Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının İşlevi Örnek Maddeleri

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının İşlevi. ÇVÖA’ların temel amacı, çifte vergilendirmeyi önlemek ve bunu sağlamak için de vergilendirme yetkisini münhasıran taraf ülkelerden birine vermek ya da taraf ülkeler arasında paylaştırmaktır. Bu amaç, ÇVÖA’ların adından da anlaşılacağı üzere başlangıç tarihlerinden itibaren ilk işlevi olarak dikkat çekmektedir. Xxxxxxx ihraç eden ülkeler mukimlik ilkesini savunurken sermaye ithal eden ülkeler kaynak ilkesini savunduğundan ÇVÖA’ların çatışan çıkarları dengeleme işlevi göz ardı edilemez. ÇVÖA’ların devletlere vergi hakkı vermek gibi bir işlevinin olmadığı ve yalnızca devletlerin var olan vergilendirme yetkilerini sınırlamak üzere tasarlandığı vurgulanmalıdır.264 Özellikle model anlaşmalar örnek alınarak ortak ilkeler etrafında yapılan ÇVÖA’lar, uluslararası vergi hukukunun zengin bir kaynağını oluşturmaktadır. ÇVÖA’ların çifte vergilendirme sorunlarını önleme işlevinin yanında barındırdığı bilgi değişimi, idari yardımlaşma gibi son dönemdeki iş birliği girişimleri ile etkinliği artan hükümleriyle uluslararası vergi kaçırma ve vergiden kaçınmayı önleme işlevi de önem kazanmıştır. ÇVÖA’ların son dönem uluslararası iş birliği inisiyatifleriyle dünya gündemine oturan vergiden kaçınma ve vergi kaçırmayı önleme işlevine, uluslararası vergi sisteminin yeniden şekillendirilmesinde yüksek önem atfedilmektedir.265 Model anlaşmalara son dönemde eklenen ve anlaşmadan faydalanacak olan mükellefleri sıkı biçimde tanımlayan “menfaatlerin sınırlandırılması” hükümleriyle, vergi gelirlerinde aşınmalara neden olan anlaşma alışverişi merkezli vergi planlamalarının da önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Diğer taraftan, bilgi değişimi ve idari yardımlaşma hükümleri gibi vergiden kaçınma ve vergi kaçırma çabalarına karşı devletler arası iletişim, koordinasyon ve iş birliği odaklı ayrıntılı düzenlemelere anlaşmalarda daha fazla yer verilmeye başlanmıştır.