Josrr`u

vvt..

Josrr`u

ว

tsrtsJσstr`nur´rn`'ov˛' Pur×on'tuu˛˜o'tuu`˜m´˜tPsle˜e'ts:JvçuË´er˜o Jn`'ven´rns:reuntsory˘tyÅ:ntsJut sern´˜tntsvs:Ëv´αvÅ´tttu ymJotJrtsstæ ntuuJ˛ rvunJrvulαns:sαns:stvαrtnrαvynrs:lrlαJrvu n`tJs×'otntsJutJÅv yÅ:nçËtu˛˜Jr`vulα˜vtnr`˜un,nn` s:JËçue'tJÅ'ru`˜s:r`σ×'orot urJvçuu˛˜Jr`vuov˛'ËÅtvJs×'ot n´˜tσ×'oss`tyÅ:utryWt Jvst:Ët4uJr`vurtÅt lα˜lr'4srsÓueu urv´tovtnJËçuetsrtsJσstr`nur´rutrtlnv n`'Jvçurot

4ulnvJÅrJαveu˜` vtvuËvαovn'˛ rrrtσn

yÅ:un˜

ruPsPuËutroJÅruo

v'˛

nlαymvvtvtrmαmovæ' uotæ PuetntsomrtËnssrJσstrn, rtuJstσevnu

Jrvurn4etrrtÅt σt` rÓËsrJÅrËutJstlαnÓËuαËeroJotleJnvenrJ4Åor

yÅ:ntsmnymtuÅmuc¬Jσstrn

nlαymËetets:ru

nJrvuËutPËræ

lαJrtrt

s'erysrn´rnttetsrtsrtnr`˜u n`oe'tJvçue`nvtntuP˘n´ru˛˜o×'uσ`'ts:Jvçu

vs:rvσuovttrtnnrurm

unsnrt 4s˛otstsv' yÅ:4unn

ÓttuPurstttu

rutαnÅttyÅ:JÅnnm'

otnts4etrσevJËÅoyÅ:4Óyu:uÓmttæ ËsoJso

tste

Jnv

enrJn4rurÅvPËr' nJ` nαru

สำหรบการปรบปรุงเนอื

Puv,4vss,ru´

หากจะพยายามมอะไรใหมๆ

มานำเสนอใหก้ บ

ผอู้ าน มทงั ขาวสาร การแนะนำองคกร สถานศกษา หรอบรษ

ทตางๆ ทเี กย

วของ

กบอตสาหกรรมเซรามก และฉบบหนาจะนำเสนอหวขอเรอื งใหมสำหรบผ้ต

องการ

ทราบแนวทางในการแกไขปญหาตางๆ ทเี กดขนในกระบวนการผลต

และแนนอน

จะมรี ูปภาพเซรามกสวยๆ จากทุกมุมโลกมาอวดกบทุกทานครบั

rssctσ`nts

ดร.คชนท์ สายอนทวงศ์

uacnins1@yanoo.com

วารสารเซรามิกส์ จัดทำขึ้นเพื่อเป็นศูนย์กลางการเผยแพร่วิชาความรู้ทางด้านเซรามิก และเป็นสื่อกลางระหว่างสมาชิกของสมาคมฯ ตลอดจนผู้สนใจ สมาชิกสมาคมฯประกอบด้วย ผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องในวงการเซรามิก ทั้งด้านอุตสาหกรรมและแวดวงการศึกษา รวมทั้งผู้สนใจ ในกิจกรรมด้านนี้ ข้อคิดเห็นและบทความในวารสารเล่มนี้เป็นทัศนะอิสระของผู้เขียนแต่ละท่าน สมาคมเซรามิกส์ไทยไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป

ı11l

สมาคมเซรามิกสไทย

USSN1n1Sf.wwf.fNuN1

ดร.สมนึก ศิริสุนทร

n⌫tS⌦nu1nЛKn

ดร.ดำริ สุโขธนงั ศ.เกียรติคุณ เสริมศกด์ิ นาคบวั

คิด โรจนเพ็ญกุล รศ.ทวี พรหมพฤกษ์

USSN1n1SUS1S ดร.สมนึก ศิริสุนทร ดร.คชินท์ สายอินทวงศ์

nlUSSN1n1S ผศ.เวนิช สุวรรณโมลี รศ.สุขุมาล เล็กสวสด์ิ

ผศ.ดร.ศิริธนว์ เจียมศิริเลิศ ผศ.วรวุธ สุธีวีระขจร ดร.ชุติมา เอี่ยมโชติชวลิต ดร.ลดา พนธส์ ุขุมธนา ดร.ศิริพร ลาภเกียรติถาวร ผศ.สาธร ชลชาติภิญโญ ชนิตรน์ นทน์ ตาตะนนทน์

Јіunl1uЛЛ

สมาคมเซรามิกสไทย ภาควิชาวสดุศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลยั กรุงเทพฯ 10330

โทร. 0 2218 5558 โทรสาร. 0 2218 5561

OFFICE

THE THAI CERAMIC SOCIETY

Department of Materials Science, Faculty of Science,Chulalongkorn University Phayathai Rd, Bangkok 10330 Thailand

Tel. 0 2218 5558 Fax. 0 2218 5561

Website : www.ops.go.th/tcs

E-mail : thaicer@yahoo.com

nUU-1ww

บริษทั แนวทางเศรษฐกิจ 2004 จำกดั

7 อาคารนพ-ณรงค์ ช้นั 7 ซอยลาดพร้าว 23 จนทรเกษม จตุจกร กรุงเทพฯ 10900

โทร. 0 2938 3207-9 แฟกซ์ 0 2938 3207

E-mail : economicline@yahoo.com เพลท/แยกสี SK กราฟฟิก พิมพท์ ่ี โรงพิมพดอกเบี้ย

c

un⌫ ıc nuun⌫ cv 🖸 nuutuu-vustn cttı

CERAMlCt JOURNAL 🖸 tEPTEMBER-DECEMBER 2008

(

9 ...

o ц t c ц t 

การแสดงศลปะ...

เครื่องเคลือบดินเผาเตาฟืน 4 สถาบันฯ

11...

Heating microscope...

สำหรับ...Softening point ของเคลือบ

15...

ออกซิเจน... องค์ประกอบที่สำคัญสำหรับการเผา

ıı

20... การอบแห้ง...

ผลิตภัณฑ์เซรามิกขนาดใหญ่

25... ข่าวในแวดวงเซรามิก

27... จดหมายข่าว...

ผู้ประกอบการเซรามิกลำปาง

c

29... งานประชุมวิชıากาcรทางเซรามิก

32... MUDA...

กับอุตสาหกรรมเซรามิก

36... แนะนำ...

ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพ บ้านกุดนาขาม

uı

un⌫ ıc nuun⌫ cv 🖸 nuutuu-vustn cttı

CERAMlCt JOURNAL 🖸 tEPTEMBER-DECEMBER 2008

(

41...

44...

o ц t c ц t 

รถเตาประหยัดพลังงาน ปฏิบัติการเชิงรุก

การประกันความปลอดภัยของเซรามิกลำปาง

50...

การผลิตแผ่นรองเผา...

ชนิดคอร์เดียไรท์ Cordierite มัลไลท์ Mullite

to

57... สถานภาพ...

อุตสาหกรรมเซรามิกในประเทศไทย

62... ผลงานการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิก ของ...นิสิตมหาวิทยาลัยบูรพา

cc

ıc

67... ผลงานการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิก จากความคิดสร้างสรรค์เพื่อผู้ประกอบการ ของ...นักศึกษามหาวิทยาลัยรังสิต

73... วัสดุทนไฟ...เซรามิกในเตา

78... มารู้จักกฎหมาย..

การจดการสงปฏกลหรอวสดทไี มใชแลวของโรงงาน

c

80... การวิเคราะห์...

การกระจายตัวของความแข็งแรง

WWu чsxts⌫usnv

M1cKDKßt

ıncDınßUuuıf1ıt1Uuu

4 KM1Uu

uxnıwuxчtnstn

tnnt1uns⌫u1s

11nuxufuu1tu

x stntn

xuınnчtnnsntW uxtчtsu

1un⌦nvtn u 1ntuuч

t11Uu

การใชเทคนิควิธีการ เผาดวยเตาฟนในการสรางสรรคผล

งานเซรามิกลดน้อยลง เนื่องจากต้องใช้เวลา ความเพียรพยายามและค่าใช้จ่ายสูง ซึ่งอาจทำให้

เทคนิควิธีการอนทรงคุณค่านส้

ูญหาย ดงนน

คณาจารยของสถาบนการศึกษาท่ีมีการจดการเรียน

การสอนทางดานเซรามิกในระดบอุดมศึกษาจาก 4 สถาบนการศึกษา ประกอบดวยมหาวิทยาลยั ศลปากร,มหาวทยาลยบรพา,สถาบนบณฑตพฒนศลป์ และมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา้ พระนครเหนือ เล็งเห็นคุณค่าของเทคนิควิธีการเผาด้วยเตาฟืนที่สามารถสร้างสรรค์ผลงาน เซรามิกที่มีเอกลักษณ์ เสริมสร้างประสบการณ์การเรียนรู้นอกห้องเรียน และเพื่อเชื่อมความ

สัมพนธอนดีระหว่างสถาบันการศึกษาจึงเป็น จดเรมุ่ ตนของโครงการสรางสรรคผลงานเซรามกิ

เผาดวยเตาฟืนร่วมกน

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal 9

ช่วงเวลาในการสร้างสรรคผลงานแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คอชวงแรกระหวางวนท่

2-3 กมภาพนธ์ 2551 ทผ่

านมา

มีเจ้าภาพ คือ ภาควิชาเคร่ืองเคลือบดินเผา คณะมณฑนศิลป์ มหาวิทยาลยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวงสนามจนทร์ เป็น

การพบกนครงั แรกของนกศกษาจากทง้

4 สถาบนฯ เพอ

สรางสรรคผลงานรวมกนโดยมอาจารยล

คนา วงศสวสด์ิ ผเู ชย

วชาญทาง

ด้านการเผาด้วยเตาฟืน เป็นวิทยากรรับเชิญมาบรรยายให้ความรู้ ความเป็นมาของเตา เทคนิควิธีการเผา ความงาม ทางสุนทรียะพร้อมภาพผลงานการสร้างสรรค์ หลังจากเสร็จสิ้นการบรรยายมีการจัดแบ่งกลุ่มนักศึกษาในแต่ละกลุ่ม

ประกอบด้วยนกศึกษาจากท้ง 4 สถาบนฯ มาประชมพดคยเพอุูุ่ สรปแนวความคดในการสรางสรรคผ้ิุ ลงานรวมกน่ ั

ชวงทส

องของโครงการเปนการเตรยมความพรอมกอนการเผา เรม

ตงั แตช

วยกนทำความสะอาดภายในเตา นำผลงาน

เรียงเข้าเตา และจุดไฟอุ่นเตาเผาเพื่อให้อุณหภูมิค่อยๆ สูงขึ้น ระหว่างการเผานักศึกษาจัดแบ่งหน้าที่การทำงานร่วมกัน ตั้งแต่การใส่ฟืน การจดบันทึกอุณหภูมิและที่สำคัญกิจกรรมสันทนาการเพื่อผ่อนคลายความเหน็ดเหนื่อย จากการเผางาน จนกระทั่งปิดเตาและเมื่อถึงเวลาที่ตื่นเต้นที่สุดของคนทำงานเซรามิกทุกคน คือ ช่วงเวลาการเปิดเตาเผา ทั้งคณาจารย์และ นักศึกษาต่างตื่นเต้น ตื่นตาปนแปลกใจ เมื่อได้เห็นผลงานภายในเตาบางชิ้นผลงานเป็นมันวาว บางชิ้นผิวหยาบด้าน

บางช้นมีเศษข้เถ้าท่กำลงเร่มหลอมตวเกาะติดอยู่ ฯลฯ แต่ละช้นมีความงามท่แตกต่างกน อนเกดจากการจดิ วางผลงานภายใน

10 วารสารเซรามกสิ ์ กันยายน - ธันวาคม 2551

นอกเหนอจากความงามทางสุนทรยะแลว้ สงิ สำคญทแี ฝงอยใู นผลงานคอื ความงามอนเกดจากมตรภาพ

ของคณาจารยและนกศกษาทง้ั 4 สถาบนฯ เมอื มองผานผลงานเซรามกสแลวใหหวนคำนงถงเรอื งราวตางๆ ความ

เหน็ดเหนื่อย ความสนุกสนานของกิจกรรมที่ผ่านมา ก่อนนำผลงานสร้างสรรค์ทั้งหมด มาจัดนิทรรศการร่วมกัน ภายใตช้ อ่ื “การแสดงศลปะเครอื งเคลอบดนเผาเตาฟน

24-31 มนาคม 2551 ทผ่ี านมา ซงึ ไดร้ บความสนใจและตอบรบจากผชู มทม่ี ใจรกงานศลปะเปนอยางด

ื 4 สถาบนฯ” ณ ศูนยสรรพสนคาซคอนแสควร์ ระหวางวนท่ี

10 วารสารเซรามกส์ กันยายน - ธันวาคม 2551

เตาอย่างตั้งใจผนวกกับองค์ประกอบตามธรรมชาติ เนื้อดิน เปลวความร้อนจากฟืน และการหลอมของขี้เถ้าเป็นตัวเคลือบ ผสมผสานกนอย่างสมดุล

ns. uun 1tuxuns

Hedtinq

mic/0cc0pe

Kic`U..t0fteninq p0int uDınß'U

Fuกระบวนการผลตผลตภณฑเซรามกนน้ ขนตอนในชวงการเผา จะเปนชวงท่มการเกดปฏกรยา

ของทั้งเนื้อดินและ เคลือบโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผลิตภัณฑ์ที่เผาครั้งเดียวเช่น กระเบื้องปูพื้น,

กระเบืองบุผนงแบบ Monoporosa, ลูกถวยไฟฟา

, สุขภณฑ,

กระถางเคลือบสี, กระเบืองหลงคาเซรามิก

เน่องจากมีการสลายตวของนำในโครงสรางผลึกของดินและทลคมมีการสลายตว ของพวกคารบอเนตใน

หนปน

โดโลไมท์ แมกนไซท์ รวมทงั มการสลาย ตวของสารอนทรย

ใน เนอ

ดนและสารเคมท

ม่ ี การเตมลงไป

ในเนือดินเพ่ือปรบปรุงคุณภาพ ซ่ึงอุณหภูมิในการสลายตวของวตถุดิบ แต่ละชนิดมีค่าท่ีแตกต่างกนไป

ตามตารางท1่ี

ตารางแสดงอณหภูมของการสลายตวของวตถุดบชนดตางๆ

วตถุดิบ	อุณหภูมิในการสลายต	ว (๐C)	PRODUCT	LOSS (WT %)
ALUMINA HYDRATE	250		Al2O3	35
CLAY	500-650		Metakaolin	14
DOLOMITE	900		CaO, MgO	48
WHITING	700-800		CaO	44
TALC	1,000		MgSiO3	7
STROTIUM CABONATE 1,200-1,300 SrO 30
BARIUM CABONATE	1,300-1,400		BaO	22

ั

11

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

Hedtinq

mic/0cc0pe

ntWn⌫ ı ısx heuιing microscope ntWn⌫ c n1xntusun⌫ıuxnxnuxnWsıxs

ถาเราไมระวงในขน

ตอนการเผา ผลตภณฑหลงเผาอาจพบปญหารพรน

(Pin hole) รลก

(Blister) ผวเคลอบยบ

(Pitting)

หรือมีลกษณะคล้ายเปลือกส้มหรือเปลือกไข่ (Orange peel, Egg shell) เน่องจากขณะท่เน้อดินมีการสลายตวของสารอินทรีย์ น้ำ หรือคารบอเนต ในช่วงอุณหภูมิสูงกว่า 650 องศาเซลเซียล ผิวเคลือบกำลงจะเร่มหลอมตวเป็นเน้อแก้ว ซ่งในขณะท่เคลือบ เริ่มหลอมตัวชั้นเคลือบซึ่งก็คือแก้วนี้จะมีความหนืดค่อนข้างสูงทำให้พวกกาซต่างๆที่ถูกไล่ออกมา จากเนื้อดินจะแทรกผ่าน ช้นเคลือบได้ยากข้นถ้าช่วงของ การเผาในช่วงน้เร็วจนเกินไปก็จะทำ ให้กาซ ต่างๆยงคง อย่ในช้นเคลือบ และเม่ออุณหภูมิสูง ขึ้นกาซก็จะมีการขยายตัวมากขึ้นและลอยขึ้นมาที่ผิวเคลือบ ถ้ากาซเหล่านี้ออกไปจากเนื้อเคลือบได้ทันก่อนที่เคลือบ จะหลอมตัวก็จะไม่มีปัญหาอะไรแต่ถ้าออกไปช้ากว่าหรือพอดีกับที่เคลือบเลยจากจุดหลอม และเริ่มเย็นตัวจนเป็นชั้นแก้ว

แข็งแล้วก็จะทำให้เกิดปญหารูชนิดต่างๆปรากฏอย่ท่ผิวของเคลอบื ยง่ ถาเคลอบมคาแรงตงผวสงดวยกจะยง่็ู้ิึ่ีื้ ทำใหฟองอากาศ ออกไปได้ยากย่งข้นึ

อุณหภูมิที่เคลือบเริ่มมีการหลอมตัวจะเรียกว่าจุด

ออนตว (Softening point) ซึงจดนจี ะ มความสำคญมากสำหรับ

นกเซรามิกในการกำหนดสูตรเน้อดิน สูตรเคลือบ และตาราง การเผาผลิตภณฑ์

ntWn⌫  ısx opιicuı niıuιomeιer ntWn⌫ u sxutuutun⌫fu1wsu heuιing microscope

12

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ntWn⌫ t inιering poinι

ntWn⌫ c ofιening poinι

ntWn⌫  nuıı poinι

ntWn⌫ 8 hufι kuıı poinι

ntWn⌫ v usion poinι

การหาคา

Softening point ของเคลอบจะใชเครอ

งมอ

ที่เรียกว่า Heating microscope ซึ่งเครื่องมือนี้จะประกอบ

ไปดวย Chamber สำหรบการเผาและมกลองสำหรบดลกษณะ

ของชิ้นงาน โดยจะมีกล้องสำหรับถ่ายรูปชิ้นงานที่อุณหภูมิ ต่างๆ ตั้งแต่ช่วงก่อนการหลอมตัวจนกระทั่งจุดสุดท้ายของ การหลอม โดยจะมีการกำหนดจุดที่สำคัญที่จะอ่านค่าคือ Sintering point, Softening point, Ball point(Sphere), Haft ball point(Haft sphere), Fusion point สีเคลือบหรือฟริต ที่เตรียมสำหรับการหาค่า Softening point นี้จะถูกบด ให้ละเอียดตามค่าความละเอียดที่ควบคุมใน Spec ของ การผลิตของแต่ละโรงงาน แล้วนำมาอบแห้งและเตรียมเป็น ลูกเต๋าขนาดเล็กโดยวางอยู่บนแผ่นอลูมิน่าแบบบางที่ขึ้น

รปแบบ Tape casting จากนนจงนำเขาไปวางไวใน Chamber

และเริ่มให้ความร้อน จากนั้นจะต้องคอย เฝ้าดูลักษณะของ ช้ินงานผ่านทางจอคอมพิวเตอรเพ่ือดูว่าลกษณะ ของลูกเตา๋ เปล่ียนไปอย่างไร โดยจุดท่ีเร่ิมสงเกตจุดแรกคือจุด Sintering

ซ่งเป็นจุดท่ช

้นงานเร่มมีการหดตว

(ดูภาพท่5-9 ประกอบตาม)

ให้จดอุณหภูมิที่อ่านได้เอาไว้ จุดต่อมาคือจุด Softening ซ่ึงเป็นจุดท่ีลูกเตาเร่ิมลบมุมจนมีความมน บนทึกค่าอุณหภูมิ ไว้หลงจาก น้นเม่ืออุณหภูมิสูงข้ึนช้ินงานเร่ิมมีความเป็นแก้ว มากขึ้นจะมีแรงตึงผิวสูงขึ้นจนทำให้ชิ้นงานเปลี่ยนรูปทรง จากลูกเตาไปเป็นลูกทรงกลมซึ่งเรียกจุดนี้ว่า Ball point หรือ

CERAMICS Journal 13

ntWn⌫ ıo 1nчnt n⌫ntu1nчtn heuιing microscope

Sphere point ตอจากนน

เมอ

อณหภม

สงขนอก

เคลอบเรม

หลอม

ตัวมากขึ้นจนลูกทรง กลมเริ่มอ่อนตัวเป็นรูปครึ่งทรงกลม เรียกว่าจุด Haft ball หรือ Haft sphere สุดท้ายเม่ือเคลือบ ได้รบความร้อนจนถึงจุดหลอม เหลวก็จะเร่ิมหลอมจนกระท่งั

แบนราบไปกบแผนรองซงึ เรยกวาจดุ ที่จะทำการจดบันทึกผล

SEPTEMBER - DECEMBER 2008

Fusion ซงึ เปนจดสดทาย

Hedtinq

mic/0cc0pe

Frit	SiO2	ZrO2	B2O3	Al2O3	MgO	CaO	ZnO	Alcali
High softening opaque	56	7	4	5	5	10	10	4
High softening transparent	55	0	5	10	5	10	10	4
Single fire opaque	60	10	12	5	0	5	2	4
Single fire transparent	65	0	12	7	0	5	2	6

tst1nxusnxuuxxxn1unfuus1uunn⌫n⌫t ofιening poinι t nu

สำหรบฟริตท่ีนำมาใช้งานในเคลือบก็จะมีค่า Softening point ที่แตกต่างกนไปข้ึนอยู่กบองคประกอบทางเคมีของ

ฟริตแต่ละชนิดเช่น ฟริตทึบแสงท่มีSoftening point สงู (High softening point opaque-HSO) จะมคาของ่ี CaO, MgO และ

ZnO มากกวาฟรตทเี ปน

Single fire opaque frit-SFO) เชนเดยวกบฟรตใสทม่

ี Softening point สง

(High softening transparent-

HST) ท่ม

ีค่า CaO,MgO และ ZnO สูงเช่นกน

จากกราฟจะเห็นว่าฟริตท่ม

ี Softening point สูงจะอ่อนตวท่อ

ุณหภูมิสูงซ่งเป็น

จุดท่น

่าปลอดภยสำหรบการเผาและช่วงความแตกต่างของอุณหภูมิท่ี Softening point กบ

Fusion point จะไม่แตกต่างกนั

มากเม่อเทียบกบฟริตท่ม

ี Softening point ต่ำ

ntWn⌫ ıı 1nwus1⌦nn⌫ınnntчtnıuxnu

ในกรณท

เี ราพบปญหารเขมหรอรย

บบนผวเคลอบมากแนวทางทจ

ะลดปญหาเหลานไี ดนอกเหนอจากการปรบเตาหรอ

ปรับสูตรเนื้อดินก็คือการปรับค่า Softening point ของเคลือบเพื่อให้สิ่งที่เราไม่ต้องการในเนื้อดินได้ถูกไล่ออกมา ให้หมด ก่อนที่เคลือบจะเร่ิมอ่อนตวปิดผิวเน้ือดิน ดงน้นการท่ีเราต้องการท่ีจะปรบปรุงคุณภาพของผลิตภณฑและปรบปรุง%เกรด A

ของการผลตใหส

งขน

กควรจะตองทำการศกษาและทำความรจ้

กเคลอบของเราใหละเอยดขน

ดวยครบโดยเฉพาะเรอ

ง Softening

point ของเคลือบของเรา

14

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ns. uun  1tuxuns

ออกซเจน

xusnxun1 

1wsu..การเผา

ในกระบวนการเผานั้น ผลิตภัณฑ์เซรามิกที่ได้จากการเผาจะมาจากการรวมตัวกันของวัตถุดิบทั้ง soft และ hard

materials เข้าด้วยกนและตววตถุดิบเองน้นคุณสมบติทางกายภาพและทางเคมจะเปลย่ี นไประหวางการเผา่ เชนความแขงแรง็่

การดูดซึมน้ำ สมประสิทธก

ารขยายตวเน่องจากความร้อน การนำความร้อน และอ่นๆ ซ่งสมบต

ิเหล่าน้มาจากชนิดและจำนวน

phase ท่เกิดข้นในระหว่างกระบวนการเผา

ระหว่างการเผาในเตาจะต้องมีข้นตอนในการเผาท่สำคญอยู่ 4 ข้นตอน คือ การอบแห้ง (drying), การสลายตวของ

ส่วนประกอบ (decomposition), การเกิดออกซิเดชน (Oxidation) และการเผาจนเกดปฎกรยาอยางสมบรณู่ิิิิ ์ (vitrification)

การอบแห้งในช่วง Pre heating ของเตาก่อนเข้าส่ช่วงการเผาเพอ่ เปนการขจด็ นำจำนวนมากกลไกการขจด้ นำในดนิ้

น้นจะต้องทำอย่างระมดระวง ถาเรวเกนไปผลตภณิิ็้ ฑจะแตกหกไดงายโดยความดน่้ ภายในของรพรนของตวุู ผลตภณิ ฑเอง

ในข้นตอนแรกท่อุณหภมประมาณิู 120๐C นำในดนอนิ้ ไดแกความชน้่้ และนำทเ่้ ตมเขามาจะถกขบู้ิ ไลออกโดยใหความ้่

ร้อนอย่างช้าๆ และระมัดระวัง น้ำในโครงสร้าง(chemical combine water) จะไม่ถูกไล่ออกด้วยจนกระทั่งถึงอุณหภูม

decomposition ~ 590๐C เม่อการอบแห้งสมบูรณแล้วอาจเกิดการ crack ได้ถ้า gas ร้อนสมผสกบผลิตภณฑทำให้เกิดการ

หดตวอย่างรวดเร็ว ท่ผิวหนาแหงแลวแตภายในยง่้้้ คงมความชน้ี อยู่ เมอ่ อณหภมเพม่ิูุ ขน้ นำภายในจะกลายเปนไอขยายตว็้ ขน้ึ

เน่องจากอุณหภูมิสูงข้น

ปริมาตรของไอน้ำเพ่มข้น

(PV=NRT) ทำให้เกิดรอย crack ท่ไม่สม่ำเสมอ

ระหวางขน้

decomposition สารอนทรย

ในดนถกยอยสลายไปและนำภายในโครงสราง (chemically combined water)

ถูกกำจดออกไป โดยท่วไปข้นตอนน้จะเร่มประมาณ 100๐C จนถึง 500๐C ซ่งสารอินทรียท่อยใ่ นเนอ้ ดนกจะเรม่็ิ ถกขจดู ไปดวย้

ขั้นตอนที่สามคือการเกิดออกซิเดชั่นเป็นขั้นตอนที่สำคัญของการเผา ในขั้นนี้สารที่เผาไหม้ได้ถูกขจัดออกและ เกิดออกซิเดชั่นของ Fe และสารประกอบอื่นๆ สำหรับการผลิตให้ได้สีที่ดีนั้นจะต้องมี oxidation ที่สมบูรณ์ในที่นี้ความร้อน

ต้องควบคุมให้ดีหลีกเล่ยงให้ความร้อนเกินไป หรือเกิด black core ข้นภายในและสีท่มีผลตอสภาวะออกซเดชน่ิ่ มากๆ ถาเผา้

อย่างเร่งรีบ หรือค่าพารามิเตอรระหว่างกาซกบอากาศ ปรบไม่เหมาะก็จะทำให้สีหลงเผาของ ผลิตภณฑเพ้ยนไปได้ไม่ว่าจะเป็น

ผลิตภณฑท

่ไม่เคลือบเช่นพวกเทอราคอตตา หรือผลิตภณฑท่ม

ีการเผาเคลือบต่างๆ แกนดำ (Black coring) ในผลิตภณฑเกิด

ข้นเน่องจากการ oxidation ไม่เพียงพอของพวกสารอินทรีย์ อย่างไรก็ตาม black core ก็ไม่ได้เกิดจาก carbon อย่างเดียวแต่ อาจเกิดเน่องจากการ reduce ของเหล็กได้

ช่วงของการเกิด oxidation ดีที่สุดสำหรับการเผาอยู่ระหว่าง 930-1040๐C ซึ่งเป็นช่วงสำคัญสำหรับคุณภาพของ

ผลิตภณฑ์ และจะทำให้การทำงานยืดหย่นข้นโดยสามารถเพ่ม Production ไดหรอเปลย่ื้ นแปลงวตถดบทใ่ิุ ชในสตรไดู้ ้

ระหวางชวงการเผาขน

ตอนสดทายนน

ผลตภณฑจะถกใหความรอนเตมทท

ำใหเกดการหลอมตวเกดเปนเฟสของเนอ

แกว

ขน้

(vitrification) ขน

และทำใหผลตภณฑม

ความแขงแรง ความเรวในการยกอณหภม

ขนระหวางชวงนจ

ะมความสำคญมากกวา่

ช่วงอ่นๆ เพราะต้องระวงไม่ให้ผลิตภณฑได้รบความร้อนมากเกินไปจนทำให้เกิด Overfiring

15

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ออกซเจน องคประกอบสำคญสำหรบการเผา

เตาเผาเป็นแหล่งให้ความร้อนเพ่อท่จะทำให้เน้อดินท่มาจากวตถุดิบต่างๆเกิดปฏิกิริยา แต่ความร้อนก็ไม่ใช่ส่งจำเป็น อย่างเดียวสำหรับการเกิดปฏิกิริยาเพื่อเปลี่ยนวัตถุดิบให้กลายเป็นเนื้อเซรามิก สภาพแวดล้อมบรรยากาศ กระบวนการเผา

ท้งทางกายภาพและทางเคมีก็เป็นส่งท่สำคญในการทำให้ผลิตภณฑเกิดปฏิกิริยาอย่างสมบูรณด้วย

กาซท่วๆไปท่มีในเตาจะเปน็ O2 , N2 , CO2 , CO, SO3 สำหรบ O2 และ N2 ไดมาจากอากาศทถ่้ ูกใสเขามาจาก้่

Burner หรือจาก Blower ของเตาการเผาไหม้ของ hydrocarbon fuel เช่นถ่านหิน, น้ำมน, propane, natural gas จะทำใหเกดิ้

CO2 และไอน้ำซ่งเป็นการการเผาไหม้ท่สมบูรณ์ ถ้าการเผาไหม้ไม่สมบูรณจะมีการเกิด CO และ H2 เกิดข้นสำหรบสารประกอบ ของซลเฟอรเกิดมาจากมลทินของตวเช้อเพลิงเอง

ปฏกริ ยาทางเคมของผลตภณฑถกควบคมโดยสดสวนของ O2 และ CO ซึงกาซทงั สองจะมผลตอปฏก

ริ ยาทเี กดกบ

Fe,

Mn, V, C ในผลิตภณฑท้งในสวนของเนอ้่ ดนและสเคลอบืีิ

คารบอนโดยธรรมชาติของมนจะเป็นธาตุประกอบอยู่ในวตถุดิบในรูปของสารอินทรียท้งในดนชนดตางๆหรอแรอนๆื่่ื่ิิ

หรือในบางโอกาสคารบอนอาจถูกเติมลงไปโดยเป็นตว binder, ตวหลอลน่่ และตวควบคมุ porosity แตไมวาจะเปนในกรณใดี็่่่

คารบอนจะต้องถูกเผาไหม้ออกไปในช่วงท่เหมาะสมของกระบวนการเผา ตวคารบอนท่อย่ในรูปของแข็งจะเปล่ยนไปเป็นกาซ

ออกไปจากเนอ

ดนโดยผานรพรนทเี ปด

(open pore) ถาการเผาไหมไมสามารถไลคารบอนออกไปไดหมดกจะกลายเปนแกน สดำ

(Black coring) อยู่ภายในเนื้อดินซึ่งจะส่งผลต่อความแข็งแรงของผลิตภัณฑ์หลังเผา และความสวยงามของผิวเคลือบหลัง เผาด้วย

สำหรบค่า Valence ของ Fe จะควบคุมสีของผลิตภณฑจาก white ware red brick

Fe๐ Fe2+ Fe3+

2e- e-

Ferrous Ferric

เม่อมีธาตุมารบ

e- เรียก reduction

2e- + O ๐ O2-

ดงนน

ออกซเจนจะลดลงในขน

ตอนของการเปลย

นสถานะของ เหลกออกไซด์ ในกระบวนการทางเคมี ออกซเจนจะเปน็

ตว oxidizing agent เมอ

ปรมาณออกซเจนเพม

ขนในอากาศทใี ชเผาไหม้ (combustion air) ออกซเจนจะมหนาทใี นการเผาไหม

hydrocarbon fuel ตามสมการ

CH4 + 2O2 2H2O + CO2

Natural gas water

ออกซิเจนในบรรยากาศภายในเตาระหว่างการเผาผลิตภณฑมาจากอากาศท่ีมากเกินความต้องการสำหรบเผาไหม

เชอ

เพลง

หรอบางกระบวนการอาจมการฉดออกซเจนบรส

ทธเิ ขาไปในบรรยากาศภายในเตา ออกซเจนสำคญสำหรบกระบวนการ

oxidation ตามปฏิกิริยา ดงน้

2C + O2 2CO

2CO + O2 2CO2

4FeO+ O2 2Fe2 O3

V2O3+ O2 V2O5

4MnO+ O2 2Mn2O3

2FeS+ O2 2FeO+2SO2

2SO2+ O2 2SO3

16

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

อากาศทมากเกนพอหรอออกซเจนทมากเกนพอจะทำให้ iron oxide อยใู นรป Fe2O3 ( ferric ) ระหวางกระบวนการเผา

ซ่งเป็นสีแดง ซ่งเฉดสีของมนมีได้ต้งแต่สีแดง ส้ม จนถึงม่วงข้นอย่กบ อณหภมทเ่ิูุ กดปฏกรยาิิิิ iron oxide ใหสครมขาวในีี้ white

ware สเหลองปนครมใน fire clay body และสแดงใน Terracotta Fe2O3สามารถละลายไดใน mullite เพมขนเมออณหภมเพม

ขน้

ดงน้นเม่อมี %เหล็กมากในเน้อดินก็จะทำให้เกิดสีชมพู ถึง แดง ในสภาวะท่เป็น oxidizing และเม่อเผาสูงข้นเหล็กเหล่าน้ก มีสีท่เข้มข้นตามไปด้วย

็จะ

การควบคมคณภาพในชวงของการเผา

ในเน้ือดินเซรามิกน้นจะมีสารประกอบต่างๆอยู่มากมายท้งท่ีเราต้องการและไม่ต้องการ สารประกอบบางตวเม่ือถูก เผาไหม้จะมีการเปลี่ยนสถานะไปเป็นกาซซึ่งจะมีผลกระทบต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์ โดยเฉพาะสีหลังเผาทั้งสีของเนื้อดิน

และสเคลอบนอกจากนก

าซบางตวกส

งผลถงสภาพแวดลอมภายนอกดวย ดงนน

ในขน

ตอนการเผาจงมความจำเปนอยางยงิ ใน

การควบคุมให้ปริมาณของออกซิเจนมีเพียงพอในการเผาไหม้ ออกซิเจนจะช่วยกำจัดสารประกอบคาร์บอนในเนื้อดิน และ

oxidize สารประกอบอน

ๆอยางสมบรณ์ เมอ

เผาผลตภณฑทม่

คารบอน ตวคารบอนเองจะตองเคลอ

นออกในขณะทเี นอ

ดนจะยงั

คงมีรูพรุนอย่ดงนน้ ในการเผาควรใหเกดบรรยากาศิ้ oxidation (excess O2) ตง้ แตชวง่่ preheating 550-980๐C เพอ่ ชวยกำจด่ ั

