ARBEIDSVOORWAARDEN ZORGSECTOREN

ARBEIDSVOORWAARDEN ZORGSECTOREN

VERGELIJKING ARBEIDSVOORWAARDEN TUSSENDEEL- SECTOREN IN DE ZORG EN ANDERE (PRIVATE) SECTOREN

EINDRAPPORT

AUTEURS

XXXXX XXXXX, XXXXXX XXX XXXXXXXX & XXXXXX XXXXXX

IN OPDRACHT VAN

MINISTERIE VANVOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT AMSTERDAM, NOVEMBER 2023

VERGELIJKING ARBEIDSVOORWAARDEN i

Samenvatting

Over het geheel is het gemiddelde bruto uurlo on in de zorg sector in 2022 ongeveer vergelijkbaar met dat van de best vergelijkbare werknemers in andere sectoren. In deelsectoren als de g ehandicaptenzorg, sociaal werk en verple ging, verzorging en thuiszorg liggen de gemiddelde bruto uurlonen ten opzichte van vergelijkbare werknemers in andere sectoren wat lager, bij universitair medisch e centra juist wat hoger. Een cao -analyse laat zien dat alle zorgsectoren een ruimere invulling kennen van secundaire arbeidsvoorwaarden dan de private sector.

Uurlonen in de zorg in de jaren 2013 -2022 gemiddeld vergelijkbaar met andere sectoren Het gemiddelde bruto uurloon van werknemers in de zorgsector was tussen 2013 en 2022 over het algemeen vergelijkbaar met dat van de best vergelijkbare werknemers in andere sectoren, zie Figuur S.1. Wat daarbij opvalt

is dat het gemiddelde bruto uurloon in de zorg in het jaar 2022 fors stijgt. Een mogelijke verklaring zijn de cao - afspraken die in 2022 zijn gemaakt. Tegelijkertijd valt op dat ook bij vergelijkbare werknemers in andere sectoren

een aanzienlijke stijging van het gemiddelde bruto uurloon plaatsv indt. Deze stijging is vermoedelijk het gevolg van krapte op de arbeidsmarkt, waardoor werkgevers de lonen harder laten stijgen, deels ook ter compensatie van

de loonstagnatie tijdens de coronapandemie. Per saldo is er ook in 2022 geen substantieel verschi l tussen de beloning van werknemers in de zorgsector en vergelijkbare werknemers in alle andere sectoren.

Duidelijke beloningsverschillen tussen deelsectoren van de zorg

Tegelijkertijd is er in deelsectoren van de zorg een aantal uitzonderingen op het gemiddelde beeld van vergelijkbare bruto uurlonen ten opzichte van vergelijkbare werknemers in andere sectoren, zie Figuur S.2. Zo ontvingen w erknemers in de sectoren gehandicaptenzorg, verpleging, verzorging en thuiszorg, sociaal werk en overige zorg en welzijn in 2022 een lager bruto uurloon dan de best vergelijkbare werknemers in andere sectoren.

Een mogelijke verklaring is dat er minder specialisatie nodig is (in opleiding en loopbaan) voor werk in deze deelsectoren dan bijvoorbeeld het werk in ziekenhuizen of bij de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), waardoor

werknemers een minder gunstige beloningspositie hebben. Aan de andere kant hebben werknemers bij universitair

^ N L V m J U N J N _ p l A q ^ J flgemmiddeld genomNen_een hogVer _ bruto^ V _

uurloon dan de best vergelijkbare werknemers in andere sectoren. Bij ziekenhuizen heeft dat onder andere te maken met het hoge aantal artsen dat werkzaam is in de sector. Zij doorlopen een langer opleidingstraject (doorgaans een driejarige masteropleiding) dan andere master studenten (die doorgaans een masteropleiding van ØØn a twee jaar kennen) en werken vaak onregelmatige werktijden, wat de hogere beloning kan verklaren.

Loonontwikkeling in de zorg tussen 2013 en 2022 gemiddeld markconform

De resultaten van de jaarlijkse loonvergelijking in Figuur S.1 kan niet zonder meer worden vergeleken tussen jaren, omdat de samenstelling van het personeelsbestand in de zorg elk jaar iets anders is, hetgeen invloed heeft op de hoogte van het gemiddelde b ruto uurloon. Wanneer wordt gecorrigeerd voor deze samenstellingseffecten, dan

blijkt de cumulatieve loongroei gedurende de periode 2013 -2022 over het algemeen vergelijkbaar te zijn tussen werknemers in de zorg en vergelijkbare werknemers in andere sectore n. Ten opzichte van de best vergelijkbare werknemers in andere sectoren is het verschil in loonontwikkeling het grootst bij de q ^ J fl m : N l kennen een fors hogere loongroei dan vergelijkbare werknemers in andere sectoren. Daarentegen is de loongroei

VERGELIJKING ARBEIDSVOORWAARDEN ii

over de periode 2013 -2022 juist lager voor werknemers bij algemene ziekenhuizen, jeugdzorg, sociaal werk en overige zorg en welzijn.

Φ ϰϱ

Φ ϰϬ

Φ ϯϱ

Φ ϯϬ

Φ Ϯϱ

Φ ϮϬ

Φ ϭϱ

Φ ϭϬ

Φ ϱ

Φ Ϭ

2013

2014

2015

Zorgsector

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Vergelijkbare werknemers in andere sectoren

Φ ϯϬ͕ϲϱ

Φ Ϯϵ͕ϴϱ

Φ Ϯϲ͕ϱϯ

Φ Ϯϳ͕Ϭϲ

Φ Ϯϲ͕ϭϭ

Φ Ϯϲ͕ϱϱ

Φ Ϯϱ͕ϱϳ

Φ Ϯϱ͕ϲϮ

Φ Ϯϰ͕ϳϳ

Φ Ϯϱ͕Ϭϲ

Φ Ϯϰ͕ϱϰ

Φ Ϯϰ͕ϲϰ

Φ Ϯϰ͕Ϭϴ

Φ Ϯϰ͕ϭϵ

Φ Ϯϰ͕Ϭϭ

Φ Ϯϰ͕ϰϱ

Φ ϮϮ͕ϵϮ

Φ Ϯϯ͕ϯϬ

Φ ϮϮ͕ϴϲ

Φ ϮϮ͕ϴϮ

Gemiddeld bruto uurloon (incl. bijz. beloningen en overwerkvergoeding)

Figuur S.1 Het gemiddelde bruto uurloon van werknemers in de zorg was in de periode 2013 -2022 vergelijkbaar met dat van vergelijkbare werknemers in andere sectoren.

Bron: CBS Microdata, bewerking SEO Economisch Onderzoek (2023)

Noot: Deze grafiek toont de resultaten van een loonvergelijking op basis van de propensity score matching -methode. Bij deze methode wordt voor elk jaar en elke individuele werknemer binnen de zorgsector gezocht naar de best vergelijkbare werknemer buiten de zorgsector . De grafiek presenteert het gemiddelde bruto uurloon, inclusief bijzondere beloningen en vergoedingen voor overwerk, voor zowel alle werknemers bi nnen de zorgsector als hun vergelijkbare tegenhangers buiten de zorgsector.

Secundaire arbeidsvoorwaarden in de zorgsector ruimer dan in de private sector

De secundaire arbeidsvoorwaarden	| a A ] m	a i T N _ a ^ N _			V	_	L	N
zorgsectoren zijn over het algemeen	ruimer V _	v N l T N ] V [ \ V	_	T		^ N p			L
arbeidsvoorwaarden in ogenschouw nemend, komt het vrijwel niet voor dat zorgsectoren een					minder ruime
invulling kennen dan de private sectoren. Hierbij zij wel opgemerkt dat de vergelijking					van secundaire
arbeidsvoorwaarden alleen heeft plaatsgevonden op basis van een tiental (bedrijfstak) J			A	a	fl m V _