Common use of Mübahisələrin həlli qaydası Clause in Contracts

Mübahisələrin həlli qaydası. 11.1. Bu Qaydalara əsasən bağlanmış sığorta müqaviləsindən irəli gələn bütün mübahisələr ilkin olaraq danışıqlar yolu ilə pretenziya qaydasında, tərəflər arasında razılığa gəlinmədiyi təqdirdə isə Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinə müvafiq olaraq məhkəmələr vasitəsilə həll edilir. Bu sığorta növü üzrə əsasən aşağıdakı risklər ola bilər: 1. Sifarişlə daşınan yükün zədələnməsi və ya məhv olmasına görə məsuliyyət; 2. Gəminin sığorta olunmuş digər gəmilərlə toqquşub qəzaya uğraması üzrə məsuliyyət; 3. Üzən və daşınmaz əşyaların zədələnməsi üzrə məsuliyyət; 4. Yedəkdə daşınma müqavilələri üzrə məsuliyyət; 5. Qəza nəticəsində batmış əmlakı məhv etmək üzrə məsuliyyət; 6. Suya çirkablı maddələrin tullanması, bunun nəticəsində əmlakın sıradan çıxması üzrə məsuliyyət; 7. Fiziki şəxslərə yetirilən ziyan üzrə məsuliyyət (sığorta olunmuş gəminin ekipajı istisna olmaqla); 8. Sığortaçının və ya onun işçilərinin cərimə olunması ilə bağlı məsuliyyət (işi yerinə yetirərkən); 9. Ekipaj üzvünün ölümü, yaralanması və ya xəstələnməsi zamanı xərclərin çəkilməsi məsuliyyəti. Qeyd edək ki, brutto-dərəcə müxtəlif növ gəmilər üçün fərqli olur, digər tərəfdən netto- dərəcəni müəyyən edərkən gəmilərin işlədiyi şərait, coğrafi uzunluq, göndərmə və qəbuletmə limanları, ölkə, xxx və s. nəzərə alınır. Yuxarıda sadalanan risklər iki qrupa aid edilə bilərlər: ekipaj qarşısında məsuliyyət: onlara dəyən fiziki və maddi ziyan və üçüncü şəxslər qarşısında məsuliyyət: üçüncü şəxslərə dəyən fiziki və maddi ziyan. Müqavilənin şərtlərinə bu risklərin hamısı və ya bir neçəsi (müxtəlif kombinasiyada) daxil edilə bilər. Bundan bilavasitə asılı olaraq müqaviləyə daxil edilən hər bir məsuliyyət növü üçün brutto-dərəcə ayrıca hesablanmalı və yekun brutto-dərəcə onların cəmindən müəyyən edilməlidir. Deməli, alacağımız brutto-dərəcə bu iki qrup üzrə hesablanan brutto-dərəcələrinin cəminə bərabər olacaq. Gəmi sahibinin məsuliyyətinin sığortası üçün hesablanan brutto-dərəcəni gəmi sahibinin üçüncü şəxslər qarşısında məsuliyyəti misalında göstərək. Qeyd etməliyik ki, bu məsuliyyət iki hissədən: maddi və fiziki ziyandan ibarətdir. Bu o deməkdir ki, yekun brutto-dərəcə həmin ziyanların brutto-dərəcəsinin cəmindən müəyyən edilməlidir. 1) Əvvəlcə üçüncü şəxslərə dəyən maddi ziyanın brutto-dərəcəsini hesablayaq. Metodikaya əsasən netto-dərəcə (Tn) üçün aşağıdakı düstur doğrudur: Tn = Tə + Tr 1 − q Burada Tə – netto-dərəcənin əsas hissəsi, Tr – risk üstəliyidir və onlar üçün aşağıdakı bərabərliklər doğrudur (100 man sığorta məbləğinə müvafiq): Tə = 100 ⋅ q ⋅ Sö / S, Tr = 1,2 ⋅ Tə ⋅ α(γ) ⋅ Bu vaxta qədər yığılan statistikadan istifadə edərək sığorta hadisəsinin baş verməsinin ehtimalını əldə edirik, q = 0,018 Xxxx sığorta məbləği S= 1 200 000 manat Ödəmənin xxxx məbləği Sö = 250 000 manat Müqavilələrin sayı - 25 Tə = 100 x 0,018 x 250 000 / 1 200 000 =0,375 (man.) Risk üstəliyinin hesablanması: γ 0,84 0,90 0,95 0,98 0,9986 α(γ) 1,0 1,3 1,645 2,0 3,0

