mahmutbey metrosu ilçenin güneyinde, Merkez mahallesinden Kağıthane Deresi üzerinden geçmektedir. Bu hattın Çağlayan, Kağıthane ve Nurtepe istasyonları ilçe sınırları içindedir. İleriki yıllarda yapılması planlanan Büyük İstanbul Tüneli
(üç katlı tüp geçit), Ümraniye Çamlık'tan gelerek Avrupa yakasında Kağıthane Hasdal Kavşağı'na bağlanacaktır.
İstinye-İTÜ-Ayazağa-Kağıthane ile M11 Gayrettepe-İstanbul Havalimanı metroları, ayrıca yeniden canlandırılacak olan Haliç-Karadeniz sahra (Dekovil) hattı yine ilçenin merkez mahallesinde cendere hattından geçmektedir. Proje aşamasındaki M34 (Hızray) Hattı için ilçenin Merkez mahallesinde bir istasyon yapılması planlanarak M11 ve M7 hattına entegrasyon sağlanması planlanmaktadır.
Seyrantepe Mahallesinde M2'nin deposu ve şube hattı için Seyrantepe istasyonu bulunmaktadır. İlerleyen yıllarda şube hattı Hamidiye Mahallesi'nden istasyon olacak şekilde geçip Alibeyköy Cep Otogarı'na uzatılması planlanmaktadır.
6.4. GAYRİMENKULÜN DEĞERİNE ETKİ EDEN ÖZET FAKTÖRLER
Olumlu etkenler:
• Merkezi konumları,
• Ulaşım imkânlarının kolaylığı,
• İş merkezlerinin yoğunlaştığı bir bölgede konumlanması,
• Modern şehircilik anlayışına uygun olarak planlanmış olmaları,
• Kat mülkiyetine geçilmiş olması,
• Tamamlanmış altyapı.
Olumsuz etken:
• Son dönemde genel ekonomik görünümün durağan seyretmesi.
6.5. EMSALLER VE PİYASA ARAŞTIRMASI
Piyasa araştırması yapılırken Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’nin yayınladığı Uluslararası Değerleme Standartları hükümleri esas alınmak suretiyle konu taşınmazla aynı veya karşılaştırılabilir (benzer) varlıklar seçilmiştir.
Rapor konusu gayrimenkule emsal teşkil edebilecek aynı bölgede yer alan ve benzer
nitelikteki gayrimenkullerin verileri aşağıda sıralanmıştır.
Bölgede Konumlu Olan Satılık Ofis Emsalleri;
1. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde A Blok’ta 3. normal katta konumlu, 66 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis 1.750.000,-TL (26.515,- TL/m²) bedelle satılıktır. (Sahibinden: 0531 382 82 82)
2. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Z Blok’ta 2. normal katta konumlu, 62 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis 1.600.000,-TL (25.806,- TL/m²) bedelle satılıktır. (Sahibinden: 0541 806 22 07)
3. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde S Blok’ta 9. normal katta konumlu, 126 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis 2.900.000,-TL (23.015,-TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
4. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Y Blok’ta 1. normal katta konumlu, 50 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis 1.500.000,-TL (30.000,- TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
5. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde İ Blok’ta 3. normal katta konumlu, 51 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis 1.250.000,-TL (24.509,- TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0532 311 75 86)
Bölgede Konumlu Olan Kiralık Ofis Emsalleri;
6. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Z Blok’ta 1. normal katta konumlu, 55 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis aylık 6.500,-TL (118,18- TL/m²) bedelle kiralıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
7. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde S Blok’ta 1. normal katta konumlu, 81 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis aylık 9.500,-TL (117,28- TL/m²) bedelle kiralıktır. (Sahibinden: 0533 205 00 32)
8. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde S Blok’ta 6. normal katta konumlu, 65 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis aylık 6.750,-TL (103,84- TL/m²) bedelle kiralıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
9. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Y Blok’ta 1. normal katta konumlu, 72 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen ofis aylık 7.400,-TL (102,77- TL/m²) bedelle kiralıktır. (Emlakçı: 0530 110 92 00)
Bölgede Konumlu Olan Satılık Dükkan Emsalleri;
10. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Y Blok’ta Kağıthane Caddesi’ne cepheli zemin katta konumlu, 68 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan 2.000.000,-TL (29.411,-TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
11. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Y Blok’ta proje içerisine cepheli 1. bodrum katta konumlu, 50 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan 1.750.000,-TL (35.000,-TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
12. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Y Blok’ta proje içerisine cepheli 1. bodrum katta konumlu, 63 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan 2.250.000,-TL (35.714,-TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
13. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde İ Blok’ta Kağıthane Caddesi’ne cepheli zemin katta konumlu, 101 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan 5.094.000,-TL (50.435,-TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0507 813 60 91)
14. Değerleme konusu taşınmazla aynı proje bünyesinde bünyesinde Z Blok’ta Kağıthane Caddesi’ne cepheli zemin katta konumlu, 103 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan 4.450.000,-TL (43.203,-TL/m²) bedelle satılıktır. (Emlakçı: 0532 626 27 67)
Bölgede Konumlu Olan Kiralık Dükkan Emsalleri;
15. Değerleme konusu taşınmazla aynı bölgede Torunlar Center Projesi arkasında konumlu xxxx 133 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan aylık 20.000,-TL (m²: 150,- TL) bedelle kiralıktır. (Emlakçı: 0530 235 75 79)
16. Değerleme konusu taşınmazla bölgede Ortaklar Caddesi üzerinde bodrum, zemin ve asma kat olmak üzere 3 katlı toplam brüt 250 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan aylık 40.000,-TL (m²: 160,-TL) bedelle kiralıktır. (Emlakçı: 0532 625 77 78)
17. Değerleme konusu taşınmazla bölgede Büyükdere Caddesi üzerinde bodrum ve zemin kat olmak üzere 2 katlı toplam brüt 520 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan aylık 80.000,-TL (m²: 153,-TL) bedelle kiralıktır. (Emlakçı: 0533 955 21 74)
18. Değerleme konusu taşınmazla bölgede Profilo Alışveriş Merkezi yanında konumlu zemin katta brüt 320 m² kullanım alanlı olarak beyan edilen dükkan aylık 50.000,-TL (m²: 156,-TL) bedelle kiralıktır. (Emlakçı: 0532 322 50 57)
7.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN DEĞERLEME SÜRECİ
7.1. GAYRİMENKULÜN DEĞERLEMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER VE NEDENLERİ
Gayrimenkulün Pazar değerinin tahmininde; Pazar yaklaşımı, Gelir yaklaşımı ve
Maliyet yaklaşımı kullanılır.
Bu yöntemlerin uygulanabilirliği, tahmin edilen değerin tipine ve verilerin kullanılabilirliğine göre değişmektedir. Pazar değeri tahminleri için seçilen her tür yaklaşım Pazar verileriyle desteklenmektedir.
Pazar yaklaşımı varlığın, fiyat bilgisi elde edilebilir olan aynı veya karşılaştırılabilir (benzer) varlıklarla karşılaştırılması suretiyle gösterge niteliğindeki değerin belirlendiği yaklaşımı ifade eder.
Gelir yaklaşımı, gösterge niteliğindeki değerin, gelecekteki nakit akışlarının tek bir cari değere dönüştürülmesi ile belirlenmesini sağlar. Gelir yaklaşımında varlığın değeri, varlık tarafından yaratılan gelirlerin, nakit akışlarının veya maliyet tasarruflarının bugünkü değerine dayanılarak tespit edilir.
Gelir yaklaşımının çok sayıda uygulama yolunun bulunmasına karşın, gelir yaklaşımı kapsamındaki yöntemler fiilen gelecekteki nakit tutarların bugünkü değere indirgenmesine dayanmaktadır. Bunlar İndirgenmiş Nakit Akışları (İNA) yönteminin varyasyonları olup, aşağıda yer verilen kavramlar tüm gelir yaklaşımı yöntemleri için kısmen veya tamamen geçerlidir.
Maliyet yaklaşımı, bir alıcının, gereksiz külfet doğuran zaman, elverişsizlik, risk gibi etkenler söz konusu olmadıkça, belli bir varlık için, ister satın alma, isterse yapım yoluyla edinilmiş olsun, kendisine eşit faydaya sahip başka bir varlığı elde etme maliyetinden daha
fazla ödeme yapmayacağı ekonomik ilkesinin uygulanmasıyla gösterge niteliğindeki değerin belirlendiği yaklaşımdır. Bu yaklaşımda, bir varlığın cari ikame maliyetinin veya yeniden üretim maliyetinin hesaplanması ve fiziksel bozulma ve diğer biçimlerde gerçekleşen tüm yıpranma paylarının düşülmesi suretiyle gösterge niteliğindeki değer belirlenmektedir.