คารบอนหรือซ่งก็คือสารอินทรียต

่างๆท่ม

ีอย่ในเน้อดินน่นเอง

17

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

สภาวะ oxidizing จำเป็นอย่างยิ่งที่จะช่วยกำจัด sulfer ซ่ึงในวตถุดิบบางตวมีพวก iron sulfide (pyrite และ pyrhotite) ซงึ ปกตในการเผาไหมพวก Sulfer จะกลายเปนกาซ SO2 ซ่งเม่อถูกปลดปล่อยออกไปจากเตาจะทำให้เกิดปญหา สงิ แวดลอมและ ถาโรงงานใดจำเปนตองถกตรวจปลองของเตา

ว่ามีกาซมลพิษใดบ้างท่ถูกปลดปลอยออกมาขณะทำการเผา่

ก็จะต้องระมดระวงเร่องดงกล่าวมากเป็นพิเศษไม่ว่าจะถูกตรวจโดยลูกค้าหรือโดยกรมควบคุมโรงงานก็ตาม สภาวะ oxidizing

ที่ดีจะช่วยเปลี่ยน Sulfer ให้กลายเป็นSO3 ซึ่งจะถูกดูดซับที่พื้นผิวภายในของเนื้อดิน จึงขจัดปัญหา sulfurous gas

ออกมาในเตาได้ สำหรบ สารประกอบV2O3 จะถกู oxidize เปน็ inert chemical ใน SiO2 และ Al2O3

เม่อจำนวนออกซิเจนไม่เพียงพอในการเผาเช้อเพลิงท่เป็น hydrocarbon จะให้ CO ซ่ง gas นจ้ ะเปน็ reducing agent

กบ Fe, V และ Mn ซ่งไม่เป็นท่ต้องการในผลตภณิ ฑเซรามกิ เพราะวา่ Fe ในรปู Ferrous (FeO) จะเปนสดำและเปน็ี็ flux อยาง่

แรงในพวก aluminosilicate product ทำให้เกิดจุดดำท่ผ

ิวหน้าของเคลือบ ส่วนสำหรบในพวกผลิตภณฑท

่ต้องการความขาว

มากๆเช่น Porcelain สี blue-white ได้มาจากบรรยากาศท่มี CO อย่

นอกจากน้ี CO ในบรรยากาศของเตาจะไป reduce V ท่เป็น form ท่ี reactive มากและ MnO จะละลายได้ดีมากใน

acid solution มนจึงไม่เป็นท่ต้องการใน ceramic body

ออกไซดต่างๆทเ่ ปลย่ นฟอรมไปในการเผาแบบ Reduction

Fe2O3 + CO 2FeO + CO2 FeO สีดำและเป็น flux อย่างแรงใน clay product V2O5 + 2CO V2O3 + 2CO2 V2O3 เป็น form ท่ี reactive มาก

Mn2O3 + CO 2MnO + CO2 MnO ละลายได้ดีมากใน acid solution

SO3 + CO SO2 + CO2 SO2 เป็นกาซท่ทำให้เกิดปญหามลภาวะกบส่งแวดล้อม

แนวทางในการเพม่ oxidation rate

ปฏิกิริยาเคมีต่างๆท่เกิดข้นในเตาข้นกบความร้อน ความเข้มข้นของ O2 และอุณหภูมิ ดงน้นเม่อในเตามีอุณหภูมิหรือ

ความเข้มข้นของ O2 เพ่มข้น oxidation rate กจะเพม่็ ขน้ ตามไปดวย้

ไอนำและ CO2 เป็นผลิตผลท่ได้จากการเผาไหม้ของ hydrocarbon fuel ในการเผาไหม้อย่างสมบูรณ์ ซ่งวตถุดิบ

ในกระบวนการผลตเซรามกจะปลอยไอนำและCO2ในจำนวนมาก ดงนนจะเกดผลกระทบคอทำใหเกดการเจอจางของปรมาณO2

ในสภาพแวดล้อมรอบๆผลิตภณฑ์ เราจำเป็นท่จะต้องรกษาบรรยากาศ oxidizing เอาไว้ตลอดช่วงของการเกิด Oxidation

จงตองเพมอากาศทจะไหลเวยนเพอขจดไอนำและ CO2 ออกจากเนอดนหรออาจจะเพ่ม O2 บรสทธเิ ขาไป การทจะเพมอตราการ

ผลิตโดยการเผาให้เร็วข้นจะต้องเพ่มอตราการเกิด Oxidation และเพ่มปริมาณ O2 ท่ใส่เข้าไป

ในการเพ่มอากาศปริมาณมากเพ่อรกษาความเข้มข้นของ O2 ในบรรยากาศไว้ เม่อเช้อเพลิงถูกเผาไหม้ทุกๆ ปริมาณ

5 ส่วนของอากาศจะมี 1 ส่วนของ O2 และ 4 ส่วนของ inert gas (N2 ) หรือในอากาศ 100% จะมี O2 อย่เพียง 20% ท่เหลืออีก

80% เปน inert gas (N2 ) ซึงกาซเฉอยพวกไนโตรเจนนจะไมมประโยชนสำหรบการเผาไหมเลย ปรมาณของอากาศจำนวนมาก

ตองถกใหความรอนเมอผานเขาไปในโซนทแตกตางกนของเตา อากาศจะผานความรอนเขาสผลตภณฑไดโดยการ convection

และ conduction ดงน้นต้องส้นเปลืองพลงงานความร้อนจำนวนมากไปสำหรบการเผาไหม้กาซเฉ่อยพวกไนโตรเจนน้ี การเพ่มิ

O2 บริสุทธเิ ข้าไปแทนท่อากาศบางส่วนในเตาจะช่วยเพ่มประสิทธิภาพในการเผาไหม้ และอตราการ oxidation เพ่มข้นได้

18

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ความแตกต่างระหว่างการฉีด O2 บริสุทธ์ิ และการใช้อากาศเพ่อเป็นตวให้ O2 น้น

สำหรบ

stoichiometric ของการ

เผาไหม้น้น 1 ft3 ( ~ 0.03 m3 ) ของกาซธรรมชาตจะใชอากาศ้ิ 10ft3 (~ 0.03 m3 )

สมการการเผาไหม้เป็นดงน้ CH4+8N2+202 8N2+CO2+2H2O

1 ft3 ของกาซธรรมชาตเผาไหมจะใหพลงงาน 1080 BTU พลงงานนใี ชสำหรบการใหความรอนและเปลวไฟใหอณหภม

~1870OC ถ้าแทนท่อากาศด้วย O2 บริสุทธ์ิ N2 ก็จะถูกขจดออกไป จำนวนพลงงานท่ได้เท่ากนแต่ปริมาตรของกาซท่ถูกเผา

ไหม้จะน้อยลง และมีผลทำให้มีความร้อนเพ่มข้น อณหภมของเปลวไฟเพม่ิูุ ขน้ เปน็ 2760OC ดงนน้ การทเ่ ราพยายามจะลด

ปริมาณ N2 ลงในการเผาไหม้ผลิตภณฑจะมีผล 2 ประการดงน้ี

(a) อุณหภูมิของเปลวไฟเพ่มข้นถึงแม้ปริมาณของพลงงานเท่ากน

ทำให้ความร้อนท่ย

งคง

อย่ม

ีมากข้น

ในขณะท่ความร้อนเคล่อนผ่านโดยการแผ่ความร้อน(Radiating) จากเปลว

ไฟส่เตาแปรผนเป็นค่ายกกำลง

4 ของอุณหภม

ิ และมีTurbulence ในบรรยากาศของเตา

ใช้ สำหรบการเคล่อนท่ของความร้อนส่ผลิตภณฑ์

(b) ปริมาณของกาซท่ได้จากการเผาไหม้ลดลง เน่องจากปริมาณ O2 เจือจาง จะต้อทำให้ความเข้มข้นของ O2 ในเตา

สูงข้น

และเร่งความเร็วของการเกิดปฏิกิริยา oxidation ซ่งจะช่วยเพ่ม production rate ขึน้

การทจะแทนทอ

ากาศดวย O2 บรสทธเิ ลยนนไมแนะนำเพราะจะตองเปลย

นหวพนใหม่ นอกจากนอ้ ฐทน ไฟในเตาจะ

ตองเชควาทนอณหภมไดแคไหน อยางไรกตามอากาศทใี ชเผาไหมสามารถทจะเตมO2 บรสทธเขาไปเพอใหมปรมาณ O2 เพมข้น

จาก 21% เป็น 24% ในอากาศจะเป็นการเพ่มค่าพลงงาน ให้มากข้นโดยจำนวน เช้อเพลิงเท่าเดิมจะช่วยให้ผ้ใช้ตดปริมาณ

อากาศทจ

ะใชสำหรบเผาไหมลงไปไดบางสวน ผลกค

อชวยลดปรมาณ gas ทไี มจำเปนในบรรยากาศเตาลงไปได้ ซงึ ในฉบบหนา

จะเขียนถึงการใช้กระบวนการ Oxygen injection เพ่อใช้ในการเพ่มอตราการเผาและลด Gas consumption ลงได

เห็นไหมครบว่าในข้นตอนของการเผาไม่ใช่มีเพียงอุณหภูมิเท่าน้นท่เป็นเร่องสำคญ อตราการเกดปฏกรยาิิิิ บรรยากาศ

ในเตากาซท่เป็นผลผลิตจากการเผาไหม้ สารประกอบต่างๆท่อย่ในเน้อดิน และสีเคลือบต่างส่งผลต่อการเผาผลิตภณฑเซรามิก

ทงั สน้

ดงนน

เราควรตองรก้

อนวาเราตองการผลตผลตภณฑเซรามกชนดใด ตองการคณภาพแบบใดแลวจงควบคมกระบวนการ

เผาให้เหมาะสม เช่นถ้าต้องการผลิตช้นงานท่ม

ีขนาดใหญ่มาก ข้นรูปด้วยแป้นหมุนซ่งต้องใช้ดินท่ม

ีความเหนียวสูงซ่งแน่นอน

วาดน

เหลานก้

จะมสารอนทรย

หรอคารบอนอยเู ปนจำนวนมาก การเผาไหมในชวงทไี ลสารอนทรย

และในชวง Oxidation จงเปน

เร่องสำคญมาก ไม่เช่นน้นแล้วก็จะทำให้ผลิตภณฑแตกเสียหายหรือบวมปูด หรือผิวเคลือบไม่สวยได

การเผาผลิตภณฑท่ต้องการความขาวเชน่ Porcelain กเชนกน่็ ถงแมวาจะเปนการเผาแบบ็่้ึ Reduction เพอ่ ใหเหลก็้

ในเน้อดินเปล่ยนรูปไปเป็น FeO แต่ก่อนท่จะปรบเข้าส่บรรยากาศ Reduction ในการเผาก็ต้องมีข้นตอนของการเกด Oxidation

จนสมบูรณก่อนเชนกน่

ผลิตภณฑพวกเทอราคอตตาท่ต้องการเนอ้ ทม่ ีสแดงของี Fe2O3 จำเปนทจ่็ ะตองควบคมการเผาใหมการเกดิีุ้้ Oxidation

ที่สมบูรณ์จึงจะได้สีของเนื้อดินที่สวยงาม แต่ถ้ามีการปรับอากาศไม่เพียงพอ ทำให้การเผาไหม้ไม่สมบูรณ์มีการเกิด CO

ขนบางสวนกจะทำใหเนอ

ดนมสท

เี ปลย

นไป สแดงจะจางลงเปนบางสวนหรอทงั หมดทำใหค

ณภาพของผลตภณฑด

อยลงไปดวย

ดงนน

ออกซเจนนอกจากจะทำหนาทใี นกระบวนการเผาไหมเพอ

ใหเกดปฏก

ริ ยาการเผาไหมท

สมบรณทำใหเกดความรอนแลว

ออกซิเจนยังทำหน้าที่ในการเปลี่ยนสารประกอบออกไซด์อื่นๆให้อยู่ในรูปที่ไม่เกิดปัญหาต่อผลิตภัณฑ์และสิ่งแวดล้อม

และยงชวยเพม

อตราในการเผาทำใหไดปริมาณการผลิตมากขน

และลดปริมาณการใชเชอ

เพลิงลงไดดวย

19

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

1Wt1 ntчuWu1u

n1sluvvv

aa ea11a

นกระบวนการขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เซรามิกทั่วไป

ต้องมีส่วนผสมของน้ำอยู่ด้วย เพื่อให้เกิดความเหนียว

ก่อนอ่ืนก็ขอให้รายการข้อมูลท่ีเรียกว่า ข้อเท็จจริง

(Facts) บางประการทเี กยวของกบกระบวนการอบแหง ไว

เพยงพอทจ

ะขน

รปได้ และมความแขงแรงเมอชน

งานแหง

ณ ทน่

ก้ อนเปนสงิ ทเี ราตอง คดคำนงตลอดเวลาตงั แตการเลอก

ตวแลว

ดงนน

หลงจากการขน

รูปก็ตองมีกระบวนการอบ

ระบบการอบแหง

หรอออกแบบการอบแหง

ตลอดไปจนถงการ

แหงหรอทำใหแหงซงึ นบวาเปนกระบวนการทส

ำคญมาก

ทำให้ช้นงานแห้งตามเป้าหมาย ดงน้ี

ตอนหนงึ และมผลตออตราความสญเสยในการผลตไดไม

1. ในเน้อบอด้เปียกจะมีน้ำประกอบอย่ด

้วยสองส่วน

นอยโดยเฉพาะอยางยงิ ผลตภณฑท

ม่ ขนาดใหญ่ อยางเชน

คือ น้ำท่ทำให้เกิดการหดตว

(Shrinkage water) ซ่งเป็นส่วน

เครอ

งสขภณฑและชน

งานหลออน

ๆ ทม่

ขนาดใหญ่ เปนตน

ท่ทำให้เกิดความเหนียวสำหรบการข้นรูปด้วย กบน้ำท่อย่ในร

แตจากประสบการณทพ

บมายงมหลาย ๆ โรงงานใหความ

พรุนของเน้อบอด้ี (Pore water)

สำคัญของกระบวนการอบแห้งน้อยกว่า กระบวนการ 2. เนื้อบอดี้เปียกจะหดตัวอย่างต่อเนื่องตลอดเวลา

อนๆ อาจเปนเพราะคนสวนใหญในโรงงานมง่

ใหความสำ

ท่ส

ูญเสียน้ำในส่วนแรกท่เป็น Shrinkage water

คญไปท่ว

ตถุดิบ เนอ

ดิน การขน

รูป และการเผามากกว่า

3. การสูญเสียน้ำที่อยู่ในรูพรุนของเนื้อบอดี้ (Pore

ประกอบกบผท้

่ีทำงานเก่ียวของกบกระบวนการอบแหง

water) จะไม่ทำให้เกิดการหดตวั

ยงขาดความเขาใจเกย

วกบกลไกของการอบแหงกเปนได

4. คา

% ความชน

ของเนอ

บอดท้

เี หลอเฉพาะนำ

ทอย่

ในบทความนม้ ิไดมเจตนาจะมาถายทอดทฤษฎของ การอบแหงแตอยางใด แตมงุ ถายทอดประสบการณทอ่ งเกณฑ ว่าขั้นตอนไหนควรทำอย่างไร อิงหลักเกณฑ์หรือกลไกของ การอบแห้งอย่างไร และเพื่อให้ครอบคลุมถึงผลิตภัณฑ์แบบ ตางๆ ใหหลากหลายจงขอตงั เปาหมายใหสามารถใชกบผลติ

ในรูพรุนของเน้อบอด้ี (Pore water) เรียกว่าค่าความช้นวิกฤติ หรือท่ี Critical Drying Point (CDP) เป็นจุดท่บอกว่าเน้อบอด้ หยุดหดตวแล้ว

5. การหดตวท่ีไม่เท่ากน หรือไม่สม่ำเสมอกนในชนิ้ งานเดยวกน ยอมทำใหเกดแรงเคน (Stress) ในชนงานหากเกดิ ในขณะที่ชิ้นงานยังมีความเหนียวอยู่ก็อาจทำให้กลายเป็น

ภณฑขนาดใหญได้ ถาเปนชน กจะยงิ งายลง

20

วารสารเซรามกส์

งานทเี ลกลงกระบวนการอบแหง

ความบิดเบี้ยว (Warp) ได้และถ้าเกิดในขณะที่หมดความ

เหนียว แล้วก็จะกลายเป็นรอยแตกหากแรงเค้น (Stress) มีค่า มากกว่าความแข็งแรง (Strength) ของเน้อบอด้ี ณ ขณะน้นั

กันยายน - ธันวาคม 2551

6. การสูญเสียน้ำท่ทำให้เกิดการหดตว

(Shrinkage

รูปแบบหนงึ ของหองอบแบบดงั เดม

ความสญเสยของผลตภณฑท์ เี กดขน้ึ

ในกระบวนการอบแหง้ (Drying losses)

water) เร่มเกิดข้นต้งแต่ช้นงานยงอย่ในแบบพิมพปลาสเตอร

(ในกรณหลอหรอปนในแบบพมพปลาสเตอร)์ และเกดตอเนอง

ไปเร่ือยๆ ระหว่างการถอดช้ินงานออกจากแบบการพกรอให้

มความแขงแรงมากขน้

การจอดรอเขาหองอบไปจนถงระหวาง

ความสูญเสยของผลตภณฑเกดขน

ไดจาก

ทอยใู นหองอบ การสญเสยนำสวนนจ

ะเปนปรมาณคอนขางสง

สาเหตุหลกสองดาน คอื

และอาจจะสูงกว่าในข้นตอนท่อย่ในต้อบก็มี

7. คาความแขงแรง (Strength) ของเนอบอด้ี แปรผน แบบทวีคูณกับค่าความชื้นในบอดี้ที่ลดลง และค่าความแข็ง แรง จะสูงสุดอย่ท่เนอ้ บอดใ้ กลแหงสนทิ้้

1.ปญหาจากแรงกระทำภายนอกเช่นในข้นตอนการ ถอดช้นงานเปียกออกจากแบบ (เพราะติดแบบ) การหยิบยก เคลอนยายการกระทบกระแทก รวมทงั นำหนกของชนงานเอง ทกดลงบนฐานของผลตภณฑในขณะทย่ งมความแขงแรงไมพอ

ปจจยสำคญทม่ี ผลโดยตรงตอการอบแหง้

(Drying factors)

ซ่งพบได้ง่ายในกรณีช้นงานมีขนาดใหญ่และหนกมาก

2.แรงเค้น (Stress) ท่ีเกิดข้ึนจากการหดตวท่ีไม่เท่า

กนในช้นงานเดียวกน

เป็นสาเหตุท่พบมากท่ส

ุดต้งแต่ถอดช้นิ

1. อุณหภูมิ (Temperature) ของช้นงาน และบรรยา กาศในการอบแห้ง อุณหภูมิย่ิงสูงก็ย่ิงแห้งเร็ว หรืออตราการ สูญเสียน้ำจากบอด้ย่งสงู

2. ความชนื สมพทธ์ (Relative Humidity) ของบรรยา

งานออกจากแบบ ผึ่งหมาดในโรงงานรอเข้าอบไปจนถึงช่วง เวลา ทอยใู นหองอบหากแรงเคนทเี กดขนยงไมสงกวาคาความ แข็งแรงช้ินงานก็ยงไม่แตกแต่ถ้าแรงเค้นสูงกว่าความแข็งแรง ของเน้อดินขณะน้น กจะเกดรอยแตกใหเหนทน็้ิ็ ที

กาศทอ

ยรู อบๆ ชน

งาน ความชน

สมพทธย์ งิ ตำซงึ หมายความวา

อากาศย่งแห้งก็ทำให้ช้นงานย่งแห้งเร็ว

3.ความเร็วลม (Air velocity) ของอากาศโดยรอบ ช้นงาน ความเร็วลมย่งสูงก็ย่งแห้งเร็ว

4.ความดนบรรยากาศ (Atmospheric pressure) ท่ี ยิ่งต่ำก็ยิ่งแห้งเร็ว เคยเห็นมีผู้สร้างห้องอบแบบสุญญากาศ

(Vacuum dryer) โดยองเกณฑน อีกแล้ว

แตป

จจบ

นอาจจะไมม

ผสราง

5. ระยะเวลา (Time) ท่สมผสกบปจจยตางๆ่ ขางตน้้

21

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ตวอยางของปญหาความสญเสยทเี กดขน้ึ ในกระบวนการขนึ รูปและการอบแหง้

🞿 ชน

งานหลอพบรอย แตกทนทท

เี ปดแบบหลอพมพ

ปลาสเตอร์ อาจเปนเพราะความชนในแบบหลอตำเกนไปหรอื

แผลแตกของชนงานเปยกทปลอยใหแขงในแบบนานเกน หรอแบบหลอแหงเกน

ความช้ืนของชิ้นส่วนแบบหล่อแตกต่างกนมากเกินไปหรือท้ิง ไว้ในแบบให้แข็งตวนานเกินไปทำให้น้ำท่ีทำให้เกิดการหดตวั (Shrinkage water) ถกดดออกมากเกนและเกดการหดตวมาก เกินจนช้นงานขาดหรือแตกรวมท้งการหดตวรดแบบแตกด้วย เรื่องนี้เป็นการแตกในขั้นตอนการหล่อขึ้นรูปแต่ก็มีหลักการ เดียวกนกบการแตกในข้นตอนของการอบแห้ง

🞿 ช้นงานหล่อมีรอยแตก หรือฉีกหลงจาดถอดจาก

จากประสบการณพบวามบอยครงั ท่ชนงานรอเขาอบ

แบบมกจะมปญหาตดแบบ เพราะชวงนนแบบยงคงดดนำออก

เกิดรอยแตกอย่แล้ว ด้วยสาเหตุใดสาเหตุหน่งหรือจากท้งสอง สาเหตุข้างต้นนี้ แล้วถูกนำเข้าห้องอบโดยไม่ได้ตรวจสอบ เท่ากับว่าส่งของแตกเข้าห้องอบโดยไม่รู้ตัว หรือรู้แต่ไม่มีขั้น ตอนการคดออกผลออกมาหลงอบก็จะแตกอ้ามากข้น จนเหน็

จากช้นงานหล่ออยู่ ยงไม่หดตวหลุดจากแบบรอยแตกแบบน้ ถาไมตรวจพบกอนกอาจทำใหเขาใจไปวาเปนการแตกใน ชวง อบแห้งได้

🞿 ช้ินงานขนาดใหญ่และหนก มรอยแตกแบบเนอื้ี

เด่นชัดและกลายเป็นว่าห้องอบ หรือการควบคุมห้องอบมี ปญหาแล้วก็ไปตามแก้ในจุดต่างๆ ท่ไม่ใช่สาเหตุแท้จริงแก้เท่า ไรก็ไม่หายสกท

ดินฉีกปริ เป็นเพราะน้ำหนกตวช้นงานเองกดลงท่ฐานในขณะ ที่ยังแข็งแรงไม่พอ แก้ไขได้โดยทิ้งไว้ในแบบพิมพ์ปลาสเตอร ใหนานขน้ ใหชนงานมความแขงแรงมากขนกอนถอดแบบหรอ

ถาจำเปนตองรบถอดแบบเพอื เลยงปญหาการหดตวรดแบบแตก

ก็ต้องมีวสดุหรืออุปกรณค้ำชวยแบงรบ่่ นำหนก้ ไปบางกได็้

🞿ชน

งานแตกเพราะมการหยบยกเคลอ

นยายชน

งาน

เปียกท่ียงมีความแข็งแรงไม่เพียงพอ แก้ได้โดยทิ้งพกอยู่นิ่งๆ ไว้ให้นานข้นึ

🞿 ชน

งานทรี อเขาหองอบ บดเบย

วหรอแตกเนอ

งจาก

โดนลมพดผ่าน ซ่งมกจะโดนลม ไม่ท่วถึงหรือสม่ำ สมอท้งช้นิ

งานปญหาน้จะพบมากและบ่อยท่สุดในหลายๆ โรงงานความ

รุนแรงจะข้นกบอุณหภูมิ ความช้นสมพทธและความเร็วลมซ่งึ เป็นปัจจัยหลักตามที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นแล้ว ดังนั้นก็ต้อง

แผลแตกทเี กดจาก

22

วารสารเซรามกส

นำหนกชน

งานกดลงบนฐาน

กันยายน - ธันวาคม 2551

รูปแบบหนงึ ของ หองอบแบบแหงเรว็

โดยใชอุณหภมสู ูง

และควบคุมความชนได้

พจารณาตามแตกรณวี าจะจดการกบปจจยเหลานนอยางไรจงจะ

หองอบแบบแหงเรวโดยใชอ้ ณหภมู สิ งู

และควบคมความชนื ได้

ไม่เกิดปญหา เคยเห็นหลายโรงงานทุเลาปญหาโดยการใช้ผ้า ชุบน้ำมาคลุม หรือคลุมไว้ด้วยกระดาษหรือผ้าพลาสติก หรือ เก็บไว้ในกระโจมที่ปิดทึบ บางกรณีก็มีการพ่นละอองน้ำเพื่อ เพิ่มความชื้นสัมพัทธ์ของอากาศก็มี การแก้ไขและป้องกัน

ปญหาน้มีหลากหลายมากแตบางครง้่ กชวยแกปญ้่็ หาไมไดทัง้้่

หมดรวมทั้งยังมีบ่อยครั้งที่ถูกมองข้ามปัญหาเหล่านี้ไป จึงอยากจะขอย้ำว่า ในข้นตอนน้อาจเกิดความสูญเสียของช้นิ งานได้ไม่น้อยเลย เพราะที่จริงแล้วก็เป็นขั้นตอนหนึ่งใน

หองอบแบบนม้

ลกษณะและใชหลกการอบแหงดงน้

กระบวนการอบแห้ง และเป็นกระบวนการอบแห้งที่มักจะไร้ การควบคุม มีหลายประเภทชิ้นงานที่อยู่ในขั้นตอนนี้นาน

🞿 ห้องอบมีลกษณะเป็นห้องร้อนส่เหล่ยมประตูปิด ได้ทึบสนิทไม่รั่ว ผนังห้องมีฉนวนกันความร้อนเพราะช่วง

หลายวันก็มี ทำให้ชิ้นงานคายน้ำที่ทำให้เกิดการหดตัว

อณหภม

ในห้องสูงสุดจะอย่ท

่ประมาณ 95 oC

(Shrinkage water) ออกไปมากจนเกือบหมดหรือจนหมดแล้ว

🞿 หองอบมระบบลมหมนเวยนภายในหองมจ

ดปอน

ก็มีทำให้เหลือแต่เพียงน้ำที่อยู่ในรูพรุนของเนื้อบอดี้ (Pore water) ซ่ึงหากนำเข้าห้องอบก็สามารถให้ลมร้อนเร่งอบอย่าง

ลมร้อนเข้าโดยจะใช้ลมร้อน จากเตาเผาหรือหวพ่นไฟเป็นชุด ของห้องอบเองก็ได้

รวดเร็วก็ไม่แตกแล้ว เพราะบอด้จะไม่หดตวอีก

🞿 มจ

ดปอนไอนำ

(Steam) หรอละอองนำทเี ปนฝอย

จากปัญหาการผึ่งหมาด หรือเป็นกระบวนการอบ แห้งขั้นต้นก่อนเข้าห้องอบซึ่งควบคุมปัจจัยการทำให้แห้งได้ ยาก หรือไร้การควบคุมในบางโรงงานทำให้มีผู้คิดค้นว่าทำ อย่างไรดีจึงจะสามารถให้ชิ้นงานเปียกอยู่ภายใต้สภาวะ การ ควบคุมอย่างถูกต้องตลอดเวลา คำตอบที่ได้ก็คือต้องทำห้อง อบท่ควบคุมอุณหภูมิ และความช้นได้ ผลท่ได้จากการใช้งาน

ละเอียดพร้อมที่จะกลายเป็นไอน้ำได้ทันทีที่รับความร้อน เข้าในระบบลมหมุนเวียนถัดจากจุดป้อนลมร้อนเข้า มีวัตถุ ประสงคเพ่อเพ่มความช้นสมพทธ์ (% RH) ของอากาศภายใน ห้องอบในช่วงแรก และต้องมีขนาดเพียงพอท่ีจะเพ่ิม % RH ได้สูงถึง 80 – 100% RH (ท่ี 100 % RH ก็คือจุดน้ำค้างหรือ Dewpoint ซึ่งหมายถึงจุดอิ่มตัวของอากาศที่ไม่สามารถรับ

พบว่าสามารถอบชิ้นงานใหญ่ขนาดเครื่องสุขภัณฑ์หล่อ

ความชน

เพม

ขนไดอก

ชนงานเปยกทอ

ยใู นสภาวะนจ

ะไมม

การ

ในสภาพเปียกสด ที่เพิ่งถอดจากแบบหล่อและเพิ่งตกแต่ง เปียกเสร็จใหม่ๆ ก็นำเข้าอบได้เลยและสามารถอบให้แห้ง

สูญเสียความชื้นจากชิ้นงานเลยไม่ว่าจะอยู่ที่อุณหภูมิและมี ความเร็วลมเท่าไร)

(ความช้นคงเหลือ ประมาณ 0.5 %) ได้ภายในเวลาประมาณ

🞿 ทห

ลงคาหองอบจะตองมช

องระบายความชน

ออก

12 ช่วโมงหรือต่ำกว่าน้น

กลายเป็นระบบอบแห้งเร็วไปด้วยแต

ได้ด้วยพัดลมดูดอากาศ และสามารถควบคุมอัตราไหลของ

อุปสรรคที่พบจะอยู่ที่ไม่สามารถเคลื่อนย้ายชิ้นงานเปียกสด เหล่าน้นไปเข้าห้องอบโดยไม่ให้เกิดความเสียหายเสียก่อนได้

อากาศออกได้ด้วย

🞿 หลกของการอบแบบน้ก

็คือ ในช่วงเร่มต้นต้องทำ

จงยงจำเปนตองพกผงึ รอไวบรเวณขน

รปเพอ

ใหชน

งานมความ

ให้ชิ้นงานที่ยังเปียกนั้นร้อนขึ้นอย่างทั่วถึงทั้งชิ้นงานทั้งภาย

แขงแรงเพม

ขนเพยงพอทจ

ะเคลอ

นยายไดโดยไมเกดความเสย

นอกและภายในร้อนจนเท่ากับหรือใกล้เคียงกับอุณหภูมิเป้า

หาย อย่างไรก็ตามช่วงเวลาท่พ

กผ่งน้ก

็ส้นลงเหลือคร่งวนหรือ

หมาย สูงสุดท่จะใช้ในการอบแห้ง (เป้าหมายมกจะอย่ท

่ี 90 –

หน่งวนจากท่เคยท้งไว้นาน 1 – 5 วนก่อนเข้าห้องอบ 95 oC) เพอ่ พรอมใหความชน้้้ จากภายในเนอ้ ชน้ งานสามารถ

23

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

เคลอ

นตวออกสภ

ายนอกไดอยางสมำเสมอตอเนอ

งตลอดเวลา

4. ในขั้นตอนแรกของการอบก็จะเดินพัดลมหมุน

เท่ากับอัตราการระเหยออกที่ผิวชิ้นงาน แต่ทั้งนี้ในช่วงอุ่น ให้ร้อนน้นจะต้องไม่ให้ช้นงานคายความช้นออกไปแม้แต่น้อย

เวียนอากาศภายในห้องพร้อมๆ กบอดไอน้ำเข้าไปให้มากพอ โดยเร็วจนได้ความชื้นขึ้นสูงถึงเป้าหมายที่ 85 - 95 % RH

การคายความชน

ออกไปจากชน

งานนน

หมายถงการสญเสยนำ

เพอ

เปนการปองกนการสญเสยความชน

ออกจากชน

งานในขณะ

ท่ีทำให้เกิดการหดตว

(Shrinkage water) ซ่ึงจะเส่ียงต่อการ

ทอ่ นชน

งานใหร้ อนขน

จนถง

90 – 95 oC หากในหองอบมความ

แตกเสียหายได้ง่ายท่ระดบอุณหภูมิสูงระดบน้ ชน้ สงตลอดเวลาแลวู้ ถงแมจะถกลมพดู้ึ ในหองอบแรงชน้้ งาน

🞿 หลกการยบย้งไม่ให้ช้นงานท่เข้าอบไม่คายความ

กจะยงไมส

ญเสยความชน

ทำใหย

งไมเกดการหดตวจงไมม

การ

ช้นออกได้เลย ในช่วงเวลาการอ่นช้นงานน้นก็อาศยการอดไอ แตกเกดขน้ิ ได้

น้ำ (Steam) เข้าไป ท้งน้ต

้องมีการทดลองก่อนว่าระดบ

% RH

5. เม่อช้นงานร้อนข้นจนถึง 90 – 95 oC อย่างท่วถึง

ของอากาศในหองอบทอ่

ณหภม

การอนขน

นนตองเปนเทาไรจง

ทงั ชน

แลว

กจะเรม

ทำการลดความชน

ในหองอบลงโดยเปดพด

จะไมม

การคายความชน้

จากการทดลองพบวาตองรกษาระดบ

ลมดูดอากาศออกจากหลังตู้อบพร้อมๆ กับเปิดช่องอากาศ

85 - 95 % RH ข้นไปแล้วแต่ชนิดของช้นงานจึงจะปลอดภยั แต่ก็เคยพบในบางโรงงานบอกมาว่าของเขาไม่จำเป็นต้องอดั ไอน้ำเข้าเลย เขาก็ทำความช้นได้ถึง 85 % RH เหมือนกนและ ชนงานเขากไมแตกดวย พอซกถามลกๆ กไดความวาเขาผงึ ชน้

ภายนอกเขาสรู ะบบพดลมหมนเวยนของหองอบจากนอยไปมาก ช้นงานก็จะค่อยๆ คายความช้นออกมาทุกทิศทาง อย่างสม่ำ เสมออย่างและต่อเนื่องในทางที่ดีแผ่นรองรับชิ้นงานเข้าอบ ก็ควรจะมีทางระบายอากาศออกได้ด้วย เพ่อให้ความช้นคาย

งานไว้ในโรงงานเกือบ 3 วน

จนความชื้นเกือบจะต่ำเท่าหรือ

ออกทางด้านฐานล่างของช้นงานได้พร้อมๆ กบด้านบนในการ

อาจตำกวาจดความชน

วกฤติ (CDP) แลว

ความชน

ทส่

งถง

85%

น้การหดตวท่เกิดข้นก็จะเกิดพร้อมๆ และพอๆ กนทุกจุดในแต

ได้ก็มาจากช้นงานน่นเอง ถ้าเป็นเช่นน้นนำไปเข้าห้องอบด้วย

ละชน

งาน ทำใหไมเกดแรงเคน

(Stress) มากพอทจ

ะทำใหเกดิ

ลบร้อนอย่างเดียว เร็วๆ เลยก็ได้ เพราะการหดตวหยุดเกือบ หมดแล้ว

ขนั ตอนการใชงานหองอบแบบแหงเรว็ โดยใชอ้ ณหภมู สิ งและควบคมความชนื ได้

1. ช้นงานเปียกต้องผ่านการหล่อถอดแบบและหยิบ ยก เคลอนยายอยางถกขนตอนดงทกลาวไวตอนตนแลวเพอไม

การแตกได้

6 เมื่อคาดว่าชิ้นงานมีความชื้นคงเหลือต่ำกว่าจุด ความช้นวิกฤติ (CDP) แล้ว ก็สามารถเร่งการอบได้เต็มท่และ รวดเร็ว เพราะเป็นช่วงที่ชิ้นงานจะไม่มีการหดตัวอีกแล้วจึง สามารถเร่งได้ทั้งอุณหภูมิแรงลมและการลดความชื้นลง มาจนใกล้ 0 % RH ในการประมาณการ วาชวงไหนของการอบ จะมีความช้นในช้นงานเหลือต่ำกว่า CDP น้นก็ต้องมีการทด ลองและตรวจวดในรอบการอบท่ผ่านๆ มาไวกอน่้

ให้ช้นงานเกิดรอยแตกร้าวก่อนมาเข้าห้องอบ

2. เราสามารถนำช้นงานเปียกสดใหม่ท่เพ่งผ่านการ ถอดแบบ และตบแต่งมาเข้าห้องอบชนิดนี้ได้หากสามารถ เคลอนยายมาเขาอบไดโดยไมแตกหกเสยหายมากอน แลวเร่ม เดนหองอบไดทนที ทำใหสามารถตดขนตอนท่ตองผ่ง พกไวใน โรงงานหลายๆ วนแบบด้งเดิมได

3. ห้องอบก่อนเริ่มใช้งานควรปรับสภาพความชื้น ภายในห้องอบให้สูงมาก ในระดบ 75 – 85 % ไดจะเปนการด็้ โดยเฉพาะอยางยงิ ในกรณทม่ การใชหองอบในรอบท่ผานมาซ่ง

จะเห็นวาการอบผลตภิ่ ณฑเซรามกขนาดใหญไม่่ิ ใช

เปนเรองทยากจนเกนไปหากมความเขาใจในพนฐานของหลกั การอบแห้ง และใช้ปจจยของการอบแห้งให้ถูกต้องเหมาะสม ห้องอบประเภทนี้มีการใช้มาหลายปีแล้วและได้รับ ความนิยมมากข้ึน โรงงานท่ีมีการสร้างห้องอบใหม่หรือสร้าง ทดแทนห้องอบเก่าแบบ ด้งเดิมก็น่าจะเลือกห้องอบประเภทน้ ร่นใหม่ๆ มีการใช้ไอน้ำยวดย่ง (Superheated steam) เขามา้ แทนไอน้ำธรรมดากนแล้ว ทำให้อบได้เร็วข้ึนและได้ผลดีมาก

ข้นไปอีก

ยงคงรอนอยู่ และในการเรยงชน

งานเขาหองอบจนเตมกต

องใช

เวลาสน

ทส่

ดดวย วตถประสงคกค

อเปนการปองกนชน

งานใหม่

ท่นำเข้าห้องอบไม่สูญเสียความช้นก่อนเร่มเดินห้องอบ

24

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ea1

uใน แ1ว ดcวง

tcınKLnb

สระบร

Ucu`nLnb-ıbc`uıUc1Mu`Knc niM` (1Uu)

มีการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญโดยได้มีการเปลี่ยนผู้ถือหุ้นรายใหญ่มาเป็นบริษัท เซรามิกซีเมนต์ไทย จำกัด และ ผู้บริหาร ทั้งระดับสูง และระดับกลางใหม่แทบจะทั้งหมด โดยทีมงานแทบจะยกชุดมาจาก SGI ทั้งชุดตั้งแต

กรรมการผ้จ

ดการ คือ คุณอารีย์ ชวลิตชีวินกุล ยกเว้น คุณปราโมทย์ พรหมเอ้อ

Ucu`n ınc1Lnß

ท่เป็นลูกหม้อของ TCC

ได้ผ้จ

ดการโรงงานคนใหม่คือ คุณธานินทร์ พุทธรตน์ ผ้ท่ม

ีประสบการณอย่างมากมายจากบริษทไทย-เยอรมนั

เซรามิก อินดสทร้ี จำกด

(มหาชน) นอกจากน้ทาง บริษทยง

ได้รบการรบรองระบบบริหารงานคุณภาพ ISO 9001:2000

มาหมาดๆ เม่อปลายเดือนกรกฎาคมท่ผ่านมานเ้ อง

ได้ผ้ถ

ือห้นรายใหม่คือบริษท

Ucu`n u1Kun`Nn

Villeroy &Boch โดย ท่ได้เข้า มาถือห้นเป็นสดส่วนมากกว่า 80% โดยท่แบรนด

“Nahm” ก็จะ ยังเก็บเอาไว้สำหรับตลาดในประเทศไทย รวมทั้งจะสร้างแบรนด์ V&B ให้เป็นทางเลือกใหม่ของสุข ภณฑในเมืองไทยด้วย

KiuMınnfufßbU

กรงเทพ

Uu Mccnb1K1KtcUcM1c

จดนิทรรศการแสดงผลงานเซรามิกจากศูนยศิลปาชพี

ตางๆทวั ประเทศไทยไดแกศ

นยบ

านแมตำ

ศนยท

งุ จ้ี จงหวด

ลำปาง ศนยบ

านกดนาขาม จงหวดสกลนคร ศนยพระตำหนกั

ทกษิณราชนิเวศน์ จงหวดนราธิวาส ศูนยศรีบวทอง จงหวด

อ่างทอง ศูนยบางไทร จงหวดอยุธยา ซ่งงานน้แต่ละศูนยก

็ได

เตรียมผลงานทางเซรามิก มาแสดงกนแบบเต็มท่เพ่อให้ชาว กรุงได้เห็นงาน ฝีมือจากชาวศูนยศิลปาชพฯี

ราชบร

Ucu`n LU⌫KıcU1uLK niM`

ผ้ผลิตกระถางเน้อเทอรราคอตตาท่ใหญ่ท่สุดในเอเซยี ไดการรบ้ รองระบบบรหารงานคณภาพุิ ISO 9001:2000 จาก

ทางบรษท

SGS แลวเมอ

วนท2

4 กรกฎาคม ทผ่

านมานอกจาก นป

ระธานกรรมการบรษ

ทคอ

คณประพนธ์ องอตชาติ กเพง่ิ

มีข่าวดีก่อนหน้านี้ไม่นานเมื่อได้รับพระราชทานปริญญาบัตร ดุษฎีบัณฑิต สาขาวัสดุศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลยั

25

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ea1

uใน แ1ว ดcวง

t1Dtc=ınK

ตรุกี

te/dmikdnkd

บริษัท Seramikanka เป็นบริษัทที่เกิดขึ้นใหม่ในตรุกี สำหรับผลิตกระเบื้องปูพื้น กระเบื้องบุผนัง และกระเบ้องแกรนิต โดยเลือกใช้เคร่องจกรของ SACMI มีกำลงการผลิตประมาณ 8,000,000 ตารางเมตรต่อปี

อหราน

Apdddnd Ce/dm

บริษัท Apadana Ceram ผู้ผลิตกระเบื้องราย ใหญ่ได้เริ่มเดินโรงงานใหม่ที่ได้ชื่อว่าเป็นโรงงานผลิต

กระเบ้ืองท่ีใหญ่ท่ีสุดในโลกมีกำลงการผลิต มากกว่า 200,000 ตารางเมตรต่อวน โดยเรมตนทจะผลตกระเบองื้ิี่้ิ่ ปพนืู้

กระเบื้องบุผนังแบบเผา 2 ครั้งและในเฟสต่อไปจะผลิตกระเบื้องแกรนิตแบบไม่เคลือบ โดยมีบริษัท Cooperativa Ceramica d’Imola Group ชวย สนบสนนทางดานเทคโนโลยและการพฒนาผลตภณฑใหม่

สเปน

Fe//0

บริษท

Ferro ได้ทำการสร้างโรงงานผลิตสีเซรามิกข้น

ท่เมืองคาสเตลยอล โดยมีกำลงการผลิตอย่ท

่ี 20,000 ตนั

ซ่ง

ทำการผลิตท้งสีเคลือบและสีสเตน

สหรฐอเมรกา

Alf/ed Unive/city

Alfred University ได้ทำการเปิดโรงงานต้นแบบ สำหรบนาโนเทคโนโลยีโดยใช้เงินลงทุน 1.8 ล้าน เหรียญสหรฐั ซ่งได้เงินสนบสนุนมาจาก The New York State Foundation for Science, Technology &Innovation (NYSTAR)

จีน

tACMl

บริษัท SACMI ได้ทำการเปิดบริษัทใหม่ขึ้นในประเทศ จีนให้ชื่อว่า Sacmi Machinery (Foshan Nanhai)

โดยเปนผผ

ลตเครอ

ง Press และอปกรณรวมทง้

Spare part ตางๆ โดยทำการใหบรการแกอ

ตสาหกรรม เซรามกในประเทศ

จีนโดยเฉพาะรวมท้งมีการให้บริการเก่ยวกบทางด้านเทคนิค ด้วย

26

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

จดหมายข่าวฉบบท่ี 01/ 2551

ของผประกอบการ✍

เซรามกลำปาง

🞿🞿คนหลายดอยขอรายงานตวครบผม 🞿🞿ในเดอน

ที่ฟ้าฉ่ำฝนผู้ประกอบการเซรามิกลำปางบางรายเหงาหงอยไม่ชุ่มฉ่ำดั่งฤดูกาล ภาวะน้ำมันดีเซลที่ขึ้นเป็นบ้า

เปนหลงปี 2551 เพยงแคสองไตรมาสฟาดไปสบกวาบาทแลว

ดทม่

นโยบาย 6 มาตรการของออหมก

(ออกมาหาเสยง

ล่วงหน้า)ช่วยเบรกราคาไม่พอยังลดให้อีกลิตรละ 6บาท และยังสั่งชะลอการปรับราคาแก๊ส LPGไว้ก่อน อันนี้และที่ถือว่าสำคัญสำหรับผู้ประกอบการเซรามิกลำปางผู้ประกอบการอย่างพวกเราคงจะพอยิ้มออกกันบ้าง

(Refund)🞿🞿เขาขาวเลยดกวา

จงหวดลำปางรวมกบกรมสงเสรมอตสาหกรรมโดยศนยพ

ฒนาอตสาหกรรมเซรามก

และกลม

ลำปางเซราคลสเตอร(์ อตสาหรรมเซรามกและไม)้ เชญชวนผป

ระกอบการเซรามกลำปางและอตสาหกรรมอนๆ

ท่ผลิตสินค้าท่เก่ยวข้องกบงานโรงแรม รีสอรท สปา และการทองเทย่่ วไปออกงานแสดงสนคาสญ้ิ จร (Road Show)

ท่ห

้องธารา โรงแรมกระบ่มาริไทม์ จ.กระบ่ี เม่อวนท่ี 27-28 มิถุนายน 2551ท่ผ

่านมา🞿🞿ผ้ผลิตตวจริงขนสินค้าไป

พบกับผู้ซื้อถึงที่ งานนี้ได้รับเกียรติจากท่านรองผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง นายชาย พานิชพรพันธุ

เป็นหัวหน้าคณะนำพวกเรามุ่งใต้สู่ฝั่งทะเลอันดามนที่ จ.กระบี่ เน่องจากท่านรองฯชายเคยดำรงตำแหน่งรองผู้ว่าฯ

🞿รองผวู้ าราชการจงหวดลำปาง นายชาย พานชพรพนธ์ุ

🞿กลมผเู ขารวมแสดงงาน Road Show

27

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

จดหมายข่าวฉบบท่ี 01/ 2551

ของผประกอบการ✍

เซรามกลำปาง

กระบถ่ี ง

4 ปี งานนเี ลยไมธรรมดา🞿🞿วนเปดงานผป

ระกอบการโรงแรม,รสอรท

,สปาและการทองเทย

วของ จ.กระบแี ละ

จงหวดใกล้เคียงมากนพร้อมหน้า บารมทานไมเบา Connection กบภาคเอกชนแนนปกึ๊่ หลายรายใหความสนใจ้

เลือกซ้อสินค้ากนในงานมเทาไหรเอาหมด บางรายก็ส่งออเดอรในงาน บางรายสนใจสินค้าเซรามิกของกล่มลำปาง

เซราคลสเตอรมการเจรจาใหออกแบบเปนเอกลกษณเฉพาะรายไป🞿🞿ถงกบมเสยงพดออกมาจากปากผเู ขาชมงาน

ว่า นี่เป็นสินค้าเซรามิกจากจังหวัดลำปางหรือ? ในงานเรามีพันธมิตรทางธุรกิจคลัสเตอร์คือกลุ่มคลัส เตอร์นวัตศิลป์บางกอกจากกรุงเทพและปริมณฑล มาร่วมสร้างงานให้สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้น ขนมาทั้งสินค้างาน ผ้าม่าน,ผ้าขนหนู,ผ้าที่เกี่ยวข้องกับโรงแรม งานหล่อ ทองเหลือง ของประดับตกแต่ง งานโคมไฟ งานกรอบรูป

พลอยประดบฯ และกขายดก

นถวนหนาไมเชอกต

องเชอ

วากระบ่ี เปน

Blue Ocean อกทห

นง่ึ ท่ผ

้ประกอบการ

เซรามกหรออน

ๆทเี กย

วของนาจะลองไปเปดตลาดด🞿🞿มเสยงสะทอนตามมาหลงจากจบงาน ปหนา้ (2552) จดอก

ไดม้ ย๊ั ? ไดถ้ ามงบประมาณชวยเหลอและมเสยงเรยกรองจากผป

ระกอบการของจงหวดกระบ่ี และจงหวด

ใกล้เคียง งานน้ต

้อง

Follow up 🞿🞿แต่กำลงมองว่าแม่งานใหญ่สำหรบงาน Road Show ในปีต่อไปต้องเปล่ยนจากกล่มลำปางเซรา

คลสเตอรเปนสมาคมเครอ

งปน

ดนเผาลำปางแลวกระมง

เพราะศกยภาพทม่

อยางลนเหลอ

ของสมาคมฯ และในตวทาน

ผ้นำองคกรฯ นายกสมาคมเคร่องป้นดินเผาลำปาง คณสปราณี ศริ อาภานนท์ ขอฝากความหวงไวกบทานนายกฯ

ดวยครบ

🞿🞿ขาวดี จงหวดลำปางกำลงจะมศ

นยแสดงและจำหนายสนคาเซรามกและหตถอตสาหกรรม ท่ี อ.เกาะคา

จ.ลำปาง ด้วยงบประมาณการก่อสร้างกว่า 165 ล้านบาท ท่จะแล้วเสร็จภายในเดือนกนยายน 2551 น้ี 🞿🞿 ศูนยฯ์ แห่งนี้คงจะเป็นสถานที่รองรับของนักท่องเที่ยวที่มาเยือนนครลำปางเพื่อเลือกหาและซื้อสินค้าเซรามิกรวมทั้ง

สินค้าหัตถอุตสาหกรรมอื่นๆต่อไปในอนาคตอย่างแน่นอน หลงจากทรอมานาน🞿🞿น้ำมันแพงเงินก็ออกจาก

กระเปาคนยากขน้

สเู ขาไว้ SMEs ไทยหวใจไมยอมแพ🞿🞿แลวพบกนใหมนะครบ

สมาชกทร่ี กทกๆทาน🞿🞿

คนหลายดอย

31 กรกฎาคม 2551

28

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ns. uun 1tuxuns

D1utc=Un1DcU1M1cn1DıUc1M

2nd lnte/ndti0ndl C0nq/ecc On Ce/dmicc

ınx ชวงตนเดอนกรกฎาคมท่ผ

านมา ไดมโอกาสไปเขารวมงานประชมทางวชาการทาง

เซรามก

ชองานวา

International Congress On Ceramics ครง

ท2่

สถานทจ่

ดงานคอื

Palazzo della Gran Guardia เมองเวโรนา ประเทศอตาลี ถาใครเคยไปเมองเวโรนาแลว

สถานที่จัดงานนี้อยู่ตรงข้ามกับArenaของเมืองเวโรน่าเลย จากงานนี้มีเรื่องต่างๆ

ทน่

าสนใจมาเลาสค

นในแวดวงเซรามกบานเราไดฟ

งกนหลายเรอ

งทเดยว

ถ้าพูดถึงงานสมมนาทางวิชาการในต่างประเทศคน ในวงการวิชาการ, วงการวิจยจะร้เร่องเป็นอย่างดีว่าจะจดกนั

อุตสาหกรรม เซรามิก Ceramitech ท่เมืองมิวนิคเยอรมนและ งานแสดงเคร่องจกร Tecnargilla ท่เมือง Remini อิตาลีรวม

ทไี หน เมอ

ไหรและมกมน

กวจย

หรออาจารยตามมหาวทยาลย

ท้งงานน้องใหม่ ท่เพ่งเกิดได้ไม่นานแต่มีผ้ผลิตเซรามิกในบ้าน

ตางๆของไทยไปเขารวมดวยเสมอ มท

งั ไปบรรยายไปนงั ฟงหรอ

เราไปดูงานนี้เป็นจำนวน มากนั่นคืองานแสดงเครื่องจักรที

ไปนำ เสนอโปสเตอรแตคนในแวดวงอตสาหกรรมนน้ั ใจงานอะไรแบบน้ี แต่มกจะมีความสนใจในงานแฟรต

จะ ไมสน

่างๆ ใน

กวางเจา ประเทศจีน ผมในฐานะพวก คร่งบก คร่งน้ำ คือเป็น ทั้งนักอุตสาหกรรมและนักวิจัย (แต่ชอบเป็นนักเขียนที่สุด)

ต่างประเทศ เช่นงานแฟรกระเบ้องและสุขภณฑ์ Cersile fare จงไดมโอกาสไดสม้ี้ึ ผสงาน ทง้ สองแบบนซงกแตกตางกน่็ึ่ี้ พอ

ท่อ

ิตาลี และ Cevisama fair ท่สเปน งานแสดงเคร่องจกรทาง

สมควร

Palazzo della Gran Guardia

29

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

2nd lnte/ndti0ndl C0nq/ecc On Ce/dmicc

พาโนรามาของเมองเวโรนา

บรรยากาศ

ขางหองประชุม

ชวงการนำเสนอโปสเตอร

เป็นเร่องท่น่าแปลกทบ่ รษทิ ในเมองไทยไมคอยสนใจ่่ื

งานสมมนาวิชาการท่ีจดในต่างประเทศ ซ่ึงมีงานวิจัย ใหม่ๆ ถูกนำเสนอมาจากนักวิจัยทั่วทุกมุมโลก ซึ่งทำให้เกิดไอเดีย ที่จะนำไปต่อยอดความคิดและพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ออก

มาไดแมว้ าในหลายหวขอของงานวจยอาจจะกาวไกลไปกวาท่ี

อุตสาหกรรมบ้านเราจะรองรบเทคโนโลยีได้ทนแต่อย่างน้อยก

ได้แรงบนดาลใจและแนวคิดในการวิจย แต่การไปดงานแฟรู ์

เครอ

งจกรนน

กเพอ

ไปดหรอซอ

เทคโนโลยทม่

ผผลตออกมาแลว้

และก็ขายให้กับทุกบริษัทในโลกที่มีเงินจ่ายเขาได้ทำให้เทค

โนโลยีก็จะไม่หนีห่างกนเท่าไหร่นก จึงมีความคล้ายกนเกือบท้งหมด

ดงน้นผลิตภณฑท

่ออกมา

ในงานประชุมวิชาการคร้งน้ก็จะมทง้ี งานวจยิ ทเ่ กย่ ว

ข้องกบ Nano technology, Electroceramic, Bioceramic,

Functional ceramic ท่เป็นงานทางด้าน Advance ceramic และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ Conventional ceramic อีกใน หลายหัวข้อรวมทั้ง Geopolymer ด้วยซึ่งจากงานนี้ผมมีมุม

มองท่อยากมาเล่าส่ก

นฟงหลายเร่องครบ

ค่าใช้จ่ายด้านพลงงานลง 30%, การปรบสูตรเพ่อลดอุณหภูมิ

เรอ

งแรกนน

ผมไดม

โอกาสไดค

ยกบนกศกษาปรญญา

ในการเผากระเบอ

งเนอ

พอซสเลน, การเผา Fast firing กระเบอง

เอกของประเทศตุรกี, โปแลนด,

ฮงการี และโรมาเนีย ซ่งเป็น

Monoporosa โดยใช้วัสดุทดแทน Limestone, การ ลด

ประเทศในกลุ่มยุโรปที่กำลังพัฒนา พบว่างานวิจัยของนัก ศึกษาประเทศเหล่านี้เป็นงานวิจัยที่ทางโรงงานอุตสาหกรรม เป็นผู้นำเสนอหัวข้อเรื่อง โดยร่วมมือกับทางอาจารย์ใน

Casting rate ของ Recrystalized SiC, การใช้ Waste recycle ต่างๆมาใช้ในกระเบื้องปูพื้น, การเพิ่มค่าความแข็งแรงของ ผลตภณฑ์ คอรเดยไลท-์ มลไลท์ ซงึ จะสงเกตไดว้ าเปนงานวจย

มหาวทยาลยในการศกษาวจ

ยจนสำเรจ

โดยโรงงานเปนผออก

ในระดับ Conventional ceramic ทั้งสิ้นไม่ได้ทำอะไรที่เป็น

ทุนและ ค่าใช้จ่ายให้กบนกศึกษาและงานวิจย แลวกพรอมรบนกศกษาเขาทำงานในโรงงานนนั

และเม่อจบมา และสานตองาน

เซรามิกสมยใหม่ เลยแต่จะเป็นการวิจยจนได้องคความรู้ ท่นำ ไปใช้งานได้จริงในอุตสาหกรรม ไม่ได้คิดงานวิจัยที่เป็นแบบ

วิจัยให้สมบูรณ์หรือต่อยอด งานวิจัยต่อไปซึ่งผมมองว่าเป็น Advance แลวไมสามารถรองรบความตองการของอตสาหกรรม

แนวคดทด่

มาก เปน

Win-Win thinking ซงึ อยากใหเกดขน

มากๆ

ของประเทศตนเองได้แบบนักวิจัยบางประเทศ ที่เอาแต่วิจัย

ในวงการเซรามกบานเรา ซงึ อยาวาแตงานวจ

ยปรญญาเอกเลย

ตาม Trend ของฝรงั แลวกเกบงานวจ

ยไวและสงไปตพ

มพอยใู น

งานปริญญาตรีเองบางทีก็ไม่ได้มีการร่วมมือกันเท่าที่ควร ก็ไม่ทราบว่าทางโรงงานในบ้านเรามีนกวิจยอยู่แล้วเลยไม่มา

วารสารวิชาการต่างประเทศเท่านั้น แต่เสียงบประมาณ สำหรับงานวิจัยตั้งมากมายเสียงบไปนำเสนอผลงานต่าง

ติดต่อมหาวิทยาลยหรือไม่เห็นความสำคญของการวิจย

และ

ประเทศต้งมากมาย แต่ถ้างานวิจย

น้นมีประโยชนและนำไป

พัฒนาหรือไม่มั่นใจในศักยภาพของนิสิต นักศึกษารวม ทั้ง บุคคลากร ในมหาวิทยาลัยหรือไม่มีช่องทางในการเข้าหาซึ่ง

ใช้จริงได้ในอุตสาหกรรม ช่วยสร้างมูลค่าของผลิตภัณฑและ กระบวนการช่วยสร้างงานให้คน ช่วยเพ่มประสิทธิภาพ ให้กบั

กันและกัน หรือเสียดายงบประมาณในการจ้างทำงานวิจัย

ประเทศชาติอนน้น

่าช่นชม และน่าสนบสนุนอย่างย่งิ

หรอ

........... (อน

ๆอกมากมาย)

อีกเรื่องที่สังเกตได้จากงานสัมนาทางวิชาการใน

ตวอยางงานวจ

ยทท

างนกศกษาประเทศเหลานไี ดมา

หลายๆ ครั้งที่ได้มีโอกาสได้ไปก็คือนักวิจัยต่างประเทศดี

นำเสนอไดแก่ การปรบสตรเนอ

ดนสำหรบสขภณฑใหสามารถ

มีความกระตือรือล้นมีความกระหายที่จะเรียนรู้ และพบว่า

เผาเร็วข้นได้และลดอุณหภูมิในการเผาลง โดยต้งเป้าท่จะลด ภาษาอังกฤษเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่งในการสื่อสารการฟัง

30

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

2nd lnte/ndti0ndl C0nq/ecc On Ce/dmicc

บรรยาย และการพูดจา สื่อสารจะใช้ภาษาอังกฤษทั้งสิ้นซึ่ง

ในงานยงมีโอกาสได้ฟงบริษท

SACMI พูดถึงแนวคิด

แน่นอนพวกยุโรปและอเมริการวมทั้งออสเตรเลีย นั่นเป็น

ในการดำเนินธุรกิจในอนาคต โดยแนวคิดคือ การต้ง

TEAM

ภาษาของเขาอย่แล้วแต่พบว่า พวกเอเซียอย่างญ่ป่น

สิงคโปร

(Technology and Experience for Advanced Materials)

ฮ่องกง ไต้หวน

อินเดีย ก็พูดภาษาองกฤษได้ดีอย่างย่ง

ผิดกบ

โดยมีการรวมตัวของบริษัทต่างๆที่อยู่ในเครือของ SACMI

บ้านเรา ถ้าไม่ใช่พวกที่เกิดเมืองนอก หรือไปเรียนเมืองนอก เพอ่ ดงเอาึ จดแขงของบรษทิ็ุ ตางๆออกมา่ ไดแก้ ่

นานๆ ก็จะน่งฟงกนอย่างสงบเสง่ยมเจียมตนอย่างย่ง

ภาษา

- SACMI IMOLA ที่เชี่ยวชาญเรื่อง Structural,

เป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่งที่เราจำเป็นจะต้องพัฒนาให้ เท่า

functional และ Electrical ceramic รวมท้ง

Kiln furniture ท่ม

เทยมกบประเทศอน

ๆ หลายคนในวงการศกษา อาจมองวาผม

รูปร่างซบซ้อน

จะพูดเร่องน้ทำไมเพราะเขาอาจมองไม่เห็น ถึงปญหาน้แต่คน - GAIOTTO ระบบอัตโนมัติ และระบบ Handing

ทต่

องสมผสและสรางเดกจบปรญญาตรสายวทยาศาสตรจาก

ต่างๆ

สถาบนทไี มไดเนนเรอ เพียงใด

งภาษาไปทำงานจะรด้

เลยวาเปนปญหา

- ALPHA ceramic ที่เชี่ยวชาญในการวิจัย Body preparation และการข้นรูป

- LAEIS ท่เช่ยวชาญด้านวสดุทนไฟและการ Press

- SAMA เช่ียวชาญด้านการข้ึนรูป High pressure casting, Tape casting

- RIEDHAMMER ผ้เช่ยวชาญด้านเตาเผาและระบบ การเผาไหม้ต่างๆ

SACMI ได้สร้างนวตกรรมใหม่ๆโดยอาศยเทคโนโลยีท่มาจาก บริษทในเครือเหล่าน้เพ่อฉีกหนีจากบริษทผลิตเคร่องจกรจาก

ประเทศจนไปอกขน

หนงึ ฟง

แลวกร็ ส้

กอยากเหนอะไรแบบนใี น

เมองไทยบาง แตถ

าจะมไดใกลเคยงกบ

SACMI กเหนจะมเพยง

บรรยากาศขางหองประชุม         

SCG (Siam Cement Group) เท่าน้นท่พอเทียบเคียงได้

มงานวจ

ยทไี มถ

งกบเปนหวขอ

ใหมน

กในตางประเทศ แตถ

อวาคอน

ขางใหมมากในประเทศไทย คอเรอง

Geopolymer ซงึ จะปฏวิ ตอตสาหกรรม

เซรามกในหลายๆกรณี ทงั ในอตสาห

กรรมซเมนต์ อุตสาหกรรมกระเบอง

เซรามิก อุตสาหกรรมวัสดุทนไฟ อตสาหกรรมกระถางและของตกแตง่

สวนอุตสาหกรรมกอสราง ทสามารถ

ลดอณหภมในการเผาลงไดอยางมาก

ทำให้ลดพลังงานในการผลิตลงและ

บรรยากาสในหองประชุม

ถอวาเปน

Green technology ไดเพราะมการนำ Waste จากอุตสาหกรรมตางๆมาใชงานไดซ

งึ นกวจ

ยในประเทศไทย

ทเี รม

สนใจในเรอ

งนก้ ม

เชน

ดร.ธนากร วาสนาเพยรพงษ์ จากภาควชาวสดุศาสตร์ คณะวทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์

มหาวทยาลยั

งาน ICC2 ที่ผ่านมาก็ถือได้ว่าเป็นงานสัมมนาทางวิชาการอีกงานหนึ่งที่น่าสนใจครับ

31

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ns.unt ıxunuus1

nmu..luuuu1nddsdsnıπas1nn

“MUDA”เปนคำภาษาญป่ น

แปลวาความสญเปลา

ซงมการนำเรอ

งของความสญเปลามาใช

กนมากในระบบการผลตแบบโตโยตาหรอ

Totoya Production System (TPS) เพอ่

ใชในการ

ลดตนทนการผลต

หลายคนอาจคดวาระบบ TPS เปนเรอ

งของผผ

ลตรถยนต์ หรอชน

สวน

รถยนต์ แตหากเราพจารณาอยางดแลวหลกคดของระบบ TPS สามารถใชไดกบทกอตสาห

กรรมโดยเฉพาะเรองการลดการสญเปลาสามารถ นำมาประยกตใชไดแมในสำนกงาน หรอื

ชวตประจำวนั

การกำจดความสญเปลาใหหมดสน

เปนแนวความคด

พ้นฐานของระบบโตโยต้าหมายถึง การกำจดความสูญเปล่าท่ี เกี่ยวข้องกับคุณภาพของ ผลิตภัณฑ์คนที่ทำการผลิตสิ่งของ

เครอ

งจกรในการผลตใหหมดสน

ไปด้วยการดงปญหาทซ่ี อนเรน

อย่ในความสูญเปล่า ต่างๆ มาบริหารจดการและกำจดให้หมด ไปซึ่งปัญหาต่างๆ จะเห็นหรือปรากฏได้ชัดเจนก็ต่อเมื่อไม มีสินค้าคงคลงหรือของอย่ในสต๊อกท่มากเกินไป ท่เรียกกนว่า

การผลิตแบบทน เวลา (Just in Time)

32

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

1. ความสูญเปล่าจากการผลิตมากเกินไปหรือ over

production เปนความสญเปลาทพบไดมากในการผลตเซรามก

เน่ืองจากความยากในการควบคุมการผลิต จึงนิยมท่ีจะผลิต ให้เกินจำนวนเพื่อจะได้ส่งของทัน และเมื่อผลิตแล้วจะเกิด สินค้าระหว่างการผลิตรอคอยจำนวนมาก หากผลิตแล้วได้ ของดีหมดก็จะคงเหลืออยู่ในคลังสินค้า ซึ่งลักษณะดังกล่าว ทำให้เกิดต้นทุนเพิ่มขึ้นอย่างมากมายทั้งจับต้องได้และจับ

ต้องไม่ได้ เช่น เกิดความส้นเปลืองพ้นท่จ

ดเก็บท่ต

้องมีการใช้

ความสูญเปล่าท่กล่าวต่อไปน้เป็นความสูญเปล่า 7

ประการที่น่าสนใจและนำไปคิดประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรม

พ้นท่เป็นคลงสินค้าขนาดใหญ่ เกิดความไม่ปลอดภยในการ ทำงานเพราะมีเซรามิกท่ีรอการเผา หรือหลงอบแห้งกองเป็น จำนวนมาก เวลาจะขนย้ายอาจล้มลงมาได้ทำให้เกิดความ ไม่ปลอดภยในการทำงาน เกิดต้นทุนแรงงานและวตถุดิบของ

เซรามกทเี รามกจะพบเหนสตอกจำนวนมากทงั ในระหวางการ

สนคาทค่

างสตอกหรอไมไดขายจำนวนมาก ตลอดจนเกดการ

ผลตและผลตแลว

ดวยความเชอ

ทว่ี าการผลตเซรามก

ปิดบงปญหาท่แท้จริงในการผลิตเน่องจากการผลิตท่มากเกิน

ยงไงก็ ตองผลตเผอ

ไวเพอ

ใหเกดความมน

ใจวาจะสงของไดท

นซง่

ไปใน แตละแผนกทำใหสามารถสงของไดท

นโดยสงจากสตอก

การผลตเกนจำนวนมต

งั แต่ 10% ถง

30% ทงั นข้ี น

อยก่

บความ

ที่มีทำให้ไม่ทราบว่าปัญหาได้เกิดขึ้นแล้วในระหว่างการ

สามารถในการผลตของแตละโรงงานหรอผป

ระกอบการ ทำให

ผลิตและไม่ทราบว่าเกิดจากกระบวนการหรือขั้นตอนใด

มีสินค้าสต๊อกจำนวนมาก และเป็นต้นทุนท่เพ่มข้นโดยไม่ร้ตว จึงไม่สามารถแก้ปัญหาหรือควบคุมการผลิตได้อย่างยั่งยืน

จากสภาวการณในปจจบ

นทอ่

ตสาหกรรมเซรามก

ของประเทศ

ซ่งเป็นเร่องท่สำคญมากต่อการพฒนาการผลิตเซรามิก

ไทยมีการแข่งขนสูงกบประเทศเพ่อนบ้าน เช่น เวียตนาม หรือ จีนที่มีต้นทุนการผลิตต่ำกว่าไทย การผลิตอย่างไรที่ต้นทุน การผลิตต่ำโดยไม่ลดคุณภาพของผลิตภัณฑ์ จึงเป็นเรื่องที่

ในการลดการผลิตเกินต้องศึกษาว่าในกระบวนการ ผลิตของเรามีอะไรเป็นคอขวดที่ทำให้สายการผลิตต้องรอใน กระบวนการน้นแล้วจึงนำไปบริหารจดการ เช่น การรออบแห้ง

ตองพจารณากนอยางจรงจงและบรหารจดการเพอ ลดความสูญเปล่าน้นลงได้

ใหสามารถ

เป็นเวลานาน อาจต้องปรบปรุงประสิทธิภาพการอบหรือการ เคล่อนท่ของสายพานให้ผลิตได้ทนเวลาเป็นต้น

ความสูญเปล่า7ประการท่พบได้ในการผลิตเซรามิก 2. ความสูญเปล่าจากการขนย้ายที่ไม่จำเป็น ใน

หรืออุตสาหกรรมท่วไปได้แก

เร่องน้ม

กจะเกิดได้บ่อยมากในอุตสาหกรรมหรือ โรงงานท่จด

33

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ผงการผลิต โดยไม่ได้ให้ความสำคญมากต่อการไหลของงาน ทำให้ต้องมีการเคลื่อนย้ายสินค้าระหว่างการผลิตหลายครั้ง

ฐานและไมเปนตามความตองการของลกคาความสญเปลาใน เรื่องการผลิตไม่ได้ตามแบบ หรือผลิตของแล้วเสีย เป็นเรื่อง

ซงึ ทำใหเกดความเสย

งในการตกแตกหรอบน

เนอ

งจากเซรามก

วิกฤตสำหรับการผลิตเซรามิก เนื่องจากการทำซ่อมหรือ

ก่อนเผามีความเปราะบางมากการเคลื่อนย้ายหลายครั้ง ทำ Rework มความยง่ี ยากหรอไมสามารถทำได่ื ้ เชน่ กรณแตกี

ใหแตกเสยหายได้ โดยเฉพาะของชน

ใหญทม

นำหนกมากการ

หรือฉีกบนผลิตภัณฑ์หลังเผาจะไม่สามารถซ่อมแซมได้ ทำ

ตงั แผนกเคลอ

นยายอยไู กลจากแผนกเตาทำใหต

องเคลอ

นยาย

ใหต

นทนการผลตสง

หากมของเสยมากการแกป

ญหาสามารถ

ไปมาด้วยระยะทางไกลทำให้เกิดความเส่ยงมาก ทำไดโดยการควบคมกระบวนการผลตโดยศกษาตวแปรท่มี ผลตอ

3. ความสญเปลาจากการเกบวตถด

บคงคลงมากเกน

การผลิตในแต่ละข้นตอนแล้วนำมาจดลำดบตามสำคญว่าตวั

ไปทำให้ต้นทุนจมอย่ก

บค่าวตถุดิบในคลง

นอกจากน้วี ตถุดิบ

แปรใดมผลตอการสญเสยหรอเปนตวแปรทว่ี กฤตใหแกไ้ ขและ

บางประเภทมีอายุใช้งาน เช่น สารเคมีในการเคลือบหากเก็บ

ควบคมใหด

ในการผลตการคดเลอกหรอสาเหตของปญ

หาในแต

นานเกนไปจะใชไมไดและเงนจมอยใู นวตถด

บคางสตอก นอก

ละขั้นตอนการผลิตที่ทำได้ทันที คือการวิเคราะห์สาเหต

จากน้ย

งอาจเกิดปญหาท่หาของไม่เจอ เคยซ้อแล้วแต่ไม่ร้อย่

ของปญหาโดยการต้งคำถามใช้หลก

4W 1H คือ What ทำ

ทไี หนทายทส่

ดกต

องซอ

ใหม่ การเกบวตถด

บคงคลงมากเกนไป

อะไร When ทำเมอ

ไร Where ทำทไี หน Who ใครเปนคนทำ

เปนการเพม

ตนทนใน การบรหารจดการสตอกวตถด

บและแรง

และตามด้วย ทำไมต้องทำเช่นน้น

(Why) และคำถามต่อมา

งานรวมถงความเสยหายเนอ ท่เก็บนานเกินไปอีกด้วย

งจาก การเสอ

มสภาพของวตถดบ

คือ ทำโดยวิธีอื่นที่เหมาะสมกว่าได้หรือไม่ How ? เพื่อหา คำตอบเป็นรากของปญหาให้ได้แล้วจึงแก้ไข

การบริหารจัดการวางแผนการผลิตที่ดีสามารถลด ปญหาความสูญเปล่าจากวตถุดิบค้างสต๊อกได้ เช่น การทำ

5. ความสญเปลาจากการรอคอย ในการผลตเซรามกิ เม่ือเดินสำรวจรอบโรงงานแล้วเห็นว่าหากมีบางกระบวนการ

เคลอบเซรามกทม่

ความหลากหลายมาก เกนไปมส

จำนวนมาก

พนกงานต้องคอยของเพ่อนำมาผลิตต่อ ให้เข้าใจได้ว่าน้นคือ

ให้เลือกซึ่งจำเป็นต้องใช้วัตถุดิบหลายชนิด หากผลิตจำนวน ไม่มาก แต่การสั่งซื้อต้องซื้อตามขั้นต่ำ ซึ่งมากกว่าความจำ

การสูญเสีย ลกษณะเช่นน้จะพบเห็นได้ก็ต่อเม่อโรงงานน้นไม่ มีการทำสต๊อกหรือมีการผลิตแบบพอดี จึงทำให้เห็นการเดิน

เป็นในการใช้งานจึงต้องเหลือหาก เราสามารถจดการโดยลด

ทางของงานในระหวางการผลตไดชด

การรอคอยอาจเกดจาก

ความหลากหลายของเคลอบหรอ

แบบของผลตภณฑลงเทาที

การขาดการจดการ เช่นการวางแผนการผลิตไม่ดีทำให้ผลิต

จำเป็นก็จะสามารถลดค่าใช้จ่ายลงได้มาก

4. ความสญเปลาจากการผลตชา้

ในทน่ ห

มายถงการ

ไม่ได้เพราะวตถุดิบหมด ขาดวตถุดิบป้อนเข้าในสายการผลิต หรือกำหนดเวลาไม่พอดีทำให้การผลิตหยุดชะงัก เป็นต้น

ผลตของและไมเปนตามขอกำหนดของโรงงานไมเปนตามมาตร การรอคอยทำใหเสี้ ยเวลา และเสียโอกาสททำให้ี่ ในการผลิต

34

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ไมสามารถผลตไดเตมท่ี และสงผลไปยงการสงของไมท

นเวลา

สูญเปล่าอีกอย่างหน่ง

ส่งท่ม

กพบเป็นเป็นประจำในการผลิต

กจะเกดคาปรบขน

ไดอก

การรอคอยอาจเกดจากเครอ

งจกรเสย

เซรามก

คอการเกบของใชไมเปนท่ี ทำใหต

องใชเวลาในการเดนิ

หรอเครอ

งมอไมเพยงพอ ดงนน

การบำรงเครอ

งจกร และจดหา

หาของทต่

องการใชและบางครงั หาไมพบ หรอการจดเกบของ

เครื่องมือให้พร้อมขณะทำงาน จะช่วยลดการรอคอยได้การ ไมเปนระเบยบี็่ ทำใหตองใช้้้ เวลาขนยายเพอให้่ื้ ไดของทตอง้ี่้

ปรบปรงเครอ

งมอใหทำงานเตมประสทธภาพ จดคนใหพอกบ

การ การเคลอื นยายเซรามกทม่ี ขนาดใหญ่ มกจะมน

ำหนกมาก

งาน หรอฝกคนงานใหเปน

multi skill หรอมท

กษะการทำงาน

ทำให้พนักงานเกิดความเมื่อยล้าและอ่อนล้าโดยไม่จำเป็น

หลายดานในคนเดยว จะสามารถชวยลดการรอคอยได ในกรณ

นอกจากนย้

งอาจเกดความเสยหายจากการทขี องตกลงมาแตก

ทางแผนกคนไม่พอต้องหาคนมาช่วยผลิตเป็นต้น

6.ความสูญเปล่า จากกระบวนการผลิต หรือข้นตอน

ได้อีกด้วยการหยิบขอมาเคลือบหรือมาเขียนลายเซรามิกควร มีการจัดวางของ และเครื่องมือให้เหมาะสมเพื่อให้เกิดการ

การผลิต หมายถึงการผลิตหรือข้นตอนท่ีอยู่ในการผลิตท่ีทำ

เคล่อนไหวท่ไม่จำเป็นเกิดข้นน้อยท่ส

ุด แนวทางการลดความ

แล้วไม่ได้งานเพ่มข้น

ถือเป็นการสูญเปล่า เช่นการตรวจสอบ

สูญเปล่าจากการเคลื่อนไหว สามารถทำได้โดยการศึกษา

ผลิตภณฑหลงเผาว่ามีรอยร้าวหรือไม่ เม่ือแยกแล้วไม่ได้ส่ง ไปเคลือบแต่เก็บเป็นสต๊อกไว้ เม่ือจะใช้ค่อยเอาออกมาแล้ว

การเคลื่อนที่ของพนักงานในการทำงานแต่ละขั้นตอน เพื่อ นำมาปรับปรุงวิธีการทำงานให้มีการเคลื่อนไหวน้อยที่สุด

ตรวจสอบอกครง้

ลกษณะนเี ปนการทำงานซำ

ทำใหเสยเวลา

และเหมาะสมที่สุดตามหลักกายศาสตร์ (Ergonomic)

ในการผลต

เราอาจจะตองวางแผนการผลตทผ

ลตแลวตอเนอง

ทำให้พนกงานทำงานได้นานข้น

การดูแลสถานท่ทำงานให้มี

ไม่ต้องเพ่มข้นตอนท่ไม่จำเป็นเข้าไป เป็นต้น หรือการเก็บข้อ การจดเกบของใหเปนทห่็้็ างาย่ สะดวกในการหยบมาใชงาน้ิ

มลการผลต

การวดสมบต

ของผลตภณฑท

สามารถใชโปรแกรม

ก็จะช่วยลดความสูญเปล่าน้ได้เช่นกน

คอมพวเตอรคำนวณไดเลยและไดผลเรวแตไมทำกลบใชคำนวณ

ความสญเปลาทก

ลาวมาน้ี หากกำจดไดจะสามารถ

โดยเครื่องคิดเลข ทำให้เสียเวลาในการทำงานมากโดย ลดตนทนการผลตลงไดแิุ ละยงเปนการเพมิ ประสทธภาพการิิ

ไมไดงานเพม

ขนเปนตน

การแกป

ญหาหรอการลดการสญเปลา

ผลตและแกป

ญหาการผลตได้ โดยไมต

องลงทนมาก เพยงแต่

สามารถทำโดยการปรับปรุงกระบวนการผลิต เริ่มจากการ

ตองการความใสใจในงาน และศกษารายละเอยดของขน

ตอน

วเคราะหการทำงานโดยใช้ Operation Process Chart และ Flow Process Chart เพ่อศึกษากระบวนการทำงานและหา วิธีปรบปรุงต่อไป

การทำงานจะสามารถลดความสูญเปลาลงได้ ซงึ จะสงผลตอ่ กำไรที่ได้เพิ่มขึ้นจากต้นทุนลงมา ทั้งยังเป็นการพัฒนา การผลิตอยางยงั ยนอกดวย

7. ความสญเปลาจากการเคลอนไหว หรอการเคลอน

ไหวของพนกงานในขณะผลิตท่ีไม่ก่อให้เกิดงานถือเป็นความ

35

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

MR.CER-COn

ntWıu⌫uuWsxntu

แนะนำ...ศนยส์ งเสรมศลปาชพี

บานกุดนาขาม

ntuwutuxuuч

sxuıxnusnvṵ wswutuuч

ถ้าเอ่ยถึงโรงงานเซรามิกในบ้านเรา คนส่วนใหญ่ก็จะนึกถึงที

ลำปาง สระบร

ี ราชบร

ี ชลบร

ี สมทรสาคร โดยทด่

นแดนอสานนน

แทบจะ

ไมม

คนนกถงวามโรงงานเซรามกอยเู ลย นอกเหนอจากทด่

านเกวยนทต่ ง้

อยู่ที่โคราชประตูสู่อีสาน วันนี้จะพาไปรู้จักโรงงานเซรามิกที่สกลนคร ที่ซึ่งพิเศษกว่าโรงงานเซรามิกทั่วๆไปตรงที่ไมได้เน้นแต่การทำธุรกิจ ผลิตเซรามิกอย่างเดียว แต่เป็นท่ีซึ่งสร้างงานสร้างอาชีพใหประชาชน ในถิ่นนั้น และที่สำคัญคือ เป็นที่ซึ่งกำเนิดมาจากพระราชดำริของ

สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ

1sn1tun⌫sчsussч

โรงงานเซรามิกท่กำลงจะเอ่ยถึงน้ค

ือศูนยส

่งเสริมศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม

อำเภอเจรญศลป์ จงหวดสกลนคร ซงึ ถอไดว้ ามประวต

ความเปนมาทย

าวนานทเดยว

โดยจดเรม

ตนเกดขน

เมอื วนท่ี 25 ธนวาคม 2525 สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชน

นาถ

เสดจพระราชดำเนนเยย

มราษฎร บานกดนาขามๆ เปนหมบ่

านหนงึ ทม่

ราษฎรยากจน

จำนวนมาก แตราษฎรมความสามคคี กลมเกลยวกนดี จงทรงมพระราชดำรใหราษฎร

ปลูกต้นไม้รกษาป่า คณะกรรมการหม่บ

้านก็พร้อม ใจกนถวายท่ด

ินสาธารณะของ

หม่บ้านจำนวน 43 ไร่ 3 งาน 32 ตารางวาสำหรบจดตง้ โครงการปารก่ นำและราษฎร้

บ้านกุดนาขามได้ช่วยกันเสียสละแรงงานด้วยการปลูกต้นไม้โตเร็วและร่วมกัน

ปลูกต้นไม้เสริมจากท่มีอยเ่ ดมิ

36

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

เมอื วนท่ี 1 พฤษภาคม 2526 สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชน พระราชดำเนินทรงเย่ยมโครงการป่ารกน้ำ บ้านกุดนาขามอีกคร้งหน่งึ

นาถ ไดเสดจ็ ทรงปลูกต้น

ไม้และทรงมีราชดำริให้ราษฎรปลูกเพ่มเติมในช่วงน้น ไดจด้ ครมาชวยฝกสอนอาชพีึู่

ต่าง ๆ ตามท่ราษฎรถนด

และทรงมีพระราชดำริท่จะให้บ้านกุดนาขามเป็นหม่บ

้าน

ตวอย่าง จึงทรงมีพระเมตตาให้จดต้งศูนยส

่งเสริมศิลปาชีพข้น

ณ บ้านแห่งน้ี โดยมี

พระราชเสาวนย

ใหพ

นเอก เรวต

บญทบ

(ยศในขณะนน้

ปจจบ

นคอ

พล.อ ณพล บญทบั

รองสมุหราชองครกษ) เขาเฝาเมอ่้้ วนท่ี 25 ตลาคมุ 2526 ณ พระตำหนกจตรลดาิ

รโหฐานเพื่อรับพระราชนโยบายเกี่ยวกับการจัด ตั้งโรงงานเครื่องปั้นดินเผาขึ้นที

บ้านกุดนาขาม จึงเป็นจุดเร่มต้นของศูนยส

่งเสริมศิลปาชีพมาต้งแต่บดน้น

xtчtsun 1tnntu

ntufuwx1n1ut

ntWıu⌫uusssn

n⌫ntuчtnnsnsnun⌫ıut1uusu

nu1tuıxn1nvuxuuч

วสยทศน์ ศนยส

งเสรมศลปาชพ

บานกดนาขาม

ศนยส

งเสรมศลปาชพบานกดนาขามเปนศนยส

งเสรมอาชพ

และคณภาพชวี ตราษฎร มงุ เนนความเปนผน

ำในการผลติ

เซรามิก ลายภาพเขยน เพอการคา้

เปาหมาย และวตถประสงคในการจดตง

ศนยม

ดงน้ี

1.ส่งเสริมให้ราษฎรมีอาชีพเสริมภายหลงเสร็จส้นฤดูกาลทำนาไม่ละท้ง หรือในกรุงเทพฯ

ถ่นฐานตนเอง เข้าไปรบจ้างตามเมืองใหญ่ๆ

2.เพ่อยกระดบรายได้ของราษฎร และให้ราษฎรมีความรู้ ความสามารถในอาชีพท่ตนถนดั แล้วสามารถช่วยเหลือตวเองได้

3. เพ่ออนุรกษสภาพแวดล้อมและให้ราษฎรมีส่วนช่วยกนรกษาสภาพป่าให้คงอย่ตลอดไป

เม่อนำไปประกอบอาชีพ

4.สืบทอดประเพณี วฒนธรรมท้องถ่น ได้ศึกษาถ่ายทอดต่อไป

ลงบนผลิตภณฑ์ เพ่อถ่ายทอดให้กบอนุชนร่นหลง

รวมท้งประชาชนท่วไป

5. เพ่อให้เป็นหม่บ

้านพฒนาดีเด่นเปนตวอย่างการพฒนาหม่บ

้านอ่นๆ

6. เพ่อเป็นการส่งเสริมการท่องเท่ยวในระดบท้องถ่น

37

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

u1nnчtnnuWuutu

u1nnuufwn чtnхtчtѕunѕnѕnuч.

กจกรรมตาง ๆ ภายในศนยสงเสรมศลปาชพบานกดนาขาม

ลำดบั	แผนก	ครู	สมาชิก	หมายเหตุ
1. 2. 3. 4. 5 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.	แผนกเคร่ืองป้นดินเผา แผนกดอกไม้ประดิษฐ์ แผนกตดเย็บเส้ือผ้า แผนกทอผ้าไหม แผนกเฟอรน์ ิเจอร์ / แผนกแกะสลกไม้ แผนกตีเหล็ก/หล่อโลหะ แผนกจกสาน / แผนกตดเย็บเคร่องหนงั แผนกอาหารขนม/ เกษตร แผนกปกผ้า / แผนกอดอิฐบล็อก แผนกเคร่องประดบปีกแมลงทบั / แผนก แผนกอดกรอบพระ/เล้ียงไหม แผนกวาดภาพบนผืนผ้าใบ - ฝ่ายธุรการ - ฝ่ายบรรจุภณฑและจำหน่วยผลิตภณฑ์ - ภารโรง/พลขบรถ	3 1 1 - - - - - - - 2	122 13 12 42 14 8 8 7 9 5 20 4 12 4
	รวมทงั สน้ิ 18 แผนก	7	282

รวมทงั สน้ 18 แผนก

- มสมาชิกศูนย์ ฯ 282 คน

- ครู/อาจารยประจำแผนก 7 คน (ช.5, ญ.2)

- เจาหนาทท

หารชุดปฏิบต

ิการ 10 นาย ( น. 4 นาย, ส. 6 นาย)

ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านกุดนาขามได้เริ่มผลิตเซรามิกส์มาตั้งแต่ปี 2526 ซึ่งในระยะแรกของการดำเนินงานนั้น ได้ใช้เนื้อดินสำเร็จรูปมาใช้สำหรับการขึ้นรูปทั้งงานแป้นหมุน งานปั้นอิสระและงานหล่อแบบ โดยมีอาจารย์จากทางกรม

วิทยาศาสตรบริการมาเป็นผ้ถ่ายทอดความรเ้ รยกไดวาตง้่้ี แตนบ่ หนง่ เลยทเดยวเรม่ีี ตง้ แตสอนปน้่ แปนหมนุ้ การทำพมพสิ ำหรบ

งานหล่อแบบ สอนการเขียนลาย การตกแต่ง สอนการเคลือบ การเผา โดยมีอาจารยท่อยป่ ระจำศนยสู ามทานคอื่ อาจารยเดช

สุภาพ ท่ดูแลทางดานงานเตรยมเนอ้ี้ ดนปน้ิ และงานปน้ แปนหมนุ้ อาจารยพสธร ตนมา ดแลทางการทำแบบพมพิู ์ การปน้ อสระิ

การเคลือบและเตาเผา อาจารย์นวลจันทร์ ตันมา ดูแลการเขียนลายและตกแต่งผลิตภัณฑ์ให้มีความสวยงามมากขึ้น

และมีหวหน้าศูนยท่ีเอาการเอางาน เป็นทหารทรู้ี่ เรองเซรามิื่ กได้ดีที่สุดคนหนงที่ึ่ ผมได้รู้จกมา คือร้อยเอกประดิษฐ์ พิมพการ

ซึ่งทำทั้งหน้าที่ผู้ดูแลศูนย์และฝ่ายการตลาดไปด้วยในตัว หลังจากที่สมาชิกได้เรียนรู้จนมีความชำนาญมากขึ้น ก็เริ่มมีแผน ในการลดต้นทุนการผลิตโดยหาแหล่งที่เป็นวัตถุดิบในท้องถิ่นมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิต ศูนย์ฯจึงได้ทดลองดินในพื้น ที่บ้านกุดนาขามจนสามารถผลิตมาเป็นเซรามิกส์ดินลาย ซึ่งต่อมากลายเป็นเอกลักษณ์ของศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้าน กุดนาขามซึ่งมีสีสันและลวดลายที่แตกต่างไปจากผลิตภัณฑ์ในท้องถิ่นอื่นๆ ทำให้ต้นทุนการผลิตลดลง นอกจากนี้ยังมีการ นำตวอย่างดินขาวจากบ้านขามเปี้ย ตำบลข่า อำเภอศรีสงคราม จงหวดนครพนม มาให้ศูนยฯทดลองซ่ึงผลปรากฏว่ามีคุณ

สมบติใกลเคยงกบี้ ดนขาวลำปางตอมาไดนำมาทดลองและสามารถขนรปและหลอนำดนไดโดยมาผสมกบ้ิู้่ึ้้่ิ ดนดำจากลำปางิ

ทำให้ต้นทุนการผลิตลดลงเป็นอย่างมาก

38

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ı

c



u

t

ı. 1ntunn1usunıWx1nstn1ı1⌫u

c. ısnnıuuntsn t 1.

. 1ntunn1ıs⌫uusınufwn

u. u⌫n1⌫ ⌫ı1u

t. 1ntunn1xusnt.

หลงจากท่ศูนยฯไดรบ้ การอบรมมาอยางตอเนอ่่่ งประกอบกบสมาชกในศนยไูิ มคอยมการลาออกี่่ ดงนน้ ความชำนาญ

ในการผลิตจึงมีมากขึ้น ดังนั้นในช่วงปีที่ผ่านมาทางกรมวิทยาศาสตร์บริการจึงได้เริ่มทำกา รพัฒนาสมาชิก ในด้านอื่นๆนอก

เหนอจากงานผลตเซรามกเพอ

ใหสมาชกไดม

การพฒนาอยางตอเนอ

งทงั วธิ การทำงาน และระบบการทำงานตางๆ ทงั การบรหาร

คุณภาพทั่วทั้งองค์กร การทำ5 ส เพื่อเพิ่มผลผลิตการลดความสูญเสียในกระบวนการผลิตเซรามิก การจัดทำAction plan

สำหรบอาจารยผค

วบคมงาน ซงึ ทำใหสมาชกไดม

ความเขาใจ ในกระบวนการทำงานเพอ

ผลตสนคาใหม

คณภาพ ดขน

และลดตน้

ทุนการผลิตอย่างต่อเน่อง รวมท้งการทำงานท่มีมาตรฐานไดใกลเคยงกบี้้ โรงงานอตสาหกรรมตางๆมากขนุ้่ ึ

นอกจากความรค

วามสามารถในการผลตเซรามกของสมาชกในศนยฯมการพฒนาขน

อยางตอเนอ

งแลวผลการดำเนนงาน

ของศูนยฯยงช่วยพฒนาความเป็นอย่ในด้านต่างๆของราษฎรดงน้ี

1.สภาพความเป็นอยู่ของราษฎรโดยส่วนรวมของหมู่บ้านกุดนาขามก่อนจัดตั้งศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพ ราษฎรมีราย ได้เฉล่ยครอบครวละ 5,000 บาท ต่อปี ปจจุบนราษฎรมีรายได้เฉล่ยครอบครวละประมาณ 87,899 บาท

2. สุขภาพอนามยของราษฎรอย่ในเกณฑ์ ดี

3. สภาพการศึกษา ราษฎรท่ไม่ร้หนงสือไม่มีแล้วในชุมชน

4. สภาพการทำงาน ราษฎรเดินทางไปทำต่างถ่น

ลดลงอย่างมาก ส่วนใหญ่ก็เข้ามาทำงานท่ศ

ูนยฯ์

ซงึ สมาชกในศนยท

กคนตางมความภาคภม

ใจทไี ดทำงานรบใชพระองคท

านทศ่

นยแหงนเี ปนอยางมาก ปจจบ

นทโี รงงาน

เซรามกแหงนม้

เครอ

งมอ

เครอ

งจกรทเี รยกไดว้ าพอจะทำงานเลย

งตนเองไดท

เดยวไมว่ าจะเปนหมอบด Filter press ถงตดน

Edge

runner เครอ

งรดดน

แปนหมนไฟฟาหลายเครอ

ง เครอ

งจก

เกอร์ เครอ

งโรลเลอร์ เตาเผาขนาดกลางหลายลกซงึ กม

งานออเดอรจาก

ลูกคาแหลงตางๆเขามาอยเู รอ

ยๆไมว่ าจะเปนชุดถวยกาแฟ แจกนเขยนรูปเหมอน และลาสุดคอ

ถวยรองนำยาง ทม่

ออเดอรเขา้

มาไมจำกดเนอ

งจากในปจจบ

นภาคตะวนออกเฉยงเหนอโดยเฉพาะแถบหนองคาย อดรธานี สกลนคร หนองบวลำภู มการปลกู

ยางกนเปนจำนวนมากดงนน

ถวยรองนำยางของศูนยฯจงเปนทต่

องการของชาวสวนยางในแถบนม

าก จงนบไดว้ าศูนยส

งเสริม

ศิลปาชพบานกุดนาขามเปนศูนยส

งเสริมความรค

วามสามารถทางเซรามิกใหก

บผค

นในแถบนไี ดเปนอยางดี

39

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

40 วารสารเซรามกสิ ์ กันยายน - ธันวาคม 2551

AD คอมพาวดเดลย์

uust1 чѕṵnt1

nѕѕnntѕuчnntѕ uѕvn

1sn⌫ 1nın⌫uѕ

 nnѕt ѕ⌫uѕnnxѕ⌫ чnn

vmvvnu

snıun us:u‘u‘

)ow tlermaı mass kiın car

ระบบรถเตาไดร

บการพฒนาอยางมากในชวงทศวรรษทผ่

านมา ไดม

การแนะนำระบบ

รถเตาทม่ น

ำหนกเบา โดยมการเปลย

นแปลงโครงสรางรถเตาเพอ

ลดนำหนกดงน้

1. การเปลย

นแปลงโครงสรางชน

ลาง (Bottom layer) ของรถเตา โดยใชว้ สดทม่

ความเปนฉนวนสงและมน

ำหนกั

เบาเป็นแกนกลางของรถ (car core) ซ่งจะเป็นเส้นใยเกาลิน (kaolin wool) หรือคอนกรีตท่มีนำหนก้ เบา (lightweight

concrete) ที่มีความหลากหลายของส่วนที่หยาบ (aggregate) ขึ้นกับอุณหภูมิของการใช้งาน เช่น เวอร์มิคูไลท

(vermiculite), ชามอตตท่มีนำหนก้ เบา (lightweight chamotte) และปอซโซลาน (pozzolan)

2. การเปล่ยนแปลงโครงสร้างช้นบน (Top layer)

3. การเปล่ยนแปลงโครงสร้างการเรียงช้นงานบนรถเตา(Setting deck)

ส่งสำคญท่ส

ุดท่ต

้องตระหนกคือ การเปล่ยนแปลงคุณสมบต

ิของวสดุทนไฟ โดยการพฒนาใหม่ๆ จะคำนึงถึง

สภาวะในการใช้งาน, อายุการใช้งานที่นานขึ้น และการเลือกใช้วัตถุดิบและเนื้อดินที่มีคุณภาพแต่ราคาค่อนข้างต่ำ

เพ่อเป็นการลดต้นทุนในการผลิต นอกจากน้ย พลงงานอีกด้วย

งต้องคำนึงถึงการออกแบบเพ่อให้ได้รถเตาท่ม

ีน้ำหนกเบา และประหยดั

การทำให้วัสดุทนไฟมีคุณภาพสูงจะต้องทำให้มีความเป็นเนื้อเดียวกัน (homogeneity) ของวัตถุดิบ (raw materials), เน้อดิน (clay body) และผลิตภณฑ์ (products) ซ่งจะพิจารณาในเร่องของปจจยทางกายภาพ (physical

parameter) และการควบคุมกระบวนการเผา (firing process) เพ่อให้ได้คุณสมบต

ิทางแร่ตามท่ต

้องการ

คณสมบตท

จำเปนของวสดทนไฟทใ

ชในรถเตา

1. ความคงทนต่อแรงทางกลเม่อได้รบความร้อน (Thermal-mechanical stability)

2. ความทนทานต่อการกดกร่อน (Corrosion resistance)

3. ความทนทานต่อการเปล่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างฉบพลน (Resistance to thermal shock)

4. ความทนทานต่อแรงเค้นท่อุณหภมสงูิู (High thermal stress resistance)

ประเภทของวสดุทนไฟสำหรบระบบรถเตา จะถูกพฒนาบนพ้นฐานของคอรเดียไรท์ (cordierite) และมลไลท

(mullite) เพ่อให้มีความสามารถในการทนต่อการเปล่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างฉบพลน (Resistance to thermal shock)

และมีความสามารถในการรบแรงกดได้ดี โดยใช้แอนดาลูไซท(andalusite)เป็นวตถุดิบทุติยภูมิ (secondary material) ซ่งรถเตาแบบเดิมจะมีเพียงประเภทอิฐไฟรเคลย์ (Fireclay brick) และอิฐอลูมินา (Alumina brick) ท่ไม่มีคอรเดียไรท์ (cordierite)

41

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

)ow tlermaı mass kiın car

สำหรบอิฐรถเตาท่ใช้กนอย่ท่วไปในอตสาหกรรมเซรามกิุ (Conventional Kiln Car Construction) จะเปนอฐิ็

รถเตาท่มีนำหนก้ มาก ไมทนตอ่่ Thermal shock รบแรงกดหรอนำหนก้ื ไดนอย้้ ใชเชอ้้ เพลงในการเผาผลตภณิิ ฑมาก

เนื่องจากอิฐที่ใช้ก่อรถเตามีขนาดใหญ่และหนาทำให้ต้องสูญเสียความร้อนไปกักเก็บไว้ในตัวอิฐเป็นจำนวนมาก

ความรอนภายในเตาไหลเวยนไดไมด ในการเผาผลิตภณฑมากข้นึ

ี และมการสญเสยความรอนลงสพ่

นรถเตาในปรมาณสง

จงทำใหสน

เปลองพลงงาน

ดังนั้นในปัจจุบันจึงได้มีการนำ Know How จากประเทศเยอรมันเข้ามา เพื่อผลิตอิฐรถเตาประหยัดพลังงาน

(Low Thermal Mass Kiln Car Construction) โดยใช้อิฐคอร์เดียไรท์ (Cordierite) และมัลไลท์ (Mullite) เพื่อให้อิฐมีคุณ

สมบตท

ด่ ขน้

ตามทไี ดกลาวไวในขางตน

ประกอบกบโครงสรางรถเตาทม่

การออกแบบใหช

วยประหยดพลงงานไดด

ยงิ ขน้

ขอดของรถเตาประหยดพลงงานมดงน้

1.ช่วยลดต้นทุนการผลิต ในเรื่องของพลังงานเชื้อเพลิงที่ราคามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในปัจจุบัน

โดยปรมาณพลงงานทใี ชจะนอยลง เนอ

งจากความรอนภายในเตาเผามการไหลเวยนทด่

ี และมความสมำเสมอทวั ทงั เตา

ซงึ จะชวยใหระยะเวลาการขน ท่ใช้ในการเผาผลิตภณฑได้

ไฟ (heat up) สน

ลง และชวยลดความรอนทส่

ญเสยลงสพ่

นรถเตา จงชวยประหยดเชอ

เพลง

2.รถเตามีน้ำหนกเบา จึงช่วยประหยดแรงท่ใช้ในการดึงหรือดนรถเตาให้เคล่อนท่ ลูกปืนแตกได้อีกด้วย

และยงช่วยลดปญหา

3.ช่วยยืดอายุการใช้งาน เน่องจากอิฐท่ใช้เป็นคอรเดียไรท์ (Cordierite) และมลไลท์ (Mullite) ซ่งจะทนต่อ

Thermal Shock และ Refractoriness Under load ไดด ซ่อมบำรุงรถเตาเผาได้

ี ทำใหม

อายการใชงานทน

านขน้

จงชวยประหยดคาใชจ

ายในการ

ตวอยางรถเตาประหยดพลงงานสำหรบเตาอโมงค์ ของบรษิ ทั ภทรา รแฟรกทอรี จำกดั ทใี ชเผาวสดทนไฟ ทอ่ี ณหภมู ิ 1450 องศาเซลเซยส

รถเตาแบบเดมิ

รถเตาประหยัดพลังงานของ บริษัท ภัทรา รีแฟรกทอรี จำกัด สามารถลดน้ำหนกรถเตาลงจากรถเตา

รถเตาแบบเดม

รถเตาประหยดพลงงาน

แบบเดมไดถง 48% จงชวยลดปญหาลกู

ปนแตกเสยหาย และยงชวยปองกนความ

ร้อนท่ส

ูญเสียลงส่พ

้นรถเตาได

แบบจำลองรถเตาประหยดพลงงาน รถเตาประหยดพลงงาน

🟊หมายเหตุ : ขนาดรถเตา 1480x1985x654 mm นำหนกรถเตาแบบเดิม 2595 kg นำหนกรถเตาประหยดพลงงาน 1343 kg

42

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ตวอยางรถเตาประหยดพลงงานสำหรบเตาอโมงค์ (ปรบปรงใหม)่ ทใี ชเผาถวยชามเนอื พอรชเลน

)ow tlermaı mass kiın car

รถเตาแบบเดมิ

รถเตาแบบเดมิ

แบบจำลองรถเตาประหยดพลงงาน

รถเตาประหยดพลงงานสำหรบรถเตาอุโมงคท่ม

ีการปรบปรุงโครงสร้างให้สามารถกนความร้อนลงส่พ

้นรถเตา

ได้ดีย่งข้น และสามารถลดนำหนก้ รถเตาลงจากเดมไดถงึ้ิ 40% นอกจากนโ้ ครงสรางรถเตาแบบใหมถกออกแบบใหมีู้่้

inter locking เพ่อช่วยป้องกนการล่นไหลของอิฐบนรถเตาและลดปญหาการแตกหกของอิฐท่ขอบมุมรถเตาได้อีกด้วย

🟊หมายเหตุ : รถเตาขนาด 1764x1250x325 mm นำหนกรถเตาแบบเดิม 1040 kg นำหนกรถเตาประหยดพลงงาน 624 kg

ตวอยางเตาและรถเตาประหยดพลงงานสำหรบเตาชตเตลิ ทใี ชเผาถวยชามเนอื สโตนแวร์

รถเตาประหยดพลงงานสำหรบั

เตาชัตเติ้ล ที่ใช้ hollow blocks

แทนอิฐทนไฟท่ีมีน้ำหนกมาก ภายในใส่

ceramic fiber เพอ

ชวยในเรอ

งคณสมบต

การเป็นฉนวนความร้อนและการประ

รถเตาแบบเดม

หยัดพลังงานนอกจากนี้ยังมีการออกแบบให้ใช้ ceramic fiber ในส่วนของ ผนังเตา และส่วนของจมูกเตามีการออกแบบให้เป็น hollow block เชนเดยว กบรถเตาซึ่งสามารถลดน้ำหนักรถเตาและจมูกรถเตาลงจากแบบเดิมได้53% นอกจากนี้ยังช่วยลดการสูญเสียความร้อนสะสม และสามารถประ

หยดพลงงานได้5-10% เทียบกบรถเตาแบบเดิม

รถเตาประหยดพลงงาน

🟊หมายเหตุ - เตาขนาด2.5 m3 ใชงานจริงท่ี บริษทั

- รถเตาขนาด 1200x1800x300 mm

มศี ิลป์ เซรามิค จ.ลำปาง

- นำหนกรถเตาและจมูกเตาแบบเดิม 1500 kg

- นำหนกรถเตาและจมูกเตาประหยดพลงงาน 700 kg

- อางอิงขอมูลมาจาก ผศ.ดร. อนุชา พรมวงขวา

สถาบนวิจยและพฒนาพลงงาน มหาวิทยาลยเชยงใหม่

เตาประหยดพลงงาน

รถเตาประหยดพลงงาน จงเปนอกทางเลอกหนงึ ทจ

ะชวยลดการใชพลงงานเชอ

เพลงใหน

อยลงในยคทเี ชอ

เพลง

มราคาแพง เพอ

เปนการลดตนทุนในการผลิตและยงไดผลิตภณฑหลงเผาทม่

คุณภาพอกดวย

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal 43

ınv1nt nxuınx

t U`tM1cıUDcM :

uxsvsudxvwsnv

vst.. ssxuu wvxt

เปนขาวครกโครมกนพกใหญเรองความปลอดภยของภาชนะเซรามกิ

เนอ

งจากมการรายงานขาวการปนเปอ

นของสารพษิ

ในภาชนะเซรามกครงนนสงผลกระทบตอ

เนอ

สนคาเซรามกของจงหวดลำปางอยางมาก

งจากมการใชภาพประกอบเปนภาชนะเซรามกลวดลายไก่

อนเปนทร่ ก้

นทว

ไปวาเปนสนคาขน

ชอของจงหวดลำปาง

จากการสอบถามบรรดาผผลต และจำหนาย

พบวาขาวครง

นน้

สนคาเซรามกในจงหวดลำปาง

สงผลกระทบโดยตรงตอยอดการขาย ซง

หลงจาก

นนทางกรมวทยาศาสตรการแพทย์ ไดเขามาทำการสำรวจ เกบตวอยางภาชนะ เซรามกไปทำการทดสอบ

และมการแถลงขาวอยางเปนทางการ

เพอยนยนวาสนคาเซรามก

ของจงหวดลำปาง มความปลอดภยตอผบรโภค

44

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ภาพท่ี 1-1 ใบCertificate แสดงขอบขาย

การไดร้ บการรบรองของ

หองปฏบตการเซรามกิ

ศูนยพฒนา

อุตสาหกรรมเซรามกิ

ในคร้งน้นศูนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามกิุ ซงเปนหนวยงานทสงเสรมและสนบิ่ี่่็ึ่ สนนุ อตสาหกรรมเซรามกิุ

มีห้องปฏิบติการเซรามกทใหบรการการวเคราะหทิิ้ี่ิ ดสอบมากมายหลายรายการ หนงในนน้ึ่ คอื การทดสอบปรมาณิ

ตะกวั ละแคดเมยมทป

นเปอ

นอยใู นภาชนะเซรามกและแกว

โดยใชเครอ

งอะตอมมกแอบซอรปชนสเปคโตรโฟโตมเตอร์

(Atomic absorption spectrophotometer) ย่ห

้อ Perkin Elmer ร่น

3100 ซ่งการทดสอบน้ทางห้องปฏิบต

ิการเซรามิก

ของศูนยได้รบการรบรองมาตรฐาน มอก. 17025 - 2548 เป็นท่เรียบร้อยแล้ว จึงได้เข้ามามีส่วนร่วมในการรบประกัน คุณภาพของผลิตภัณฑ์เซรามิกลำปาง โดยการจัดโครงการสุ่มตัวอย่างภาชนะเซรามิกชนิดเคลือบที่ใช้กับ

อาหารเพ่อทำการทดสอบปริมาณตะก่ว และ แคดเมยมทล่ี ะลายจากภาชนะ เพอ่ การนโ้ ดยเฉพาะ

45

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ภาพท่ี 1-2

ใบ Certificate แสดงขอบขายการไดร้ บ การรบรองของ

หองปฏบตการเซรามกิ

ศูนยพฒนา

อุตสาหกรรมเซรามกิ

พูดถึงการได้รบการรบรองมาตรฐานห้องปฏิบต

ิการทดสอบ หรือเป็นท่รี ้จ

กกนในช่อ

มาตรฐาน มอก. 17025

หรอ

ISO/IEC 17025 เปนมาตรฐานวาดวยการรบรองความสามารถ ของหองปฏบ

ตการ ซงึ ปจจบ

นเปนมาตรฐาน มอก.

17025 - 2548 รายละเอยดเพม

เตมเกย

ว กบความรด้

านมาตรฐาน สามารถหาอานไดจากเวบไซตของสำนกงาน มาตร

ฐานผลิตภัณฑ์ อุตสาหกรรมที่ www.tisi.go.th ซึ่งในส่วนของห้องปฏิบัติการทดสอบของศูนย์นั้นขอรับรอง ใน

นามห้องปฏิบต

ิการเซรามิก ได้ผ่านการรบรองความสามารถของห้องปฏิบต

ิ การของรายการทดสอบอ่นๆ นอกเหนือ

จากการทดสอบปรมาณตะกวั และแคดเมยมอก

3 รายการ ไดแก่ การทดสอบการหดตว

การดดซมนำ

และการทดสอบ

การรานตวตามมาตรฐาน ท่ระบุไว้ในใบรบรอง ตามภาพท่ี 1-1 และ 1-2

46

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ตารางท่ี 1 มาตรฐานปรมาณตะกวั ในภาชนะเซรามกประเภทตางๆ
ประเภท	เกณฑกำหนดสูงสุดของปริมาณตะก่วั (Pb)
	มอก.ประเทศไทย)	FDA (อเมริกา)	BS (ยุโรป)
ภาชนะแบบก้นต้ืน	0.8 mg/dm2	3 mg/L
ภาชนะแบบก้นลึกขนาดเล็ก	2 mg/L	2 mg/L
ภาชนะแบบก้นลึกขนาดใหญ่	1 mg/L	1 mg/L
ถ้วยเคร่ืองด่ืม	0.5 mg/L	0.5 mg/L
ขอบของถ้วยเคร่ืองด่ืม	4 mg/L	4 mg/L

ท่ีมา: http://www.nstda.or.th/th/index.php?option=com_content&task=view&id=497&Itemid=66

ตารางท่ี 2 มาตรฐานปรมาณแคดเมยมในภาชนะเซรามกประเภทตางๆ
ประเภท	เกณฑกำหนดสูงสุดของปริมาณแคดเม่ยม (Cd)
	มอก.602-2546(ประเทศไทย)	ASTM C927.80 (อเมริกา)	BS 6748 (ยุโรป)
ภาชนะแบบก้นต้ืน	0.07 mg/dm2	-	0.07 mg/dm2
กาชนะแบบก้นลึกขนาดเล็ก	0.5 mg/dm3	-	0.3 mg/dm3
ภาชนะแบบก้นลึกขนาดใหญ่	0.25 mg/dm3	-	0.1 mg/dm3
ขอบของถ้วยเคร่ืองด่ืม	0.4 mg/dm3	0.4 mg/dm3	-

ท่ีมา: http://www.nstda.or.th/th/index.php?option=com_content&task=view&id=497&Itemid=66

โครงการสมตวอยาง

ภาชนะเซรามกชนดเคลอบเพอ

ทำการทดสอบปรมาณตะกว

และแคดเมยม

โครงการนี้เกิดขึ้นเนื่องมาจากผลกระทบของข่าวการปนเปื้อนของสารตะกั่ว และแคดเมียมในภาชนะ เซรามิก ซ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่ออุตสาหกรรมเซรามิกลำปาง ถึงแม้จะ ได้มีการแถลงข่าวยืนยนความปลอดภยั

ของเซรามิกลำปางโดยกรมวิทยาศาสตรการแพทย์ และรายงานผลการทดสอบจากห้องปฎิบติทโ่ รงงานเซรามกยอมิ

รับเพื่อให้ข้อมูลแก่ผู้บริโภคไปแล้วนั้น จากการทดสอบที่ผ่านมาของห้องปฏิบัติการเซรามิกยืนยันได้ว่าผลิตภัณฑ์

เซรามกลำปางทไี ดสม

ตวอยางจากโรงงาน และทองตลาดผานเกณฑมาตรฐานทก

ำหนดไว้ (ตารางท่ี 1 และตารางท่ี

2) แต่เพ่ือเป็นการเฝ้าระวงศูนยจึงได้จดโครงการสมตุ่ วอยางภาชนะเซรามกิ่ ชนิดเคลือบทใช้ี่ กบอาหารเพื่อทำการ

ทดสอบ ปรมาณตะกวั และแคดเมยมทล

ะลายจากภาชนะโดยไมค

ดคาบรการในการทดสอบ (ปกตการทดสอบปรมาณ

ตะกวั และแคดเมยมมคาบรการ 1,000 บาทตอตวอยาง) โดยมรายละเอยดของโครงการแสดงดงตารางท่ี 3 ซึงโครงการ

นี้ได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง มาเป็นเวลาหลายเดือนแล้ว ภาพกิจกรรม และตัวอย่างบางส่วนที่ผ่านการทดสอบ

แสดงดงภาพท่ี 2, 3, 4, 5

47

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ตารางท่ี 3 รายละเอยดของโครงการสมุ ตวอยางฯ
เปาหมาย	ชนิดของตวอย่าง (ตามการตกแต่ง)	เกณฑกำหนดของ ตวอย่างทดสอบ	ระยะเวลา ในการทดสอบ	ประเภท ของภาชนะ
1. ทำการทดสอบ	1.เคลือบใส	1.จำนวน 12 ช้ิน	5 วนั ต่อ	1. ภาชนะแบบลึก ขนาดเล็ก
ตวอย่างจากโรงงาน	2.เคลือบสี	ต่อ 1 ตวอย่าง	1 ตวอย่าง	Hollowware Small, ความลึก
เซรามิก	3.เขียนลาย	2.ชนิดของเคลือบ		> 25 มม. ปริมาตร < 1.1 ลิตร
ในจงหวดลำปาง	ใต้เคลือบ	สี การตกแต่ง		2. ภาชนะแบบลึก ขนาดใหญ่
จำนวน 4 โรงงาน	4.เขียนลาย	และเน้ือผลิตภณฑ์		Hollowware Large, ความลึก
ต่อเดือน	บนเคลือบ/	เป็นชนิดเดียวกนั		> 25 มม. ปริมาตร > 1.1 ลิตร
(1 ตวอย่าง)	สต๊ิกเกอร์	3.ผลิต Lot.		3. Drinking Rim (ภาชนะท่ีต้อง
		เดียวกนั		สมผสกบขอบปากภาชนะ)
				4. ภาชนะแบบแบน Flatware,
				ความลึก < 25 มม.
				5. ภาชนะแบบแบน Non-Fillable
				Flatware, ความลึก < 25 มม.

หมายเหตุ ประเภทของตวอยาง ตามมาตรฐานผลิตภณฑอ์ ุตสาหกรรม วิธทดสอบตะกวั และแคดเมยมทละลายจากภาชนะเซรามกิ

ภาชนะเซรามิกแกว

และภาชนะแกวทใี ชก

บอาหาร : มอก. 32 – 2546

ภาพที่ 3 สีที่ใช้ในการเขียนลวดลาย

ภาพที่ 2

การปฏิบัติการเชิงรุก ในการเข้าเก็บตัวอย่างที่โรงงานเซรามิก

ภาพท่ี 4

การเขียนลวดลาย บนชิ้นงานเซรามิกที่อาศัยทักษะ ของพนักงานท่มี ีประสบการณ

48

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ภาพท่ี 5 ผลตภณฑบางสวนของโครงการสมตวอยางฯ

บทสรปุ

จากการทดสอบทผ่ี านมาพบวา่ ผลตภณฑเซรามกลำปางผานเกณฑมาตรฐาน ทกี ำหนด ไว้เป็นการยืนยนให้แก่ผู้บริโภคได้ว่าผลิตภณฑเซรามิกลำปาง (อ้างอิงตามประเภทของตวอย่าง ทผ่ี านการทดสอบ) มความปลอดภยตอผบู รโภคและผานเกณฑมาตรฐานในการสงออกไปยงตาง ประเทศ ท้งน้การท่หี ้องปฏิบตั ิการเซรามิกของศูนยได้รบการรบรองมาตรฐาน มอก.17025-2548 อนเป็นมาตรฐานสากลเป็นท่ยอมรบในระดบโลก สามารถดูได้จากตรารบรอง ท่ปรากฏในใบราย งานผลซงึ ตางชาตยอมรบชวยใหลดคาใชจ้ ายในการทดสอบซ้ำ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่ง ขันในตลาดโลกได้ หากท่านใดสนใจเข้าร่วมโครงการหรือทำการทดสอบสามารถติดต่อได้ท่ี งานวเคราะหทดสอบ ศูนยพ์ ฒนาอุตสาหกรรมเซรามกิ โทรศพท์ 0 5428 1884-5 โทรสาร 0 5428 1885 ในวนั /เวลาราชการ

49

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ns. uun 1tuxuns

M1cfßtfucDıf1

Uu ncıbLcnC0/die/ite ßLßnMUllite

fu การเผาผลิตภัณฑ์เซรามิกชนิดต่างๆ ไม่ว่าจะ เปนถวยชาม, ลูกถวยไฟฟา, สุขภณฑ, กระเบองหลงคา, ของ

ที่อุณหภูมิสูง เพราะซิลิคอนคาร์ไบด์จะมีความแข็งแรง ทอ่ ุณหภมสงดกูิู วาท่อุณหภมปกติู ิ ดงนนจงสามารถทำใหบาง

ตกแต่งและอื่นๆ ถ้าเป็นการเผาในเตา Shuttle และ ในเตา ลงได้ทำให้น้ำหนักของ Kiln furniture ลดลงได้แต่ข้อเสีย

อุโมงค์ (Tunnel kiln) นั้นจำเป็นจะต้องใช้อุปกรณ์ที่ช่วย

ของซิลิคอนคารไบด์ คอราคาสูงกวาเนอ

คอรเดยไรท-์ มลไลท

รองรบชน

งานไมว่ าจะเปนแผนรองเผา ขาตง้

อุปกรณsupport

และมค

าสมประสทธก

ารขยายตวเนอ

งจากความรอนสงกวาทำ

ซงึ เรามกจะเรยกรวมกนวา

Kiln furniture ซงึ คณสมบต

ของ Kiln

ใหค

าความทนการเปลยี นแปลงอณหภม

โดยเฉยบพลนจะตำกวา่

furniture ทด่ นน

คอตองทนอณหภม

สงมากโดยไมเปลย

นรปราง

เนื้อคอร์เดียไรท์-มัลไลท์ แต่ผู้ผลิตแผ่นซิลิคอนคาร์ไบด์ลด

สามารถรับน้ำหนักได้ดีแม้เป็นการรับน้ำหนักที่อุณหภูมิสูง ปญหาการแตกราวลงโดยทำเปนชอง Slit ไวใน แตละดาน ของ

(Refractoriness under load) สามารถทนการเปลย

นแปลง

แผนเพอ

ชวยเรอ

งปญหาการเกิด Spalling นอกจากนป้

ญหา

อุณหภูมิโดยเฉียบพลันได้ดี (Good thermal shock

อกอยาง ของเนอ

ซิลิคอนคารไบดค

อยงมโอกาสเกิดซิลิกาขน้ึ

resistance) มีค่าการนำความร้อนต่ำ ซึ่งในปัจจุบัน นี้วัสดุที่นำมาทำ Kiln furniture สำหรับงานอุตสาหกรรม เซรามิกแบบดั้งเดิมนั้นจะมีหลักๆอยู่ด้วยกันสองชนิดคือ เนื้อซิลิคอนคาร์ไบด์ และเนื้อคอร์เดียไรท์-มัลไลท์ ซึ่งมีข้อ ดีข้อเสียแตกต่างกันไป เนื้อซิลิคอนคาร์ไบด์นั้นจะรับ น้ำ

ที่ผิวของชิ้นงานซึ่งจะมีลักษณะเป็นแผ่นฟิล์มสีขาวขุ่นที่ผิว สาเหตุเกิด เนื่องมาจากวัตถุดิบที่นำมาผลิตหรือเกิดจาก การเผา หรือปริมาณเนื้อแก้วที่อยู่ในซิลิคอนคาร์ไบด์ ซิลิกา ที่เกิดขึ้นบนผิวของซิลิคอนคาร์ไบด์นี้จะทำให้ความแข็งแรง ลดลง และเศษซิลิกาอาจหลุดลอนแลวปลิวไปติดกบชินงาน

หนักของผลิตภัณฑ์ได้มากกว่า โดยเฉพาะการรับน้ำหนัก

ทเี ราตองการเผาทำใหเกิดตำหนิขน

ทผ่

ิวของผลิตภณฑได

50

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

สำหรบเนอ

คอรเดยไรท-์ มลไลทนน้

เปนวสดุทเี หมาะ ในการทำเปน

Kiln furniture เนอ

งจากมข

อดในเรอ

งความทน

ทานทอ่

ุณหภูมิสูงของ Mullite และคา

COE ทต่

ำมากของ Cordierite ทำใหเกิดเปนผลิตภณฑทท

น Thermal shock ไดด

และรบนำหนกทอ่

ุณหภูมิสูงไดด

ี ซงึ เปนการผสมผสานกน

ระหวางขอดของเฟสทงั สองสวนทม

ารวมกนเปนเนอ

เดยวกนั

C0/die/ite (ncıbLcn)

สูตรเคมคอ 2MgO2Al2O35SiO2 มี MgO 13.7% Al2O3 34.9% SiO2 51.4%

เปนชอ

ของนกธรณวี ทยาชาวฝรงั เศส Pierre Louis.A. Cordier (1777 -1861). คอรเดยไรทในธรรมชาตนน

เปนแรทหา

ยากมาก เน่องจากอุณหภูมิท่เกิดคอรเดียไรทน

้นแคบมาก ดงน้นคอรเดียไรทท

่ใช้ในอุตสาหกรรมน้นจะถูกสงเคราะหข

้นมาจาก

วัตถุดิบต่างๆ เช่นดินดำ,ดินขาว,Grog,Molochite,Talcum,Magnesite ดังนั้นควรทำความเข้าใจด้วยว่าผงคอรเดียไรท์ ที่เราซื้อมาใช้นั้นมาจากขั้นตอนการสังเคราะห์ทั้งสิ้น แม้ว่าข้างถุงจะเขียนว่าคอร์เดียไรท์ก็ตามแต่ก็ไม่ได้หมายความ ว่ามนถูกขุดข้นมาจากเหมืองเหมือนอย่างดินหรือเฟลดสปาร์

คุณสมบต

ิท่สำคญของคอรเดียไรทค

ือมีค่าสมประสิทธก

ารขยายตวเน่องจากความร้อน (COE) ต่ำมาก ~ 1.5-2x10-6

1/ oC จึงเหมาะอย่างย่งสำหรบการนำมาใช้ทำแผ่นรองเผาสำหรบเซรามิก เน่องจากจะต้องมีการเปล่ยนแปลงของอุณหภูมิใน

ระหว่างการเผาและช่วงการเย็นตว ซง่ คอรเดยไรทจี ะมความทนทานตอการเปลย่่ี นแปลงของอณหภมโดยเฉยบพลนีิูุ ไดดี้

คอรเดียไรทมีจดหลอมตวุ ท่ี 1460 oC ความถวงจำเพาะ่ 2.6 g/cc

51

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

MUllite (ßLßn)

สูตรเคมคอ

3Al2O32SiO2 มี Al2O3 72% SiO2 28%

ในธรรมชาติแร่มลไลทม

ีพบได้น้อยมากดงน้นมลไลทส

่วนใหญ่จึงมาจากการสงเคราะห์ มลไลทสามารถสงเคราะหได

จากวตถุดิบท่ประกอบไปด้วย Al2O3 และ SiO2 ได้แก่ ดินขาว, ดินดำ, อลูมิน่า, วตถุดิบท่เป็น SiO2 ได้แก่ ทราย, Quartz, แกลบ, ไดอะตอมไมท์, ซิลิกาเจล มีค่าความถ่วงจำเพาะอยู่ที่ 3.2 g/cc มีจุดหลอมตัวสูง (~1870 oC) มีความทนทานต่อการ

เปล่ียนแปลงอุณหภูมิโดยเฉียบพลน มีค่า COE ปานกลาง~5x10-6 1/ oC ซึ่งสูงกว่าคอร์เดียไรท์มากแต่ถ้าเทียบกับเซรามิก

เน้ออ่นๆก็ถือได้ว่ามีค่า COE ไม่ถึงกบสูงมากนก มความทนทานตอแรงกดเปนเวลานานๆไดสงู้็่ี มความทนทานตอสารเคมสงูี่ี

มีการนำความร้อนต่ำ (รายละเอียดของมลไลทจะนำมาเขียนถึงในฉบบหน้าครบ)

วตถด

บทน

ำมาใชในการผลตคอรเดยไรท-์ มลไลท

ดนดำ

ดินดำที่นำมาใช้ในการผลิตเนื้อคอร์เดียไรท์นั้นจะต้องเป็นดินที่มีความเหนียวที่ดีและมีค่าความทนไฟค่อนข้างสูง ซึ่งควรจะมีสัดส่วนของ Al2O3 อยู่ในปริมาณที่มากกว่าดินดำปกติ และควรมีค่า %Alkali ทั้ง Na2O และ K2O ต่ำมากๆ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเนื้อแก้วขึ้นภายในเนื้อคอร์เดียไรท์หลังเผาเพราะเนื้อแก้วที่เกิดขึ้นในแผ่นรองเผา จะทำให้แผ่นรอง เผาอ่อนตวลงในขณะเผาท่ีอุณหภูมิสูงจนทำให้แผ่นรองเผาแอ่น (Bending) และไม่สามารถใช้งานได้ในท่ีสุด จุดประสงคใน

การใชงานดนดำกเพอตองการความเหนยวเพอใหสามารถขน

รปไดทงั แบบ Press และ Extrude รวมทงั ตองการ Al2O3 และ SiO2

จากองคประกอบของดินเพ่อให้เกิดเฟส Mullite ข้นึ

ดนขาว

ควรจะมีสดส่วนของ Al2O3 อย่ในปริมาณท่มากกว่าดินขาวท่ใช้งานปกติ และควรมีค่า %Alkali ท้ง Na2O และ K2O

ต่ำมากๆ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเนื้อแก้วขึ้น การที่ใส่ดินขาวลงไปแทนที่ดินดำบางส่วนเพื่อต้องการลด %การหดตัวหลังอบ แห้งของชิ้นงานให้มีการหดตวน้อยที่สุด เน่ืองจากถ้ามี%การหดตวสูงจะทำให้เกิดปญหารอยร้าวเล็กๆท่ีขอบของช้ินงานก่อน เผาได้

Molochite

ทำมาจากดินขาวที่ผ่านการเผาที่อุณหภูมิสูงโดยนำมาบดและทำการคัดขนาดมีองค์ประกอบของออกไซด์โดย ประมาณคือ Al2O3 42% SiO2 54.5% Fe2O3 <1% Na2O/K2O <2%สำหรบเฟสในเน้อของ Molochite น้นประกอบด้วย Mullite

55% Amorphous silica 45% มคา COE 4.5x10-6 1/ oCและคา ความถวงจำเพาะ 2.7 คาความทนไฟอย่ท่ี PCE 34-35 (~1750-

1770 oC) จุดประสงคในการเติม Molochite ลงไปในสูตรเน้อดินก็เพ่อให้เกิดเฟสของมลไลทข

Kyanite

้นภายในเน้อของแผ่นรองเผา

สูตรเคมี Al2O3SiO2มี Al2O3 62.9% SiO2 37.1%มี Polymorphism คือ Silimanite, AndalusitePCE 36-38 ถ.พ 3.5-

3.7 Hardness 4-5 แหล่งท่พบมากอย่ท่ี บราซล,ิ อนเดย,ีิ อเมรกาิ , เซอรเบย,ี รสเซย,ี จนี Kyanite มกใชในอตสาหกรรมวสุ้ ดทนุ

ไฟเป็นส่วนใหญ่ Kyanite น้นจะมีการขยายตวขณะเปล่ียนเฟสไปเป็น Mullite สูงซ่ึงการขยายตวน้นก็จะข้ึนอยู่กบขนาดของ

อนภาคของตว

Kyanite เอง ถาอนภาคมขนาดใหญก

จะทำใหเกดการขยายตวสงขน

ดวย ดงนน

ถาจะนำ Kyanite ไปทำวสดทนไฟ

ท่เป็น Brick น้น ต่อไปครบั

ควรทำการ Calcine Kyanite ก่อนสำหรบรายละเอียดของแร่ในกล่มน้ท

้งสามตวจะนำมา เขียนถึงในโอกาส

52

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

Magnesite

สูตรเคมี MgCO3 มี MgO 47.8 % CO2 52.2 %ความถ่วงจำเพาะ ~3.0 ความแข็ง 4มกเกิดอย่รู ่วมกบ

Ca,Mg(CO3)2) และหินปูน การใช้งานในอุตสาหกรรมเซรามิก

• ใช้ในอุตสาหกรรมวสดุทนไฟ แผ่นคอรเดียไรท์

• ใช้ทาแผ่นรองเผา

• ใช้ในเคลือบกระเบ้องเซรามิก

• ใช้ทำเคลือบหลงกระเบ้องไม่ให้ติด Roller

โดโลไมท์

• MgO เป็นตวเติมเพ่อปรบคุณสมบต

ิของ New ceramic หลายชนิด

Talcum

สูตรเคมี 3MgO4SiO2 H2O 64%SiO2 31%MgO 5%H2O ความถ่วงจำเพาะ~ 2.7 ความแข็ง 1 โครงสร้างผลึก แบบ T:O:T สลายน้ำในโครงสร้างผลึกที่ 900oC เกิดการบวมน้ำ (Swelling) ทำให้น้ำดินเกิด Thixotropic (รายละเอียดอ่านได้ในวารสาร เซรามิกฉบับที่ 27 มกราคม-เมษายน 2551) การเติมทัลคัมลงไปในสูตรสำหรับทำเนื้อ

คอรเดียไรทก

็เพ่อต้องการปริมาณของ MgO และ SiO2 จากทลคม

กระบวนการผลติ

Kiln furniture

การเตรยมเนอ

ดินสำหรบการผลิตแผนรองเผาเนอ

คอรเดยไรทนน

มการเตรยมไดหลายแบบขน

กบกระบวนการขน

รูปไดแก

1.การเตรียมแบบเปียกและทำให้เป็นเม็ดดิน โดยใช้ Spray dryer ใช้สำหรบการข้นรูปแบบอด (Pressing)

2.การเตรยมแบบเปยกและกำจดนำบางสวนโดยใช้ Filter press ใชสำหรบการขน

รปแบบรด

, จก

เกอร,์ Roller head machine

3.การเตรียมแบบแห้ง ใช้สำหรบการข้นรูปแบบอด (Pressing)

ซึ่งโรงงานผู้ผลิตรายใหญ่ในประเทศไทยที่มีอยู่ด้วยกัน 3 ราย คือบริษัทสยามเอ็นจีเคเทคโนเซอรา จำกัด,

บริษทอิเมอร่สคิลนเฟอรน

ิเจอร์ (ประเทศไทย) จำกด

และบริษทภทรารีแฟรกทอร่ี จำกด

ก็มีกระบวนการผลิตท่แตกต่างกนไป

ข้นกบเคร่องจกรท่แต่ละท่มีอยร่ วมทง้ ลกษณะของผลตภณิ ฑ์

การเตรยมแบบเปยกและทำใหเปนเมดดน

โดยใช้ Spray dryer สำหรบการขน

รูปแบบอด

เริ่มต้นจากการนำวัตถุดิบที่จะใช้ในการผลิตเนื้อดินมาตีผสมให้เข้ากัน โดยใช้ High speed blunger โดยตีดินดำ

และดนขาวใหแตกตวเปนสลปกอนแลวจงเตม

Molochite ขนาดตางๆลงไป แลวจงเตม

Magnesite หรอทลคม

(ขน

อยก่

บสตรทใี ช)

การเตรยมนำดนจะไมใชการบดดวยหมอบด เนอ

งจากเราตองการคาขนาดของอนภาคทแ

ตกตางกนไปของ Molochite เพอ

ชวย

ในเร่องคุณสมบติทเ่ กย่ วของกบ้ ความทนไฟและการทนตอการเกดิ่ Spalling เมอ่ กวนวตถดบทกอยางจนเขากนุ้่ิุ ดแลวจงึ้ี Pump

ไปรอการ Spray ซ่ึงควรมีการ Aging น้ำดินในช่วงกระบวนการน้ีก่อนอย่างน้อย 6-8 ช่วโมงเพ่ือให้ดินมีความเหนียวท่ีดีข้ึน

แลวจงผาน Piston pump เพอ

เขาสู่ Spray chamberไปทำการระเหยนำตอไป หลงผานการ Spray กจะไดเมดดนทม่

ลกษณะเปน็

Granule ลกษณะกลมคล้ายโดนท มการควบคมความชนุ้ี ตามทก่ ารขน้ รปตองการู้ ซง่ อยใ่ นชวง่ 8-10% ขน้ กบปรมาณดนดำิิ

ในสูตรและค่าการกระจายตัวของขนาดอนุภาค (Grain size distribution) หลังจากได้ผงดินแล้วจะต้องนำผงดินไปหมัก เพ่อให้เกิดความสม่ำเสมอของความช้นอย่างน้อย 24 ช่วโมง แล้วจึงนำไปข้นรูปโดยใช้เคร่องอดไฮโดรลิก (Hydraulic pressing machine)

53

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

Roller head machine

แผน Cake ทีไดจากการทำ Filter press Extrude batt

การเตรยมแบบเปยกและกำจดนำบางสวนโดยใช้ Filter press สำหรบการขนรปแบบรด

เรม

ตนจากการตกวนผสมวตถด

บตางๆใหเปนนำสลป

แลวจงนำไปผาน Filter press หลงจากนน

จงนำ Cake ทไี ดไปผาน

Pug mill เพอ

ผสมใหเนอ

ดนมความชน

สมำเสมอขน

เนอ

งจากความชน

ในจดตางๆของ Cake อาจไมเทากน

แลวนำไปเขา

Extruder

เพื่อทำการขึ้นรูปต่อไป โดยอาจจะขึ้นรูปจากเครื่อง Extrude เลย ซึ่งจะต้องมีการออกแบบหัว Die ให้ได้ลักษณะตามที่เรา

ตองการเชนเสาทรงกระบอก หรอแผนรองเผา หรออาจจะรดมาใหเปนแทงแลวนำไปตดเพอ

สงไปขน

รปแบบ Jigger หรอ

Roller

head ต่อไปในกรณีท่ต

้องการข้นรูป Kiln furniture สำหรบรองเผาจาน หรือผลิตภณฑท่ม

ีรูปทรงพิเศษ

การเตรยมผงดนแบบแหง (Dry process)

เป็นกระบวนการเตรียมเนื้อดินแบบแห้ง โดยไม่ต้องอาศัยการบดวัตถุดิบให้เป็นสลิปก่อนแต่จะอาศัยการบดโดยใช้ เครื่องจักรที่เป็นแบบแห้งทั้งหมด และมาเติมน้ำลงไปเล็กน้อยเพื่อช่วยในการขึ้นรูปเริ่มจากการบดย่อยวัตถุดิบ แล้วนำมา

ช่งตามสูตร ใส่ลงไปใน Dry pan mill, Dry mixing, Muller mill, Edge runner เพ่อผสมให้เข้ากน แลวเตมนำหรอื้ิ้ Binder

อื่นๆลงไปเล็กน้อย การเตรียมเนื้อดินโดยวิธีการนี้จะใช้ผงคอร์เดียไรท์ที่ผ่านการสังเคราะห์มาแล้วหรือ Chamotte ของ

ผลิตภณฑท

่เป็นเน้อคอรเดียไรทต

่างๆเช่น แผ่นรองเผาท่เป็นของเสีย, Honey comb ท่ม

ีตำหนิแล้วนำมาบดให้ได้ความละเอียด

ตามทต่

องการเนอ

งจากวาการผสมแบบแหงนว้ี ตถดบ

ตางๆทน

ำมาผสมจะมความเขากนไดน

อย กวาการบดเปยกหรอการผสม

แบบเปียก ดงน้นถ้านำวตถุดิบต่างๆมาใช้การผสมแบบแห้งอาจจะได้เฟสของคอรเดียไรทท่ไมสมำเสมอได่่ ้

Muller mill Edge runuer mill

54

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

Dry mixing machine

Dry pan mill

การเรยงแบบตงั เผา

การขนรปผลตภณฑ

หลงจากกระบวนการเตรยมเนอ

ดนแลวจงนำเนอ

ดนทไี ดไปขนรป

โดยกระบวนการขน

รปนน

จะขน

กบประเภทของเนอดน

ท่ีเตรียมข้ึน ในกรณีท่ีเป็นเนื้อดินแบบแห้งท้งจากกระบวนการ Spray dryer หรือ Dry process จะใช้การข้ึนรูปแบบอดโดย ใช้เคร่องอดแบบไฮโดรลิกหรือบางโรงงานก็ยงมีการใช้ Friction press อยู่ โดยท่อาจเป็นการข้นรูปเป็นแผ่น Slab ธรรมดาหรือ Mould อาจมีการออกแบบให้สามารถรองรับผลิตภัณฑ์ชนิดพิเศษที่ต้องการแผ่นรองเผาที่สามารถรองตำแหน่งต่างๆของ

ช้นงานได้ เช่นการเผาพวกกระเบ้องหลงคาท่ม

ี Profile ท่ซ

บซ้อนหรือพวกครอบหลงคาหรือสุขภณฑบางแบบ

ส่วนการเตรียมเน้ือดินแบบก่ึงเปียก (Semi wet process) จะใช้สำหรบการข้ึนรูปแบบ Extrude เพื่อใช้สำหรบการ ผลิตแผ่นรองเผาแบบรีด (Extrude batt) ซึ่งข้อดีของแผ่นรองเผาแบบ นี้คือจะมีความแข็งแรงดีกว่าแผ่นรองเผาที่ขึ้นรูป ด้วยการอดแบบและช่วยลดปริมาณ Gas consumption เน่องจากแผ่น Extrude batt จะมีรูตรงกลางแผ่นทำให้ลดน้ำหนกของ

แผ่นรองเผาลงไปได้ นอกจากการข้นรูปแบบExtrudeแล้ว เน้อดินชนิดน้ย ได้อีกด้วย

งใช้สำหรบการข้นรูปแบบ Jigger หรือ Roller head

แผนรองเผาเนอ

คอรเดยไรทชนดตางๆ

ภาพตำหนรอยราวและจุดเหลกทผ่

วชน

งาน

Grooved batt

แผนรองเผาเนอื คอรเดยไรทชนดตางๆ

Perforated batt

55

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

การอบแหงและการเผา

เมื่อผ่านกระบวนการขึ้นรูปแล้วก็จะถึงกระบวนการที่สำคัญคือขั้นตอนของการอบแห้ง สำหรับชิ้นงานที่ขึ้นรูปด้วย

Extrude นน

จะม%

นำอยภ

ายในชน

งานสงประกอบกบมด

นดำในสตรอยป

รมาณมากเน่ื องจากตองการความเหนยวสำหรบการ

ข้นรูปดงน้นในระหว่างการอบจะเกิดการหดตวของช้นงานอย่างมาก ซ่งต้องระวงในข้นตอนของการอบแห้งให้ดีโดยเฉพาะ ตรง จุดวิกฤตของการอบแห้งมิฉะน้นจะเกิดปญหาการแตกร้าวของช้นงานได้

สำหรับขั้นตอนการเผานั้นจะมีทั้งเผาโดยใช้ Shuttle kiln และ Tunnel kiln ซึ่งในขั้นตอนนี้สิ่งที่ต้องคำนึงถึงคือ เทคนิคการเรียงของเข้าเตาเผา เพ่ือป้องกนไม่ให้แผ่นรองเผาบิดเบ้ียว ขณะทำการเผาหรือเกิดการแตกร้าวจากการกดทบกนั ของช้นงานนอกจากน้เทคนิคในการเรียงเผา ท่เหมาะสมก็จะช่วยให้เผาช้นงานได้จำนวนมากข้นทำให้ประหยดค่ากาซ ใน การ

เผาได้มาก โดยถ้าเป็นแผ่นรองเผาขนาดเล็กจะใช้การเรียงเผาแบบซ้อนกน แตถาเปนแผนรองเผาขนาดใหญ่่็้่ (มากกวา่ 40 cm.

ขึ้นไป)จะใช้การเรียงแบบตั้งโดยจะมีอิฐทนไฟเรียงประกบด้านนอก ส่วนในระหว่างแผ่นก็จะใช้แผ่นรองเผาที่เผาแล้ว

ทเี ปนตำหนมาวางขน

ไวในระหวางแผนเพอ

ปองกนการบดเบย

วในระหวางการเผา อณหภม

ในการเผาจะอยใู นชวง 1300-1350 oC

ซ่งเป็นช่วงท่มีการเกดเฟสของคอรเิ ดยไรทไี ดดทส่ี้ ุด

เมอ

ผานขน

ตอนการเผาแลวกจะนำไปคดเลอกเพอ

แยกแผนรองเผาทม่

ตำหนออกไป โดยตำหนทพ

บบอยคอราวทขอบ

ราวทร่ี ม

จดเหลกอยท่

ผ่ วหนา

บดเบย

ว โกง่ -แอน

ขนาดมความผนแปรสง

หลงจากการคดของตำหนออกไปแลวกจะมการ เคลอบ

ผิวด้วยเอนโกบท่ประกอบไปด้วยดินขาว และอลูมิน่า เพ่อช่วยป้องกนเวลามีเคลือบไปติดกบแผ่นรองขณะเผา

การใชงานแผนรองเผากบการเผาสุขภณฑ์ การใชงานแผนรองเผากบการเผาสุขภณฑ

การใชงานแผนรองเผาเนอ

คอรเดยไรท-์ มลไลทนน

จะขน

อยก่

บขนาดของชน

งานทเี ราตองการจะเผา และลกษณะพเศษ

ของช้ินงาน เช่น Groove batt จะใช้สำหรบการเผากระเบ้ือง หรือผลิตภณฑท่ีตองการความสมำเสมอของความรอนทง้้่้ ดาน้

บนและดานลาง Extrude batt เหมาะสำหรบงานชน

ใหญและมน

ำหนกมากเนอ

งจากแผนรองเผาชนดนจ

ะรบนำหนกไดมากกวา

Perforated batt เหมาะสำหรบงานทต่

องการความทวั ถงของความรอน นอกจากนย้

งชวยลดปรมาณการใชเชอ

เพลงลงไปไดดวย

เน่องจากแผ่นจะมีการเจาะรูท่วไปเพ่อให้ความร้อนสามารถถ่ายเทได้และน้ำหนกเบาข้นึ

ปญหาทพ

บมากสำหรบการใชงานแผนรองเผาเนอ

คอรเดยไรท-์ มลไลทค

อจะมการแตกราว เมอ

ใชงานไป

หลายรอบเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิโดยเฉียบพลัน นอกจากนี้ก็มีปัญหาเรื่องการยุบตัวของแผ่น

(Sag)จนทำใหแผนแอนจนไมสามารถวางชน

งานสำหรบการเผาได้ สาเหตุเนอ

งมาจากการเกดเนอ

แกวจำนวนมาก

ในเนอคอรเดยไรท-์ มลไลท

56

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ns.1sWss u11Wsu

лu1ил1u π,μл1Ë¡ccuιvc1u˜¡ tиuc=ι·Èt·n

เครอ

งปน

ดนเผา

บานมอญ นครสวรรค์

ıvsnnn เป็นผลิตภัณฑ์อย่างหนึ่งที่สามารถพบเห็นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน มีตั้งแต่

ผลิตภัณฑ์ที่มีราคาถูก เช่น หม้อ กระถาง ไห ถวยกาแฟ เรื่อยไปจนถึงผลิตภัณฑ์ที่มีความสวย

งามและราคาแพง เช่น เคร่องเบญจรงค์ ผลิตภณฑโบนไชน่า รวมทงั ผลิตภณฑท่จดเปนงานศลปะิ็

จุดเร่มตนของการผลิต เซรามิกมาจากความตองการภาชนะ หรือส่งของเคร่องใชในการดำรงชีวิต

ประจำวนและไดม

การพฒนาอยางตอเนอ

งทง้

ในดานรปแบบและประโยชนใชสอยทเี ปลย

นไปตาม

ยุคสมย

สำหรบปจจุบนการผลิตเซรามิกสามารถแบ่งไดเป็น 3 ระดบ

คือ

1. เครื่องปั้นดินเผาพื้นบ้าน ชุมชนเครื่องปั้นดินเผา พื้นบ้านในประเทศไทย มีกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคนับหลายร้อย ชุมชน การผลิตเครื่องปั้นดินเผาพื้นบ้านส่วนใหญ่เป็น อุตสาหกรรมในครัวเรือน ใช้แรงงานภายในครอบครัวเป็นหลัก โดยส่วนใหญ่จะทำเป็นอาชีพเสริมในยามว่างจากการ ประ กอบอาชีพหลักทางการเกษตร ผู้ผลิตส่วนมากจะอยู่รวมกัน เป็นกลุ่มในชุมชน เดียวกัน อย่างไรก็ตามการรวมกลุ่มมักเป็น แบบหลวมๆ ขาดการจัดการที่มีประสิทธิภาพทั้งในด้านการ ผลิต และการจัดจำหน่าย ตลอดจนถึงการขอรับการสนับสนุน จากหน่วยงานราชการ

การเผาดาด หรอเผากลางแจง้

57

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

เครอ

งปน

ดนเผาพน

บาน

กระบวนการผลิตและรูปแบบผลิตภณฑส

่วนใหญ่ได

ความรู้จากการอบรมไปใช้ประโยชน์ ท้งน้ีเน่ืองจากไม่คุ้นเคย

รบการถายทอดกนมาจากบรรพบรุ ษ

โดยสะทอนใหเหนถงภม

และขาดความชำนาญขาดความม่งม่น

และความพยายามท่

ปญญาชาวบ้านของชาวบ้านในแต่ละท้องถ่น

วตถุดิบหลกใน

จะนำความร้จากการอบรมไปทดลอง และพฒนาสินค้าทำให้

การผลิตหากันเองภายหมู่บ้านหรือพื้นที่ใกล้เคียงการขึ้นรูป ผผ้ ลตไมสามารถพฒ่ิ นาผลตภณิ ฑใหสอดคลองกบ้้ ความตอง้

และการเผาอาศยความชำนาญของผป

ระกอบการเปนหลก

ซง่

การของตลาดในการพฒนาจงตองมงุ ใหผผลต

เกดแรงจงใจใน

ทำให้มีจุดเด่นที่ผลิตภัณฑ์จะมีลักษณะเฉพาะตัวของผู้ผลิต การพัฒนาผลิตภัณฑ์ ทั้งในด้านคุณภาพและรูปแบบผลิต

แต่ก็ยากต่อการควบคุมภาพให้มีมาตรฐานเดียวกัน ได้เช่น

ภณฑโดยเน้นให้เห็นถึงประโยชนท

ี่จะได้รบรวมถึงให้กำลงใจ

เดียวกัน ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่จะมีพ่อค้าคนกลางมารับไป จำหน่ายต่อมีบางส่วนท่จำหน่ายปลีกในชุมชน

ใหเกดความพยายาม ในการพฒนาทกษะในการผลตและการ จดการนอกเหนือจากการพฒนาด้านเทคโนโลยีและอ่นๆ

ปญหาหลกของผ้ผลิตในกล่มน้ก

็คือผลิตภณฑม

ีคุณ

2. อตสาหกรรมกงึ หตถกรรม ผผ

ลตเซรามกกลมน้

ภาพไม่สม่ำเสมอ ผ้ผลิตขาดเงินทุน และความกล้าในการลง ทุนเพ่อพฒนาผลิตภณฑรวมถึงการคิดรูปแบบผลิตภณฑและ

เกิดจากผู้ประกอบการเครื่องปั้นดินเผาในกลุ่มแรกที่มีหัวคิด กาวหนามการพฒนาทงั ผลตภณฑ์ และกระบวนการผลตใหได้

หาตลาดใหม่ๆ นอกจากน้นผ้ผลิตส่วนใหญ่ขาดความร้ความ

มาตรฐานเปนทย

อมรบของตลาดมากขน้

ผผลตในกลม

น้ี อาท

เข้าใจในการคำนวณต้นทุนการผลิต โดยมักละเลยการคิด กลม่ บานดานเกวยนี่้ จ.นครราชสมาี บานทง่้ หลวง จ.สโขทยุ ั

ต้นทุนท่ม

ิได้จ่ายเป็นตวเงินโดยตรง เช่น ค่าแรงงานของผ้ผลิต

เครอ

งปน

ดนเผาเวยงกาหลง จ.เชยงราย เครอ

งปน

ดนเผา บาน

รวมถึงวตถุดิบบางชนิดท่มองว่า “ได้เปล่า” เช่น ดินเหนียวใน

มอญ จ. นครสวรรค์ โรงผลตโอง

จ.ราชบรุ ี เกาะเกรด

จ.นนทบรุ

บางแหล่งท่ม

ีแหล่งดินสาธารณะท่ผ

้ผลิตสามารถไปขุดได้โดย

เป็นต้น กระบวนการผลิตมีท้งท่ียงคงรูปแบบด้งเดิมและท่ีนำ

ไม่ต้องซ้อเป็นต้น ทำให้ผ้ผลิตไม่ทราบต้นทุนในการผลิตท่แท จริงจึงมกถูกกดราคาโดยพ่อค้าคนกลางได้ง่าย

เทคโนโลยี สมยใหม่เข้ามาช่วย เช่น การใช้แป้นหมุน การหล่อ น้ำดิน การผลิตยงใช้แรงงานเป็นหลกและมีการนำเคร่องจกร

ความชวยเหลอทผ่ ผ

ลตในกลม

นต้

องการสวนมากจะ

มาใช้ในการเตรียมวัตถุดิบ และขึ้นรูปเพื่อลดการใช้แรงงาน

เปนในเรอ

งการลงทน

ทงั ในรปตวเงนหรอปจจยในการผลต

เชน

และเพ่มกำลงการผลิตวตถุดิบจะมีท้งท่หาเองและ ซ้อวตถุดิบ

เคร่องไม้เคร่องมือ เตาเผา โรงเรือน ฯลฯ รวมถึงการหาตลาด ใหม่ๆ สำหรับการจัดอบรมเพื่อถ่ายทอดความรู้โดยหน่วย

สำเร็จรูปมาใช้ เช่น ดินขาว ฟลกซ์ เคลือบ มีการนำระบบธุรกิจ มาใช้ในการจดการผลิตมากข้ึน มีการผลิตอย่างต่อเน่ืองการ

งานราชการน้นพบว่าหลายคร้งผ้เข้ารบการอบรม มกไม่ได้นำ

ผลตมท

งั แบบตางคนตางทำในครอบครว

หรอรวมกลม

กนเปน็

58

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

เครอ

งปน

ดนเผาเวยงกาหลง จ.เชยงราย การชอ

ขายสนคาในหมบ่ าน

กิจการขนาดเล็กท่ม

ีการแบ่งหน้าท่การรบผิดชอบอย่างชดเจน

ความช่วยเหลือผู้ผลิตกลุ่มน้ีมกได้รบตอบสนองท่ีดีหากไม่ทำ

เทคนิคการผลิตมีการ ถ่ายทอดกันภายในกลุ่มจากรุ่นสู่รุ่น ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตมีทั้งสินค้าที่มีราคาต่ำ จนถึงงานศิลปะที่ม ราคาสูงโดยมีตลาดท้งในประเทศ และต่างประเทศ

ในการผลิตมีการจัดการด้านวัตถุดิบ เช่น การเก็บ สำรองวัตถุดิบและการเตรียมวัตถุดิบเพื่อรักษาคุณภาพของ ผลิตภัณฑ์ มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์และรูปแบบใหม่ๆ อย่าง ต่อเนื่องเพื่อสร้างตลาดใหม่ ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถกำหนด ราคาได้เอง อย่างไรก็ตามในหลายแหล่งผลิตภัณฑ์ยังมีคุณ ภาพไม่สม่ำเสมอ

รูปแบบการบริหารจัดการมีทั้งแบบธุรกิจครอบครัว และก่งอุตสาหกรรมโดยมีการลงทุนในการผลิต และมีการคำ นึงถึงต้นทุนของปัจจัยการผลิตทั้งหมดซึ่งรวมทั้งค่าแรงซึ่ง ต้องจ้างแรงงานเป็นส่วนใหญ่ เน่องจากเจ้าของมกจะต้องทำ งาน ในด้านการบริหารจดการรวมถึงการตลาดมากข้นจนไม่ สามารถทำงานด้านการผลิตด้วยตวเอง

ในการขอรับความช่วยเหลือมักต้องการคำแนะนำ

ให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้นมากนัก เนื่องจากผู้ผลิตส่วนใหญ่จะ ประกอบอาชีพในการผลิตเครื่องปั้นดินเผาเป็นอาชีพหลักจึง มความกระตอรอรนในการพฒนาการผลตของตนมากกวาชาว บ้านท่ผลิตเคร่องป้นดินเผาเป็นอาชีพเสริม

3.อุตสาหกรรม ผ้ผลิตเซรามิกกล่มน้จดเปนกจการิ็

ขนาดใหญ่มีการลงทุนในระดับหลายสิบล้านบาทขึ้นไป ซึ่ง บางครงั อาจตองมการลงทนรวมระหวางผประกอบการในประเทศ กับต่างประเทศ หรือผู้ประกอบการจากต่างประเทศเข้ามา ลงทุนในประเทศไทยโดยตรง ลักษณะการผลิตและการ บริหารงานองค์กรเป็นแบบอุตสาหกรรมเต็มรูปแบบมีการนำ เทคโนโลยีและเครื่องจักร สมัยใหม่จากต่างประเทศเข้ามา ใช้ในการผลิต เช่น เคร่ืองจกรในการข้ึนรูป เตาเผาท่ีควบคุม ด้วยคอมพิวเตอร์ เป็นต้น ทำให้มีกำลงผลิตสูงช่วยลดต้นทุน ในการผลิต และสินค้าท่ได้มีมาตรฐานอย่างเดียวกนผ้ผลิตใน กลุ่มนี้จึงสามารถสร้าง ตราของตัวเองให้เป็นที่ยอมรับจาก ตลาดได้โรงงานอุตสาหกรรมเซรามิกขนาดใหญ่ใน ประเทศ ไทยส่วนใหญ่อยู่ในเขตภาคกลาง เช่น สระบุรี ราชบุรี

สมุทรสาคร และบางสวนอยภายในนคมอตสาหกรรม สำหรบ

ด้านเทคนิคในการผลิต การจัดหาเครื่องจักรที่ใช้ในการผลิต การแก้ปัญหาในการผลิต เช่น การลดความเสียหายการให

สินค้าที่ผลิต อาทิ กระเบื้องปูพื้นและผนัง สุขภัณฑ์ เครื่อง ถ้วยชาม ลูกถ้วยไฟฟ้า เป็นต้น

59

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

เครองใชบนโตะอาหาร

(ที่มา : http : www.alibaba.com)

สุขภณฑ์ (ที่มา : http : // www.propertyexpat.org) การเผาผลตภณฑ์ ในระดบอุตสาหกรรม

ความช่วยเหลือที่ผู้ผลิตในกลุ่มนี้ต้องการมักจะอยู่ ในระดบของนโยบายภาครฐเช่น นโยบายการส่งเสริมการลง ทุน มาตรการณ์ ด้านภาษีในการนำเข้า วตถุดิบ อุปกรณและ

จึงนับว่าเป็นธุรกิจที่เป็นแหล่งสร้างงานและรายได้ที่สำคัญ อย่างหนึ่ง และมีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างความแข็ง แกร่งให้เศรษฐกิจของประเทศ อย่างไรก็ตามจากสภาวะ

เครื่องจักรในการผลิตข้อตกลงทางการค้าที่จะมีผลต่อการ เศรษฐกจของโลก และคแขงทม่ ตนทนการผลตตำกวาทำใหทง้

นำเข้าและส่งออกสินค้า ฯลฯ รวมถึงการขอ การสนับสนุน ผผลิู้ ตประสบปญหามากมาย อาทิ ตนทุ้ นวตถุดบิ เชอเพลิื้ ง

ด้านวิชาการและเทคโนโลยีท่จำเป็น เช่น การทดสอบและ ขอ ราคาผลตภณฑตำ ทำใหร้ ฐบาลไดมการเขามาชวยเหลอในรป

ใบรบรองมาตรฐาน ผลิตภณฑและกระบวนการผลิต เป็นต้น ในการสนับสนุนผู้ผลิตระดับนี้ ควรส่งเสริมให้ผู ประกอบการมีความสนใจที่จะทำวิจัยและพัฒนาให้มากขึ้น เช่น การลดหย่อนภาษีสำหรับค่าใช้จ่ายในการทำวิจัยของ

แบบโครงการต่างๆ เพ่ือให้ผู้ผลิตสามารถปรบตวและพฒนา ความสามารถในการผลิตและการจัดการเพื่อความอยู่รอด ต่อไป

สำหรบผเู ขยนไดทำใหวจยเกยวกบเครองปนดนิ

ภาคเอกชน รวมถึงการส่งเสริมให้มีการทำวิจัยร่วมระหว่าง

เผาพนบานหรอเซรามกชมชนในหลายพนท่ทกภมภาคของ

หน่วยงาน ภาครฐ และเอกชน เพอ่ ใหสามารถพง่้ พาตวเองใน

ประเทศไดสมผสกบเรองราวตางๆ ของเครองปนดนเผา

ด้านเทคโนโลยีได้มากขึ้นแทนการนำเข้าเทคโนโลยีจากต่าง ในหลายแงมุม อาทการผลต การจดการการตลาด ฯลฯ

ประเทศทั้งหมดรวมถึง เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ที่ต่อยอด นอกจาก นี้ได้มีโอกาสเรียนรู้ประสบการณ์ใหม่ๆ จาก

จากผลิตภณฑด้งเดมเพอ่ิ เพม่ มลคาและขยายตลาดู่ เปนตน้็ ผู้ผลิตในพื้นที่อัน เป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่องานวิจัย

จากทกลาวมาจะเหนไดว้ าการผลตผลตภณฑเซรามก ดานน้ซงึ จะไดนำสงิ ทพบเหนมา มาเลาส่กนฟงในโอกาส

มตี งั แต่ ชาวบานจนกระทงั ผประกอบการรายใหญในอตสาหกรรม ตอไปคะ

ขอขอบคณุ

ดร. ธนากร วาสนาเพียรพงศ์ ดร. รฐพล รงกุพนธ์ุ และคุณสุรศกด์ิ ไวทยวงศสกุล ท่ได้ช่วยเหลือในการเ ขียนบทความน้ี

เอกสารอางองิ

- สถาบนวจิ ยโลหะ และวสดจุ ฬาลงกรณมหาวทยาลยั โครงการยกระดบคุณภาพวตถุดิบ และผลิตภณฑเคร่ืองป้นดิน เผาภาคอีสาน, 2551

- สถาบนวจิ ยโลหะ และวสดจุ ฬาลงกรณ์ มหาวทยาลยั โครงการยกระดบคุณภาพวตถุดิบ และผลิตภณฑเคร่ืองป้นั

ดินเผาปีท่ี 1 , 2545

- สถาบนวจิ ยโลหะ และวสดจุ ฬาลงกรณ์ มหาวทยาลยั โครงการยกระดบคุณภาพวตถุดิบ และผลิตภณฑเคร่ืองป้นดิน เผาปีท่ี 2 , 2546

- สถาบนวจิ ยโลหะและวสดจุ ฬาลงกรณ์ มหาวทยาลยั โครงการวจิ ยดนิ เพอื การพฒนาคณภาพผลตภณฑ์ อตสาหกรรม ดินเผา (จ.อ่างทอง), 2548

60

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

AD เอเชียพลาสเตอร์

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal 61

(ฟิล์มเดิม)

nunxuınt

uwtxdssuuussxunvst..dnnxvxwvuswx

ดงทท

ราบกนอยใู นแวดวงทางดานการศกษาศลปกรรมศาสตรท

ว่ี าวชาทางศลปะและการออกแบบแตละสาขาวชา

มีผู้เลือกเข้าศึกษาในระดับอุดมศึกษาด้วยเหตุผล ปัจจัยทางด้านกระแสความนิยม ความยากง่ายในการเรียน จำนวนการแข่งขัน ในการสอบหรือคะแนนในการสอบจำนวนมากน้อยแตกต่างกันไป ทั้งวิชาเซรามิกส์ยังถูกจัด ถูกบรรจุในการศึกษาที่แตกต่างกัน ดังเช่นเซรามิกส์ทางด้านวิทยาศาสตร์ เซรามิกส์ในด้านศิลปะการออกแบบ ผลตภณฑเชงอตสาหกรรม หรอเซรามกสทางดานการออกแบบงานหตถกรรม เซรามกสทางดานงานศลปะทเี นนคณคา่

ทางความงามและเซรามิกสท่เนนทางดานเทคโนโลยี้้

ที่น่าสังเกตในภาพโดยรวมคือ ผู้ที่ศึกษาทางด้านเซรามิกส์อาจมีจำนวนน้อยลงไปอีก เมื่อเปรียบเทียบ กบสาขาวิชาทางด้านศิลปะแขนงต่าง ๆ แต่กระน้นแต่ละสถาบนก็ได้จดการศึกษา เพ่อให้ผ้เรียนนิสิตนกศึกษาได้รบั

ความรและประสบการณอยาง ครบถวนและสำเรจการศกษาตามปรชญาและวตถประสงคของหลกสตร ทังนำความรไู ป

ใช้ในการสร้างผลงานการประกอบ สมมนาอาชีพโดยตรง และหรือท่เก่ยวข้องหรือศึกษาต่อในระดบท่สูงขน้

ในการศึกษาในสาขาวิชาเซรามิกส์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ปีสุดท้ายผู้ศึกษาต้อง จัดทำโครงการศิลปนิพนธ์ซึ่งก็คือผลงานออกแบบประกอบการจัดทำเอกสาร โดยผู้ศึกษาได้ใช้ความสามารถ

เฉพาะตนความพยายามใน การศกษาคนควาทดลองการออกแบบและสรางผลงานตามทนำเสนอ รวมถงการเรยบเรยง

เอกสารประกอบผลงานและที่สำคัญนิสิตต้องนำผลงาน ไปจัดแสดงนิทรรศการเพื่อเผยแพร่ผลงานสู่สาธารณชน โดยในปีการศึกษา พ.ศ. 2550 นิสิตสาขาวิชาเซรามิกส์ ได้นำผลงานออกจดแสดง ณ โถงห้องแสดงสรรพสินค้า สยาม กรุงเทพฯ ในช่วงวนท่ี 2 – 15 เมษายน 2551

62 วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ผลงานเป็นไปตามความสนใจส่วนตน มีท้งในส่วนท่ีเป็นผลิตภณฑเซรามิกสในแนวหตถกรรม และในเชิง อุตสาหกรรม มีการออกแบบท่ีมีท่ีมาของแนวความคิด ความประทบใจจากสิ่งมีชีวิตธรรมชาติ ส่ิงแวดล้อมต่าง ๆ

และผลงานในแนวศลปะ และเรอ

งราวของวถ

ชวี ต

โดยผลงานทงั หมดนำไปใชเพอ

การใชงานในลกษณะตาง ๆ การประดบั

ตกแตงโดยเลอกใชเนอดน

นำเคลอบเทคนคการตกแตง

และอณหภม

ในการเผาทเี หมาะสมกบผลตภณฑ์ แตกตางกนไป

ผลงานที่จัดแสดงอาจเป็นงานส่วนหนึ่งที่นิสิตมีความภาคภูมิใจ และเป็นตัวอย่างเป็นแนวทาง

แตผส

นใจศกษา ตอทางดานเซรามกสต

อไป

🞽🞽🞽🞽🞽

ntsxxnuuu1nnısx

fufu1ut un

1tn1ssn1nu

nu.. ut1tsnunnt ssn1ns⌫⌫⌫

ผดำเนนโครงการ นำเสนอรปแบบผลตภณฑเครองใชใน

สปาชุด “ศิลาดลร่วมสมย” ซงประกอบดวย้ึ่ ชดถวยใสสมนไพรุุ่้

ชุดภาชนะใส่กำยานและธูปหอมและแก้วใส่น้ำสมุนไพร ช้อน

ไม้พาย ด้ามพ่กน ถาดขนาดใหญ่ ถาดขนาดเลกเตานำมน้็ หอม

และแก้วใส่น้ำสมุนไพร ช้อน ไม้พาย ด้ามพู่กน ถาดขนาดใหญ่

ถาดขนาดเล็ก เตาน้ำมนหอมและแก้วใส่น้ำสมุนไพร โดยนำรูป

ทรงของดอกลีลาวดีท่ม

ีลกษณะรูปทรง และโครงสร้างท่ม

ีความ

โดดเด่นน่าสนใจมาเป็นแรงบนดาลใจในการออกแบบใช้เน้ือดิน

สโตรแวร์ ตกแตงผลตภณฑด

วยการทำลวดลายบนพนผว

เคลอบ

ดวยเคลอบศลาดลสเขยวและเขยนตกแตงลวดลายดวยแพลทนม

เพอใหเกดความรวมสมยระหวางความโบราณของเคลอบศลาดล

และความเป็นสมยใหม่ของแพลทินมั

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal 63

ntsxxnuuunn1uu1t ntsxxnuuu1nnxtwtsunutn

ıWx

nussutntnW

nxtu

nu.. utunnn

nnn

vs ut1sѕч

nu.. ut1tѕчnnntsu unnnuxu

การออกแบบชุดโคมไฟปลาเพ่อการตกแต่ง บรรยากาศที่พักอาศัย ได้รับแนวความคิดมาจากปลา ปลาเป็นสตวน้ำทบ่ ่ง บอกถงความอดมสมบรณูุึ ์ ความ ม่งมีตามคำกล่าวท่วี ่า “ในน้ำ มีปลาในนามีข้าว” ดงน้นั ปลาจึงเป็นเหตุและแรงจูงใจในการนำเอาลักษณะ รูป ร่างรูปทรงของปลามา คลี่คลายและออกแบบโคมไฟ ชุดน้โดยเลือกใช้เน้อดินพอรตสเลน

🞽🞽🞽🞽🞽

โครงการออกแบบผลิตภัณฑ์อาหารชุดผาแต้มซึ่ง ไดร้ บ แรงบนดาลใจมาจากภาพเขยนสและรปทรงของภาชนะ ดินเผาแบบมีสัน ในสมัยก่อนประวัติศาสตร์มา ออกแบบ และประยุกต์ให้มีความร่วมสมัยมากขึ้น ผู้จัดทำโครงการ ได้เลือกใช้สีขาวเป็นพื้นเพื่อ ให้เหมาะสำหรับเป็นภาชนะ ใส่อาหารดูแล้วสะอาดตามีการตก แต่งด้วยลักษณะเป็น ภาพและใช้สีน้ำตาลในการเขียนเพ่ือให้ดู แล้วจะได้รู้สึกถึง กลิ่นอายความเป็นก่อนประวัติศาสตร์การออก แบบผลติ ภัณฑ์อาหารชุดผาแต้ม โดย นายศุภักษร บางสำรวจ

🞽🞽🞽🞽🞽

ntsxxnuun1uıustnn1чtnnuıuxnsntv

nu1ns

usuunt1fччtn1u1nvx

nıWs1uu

u1n

nu.. ut1tѕW

n⌫⌫⌫⌫

nѕѕѕ

n

ѕt1

การออกแบบโคมไฟเซรามิกส์จากดินเยื่อกระดาษ โดยได้รับแรง บันดาลใจจากลัทธิอิมเพรสชั่นนิส สำหรับตกแต่งภายในที่พักอาศัย โดยได้สร้างสรรค์ขึ้น เนื่องจากในปัจจุบันที่พักอาศัยมีความจำเป็นต่อ มนุษยมาก ซึ่งผู้คนส่วนใหญ่ได้ใช้เวลาอยู่ที่อื่นๆมากกว่าการใช้เวลา ที่บ้าน ทำให้ต้องเผชิญกับปัญหาต่างๆ ในชีวิตประจำวันเช่น รถติด มลภาวะส่งแวดล้อมเป็นพิษส่งเหล่าน้ี ส่งผลกระทบต่อมนุษยเป็นอย่างมาก ทั้งทางด้านความเครียด และอารมณ์ความรู้สึก รวมไปถึงการขาดการ

ริเริ่มสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆรวมไปถึงทางด้านศิลปะด้วย ผลงานออกแบบได้เลือกใช้ดินเพเพอร์เคลย์โดยขึ้นรูปด้วย วิธีการอัดพิมพ์ เผาดิบที่อุณหภูมิ 800 องศาเซลเซียส และใช้ดินสีในการตกแต่งเคลือบใสที่อุณหภูมิ 1230 องศาเซลเซียส บรรยากาศออกซิเดช่นั

64 วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ntsWutnuntuınsuuıuuu1nnn1su usınnuun

nu.. ut1tss111

t1uuu

⌫⌫⌫

s111t

ผลงาน การพฒนาดินด่านเกวียนเป็นผลิตภณฑตกแต่งสวน ประเภทน้ำผุด เป็นการนำความรู้ที่ได้ศึกษาทางสาขาเซรามิกส์มา

ประยกตใชก

บดนพน

บานทม่

อยใู นทองถน

ของตน โดยพฒนาดานการ

ออกแบบเพื่อให้ผลิตภัณฑ์มีความหลากหลาย และแปลกใหม่ขึ้น

ดวยเสนห

ของเนอ

ดนทเี ปนเอกลกษณของดานเกวยน ทำใหเกดบรรยา

กาศที่สดชื่นผ่อนคลายได้พักผ่อน เหมาะกับผู้ที่ต้องการใกล้ชิดกับ ธรรมชาติและใช้แนวความคิดของเปลือกหอย จากลักษณะเส้นที่ มีรูปร่างรูปทรงหยักโค้งไปตาม ทิศทางของการบิดเป็นเกลียวชั้นเมื่อ นำมารวมกบการไหลของสายนำทำใหเกดการผสมผสานกนอยางลงตวั

🞽🞽🞽🞽🞽

sntsxxnuuunчnuıustnn1 nu1nsuunt1fччtnWnvtut

nu.. ut1tsṵṵṵvuuu ⌫⌫⌫⌫ Wsssv⌫⌫⌫⌫

ชุดแจกันเซรามิกส์โดยได้แรงบันดาลใจจากพฤกษชาติ โดยการออกแบบให้ พฤกษชาติเป็นส่วนเชื่อมโยงเรื่องราวให้กับชุดแจกันทุกชุด มีความสัมพันธ์กัน มีเรื่องราวสอดคล้องกัน สามารถนำแจกันมาจัดวางเป็นชุดเดียวกัน หรือนำแจกันมา แยกออกจากกันอยู่ได้โดยไม่ขัดเขิน ขึ้นรูปโดยการปั้นบีบทุกชิ้น ตกแต่งชิ้นงานด้วย เทคนิคต่างๆ เผา เคลือบทึบ สีสดไฟต่ำ อุณหภูมิ 1080 องศา การออกแบบในครั้งนี้ ต้องใช้ความร้ความเข้าใจในกระบวนการผลิตหลายข้นตอน และมีการแก้ไขปญหาท่เกิด ข้นจนทำให้มีประสบการณในการแก้ปญหาอย่างเหมาะสม

🞽🞽🞽🞽🞽

ntsxxnuuu1nnıustnn1uxnuu1wsunutunun⌫usstnnчtnvssnut

nu.. ut1tsxtsut nsssı1nnn

การพฒนาผลิตภณฑเซรามิกสในปจจุบนมีมากมาย แต่ผลิตภณฑเซรามิกส์ ที่ใช้ตกแต่งบ้านที่อาจจะมองข้ามไป คือ ผลิตภัณฑ์ที่ใส่ยาจุดกันยุงประเภทต่างๆ โดยนำเสนอชุดผลิตภัณฑ์เซรามิกส์ป้องกันยุง ชุดกบใส่หมวกชุดกบเล่นเครื่องดนตรี 4 ภาค และกบในอารมณ์ร่าเริง โดยเป็นลักษณะของการ์ตูนที่ไม่ซ้ำแบบใคร และ ท่าทางที่ให้ความรู้สึกสนุกสนาน ที่สอดคล้องกับแนวความคิดขึ้นรูปด้วยมือ และ การหล่อสามารถใช้งานได้จริงและมีความปลอดภัย สร้างบรรยากาศให้กับสถาน

ท่ให้ร้สึกนาอย่่ ู

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal 65

usntnssnıntx1

utnnu1nusnчtnntsı1x

n1ntW

tnvssnut nu.. utuuuns  n

งานประติมากรรมที่ใช้ในการประดับตกแต่งอาคารบานเรอน หรอสวน

สาธารณะตางๆ จะใชว้ สดอ

ปกรณทห

ลากหลายชนด

ทงั หน

เหลก

ปนหรอไม้ และ

รปแบบของงานมีความแตกต่างกันออกไป วัสดุเซรามิกส์ก็เป็นวัสดุอีกชนิด

หน่งท่เหมาะสมจึงได้ศึกษาและออก แบบงานประติมากรรมท่มีแนว คดจากการิ

เส่อมสภาพตามธรรมชาติ โดยมีการนำเอารูปแบบ และลักษณะต่างๆของการ เสื่อมสภาพตามธรรมชาติมาตัดทอนตามความคิด และนำมาแสดงออกในรูป แบบของงานเซรามิกส์ ใช้ประโยชน์จากงานประติมากรรมในด้านการ ตกแต่งสวนหย่อมเป็นที่นั่งพักผ่อนหย่อนใจ เพื่อเพิ่มคุณค่า ความงาม และความน่าสนใจ ให้เกิดสุนทรียภาพทางอารมณ์

🞽🞽🞽🞽🞽

ntsxxnuuu1nnu

nn1unxn1n nu..

ut1tssu⌫uu1

xWv

การออกแบบผลิตภัณฑ์ชุดโคมไฟดอกชบา มีเป้า หมายเพื่อตอบสนองกลุ่มคนที่ชอบการตกแต่งบ้านในแนว สมัยใหม่ โดยออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ใช้ตกแต่งและสร้าง บรรยากาศให้กบท่ีพกอาศยภายในตวอาคารและนอกอาคาร ได้ตามความชอบ และตามความเหมาะสม ผลงานได้นำเอา แนวความคิดมาจากการนำเอารูปทรงธรรมชาติของดอกชบา มาออกแบบในแนวสมยใหม่ เน้นรูปทรงเรียบง่าย โทนสีสดใส เพื่อให้เกิดความรู้สึกสดชื่นสบายตา ใช้เนื้อดินพอร์ซเลน

เพราะต้องการคุณสมบต

ิท่โปร่งแสงของเน้อดิน

🞽🞽🞽🞽🞽

sntsxxnuuunu1nnıustnn1 1wsustuutsnu1t nu..

ut1ts11

t wvnnnx

โครงการออกแบบชดผลตภณฑเซรามกสสำหรบราน ข้ามต้มปลานี้ก็เพื่อที่จะให้เหมาะสมกับอาหารและมีคุณค่า

ทางความงามผศ้ กษาไดออกแบบโดยนำกระแสคนรกสขภาพ

มาเป็นหลกในการออกแบบ ใช้ลกษณะของผกค่นฉ่ายซ่งเป็น

สวนประกอบหนงึ ในขาวตมปลามาเปนสอในการออกแบบผลต

ภัณฑ์ในแต่ละชุด ขึ้นรูปด้วยวิธีการหล่อน้ำดินตกแต่งด้วย

เทคนิคการฝงสลิป เทคนิคพิมพปูนกดลาย เทคนคบีิ บสลิป

ใหเปนเสนใชเคลอบ Barium Carbornate ภาชนะจะเปนสนวล

สว่างผิวแบบ Semi Matt ผลิตภณฑด ดูมีคุณค่าน่า รบประทาน มากย่งข้นึ

ูสะอาดตา ทำให้อาหาร

66 วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

sssss xs1

uwtxduxsssuuuuwnvssxu

wxuxnnsxtnss wsuv susuuxs

vstduuvxxvxwvstnn

ÍÕ¡¡¤ÃÑé§Ñé§ กบการแสดงนิทรรศการผลงานการออกแบบผลิตภณฑอุตสาหกรรมสาขาวชาออกแบบผลตภณิิ ฑอุตสาหกรรม

คณะศิลปะและการออกแบบ มหาวิทยาลยรงสิต เม่อวนองคาร ท่ี 10 มิถุนายน 2551 ท่ช้น 1 สยามพารากอน มการนำเสนอี

ผลงานการออกแบบสร้างสรรคผลิตภณฑนานาชนิด ดงท่ได้กล่าวไว้ในวารสารเซรามิกฉบบท่ี 27 แล้วว่า สาขาวิชาออกแบบ ผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมแห่ง มหาวิทยาลัยรังสิต มีการเรียนการสอนเกี่ยวกับดีไซน์รวมทั้งหมด 5 รายวิชา แต่ละรายวิชาใน การออกแบบก็จะแยกสาระการเรียนรู้ที่ต่างกัน ดังนั้นนักศึกษาทุกคนก็จะได้เก็บเกี่ยวความรู้และทักษะได้อย่างหลากหลาย อีกทั้งชุดวิชาเอกเลือกและเลือกเสรีก็เป็นฐานสำคัญที่สนับสนุนให้นักศึกษาได้ฝึกทักษะสุดท้าย นักศึกษาทุกคนจะเรียนรู้ ถึงความถนัดของตนเองออกมาในงานศิลปนิพนธ์ และสามารถทำได้ดีจึงเป็นเหตุให้เกิดผลิตภัณฑ์ต่างๆ อาทิเช่นกลุ่ม Furniture, Packaging, Public Benefit, Souvenir, Toys และ Ceramic ก็เป็นส่วนหนึ่งของการแสดงนิทรรศการครั้งนี้ นับว่าเป็นปีที่มีนักศึกษาให้ความสนใจกับงานออกแบบเครื่องเคลือบดินเผาพอสมควรซึ่งส่วน มากจะเน้นการออกแบบ Artistic and Function บางโครงการก็ Contract กบสถานประกอบการ เป็นการเรียนรู้เพ่ือให้นกศึกษาได้ประสบการณจริง

ศิลปนิพนธ์ 2 ใน 40 โครงการศิลปนิพนธ์ ได้รบคดเลือกเป็นผลิตภณฑนวตกรรมอนดบ 1 และ 2 ของมหาวทยาลยิ รงสติ นบวา่

เป็นผลสำเร็จระดับหนึ่งของหลักสูตรและอีกหลายๆ โครงการถูกติดต่อให้นำผลงานลงเผยแพร่ในนิตยสาร บางโครงการ ก็มีผู้สนใจขอซื้อ หลังจากนิทรรศการแสดงจบลงภายใน 1 สัปดาห์ ผู้เขียนก็อยากจะนำเสนอผลงานทั้งหมดลงในวารสาร

เซรามิกเสียจริงๆ แต่เป็นไปไม่ได้จึงขอนำเสนอเฉพาะงานเซรามิกเท่าน้น

แต่อาจจะพบเห็นงานดีไซนอ

่นๆ ในหนงสือเก่ยวกบั

ไอเดีย ดีไซน์ บ้านและสวน และรายการทางโทรทัศน์เกี่ยวกับงานออกแบบหรือ ไม่ออกแบบก็ได้โปรดติดตามชม ถ้าสนใจ

ผลิตภณฑช

้นไหนสามารถติดต่อกลบมายง

สาขาวิชาออกแบบผลิตภณฑ์ มหาวิทยาลยรงสิตได้ หรือเด็กๆ นกเรียนท่จบมธยม

ปีที่ 6 แล้วสนใจที่จะศึกษาต่อสาขาออกแบบผลิตภัณฑ์สามารถเข้าไปชมผลงานการเรียนการสอนได้ที่ www.rsu.ac.th/

และเข้าไปในคณะศิลปะและการออกแบบสาขาวิชาออกแบบผลิตภณฑ์ ได้ตลอดเวลา

67

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

snnn.. xsdusswssss

tn

ssssd

wsssssvvvusuuuxsst

โดย : นางสาว สุรางคนา เพชรโต

การออกแบบภาชนะบรรจุอุปกรณเคร่องด่มื ร้อนพร้อมชุดชงเพ่อการจดเก็บอย่างเป็นระเบียบ

ใช้งานได้สะดวกปรบเปล่ยนการใช้งาน ได้ตามจินตนาการของผ้ใช้โดยนำหลกการ

ของการ เรียงกนของรงผ้งึ

stuxsssuuuuwnnnªªªvnnnvx

: dnxsxnvx stsxsssss

s⌫nn⌫nss

sdnnnn

vx ustttw

โดย : นายธนต เผอกโพธทอง

เปนการออกแบบทเี นนความเปนเอกลกษณ์ ของโรงแรมคำนึงถึงพฤติกรรมผู้บริโภค ของผใู ชบรการและผรู้ บการบรการตนทนตำ่ มีความสวยงามประกอบด้วยบรรจุภณฑ์ สบู่เหลว,แชมพู,คัทตันบัท,ตะเกียงอโรมา และกล่องกระดาษทิชชู

css e ae

โดย : นางสาวพชรนทร์ ลอคำหาญ

เป็นชุดน้ำชาท่ใช้ในการต้อนรบลูกค้าของแมนดาราสปา โรงแรมมารออท รสอรทแอนดสปา ไดแรงบนดาลใจใน การออกแบบรูปทรงจากดอกบวโดยการตกแต่งสถานท่ี แบบ Tropical Style

68

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

osesc see 9oeeee sea

โดย : นายพศวร

์ ตงั เพม

พูน

เป็นการออกแบบชุดกาแฟท่ตอบ

สนองผ้บริโภคท่มีรสนยมสมยิ ั

ใหม่โดยการนำเอารูปทรงGeometric มาเป็นแนวทางในการออกแบบ

ssdddwssnnnuntttnd

โดย : นายวชาญ ปญญาสยั

เฟอรนิเจอรแตงสวนทไ่่ ดแรงบน้ ดาลใจจากความงาม

ของเส้นใยของใบไม้ท่สานกนไปมาเป็นเหตุให้เกิดการพฒนารูปทรง

ผสมผสานเข้ากบวสดุและกระบวนการทางเซรามิกท่ก่อใหเกดิ้

เฟอรนิเจอรตกแตงสวนแบบรวมสมย่่ ั

snnnsvvvusuuuuudnsxxsddnxs⌫⌫⌫⌫⌫

โดย : นางสาวอณตา นฤคุปตชาญชยั

แนวความคิด : สำหรบแม่บ้านสมยใหม่ท่ชอบการตกแต่งอาหารให้มีความน่ารบประทาน

โดยเลือกใช้ภาชนะท่มีสสดใสี และรปทรงสนกสนานุู

snnnsxxswsvvvusnnnuntttudnsxxs

โดย : นายคฑากรณ์ ใจจนา

Table ware สำหรบโรงแรม รายาวดีรีสอรท จงหวดกระบ่

เป็นการออกแบบท่คำนึงถึงบรรยากาศบริเวณรอบๆ ของโรงแรม จึงเป็นท่มาของ ชุดอาหารท่รวมเอา

ความหมายของคำว่าContemporary กบ Tropical

มานำเสนอผ่านผลงานชุดน้

69

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

snnnwsuuuvuwsss

: stuxsvsts⌫⌫s⌫s⌫

wu⌦uu

ustttwxds

โดย : นางสาวฌาณชลย

์ เดชสทธธ

าวน

เป็นการออกแบบผลิตภณฑเซรามิกประเภท Table ware

ท่สามารถนำกลบเป็นของท่ระลึกของนกท่องเท่ยวต่างประเทศโดยมีเอกลกษณของ กรุงเทพมหานครเพ่อการจดจำ โดยถ่ายทอดสถานท่สำคญผ่านชุด

พริก-ไทยเกลือ จำนวน 3 ชุด เช่นพระท่น่งอนนตสมาคม,ภเขาทองู , โลหะปราสาท

xdvsv⌫⌫v⌫v⌫

s

: ssss

tvsnuªuu

wxussxuuu

โดย : นางสาวนรศรา เพงศร

เป็นท่มาของเคร่องประดบท่ผสานวสดุสองชนิดเข้าด้วยกนั ระหว่างเงินท่เป็นตวเรือนหรือโครงสร้างกบเซรามิกท่เป็น จุดเด่นของเคร่องประดบสามารถทำให้เกิดรูปร่างรูปทรง, และพ้นผิวท่หลากหลาย อย่างไม่มีวนส้นสุด

น่คือความพเศษของเซรามกิิ ทีว่ สดอนุ่ มอาจทำไดิ

70

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

x.ns.sunu⌫u Wnnu

uunuhm

ıπs1nn u..ıu1

u1nnıustnnnw1tu ч1nus1sutn1n1nı1u wtnustчtnntsuuxuntsıut s1nnu1uч⌦n⌫stn1xutu ıWsts1nnu1uıuuxusnxuw1n 1n⌫u1xus1nvntWuxıt s1nnu1uıw1tu⌫ıuuıustnnn⌫x

1tntsnnuntuxxwnn1nstxwnn1nsuxu1nn

1tntsnsust 1n1nunıu⌫us nuntuxntsnnnsxu

ssnn1ntWntn1nuınWtsxn1nswst wsxw1чtnntsıutu1uunt 1suusnxuntın⌫uxs1nusınnu⌫

u⌦uxun

untsu1ufutu ıuu

xwnnıut ussutntntsıut

1uunuxs1nn⌫nt1nu1uswuts1nnu1unsu

uvvn⌫⌫⌫u⌫⌫ullvmiu⌦⌦⌦⌦vvn⌦⌦⌦⌦vvnlluıllnuuuuunnuhm

• ความทนไฟ (refractoriness)

ความทนไฟของวสดุแสดงถึงความสามารถในการทน ต่ออุณหภูมิสูงโดยรูปร่างไม่บิดเบี้ยวผิดรูป วิธีการประเมิน ความทนไฟของวัสดุทำได้โดยใช้”โคน”(pyrometric cone)

มรี ปรางเปนทรงโคนเหลย

มและมส

วนผสมทางเคมแตกตางกนไป

โคนที่มีส่วนผสมทางเคมีต่างกันนี้จะอ่อนตัวโค้งลงต่างกัน

เม่ือนำไปเผาท่ีอุณหภูมิเดียวกน การทดสอบความทนไฟของ

โคนทใี ชประเมนความทนไฟของเซรามก

(ภาพจาก www.netzsch-thermal-analysis.com)

เซรามิกทำได้โดยการอัดวัสดุเป็นโคนวางเรียงข้าง ๆ โคน มาตรฐานททราบสวนผสมและความทนไฟแนนอนแลวเผารวม

กนเปรียบเทียบการอ่อนตวของโคนท้งสองชนิด อย่างไรก็ตาม หากวัสดุทนไฟจำเป็นต้องรับน้ำหนัก เช่น เป็นโครงสร้างที่อยู บริเวณผิวหน้าสมผสกบความร้อนโดยตรง อาจทำให้ความทน ไฟต่ำกว่าท่ประเมินเทียบจากโคนมาตรฐาน เน่องจากผลของ ความเค้นที่เกิดจากน้ำหนักกดและความร้อนทำให้วัสดุบิด เบ้ยวได้ง่ายข้นึ

73

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

• สภาวะขณะใชงาน (operating conditions)

สภาพและบรรยากาศการเผามผลอยางมากตอสมบต

พิมพ์ วัสดุทนไฟดังกล่าวจะสึกกร่อนอย่างรวดเร็วเนื่องจาก ปฏิกิริยาระหว่างตะกรันซึ่งมีฤทธิ์เป็นด่างกับวัสดุทนไฟซึ่ง

ของวสดเซรามกทนไฟ ตวอยางเชน กราไฟตทนไฟสามารถนำ

มีฤทธเิ ป็นกรดน่นเอง

ไปใช้งานที่อุณหภูมิสูงมากๆได้ดีในบรรยากาศออกซิเจน

• ความพรุนตว

(porosity)

ต่ำอย่างสูญญากาศหรือบรรยากาศรีดักชั่น แต่ไม่เหมาะกับ วสดทนไฟแตละชนดมความหนาแนนหรอความพรน

บรรยากาศออกซิเดชั่นเพราะกราไฟต์จะระเหิดไปที่อุณหภูม

ตวแตกต่างกน

โดยท่วไปวสดุทนไฟท่ม

ีความพรุนตวต่ำจะนำ

ประมาณ 1000 องศาเม่อเผาในสภาพบรรยากาศปกติ นอก จากนี้วัสดุที่สัมผัสกับผิวหน้าเซรามิกทนไฟก็มีความสำคัญ

ความร้อนได้ดีกว่าเมื่อเทียบกับวัสดุทนไฟที่พรุนตัวสูง ทั้งนี เพราะรูพรุนเก็บกกอากาศไว้ภายในและอากาศเองก็นำความ

อาทิ ผิวหน้าที่ต้องสัมผัสกับน้ำเหล็กในอุตสาหกรรมหลอม

ร้อนได้ต่ำมากจึงมีสมบต

ิเป็นฉนวนความร้อน แต่วสดุท่พรุน

เหลกจะตองใชว้ สดทนไฟชนดดาง(basic refractories) เพราะ ตัวสูงจะทนอุณหภูมิสูงมากๆ หรือสัมผัสเปลวไฟโดยตรง

ตะกรันบริเวณผิวหน้าน้ำเหล็กที่เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างน้ำ

ไมไดเพราะมโอกาสยวบตวขาดความแขงแรง ดงนน

ในบรเวณ

เหล็กและอากาศมกประกอบด้วยแมกนีเซียมออกไซด(MgO)

ทต่

องสมผสกบเปลวไฟในเตาหรอรอนจดจะเลอกใชว้ สดทนไฟ

และแคลเซยมออกไซด(CaO)เปนหลกหากใชว้ สดทนไฟชนดกรด

(acid refractories) เปนวสดกรเตาหลอมหรอขนยายนำโลหะสแู บบ

ความพรุนตวต่ำ ส่วนวสดุทนไฟที่มีความพรุนตวสูงจะใช้ใน สวนทไี ดร้ บความรอนตำกวาใชเปนวสดหนนดานนอกเตาแทน

suuuuulvuuuuııπs1nnnnuhm

วัสดุเซรามิกทนไฟสามารถแบ่งออกได้ 3 กลุ่มใหญ่ๆ วสดทนไฟแบบโมโนลธกิิุ (monolithic refractory)

ตามรูปแบบ ไดแก

เปนการเรยกชอ

วสดทนไฟทย่

งไมผ

านการขน

รปนน

เอง

1)วสดุทนไฟท่ม

ีรูปร่างแน่นอน เป็นวสดุทนไฟสำเร็จ

คำว่าโมโนลิธิก(monolithic) น้นมาจากคำว่า monolith หมาย

รปทข่ี น

รปทรงมขนาดทแ

นนอน พรอมตดตงั และใชงานไดทนท

ถงกอนหน

องคประกอบหลกจะประกอบดวยเมดกรวดวสดทน

เช่น อิฐทนไฟ ใช้เป็นวสดุโครงสร้าง ไฟ (aggregate) คละขนาดกนเพอ่ ใหสามารถอด้ ตวตามชอง่

2)วสดุทนไฟแบบเส้นใยเซรามิก เรียกได้อีกอย่างว่า

ว่างระหว่างอนุภาคให้แน่นข้น

และตวเช่อมประสาน(binder)

วสดุทนไฟชนิดมวลเบา ทำจากเส้นใยอะลูมิโนซิลิเกต อะลูม เชนซเมนตอี่ ะลมนาสงูิู และนำทำหนาทเ่้้ ปนตว็ ยดอนภาคของุึ

นาและเซอรคอน มหลายรปแบบแตกตางกนขน

อยก่

บอณหภม

กรวดทนไฟเอาไว้ จากนั้นจึงนำมาบ่มหรืออบเผาเพื่อให้ตัว

สามารถตดแต่งได้ง่ายจึงสะดวกต่อการนำใช้งาน เชื่อมประสานแห้งหรือเปลี่ยนเป็นพันธะที่แข็งแรงยิ่งขึ้น

3)วสดุทนไฟแบบโมโนลิธิก หรือวสดุทนไฟแบบหล่อ

การใชว้ สดทนไฟชนดตองอาศยความละเอยดถถ่

วนในขน

ตอน

ข้นรูปได้(refractory castables) เป็นวสดุท่ยงไมผานการขน้่่ ึ

รูปเป็นทรงที่แน่นอน วัสดุประเภทนี้จะมีลักษณะคล้ายคอน กรีตตรงท่ประกอบด้วยอนุภาคกรวดทนไฟขนาดต่างๆกนโดย มีตัวเชื่อมประสานจำพวกแคลเซียมอะลูมิเนตซีเมนต์เป็น ตวยึดอนุภาคไว้ สามารถนำไปหล่อข้นรูปร่างได้ตามต้องการ

วสดุทนไฟ รูปแบบตางๆ

74

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

การเตรียมผสมและบ่มแห้ง มิฉะน้นการเตรียมท่ไม่เหมาะสม อาจทำให้เกิดการระเบิดแตกกะเทาะหลุดออกมา สาเหตุการ

ระเบดหรอแตกกะเทาะดงกลาวเกดขนจาก 2 ปจจยรวมกนคอื

(1) ความช้นเน่องจากน้ำท่ขงอยภ่ ายรพรนจะกลายเปนไอนำ้็ุู เกิดความดันเมื่อได้รับความร้อน (2) ความเค้นในเนื้อ วสดุทนไฟเมื่อได้รบความร้อน การทำให้แห้งเป็นปญหาหลกั ของวสดุทนไฟชนิดน้ี

วสดุทนไฟ

รูปแบบตางๆ

• แมกนีเซีย (magnesia, MgO) มีฤทธิ์เป็นด่าง

อนภาคกรวดทนไฟและตวเชอมประสาน

การเลอกใชกรวดทนไฟขนกบชวงอณหภมทต่ี องการนำ

ทนต่อการกัดกร่อนของตะกรัน แต่การนำความร้อนและการ ขยายตวทางความรอนคอนขางสง แมกนเซยมสามารถเตรยม

มาใช้งานความต้านทานต่อการกัดกร่อน และความแข็งแรง

ทางกล ตารางที่ 1 แสดงถึงชนิดองค์ประกอบและอุณหภูมิ ใช้งานของซีเมนต์เชื่อมประสาน จะเห็นได้ว่าความทนต่อ อณหภมของซเมนตข์ นกบปรมาณอะลมนา(กลาวคอยงิ อะลมนา

ไดโดยกระบวนการทางความรอน เชนเดยวกบอะลมู นา ขอควร ระวงคือแมกนีเซียมีแนวโน้มท่จะดูดน้ำและความช้นื

• สปิเนล (spinel, XY2O4) เกิดจากการสงเคราะห โดยนำออกไซดของธาตุโลหะท่มีประจุ 2+ (X= Mg, Zn, Mn,

สูงย่งทนไฟได้มาก) กรวดทนไฟมีหลากหลายชนิด สมบติและ

อณหภมการใชงานแตกตางกนไปดงแสดงในตารางที่ 2 กรวด

Fe, Ni) และประจุ 3+(Y=Cr, Fe, Al) มาเผาร่วมกันไอออน จะเกดแทนทตำแหนงกนในโครงสรางผลก และจบกนเปนโครง

ทนไฟท่นิยมใชผสมในวส้ ดทนไฟมดงีุ น้ี

• บอกไซต์ (bauxite, Al2O3.nH2O) เป็นแร่ทีม

สร้างใหม่เรียกว่าสปิเนล สปิเนลที่ใช้กนท่วไปเตรียมจากแมก นีเซีย(MgO) และอะลูมินา(Al2O3) เป็นแมกนีเซียมอลูมิเนต

อะลูมินากบน้ำเป็นองคประกอบเม่อ n คอจำนวนโมลของนำ้ื

MgAl2O4 สามารถทนทานต่อการกัดกร่อนของตะกรันได้ด

แร่นี้มักจะมีแร่โบฮ์ไมต์(boehmite, Al2O3.H2O) หรือกิบไซต์ (gibbsite, Al2O3.3H2O) เป็นหลัก มักมีสารมลทินจำพวก เหลกไททาเนยและซลกาเจอปนอยด่ วยขนกบแหลงแรบอกไซต

การนำความร้อนต่ำ และการขยายตัวทางความร้อนต่ำกว่า เม่อเทียบวตถุดิบท่เป็น สารต้งต้น

• โดโลไมต์ (Dolomite) ผลิตจากเกลือคารบอเนต

วสดุทนไฟควรมีปริมาณอะลูมินาสูงและเหล็กเจือปน ต่ำเพ่ือ ให้ทนไฟได้สูงนั่นเอง เมื่อนำแร่นี้ไปย่างหรือเผาจะได้เป็น อะลูมินา หรือมลไลท์ (mullite, 3Al2O3.2SiO2)

• อะลูมินา (alumina, Al2O3) ผลิตจากบอกไซตท่

CaCO3 และ MgCO3 มีฤทธเิ ป็นด่างให้ความทนทานต่อการ กดกร่อนจากด่างตะกรนสูงมาก จึงมกใช้ในสำหรบกระบวน การผลิตเหล็ก

• ซิลิคอนคารไบด์ (silicon carbide, SiC) เป็นวสด

ผานกระบวนการถลงอะลมนม(Bayer process) อะลมนาทไี ด

ท่ต้านทานตอการเสยดสี่ ี ไมแตกกะเทาะและการกด่ กรอนตอ่่

มความบรสทธ์สง เมอผานการยาง(calcine), เผา(sinter) หรอ หลอม(fuse) เม่ือผ่านความร้อน ที่อุณหภูมิเกิน 1000 องศา จะได้อะลูมินาชนิดต่างๆ ซึ่งเรียกชื่อตามกระบวนการทาง ความรอนคอ calcined alumina, sintered alumina และ fused

ตะกรันดีเลิศ แต่มีจุดอ่อนคือทำปฏิกิริยากับออกซิเจนง่าย ราคาแพงและมีความนำความร้อนค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับ กรวดทนไฟชนิดอ่นๆ

• ชมอรต (chamotte) ทำจากดนทเี ผาจนเกดการหด

alumina ตามลำดบ อะลมนา เหลาน้อยูในรป alumina ท่มความ

ตวเต็มท่แล้ว มีมลไลต์ (3Al2O3.2SiO2) เป็นองคประกอบหลก

เสถยรสงอาจมสแตกตางกนขนกบชนด และปรมาณสารมลทน

• เวอร์มิคูไลท์ (vermiculite) เป็นแร่ดินที่มีสมบัต

ที่เจือปนอยู่ นอกจากนี้ยังมีอะลูมินาพรุน (fused bubbled alumina) มสมบตพเศษคอเปนฉนวนความรอนท่ดมากเตรยม

คล้ายไมกา สามารถหดและขยายตวได้มากเน่องจากมีน้ำอยู่ ในโครงสร้างซึ่งมีลักษณะเป็นชั้น ถึงแม้ว่าแร่ดินชนิดนี้ม

ได้จากการเป่า อากาศความดนสูงลงใน อะลูมินาหลอมเหลว

เกิดเป็นฟองอากาศในเน้อวสดุ

ความแขงแรงทางกลตำแตว่ ามการนำความรอนตำมาก จงมกั ใช้เป็นวสดุทนไฟชนิดฉนวนความร้อน

75

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

tstn⌫⌫⌫⌫⌫ ı usxwnnfutuuxsıuxnus1tu1ıu⌫unx1nıuu⌫ınu

(cuıcium uıuminuιe cemenι, (n() ın⌫uunuuntsṵtu (pyromeιric cone eçiuvuıenι)

Types of CAC	Al O /CaO	PCE (oC)
	Grey CAC	1.15	1270-1290
	Brown CAC	1.40	1430-1450
	White CAC	2.50	1590-1620
	White CAC	4.70	1770-1810

2 3

tstn⌫⌫⌫⌫⌫ c uunuxnssnnu1u1xwnn11n1wsufutu ınxfuu⌫ınu1ıu⌫unx1nıu (cuıcium uıuminuιe cemenι, (n() 1uunıuusıuxnus1tu

Heat resis

Cement type

Al O

2 3

Aggregate type

Approx. temperature

limit (OC)

Grey CAC	40	Granite/basalt	700-800
Grey CAC	40	Emery	1000
Grey CAC	40	AlagTM	1100
Brown CAC	50	Olivine	1200
Dense refractory concrete
Grey CAC	40	Chamotte	1300
Brown CAC	50-55	Molochite	1400
White CAC	70	Molochite	1450
Grey CAC	40	Sillimanite or gibbsite	1350
Brown CAC	50-55	“ “	1450
White CAC	70	“ “	1550
Grey CAC	40	Brown fused alumina	1400
Brown CAC	50-55	“ “	1550
White CAC	70	“ “	1650
White CAC	80	“ “	1750
White CAC	70	White fused alumina	1800
White CAC	80	“ “	1850
White CAC	70	Tabular alumina	1800
White CAC	80	“ “	1900
Thermally insulating concretes
Grey CAC	40 Pumice, diatomite		900
Grey CAC Grey CAC	40 50	Vermiculite, perlite LytagTM, LecaTM	1000 1100
Brown CAC	70 Expanded chamotte		1300
White CAC	80 Bubble alumina		1700
White CAC	Bubble alumina		1800

Heat resistant concretes

วัสดุทนไฟแบบโมโนลิธิกโดยมากจะใช้ปริมาณตัว

โมโนลิธิกประกอบด้วยซีเมนต์ 15-30% นอกจากน้ย

งสามารถ

เชื่อมประสานประเภทซีเมนต์ที่มีปริมาณอะลูมินาสูง (high alumina cement) เมื่อผสมกับน้ำจะเกิดปฏิริยาไฮเดรชั่น

ใช้อะลูมินาชนิดที่ไวต่อปฏิกิริยา(activated or hydrated alumina)เป็นตัวเชื่อมประสานแทนซีเมนต์ได้เมื่อผสมกับ

เป็นโครงข่ายยึดอนุภาคเข้าไว้ด้วยกน

ระหว่างการเผาน้ำจะ

น้ำจะเกิดเป็นพันธะยึดเกาะที่แน่นหนาข้อดีของการใช

ถูกกำจัดออกไปและอนุภาคทนไฟเหล่านี้จะซินเตอร์เกิด พันธะเซรามิกที่แข็งแรงมาก โดยทั่วไปจะวัสดุทนไฟแบบ

76

วารสารเซรามกส์

อะลูมินาเป็นตัวเชื่อมประสานเเทนซีเมนต์คือไม่มีส่วนผสม ของแคลเซียมออกไซด์ ทำให้มีความทนไฟสูงยิ่งขึ้น

กันยายน - ธันวาคม 2551

อย่างไรก็ตามแม้ว่าอะลูมินาที่ใช้เป็นตัวเชื่อมประสานจะ น้อยกว่าสารเคมีที่เติมลงไปสามารถช่วยเสริมการไหลตัว

สามารถทำปฏิกิริยาได้แต่ปฏิกิริยาน้เกิดข้นได้ค่อนข้างช้า จึง

เนอ

งจากสารเคมจะปรบเคมทพ่

นผวของอนภาคกรวด ไมตอง

อาจจำเป็นต้องเติมซีเมนต์ลงไปในปริมาณเล็กน้อยเพื่อเร่ง ปฏิกิริยาให้เร็วขึ้น ภายหลังมีการพัฒนาสารเคมีเพื่อช่วยลด ปริมาณซีเมนต์และน้ำที่ใช้ในวัสดุทนไฟให้น้อยลง การเติม สารเคมีทำให้วสดุทนไฟใช้ปริมาณซีเมนตเพียง 3-10% หรือ

อาศยการส่นเพ่อไล่ฟองอากาศ เพ่มความแข็งแรงและใช้งาน ได้ยาวนานขึ้น นอกจากนี้ยังมีการเติมสารเคมีเร่งการเซตตัว อีกด้วย

tstn⌫⌫⌫⌫⌫  uun1Wuvnınnчtnsıuxnus1tufus1nnu1u

Cement

Activated aluminas Colloids Phosphate

Silicate

Resin bonded Adhesive

Ceramic

Hydraulic bond Hydraulic bond Hydraulic bond Chemical bond Chemical bond Organic bond Adhesive bond

Ceramic Bonded

Calcium aluminate cement Pseudo boehmite

Colloidal alumina, colloidal silica. Aluminium phosphate

Sodium silicate or potassium silicate Phenolic resin Dextrin,syrup,pitch,polyvinylalcohol, carboxymethyl cellulose, arabic gum All refractory materials after their heat up to high temperatures.

Type of binder Nature of bond formed Materials

อฐทนไฟสำหรบหอหุมขดลวดความรอน อฐทนไฟอลูมนาสำหรบงานหลอเหลกกลา refractory anchor

n1suvv1uulvuuuunnuhm

วสดทนไฟใชเปนวสดกรเตาทำหนาทเี ปนฉนวนความ สัมผัสความร้อนกับวัสดุทนไฟด้านนอก อาจมีชั้นวัสดุทนไฟ

รอนเพอ

ใหความรอนคงอยเู ฉพาะในสวนหองเตา เพม

ประสทธ

อนมาแทรกโดยทย่ี งิ เขาใกลด

าน ในเตาจะยงิ ตองใชว้ สดทค

วาม

ภาพเตาจากการป้องกนการสูญเสียความร้อน ปกป้องกรอบ

หนาแน่นสูงข้น

นอกจากจะใช้วสดุเหล่าน้กรุเตาเผาแล้ววสด

นอกและโครงเตา รวมไปถึงผู้ปฏิบัติงานที่ต้องทำงานอยู่ บริเวณรอบๆ ตวเตาด้วย โครงสร้างเตาเผาประกอบด้วยวสด

ทนไฟเซรามิกยังใช้ได้ในอุตสาหกรรมอื่นอีก เช่น เตาหลอม แก้ว กระบวนการถลุงและกรรมวิธีทางความร้อนสำหรบเหล็ก

ทนไฟต่างชนิดกนซ้อนเป็นช้น

ส่วนผิวหน้าท่ีสมผสความร้อน

และโลหะนอกกล่มเหล็ก อุตสาหกรรมปิโตรเคมี เป็นต้น

หรือผิวหน้าด้านในเตา(hot face) จะใช้วัสดุทนไฟที่มีความ

หนาแน่นสูงเพราะต้องการ ท้งสมบติทางความรอนและความ้

แข็งแกร่งทางกลไปพร้อมๆกัน ในขณะที่ส่วนถัดออกมาด้าน นอกจะใช้วัสดุทนไฟที่มีความพรุนตัวมากขึ้น เพื่อเป็นฉนวน ป้องกันการสูญเสียความร้อนระหว่างวัสดุทนไฟด้านผิวหน้า

เอกสารอ้างอิง http://WWW. AZOM.COM

77

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

1nt Wuv1unvut

มารู้จัก...

กฎหมายการจัดการสิ่งปฏิกูล หรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้วของโรงงาน

สงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลวเกดขน

ในชว

ตประจำวน

เชนเดยวกบั

กบวงจรการผลตของโรงงาน กระแสรกษส

งิ แวดลอมในปจจบ

นทำ

ให้การจัดการกับสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้วเป็นเรื่องที่ไม่ควร

ละเลยและควรใหความสำคญเปนลำดบตนๆ การจดการสงิ ปฏกล

หรอวสดุทไี มใชแลวของโรงงาน จงเปนกฎหมายทโี รงงานตองรู้

และปฏบ

ตตามใหถ

ูกตอง

ปจจบ

นการกำจดสงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลวจากโรงงานอตสาหกรรม เปนไปตามประกาศของกระทรวงอตสาหกรรม

เร่ืองการกำจดส่ิงปฏิกูลหรือวสดุท่ีไม่ใช้แล้ว พ.ศ. 2548 ซ่ึงทดแทนของประกาศเดิม พ.ศ.2540 โดยส่ิงปฏิกูลหรือวสดุท่ีไม

ใชแลวในประกาศนห

มายถง

สงิ ของทไี มใชแลวหรอของเสยทงั หมดทเี กดขน

จากการประกอบกจการโรงงาน รวมถงของเสยจาก

วตถดบ

ของเสยทเี กดขน

ในกระบวนการผลต

ของเสยทเี ปนผลตภณฑเสอ

มคณภาพ และนำทงิ ทม่

องคประกอบหรอมค

ณลกษณะ

ทเี ปนอนตราย สงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลวในประกาศนไี มรวมถงสงิ ทม

าจากสำนกงาน บานพกอาศย

และโรงอาหารในบรเวณ

โรงงาน กากกมมนตรงสี มูลฝอยตามกฎหมายว่าด้วยการสาธารณสุข และน้ำเสียท่ส่งไปบำบดนอกโรงงานทางทอสง่่ การจดั

การส่งปฏิกูลหรือวสดุท่ไม่ใช้แล้วในประกาศน้สามารถทำโดยการบำบด

ทำลายฤทธ์ิ ท้ง

กำจด

จำหน่ายจ่ายแจก แลกเปล่ยน

หรือนำกลบไปใช้ในรูปแบบต่างๆ ท้งน้รวมถึงการกกเก็บก่อนดำเนินการด้วย

ประกาศนี้ประกอบด้วยหมวดต่างๆ ตั้งแต่การกำหนดรหัสของชนิดและประเภทของสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้ว

ผ้ก่อเกดสง่ิ ปฏกลหรอวสืูิ ดทไุ่ มใชแลวซง่้้่ ไดแกโรงงาน่้ การรวบรวมขนสงของเสยอนี่ ตราย ผบ้ ำบดและกำจดสง่ ปฏกลหรอวสืูิ ด

ท่ไม่ใช้แล้ว และบทเฉพาะกาลเก่ยวกบการบงคบใช้ประกาศน้ ใช้แล้ว ผ้รวบรวมและขนส่ง รวมถึงผ้บำบดและกำจดั

ผ้ท

่เก่ยวข้องกบประกาศน้ได้แก่ผ้ก

่อเกิดส่งปฏิกูลหรือวสดุท่ไม

ในส่วนของโรงงาน ประกาศกำหนดให้โรงงานต้องไม่ครอบครองส่งปฏิกูลหรือวสดุท่ไม่ใช้แล้วภายในโรงงานเกินเวลา

90 วัน หากเกินกว่ากำหนดต้องขออนุญาต ต้องมีผู้ควบคุมดูแลระบบป้องกันสิ่งแวดล้อมที่มีความรู้เฉพาะด้าน และจัดทำ

แผนการปองกนอบ

ตภยเพอ

รองรบเหตฉ

กเฉน

ซงึ การนำสงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลวออกนอกบรเวณโรงงานตองไดร้ บอนญาต

จากกรมโรงงานอุตสาหกรรม ข้อมูลการขนส่งส่งปฏิกูลหรือวสดุท่ไม่ใช้แล้วทุกชนิดให้แจ้งทางส่ออิเล็กทรอนิกส์ หรือกรณีการ

บำบดหรือกำจดภายในบริเวณโรงงาน ต้องปฏิบต

ิตามหลกเกณฑท

่กรมโรงงานอุตสาหกรรมกำหนด มีข้อมูลผลวิเคราะหเคมี

และ กายภาพจากหองปฏบ

ตการทข่ี น

ทะเบยนไวก

บกรมโรงงานอตสาหกรรม ซงึ ตองเกบขอมลไวอยางนอย 3 ปเพอ

การตรวจสอบ

และส่งรายงานประจำปีแก่กรมโรงงานอุตสาหกรรม

หลกเกณฑท

กรมโรงงานอตสาหกรรมกำหนดในการจดการสงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลวภายในโรงงานไดแก่ การฝงกลบ

การเผา การหมกทำปย๋

การถมท่

การนำกลบไปใช้ ฯลฯ การจดการต้องไม่ส่งผลกระทบต่อส่งแวดล้อม เป็นไปตามกำหนด

มาตรฐานการปล่อยทิ้งอากาศเสียจากเตาเผามูลฝอย และ/หรือได้รับความเห็นชอบจากกรมโรงงานอุตสาหกรรม กรณีใช บริการผู้บำบัดและกำจัดสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้ว โรงงานจะต้องรับผิดชอบต่อภาระความรับผิดต่อสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุ ท่ไม่ใช้แล้ว จนกว่าผ้บำบดและกำจดจะรบไว้ในครอบครอง

78

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ส่ิงปฏิกูลหรือวสดุท่ีไม่ใช้แล้วท่ีเป็นของเสียอนตราย ต้องส่งให้กับผู้รวบรวมและขนส่ง หรือผู้บำบัดและกำจัดสิ่ง

ปฏิกูลหรือวสดุท่ีไม่ใช้แล้วเท่าน้น อกทง้ี ตองไดรบ้้ ความเหน็

ชอบจากกรมโรงงานอตสาหกรรม และการนำออกนอกบรเวณ โรงงานต้องมีใบกำกับการขนส่งทุกครั้ง โรงงานหรือผู้บำบัด

และกำจดสงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลวสามารถแตงตงั ตวแทน

เพ่อเป็นผ้รวบรวมและขนส่งตามหลกเกณฑและวิธีการท่กรม โรงงานอตสาหกรรมกำหนด และตองรบภาระความรบผดรวม

กบตวแทน อีกท้งโรงงานต้องดำเนินการให้ผ้ขนส่งปฏิบต กฎหมายท่เก่ยวข้องและจดส่งรายงานประจำปี

ิตาม

ลกษณะและคุณสมบติทเ่ ปนของเสยอนี็ ตราย มหลายประเภที คอื สารไวไฟ สารกดกรอน่ สารทเ่ กดปฏกรยาไดงาย่้ิิิิ

สารพิษ หรือมีองคประกอบของส่งเจือปนคือสารอนินทรียอ

นตรายและสารอินทรียอ

นตราย โดยการเปรียบเทียบความเข้มข้น

ท้งหมดของส่งเจือปนหรือ Total Concentration กบค่า Total Threshold Limit Concentration (เช่น แคดเมียม 100 มิลลิกรม/

กโลกรม

) ซงึ หากพบวามค

ามากกวาหรอเทากบแสดงวาเปนอนตราย แตหากพบว่ามีค่าต่ำกว่า Total Threshold Limit Concentration

และมากกวาหรอเทากบ

Soluble Threshold Limit Concentration (เชน

แคดเมยม 1 มลลกรม

/ลตร) ตองใชว้ ธิ ี waste Extraction

Test ประกอบ เพ่ือเปรียบเทียบกบค่า Soluble Threshold Limit Concentration อีกคร้ง จงจะสรปวาเปนอน็ุ่ึ ตรายหรอไมื

กรณีการฝังกลบสิ่งปฏิกูลและวัสดุที่ไม่ใช้แล้วต้องมีสิ่งเจือปนดังนี้ Soluble Threshold Limit Concentration > Total Concentration<Total Threshold Limit Concentration

ผบำบดและกำจดสงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลว

ตองปฏบ

ตเกย

วกบการจดการตามหลกเกณฑและวธิ การทก

รมโรงงาน

อุตสาหกรรมกำหนด และรบจดการเฉพาะท่ได้รบอนุญาตตามเง่อนไขการประกอบกิจโรงงานท่กำหนดไว้ ในการขนส่งต้องใช

ใบกำกบการขนสง

ตองปฏบ

ตตามประกาศมตคณะกรรมการวตถอ

นตราย เรอ

งการขนสงวตถอ

นตรายทางบก พ.ศ.2545 และ

เม่อรบมาในโรงงานแล้วให้แจ้งข้อมูลต่อกรมโรงงานอุตสาหกรรมทางส่ออิเล็กทรอนิกส์ ต้องรบภาระความรบผิดเม่อรบดำเนิน

การ มีข้อมูลผลวิเคราะหทางเคมี และกายภาพก่อนการดำเนินการบำบดหรือกำจดจากห้องปฏิบต

ิการท่ข

้นทะเบียนไว้กบกรม

โรงงานอุตสาหกรรม ให้เก็บข้อมูลไว้อย่างน้อย 3 ปีเพ่อการตรวจสอบ อีกท้งต้องมีผ้ควบคุมดูแลระบบป้องกนส่งแวดล้อมท่ม

ความร้เฉพาะด้าน มีแผนการป้องกนอุบติภยเพอ่ รองรบเหตฉกเฉนิุุ และตองสงรายงานประจำปแกกรมโรงงานอตสาหกรรมุ่ี่้

ภาคผนวกของประกาศประกอบด้วย รหัสของชนิดและประเภทของสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้ว ลักษณะและ

คุณสมบต

ิของส่งปฏิกูลหรือวสดุท่ไม่ใช้แล้วท่เป็นของเสียอนตราย แผนป้องกนอุบต

ิภยและแผนฉุกเฉิน หลกเกณฑและวิธีการ

ในการจดการสงิ ปฏก

ลหรอวสดท

ไี มใชแลว

รวมถงแบบรายงานตางๆ ทเี กย

วของกบประกาศ สามารถ download ประกาศนจาก

http://www2.diw.go.th/PIC/download/waste/waste11.pdf หรือสอบถามรายละเอียดเพ่มเติมจากกรมโรงงานอุตสาหกรรม

ประกาศของกระทรวงอุตสาหกรรม เร่องการกำจดส่งปฏิกูลหรือวสดุท่ไม่ใช้แล้ว พ.ศ. 2548 น้ เปนเพยงภาคบงี็ คบั

พ้นฐานในชีวิตจริง การกำจดส่งปฏิกูลหรือวสดุท่ไม่ใช้แล้วจะประสพความสำเร็จอย่างแท้จริง เม่อผ้เก่ยวข้องทุกท่านร่วมมือ

ร่วมใจในจดการให้เกิดประโยชนจากการใช้วสดุสูงสุด และเกิดผลกระทบต่อส่งแวดล้อมให้น้อยท่สุด เชน่ การนำกลบมาใชซำ้้

การนำกลบมาใช้ประโยชนอีก การนำกลบคนมาใชื ้ รวมถงการจดึ การอน่ ๆอยางถกวธีิู่

ทมา

1.ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรอ

งการกำจดสิงปฏิกูลหรอวสดุทไี มใชแลว

พ.ศ. 2548

2.บัณฑิต ตันเสถียร, การปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยเรื่องการกำจัดสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้ว, เอกสารสัมมนงานวิจัยและพัฒนาเพื่อ

อุตสาหกรรมเซรามิก ประจำปี 2550 เรอ กรมวิทยาศาสตรบริการ กทม.

ง ทิศทางการพฒนา และวสดุเหลอใช้ กบอุตสาหกรรมเซรามิกไทย วนท่ี 20 กรกฎาคม 2551

79

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

1vssn s⌫w1n1n

nc1uDDDcD

nnscııınsn:unn

nsns:nuucc

ur..

weibu( wıeiıbuıı AAAAAnaıynsis )aıysis

Kมมุติว่าคุณเป็นวิศวกรผู้รับผิดชอบโครงการก่อสร้างแห่งหนึ่งและคุณต้องการซื้อเซรามิกเพื่อใช้ในงานก่อสร้างนี

ปรากฏเมอดสเปคของเซรามกท่ผผลตเสนอมาใหปรากฏวามี 2 เจาทรี าคาเทากนแตสเปคตางกนดงน้ี ผผลตท่ี 1 เสนอเซรามกท่ม

Modulus of rupture (MOR) หรือ Flexural strength (σ) 350±100 MPa และส่วนผ้ผลิตท่ี 2 เสนอเซรามิกท่มี MOR 350 ±

10 MPa ถามวาคณจะเลอกซอ

เซรามกของเจาไหน? เชอ

ขนมกนกนไดเลยวาคณคงเลอกเจาท่ี 2 โดยไมต

องสงสยเพราะวาเจาท่ี

2 มีค่า±น้อยกว่า เพราะคุณเห็นว่าค่า±มีความสำคัญใช่ไหม? สำคัญเพราะอะไร? ตอบ เพราะว่ามันทำให้เราทราบว่า ชิ้นเซรามิกที่เราซื้อมี MOR ผันแปรมากน้อยแค่ไหน ถ้าผันแปรมากก็ไม่ดีเพราะทำให้เราไม่มั่นใจในความแข็งแรงของ

เซรามิกทุกช้นในร่น

(lot) ท่ซ

้อว่าจะแข็งแรงพอหรือไม่? ในทางปฏิบต

ินกเซรามิกจะใช้สถิติบอกว่าโอกาสท่ช

้นงานจะแต่หกท่ี

strength ใดเป็นเท่าไร และบอกการกระจายตัวของความแข็งแรงของชิ้นเซรามิกในแต่ละ lot ด้วยมอดูลัสที่ชื่อว่า Weibull modulus เรียกตามช่อของ Weibull ผ้เสนอแนวทางสถิติท่นำมาใช้ในการดูการกระจายตวของความแข็งแรง ในปี ค.ศ. 1937 Weibull เสนอว่าโอกาสท่จะช้นงานจะ แตกหกท่ี strength ใดๆ (probability of failure : F) หาได้จาก

⎡ ⎛ σ − σ ⎞m ⎤

F = 1 − exp⎢− V ⎜    v ⎟ ⎥

(1)

เม่อื

F = Probability of failure

⎣⎢ ⎝ σ 0 ⎠ ⎥⎦

V = ปริมาตรของช้นงานส่วนท่อย่ใต้ stress ในการทดลองท่วไปเราอาจจะให้ V = 1

σ = Strength ซ่งเป็น stress at failure

σ v = Strength ท่ซ่ง probability of failure เทากบ่ ศนยู ์ สวนใหญเราให่่ ้ σ v = 0

m = Weibull modulus เป็นตวเลขท่บอกว่า strength ของช้นงานท่เราทดสอบมีการกระจายตวมากน้อยเพียงใด

ช้นงานร่นท่มีการกระจายตวของstrengthมาก (เชนชน้่ งานจากผผ้ ลตท่ิ ี 1 ใน ตวอยางขางบน้่ ) จะมี m นอย้

ข้อเสียของเซรามิกอย่าหน่งคือเซรามิกจดเป็นวสดุท่มีการกระจายตวของ strengthคอนขางมาก้่ โดยทว่ ไป

เซรามิกจะมี m = 6 แต่เซรามิกดีๆ มีการกระจายตวของ strength น้อยจะมี m = 10 ก็ได้

σ 0 = Characteristic strength คือ strength ท่ซ จาก (1) ถ้าเราใส่ ln2 ช้นเข้าไปในสมการจะได้

่งโอกาสของการแตกเท่ากบ

63% หรือ F เท่ากบ

0.63

ln ln⎛ 1 ⎞ = lnV + m ln(σ − σ

) − m lnσ

⎜ 1 − F ⎟

v 0 (2)

⎝ ⎠

80

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

ln ln⎛ 1 ⎞

จาก (2) จะเหนไดว้ าเมอ่

plot กราฟระหวาง

⎜1 − F ⎟ กบ

ln(σ ) จะไดกราฟเสนตรงทม่

ความชน

(slope) เทากบั

⎝ ⎠

m เมื่อทราบ m ของเซรามิก lot ใด เราก็จะทราบการกระจายตัวของ strength ของเซรามิก lot นั้น ได้ นักเซรามิก

มืออาชีพจะไม่คำนึงถึงแต่ ค่าความแข็งแรงเฉล่ย (mean strength) ของเซรามกของเขาเพยงอยางเดยวแตจะคำนงถงึึ่ี่ีิ Weibull

modulus ของเซรามิกของเขาด้วย การทำ Weibull analysis เพื่อหา Weibull modulus ของเซรามิกทำได้ไม่ยากเลย

ไมเชอ

เชญดต

วอยางการทำ Weibull analysis ของแกวท่ี ในการเรยนการสอนวชา 426309 Ceramic measurement and testing

lab ในปีการศึกษา 2550 ท่สาขาวิชาวิศวกรรมเซรามิก สำนกวิชาวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยเทคโนโลยีสุรนารี ได้เลย ...

ในการเรยนการสอนอาจารยผส

อนใหน

กศกษาหา strength และทำ Weibull analysis แกว

2 ชนด

ชนดท่ี 1 เปนแทงแกว้

Soda-lime glass ธรรมดาท่ไม่ผ่านการขดกระดาษท่ผ

ิว; ชนิดท่ี 2 เป็นแท่งแก้ว Soda-lime ท่ผ

่านการขดกระดาษทรายท่ผิว

แล้วให้นกศึกษาเปรียบเทียบ strength และ Weibull modulus และอธิบายผลการทดลอง มาดูกนว่านกศึกษาเขาทำ Weibull analysis อย่างไรและผลการทดลองท่ได้เป็นอย่างไร ทำไมเป็นเช่นน้นั

svv⌫⌫⌫⌫⌫nn1x1u1ntsnn1x

1) นกศึกษานำแท่งแก้ว Soda-lime รูปทรงกระบอกขนาดเส้นผ่านศูนยกลางประมาณ 6 mm. ยาวประมาณ 70

mm. มา 40 ช้นแบ่งเป็น 2 ส่วน ส่วนละ 20 ช้น สวนท่่ ี 1 เปนแกวธรรมดาทไ่้็ มผานการขด่่ ผวดวยกระดาษทราย;้ิ

ส่วนท่ี 2 เป็นแก้วท่ีถูกขดผิวด้วยกระดาษทราย จึงนำส่วนท่ี 2 ไปขดผิวด้วยกระดาษทราย แล้วแก้วท้งสองชุด

นำไปวดขนาดและทดสอบ strength ดวยวธิ ี three point bending ในเครอง instron ไดผลดงแสดงในตารางท่ี 1

อนงึ ตองบอกวาจำเปนอยางยงิ ทต่

องใชช้ น

ตวอยางอยางนอย 20 ชน้

ตอ 1 ชนดตวอยางในการทำ Weibull analysis

การใช้ช้นตวอย่างจำนวนน้อยกว่าน้จะได้ผลท่มีความไมแนนอนและมความผดพลาดสงูิี่่

2) คำนวณหา MOR หรือ Flexural strength โดยใช้

MOR = σ = 8PL

πd 3

(3)

เม่อ MOR คอื Modulus of rupture หรอื flexural strength (σ ) หนวยเปน็่ Pascal ; P คอื load ทใ่ ชในการหก้

แท่งแก้วมีหน่วยเป็น Newton; d คือเส้นผ่านศูนยกลางของแท่งแก้ว คำนวณแล้วได้ MOR ดงแสดงในตารางท่ี 2

3) ต่อมาจดเรียงลำดบข้อมูลใหม่จาก MOR น้อยสุด เป็นลำดบท่ี i = 1 ถดมาเป็น i = 2 และสุดท้ายเป็นข้อมูล MOR

มากสุดเป็นลำดบท่ี i = 20 ดงแสดงในตารางท่ี 3

4) คำนวณหาค่า probability of failure (F) จากสูตร

F = i − 0.5

N

เมื่อ N คือจำนวนชิ้นตัวอย่างแต่ละชนิด

ในท่น

้เท่ากบ

20 คำนวณแล้วได้ F ดงแสดงในตารางท่ี 3

ln ln⎛ 1 ⎞

5) แล้วคำนวณ

⎜1 − F ⎟ และ ln (σ ) ได้ผลดงแสดงในตารางท่ี 3

⎝ ⎠

ปฏิบต

6) ต่อมาเขียนกราฟความสมพนธระหว่าง ต่อ ln (σ ) ได้ผลดงแสดงในภาพท่ี 1

7) สุดท้ายหาความชัน (slope) ของกราฟ ให้ slope = m หรือ Weibull modulus ของแก้วทั้งสองชนิดในทาง

ิอาจจะหา slope โดยใช้คำส่งเส้นแนวโน้ม (trend line) ใน Excel ได้ คำส่งดงกล่าวจะหาสมการเส้นตรงท่เป็นตวแทน

ของกราฟแล้วเขียนสมการเส้นตรงออกมาให้ดงสมการในภาพท่ี 1 จากสมการดงกล่าวเราหา slope ของกราฟได้เพราะ slope

ของกราฟคือตวเลขท่ค

ูณกบ

x และจากท่กล่าวมาแล้วข้างต้น slope ของกราฟคือ Weibull modulus (m) ของแก้ว จากสมการ

ของกราฟเส้นตรงท่อย่ในกราฟจะได้ว่า m ของแก้วท่ไม่ขดกบของแก้วท่ข

ดเท่ากบ

6.10 และ 17.24 ตามลำดบั

81

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ภาพท่ี 1 แสดง Weibull plot ของแกวทไี มผานและผานการขดกระดาษทรายท่ผว

tstn⌫⌫⌫⌫⌫ ı แสดงเสนผานศนยกลางและ load (P) ทใี ชในการหกแทงแกวตวอยาง

	ชนิดท่ี 1 แกวท่ไม่ผ่านการขดั		ชนิดท่ี 2 แกวท่ผี ่านการขดผิว
No.	Diameter (mm)	P (N)	Diameter (mm)	P (N)
1	5.94, 5.96, 5.98	22.44	6.08, 6.08, 6.06	8.00
2	5.98, 5.94, 5.98	20.99	6.00, 5.96, 6.00	8.47
3	5.98, 6.00, 5.98	12.72	5.92, 5.92, 5.92	8.38
4	6.02, 6.08, 6.00	14.04	5.92, 5.96, 5.90	8.20
5	5.98, 6.00, 5.96	14.15	6.08, 6.08, 6.08	8.95
6	6.90, 6.90, 6.00	16.08	5.94, 5.96, 5.98	9.09
7	6.00, 5.96, 5.98	21.58	5.96, 6.00, 6.02	7.22
8	6.12, 6.12, 6.02	23.10	6.00, 6.10, 6.02	7.58
9	6.06, 6.00, 6.03	21.32	6.00, 5.98, 5.99	8.56
10	6.06, 6.08, 6.06	14.60	6.02, 6.06, 6.06	8.85
11	5.96, 5.98, 5.94	14.60	5.96, 5.94, 5.98	8.32
12	6.02, 6.00, 6.00	16.84	6.00, 5.96, 6.00	8.32
13	6.04, 5.98, 5.94	15.88	5.96, 5.94, 5.98	8.66
14	5.94, 5.96, 5.94	17.66	5.94, 5.90, 5.94	8.75
15	5.94, 5.92, 5.98	14.04	5.94, 6.00, 5.96	8.21
16	5.98, 5.94, 5.94	16.24	6.00, 6.00, 6.00	8.72
17	6.00, 6.00, 6.02	19.58	6.08, 6.08, 6.00	8.96
18	6.10, 6.18, 6.04	18.94	5.96, 5.90, 5.90	7.67
19	6.00, 6.00, 6.00	16.59	5.90, 5.90, 5.90	6.95
20	6.00, 6.00, 6.06	14.97	5.94, 5.96, 6.10	7.92

82

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

tstn⌫⌫⌫⌫⌫ c MOR ของแกวทงั สองชนิด

No	แกวท่ไม่ผ่านการขดั		แกวท่ผี ่านการขดผิว
	P (Newton)	MOR or σ (MPa)	P (Newton)	MOR or σ (MPa)
1	22.44	13.49	8.00	4.55
2	20.99	12.58	8.47	5.02
3	12.72	7.55	8.38	5.14
4	14.04	8.14	8.20	5.01
5	14.15	8.42	8.95	5.07
6	16.08	7.12	9.09	5.46
7	21.58	12.84	7.22	4.27
8	23.10	13.04	7.58	4.38
9	21.32	12.38	8.56	5.07
10	14.60	8.32	8.85	5.09
11	14.60	8.78	8.32	5.00
12	16.84	9.89	8.32	4.94
13	15.88	9.42	8.66	5.21
14	17.66	10.69	8.75	5.35
15	14.04	8.50	8.21	4.92
16	16.24	9.80	8.72	5.14
17	19.58	11.50	8.96	5.14
18	18.94	10.59	7.67	4.71
19	16.59	9.78	6.95	4.31
20	14.97	8.73	7.92	4.67
mean	17.32	10.08	8.29	4.92

sıstwuuu1ntsnn1x

จากการทดลองจะเห็นว่าแก้วที่ไม่ผ่านการขัดมีความแข็งแรงเฉลี่ย (mean strength) สูงกว่าแก้วที่ผ่านการขัด ซึ่งเป็นไปตามที่คาดเพราะการขัดผิวแก้วด้วยกระดาษทรายทำให้เกิดรอยขูดขีดที่ผิวแก้วมากขึ้น ซึ่งเท่ากับเป็นการทำให้ microcrack ที่ผิวของแก้วตามทฤษฎีของ Griffith มีความลึกย่ิงข้ึนจึงทำให้แก้วท่ีขดมี strength ต่ำลง อย่างไรก็ตามแก้วท่ี ผ่านการขดจะมี Weibull modulus (m) สูงกว่าแก้วท่ไม่ผ่านการขดซ่งก็เป็นไปตามทฤษฎี เพราะการขดผิวของแก้วทำให้เกิด

microcrack ใหม่จำนวนมากท่ผิวของแกว้ หลงจากขดแลวผวของแกวจงเตมไปดวย้็ึ้ิ้ microcrack จำนวนมากทก่ ระจายทว่ ไป

ที่ผิวต่างกับแก้วที่ไม่ผ่านการขัดจะมี microcrack บางบริเวณเท่านั้นเมื่อนำแก้วที่ผ่านการขัดผิวไปหักด้วยเครื่อง instron โอกาสที่จะมี crack ใต้รอยกดพอดีจึงมีเท่าๆ กัน ในทางตรงกันข้ามโอกาสที่จะมี microcrack ตรงรอยกดพอดีของแก้ว แต่ละแท่งในชุดที่ไม่ผ่านการขัดจึงแตกต่างกันมาก ดังนั้นแก้วที่ผ่านการขัดจึงมีการกระจายตัวของ strength ต่ำกว่าแก้ว ท่ไม่ผ่านการขดั

83

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal

ln ln⎛ 1 ⎞

tstn⌫⌫⌫⌫⌫  แสดงการจดลำดบใหม่ (i), Probability of failure (F),

⎜1 − F ⎟

และ ln (σ ) ของแกวตวอย่าง

⎝ ⎠

แกวไม่ผ่านการขดั						แกวท่ผี ่านการขดั
No	MOR or σ MPa)	i	F	lnln{1/(1-F)}	ln(σ )	No	MOR or σ (MPa)	i	F	lnln{1/(1-F)}	ln(σ )
6	7.12	1	0.03	-3.68	1.96	7	4.27	1	0.03	-3.68	1.45
3	7.55	2	0.08	-2.55	2.02	19	4.31	2	0.08	-2.55	1.46
4	8.14	3	0.13	-2.01	2.10	8	4.38	3	0.13	-2.01	1.48
10	8.32	4	0.18	-1.65	2.12	1	4.55	4	0.18	-1.65	1.51
5	8.42	5	0.23	-1.37	2.13	20	4.67	5	0.23	-1.37	1.54
15	8.50	6	0.28	-1.13	2.14	18	4.71	6	0.28	-1.13	1.55
20	8.73	7	0.33	-0.93	2.17	15	4.92	7	0.33	-0.93	1.59
11	8.78	8	0.38	-0.76	2.17	12	4.94	8	0.38	-0.76	1.60
13	9.42	9	0.43	-0.59	2.24	11	5.00	9	0.43	-0.59	1.61
19	9.78	10	0.48	-0.44	2.28	4	5.01	10	0.48	-0.44	1.61
16	9.80	11	0.53	-0.30	2.28	2	5.02	11	0.53	-0.30	1.61
12	9.89	12	0.58	-0.16	2.29	5	5.07	12	0.58	-0.16	1.62
18	10.59	13	0.63	-0.02	2.36	9	5.07	13	0.63	-0.02	1.62
14	10.69	14	0.68	0.12	2.37	10	5.09	14	0.68	0.12	1.63
17	11.50	15	0.73	0.26	2.44	16	5.14	15	0.73	0.26	1.64
9	12.38	16	0.78	0.40	2.52	3	5.14	16	0.78	0.40	1.64
2	12.58	17	0.83	0.56	2.53	17	5.14	17	0.83	0.56	1.64
7	12.84	18	0.88	0.73	2.55	13	5.21	18	0.88	0.73	1.65
8	13.04	19	0.93	0.95	2.57	14	5.35	19	0.93	0.95	1.68
1	13.49	20	0.98	1.31	2.60	6	5.46	20	0.98	1.31	1.70

อน่งเราอาจจะหา Characteristic strength (σ 0) ได้โดยดูจุดตดแกน x ของกราฟ เพราะว่าท่จุดน้ี F = 0.63 และ

lnln{1/(1-0.63)} เทากบ 0 ดงนนจดตดแกน x ของกราฟจงเปน ln(σ 0) จากภาพท่ี 1 จะเหนวา ln(σ 0) ของแกวทไี มผานและผาน

การขดเท่ากบ 2.36 และ 1.62 ตามลำดบ เมอ่ เอา ln ออกจงไดึ ้ σ 0 ของแกวทไ่้ มผานและผานการขด่่่ เทากบ่ 10.59, 5.05 MPa

ตามลำดบ จงอาจจะกลาวไดวาแกวทไ่้่้่ึ มผานการขด่่ มโอกาสทจ่ี ะแตกท่ี strength 10.59 MPa เทากบ่ 63% ในทำนองเดยวกนี ั

แก้วท่ผ

่านการขดมีโอกาสท่จะแตกหกท่ี strength เท่ากบ

5.05 MPa เท่ากบ

63%

จากตวอยางขางตนจะเหนไดว

าการทำ Weibull analysis ของวสดุเซรามกอยางคราวๆ นน

ทำไดไมยากเลย

จริงไหมครับ? จึงขอเชิญชวนให้ผู้อ่านที่ทำงานเกี่ยวกับเซรามิกโดยเฉพาะงานที่ต้องเกี่ยวข้องกับความ

แข็งแรงช่วยทำ Weibull analysis ชน

งานของทานแลวจะทำใหท

านดูเปนมออาชพอยางเหนไดช

ดกวา

...

84

วารสารเซรามกส

กันยายน - ธันวาคม 2551

มหาวทยาลยศลปากร

รวมกบ..การทองเทยวแหงประเทศไทย

และกรมสงเสรมการสงออกกระทรวงพาณชย์

โดยการสนบสนนของกรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

และบรษทไทย เบฟเวอเรจ จำกด (มหาชน)

กำหนดจดใหม

การแสดงศลปะเครองปนดนเผาแหงชาติ ครงท่ี 14 ข้น

ดงน้ี

ประเภทของงานท่จดแสดง

🟊ผ้ส

1. เคร่องป้นดินเผาประเภทศิลปกรรม

2. เคร่องป้นดินเผาประเภทหตถกรรม แยกเป็น

2.1 ประเภทหตถกรรมประเพณี

2.2 ประเภทหตถกรรมร่วมสมยั

3. เคร่องป้นดินเผาประเภทอุตสาหกรรม

่งผลงานเข้าประกวดต้องมีเอกสารแสดงแนวคิดสร้างสรรคและวิธีการผลิต

รางวลการตดสินการประกวด

- รางวลผลงานยอดเย่ยมในแต่ละประเภท ได้รบโล่และเงินรางวล

- รางวลผลงานดีเด่นในแต่ละประเภท ได้รบโล่และเงินรางวลั

กำหนดส่งผลงาน

18-21 กนยายน 2551 ดงสถานท่ตี

60,000 บาท ประเภทละ 1 รางวล

20,000 บาท ประเภทละ 3 รางวลั

่อไปน้ี

1. หอศิลปร์ ่วมสมย (อาคารใหม)่ มหาวทยาลยิ ศลปากริ วทยาเขตพระราชวงิ สนามจนทร์ นครปฐม

2. หอศิลปวฒนธรรม มหาวิทยาลยเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่ โทร. 0 5322 1724

3. ศูนยพฒนาอตสาหกรรมเครอุ่ งเคลอบดนเผาิื

เลขท่ี 424 ถ.พหลโยธิน ม.2 ต.ศาลา อ.เกาะคา จ.ลำปาง โทร. 0 5428 1884

ประกาศผลการตดสิน 14 ตุลาคม 2551 การแสดงนิทรรศการ

1. วนท่ี 8-30 ธนวาคม 2551 ณ หอศิลปร์ ่วมสมย (อาคารใหม)่

มหาวิทยาลยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวงสนามจนทร์ นครปฐม

2. หอศิลปวฒนธรรม มหาวิทยาลยเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่ ในเดือนมกราคม-กุมภาพนธ์ 2552

3. จดแสดงในงาน Bangkok International Gift and Houseware ในเดือนเมษายน 2552

โดยกรมส่งเสริมการส่งออก ณ ศูนยแสดงสินค้า และการประชุมอิมแพค เมืองทองธานี

SEPTEMBER - DECEMBER 2008 CERAMICS Journal 85

4. จดแสดงในงานเทศกาลเท่ยวเมืองไทย ของการท่องเท่ยวแห่งประเทศไทย ในเดือนมิถุนายน 2552

ขาพเจา

uuvvvlvfnи1

E1SЈ1SılS1nЈ

(นาย นาง นางสาว)...............................................................................................................................................................

(หาง,ราน,บรษท)...................................................................................................................................................................................................

สถานททำการ.........................................................................................................................................................................................................

............................................................................................โทรศพท์......................................................................................................................

ขอสงั จองโฆษณาในวารสารเซรามกส์

ในขนาด.................................หนา้ .......................................ใบแทรก เปนเวลาป (กำหนดออกปละ 3 ฉบบ)

เปนจำนวนเงน..................................................................... บาท (. )

โดยเรมตงั แตฉบบท.ี........................................................ ถงฉบบท.ี................................................. ประจำปี พ.ศ ........................................

ทงั นไี ดมอบขอความโฆษณา ชด

CD-Disk แผน

ใบแทรก ฉบบ

มาพรอมดวยแลว้

(ลงนามผสู้ งั โฆษณา) .......................................................................................................

ตำแหนง ........................................................................................................

วนท่ี.................... เดอน ....................................... พ.ศ ..........................

ลกษณะรปเลม

- ขนาดมาตรฐาน กวาง 8.25 นว้

x 11.5 นว้

- ปก 4 สี กระดาษอารต (อาบยว)

เนอื ใน 4 สี กระดาษอารต 120 แกรม / เนอื ในขาวดำ กระดาษปอนด์ 80 แกรม

ฉบบเดอน

🞏 มกราคม - เมษายน พ.ศ 2552

🞏 พฤษภาคม - สิงหาคม พ.ศ 2552

🞏 กนยายน - ธนวาคม พ.ศ 2552

n⌫m1nusuvmvfnи1u

E1SЈ1SılS1nЈ

uuuln⌫ :

usn un1vısṵnv oo4 vinu

เลขท่ี 7 อาคารนพ-ณรงค์ ลาดพราว ซอย 23 แขวงจนทรเกษม เขตจตจุ กร กรงเทพฯ 10900

fns. o-з8-зo7- з8-зз4ѕ-7 з8-за mnπ : o-з8-з7

ใบสมครสมาชกสมาคมเซรามกสไทย www.ops.go.th/tcs E_mail : thaicer@yahoo.com
ข้อมูลสมาชิก (กรุณากรอกแบบฟอร์มให้ครบถ้วนชัดเจนด้วยตัวบรรจง) ชื่อผู้สมัคร(ภาษาไทย)………………………………………….…นามสกุล…………………………………. (ภาษาอังกฤษ)……………………………………………………………………………………... อายุ………..ปี อาชีพ …………………………………….. ตำแหน่ง ……………………………………….. ที่อยู่ …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………..….... รหัสไปรษณีย์ …………… โทรศัพท์………………………………………………………….. โทรสาร…………………………………... ข้อมูลบริษัท/โรงงาน/หน่วยงาน (หากมีโบชัวร์หรือตัวอย่างผลิตภัณฑ์สามารถแนบมาได้) บริษัท/โรงงาน/หน่วยงาน…………………………………………………………ที่อยู่……………………… ……………………………………………………………………………………รหัสไปรษณีย์ …………… โทรศัพท์………………………………………………………….. โทรสาร…………………………………... E-mail…………………………………………………… เว็บไซต์ ………………………………………….. ประเภท ผู้ผลิต ผู้จัดจำหน่าย หน่วยงานของรัฐ สถาบัน อื่นๆ …………………… ประเภทผลิตภัณฑ์ กระเบื้อง สุขภัณฑ์ ลูกถ้วยไฟฟ้า ถ้วยชาม ของชำร่วยและเครื่องประดับ วัตถุดิบ อื่นๆ …………………………………………… ประเภทอุตสาหกรรม ขนาดเล็ก (OTOP) ขนาด กลาง (SME) ขนาด ใหญ่ (L) ประเภทของตลาด ภายในประเทศ ……………….% ต่างประเทศ % พื้นที่โรงงาน ……..………….จำนวนคนงาน ………….คน ปริมาณการผลิต ต่อเดือน ข้าพเจ้าขอรับรองว่า ข้าพเจ้าทราบข้อบังคับของสมาคมเซรามิกส์ไทยดีแล้ว และจะปฏิบัติตามข้อบังคับ ของสมาคมเซรามิกส์ไทยทุกประการ โปรดส่งเอกสารและวารสารไปที่ บ้าน ที่ทำงาน					ประเภทของสมาชิกสมาคมเซรามิกส์ไทย ประเภทนิติบุคคล รายปี 2,000 บาท ตลอดชีพ 25,000 บาท รับวารสาร 2 ชุด / ฉบับ, ส่วนลดการเข้าร่วมสัมมนาฟรี 1 คน ประเภทบุคคลทั่วไป ตลอดชีพ 3,000 บาท (รับวารสาร 10 ปี นับตั้งแต่การสมัครเข้าเป็นสมาชิก) รายปี 300 บาท นิสิตนักศึกษา 200 บาท พร้อมกันนี้ได้ชำระเงินค่าสมาชิกจำนวน บาท (………………………………………..……………...) เป็น เงินสด ธนาณัติ เช็คไปรษณีย์ เงินโอน วันที่ ………………………………… ต่ออายุสมาชิก สมัครเป็นสมาชิกใหม่
					สิทธิของสมาชิกสมาคมเซรามิกส์ไทย 1. สมาชิกทุกประเภทมีสิทธิเสนอความคิดเห็นหรือให้ คำแนะนำใดๆอันเป็นประโยชน์ที่เกี่ยวกับกิจการ หรือวตถุประสงคของสมาคมฯต่อคณะกรรมการได้ 2. สมาชิกทุกประเภทมีสิทธิในการลงคะแนนในการ ประชุมได้คนละหนึ่งคะแนนเท่าเทียมกันหมด 3. สมาชิกมีสิทธิได้รับการเลือกตั้งเป็นกรรมการ 4. ส่วนลดพิเศษในการเข้าร่วมกิจกรรมของสมาคมฯ
ลงชื่อ ผู้สมัคร ………………./………………………../……………………….
ธนาณตั ิส่งจ่าย ณ. ท่ีทำการไปรษณีย์ จุฬาลงกรณ์ 10332 หรือโอนเงินเข้าบญชีออมทรพย์ ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาสภากาชาดไทย ช่ือบญชีสมาคมเซรามิกสไทย เลขท่ีบญชี 045-2 07350-2 แฟกซสลิปการโอนเงินกลบมาท่ี 0-2218-5558 , 0-2218-5561 โทร.0-2218-5558
การสงั ซอื วารสาร			วารสารเซรามิกสฉบบั 1, 2, 3, 11, 18 หมด
ฉบับที่ 6 50-	ฉบับที่ 7 50-	ฉบับที่ 8 50-	ฉบับที่ 9 60-	ฉบับที่ 10 70- ฉบับที่ 12 70- ฉบับที่ 13 70- ฉบับที่ 17 80-
ฉบับที่ 14 70-	ฉบับที่ 15 80-	ฉบับที่ 16 80-	ฉบับที่ 19 80-	ฉบับที่ 20 80- ฉบับที่ 21 80- ฉบับที่ 22 90- ฉบับที่ 23 90-
				แบบฟอรมการสังซือวารสาร
				ชอื ผซู้ อ้ื ................................................................................................
				ทอี ย.ู ....................................................................................................
				ฉบบท.ี.........................................................รวม ฉบบั
				รวมเปนเงนิ ........................................................................................
ฉบับที่ 24 90-	ฉบับที่ 25 90-	ฉบับที่ 26 90-	ฉบับที่ 27 90-	ฉบับที่ 28 90- (. )
ด่วน! Thai Ceramic Directory 2007-2009 หนงสือท่ีรวบรวมข้อมูลอุตสาหกรรมเซรามิก ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลทางวตถุดิบ, รายช่ือผู้ประกอบการอุตสาหกรรมเซรามิก, แก้ว และกระจก ฯลฯ มีท้งผู้ผลิต ผู้จดจำหน่าย ให้ท่านเลือกอย่างครบถ้วน ในราคาเล่มละ 500 บาท ตดตอสอบถามขอมลเพมิ เตมไดท้ ่ี : สมาคมเซรามกสไทย ภาควชาวสดศาสตร์ คณะวทยาศาสตร์ จฬาลงกรณมหาวทยาลยั 10330 โทร.0-2218-5558

88 วารสารเซรามกสิ ์ กันยายน - ธันวาคม 2551