GENEL GEREKÇE. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının verilerine göre 2015 yılı sonu itibariyle 15 milyona yakın işçinin ve 1 milyon 700 bini aşkın işyerinin bulunduğu Ülkemizde, işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklar, hem çalışma hayatının hem de yargının gündeminde önemli bir yer tutmaktadır. 2015 yılı sonu itibariyle ilk derece mahkemelerindeki 3 milyon 400 bin civarındaki hukuk uyuşmazlığının yaklaşık yüzde 18’i; Yargıtay’daki 750 bin civarındaki hukuk uyuşmazlığının ise yaklaşık yüzde 30’u iş hukukundan kaynaklanmaktadır. 2015 yılı sonu itibariyle faaliyette olan 293 adet iş mahkemesinde 356 iş hâkimi görev yapmakta, 767 asliye hukuk mahkemesi, iş mahkemesi sıfatıyla iş uyuşmazlıklarını çözmektedir. Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü verilerine göre iş davalarının yıllık ortalama görülme süresi 2010 yılında 466, 2011 yılında 488, 2012 yılında 483, 2013 yılında 381, 2014 yılında ise 417 gün olarak karşımıza çıkmaktadır. 1950 yılından beri uygulanmakta olan 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu bugüne kadar yedi kez değiştirilmiş ve Kanunun yedi maddesi hakkında Anayasa Mahkemesi tarafından iptal kararı verilmiştir. Ayrıca, İş Mahkemeleri Kanununun 8 inci maddesinde yer alan, tefhim veya tebliğden itibaren sekiz gün içinde kanun yoluna başvurulabileceğine ilişkin hüküm, 2011 yılında kabul edilen ve yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun öngördüğü kanun yoluna başvuruya ilişkin hükümlerle uyumsuzluk arz etmektedir. Bunun gibi, İş Mahkemeleri Kanununun 2 nci maddesiyle kabul edilen toplu mahkeme yaklaşımı, Anayasa Mahkemesince 1970 yılında iptal edildiği halde Kanunun 1 inci maddesinde iş mahkemelerinin görevini toplu olarak yapmasına ilişkin hükümler söz konusudur. Yine, İş Mahkemeleri Kanununun 9 uncu ve 10 uncu maddeleri yürürlükte olmalarına rağmen bu maddelerin uygulamaları kalmamıştır. 5521 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde yer alan şifahi yargılama usulü, 6100 sayılı Kanunun 447 nci maddesindeki genel atıf sebebiyle basit yargılama usulüne dönüşmüş bulunmaktadır. Öte yandan İş Mahkemeleri Kanununun yürürlüğe girdiği 1950 yılından bugüne kadar geçen 66 yılda, iş hayatı çok hızlı bir değişim ve gelişim göstermiştir. Nüfus artmış, iş alanları ve iş yapma şekli değişmiş, teknoloji olağanüstü seviyede gelişmiş, sosyal güvenlik hukukuna ilişkin alan genişlemiş ve işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlık çeşit ve sayısı ciddi ora nda artış göstermiştir. Bu durum, iş mahkemelerinin yükünü de diğer hukuk mahkemelerine oranla daha fazla artırmıştır. Bütü...
