Common use of SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI Clause in Contracts

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.1. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 14.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunur.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.112.1. Zəzərin müəyyən edilməsi: 12.1.1. Sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin miqdarını sığortalının, sığorta olunanın və ya faydalanan şəxsin, yaxud onların nümayəndəsinin təqdim etdiyi sığorta tələbi əsasında sığortaçı müəyyən edir. 12.1.2. Sığortaçı dəymiş zərəri müxtəlif üsullarla, o cümlədən zərər dəymiş predmetin və ya hadisə yerinin fiziki və texniki xüsusiyyətlərini müxtəlif vasitələrlə təyin etməklə, foto və video çəkilişlər aparmaqla, bilavasitə özü və ya sığorta qanunvericiliyinin tələblərini nəzərə almaqla təyin etdiyi sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən müvafiq şəxs vasitəsilə qiymətləndirir. 12.1.3. Sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən zərərin sığortaçı tərəfindən qiymətləndirilməsi, habelə miqdarı barədə tərəflər arasında razılıq əldə edilmədikdə, zərərin miqdarının qiymətləndirilməsi sığorta qanunvericiliyinin tələbləri nəzərə alınmaqla, təyin olunan müstəqil ekspert tərəfindən aparılır. 12.1.4. Sığorta hadisəsinin araşdırılması və zərərin qiymətləndirilməsi üçün təyin olunan müstəqil ekspertlər və sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən şəxslər bununla bağlı sığortaçının malik olduğu bütün hüquqlardan istifadə edə bilərlər. 12.1.5. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırSığortaçı Sığortalıdan zərər faktını, onun səbəblərini və həcmini təsdiq edən bütün zəruri sənədləri aldıqdan sonra 7 (yeddi) iş günü ərzində verilir. 14.212.2.1. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin Zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün : 12.2.1.1 Əmlak tam məhv olduqda – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi alınmaqla sığorta hadisəsi baş verdiyi tarixə onun həqiqi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə , xxxxx sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunurməbləğindən artıq olmamaqla.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.112.1 Sığortaçı sığorta müqaviləsi ilə təminat verilmiş hadisələr baş verdikdə, sığorta ödənişini bu Qaydaların 11.11-ci bəndinə əsasən sığortaçının tələb etdiyi sənədlərə və sığortaçının və ya onun nümayəndəsinin tərtib etdiyi sığorta aktına əsasən ödəyir. 12.2 Sığortaçı sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı bu Qaydalarında nəzərdə tutulmuş bütün sənədlərin təqdim olunduqdan sonra 7(yeddi) iş günündən gec olmayan müddət ərzində sığorta ödənişini ödəyir və ya sığorta ödənişindən imtina edilməsi barədə məktubu sığortalıya və faydalanan şəxsə göndərir. Sığortaçının sığorta ödənişini həyata keçirilməsi tarixi onun müvafiq ödəniş tapşırığındakı bank qeydinin tarixi (nağdsız ödəniş halında) və ya xəzinə məxaric orderinin tarixi sayılır. Sığortaçının sığorta ödənişini verməkdən imtina edilməsi tarixi poçt xidmətinin imtina məktubunun qəbul etdiyi tarix sayılır. İmtina məktubu sığortalının və faydalanan şəxsin sığorta müqaviləsində göstərilmiş ünvanlarına göndərilir. 12.3. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırödənilməsi, sığortalanmış qurğu və ya avadanlığın zədələnməsi, itirilməsi və ya məhv olması xxxxx xxxx bazar dəyərinin və ya dəyən zərərin məbləğinin ödənilməsi və ya qurğu və avadanlığın və ya onun bir hissəsinin bərpa və ya eyni tipli ehtiyyat hissələri / qurğu və ya avadanlıq ilə əvəz edilməsi yolu ilə həyata keçirilir (köhnəlməyə görə müvafiq məbləğin və, əgər sığorta müqaviləsi ilə şərtləşdirilibsə, azadolma məbləğinin çıxılması şərti ilə). 