Referentieadres. Elke gemeente moet een bevolkingsregister bijhouden van de Belgen en van de verblijfsgerechtigde vreemdelingen die in de gemeente verblijven. Verblijfsgerechtigden die geen hoofdverblijfplaats hebben (bv. schippers, rondtrekkende woonwagenbewoners en daklozen), kunnen gebruik maken van het referentieadres. Dit is nodig om bereikbaar te zijn voor officiële instanties en om een beroep te kunnen doen op kinderbijslag, werkloosheidsuitkering of een sociale huurwoning. Men kan een referentieadres nemen bij een natuurlijk persoon. Sinds 1997 laat de wet21 een dakloze eveneens toe om zijn referentieadres te zetten bij het OCMW. De aanvrager moet hiervoor dakloos zijn volgens de definitie van het OCMW en mag niet ingeschreven zijn in het bevolkingsregister. Het aanvragen van een referentieadres kan niet voor campingbewoners. Uit de bevraging van OASES blijkt dat 70% van de OCMW zelden of nooit gebruik maken van dit referentieadres (De Boyser e.a., 2009). Het aantal is sterk afhankelijk van de grootte van het OCMW.
Referentieadres. Het begrip referentieadres wordt gedefinieerd in artikel 1, § 2, tweede lid, van de wet van 19 juli 1991 betreffende de bevolkingsregisters, de identiteitskaar- ten, de vreemdelingenkaarten en de verblijfsdocumenten en tot wijziging van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuur- lijke personen. Onder referentieadres wordt verstaan het adres van ofwel een natuurlijke per- soon die is ingeschreven in de bevolkingsregisters op de plaats waar hij zijn hoofdverblijfplaats heeft gevestigd, ofwel een rechtspersoon en waar, met de toestemming van deze natuurlijke persoon of rechtspersoon, een natuurlijke persoon zonder vaste verblijfplaats is ingeschreven. De natuurlijke persoon of de rechtspersoon die de inschrijving van een andere persoon aanvaardt als referentieadres, verbindt zich ertoe daar alle voor die persoon bestemde post of alle administratieve documenten te laten toekomen. Hierbij mag deze natuurlijke persoon of rechtspersoon geen winstbejag na- streven. Dit betekent echter niet dat hiervoor geen vergoeding zou mogen worden gevraagd. Indien een vergoeding wordt gevraagd als tegenprestatie voor een inschrijving op een referentieadres, mag deze in geen geval hoger zijn dat de bijkomende kosten die dergelijke inschrijving met zich meebrengt (artikel 20, §5, van het koninklijk besluit van 16 juli 1992 betreffende de be- volkingsregisters en het vreemdelingeregister, gewijzigd bij koninklijk besluit van 23 juni 2008 (Belgisch Staatsblad van 16 juli 2008)). Als het gaat om het adres van een gezin, moet de toestemming verleend wor- den door de referentiepersoon. Een adres poste restante kan geen referentieadres zijn. Dit geldt evenmin voor een gewone brievenbus in een gebouw waar niemand zorgt voor de eventuele post. De inschrijving op een referentieadres is beperkt tot het adres dat in de aan- vraag en in de toestemming is opgegeven. In geval van adreswijziging van de verstrekker van het referentieadres, moet een nieuwe aanvraag ingediend worden. De praktische modaliteiten staan beschreven in Hoofdstuk V (zie punt 98, l). De mogelijkheid om op een referentieadres ingeschreven te worden is strikt beperkt tot de hierna vermelde categorieën van personen: