Veri Toplama Araçları. Yapılan çalışma, karşılaştırmalı tipte tanımlayıcı nitelikli bir araştırmadır. Örneklemi oluşturma aşamasında ilçelere göre belirlenen okullardaki 4-18 yaş grubundaki zihinsel engel tanılı çocuklara öncelikle Koppitz’in “Bir Adam Çiz” testi uygulanarak zihinsel gelişimleri değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonuçlarına göre örnekleme seçilen zihinsel engelli çocukların anne-baba ve öğretmenlerine Xxxxxxxx Çocuk Davranış Değerlendirme Formu (Xxxxxxxx ÇDDF) uygulanmıştır. Xxxx-xxxx uyarlaması ve öğretmen uyarlamasına ait değerlendirme sonuçları karşılaştırılarak istatistiksel olarak incelenmiştir. Örneklemi oluşturan zihinsel engelli çocukların xxxx-xxxx ve öğretmenlerini belirleme aşamasında bu çocuklara Koppitz’in (1968) “Bir Xxxx Xxx” testi, zihinsel engelli çocukların sosyal yeterlilik ve problem davranışlarını belirleme aşamasında da Xxxxxxxx Çocuk Davranış Değerlendirme Formu’nun Xxxx-Xxxx Uyarlaması ve Öğretmen Uyarlaması kullanılmıştır. Xxxxxxxx Çocuk Davranış Değerlendirme Formu gelişimsel yetersizliği bulunan, yaşları 4-18 arasında değişen çocukların sosyal yeterliliklerini ve problem davranışlarını ölçmektedir . Zihinsel engelli çocukların sosyal yeterliliklerini ve problem davranışlarını ölçmede kullanılan bu form prososyal veya uyum davranışı olarak tanımlanan 10 sosyal yeterlilik itemi ile dışa yönelik ve içe yönelik problem davranışlar olarak tanımlanan 66 problem davranış itemini içermektedir. Xxxxxxxx ÇDDF’nun anne-baba uyarlaması ve öğretmen uyarlamasında sosyal yeterliliğe yönelik olumlu sosyal bölümüne ait alt ölçekler İtaatkar/Sakin ve Uyumsal Sosyal; problem davranış bölümüne ait alt ölçekler ise Davranış Problemi, Güvensiz/Kaygılı, Hiperaktif, Kendine Zarar Verme/Sterotipik, Kendini İzole Eden/Ritualistik şeklindedir. Problem davranışlara ait son alt ölçek xxxx-xxxx ve öğretmen uyarlamasında birbirinden farklıdır. Xxxx-xxxx uyarlamasında problem davranışlara ait altıncı alt ölçek “Aşırı Duyarlı”, öğretmen uyarlamasında ise “Sinirli”dir.
Veri Toplama Araçları. Araştırmada veriler anket aracılığıyla toplanmıştır. Anket, 47 sorudan ve dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde katılımcıların kişisel ve demografik bilgilerini ölçmeye yönelik 5 soru bulunmaktadır. İkinci bölümde “Psikolojik Sözleşme Ölçeği”, üçüncü bölümde “İşyeri Zorbalığı Ölçeği” ve dördüncü bölümde ise “İşten Ayrılma Niyeti Ölçeği” yer almaktadır. Ankette 1 (Kesinlikle Katılmıyorum) ve 5 (Kesinlikle Katılıyorum) arasında değerler alan 5’li Likert tipi ölçek kullanılmıştır. Çalışmada psikolojik sözleşme için Xxxxxxxx ve Xxxxxxx (1998 ) tarafından geliştirilen ve Türkçeye çevirisi, geçerlik ve güvenirliği İyigün ve Çetin (2013) ve Xxxxxxxxx (2008) tarafından yapılan ölçek kullanılmıştır. Ölçek, “işlemsel sözleşme ve ilişkisel sözleşme” olmak üzere iki boyut ve 17 ifadeden oluşmaktadır. Bu çalışmada ölçeğin güvenirlik katsayısı (Cronbach α) 0,872 olarak bulunmuştur. Katılımcıların işyeri zorbalığı algıları Xxxxxxxx ve Xxxxxx (1997) tarafından geliştirilen, Xxxxxxxx ve Hoel (2001) tarafından revize edilen ve Türkçeye çevirisi, geçerlik ve güvenirliği Aydın ve Öcel (2009) yapılan ölçek kullanılmıştır. Ölçek tek boyutlu olup, 22 ifadeden oluşmaktadır. Bu çalışmada ölçeğin güvenirlik katsayısı (Cronbach α) 0,922 olarak bulunmuştur. Katılımcıların işten ayrılma niyetinin değerlendirilmesinde ise, Xxxxxx vd. (1977) tarafından geliştirilen ve “ve Türkçeye çevirisi, geçerlik ve güvenirliği Örücü ve Özavşarlıoğlu (2013) tarafından yapılan “işten ayrılma niyeti ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek tek boyutlu olup, üç ifadeden oluşmaktadır. Bu çalışmada ölçeğin güvenirlik katsayısı (Cronbach α) 0,879 olarak bulunmuştur.