Mübahisələrin həlli qaydası. 11.121.1. Bu Qaydalara əsasən bağlanmış bağlamış sığorta müqaviləsindən müqaviləsındən irəli gələn bütün mübahisələr ilkin olaraq danışıqlar yolu ilə pretenziya qaydasında, tərəflər arasında razılığa gəlinmədiyi təqdirdə isə Azərbaycan Respublikası Aızərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq müvafıq olaraq məhkəmələr vasitəsilə həll edilir. 1. Bu sığorta növü üzrə əsasən aşağıdakı risklər ola bu əlavənin 2-ci bəndində göstərilən hallar nəzərə alınmaqla Sığortaçı tərəfindən 0,3- 9% arasında sığorta tarifi tətbiq edilə bilər: 1. Sifarişlə daşınan yükün zədələnməsi Hər bir xxxxx xxxxxx fərdi xarakteristikası nəzərə alınaraq, bu tariflər Sığortaçı tərəfindən artırıla və ya məhv olmasına görə məsuliyyət;azaldıla bilər. 2. Gəminin Sığorta riskinin səviyyəsi Sığortaçı tərəfindən, müqavilə iştirakçılarının balansının likvidliliyi və ödənilməsindən; müqavilənin səmərəliliyindən; müqavilə iştirakçılarının ödəniş qabiliyyyətliliyi və maliyyə sabitliyindən; müqavilənin qüvvədə olma müddətindən; müqavilədə iştirakçı tərəflərdən; razılaşma və ya müqavilənin növündən, öhdəliklərin icrası qaydasından, müqavilənin icrasına dair əlavə təminatların olub-olmamasından, inflyasiyanın sığortalanan səviyyəsindən, sığorta olunmuş digər gəmilərlə toqquşub qəzaya uğraması üzrə məsuliyyət;müqaviləsinin müddətindən, sığortalanan risklərin növü və sayından asılı olaraq müəyyən edilir. 3. Üzən və daşınmaz əşyaların zədələnməsi üzrə məsuliyyət; 4. Yedəkdə daşınma müqavilələri üzrə məsuliyyət; 5. Qəza nəticəsində batmış əmlakı məhv etmək üzrə məsuliyyət; 6. Suya çirkablı maddələrin tullanması, bunun nəticəsində əmlakın sıradan çıxması üzrə məsuliyyət; 7. Fiziki şəxslərə yetirilən ziyan üzrə məsuliyyət (Müqavilələr 1 ildən az müddətdə bağlandıqda sığorta olunmuş gəminin ekipajı istisna olmaqla); 8. Sığortaçının və ya onun işçilərinin cərimə olunması ilə bağlı məsuliyyət (işi yerinə yetirərkən); 9. Ekipaj üzvünün ölümü, yaralanması və ya xəstələnməsi zamanı xərclərin çəkilməsi məsuliyyəti. Qeyd edək ki, brutto-dərəcə müxtəlif növ gəmilər üçün fərqli olur, digər tərəfdən netto- dərəcəni mükafatı 1 xxxxx cədvəl əsasında ümumi illik sığorta mükafatının əmsala hasili kimi faizlə müəyyən edərkən gəmilərin işlədiyi şərait, coğrafi uzunluq, göndərmə və qəbuletmə limanları, ölkə, xxx və s. nəzərə alınır. Yuxarıda sadalanan risklər iki qrupa aid edilə bilərlər: ekipaj qarşısında məsuliyyət: onlara dəyən fiziki və maddi ziyan və üçüncü şəxslər qarşısında məsuliyyət: üçüncü şəxslərə dəyən fiziki və maddi ziyan. Müqavilənin şərtlərinə bu risklərin hamısı və ya bir neçəsi (müxtəlif kombinasiyada) daxil edilə bilər. Bundan bilavasitə asılı olaraq müqaviləyə daxil edilən hər bir məsuliyyət növü üçün brutto-dərəcə ayrıca hesablanmalı və yekun brutto-dərəcə onların cəmindən müəyyən edilməlidir. Deməli, alacağımız brutto-dərəcə bu iki qrup üzrə hesablanan brutto-dərəcələrinin cəminə bərabər olacaq. Gəmi sahibinin məsuliyyətinin sığortası üçün hesablanan brutto-dərəcəni gəmi sahibinin üçüncü şəxslər qarşısında məsuliyyəti misalında göstərək. Qeyd etməliyik ki, bu məsuliyyət iki hissədən: maddi və fiziki ziyandan ibarətdir. Bu o deməkdir ki, yekun brutto-dərəcə həmin ziyanların brutto-dərəcəsinin cəmindən müəyyən edilməlidiredilir. 1) Əvvəlcə üçüncü şəxslərə dəyən maddi ziyanın brutto-dərəcəsini hesablayaq. Metodikaya əsasən netto-dərəcə (Tn) üçün aşağıdakı düstur doğrudur: Tn = Tə + Tr 1 − q Burada Tə – netto-dərəcənin əsas hissəsi, Tr – risk üstəliyidir və onlar üçün aşağıdakı bərabərliklər doğrudur (100 man sığorta məbləğinə müvafiq): Tə = 100 ⋅ q ⋅ Sö / S, Tr = 1,2 ⋅ Tə ⋅ α(γ) ⋅ Bu vaxta qədər yığılan statistikadan istifadə edərək sığorta hadisəsinin baş verməsinin ehtimalını əldə edirik, q = 0,018 Xxxx sığorta məbləği S= 1 200 000 manat Ödəmənin xxxx məbləği Sö = 250 000 manat Müqavilələrin sayı - 25 Tə = 100 x 0,018 x 250 000 / 1 200 000 =0,375 (man.) Risk üstəliyinin hesablanması: γ 0,84 0,90 0,95 0,98 0,9986 α(γ) 1,0 1,3 1,645 2,0 3,0