Bu çalışmamızda; rapora konu taşınmazın Pazar değerinin tespitinde pazar yaklaşımı
ve gelir indirgeme yaklaşımı kullanılmıştır.
8.BÖLÜM GAYRİMENKULÜN PAZAR DEĞERİNİN TESPİTİ
8.1. PAZAR YAKLAŞIMI İLE ULAŞILAN SONUÇ, PAZAR DEĞERİ HESABI ve ANALİZİ
Pazar yaklaşımı varlığın, fiyat bilgisi elde edilebilir olan aynı veya karşılaştırılabilir (benzer) varlıklarla karşılaştırılması suretiyle gösterge niteliğindeki değerin belirlendiği yaklaşımı ifade eder. (UDS 2017)
Yukarıdaki tanımdam hareketle bu yöntemde, yakın dönemde pazara çıkarılmış ve xxxxxxxx xxxxxx gayrimenkuller dikkate alınarak, Pazar değerini etkileyebilecek kriterler çerçevesinde fiyat ayarlaması yapıldıktan sonra konu gayrimenkul/gayrimenkuller için m² birim değeri belirlenmiştir.
Bulunan emsaller, konum, fonksiyonel kullanım ve büyüklük gibi kriterler dahilinde karşılaştırılmış, emlak pazarının güncel değerlendirmesi için emlak pazarlama firmaları ile görüşülmüş; ayrıca ofisimizdeki mevcut data ve bilgilerden faydalanılmıştır.
Gayrimenkulün Pazar değerinin tespitinde pazarda bulunan emsal gayrimenkullerin sahip oldukları olumlu, olumsuz ve benzer özelliklere göre karşılaştırılması ve uyumlaştırılması yoluna gidilmiştir. Bu kapsamda emsal gayrimenkuller; konum / lokasyon, büyüklük, imar durumu, yapılaşma hakkı, fiziksel özellik gibi kriterler doğrultusunda değerlendirilmiştir. Puan aralıkları mesleki deneyim ve şirketimizdeki diğer verilerden elde edilmiştir.
8.1.1. SATILIK ve KİRALIK DÜKKAN EMSALLER KARŞILAŞTIRMA ANALİZİ
Emsal No | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
Kullanım Alanı (m²) | 68 | 50 | 63 | 101 | 103 |
İstenen Fiyat (TL) | 2.000.000 | 1.750.000 | 2.250.000 | 5.094.000 | 4.450.000 |
Pazarlıklı Fiyat (TL) | 1.900.000 | 1.662.500 | 2.137.500 | 4.839.300 | 4.227.500 |
Birim Değer (TL/m²) | 27.941 | 33.250 | 33.929 | 47.914 | 41.044 |
Konum Düzeltmesi (%) | 23% | 7% | 2% | -13% | -8% |
Kullanım Alanı Düzeltmesi (%) | 55% | 50% | 60% | 35% | 50% |
İnşaat Kalitesi Düzeltmesi (%) | 35% | 20% | 15% | 0% | 0% |
Toplam Düzeltme Miktarı (%) | 113% | 77% | 77% | 22% | 42% |
Düzeltilmiş Birim Değer (TL/m²) | 59.515 | 58.685 | 60.055 | 58.455 | 58.280 |
Ortalama Birim Değer (TL/m²) | 59.000 | ||||
SATILIK DÜKKAN (12 - 13 ve 14 nolu bağımsız bölümlere göre düzenlenmiştir.) |
Emsal No | 15 | 16 | 17 | 18 |
Kullanım Alanı (m²) | 103 | 60 | 55 | 54 |
İstenen Fiyat (TL) | 20.000 | 10.000 | 7.900 | 10.000 |
Pazarlıklı Fiyat (TL) | 19.000 | 9.500 | 7.505 | 9.500 |
Birim Değer (TL/m²) | 185 | 160 | 135 | 175 |
Konum Düzeltmesi (%) | 0% | 0% | 20% | 0% |