GENEL GEREKÇE. Finansal piyasaların küreselleşmesi, bütünleşmesi, tüketici tercihlerinin değişmesi ve teknoloji kullanımının yaygınlaşması, finans sektöründe faaliyetlerin kapsam ve çeşitliliğinin gün geçtikçe artması olgusunu da beraberinde getirmektedir. Finansal piyasaların etkin ve verimli bir şekilde çalışmasının temini için bu piyasaların düzenlenmesi ve denetlenmesine ilişkin kuralların da zaman içinde gözden geçirilmesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Uluslararası piyasalarla bütünleşik şekilde faaliyet gösteren ülkemiz finansal sektörünün denetim ve düzenlenme çerçevesinin uluslararası ilkeler ve standartlarla tam uyumunun sağlanması, bu sektörün ekonomik büyüme sürecine katkı sağlama gücünü artıracaktır. Diğer taraftan, bankacılık sektörünün tabi olması gereken kurallar, ülkemizin de birçoğunda üye olarak yer aldığı uluslararası kuruluşlar (özellikle Basel Bankacılık Denetim Komitesi-BCBS, Finansal İstikrar Komitesi-FSB) tarafından, uluslararası alanda bu sektördeki gelişmeler ve yaşanan tecrübeler çerçevesinde, uluslararası standart ve ilkeler şeklinde belirlenmekte ve üye ülkeler bunlara uyum konusunda taahhütte bulunmaktadır. Bu itibarla, söz konusu uluslararası standartlar ve ilkelerin sürekli izlenmesi ile bankacılık düzenlemelerinde ihtiyaç duyulan değişikliklerin yapılması bankacılık sistemine olan güven bakımından büyük önem taşımaktadır. Bankacılık sisteminin düzenleyici/denetleyici yapısının yeterliliği bağlamında uluslararası kuruluşlarca yapılan değerlendirmelerde söz konusu standartlar ve ilkelerin ülke mevzuatında yer alıp almadığı önemli bir kriter olarak ortaya çıktığından bu standart ve ilkelere uyumun sağlanması amacıyla 5411 sayılı Bankacılık Kanununda değişiklik yapılmaktadır. Kanun Teklifi ile ayrıca, katılım bankacılığının ürün ve hizmetlerinin uluslararası örneklerle uyumlu bir şekilde gelişme göstermesini teminen, katılım bankalarının çalışma prensiplerine uygun ürün ve hizmet çeşitliliğinin artırılmasına yönelik olarak, 5411 sayılı Kanunda değişiklik yapılmaktadır. Mevduat veya katılım fonu kabul etme yetkileri bulunmayan, kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren ve/veya özel kanunlarla kendilerine verilen görevleri yerine getiren kalkınma ve yatırım bankalarının faaliyet ölçekleri ile finansal yükümlülüklerinin ve risk kompozisyonunun mevduat veya katılım fonu kabul eden bankalarla farklılık göstermesi dikkate alınarak, kalkınma ve yatırım bankacılığının da geliştirilmesini teminen 5411 sayılı Kanunda gerekli değ...
GENEL GEREKÇE. Toplu iş ilişkileri, serbestçe örgütlenmiş sendikal örgütlülük temelinde ve dayanışma gücüyle elde edilmiş toplu iş sözleşmesi bağıtlama hakkı ve bu hakkın kullanılmasına yönelik kendine özgü süreçleri ifade eder. Roma hukuku ve Yunan site devleti hukukunda bir yerdeki birliğin temsilini sağlamakla görevli kişiler olarak ifade edilen “syndic” ve “syndicat” kavramlarından türetilen sendika kavramı, Türk hukuk düzeninde, işçi ve işveren kuruluşları için kullanılmaktadır. Sendikalar sahip oldukları üye sayısı, bağıtladıkları toplu iş sözleşmeleri ve başvurdukları grev ve lokavt hakları ile toplum hayatının iktisadi, sosyal ve siyasal düzenini etkileyebilmektedirler. Dolayısıyla sendikaların gücü sadece örgütlenmiş olmalarından ileri gelmemekte, iş uyuşmazlıkları süreçleriyle desteklenmiş toplu iş sözleşmesi yapma hakkına dayanmaktadır. Toplu iş ilişkileri hukuk alanı, örgütlenme hakkı ve bu sayede elde edilen toplu iş sözleşmesi yapabilme hakkını kapsamaktadır. 