14.212.4. Sığorta hadisəsi baş verdiyi halda sığortalanmış qurğu və ya avadanlığa dəymiş zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə Sığortaçının öhdəliyi aşağıda göstərilən həddlərdən artıq ola bilməz: a) Sığorta obyektinin tam məhv olması və ya itirilməsi halında – Sığorta ödənişinin məbləği hadisə zamanı sığorta obyektinin bazar dəyərinin 75 və daha xxx faizini təşkil etdiyi halda sığorta obyekti tam məhv olmuş hesab olunur. b) Sığorta obyektinin zədələnməsi halında (qismən zərərin dəyməsi halında) – sığorta obyektinin sığorta hadisəsinin baş verməsindən əvvəl mövcüd xxxx vəziyyətinə gətirilməsi üçün tələb olunan xərclərdən. c) Hər halda bu bəndin «a» və «b» yarımbəndlərində göstərilən hallar üzrə sığorta ödənişləri eyni sığorta müddəti ərzində əvvəllər baş vermiş sığorta hadisəsi(ləri) üzrə həyata keçirilmiş sığorta ödənişləri məbləğində azalmış və Sığortalı tərəfindən əlavə sığorta haqqının ödənilməsi yolu ilə bərpa olunmamış sığorta məbləğinin qalıq hissəsindən xxx xxx bilməz. 12.5. Hazırkı Qaydaların 12.4. «a» bəndinin birinci cümləsi ilə nəzərdə tutulan Sığortaçının öhdəliyinin həddlərinə aid müddəalar rəsmi satış məntəqələrində alınmış təzə (istifadə olunmamış) və alındıqdan sonra 12 ay ərzində sığorta hadisəsi nəticəsində məhv olmuş qurğu və ya avadanlıqlara aid edilmir, və həmin qurğu və ya avadanlıqların məhv olması üzrə sığorta ödənişi sığorta məbləği həcmində həyata keçirilir. 12.6. Sığorta hadisəsinin baş verməsiverdiyi yerdə, zərərçəkənin sığorta obyektinin bilavasitə sığorta hadisəsinin baş verməsindən əvvəl mövcud xxxx vəziyyətinə gətirilməsi üçün tələb olunan xərclər bərpa xərcləri xxxx xxxx düşülür. Aşağıdakılar bərpa xərclərinə daxil edilir: • Təmir (bərpa) üçün tələb olunan materialların, ehtiyyat hissələrinin, detalların, aqreqatların və avadanlıqların alınması üzrə xərclər; • təmir işlərinin ödənilməsi üçün tələb olunan xərclər. 12.7. Sığortalanmış qurğu və ya avadanlıqların tam məhv olması halında Sığortalı (Faydalanan şəxs) onların satış üçün yararlı xxxx qalıqlarını özündə saxlamaq hüququna malikdir. Bu halda sığorta ödənişi almaq hüququnun qalıqların dəyəri çıxılmaqla həyata keçirilir. Əgər Sığortalı (Faydalanan şəxs) sığortalanmış qurğu və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olmasıya avadanlıqların satış üçün yararlı xxxx qalıqlarından imtina edərsə, sığorta ödənişi tam məbləğdə (qalıqların dəyəri çıxılmadan) həyata keçirilir. Bu halda Sığortalı (Faydalanan şəxs) qurğu və ya avadanlığın satış üçün yararlı xxxx qalıqlarına mülkiyyət hüququnu Sığortaçıya və ya Sığortaçı tərəfindən təyin edilmiş şəxsə verməlidir və ya verilməsini təmin etməlidir. 12.8. Tam məhv olma üzrə ödəniş sığorta obyektinin sığorta hadisəsi ilə dəyən zərərbağlı olmayan hadisə nəticəsində zədələnmiş və ya hadisə zamanı sığorta obyektinin üzərində olmayan detalların, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqdamexanizmlərin, irəli sürülmüş tələb təmin edilir qurğuların, cihaz və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada avadanlıqların dəyəri çıxılmaqla həyata keçirilir. 14.312.9. Sığorta hadisəsinin baş verdiyi məqamda sığorta məbləği sığorta obyektinin sığorta dəyərindən az olarsa, bu halda sığorta ödənişinin məbləği sığorta məbləği ilə sığorta dəyərinin nisbətinə müvafiq surətdə azaldılır və sığorta ödənişi aşağıda göstərilən düstura müvafiq həyata keçirilir: SÖ = SM / SD x DZ Harada: SÖ – Sığorta ödənişi SM – Sığorta məbləği SD – qurğu və ya avadanlığın sığorta dəyəri (sığorta hadisəsi baş verdiyi gün onun bazar qiyməti) DZ – qurğu və ya avadanlığa dəyən zərər 12.10. Əgər sığorta müqaviləsində və/və ya sığorta müqaviləsinə qəbul edilmiş müvafiq Əlavələrdə şərtsiz azadolma, yəni sığorta hadisəsi baş verdiyi halda Sığortaçı tərəfindən ödənilməyən Sığortalının xərclərinin bir hissəsi müəyyən edilmişdirsə, sığorta ödənişi azadolma məbləği(ləri) çıxılmaqla həyata keçirilir. Azadolma məbləği(ləri), hər bir hadisə üzrə, yalnız hazırkı Qaydalar ilə müəyyən olunmuş qismən sığortahaqqında