Xxxxx Xxxxx Konferansında Boğazlarla İlgili Tartışmalar. Boğazlar konusunda yukarıda bahsettiğimiz üç temel tez etrafında çetin tartışmalar yaşanmıştır. Türkiye, Konferans’ta tezini hemen söylemek istememiştir. Hatta İngiltere’nin bu konuda Türkiye’yi eleştirmesine rağmen ısrarla diğer fikirleri görmek istemiş ve kendi tezini sona bırakmak istemiştir. İngiltere de Türkiye’yi beklemiş, o da kendi tezini erken ifade etmekten imtina etmiştir. Xxxxx Xxxxx xaşlangıçta Xxxxx-ı Milli’de Boğazlar konusunda alınan kararı okuyarak başlamıştır. İngiltere ise ilkesel konuşmaların çözüme katkı sunmayacağını ifade ederek Xxxxxxx’xx xxxxxxxxxxxxx (Xxxxxxx, 0000, s. 435). Türkiye, Karadeniz’e kıyıdaş olan ve bu sebeple Konferans’a katılan Rusya, Ukrayna ve Gürcistan’ın katılımından dolayı memnuniyetini ifade etmiştir. Bu şekilde İtilaf Devletleri karşısında yalnız kalmaktan da kurtulmuştur. Karadeniz’e kıyıdaş olmasına rağmen Romanya bu gruptan ayrılmış ve Boğazlar’ın kayıtsız şartsız açıklığı ilkesini savunmuştur. Buna gerekçe olarak da kendisinin Karadeniz’den tek çıkış yolunun Boğazlar olduğunu hatta bu nedenle Boğazlar’ın askerden de arındırılması gerektiğini ifade etmiştir (Özersay, 2003, s. 437). Daha sonra Bulgaristan da bu fikre katıldığını ifade etmiştir. Bu devletlerin İngiltere’nin etkisiyle böyle bir tavır değişikliğine gittiklerini söylemek kuvvetle muhtemeldir. Zira Karadeniz’e kıyıdaş devletlerin de kendisi gibi düşünmesi İngiltere’nin tezini güçlendirecektir. İngiltere aynı zamanda Rusya, Ukrayna, Gürcistan ve Türkiye’ye karşı bir blok oluşturmak istemiştir. İngiltere, Rusya’yı Karadeniz’i bir Rus gölü haline getirmeye çalışmakla ve diğer ülkeleri de bu plana alet etmekle suçlarken, kendisi de aynı planı Romanya ve Bulgaristan üzerinden gerçekleştirmiştir. Türkiye ise Romanya’nın önerilerinin ulusal çıkarlarına uygun olmadığını ifade ederek reddetmiştir. Temel olarak İngiliz tezini destekleyen Amerika Birleşik Devletleri (ABD) de Boğazlar’ın kesin olarak açık olmasını ve askerden arındırılmasını istemiştir. Bu konuda hazırladıkları bir raporu da konferansa sunan ABD, iki sebepten Boğazlar’ın açıklığına vurgu yapmıştır: Birinci olarak Türkiye’nin tarih boyunca başka devletlerin etkisinde kaldığını ve bu nedenle Boğazlar’ın yönetiminin uluslararası bir komisyon tarafından yürütülmesini istemiştir. İkinci olarak da ticari hayatın gereklilikleri nedeniyle Boğazlar’ın mutlaka açık olması gerektiğini ifade ederek Rusların diğer denizlere geçebilmesine karşılık kendilerinin de Karadeniz’e kolayca geçebilmesi gerektiğin...
