Sözleşmeden Dönme. MADDE 9 – (1) (Değişik:RG-11/3/2017-30004) Tüketicinin ön ödemeli konut satışında sözleşme tarihinden itibaren, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesindeki hakları saklı kalmak kaydıyla, yirmi dört aya kadar herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır.
Sözleşmeden Dönme. Sözleşmeden dönme hakkının başat özelliği, sözleşmenin kurulması anında belirlenmiş olan edimler arasındaki fonksiyonel ve amaçsal bağlılığın daha sonra gerçekleşen bir ifa engeli yüzünden bozulması halinde, sözleşmenin kurulmasından önceki durumu sağlayarak edimler arası dengeyi tekrar oluşturmasıdır180. Böylece, sözleşme ilişkisinden sıyrılan taraf, kendi edimine ilişkin başka tasarruflarda bulunma özgürlüğüne kavuşabilmektedir. CISG sisteminde sözleşmenin kendiliğinden ortadan kalkması mümkün olma- dığından, sözleşmeden dönme hakkının CISG m. 26 uyarınca diğer tarafa yapılacak beyanla kullanılması gerekmektedir181.
Sözleşmeden Dönme. Kefalet sözleşmeleri için düzenlenmiş olan kefilin sözleşmeden dönme hakkı, garanti sözleşmeleri bakımından doğrudan uygula- 73 YHGK 1987/11-642 E., 1988/287 K., 30.3.1988 T. (Kazancı Bilgi Bankası). 74 Xxxxxx, s.24; Xxxxxxxxxx, s.453 75 Xxxxxxxx, Xxxxxxx, s.172; Xxxxxx, s.1110-1111. 76 Xxxxxxxxxx, s.454. 77 Ancak bunun aksi yönde görüşler de mevcuttur. Riskin, garanti sözleşmesinin kurulmasından itibaren on yıl geçmesine rağmen gerçekleşmemiş olması duru- munda zaman aşımına uğrayacağı yönündeki görüş için bkz. Xxxxxx Xxxxx, Xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx, 0. Xx, Xxxxx, 0000, x.000 (Xxxxxx: Xxxxxxxxxx, s. 463, dn.1818). 78 Xxxxxxxx, Xxxxxxx, s.170-171; Xxxxxxx, Öz, s.425; Xxxxxxxx, s.884. ma alanı bulamayacaktır. Ancak doktrinde kefile sözleşmeden dön- me hakkının tanınmasındaki amacın zayıf görünen taraf olan kefilin menfaatinin korunması olduğu ve dolayısıyla iş hayatında yetkin ol- mayan gerçek kişilerin garanti veren olduğu garanti sözleşmelerinde de uygulanabileceği belirtilmiştir.79 Uygulamada genellikle iş hayatın- da profesyonel olarak yer alan tüzel kişiliklerin garanti verildiği gö- rülmekteyse de, somut olayın özellikleri göz önüne alınmak kaydıyla iş hayatı dışındaki gerçek kişi garanti verenin de menfaatinin korun- ması gerektiği görüşüne katıldığımızı belirtmek isteriz. Asıl borçlu ve garanti veren sıfatlarının birleşmesi halinde, aynı kefalet sözleşmelerinde olduğu gibi, borçlu kendi borcuna garanti ve- remeyeceğinden dolayı garanti sözleşmesi kendiliğinden sona ermek- tedir.80 Kefalet sözleşmelerinde TBK md.598/II gereği, borçlu ve kefil sı- fatların birleşmesi halinde, alacaklı için kefaletten doğan yararlar saklı kalmaktadır. Her ne kadar TBK md.598 hükmü doğrudan garanti söz- leşmelerine uygulanamayacak olsa da, hakkaniyet gereği aynı sonuç garanti sözleşmelerinde de doğacak ve alacaklının, garanti sözleşmesi kapsamında rehin, cezai şart gibi yararları saklı kalacaktır.81
Sözleşmeden Dönme. Aşağıda belirtilen şartlardan birinin gerçekleşmesi halinde Kiralayan 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu Madde 31/2 uyarınca haklı nedenle tek taraflı olarak Sözleşmeden dönme hakkına sahiptir:
Sözleşmeden Dönme. MADDE 45- (1) Ön ödemeli konut satışında, devir veya teslim tarihine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır. Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı; konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile sözleşme bedelinin yüzde ikisine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilir.
Sözleşmeden Dönme. Ayıbın eseri tamamen değersiz kılması veya eserdeki ayıbın giderilemeyecek türden olması ve iş sahibinin kullanımını engelleyecek durumda olması hâlinde iş sahibi, sözleşmeden dönebilir (m.11.4-c)86. Buna göre mühendisin teslim belgesini verirken ayıpları bildirmiş olmasına rağmen müteahhidin bu ayıpları gidermemesi üzerine iş sahibi, eseri kabulden kaçınmaya ve sözleşmeden dönme hakkına sahip olur. Çünkü sözleşmenin ifa edilmiş sayılabilmesi için, ayıba karşı tekeffül belgesinin imzalanması gerekmektedir. Bu belge, her türlü ayıpların giderilmesi şartıyla, ayıptan sorumluluk süresinin dolmasından itibaren 28 gün içerisinde düzenlenecektir87. Ayıpların giderilmemesi durumunda, iş sahibisözleşmeden dönme hakkına sahip olacaktır. Ayıbın inşaatı tamamen değersiz kılması veya inşattaki ayıbın giderilemeyecek türden ve kullanımı engelleyecek durumda olması halinde de ayıbın giderilmesi yerine sözleşmeden dönme hakkının doğrudan kullanılması mümkündür88. İş sahibi sözleşmenin tamamını veya kullanılmayan bölümlerle ilgili kısmını sona erdirme konusunda da tercih imkânına sahiptir. Ancak, bu tercih hakkının, ayıbın iş sahibinin işlerden ya da işlerin önemli bölümlerinden tam olarak yararlanmasını önemli ölçüde engellemesi halinde söz konusu olacağını gözden uzak tutmamak gerekir. İş sahibi, yapılan işin önemli ölçüde eksiklikleri olması halinde dâhi diğer tercih haklarını kullanarak inşaatın tamamlanmasını sağlayabilecek durumda ise sözleşmeden dönme yerine bu yöntemlere başvurması iyiniyet kurallarına uygun olacaktır. Buraya kadar yapılan açıklamalardan hareketle FIDIC kurallarının ayıba karşı tekeffül hali için katı bir sistem belirlemediğini söylemek mümkündür. Bu nedenle somut olayda sorumluluğun tespiti için sözleşmeye ve burada hüküm bulunmaması halinde esasa uygulanacak hukukun kurallarına bakmak gerekecektir89.
Sözleşmeden Dönme. Alacaklı aynen ifa ya da tazminat istemeyerek sözleşme- den dönme yoluna da gidebilir. Ancak bu yol sadece iki tarafa borç yükleyen sözleşmeler için mümkündür. Kusurlu imkansızlık halinde de kanunumuz sözleşmeden dönme olanağı tanımamıştır. (Bu konuya borçlunun temer- rüdünün sonuçlarında ayrıca değinilecektir.)
Sözleşmeden Dönme