şərtin tətbiq olunmasından sonra, sığorta ödənişinin məbləğindən aşağıda göstərilən düstura müvafiq çıxılır: SÖ = (SM / SD x DZ) - Fr Harada: SÖ – Sığorta ödənişi SM – Sığorta məbləği SD – qurğu və ya avadanlığın sığorta dəyəri (sığorta hadisəsi baş verdiyi gün onun bazar qiyməti) DZ – qurğu və ya avadanlığa dəyən zərər Fr – Sığorta müqaviləsində və/və ya sığorta müqaviləsinə qəbul edilmiş Əlavələrdə göstərilən azadolma məbləği(ləri) 12.11. Dəymiş zərərin səbəbi və miqdarı Sığortaçının ekspertləri tərəfindən zədələnmiş qurğu və ya avadanlığa baxışın keçirilməsi yolu ilə müəyyən edilir. 12.12. Qismən sığortaşərti ayrılıqda hər əşya və hissə üzrə tətbiq olunur. 12.13. Sığortalı Sığortaçının ekspertləri tərəfindən müəyyən edilmiş zərərin səbəbi və/və ya miqdarı ilə razılaşmadığı halda, o müstəqil ekspertizanın keçirilməsini tələb etmək hüququna malikdir. Ekspertizanın təyin edilməsi və keçirilməsi qaydası hazırkı Qaydaların 19-cu bəndi ilə müəyyən edilir. 12.14. Sığorta obyektinin talan olunması (qaçırılması) halında sığorta ödənişi yalnız aşağıda göstərilən müqavilələrdən birinin bağlanılmasından sonra verilə bilər: • Sığortaçı və qurğu və ya avadanlığın mülkiyətçisi arasında bağlanan müqavilə, hansının şərtlərinə müvafiq olaraq qurğu və ya avadanlığın mülkiyyətçisi talan olunmuş (qaçırılmış) sığorta obyekti tapıldığı xxxxx, xxx məxsus mülkiyyət hüququnu Sığortaçıya vermək öhdəliyini öz üzərinə götürür; • Sığortaçı və Sığortalı arasında bağlanan müqavilə, hansının şərtlərinə müvafiq olaraq Sığortalı talan olunmuş (qaçırılmış) sığorta obyekti tapıldığı halda, aldığı sığorta ödənişini inflyasiyanı nəzərə alaraq Sığortaçıya qaytarmaq öhdəliyini öz üzərinə götürür. Bu halda zərərin həcmini və Sığortaçı sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın obyektinə talan olunma (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.qaçırılma) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdirdəymiş zərərlərin əvəzini hazırkı bölmənin şərtlərinə müvafiq olaraq təmin edir. 14.412.15. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsaQurğu və ya avadanlığın talan olunması (qaçırılması) halında, Sığortalının razılığı ilə, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında Sığortalıya dəyəri sığorta ödənişi məbləğində xxxx qurğu və ya avadanlığın təqdim olunması/verilməsi yolu ilə həyata keçirilirkeçirilə bilər. 14.512.16. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini Qurğu və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, ya avadanlıq sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqlanəticəsində özü hərəkət edə bilmirsə, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verirqurğu və ya avadanlığı hadisə yerindən təmir mərkəzinə və ya dayanacağa aparılmasını təşkil edir və bununla bağlı çəkilmiş xərclərin əvəzini ödəyir. 14.612.17. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə həcmi Sığortalının (Xxxxxxxxxx şəxsin) üçüncü tərəfdən aldığı məbləğin çıxılmasından sonra, və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlikbir neçə sığorta şirkəti ilə sığorta müqavilələrinin bağlandığı halda hazırkı Qaydalar əsasında bağlanılmış sığorta müqaviləsi üzrə sığorta məbləğinin bütün digər sığorta müqavilələri üzrə ümumi sığorta məbləğinin nisbətinə müvafiq olaraq, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi azadolmanın tətbiq olunması şərti ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunurSığortalı belə məbləğlərin alınması barədə Sığortaçıya dərhal məlumat verməlidir.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.1. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 14.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi anoloji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunur.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.1. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 14.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri müstəqilekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına nəticəsindəazalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsisanatoriya-kurortmüalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat ondantəminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin anolojipredmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-vəistismar- texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunur.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.112.1. Zəzərin müəyyən edilməsi: 12.1. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 14.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması miqdarını sığortalının, sığorta olunanın və ya faydalanan şəxsin, yaxud onların nümayəndəsinin təqdim etdiyi sığorta tələbi əsasında sığortaçı müəyyən edir. 12.2. Sığortaçı dəymiş zərəri müxtəlif üsullarla, o cümlədən zərər dəymiş predmetin və ya hadisə yerinin fiziki və texniki xüsusiyyətlərini müxtəlif vasitələrlə təyin etməklə, foto və video çəkilişlər aparmaqla, bilavasitə özü və ya sığorta qanunvericiliyinin tələblərini nəzərə almaqla təyin etdiyi sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən müvafiq şəxs vasitəsilə qiymətləndirir. 12.3. Sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən zərərin sığortaçı tərəfindən qiymətləndirilməsi, habelə miqdarı barədə tərəflər arasında razılıq əldə edilmədikdə, zərərin miqdarının qiymətləndirilməsi sığorta qanunvericiliyinin tələbləri nəzərə alınmaqla, təyin olunan müstəqil ekspert tərəfindən aparılır. 12.4. Sığorta hadisəsinin araşdırılması və zərərin qiymətləndirilməsi üçün çəkilən lazımi təyin olunan müstəqil ekspertlər və məqsədəuyğun xərclər;sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən şəxslər bununla bağlı sığortaçının malik olduğu bütün hüquqlardan istifadə edə bilərlər. 14.712.5. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasənSığortaçı Sığortalıdan zərər faktını, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 onun səbəblərini və həcmini təsdiq edən bütün zəruri sənədləri aldıqdan sonra 7 (yeddi) iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilirərzində verir və ya yazılı şəkildə əsaslandırmaqla ödənişdən imtina edir. Sığorta aktı Sığоrtаlаnmış mаrаqlаrа vurulаn zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə həcmi m(əyyən оlunduqdаn sоnrа, sığоrtа ödənişinin hеsаblаnmаsı аşаğıdаkı qаydаdа həyаtа kеçirilir: 12.2.1.Qismən sığоrtа zаmаnı – zərərin sığоrtа məbləğinin sığоrtа dəyərinə оlаn nisbətinə mütənаsib hissəsi müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunur.еdilir. 12.2.1.Sığоrtа şəhаdətnаməsində azadolma məbləği nəzərdə tutulduqdа - zərərin həcmi azadolma məbləğinin miqdаrı çıхılmаqlа müəyyən еdilir;

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.17.1. Sığorta hadisəsi baş verən zaman, Sığortalı və/və ya Faydalanan şəxs hazırkı Sığorta Qaydalarının 7.4 və 7.5-ci bəndlərini nəzərə almaqla hazırkı Sığorta Qaydalarının 7.2 və 7.3-cü bəndlərində göstərilən öhdəlikləri yerinə yetirdikləri təqdirdə, Sığortaçı Faydalanan şəxsə hazırkı Sığorta Qaydalarının 3.1-ci bəndində göstərilən sığorta riskləri üzrə müəyyən edilmiş şəkildə və qaydada Sığorta ödənişi həyata keçirir. 7.2. Sığortalı və ya Xxxxxxxxxx şəxs sığorta hadisəsinin baş verməsi barədə məlumatı sığorta halının baş verməsi Sığortalıya və ya Xxxxxxxxxx şəxsə məlum olduğu andan ağlabatan müddətdə, xxxxx 10 (on) iş günündən gec olmayaraq istənilən mümkün üsullarla Sığortaçıya bildirməlidir. Bununla belə: 7.2.1. Yuxarıda göstərilən öhdəliklərin digər bir şəxs tərəfindən icrası halında Sığortalı bu cür öhdəliyi icra etməmək hüququna malikdir (Sığortalının öhdəliyini yerinə yetirilmiş hesab olunur), bu halda, Sığortaçı məlumat vermək vəzifəsinə dair yuxarıda göstərilən tələblərin pozulması və Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsindən imtina edə bilməz. 