Mübahisələrin həlli qaydası. 11.124.1. Bu Qaydalara əsasən bağlanmış sığorta müqaviləsindən irəli gələn bütün mübahisələr ilkin olaraq danışıqlar yolu ilə pretenziya qaydasında, tərəflər arasında razılığa gəlinmədiyi təqdirdə isə Azərbaycan Respublikası Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq məhkəmələr vasitəsilə həll edilir. Bu sığorta növü üzrə əsasən aşağıdakı risklər ola bilər:. 1. Sifarişlə daşınan Hazırkı Qeyd-şərtə əsasən yükün zədələnməsi Sığortalı tərəfindən qəbul olunması anından və xxxx şəxsə təhvil edilməsi anınadək hər hansı təsadüfi və gözlənilməyən hadisənin baş verməsi nəticəsində (bu qeyd-şərt üzrə göstərilmiş 4.1-ci bənd və Qaydaların 6-cı bəndində göstərilən hadisələr istisna olmaqla) itirilməsi, məhv olması və ya məhv olmasına zədələnməsinə görə məsuliyyətSığortalının həmin zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə səlahiyyətli şəxs qarşısında məsuliyyəti sığortalanır. 2. Hazırki qaydalara uyğun olaraq, sığorta müddəti ərzində baş verən sığorta hadisəsi üzrə Sığortalının məsuliyyəti nəticəsində yükün itirilməsi və ya zədələnməsi halı ilə səlahiyyətli şəxsə zərər dəyməsi aşağıdakılardan əmələ gəldikdə sığorta təminatına daxildir: 2.1. Sığortaçının əvvəlcədən yazılı şəkildə məlumatlandırılması, ona bildirilməsi və Sığortaçı tərəfindən yazılı şəkildə təsdiq edilmiş daşıma müqaviləsi, o cümlədən konosament, qaimə; 3. Xüsusi şərtlər: 3.1. Sığortalı bilərəkdən təhlükəli yükün daşınması, emalı və ya saxlanmasında iştirak edərsə, sığorta təminatının qüvvədə qalması üçün Sığortalı səlahiyyətli orqan tərəfindən tətbiq edilən bütün hüquqi-normativ tələbləri yerinə yetirməlidir. 3.2. Sığortalı müqavilədə göstərilmiş yükün qiymətinə mütənasiblik (advalorem) bəndi çərçivəsində yükün dəyəri haqqında bəyannamə almış və ya əvvəlcədən razılaşdırılmış müqavilə üzrə məsuliyyətinin həddini artırarsa, sığorta təminatının sözügedən xxxxx miqdarında genişləndirilməsi Sığortaçı tərəfindən yazılı şəkildə təsdiq edildikdən sonra təminata daxil ediləcək. 4. Yüklə əlaqədar Məsuliyyət sığortası üzrə aşağıda göstərilənlərə sığorta təminatı verilmir: 4.1. Sığortalı xidmətlərin göstərilməsi ilə bağlı yaranan məsuliyyət üzrə Sığortaçı ilə yazılı şəkildə razılaşdırıldığı hallar istisna olmaqla, istisna edilmiş yüklərə sığorta təminatı verilmir. 1. Sığortalının sığorta müddətində baş verən və sığorta olunan xidmətlərdən irəli gələn dolayı itkiyə görə məsuliyyəti ilə bağlı aşağıdakılar çərçivəsində sığorta təminatı verilir: 1.1. Səlahiyyətli şəxsin aşağıdakılar səbəbindən yaranmış maliyyə itkisi: 1.1.1. İdxal və/yaxud ixrac və/yaxud yükün daşınması ilə bağlı qaydaların təsadüfi pozulması ilə bağlı; 1.1.2. Müqavilə üzrə öhdəliklərin icrasının gecikdirilməsi ilə bağlı; 1.1.3. Ödəniş və ya digər müvafiq hüquqi sənədi almadan çatdırılmanın dayandırılması haqqında təlimata