Xxxxxxxxxx, Xxxx Xxxxxxxxxxx Devrini Yasaklayıcı Anlaşmalar Yapıp Yapamaya- cağı Sorunu. Bilindiği üzere TBK m. 323 çerçevesinde, kira ilişkisinin devri için devredenin, devralanın ve kiraya verenin bu devir yönünde iradelerinin bulunması gerekir. Bu ira- delerinin sonucunda kira ilişkisinin devrine ilişkin sözleşmenin hangi şekillerde kuru- labileceğinden de bahsetmiştik. Bununla beraber kira ilişkisinin devrine ilişkin söz- leşme kurulmasından önce, tarafların bu sözleşmenin yapılmasını yasaklayıcı anlaş- malar yapıp yapamayacağı sorunu ortaya çıkabilecektir. Yukarıda da ifade edildiği üzere TBK m. 323/1 hükmünün, işyeri kiralarına ilişkin düzenlemesinin hukuki niteliği doktrinde tartışmalıdır297. Tartışmanın kaynağını oluş- turan sorun TBK m. 323/1 hükmünün, mutlak emredici298 mi veyahut nispi emredici299 mi olduğu tartışmasından ortaya çıkmaktadır. Hükmün nispi emredici olduğunun ka- bulü halinde, tarafların işyeri kiraları bakımından kiraya verenin haklı nedeni olsa bile devre rıza vermekten kaçınamayacağına ilişkin yapılan anlaşmalar geçerli olacaktır. Mutlak emredici olması halinde ise işyeri kiraları bakımından tarafların kira ilişkisinin devrini yasaklamaları mümkün olmayacak ve kiraya verenin haklı nedeni dahi olsa kira ilişkisinin devrine rıza vereceğine ilişkin yapılan anlaşmalar geçersiz olacaktır. Kanaatimizce ise TBK m. 323/1 hükmünde yer alan düzenleme nispi emredici bir hüküm niteliğindedir. Bu düzenlemeye bakıldığında, işyeri kiraları bakımından kiraya veren yalnızca haklı nedeni varsa, kira ilişkisinin devrine rıza vermekten kaçınabile- cektir. Bu halde işyeri kiraları bakımından, taraflar kira ilişkisinin devrini yasaklayıcı şartlar kararlaştıramayacaktır. Ancak kira ilişkisinin devri bakımından kiraya verenin haklı nedeni olsa dahi devre rıza göstereceği yönündeki anlaşmalar geçerli olacaktır.
