DE BEOORDELING VAN DE JODEN EN DE HOUDING TEGENOVER HEN. In hun beoordeling van de Joden stonden de Reformatoren tegen de achtergrond van een lange geschiedenis. In de late Middeleeuwen was er een aantal standaardelemen- ten in de beoordeling van de Joden ontstaan. De weigering der Joden om Xxxxx als de in de Schrift beloofde Messias te aanvaarden, werd hun als schuld aangerekend, temeer daar het voor de Christenen zonneklaar was, dat de oudtestamentische beloften betreffende de komende Messias in en door Xxxxx Xxxxxxxx vervuld waren. Zolang zij Xxxxx niet als de Messias aannamen, stelde Xxxxxx xxx Xxxxxx de Joden in zijn eigen tijd op één lijn met hen die voor Xxxxx’ dood verantwoordelijk waren geweest. De opvatting dat de Joden door hun eigen schuld uit het verbond waren gestoten, werd door de meeste middeleeuwse theologen gedeeld. De verwoesting van Jeruzalem en de tempel en de verstrooiing der Joden over de aarde werden geduid als straf voor hun schuld. Vanwege het feit dat de Joden doof bleven voor hun argumenten, beschuldigden de middeleeuwse theologen hen van hardnekkige verstoktheid en kwam er een groeiend wantrouwen op tegen de tot het Christendom bekeerde Joden, temeer daar er vele gedwongen bekeringen waren. De stelling dat de Joden verstokt waren, werd tot basis voor discriminatie op grond van afkomst.276 Volgens Xxxxxx xxx Xxxxxx was het geoorloofd de Joden wegens hun schuld aan de kruisiging van 273 Xxxxxxxxxx, Romanes, p.43°. 274 Xxxxxxxx, Tudor Apocalypse, p.156: “A few dissenting voices, notably these who believed in the future conversion of the Jewish people before the End, held that one or two signs still awaited fulfilment. But the implication of a necessary delay before the End was rarely drawn.” 275 Cf. Xxxxxxx, Sermons, p.364v (in een serie preken over het Onze Vader, gehouden in 1552, gedrukt in 1562): “The world was ordained to endure, as all learned men affirm and prove it with scripture, six thousand years all these excellent learned men, which withont doubt God hath sent into this world in these letter days to give the world warning, all those men do gather out of scripture that the last day cannot be far off for all things which ought to come before [het Laatste Oordeel] are passed now.”; Remains, p33 (preek uit 1552); “It may come in my days, as old as I am; or in our children’s days.”, omdat de laatste tijd verkort zou worden: Xxxxxxxxx, Sermons, p,IIii1; Xxxxxx, Xxxxxx, p.III1; Xxxxxxx, Xxxxxx, p.91.