zidd olaraq yükün təsadüfən çatdırılması ilə bağlı; 1.1.4. Konosament, qaimə və ya hər hansı yükün daşınması, emalı yaxud saxlanması ilə əlaqədar sənəddə təsadüfən göstərilmiş səhv məlumat, yaxud məlumatın ötürülməsi; 2. Gəminin sığorta olunmuş Sığorta müddəti ərzində baş vermiş hadisə ilə əlaqədar müvafiq səlahiyyətli orqan tərəfindən Sığortalı və ya Sığortalının adından hərəkət edən digər gəmilərlə toqquşub qəzaya uğraması üzrə məsuliyyətşəxslərin üzərinə qoyulmuş cərimələr, gömrük rüsumu, satış yaxud aksiz vergisi və ya oxşar maliyyə xərclərinə aşağıda göstərilmiş hallar istisna olmaqla, təminat verilmir: 2.1. İdxal yaxud ixrac, yükün daşınması və ya hərəkəti ilə əlaqədar qaydaların pozulması; 32.2. Üzən Hər hansı nəqliyyat vasitəsi və daşınmaz əşyaların zədələnməsi üzrə məsuliyyətya avadanlığın idxal və ya ixracı ilə əlaqədar qaydaların pozulması; 42.3. Yedəkdə daşınma müqavilələri üzrə məsuliyyət; 5. Qəza nəticəsində batmış əmlakı məhv etmək üzrə məsuliyyət; 6. Suya çirkablı maddələrin tullanması, bunun nəticəsində əmlakın sıradan çıxması üzrə məsuliyyət; 7. Fiziki şəxslərə yetirilən ziyan üzrə məsuliyyət (sığorta olunmuş gəminin ekipajı istisna olmaqla); 8. Sığortaçının Yükün normadan az və ya onun işçilərinin cərimə olunması ilə bağlı məsuliyyət (işi yerinə yetirərkən)xxx miqdarda çatdırılması; 9. Ekipaj üzvünün ölümü, yaralanması və ya xəstələnməsi zamanı xərclərin çəkilməsi məsuliyyəti. Qeyd edək ki, brutto-dərəcə müxtəlif növ gəmilər üçün fərqli olur, digər tərəfdən netto- dərəcəni müəyyən edərkən gəmilərin işlədiyi şərait, coğrafi uzunluq, göndərmə və qəbuletmə limanları, ölkə, xxx və s. nəzərə alınır. Yuxarıda sadalanan risklər iki qrupa aid edilə bilərlər: ekipaj qarşısında məsuliyyət: onlara dəyən fiziki və maddi ziyan və üçüncü şəxslər qarşısında məsuliyyət: üçüncü şəxslərə dəyən fiziki və maddi ziyan. Müqavilənin şərtlərinə bu risklərin hamısı və ya bir neçəsi (müxtəlif kombinasiyada) daxil edilə bilər. Bundan bilavasitə asılı olaraq müqaviləyə daxil edilən hər bir məsuliyyət növü üçün brutto-dərəcə ayrıca hesablanmalı və yekun brutto-dərəcə onların cəmindən müəyyən edilməlidir. Deməli, alacağımız brutto-dərəcə bu iki qrup üzrə hesablanan brutto-dərəcələrinin cəminə bərabər olacaq. Gəmi sahibinin məsuliyyətinin sığortası üçün hesablanan brutto-dərəcəni gəmi sahibinin üçüncü şəxslər qarşısında məsuliyyəti misalında göstərək. Qeyd etməliyik ki, bu məsuliyyət iki hissədən: maddi və fiziki ziyandan ibarətdir. Bu o deməkdir ki, yekun brutto-dərəcə həmin ziyanların brutto-dərəcəsinin cəmindən müəyyən edilməlidir. 1) Əvvəlcə üçüncü şəxslərə dəyən maddi ziyanın brutto-dərəcəsini hesablayaq. Metodikaya əsasən netto-dərəcə (Tn) üçün aşağıdakı düstur doğrudur: Tn = Tə + Tr 1 − q Burada Tə – netto-dərəcənin əsas hissəsi, Tr – risk üstəliyidir və onlar üçün aşağıdakı bərabərliklər doğrudur (100 man sığorta məbləğinə müvafiq): Tə = 100 ⋅ q ⋅ Sö / S, Tr = 1,2 ⋅ Tə ⋅ α(γ) ⋅ Bu vaxta qədər yığılan statistikadan istifadə edərək sığorta hadisəsinin baş verməsinin ehtimalını əldə edirik, q = 0,018 Xxxx sığorta məbləği S= 1 200 000 manat Ödəmənin xxxx məbləği Sö = 250 000 manat Müqavilələrin sayı - 25 Tə = 100 x 0,018 x 250 000 / 1 200 000 =0,375 (man.) Risk üstəliyinin hesablanması: γ 0,84 0,90 0,95 0,98 0,9986 α(γ) 1,0 1,3 1,645 2,0 3,0