Het onderzoeksprobleem. Aangezien ons onderzoek uit twee delen bestaat, stellen we twee centrale onderzoeksvragen op. In het eerste deel van het onderzoek gaan we na hoe verenigingen in het algemeen omgaan met de administratieve verplichtingen van de huidige wetgeving. We gaan proberen om de belangrijkste knelpunten en uitdagingen in een overzicht te gieten. Op basis hiervan kunnen we de volgende centrale onderzoeksvraag formuleren: Ook deze centrale onderzoeksvraag kan opgesplitst worden in een aantal topics: - Hoe gaan verenigingen om met de aanvraagformulieren die zij verplicht dienen neer te leggen bij bepaalde beslissingen? - Hebben de verenigingen zich gehouden aan de verplichte statutenwijziging opgelegd door de nieuwe VZW-wet? - Houden de verenigingen zich aan de verplichting om een VZW-dossier bij te houden op de zetel van hun vereniging en in te dienen bij de griffie van de rechtbank van koophandel? - Hoe worden een raad van bestuur en een algemene vergadering georganiseerd? 2 X. XXXXX et al, Gids VZW, IVZW en stichtingen, Meerbeek, Uitgeverij voor Handel en Nijverheid, 2006 Het tweede doel van deze eindverhandeling is gegevens verkrijgen over de verenigingen in de stad Peer en hoe zij met de huidige regelgeving omgaan. Hieruit volgt de volgende centrale onderzoeksvraag: Om op deze centrale onderzoeksvraag een antwoord te vinden, gaan we ze opsplitsen in een aantal deelvragen: - Hoe gaan verenigingen in de stad Peer om met fiscale verplichtingen? - Hoe gaan verenigingen in de stad Peer om met administratieve verplichtingen? - Hoe gaan verenigingen in de stad Peer om met boekhoudkundige verplichtingen? - Zijn de verenigingen op de hoogte van de regelgeving, bijvoorbeeld in verband met aansprakelijkheid, vrijwilligers, belastingen, werking, ...? - Wat zijn de criteria die bepalen of een vereniging kiest voor de vorm van een VZW of voor een feitelijke vereniging? Op al deze deelvragen gaan we een antwoord zoeken om dan uiteindelijk op de twee centrale onderzoeksvragen te kunnen antwoorden.
Het onderzoeksprobleem. Zoals eerder al aangehaald, heeft de wet van 2 mei 200223 betreffende de nieuwe wetgeving voor verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en stichtingen een wijziging teweeg gebracht aan de wet van 27 juni 1921. Naast deze wet is de VZW nog onderworpen aan andere Koninklijke besluiten, wetten en decreten. Bij het oprichten van een VZW, of zelfs bij een bestaande VZW, wordt vaak de vraag gesteld aan welke aspecten of regels de VZW moet voldoen om wettelijk in orde te zijn. De bepalingen van de nieuwe VZW-wet moeten nagestreefd worden door de VZW’s. Deze aspecten zijn voor vele VZW’s echter niet vanzelfsprekend. Ook de verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid moeten zich aan enkele wettelijke verplichtingen houden. De link tussen de nieuwe VZW-wetgeving en de vereniging zonder rechtspersoonlijkheid bloeit voort uit de indruk dat bijkomende verplichtingen van de VZW-wet mensen doet twijfelen om te kiezen voor een VZW en hierdoor sommige VZW’s overschakelen tot een vereniging zonder rechtspersoonlijkheid. De verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid daarentegen twijfelen door de risco’s die ze lopen om voor hun verenigingsvorm te blijven kiezen en overwegen de optie om als VZW te opereren. Zo ontstaat er dus een vicieuze cirkel tussen de verenigingen die opereren als VZW en zij die onder de vorm van een vereniging zonder rechtspersoonlijkheid actief zijn. In sommige gevallen wordt naar dit fenomeen gerefereerd als ‘communicerende vaten’. In deze thesis zal een onderzoek verricht worden om de bovenstaande kwestie onder de loep te nemen. Er zal ook onderzocht worden wat de voordelen en nadelen zijn van een vereniging zonder rechtspersoonlijkheid, om vervolgens te bepalen om welke redenen er voor deze verenigingsvorm wordt gekozen. We zullen in de loop van dit onderzoek aan de hand van een vragenlijst ondervinden wat de problemen zijn voor de meeste verenigingen.