AYRIMCILIK YASAŠI, İFADE ÖZGÜRLÜŠÜ ve KÜLTÜREL HAKLARA İLİŞKİN HUKUKSAL ÇERÇEVE Kürt kültürel yayıncılığının ülkedeki diğer yayıncılık faaliyetleri ile eşit fırsatlara sahip olması ve desteklenip güçlendirilmesi Türkiye’nin de taraf olduğu çeşitli uluslararası sözleşmelerin ve iç hukukun konusu dahilindedir. Bu sektörün yaşadığı zorluklar, uğradığı ihlaller ve maruz kaldığı ayrımcılık örnekleri bu uluslararası sözleşmelerde ve anayasada güvence altına alınan hakların ve dolayısıyla sözleşme ve anayasa maddelerinin de ihlal edildiği anlamına gelmektedir. Kürt kültürel yayıncılığına yönelik hak ihlallerinin izlenmesi çalışması; ayrımcılık yasağı, ifade özgürlüğü, kültürel yaşama katılma hakkı, azınlık grupların haklarının korunması ilkelerine ve bu ilkelere dair standartların yer aldığı; Birleşmiş Milletler Evrensel Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşmeleri ile UNESCO ve AGİT gibi kuruluşların normlarına dayandırılmıştır. Raporun sonunda ek olarak paylaşılan sözleşmelerin ilgili maddelerinin anılan ilkeleri koruyan maddeleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Ayrımcılık Yasağı Düşünce Özgürlüğü Düşünceyi yayma / iletme hakkı Azınlık gruplarının haklarının korunması Kültürü koruma / Kültürel yaşama katılma hakkı Eğitim hakkı Keyfi Suçlanamama hakkı Birleşmiş Milletler Evrensel Beyannamesi Madde.2 Madde.18 Madde.19 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Madde.14 Ek Protokol.14 Madde.9 Madde.10 Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme Madde.15 Madde.13 Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi Madde.19/1 Madde.19/2 Madde.27 Madde.15 Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme Madde.7 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Madde.10 Madde.25 Madde.26 KÜRT YAYINCILIŠININ DURUMU Katılımcılar, Kürt yayınevlerinin ve yayıncılığının Türkiye’de Kürt meselesi açısından bir entelektüel alana öncülük ettiğini düşünüyorlar. Kürdoloji bölümlerinin Türkiye’de henüz yeni sayılması, son birkaç yıldır akademik kadrolarının azaltılması ve politik atmosferin de etkisiyle zayıf olmaları, bu alanı doldurması beklenen akademinin de sınırlı bir etki yaratmasına sebep oluyor. Türkiye’nin taraf olduğu Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ile güvence altına alınan bilimsel ilerlemeden ve uygulamalarından yararlanma hakkının ihlali olan bu durum akademik ve bili...
AYRIMCILIK YASAŠI, İFADE ÖZGÜRLÜŠÜ ve KÜLTÜREL HAKLARA İLİŞKİN HUKUKSAL ÇERÇEVE
10.1. ULUSLARARASI MEVZUAT
10.1.1. Birleşmiş Milletler Evrensel Beyannamesi
(1) Herkes, ırk, renk, cins, dil, din, siyasal ya da herhangi bir başka inanç, ulusal ya da toplumsal köken, varlıklılar, doğuş ya da her hangi bir başka ayrım gözetilmeksizin bu Bildirge’de açıklanan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. Madde18: “Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır; bu hak, din veya inancını değiştirme özgürlüğünü ve din veya inancını, tek başına veya topluca ve kamuya açık veya özel olarak öğretme, uygulama, ibadet ve uyma yoluyla açıklama serbestliğini de kapsar.”