Kullanım Alanı Düzeltmesi (%) | 30% | 50% | 50% | 35% |
Yapılaşma Hakkı Düzeltmesi (%) | 0% | 0% | 0% | 0% |
Toplam Düzeltme Miktarı (%) | 30% | 50% | 70% | 35% |
Düzeltilmiş Birim Değer (TL/m²) | 241 | 240 | 230 | 236 |
Ortalama Birim Değer (TL/m²) | 236,80 | |||
KİRALIK DÜKKAN (12 - 13 ve 14 nolu bağımsız bölümlere göre düzenlenmiştir.) |
8.1.2. SATILIK ve KİRALIK OFİS EMSALLER KARŞILAŞTIRMA ANALİZİ
Emsal No | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Kullanım Alanı (m²) | 66 | 62 | 126 | 50 | 51 |
İstenen Fiyat (TL) | 1.750.000 | 1.600.000 | 2.900.000 | 1.500.000 | 1.250.000 |
Pazarlıklı Fiyat (TL) | 1.697.500 | 1.552.000 | 2.842.000 | 1.455.000 | 1.212.500 |
Birim Değer (TL/m²) | 25.720 | 25.032 | 22.556 | 29.100 | 23.775 |
Konum Düzeltmesi (%) | 15% | 10% | 20% | 0% | 20% |
Kullanım Alanı Düzeltmesi (%) | 60% | 60% | 65% | 55% | 65% |
Yapılaşma Hakkı Düzeltmesi (%) | 0% | 10% | 15% | 0% | 5% |
Toplam Düzeltme Miktarı (%) | 75% | 80% | 100% | 55% | 90% |
Düzeltilmiş Birim Değer (TL/m²) | 45.010 | 45.060 | 45.110 | 45.105 | 45.175 |
Ortalama Birim Değer (TL/m²) | 45.090 | ||||
SATILIK OFİS |
Emsal No | 6 | 7 | 8 | 9 |
Kullanım Alanı (m²) | 55 | 81 | 65 | 72 |
İstenen Fiyat (TL) | 6.500 | 9.500 | 6.750 | 7.400 |
Pazarlıklı Fiyat (TL) | 6.175 | 9.025 | 6.413 | 7.030 |
Birim Değer (TL/m²) | 110 | 110 | 100 | 100 |
Konum Düzeltmesi (%) | 0% | 0% | 0% | 0% |
Kullanım Alanı Düzeltmesi (%) | 55% | 55% | 60% | 60% |
Yapılaşma Hakkı Düzeltmesi (%) | 15% | 15% | 20% | 20% |
Toplam Düzeltme Miktarı (%) | 70% | 70% | 80% | 80% |
Düzeltilmiş Birim Değer (TL/m²) | 185 | 185 | 180 | 180 |
Ortalama Birim Değer (TL/m²) | 185 | |||
KİRALIK OFİS |
8.1.3. ULAŞILAN SONUÇ
Yapılan piyasa araştırmaları, değerleme süreci ve emsal analizinden hareketle belirtilen özellikler gözönünde bulundurularak taşınmazların m² birim değerleri takdir edilmiş ve kullanım alanları ile çarpılarak pazar ve kira değerleri hesaplanmıştır. Değerlemesi yapılan taşınmazların farklı katlarda yer alması, kullanım alanlarının farklı olması, cepheleri ve projede planlanan diğer hususlar dikkate alınarak ayrı ayrı şerefiyelendirilmek sureti ile belirlenen m² birim değerleri ile değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Taşınmazlardan 12, 13 ve 14 nolu bağımsız bölümler DAP Yapı A.Ş., 16 nolu bağımsız bölüm EYG Ofis ve Konut A.Ş., 6, 82, 83, 108, 109, 127 ve 185 nolu bağımsız bölümler EYG Yapı ve Yatırım A.Ş. (yeni unvan EYG Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı X.X.) adına kayıtlı olup malik bazında toplam değerler tablonun alt kısmında belirtilmiştir.
