Common use of Handelsagentuur Clause in Contracts

Handelsagentuur. 287. ONBEPAALDE DUUR IS DE ALGEMENE REGEL IN DE HANDELSAGENTUURWET. Volgens artikel 4, eerste lid Handelsagentuurwet kan men een handelsagentuurovereenkomst zowel voor bepaalde duur als voor onbepaalde duur sluiten. Dat is louter een bevestiging van het gemeen verbintenissenrecht.1294 Artikel 4, tweede lid Handelsagentuurwet voegt daar aan toe dat een handelsagentuurovereenkomst voor onbepaalde duur gesloten is wanneer ze niet op schrift is gesteld of wanneer, als ze wel op schrift is gesteld, de duur ervan niet bepaald is.1295 Uit die wetsbepaling volgt dat een agentuurovereenkomst van bepaalde duur enkel geldig is wanneer ze schriftelijk is aangegaan, met vermelding van de duur.1296 De onbepaalde duur van de overeenkomst is dus de algemene regel volgens de Handelsagentuurwet.1297 De Handelsagentuurwet bevat met andere woorden een specifiek vermoeden van onbepaaldheid. 1293 Art. 15 Bijlage KB Statuut Pomphouder: “De tussen de leverancier en de kleinhandelaarwederverkoper af te sluiten contracten of hun eventuele bijvoegsels bevatten minstens de hiernavolgende rubrieken: (…) 11° De contracten moeten de duur vermelden.” Vergelijk met art. 2, 3° en 4° KB 12 januari 2007 betreffende het gebruik van bepaalde bedingen in de bemiddelingsovereenkomsten van vastgoedmakelaars, BS 19 januari 2007, 2363, dat bepaalt dat de bemiddelingsovereenkomst tussen een vastgoedmakelaar en een consument bepaalde voorschriften in verband met de duur van de overeenkomst moet bevatten. 1294 I. CLAEYS en L. PHANG, “Van bepaalde duur naar onbepaalde duur en terug”, TPR 2008, 400, nr. 27. 1295 Cf. Art. 13.2 Handelsagentuurrichtlijn: “Lid 1 verhindert een Lid-Staat niet te bepalen dat een agentuurovereenkomst slechts geldt, als zij op schrift is gesteld.” Art. 13.1 Handelsagentuurrichtlijn bepaalt: “Op verzoek kan ieder der partijen een ondertekend geschrift van de andere partij verkrijgen dat de inhoud van de overeenkomst met inbegrip van die van de latere wijzigingen bevat. Van dit recht kan geen afstand worden gedaan.” Die laatste bepaling is in het Belgische recht omgezet in art. 5 Handelsagentuurwet. 1296 Verslag VANDENBERGHE, 99: “Voorts kan uit het tweede lid van het voorgestelde artikel 4 worden afgeleid dat een handelsagentuurovereenkomst voor bepaalde tijd op schrift moet worden gesteld met vaststelling van de tijdsduur.”

Handelsagentuur. 287342. ONBEPAALDE DUUR GEMEEN VERBINTENISSENRECHT IS DE ALGEMENE REGEL IN DE HANDELSAGENTUURWETVAN TOEPASSING. Volgens de traditionele opvatting is artikel 4, eerste derde lid Handelsagentuurwet kan men niet van toepassing wanneer de vroegere contractpartijen na het verstrijken van de overeengekomen duur van een handelsagentuurovereenkomst zowel voor handelsagentuur uitdrukkelijk een nieuwe overeenkomst van bepaalde duur als voor onbepaalde duur sluiten. Dat is louter een bevestiging van sluiten.1522 In dat geval geldt het gemeen verbintenissenrecht.1294 Artikel verbintenissenrecht (supra nr. 339), zodat die opeenvolgende overeenkomsten telkens van bepaalde duur zijn,1523 zelfs wanneer de contractpartijen gedurende vele jaren gelijkaardige opeenvolgende overeenkomsten van bepaalde duur sluiten.1524 Het mag echter niet de bedoeling zijn om artikel 18 Handelsagentuurwet te ontduiken en de verplichting te ontlopen om een opzeggingstermijn na te leven of een opzeggingsvergoeding te betalen. Het sluiten van een nieuwe overeenkomst van bepaalde duur moet telkens schriftelijk gebeuren (art. 4, tweede lid Handelsagentuurwet, supra nr. 195).1525 Recent nuanceerde het Hof van Cassatie evenwel dat de rechter een voortzetting in de zin van artikel 4, derde lid Handelsagentuurwet voegt daar aan toe “onder omstandigheden” ook kan afleiden uit het sluiten van meerdere opeenvolgende overeenkomsten voor bepaalde tijd.1526 Het is de rechter die uit de omstandigheden van de zaak kan afleiden wat al dan niet een voortzetting in de zin van artikel 4, derde lid Handelsagentuurwet inhoudt, bijvoorbeeld het feit dat een handelsagentuurovereenkomst voor onbepaalde duur gesloten is wanneer ze niet op schrift is gesteld of wanneer, als ze wel op schrift is gesteld, na de duur ervan niet bepaald is.1295 Uit die wetsbepaling volgt dat een agentuurovereenkomst oorspronkelijke overeenkomst van bepaalde duur nog acht andere overeenkomsten werden ondertekend.1527 De opvatting dat artikel 4, derde lid Handelsagentuurwet enkel geldig is wanneer ze schriftelijk is aangegaandoelt op de 1522 PH. DE KEYSER en N. BEAUFILS, met vermelding “Agence commerciale et représentation commerciale”, JTT 1996, 3; P. DEMOLIN, Agent commercial. Agent de banque. Agent d’assurance, 59, nr. 41; A. DE THEUX, La fin du contrat d’agence commerciale, 13, nr. 6; J.-P. FIERENS, “De nieuwe agentuurwet” in M.M. CHARLES (ed.), De agentuurovereenkomst - Openbare diensten - Verzekeringen - Secretariaat-Generaal, Brussel/Antwerpen, Bruylant/Kluwer, 1993, 11; A. LINDEMANS, “Beëindiging van de duur.1296 De onbepaalde overeenkomst, opzeggings- en uitwinningsvergoeding: een vergelijking tussen de handelsvertegenwoordiger en de handelsagent”, Soc.Kron. 1997, 105; K. VAN DEN BROECK en E. LAMIROY, “Totstandkoming en duur van de overeenkomst is dus de algemene regel volgens de Handelsagentuurwet.1297 De Handelsagentuurwet bevat met andere woorden een specifiek vermoeden van onbepaaldheid. 1293 Art. 15 Bijlage KB Statuut Pomphouder: “De tussen de leverancier handelsagentuurovereenkomst” in E. DURSIN en de kleinhandelaarwederverkoper af te sluiten contracten of hun eventuele bijvoegsels bevatten minstens de hiernavolgende rubrieken: K. VAN DEN BROECK (…) 11° De contracten moeten de duur vermeldeneds.” Vergelijk met art. 2), 3° en 4° KB 12 januari 2007 betreffende het gebruik van bepaalde bedingen in de bemiddelingsovereenkomsten van vastgoedmakelaarsHandelsagentuur, BS 19 januari 2007I, 2363, dat bepaalt dat de bemiddelingsovereenkomst tussen een vastgoedmakelaar en een consument bepaalde voorschriften in verband met de duur van de overeenkomst moet bevatten. 1294 I. CLAEYS en L. PHANG, “Van bepaalde duur naar onbepaalde duur en terug”, TPR 2008, 40087, nr. 27122 e.v. 1295 en CL. VERBRAEKEN en A. DE SCHOUTHEETE, Manuel des contrats de distribution commerciale, 99, nr. 79. 1523 J.P. RENARD, “La conclusion, la durée et la fin du contrat d’agence commerciale après la loi du 13 avril 1995”, DAOR 1995, afl. 37, 13. 1524 Cf. ArtO. VANACHTER, “Duur en beëindiging” in J. STUYCK en P. MAEYAERT (eds.), De handelsagentuurovereenkomst, 85, nr. 13.2 Handelsagentuurrichtlijn: “Lid 1 verhindert een Lid9 en nr. 10. 1525 Ook in het Franse recht neemt men aan dat de contractpartijen opeenvolgende agentuurcontracten van bepaalde duur schriftelijk moeten sluiten om de uitwerking te vermijden van het vermoeden van art. L.134-Staat niet te bepalen 11 C.com. dat een agentuurovereenkomst slechts geldt, als zij op schrift is gesteld.” Art. 13.1 Handelsagentuurrichtlijn bepaalt: “Op verzoek kan ieder der partijen een ondertekend geschrift overeenkomst van bepaalde duur die voortgezet wordt na het verstrijken van de andere partij verkrijgen dat de inhoud duur, een overeenkomst van de overeenkomst met inbegrip van die van de latere wijzigingen bevatonbepaalde duur geacht wordt te zijn (J.-M. LELOUP, Agents commerciaux, 189, nr. Van dit recht kan geen afstand worden gedaan1011). 1526 Cass. 3 november 2011, C.10.0613.N en concl. Adv. Gen. VAN INGELGEM, www.juridat.be.” Die laatste bepaling is in het Belgische recht omgezet in art. 5 Handelsagentuurwet. 1296 Verslag VANDENBERGHE, 99: “Voorts kan uit het tweede lid van het voorgestelde artikel 4 worden afgeleid dat een handelsagentuurovereenkomst voor bepaalde tijd op schrift moet worden gesteld met vaststelling van de tijdsduur.”

Handelsagentuur. 287346. ONBEPAALDE DUUR GEMEEN VERBINTENISSENRECHT IS DE ALGEMENE REGEL IN DE HANDELSAGENTUURWETVAN TOEPASSING. Volgens De Handelsagentuurwet bevat geen specifieke bepaling over de onrechtmatige beëindiging van een handelsagentuur van bepaalde duur.1539 Wanneer een contractpartij een handelsagentuur van bepaalde duur beëindigt zonder dat zij een beroep doet op één van de beëindigingswijzen die vermeld zijn in de Handelsagentuurwet noch op één van de gemeenrechtelijke beëindigingswijzen, pleegt zij contractbreuk. In dat geval heeft de andere partij volgens het gemeen verbintenissenrecht de keuze om de gedwongen uitvoering (bij voorrang in natura) te vorderen of de overeenkomst te laten ontbinden (supra nr. 343).1540 Zij zal echter meestal geen uitvoering in natura maar enkel schadevergoeding vorderen aangezien het noodzakelijke vertrouwen in de schuldenaar in een dergelijk geval wegvalt (supra nr. 39). Behoudens andersluidende contractuele bepaling, bestaat de schadevergoeding volgens artikel 41149 BW uit het verlies dat de contractpartij lijdt en de winst of vergoeding die zij derft wegens het feit dat de overeenkomst niet uitgevoerd werd tot aan het verstrijken van de overeengekomen duur.1541 distribution commerciale, 43-44, nr. 41 en M. WILLEMART en A. DESTRYCKER, De concessieovereenkomst in België, 126, nr. 133. 1538 Cf. S. CLAEYS, Franchising, 442, nr. 545 en 454, nr. 555. 1539 Vgl. bv. met art. 7:439 jo. 7:441, eerste lid Handelsagentuurwet kan men een handelsagentuurovereenkomst zowel voor bepaalde duur als voor onbepaalde duur sluitenNederlands Burgerlijk Wetboek en art. Dat is louter een bevestiging van het gemeen verbintenissenrecht.1294 Artikel 423 en 24 Luxemburgse Agentuurwet 3 juni 1994. 1540 Bv. Kh. Brussel 27 januari 2000, tweede lid Handelsagentuurwet voegt daar aan toe dat een handelsagentuurovereenkomst voor onbepaalde duur gesloten is wanneer ze niet op schrift is gesteld of wanneerAR nr. 11826/98, als ze wel op schrift is gesteldonuitg., aangehaald door S. WILLEMART en M. WILLEMART, “Examen de duur ervan niet bepaald is.1295 Uit die wetsbepaling volgt dat een agentuurovereenkomst van bepaalde duur enkel geldig is wanneer ze schriftelijk is aangegaanjurisprudence: 1995-2004. Le contrat d’agence commerciale (Loi du 13 avril 1995)”, met vermelding JT 2005, 98; PH. COLLE, “Kroniek handels- en distributieovereenkomsten”, RW 2007-08, 185, nr. 52; A. LINDEMANS, “Beëindiging van de duur.1296 overeenkomst, opzeggings- en uitwinningsvergoeding: een vergelijking tussen de handelsvertegenwoordiger en de handelsagent”, Soc.Kron. 1997, 105-106; D. RYCKX, “Eenzijdige beëindiging van agentuurovereenkomsten” (noot onder Kh. Gent 15 maart 1989) in G. BOGAERT en P. MAEYAERT (eds.), Distributierecht 1987-1992, 289-290; K. VAN DEN BROECK, “De onbepaalde beëindiging van de handelsagentuurovereenkomst” in E. DURSIN en K. VAN DEN BROECK (eds.), Handelsagentuur, I, 223-224, nr. 404 en 242-243, nr. 431; J. VAN RYN en J. HEENEN, Principes de droit commercial, IV, Brussel, Bruylant, 1988, 129, nr. 173 en M. WILLEMART en S. WILLEMART, Le contrat d’agence commerciale, Brussel, Larcier, 2005, 90. 1541 Gent (12e k.) 2 januari 2008, nr. 2006/AR/962, onuitg., 21: “Evenwel kan thans reeds een vergoeding toegekend worden, gelijk aan de gederfde maandelijkse vergoeding voor de op het ogenblik van de beëindiging nog te lopen duur van de overeenkomst overeenkomst, namelijk 10,5 x 2.000 = 21.000,00 EUR, te vermeerderen met de rente aan de wettelijke rentevoet vanaf 10 mei 2005. Aangezien het een schadevergoeding betreft, is dus daarop geen btw verschuldigd.” en Kh. Brussel (25e k.) 30 juni 2008, RW 2009-10, 1011. Voor meer informatie: P. CRAHAY, La rupture du contrat d’agence commerciale, 44-45, nr. 42 en P. DEMOLIN, Agent commercial. Agent de algemene regel volgens de Handelsagentuurwet.1297 De Handelsagentuurwet bevat met andere woorden een specifiek vermoeden van onbepaaldheidbanque. 1293 ArtAgent d’assurance, 110, nr. 15 Bijlage KB Statuut Pomphouder96. In het Franse recht: Cass. com. (Fr.) 23 april 2003, nr. 01-15.639, Bull.civ. 2003, IV, 65, nr. 55: “De tussen de leverancier en de kleinhandelaarwederverkoper af te sluiten contracten of hun eventuele bijvoegsels bevatten minstens de hiernavolgende rubrieken: (…) 11° De contracten moeten que le caractère anticipé de duur vermelden.cette cessation donne droit à réparation du préjudice résultant de la perte de commissions jusqu'à la date conventionnellement prévue” Vergelijk met arten C. DILOY, Le contrat d’agence commerciale, 128, nr. 2, 3° en 4° KB 12 januari 2007 betreffende het gebruik van 143. Volgens bepaalde bedingen geïsoleerde rechtspraak zou men de schadevergoeding mutatis mutandis kunnen begroten zoals de opzeggingsvergoeding in de bemiddelingsovereenkomsten zin van vastgoedmakelaarsartikel 18, BS 19 januari 2007§ 3 Handelsagentuurwet.1542 Dat is bekritiseerbaar omdat artikel 18, 2363, dat bepaalt dat de bemiddelingsovereenkomst tussen § 3 Handelsagentuurwet enkel van toepassing is bij een vastgoedmakelaar en een consument bepaalde voorschriften in verband met de duur opzegging van de overeenkomst moet bevatten. 1294 I. CLAEYS en L. PHANG, “Van bepaalde duur naar overeenkomsten van onbepaalde duur en terug”, TPR 2008, 400, nr. 27. 1295 Cf. Art. 13.2 Handelsagentuurrichtlijn: “Lid 1 verhindert een Lid-Staat niet daarmee gelijkgestelde overeenkomsten.1543 De Theux meent dat het mogelijk is om de vergoeding te bepalen dat een agentuurovereenkomst slechts geldt, als zij op schrift is gesteld.” Art. 13.1 Handelsagentuurrichtlijn bepaalt: “Op verzoek kan ieder der partijen een ondertekend geschrift van de andere partij verkrijgen dat de inhoud van de overeenkomst met inbegrip van die van de latere wijzigingen bevat. Van dit recht kan geen afstand worden gedaan.” Die laatste bepaling is in het Belgische recht omgezet in art. 5 Handelsagentuurwet. 1296 Verslag VANDENBERGHE, 99: “Voorts kan uit het tweede lid naar analogie van het voorgestelde geplafonneerd forfaitair bedrag uit artikel 4 worden afgeleid 40, § 1 Arbeidsovereenkomstenwet.1544 Het hof van beroep van Luik verwees naar die zienswijze, hoewel het de berekeningswijze uit artikel 40, § 1 Arbeidsovereenkomstenwet niet toepaste maar onmiddellijk een bedrag toekende dat een handelsagentuurovereenkomst voor bepaalde tijd op schrift moet worden gesteld met vaststelling van de tijdsduur.”gelijk was aan het wettelijk plafond.1545

Handelsagentuur. 287338. ONBEPAALDE DUUR CONVENTIONEEL VOORTZETTINGSBEDING IS DE ALGEMENE REGEL IN DE HANDELSAGENTUURWETGELDIG. Volgens Artikel 4, derde lid Handelsagentuurwet is niet van toepassing wanneer de contractpartijen een voortzettingsbeding gesloten hebben (supra, nr. 326).1514 Bijgevolg is het gemeen verbintenissenrecht in dat geval toepasselijk om te bepalen of de handelsagentuur al dan niet van onbepaalde duur is (supra nr. 329). Inzake handelsagentuur volgde de rechtspraak de stelling dat een overeenkomst die een beding van vernieuwing of verlenging bevat waarin wel de duur van een eventuele voortzetting, maar niet het maximumaantal van de mogelijke voortzettingen is bepaald, toch (in voorkomend geval telkens opnieuw) voor bepaalde duur gesloten was (supra nr. 329).1515 Men onderbouwde die stelling op grond van het feit dat de Handelsagentuurwet geen bepaling bevat die gelijkaardig is aan artikel 3bis, tweede lid Alleenverkoopwet. Uit een recente uitspraak van het Hof van Cassatie zou men echter kunnen afleiden dat in een dergelijk geval artikel 4, eerste derde lid Handelsagentuurwet wel onder bepaalde omstandigheden van toepassing kan men zijn,1516 zodat een handelsagentuurovereenkomst zowel voor bepaalde duur als voor onbepaalde duur sluiten. Dat is louter een bevestiging van het gemeen verbintenissenrecht.1294 Artikel 4, tweede lid Handelsagentuurwet voegt daar aan toe dat een handelsagentuurovereenkomst voor onbepaalde duur gesloten is wanneer ze niet op schrift is gesteld of wanneer, als ze wel op schrift is gesteld, de duur ervan niet bepaald is.1295 Uit die wetsbepaling volgt dat een agentuurovereenkomst overeenkomst van bepaalde duur enkel geldig is wanneer ze schriftelijk is aangegaan, met vermelding die na afloop van de duur.1296 De termijn wordt voortgezet op grond van een conventioneel voortzettingsbeding, van bij het afsluiten ervan van onbepaalde duur geacht kan worden te zijn (supra nr. 342). Dat zou bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de overeenkomst na het verstrijken van de overeenkomst is dus oorspronkelijke duur nog acht 1512 Cf. P. VAN DER ESSEN, Manuel pratique de algemene regel volgens la concession de Handelsagentuurwet.1297 De Handelsagentuurwet bevat met andere woorden een specifiek vermoeden vente, Brussel, Ed. Chambre de Commerce Belgo-Luxembourgeoise Internationale, 1971, 31. 1513 Cf. o.a. Toelichting bij het wetsvoorstel tot wijziging van onbepaaldheidde wet van 27 juli 1961 betreffende eenzijdige beëindiging van de voor onbepaalde tijd verleende concessies van alleenverkoop, Parl.St. Kamer 1968-69, nr. 1293 Art298/1, 3 en Cass. 15 Bijlage KB Statuut Pomphouder: “De tussen de leverancier en de kleinhandelaarwederverkoper af te sluiten contracten of hun eventuele bijvoegsels bevatten minstens de hiernavolgende rubrieken: 22 december 2005, Pas. 2005, 2587. 1514 Bv. ICC Model Commercial Agency Contract, 2002, 22 (…) 11° De contracten moeten de duur vermelden.” Vergelijk met art. 218, 3° en 4° KB optie B). 1515 Luik 12 januari 2007 betreffende het gebruik van bepaalde bedingen in de bemiddelingsovereenkomsten van vastgoedmakelaarsseptember 2006, BS 19 januari TBH 2007, 23631018 en Kh. Brussel (25e k.) 30 juni 2008, RW 2009-2010, 1011. 1516 Cass. 3 november 2011, C.10.0613.N en concl. Adv. Gen. VAN INGELGEM, www.juridat.be. keer voortgezet wordt.1517 In tegenstelling tot het Hof van Cassatie zijn wij evenwel van oordeel dat bepaalt dat de bemiddelingsovereenkomst tussen een vastgoedmakelaar en een consument bepaalde voorschriften in verband met artikel 4, derde lid Handelsagentuurwet enkel betrekking heeft op feitelijke of stilzwijgende voortzetting na het verstrijken van de duur van de een overeenkomst moet bevatten. 1294 I. CLAEYS en L. PHANG, “Van van bepaalde duur naar onbepaalde duur en terug”, TPR 2008, 400, (supra nr. 27321 e.v.). 1295 Cf. Art. 13.2 Handelsagentuurrichtlijn: “Lid 1 verhindert Ook met betrekking tot een Lid-Staat niet te bepalen dat een agentuurovereenkomst slechts geldt, als zij op schrift conventioneel voortzettingsbeding is gesteld.” Art. 13.1 Handelsagentuurrichtlijn bepaalt: “Op verzoek kan ieder der partijen een ondertekend geschrift ontduiking van de andere partij verkrijgen dat de inhoud van de overeenkomst met inbegrip van die van de latere wijzigingen bevat. Van dit recht kan geen afstand worden gedaanHandelsagentuurwet evenwel niet toegelaten.” Die laatste bepaling is in het Belgische recht omgezet in art. 5 Handelsagentuurwet. 1296 Verslag VANDENBERGHE, 99: “Voorts kan uit het tweede lid van het voorgestelde artikel 4 worden afgeleid dat een handelsagentuurovereenkomst voor bepaalde tijd op schrift moet worden gesteld met vaststelling van de tijdsduur.”