18. yüzyıldan günümüze değin bu her iki hak birbirini besleyerek ve tamamlayarak semantik bir hal almıştır. Sendikal hak ve özgürlükler işçi topluluğu adına “toplu iş sözleşmesi”ne dönüşmediği sürece herhangi bir şey ifade etmez. Toplu iş sözleşmesini diğer sözleşmelerden ayıran özellik sözleşmenin içeriğinde gizlidir. Çünkü, toplu iş sözleşmesi, ancak “toplu sözleşme yapabilme özerkliği” ile izah edilebilen bir kavramdır. Dolayısıyla toplu iş ilişkilerinin birinci alanı, bireysel sendika özürlüğü ise ikinci alanı kolektif sendika özgürlüğü olan toplu iş sözleşmesi alanıdır. Bir taraftan ekonomik, sosyal hak ve çıkarlar için örgütlenmiş bir işçi topluluğu, diğer taraftan işçi topluluğunun dayanışma gücünü mücadele ile normatif zemine taşıyarak yasa koyucuya ait bir kısım erki kullanarak yapılmış olan iş sözleşmelerini yeniden inşa edebilme durumu söz konusudur. İşçi sendikalarını derneklerden ayıran en önemli özellik, işçi topluluğu adına toplu iş sözleşmesi yapabilmeleri ve bu sözleşmenin imzacı taraflardan başka, üyelerini ve üçüncü kişileri bağlayabilmesidir. Günümüz modern çalışma ilişkileri düzenini sağlayan en etkili araçlardan biri toplu iş sözleşmesidir. Toplu iş sözleşmeleri yoluyla çalışma hayatını düzenlemek, hem yasa koyucunun çalışma ilişkilerine “keyfi” müdahalesini sınırlandırmakta hem de işverenin çalışma koşullarını “tek taraflı” belirleyebilme yetkisini önlemektedir. Dolayısıyla toplu iş sözleşmesi, işkolu veya işyeri düzeyinde kanun düzeninden ayrı, fakat onunla aynı değerde ve onu t...
GENEL GEREKÇE. Ülkemizin doğal kaynaklarından olan deniz ve içsularındaki su ürünleri varlıklarının ve yaşam alanlarının korunmasını, geliştirilmesini, çevreye duyarlı olarak sürdürülebilir şekilde işletilmesini ve yönetilmesini sağlamak devletin temel görevleri arasındadır. Bu Kanun tasarısı ile; devletin ve bu alanda faaliyet gösterenlerin sorumluluklarını tespit etmek, yerine getirilmesini sağlamak ve su ürünleri kaynaklarımızın koruma ve kullanma dengesi gözetilerek sürdürülebilir şekilde işletilmesi suretiyle bu kaynaklarımızdan en ekonomik şekilde faydalanarak toplumumuzun hizmetine sunmak, üretim ve ihracatı arttırmak suretiyle milli ekonomiye katkı sağlamak, halkın yeterli ve dengeli beslenmesi için ihtiyaç duyulan hayvansal protein ihtiyacının karşılanması ve gıda güvenliğine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu tasarının hazırlanma gerekçelerinden bir diğeri; su ürünleri ile ilgili hususları düzenleyen 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununun, sektör ihtiyaçlarına ve günümüz şartlarına göre yeniden güncelleştirilmesi ihtiyacıdır. Hazırlanan tasarı ile su ürünlerinin ve yaşam alanlarının korunmasına yönelik alınacak tedbirler, su ürünlerinin avlanmasında kullanılacak olan balıkçı gemileri, av araçları ve gereçleri ile su ürünleri avcılığı, yetiştiriciliği, kayıt, verilerin toplanması ve pazarlama standartları ile ilgili hususların düzenlenmesi, bunlara ilişkin uyulması gereken kurallar ile resmi kontrollerin nasıl yapılacağı ve aykırılık durumlarında uygulanacak yaptırımların belirlenmesi amaçlanmıştır. Tasarının bir başka hazırlanma gerekçesi ise AB üyeliğini hedef alan ülkemizin balıkçılık ve su ürünleri ile ilgili ulusal mevzuatının AB mevzuatı ile uyumlaştırılmasıdır. Su ürünlerinin yaşam alanlarını oluşturan ekolojinin korunması ve hayvan refahı konuları son yıllarda ulusların gündeminde daha fazla yer bulmakta, bunlara ilişkin yeni düzenlemeler getirilmektedir. Bu konular ile su ürünleri türlerinin nesillerinin devamlılığının sağlanmasına ilişkin hususlara bu Kanun tasarısında yer verilmiştir. Dünyada avcılık yoluyla üretilen su ürünleri miktarında maksimum noktaya ulaşıldığı avcılık yoluyla üretimde artış beklenmediği buna karşılık su ürünlerine olan talep artışının ancak yetiştiricilik yoluyla karşılanabileceği bilim insanları tarafından genel kabul gören bir yaklaşımdır. Ülkemiz su ürünleri üretim istatistikleri benzer durumu yansıtmaktadır. Ülkemiz deniz ve içsu kaynakları su ürünleri yetiştiriciliği bakımından uygun ekolojiye sahip olup, su ürünleri yetiştiric...
GENEL GEREKÇE. Bu işbirliği protokolünde taraflar İstanbul Sanayi Odası (bundan böyle İSO olarak anılacaktır) ve İstanbul Ticaret Üniversitesi (bundan böyle Üniversite olarak anılacaktır) olup bu işbirliği protokolü bu iki kurum arasında gerçekleştirilecek olan ortak çalışmaların, araştırmaların ve projelerin ana çerçevesi olması amacıyla hazırlanmıştır. İşbirliği protokolünün ana hatları, kurumların sorumlulukları ve protokolün feshi konuları aşağıda belirtilmiştir.
GENEL GEREKÇE. Bir teşebbüsün imalâtını veya ticaretini yaptığı malları veya sunduğu hizmetleri, başka teşebbüslerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işaret olarak tanımlayabileceğimiz markanın temel fonksiyonu, sahibinin ürettiği mal veya hizmetleri benzerlerinden ayırt etmesidir. Serbest piyasa ekonomisinde, bir işletmenin ürün ya da hizmetleri, ancak benzerlerinden farklılaşabildiği ölçüde tüketicilerce tercih edilir. Bir işletme ne kadar kaliteli ve makul fiyatla üretim yaparsa yapsın, bu ürünlerini bir marka altında sunmadığı sürece, ürünleri benzer ürünlerden ayırt edilemeyecektir. Modern ekonominin temel direklerinden olan marka, aynı zamanda fikri ve sınai hakların da ana unsurlarındandır. Marka hakkının da içinde yer aldığı fikri ve sınai haklar alanındaki düzenleme ve uygulamalar, ülkeler arasındaki ekonomik ilişkileri etkileyen önemli faktörlerdendir. Ülkemiz açısından, özellikle sanayileşmiş ülkelerle ve Avrupa Birliği ile olan ekonomik ve ticari ilişkilerin uyumlu bir şekilde yürümesinde fikri ve sınai haklar alanındaki ulusal mevzuat ve uygulamalar önemlidir. Ülkemizde markalar ile ilgili ilk düzenleme 1871 tarihli Alamet-i Farika Nizamnamesi ile yapılmıştır. Bu nizamname 1888 tarihli Fabrikalar Mamulatı İle Eşyayı Ticariyeye Mahsus Alameti Farikalara Dair Nizamname ile yürürlükten kaldırılmıştır. Her iki nizamnamenin de kaynağı markalarla ilgili olarak Fransa’da 1857 yılında kabul edilen kanundur. Bilahare 3/3/1965 tarihli ve 551 sayılı Markalar Kanunu 12/3/1965 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 1980’li yıllarda, sınai mülkiyet haklarının çağdaş düzenlemelere göre yeniden düzenlenmesi için çalışmalara başlanmıştır. Bu çalışmalara Avrupa Topluluğu-Türkiye Ortaklık Konseyi’nin 6/3/1995 tarihli ve 1/95 sayılı kararından sonra hız verilmiştir. Anılan kararda taraflar, fikri, sınai ve ticari mülkiyet haklarının yeterli ve etkin korunması ve güçlendirilmesinin sağlanmasına verdikleri önemi ifade etmişlerdir. Kararın 29.2 nci maddesi ve 8 sayılı Ekinde, Türkiye, Avrupa Topluluğu’nda yürürlükte bulunan koruma düzeyine eşit koruma düzeyini teminat altına alarak fikri, sınai ve ticari mülkiyet haklarını etkin bir şekilde korumayı taahüt etmiş, bu haklarla ilgili uluslar arası bazı anlaşmalara katılmayı üstlenmiş ve ticaret ve hizmet markaları bakımından 89/104 sayılı Konsey Yönergesini esas alacağını kabul etmiştir. Daha sonra, 8/6/1995 tarihli ve 4113 sayılı Kanunla Bakanlar Kurulu’na Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi verilmiştir. 4113 sayılı Kanunu...