BB NO | NİTELİĞİ / KONUT İÇİN TİPİ | m² BİRİM SATIŞ DEĞERİ (TL) | m² BİRİM KİRA DEĞERİ (TL) | BRÜT ALAN (m²) | TAKDİR OLUNAN DEĞERİ (TL) | TAKDİR OLUNAN AYLIK KİRA DEĞERİ (TL) |
6 | Dükkan | 68.000 | 268 | 28 | 1.900.000 | 7.500 |
12 | Depolu Dükkan | 59.000 | 236,8 | 91 | 5.350.000 | 21.500 |
13 | Depolu Dükkan | 59.000 | 236,8 | 84 | 4.950.000 | 20.000 |
14 | Dükkan | 59.000 | 236,8 | 81 | 4.800.000 | 19.250 |
16 | Dükkan | 55.000 | 220 | 42 | 2.300.000 | 9.250 |
82 | Ofis | 45.090 | 185 | 61 | 2.750.000 | 11.250 |
83 | Ofis | 45.090 | 185 | 66 | 3.000.000 | 12.250 |
108 | Ofis | 45.090 | 185 | 62 | 2.800.000 | 11.500 |
109 | Ofis | 45.090 | 185 | 64 | 2.900.000 | 11.750 |
127 | Ofis | 45.090 | 185 | 60 | 2.700.000 | 11.000 |
185 | Ofis | 45.090 | 185 | 46 | 2.050.000 | 8.500 |
TOPLAM | 685 | 35.500.000 | 143.750 |
42 | 2.300.000 | 9.250 |
387 | 18.100.000 | 73.750 |
256 | 15.100.000 | 60.750 |
685 | 35.500.000 | 143.750 |
EYG OFİS VE KONUT A.Ş. MÜLKİYETİNDEKİLER EYG YAPI VE YATIRIM X.X. (EYG GYO A.Ş.)
MÜLKİYETİNDEKİLER
DAP YAPI A.Ş. MÜLKİYETİNDEKİLER
TOPLAM
8.2. GELİR YAKLAŞIMI İLE PAZAR DEĞERİ HESABI VE ANALİZİ
Gelir yaklaşımı, gösterge niteliğindeki değerin, gelecekteki nakit akışlarının tek bir cari değere dönüştürülmesi ile belirlenmesini sağlar. Gelir yaklaşımında varlığın değeri, varlık tarafından yaratılan gelirlerin, nakit akışlarının veya maliyet tasarruflarının bugünkü değerine dayanılarak tespit edilir.
Gelir yaklaşımının çok sayıda uygulama yolunun bulunmasına karşın, gelir yaklaşımı kapsamındaki yöntemler fiilen gelecekteki nakit tutarların bugünkü değere indirgenmesine dayanmaktadır. Bunlar İndirgenmiş Nakit Akışları (İNA) yönteminin varyasyonları olup, aşağıda yer verilen kavramlar tüm gelir yaklaşımı yöntemleri için kısmen veya tamamen geçerlidir.
İndirgenmiş Nakit Akışları (İNA) Yöntemi İNA yönteminde, tahmini nakit akışları değerleme tarihine indirgenmekte ve bu işlem varlığın bugünkü değeriyle sonuçlanmaktadır. Uzun ömürlü veya sonsuz ömürlü varlıklarla ilgili bazı durumlarda, İNA, varlığın kesin tahmin süresinin sonundaki değeri temsil eden devam eden değeri içerebilir. Diğer durumlarda, varlığın değeri kesin tahmin süresi bulunmayan bir devam eden değer tek başına kullanılarak hesaplanabilir. Bu bazen gelir kapitalizasyonu yöntemi olarak nitelendirilir. (UDS 2017)
Gelir bazlı değerleme yaygınlıkla, iki ayrı yaklaşım baz alınarak yapılmaktadır.
Bunlar; “direkt kapitalizasyon yaklaşımı” denilen ve gayrmenkulün yıllık getirisini baz alan yaklaşım veya “indirgenmiş nakit akımları yaklaşımı” denilen ve gayrimenkulün belli bir süre içerisinde oluşturacağı gelecek gelir akımlarından bugünkü değerini hesaplayan yöntemdir.
Direkt kapitalizasyon kullanarak, değerlemeci; yeni bir yatırımcı açısından, gelir üreten mülkün piyasa değerini analiz eder. Değerlemeci daha sonra, bir kapitalizasyon oranı elde edebilmek için, karşılaştırılabilir mülklerin satış fiyatlarıyla gelirleri arasındaki ilişkiyi inceler. Daha sonra değerlemeci konu mülkün sahip olunduktan sonraki ilk yılda elde edilen yıllık faaliyet gelirine, bu oranı uygular. Elde edilen değer, benzer mülklerde aynı düzeyde getiri elde edileceği varsayımıyla, belirtilen gelir düzeyiyle garanti edilen piyasa değeridir. Gelir getiren mülk genellikle bir yatırım olarak alınır. Xxxx, alıcı onu satın almak için kullandığı kapital (ister kendisinin olsun, isterse ödünç almış olsun) için bir getiri bekler. Yatırımcının beklediği veya aldığı getiri oranı kapitalizasyon oranı (ayrıca toplam kapitalizasyon oranı da denir) olup bu oran mülkün sağladığı yıllık net faaliyet geliri ile,
değeri arasındaki oran olarak ifade edilir.
Bunu bir matematiksel eşitlik şeklinde ifade etmek gerekirse;
Kapitalizasyon Oranı = Yılık Net Gelir / Gayrimenkulün Pazar Değeri’dir.
Ofisler için kapitalizasyon oranı hesaplama tablosu:
EMSAL | AYLIK KİRA DEĞERİ (TL) | YILLIK KİRA DEĞERİ (TL) | PAZARLIKLI SATIŞ DEĞERİ (TL) | KAPİTALİZASYON ORANI |
Emsal 2 | 5.500 | 66.000 | 1.600.000 | 0,04 |
Ofis için dikkate alınacak olan ortalama kapitalizasyon oranı |
Dükkanlar İçin Kapitalizasyon oranı hesaplama tablosu:
EMSAL | AYLIK KİRA DEĞERİ (TL) | YILLIK KİRA DEĞERİ (TL) | PAZARLIKLI SATIŞ DEĞERİ (TL) | KAPİTALİZASYON ORANI |
Emsal 12 | 9.000 | 108.000 | 2.250.000 | 0,05 |
Dükkan için dikkate alınacak olan ortalama kapitalizasyon oranı |
8.3. ULAŞILAN SONUÇ
Yapılan piyasa araştırmaları, gelir yaklaşımı yöntemi ile hareketle rapora konu taşınmazların, blok, kat, kullanım alanı dikkate alınarak, konut ve ticari fonksiyonuna sahip taşınmazların bağımsız bölüm bazıda arsa payı dahil satış değerleri kapitalizasyon yöntemi ile hesaplanmış olup aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Her bir fonksiyon için farklı farklı kullanılmıştır.
BB NO | NİTELİĞİ | BRÜT ALAN (m²) | KAP. ORANI | AYLIK KİRA BEDELİ (TL/AY) | YILLIK KİRA BEDELİ (TL/YIL) | PAZAR DEĞERİ (TL) |
6 | Dükkan | 28 | 0,05 | 7.500 | 90.000 | 1.800.000 |
12 | Depolu Dükkan | 91 | 0,05 | 21.500 | 258.000 | 5.160.000 |
13 | Depolu Dükkan | 84 | 0,05 | 20.000 | 240.000 | 4.800.000 |
14 | Dükkan | 81 | 0,05 | 19.250 | 231.000 | 4.620.000 |
16 | Dükkan | 42 | 0,05 | 9.250 | 111.000 | 2.220.000 |
82 | Ofis | 61 | 0,04 | 11.250 | 135.000 | 3.375.000 |
83 | Ofis | 66 | 0,04 | 12.250 | 147.000 | 3.675.000 |
108 | Ofis | 62 | 0,04 | 11.500 | 138.000 | 3.450.000 |
109 | Ofis | 64 | 0,04 | 11.750 | 141.000 | 3.525.000 |
127 | Ofis | 60 | 0,04 | 11.000 | 132.000 | 3.300.000 |
185 | Ofis | 46 | 0,04 | 8.500 | 102.000 | 2.550.000 |
TOPLAM | 143.750 | 1.725.000 | 38.475.000 |
9.250 | 111.000 | 2.220.000 |
73.750 | 885.000 | 21.675.000 |
60.750 | 729.000 | 14.580.000 |
143.750 | 1.725.000 | 38.475.000 |
EYG OFİS VE KONUT A.Ş. MÜLKİYETİNDEKİLER EYG YAPI VE YATIRIM X.X. (EYG GYO A.Ş.)
MÜLKİYETİNDEKİLER
DAP YAPI A.Ş. MÜLKİYETİNDEKİLER
TOPLAM
8.4. MALİYET HESABI YÖNTEMİ İLE ULAŞILAN SONUÇ PAZAR DEĞERİ HESABI VE ANALİZİ
Maliyet yaklaşımı, bir alıcının, gereksiz külfet doğuran zaman, elverişsizlik, risk gibi etkenler söz konusu olmadıkça, belli bir varlık için, ister satın alma, isterse yapım yoluyla edinilmiş olsun, kendisine eşit faydaya sahip başka bir varlığı elde etme maliyetinden daha fazla ödeme yapmayacağı ekonomik ilkesinin uygulanmasıyla gösterge niteliğindeki değerin belirlendiği yaklaşımdır. Bu yaklaşımda, bir varlığın cari ikame maliyetinin veya
yeniden üretim maliyetinin hesaplanması ve fiziksel bozulma ve diğer biçimlerde gerçekleşen tüm yıpranma paylarının düşülmesi suretiyle gösterge niteliğindeki değer belirlenmektedir.
