Ayıp Çeşitleri. BK m. 194 hükmüne göre, satıcı, ya zikir ve vaadettiği niteliklerinin bulunmaması ya da satılanın lüzumlu niteliklerinin olmaması halinde sorumludur. BK m. 360 hükmüne göre de, yüklenici, eserin, sözleşmede üzerinde anlaşılan niteliklere veya luzumlu niteliklere sahip olmaması halinde ayıba karşı tekeffül hükümleri gereğince sorumlu tutulur. Buna göre, öncelikle, “zikir ve vaadedilen vasıflarda ayıp” ve “luzumlu vasıflarda ayıp” olmak üzere iki ayıp çeşiti mevcuttur. Zikredilen veya vaadedilen nitelikler229, sözleşmenin yapılmasında etkili olan unsurlar arasında sayılabilmelidir. Satıcının malını övmesi işin gereği ve teamülden sayıldığı için hukuki sonuç yaratmaya elverişli olmayacaktır. Bu nedenle, sadece ciddi daha eski otomobil teslimin ise Aliud kavramı içinde görülüp ifa olarak kabul edilmemesi çelişkili olup, eleştiri konusudur: XXXXXXXX, s. 22.
Ayıp Çeşitleri. Üreticinin tüm üretim aşamalarında göstermesi gereken özen yükümlülükleri türlerine göre “ayıp” kavramının, dört grup altında sistematize edilebilmesi mümkündür.
Ayıp Çeşitleri. Genel olarak iki tür ayıp olduğuna yukarıda değinildi. Bunlar ‘zikir ve vaat edilen vasıflarda ayıp’ ve ‘lüzumlu vasıflarda ayıp(tır)’. Ancak, TKHK m.13/2, bu iki ayıp çeşidiyle ilgili olarak maddi, hukuki ve ekonomik ayıplardan da bahsettiğinden, bunlara da kısaca değinmekte yarar vardır. Maddi ayıplar, ancak hizmetin maddi açıdan somut bir nesne üzerinde gerçekleşmesi halinde söz konusu olabilir23 ve malın fiziksel niteliğine ilişkin bir eksikliği ifade eder. Örneğin, terzinin elbisenin bir kısmını yanlış dikmiş olmasında bir maddi ayıp söz konusudur. Hukuki ayıp, hizmet yoluyla sağlanan maldan yararlanma ve tasarruf imkânını ortadan kaldıran veya sınırlayan kamu hukuku kaynaklı sınırlamalardır24. Örneğin, bazı motor hacimlerinin trafiğe çıkmasına izin verilmediği halde, motor yapımcısı tarafından, daha düşük hacimli olarak sipariş edilen motorun, bu hacmi geçerek üretilmesi durumunda hukuki ayıptan bahsedilecektir. Ekonomik ayıp ise, tüketicinin, hizmetin ilgili olduğu maldan beklediği tarzda gelir ve verimin sağlanmamasıdır25. Örneğin, az elektrik tüketeceği söylenerek yaptırılan bir makinanın daha sonradan söylenenden daha fazla elektrik tüketmesi ekonomik ayıba örnektir.