Contracten en betalingen van transacties. De handel bediende zich hetzij van contante munt, hetzij van andere typen van betaling, of van krediet. Zogenaamde gereede coopmanscappen was een begrip en betekende dat het om directe handel ging tegen contante betaling en niet om handel op termijn. In Delft kon men in geval van gereede coopmanscappen geld of onderpand eisen zonder rechtsvordering. Personen van buiten moesten met contant geld betalen of voldoende borgen stellen. Als men daar niet aan kon voldoen, kon men executie eisen net als van gereede comanscappen. In Delft werd verordonneerd dat als men de contante munt niet accepteerde, die werd geconsigneerd door de schepenen, waarbij de verkoper zijn goederen diende te presenteren.200 Dus de munt werd uit circulatie genomen waarbij de verkoper zijn goederen moest afgeven mogelijk om kwader trouw te vermijden. In Gouda mocht een koopman die goederen tegen gereet gelt verkocht had de goederen terugnemen indien de koper in gebreke bleef, waarbij de koper bovendien een veroordeling door het gerecht boven het hoofd hing.201 In Delft werd voorgeschreven dat poorters op de houtmarkt slechts in contante munt konden betalen en niet in ruil voor bier of andere waren.202 Blijkbaar kwamen misstanden op de houtmarkt voor en het stadsbestuur maakte in plaats van een algemene regel een zeer specifieke. Toch werden er ook transacties verricht door middel van schuldbrieven op onderpand of door borgen te stellen. In Gouda mocht men op alle koopmanschap, zowel onroerende als roerende goederen, borgen stellen. Wie dat niet geëist had, kon zich later nergens op beroepen.203 In 1495 in Leiden kocht harnasmaker Xxxxxx Xxxxx een hoeveelheid turf van Xxxxxx Xxxxxxxx en betaalde met een schepenbrief, een door het gerecht bezegelde schuldbrief, maar Xxxxxx ontving daarna ten onrechte nog een termijn van de schuldenaar van de brief en hield dat geld voor zichzelf. De aanklager Xxxxxx Xxxxxxxx werd door het gerecht in het gelijk gesteld.204 Handel op termijn bestond ook. Bij een dergelijke transactie werd hetzij een mondelinge overeenkomst gesloten in het bijzijn van getuigen, hetzij een schuldbekentenis gemaakt ten overstaan van het gerecht in de vorm van een schepenbrief. Bij de transactie met getuigen werd de koop bezegeld in een herberg waarbij op de koop werd gedronken met wijn of bier aangeboden door de verkoper aan de getuigen (de zogenaamde wijncoop).205 In het voornoemde proces kon Xxxxxx Xxxxxxxx met de wijncoopsluyden de mondelinge overeenkomst bewijzen en aantonen...