Özetle bu yöntemde taşınmazların arsa ve üzerindeki inşai yatırımlar olmak üzere 2 bileşen dikkate alınarak değer tespiti yapılmaktadır. Rapora konu taşınmazlar bağımsız bölüm niteliğinde olduğundan bu yöntemin kullanılması mümkün olmamıştır.
8.5. ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Kullanılan yöntemlere göre ulaşılan pazar değerleri aşağıda tablo halinde listelenmiştir.
DEĞERLEME YÖNTEMİ | ULAŞILAN DEĞER |
Pazar Yaklaşımı | 35.500.000 |
Gelir Yaklaşımı | 38.475.000 |
Uyumlaştırılmış Değer | 35.500.000 |
Her iki yöntemle bulunan değerler arasında bir miktar fark vardır.
Uluslararası Değerleme Standartları UDS 105 Madde 10.3’te “Bir varlığa ilişkin değerleme yaklaşımlarının ve yöntemlerinin seçiminde amaç belirli durumlara en uygun yöntemin bulunmasıdır. Bir yöntemin her duruma uygun olması söz konusu değildir. Seçim sürecinde asgari olarak aşağıdakiler dikkate alınır:
(a) değerleme görevinin koşulları ve amacı ile belirlenen uygun değer esas(lar)ı ve varsayılan kullanım(lar)ı,
(b) olası değerleme yaklaşımlarının ve yöntemlerinin güçlü ve zayıf yönleri,
(c) her bir yöntemin varlığın niteliği ve ilgili pazardaki katılımcılar tarafından kullanılan yaklaşımlar ve yöntemler bakımından uygunluğu,
(d) yöntem(ler)in uygulanması için gereken güvenilir bilginin mevcudiyeti” Ve yanı sıra UDS 105 Madde 10.4’te ise “Değerleme çalışmasında yer alan bilgiler ve şartlar dikkate alındığında, özellikle tek bir yöntemin doğruluğuna ve güvenilirliğine yüksek seviyede itimat duyulduğu hallerde, değerlemeyi gerçekleştirenlerin bir varlığın değerlemesi için birden fazla değerleme yöntemi kullanması gerekmez. Ancak, değerlemeyi gerçekleştirenin çeşitli yaklaşım ve yöntemleri kullanmayı da göz önünde bulundurması gerekli görülmekte olup, özellikle tek bir yöntem ile güvenilir bir karar verilebilmesi için yeterli bulguya dayalı veya gözlemlenebilen girdinin mevcut olmadığı hallerde, bir değerin belirlenebilmesi amacıyla birden fazla değerleme yaklaşımı veya yöntemi gerekli görülüp kullanılabilir. Birden fazla değerleme yaklaşımı veya yönteminin, hatta tek bir yaklaşım dahilinde birden fazla yöntemin kullanıldığı hallerde, söz konusu farklı yaklaşım veya yöntemlere dayalı değer takdirinin makul olması ve birbirinden farklı değerlerin, ortalama alınmaksızın, analiz edilmek ve gerekçeleri belirtilmek suretiyle tek bir sonuca ulaştırılma sürecinin değerlemeyi gerçekleştiren tarafından raporda açıklanması gerekli görülmektedir.” Denilmektedir.
Ekonominin çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilecek olumlu ya da olumsuz faktörlere bağlı olarak değişkenlik arz edebilecek olması ve gayrimenkul rayiçlerinin ise her dönemde kendi içinde daha tutarlı bir denge taşıdığından hareketle nihai değer olarak pazar yaklaşımı ile bulunan değerin alınması uygun görülmüştür.
Buna göre rapor konusu taşınmazların pazar değerleri toplamı 35.500.000,-TL olarak takdir olunmuştur.
8.5.1. BOŞ ARAZİ VE GELİŞTİRİLMİŞ PROJE DEĞERİ ANALİZİ VE KULLANILAN VERİ VE VARSAYIMLAR
Değerleme, proje geliştirme niteliğinde değildir.
8.5.2. ASGARİ BİLGİLERDEN RAPORDA VERİLMEYENLERİN NEDEN VERİLMEDİKLERİNİN GEREKÇELERİ
Asgari bilgilerden verilmeyen yoktur.
8.5.3. MÜŞTEREK VEYA BÖLÜNMÜŞ KISIMLARIN DEĞERLEME ANALİZİ
Taşınmazların müşterek veya bölünmüş kısımları bulunmamaktadır.
8.5.4. HASILAT PAYLAŞIMI VEYA KAT KARŞILIĞI YÖNTEMİ İLE YAPILACAK PROJELERDE, EMSAL PAY ORANLARI
Hasılat paylaşımı ya da kat karşılığı yöntemleri kullanılmamıştır.
8.5.5. KİRA DEĞER ANALİZİ VE KULLANILAN VERİLER
Pazar yaklaşımı ile taşınmazların toplam aylık kira değeri 143.750 TL yıllık toplam kira değerleri ise 1.725.000 TL olarak hesap ve takdir edilmiştir.
9.BÖLÜM DEĞERLEME KONUSU GAYRIMENKUL İÇİN SON ÜÇ YILDA HAZIRLANMIŞ GAYRİMENKUL DEĞERLEME RAPORLARI
Raporda yer alan değerleme konusu gayrimenkuller için, şirketimiz tarafından son üç yıl içerisinde SPK Mevzuatı kapsamında ya da başka amaçla hazırlanmış gayrimenkul değerleme raporu bulunmamaktadır.
10.BÖLÜM NİHAİ DEĞER TAKDİRİ VE SONUÇ
Rapor içeriğinde özellikleri belirtilen 11 adet bağımsız bölümün yerinde yapılan incelemesinde yer aldıkları projenin lokasyonuna, taşınmazların site ve blok bünyesindeki konumlarına, inşai kalitelerine, mimari özelliklerine ve çevrede yapılan piyasa araştırmalarına göre günümüz ekonomik koşulları itibariyle takdir edilen toplam değeri aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
12752 PARSEL ÜZERİNDE YER ALAN 11 ADET BAĞIMSIZ BÖLÜM İÇİN TAKDİR EDİLEN | |
TOPLAM PAZAR DEĞERİ (KDV HARİÇ) | 35.500.000,-TL |
TOPLAM PAZAR DEĞERİ (KDV DAHİL) | 41.890.000,-TL |
Taşınmazların mülkiyetleri 3 farklı firmaya ait olup firmalara göre değerlerin dağılımları ise aşağıdaki gibidir.
FİRMA | KDV HARİÇ DEĞER (TL) | KDV DAHİL DEĞER (TL) |
EYG OFİS VE KONUT A.Ş. | 2.300.000 | 2.714.000 |
EYG YAPI VE YATIRIM A.Ş. (EYG GYO A.Ş.) | 18.100.000 | 21.358.000 |
DAP YAPI A.Ş. | 15.100.000 | 17.818.000 |
TOPLAM | 35.500.000 | 41.890.000 |
Bulundukları bölge, konumları, ulaşımı ve kullanım olanakları göz önünde bulundurularak, değerleme konusu taşınmazların “SATILABİLİR” nitelikte olduğu kanaatindeyiz.
İş bu rapor e-imzalı dokuman ve 2 (iki) orijinal suret olarak hazırlanmıştır. KDV oranı tüm gayrimenkuller için %18 kabul edilmiştir.
Bu rapor Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği tarafından yayınlanan Uluslararası Değerleme Standartları (2017) kapsamında ve Sermaye Piyasası Hükümlerine göre hazırlanmıştır.
Bilgilerinize sunulur. 13 Eylül 2022
(Ekspertiz tarihi: 08 Eylül 2022)
Saygılarımızla,
INVEST Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş.
e-imzalıdır. e-imzalıdır. e-imzalıdır.
Orçun Xxxx XXXXX Değerleme Uzmanı (Lisans No: 409714)
Xxxxx Xxxxxx XXXXXXXX Sorumlu Değerleme Uzmanı (Lisans No: 401865)
M. Xxxxxxx XXXXXX Sorumlu Değerleme Uzmanı
(Lisans No:401651)
Yapı Ruhsatları ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri