Edimin İfasında İmkânsızlık. Bir sözleşme ilişkisinde ifa (solutio), TBK’de tanımı yapılmamış olmakla birlikte, öğretide “edimin”; yerine getirilmesi,217 sözleşme ve yasalar çerçevesinde yerine getirilmesi, 218 gereği gibi (sözleşme ve/veya kanuna uygun olarak) yerine getirilerek alacaklının tatmin edilmesi,219 olarak veya alacaklı ile borçlu arasındaki bağı çözen, alacağı sona erdiren bir vakıa, borcun gayesi220 olarak tanımlanmıştır. İfanın konusu borçlanılan edimdir. Edimin konusu ile ifanın konusu ilke olarak aynıdır221 ve verme, (dare) yapma (facere) veya yapmama (non facere) şeklinde görülebilir.222 Çalışma konumuz açısından tarafların edimleri, eş söyleyişle ifa edilecek borç; yüklenici bakımından sözleşmede kararlaştırılan bağımsız bölümleri yine sözleşmede kararlaştırılan şekilde arsa sahibine teslim etmek, arsa sahibi bakımından ise sözleşmede kararlaştırılan arsa paylarını yine sözleşmede kararlaştırılan zaman ve şekilde arsa sahibine devretmektir. Ancak, bu borçların ifa edilebilmesi için öncelikle ortada geçerli bir sözleşme olmalıdır. Aksi halde, sözleşme kapsamında talep edilebilecek bir ifadan söz edilemez. Sözleşmenin imar planı olmayan bir parselle ilgili yapılması veya imar planının sonradan değişikliğe uğraması nedeniyle sözleşmede kararlaştırılan inşaatın kısmen veya tamamen ruhsata aykırı hale gelmesi ya da ruhsatlandırılamaması ifa engeli olarak kendini gösterir. Öğreti ve kararlarda “İmkânsızlık - Olanaksızlık” hali olarak 217 OĞUZMAN/ÖZ, s. 265; NOMER, s. 313; Safa REİSOĞLU, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınları, 11. Bası İstanbul Haziran 1997, s. 225 218 GÜNAY, s. 246 219 AKINCI, s. 58 220 VON TUHR, 457; AKINCI, s. 58, Yazar, Romalıların borç ilişkisini borçluyu alacaklıya bağlayan bir bağa, zincire benzettiğini ve bu bağın solutio ile çözülebileceğini düşündüklerini ifade etmiştir. 221 GÜNAY, s. 246 222 HATEMİ/GÖKYAYLA, s. 225 isimlendirilen bu durum, sözleşmenin butlanına ve kısmen ya da tamamen geçersiz sayılmasına, dolayısıyla başlanılmış inşaatın kaçak olmasına neden olur. Öğretide imkânsızlık; edimin ifa edilemez olması ya da edilemez hale gelmesi,223 “edimin baştan itibaren geçerli olarak doğmasını ya da sonradan borçlu veya diğer bir kimse tarafından objektif, sürekli ve kesin olarak yerine getirilmesini önleyen fiili veya hukuki engellere verilen isim”224 olarak tanımlanmıştır. Öğretideki kabule göre, İmkânsızlık, objektif-sübjektif, başlangıçtaki-sonraki, tam–kısmi, geçici-sürekli, borçlunun sorumlu olduğu–borçlunun sorumlu olmadığı gibi tür...