7.2.2. Sığortalı tərəfindən Sığorta halı haqda Sığortaçıya məlumat vermək müddəti ötürülərsə, onda bu öhdəlik, Sığortaçının Sığorta halı barədə vaxtında xəbərdar olması, yaxud bu məlumatın Sığortaçıda olmaması onun Sığorta ödənişini həyata keçirmək öhdəliyinə təsir etməyəcəyi sübuta yetirildiyi təqdirdə, Sığortaçının Sığorta ödənişindən imtina etməsi üçün əsas ola bilməz. 7.3. Sığorta ödənişinin alınması üçün Sığortalı, Sığorta olunan və ya Faydalanan şəxs Sığortaçıya aşağıdakı sənədləri təqdim etməlidir: a) Sığorta şəhadətnaməsinin əsli; b) sığorta hadisəsi faktını təsdiq edən sənədlər (işəgötürənin işçinin azad edilməsi səbəbi göstərilməklə təqdim etdiyi yazılı bildirişi, işdən azadedilmə haqda qeydin göstərildiyi əmək kitabçası və hazırkı Sığorta Qaydaları, həmçinin Tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyən edilmiş digər sənədlər); c) mübahisə məhkəmə qaydasında həll edildikdə, məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı; ç) Sığortalının şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd; d) Sığorta olunanın əmək kitabçasının (bütün səhifələr) İşəgötürənin möhürü və ya notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti; e) Kredit müqaviləsinin surəti, aylıq ödənişlərin ödəniş müddəti və məbləği barədə məlumatlar göstərilməklə. 7.3.1. Gözləmə müddəti bitdikdən sonra 5 (beş) təqvim günü ərzində, daha sonra hər ay Sığorta olunan Sığortaçıya sığorta ödənişinin növbəti hissəsini almaq üçün aşağıdakı sənədləri təqdim edir: a) Sığorta olunan şəxsin sığorta tələbi; b) Sığorta olunanın işsiz və ya iş axtaran vətəndaş kimi qeydiyyatda olması barədə müvafiq dövlət orqanı tərəfindən verilmiş arayışın əsli; c) Sığorta olunanın şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd. 7.4. Konkret halların mövcudluğu nəzərə alınmaqla tələb edilən sənədlərin olmaması Sığortaçının baş vermiş hadisənin səbəblərini və ya sığorta hadisəsi olması faktının müəyyən edilməsini xeyli çətinləşdirir və ya qeyri-mümkün edərsə, Sığortaçı əlavə olaraq əsaslandırılmış şəkildə Sığortalıdan və/və ya Faydalanan şəxsdən, eləcə də səlahiyyətli orqan və idarələrdən qanunla müəyyən edilmiş qaydada digər zəruri sənədləri tələb etmək hüququna malikdir. Bununla yanaşı: a) Sığorta olunanın doğum haqqında şəhadətnaməsi – Sığortaçının sorğusu ilə şəxsiyyətin təsdiqinə əlavə ehtiyac olarsa; b) Sığortaçının baş vermiş hadisənin səbəblərini və ya sığorta hadisəsi olması faktını müəyyən etməsi üçün zəruri xxxx digər sənədlər. 7.5. Sığortaçı yuxarıda göstərilən sənədləri və ya onların bir hissəsini üçüncü şəxslərdən (habelə, dövlət orqanlarına, bələdiyyə orqanlarına, digər üçüncü şəxslərə (hüquqi və fiziki şəxslərə, bütün növ mülkiyyət formalarına aid xxxx müəssisələrə, təşkilatlara) göndərdiyi sorğu üzrə) aldığı təqdirdə, Sığortalı və Xxxxxxxxxx şəxsin bu sənədləri təqdim etmələri ilə bağlı öhdəlikləri yerinə yetirilmiş hesab olunur. 7.6. Sığortaçı hazırkı Sığorta Qaydalarının 7.3 və 7.4-cü bəndlərində göstərilən sənədləri,eləcə də 6.4-cü bənddə göstərilən sənədlərinin verilməsi ilə bağlı səlahiyyətliorqanlardan və təşkilatlardan alınmış sənədləri, yaxud rəsmi imtinaları aldıqdan sonrakı 10 (on) iş günü ərzində Sığorta hadisəsinin qəbul edilib-edilməməsi barədə qərar qəbuletməli və qəbul etdiyi qərar barədə Xxxxxxxxxx şəxsə və Sığortalıya məlumat verməlidir.Sığorta hadisəsinin qəbul edilib-edilməməsi haqqında qərar sığorta aktı ilə rəsmiləşdirilir.Sığortaçı hadisənin Sığorta hadisəsi kimi qəbul edilməsi haqqında qərar qəbul edərsə, onda bu cür qərar məcburi qaydada Sığortaçı tərəfindən yazılı surətdə əsaslandırılmalı və sığorta aktında göstərilməlidir. Sığortalı tərəfindən yuxarıda göstərilən sənədləri aldıqdan sonra Sığortaçının Sığorta hadisəsinin qəbul edilib-edilməməsi barədə qərar qəbul etməsi üçün əlavə sənədlərin təqdim edilməsinə zərurət yaranarsa, Sığortaçı sorğu göndərdiyi dövlət orqanının, bələdiyyə orqanının və ya digər üçüncü şəxsin adını və cavabın təxmini alınma müddətini göstərməklə 10 (on) gün ərzində Xxxxxxxxxx şəxsi xəbərdar etməlidir. 7.7. Sığortaçı heç bir əsas olmadan, Sığorta hadisəsinin qəbul edilib-edilməməsi ilə bağlı qərar çıxarılması üçün zəruri sayılmayan sənədləri tələb etmək hüququna malik deyildir. Sığortaçı Sığorta hadisəsinin qəbul edilib-edilməməsi ilə bağlı qərar qəbul edilməsi gedişatı barədə Sığortalını və Xxxxxxxxxx şəxsi müraciət etdikləri təqdirdə, məlumatlandırmağa, təqdim edilmiş sənədlərə əlavə olaraq sorğulanmış sənədlərin tələb edilməsi ilə xxxxx xxxx verməyə borcludur. 7.8. Sığortaçı hazırkı Sığorta Qaydalarının 3.1-ci bəndində göstərilən risklər üzrə hazırkı sığorta Qaydalarının 7.1-ci bəndində müəyyən edilən şəkildə sığorta hadisəsinin qəbul edilməsi və Sığorta aktının qəbul edilməsi tarixindən 5 (beş) iş günü ərzində sığorta ödənişi həyata keçirməyə borcludur. Hazırkı Sığorta Qaydalarının 3.1-ci bəndində göstərilən risklər üzrə Sığorta müqaviləsində Gözləmə müddəti və Sığorta təminatından istisna müddəti müəyyən edilə bilər. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 14.2Xxxxxxxxxx şəxsin ərizəsində göstərdiyi bank hesabına ödənilir. Sığorta hadisəsinin baş verməsimüqaviləsi üzrə Sığorta məbləği xarici valyutada (ABŞ dolları, zərərçəkənin sığorta Avro) göstərilərsə, Sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının Sığorta ödənişinin həyata keçirildiyi günə xxxx rəsmi məzənnəsinə uyğun olaraq azərbaycan manatı ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir7.9. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi Azərbaycan Respublikasının mövcud qanunvericiliyi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə müəyyən edilən vergi və/və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi tutmaların ödənişi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən öhdəlik Xxxxxxxxxx şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunurüzərinə düşür.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.112.1. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırsığorta məbləği çərçivəsində ödənilir. 14.212.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin Əgər sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsamüqaviləsində başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.112.2.1. Fiziki Xxxxxx pozulmuş üçüncü şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə hüquqlarının bərpası üçün çəkdiyi və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlikçəkməli olduğu xərclər, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz üçüncü şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması əmlaklarının itirilməsi və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi vurulmuş zərər (real zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.212.2.2. Üçüncü şəxslərin həyatına və sağlamlığına vurulmuş zərər; 12.2.3. Sığorta hadisəsi nəticəsində vurulmuş zərərin azaldılması üçün çəkilmiş zəruri və məqsədyönlü xərclər, əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin belə xərclər zəruri olmuşsa və Sığortaçının göstərişlərinin həyata keçirilməsi üçün çəkilmişsə; 12.2.4. Sığorta hadisəsinin hallarının və səbəblərinin ilkin araşdırılması aydınlaşdırılması məqsədilə Sığortaçının yazılı razılığı ilə Sığortalı tərəfindən çəkilmiş zəruri və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun məqsədyönlü xərclər; 14.6.2.312.2.5. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə Məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə zamanı Sığortalının müdafiəsi üçün çəkilmiş xərclər; 14.6.2.4, o cümlədən, Sığortalıya qarşı qaldırılmış əmlak iddiaları nəticəsində Sığortalının çəkdiyi ekspert və vəkil xidməti xərcləri. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş Göstərilən xərclər yalnız risklərin hazırkı Qaydaların 5.2. bəndinə müvafiq olaraq sığortalandığı hallarda kompensasiya edilir, hətta o halda ki, irəli sürülmüş əmlak pretenziyasına uyğun olaraq Sığortalının vurulmuş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunurəvəzini ödəmək öhdəliyi yaranmasın.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.112.1. Sığortaçı sığorta müqaviləsi ilə təminat verilmiş hadisələr baş verdikdə, sığorta ödənişini sığortalının ərizəsinə (sığorta tələbinə), hadisə ilə əlaqədar və bu Qaydaların 12.3.1-ci bəndinə əsasən Sığortaçının tələb etdiyi sənədlərə və Sığortaçının nümayəndəsinin tərtib etdiyi sığorta aktına əsasən ödəyir. 12.2. Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ödənişinin miqdarı fərdi qəza (bədbəxt hadisə) nəticəsində alınan xəsarətin ağırlığından asılı olmaqla, sığorta məbləğindən aşağıdakı faizlərlə hesablanır: • ölüm halında – 100%; • fərdi qəza (bədbəxt hadisə) nəticəsində alınan bədən xəsarəti ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi əlaqədar, sığorta müqaviləsi bağlanan zaman Sığortalının seçdiyi təminatdan asılı olaraq, aşağıda göstərilən iki cədvəldən biri üzrə: 12.2.1. sığorta müqaviləsi bağlanan zaman sığorta təminatı hazırkı Qaydaların 5.1.2.-ci bəndi üzrə verildiyi halda: Hər iki gözdə görmə qabiliyyətinin tam itirilməsi 100 Hər iki qolun və ya hər iki əlin itirilməsi 100 Hər iki qulağın travma mənşəyi ilə tam karlığı 100 Aşağı çənənin çıxardılması 100 Nitqin tam itirilməsi 100 Bir qolun və bir ayağın tam itirilməsi 100 Bir qolun və bir ayaq pəncəsinin tam itirilməsi 100 Bir əlin və bir ayaq pəncəsinin tam itirilməsi 100 Bir əlin və bir ayağın tam itirilməsi 100 Hər iki ayağın tam itirilməsi 100 - ən azı 6 sm2 xxxx səth 60 - 3 sm2 –dən 6 sm2 – dək xxxx səth 30 - 3 sm2 –dən az xxxx səth 20 Aşağı çənənin qismən, qalxan hissəsinin bütünlükdə və ya yuxarı çənə sümüyünün yarısının çıxardılması 40 Bir xxxxx xxx itirilməsi 40 Bir qulağın tam karlığı 30 Qol sümük maddəsinin əsaslı zədələnməsi (müəyyənləşdirilmiş və müalicəolunmaz zədələnmə) 50 40 Yuxarı ətrafların tam iflici (sinirlərin müalicəolunmaz zədələnməsi) 65 55 Əlverişli vəziyyətdə fiksə edilərək dirsəyin ankilozu (düz bucaqdan 15 dərəcə aralı) 25 20 İki bazu önü sümük maddəsinin əsaslı itirilməsi (müəyyənləşdirilmiş və müalicəolunmaz zədələnmə) 40 30 Bazu önünün mil sinirinin tam iflici 30 25 Xxxx mil sinirinin tam iflici 20 15 Dirsək sinirinin tam iflici 30 25 Biləyin əlverişli vəziyyətdə fiksə edilərək ankilozu (düz və əlin üstü vəziyyətdə) 20 15 Biləyin əlverişsiz vəziyyətdə fiksə edilərək ankilozu (bükmə və deformasiyalı açma və ya çevrilmiş vəziyyətdə) 30 25 Baş barmağın tam itirilməsi 20 15 Baş barmağın qismən itirilməsi (dırnaq falanqası) 10 5 Baş barmağın tam ankilozu 20 15 Şəhadət barmağının tam amputasiyası 15 10 Şəhadət barmağının iki barmaq sümüyünün tam itirilməsi 10 8 Şəhadət barmağının dırnaq falanqasının tam itirilməsi 5 3 Baş barmağın və şəhadət barmağının eyni zamanda amputasiyası 35 25 Şəhadət barmağından savayı baş barmağın və digər barmağın tam itirilməsi 25 20 Baş və şəhadət barmağından savayı iki barmağın tam itirilməsi 12 8 Baş və şəhadət barmağından savayı üç barmağın tam itirilməsi 20 15 Baş barmaq daxil olmaqla dörd barmağın itirilməsi 45 40 Baş barmaqdan savayı dörd barmağın itirilməsi 40 35 Xxxx barmağın tam itirilməsi 10 8 Baş və şəhadət barmaqlarından savayı bir barmağın tam itirilməsi 7 3 Ombanın tam itirilməsi (yuxarı hissəsi ) 60 Ombanın (aşağı hissəsinin) və ayağın tam itirilməsi 50 Ayaq pəncəsinin tam itirilməsi (baldır –ayaq barmağının disartikulyasiyası (parçalara bölünməsi)) 45 Ayaq pəncəsinin qismən itirilməsi (topuqaltı-sümük disartikulyasiyası (parçalara bölünməsi)) 40 Ayaq pəncəsinin qismən itirilməsi (xxxx ayaq dırnağının disartikulyasiyası (parçalara bölünməsi)) 35 Ayaq pəncəsinin qismən itirilməsi (ayaq darağı – ayaq dırnağı arxasının disartikulyasiyası (parçalara bölünməsi)) 30 Aşağı ətrafların tam iflici (müalicəolunmaz sinir zədələnməsi) 60 Xxxxxx dizaltı sinirinin tam iflici 30 Daxili dizaltı sinirinin tam iflici 20 İki sinirin tam iflici (xarici dizaltı sinirinin və daxili dizaltı sinirinin tam iflici) 40 Ombanın yan hissəsinin ankilozu 40 Dizin ankilozu 20 Ombanın və ya hər iki ayaq sümüklərinin sümük maddəsinin itirilməsi (müalicəolunmaz hal) 60 Diz qapağının sümük maddəsinin itirilməsi və bununla bağlı fraqmentlərin əsaslı ayrılması və ayağın uzadılması (dartılması) zamanı hərəkətlərin məhdudlaşması 40 Diz qapağının sümük maddəsinin itirilməsi, hərəkətlərin saxlanılması şərti ilə 20 Aşağı ətrafların ən azı 5 sm qısaldılması 30 Aşağı ətrafların 3 sm-dən 5 sm–dək qısaldılması 20 Aşağı ətrafların 1 sm-dən 3 sm–dək qısaldılması 10 Ayaq pəncəsinin bütün barmaqlarının amputasiyası 25 Ayaq pəncəsinin baş barmağı da daxil olmaqla dörd barmağın amputasiyası 20 Ayaq pəncəsinin dörd barmağının tam itirilməsi 10 Ayaq pəncəsinin baş barmağının tam itirilməsi 10 Ayaq pəncəsinin iki barmağının tam itirilməsi 5 Ayaq pəncəsinin, baş barmaqdan savayı, bir barmağın amputasiyası 3 12.2.2. sığorta müqaviləsi bağlanan zaman sığorta təminatı hazırkı Qaydaların 5.1.1.2.-ci bəndi üzrə verildiyi halda: I qrup 100 II qrup 70 III qrup 40 12.2.3. Ümumi əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsi zamanı - əmək qabiliyyətinin itirilməsinin 12-ci günündən başlayaraq (11 günün bitməsindən sonra) sığorta məbləğinin 70%-ni aşmamaq şərtilə əmək qabiliyyətinin itirilməsinin hər gününə görə əmək qabiliyyətini itirmiş sığorta olunanın aylıq əmək haqqısının 2.5%-i miqdarında; 12.2.4. Fərdi qəza (bədbəхt hаdisə) nəticəsində tibbi xərclərin yaranması üzrə sığorta ödənişinin məbləği çəkilmiş tibbi xərclərin məbləği əsasında, xxxxx sığorta müqaviləsində bir sığorta olunan üzrə tibbi xərclərə dair razılaşdırılmış məbləğdən xxx olmaması şərtilə müəyyən edilir; 12.2.5. Fərdi qəzanın bаş vеrdiyi аndan 18 аy müddətində həmin hadisə səbəbindən ölüm bаş vеrərsə, fərdi qəzа nəticəsində ölüm hеsаb оlunur; 12.2.6. Yuхаrıdа аyrıcа göstərilməyən ətrаflаrdan və ya оrqаnlаrdan istifаdə imkаnlаrının qismən və ya tаm itirilməsi ətrаfın və ya оrqаnın qismən və ya tаm itirilməsi hеsаb оlunаcаqdır; 12.2.7. Yuхаrıdа göstərilməyən bədən хəsаrətləri nəticəsində əmək qаbiliyyətinin hər hаnsı dаimi itirilməsinə görə ödəniş sığorta olunanın əsas əmək fəaliyyətinin növü nəzərə аlınmаdan yuхаrıdа göstərilmiş bədən хəsаrətləri ilə müqаyisədə оnlаrın аğırlıq dərəcələrinə müvаfiq оlаrаq vеriləcəkdir; 12.2.8. Bir bədbəхt hаdisə еyni vахtdа hazırkı Qaydaların 12.2.1.-ci bəndi ilə nəzərdə tutulan bir nеçə bədən хəsаrəti ilə nəticələnərsə, sığоrtа ödənişinin ümumi məbləği hər хəsаrət üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 14.2sığоrtа ödənişi məbləğlərinin cəmləşdirilməsi yоlu ilə müəyyən оlunur, xxxxx sığоrtа ödənişinin ümumi məbləği sığorta müqaviləsində bir sığorta olunan üzrə şərtləşdirilmiş sığorta məbləğindən artıq ola bilməz. Sığorta hadisəsinin baş verməsiBir bədbəxt hadisə hər hansı bir ətrafın və ya onun hissəsinin itirilməsi ilə nəticələnərsə, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olmasıitirilən ətrafın (hissənin) tərkib hissələri üzrə (yəni bilək, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının barmaq və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı ayrılıqda ödəniş verilmir; 12.2.9. Əmək qаbiliyyətinin müvəqqəti itirilməsinə görə ödəniş yаlnız həmin sığоrtа hаdisəsi üzrə əmək qаbiliyyətinin müvəqqəti itirilməsinin tаm vахtı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdirоlunduqdan sоnrа həyаtа kеçirilir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 14.512.3. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidirverilməsi: 14.5.112.3.1. Sığortalı tərəfindən aşağıda göstərilən sənədlərdən sonuncusunun sığortaçıya daxil olduğu tarixdən etibarən 7 (yeddi) iş günü ərzində sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsi, yaxud sığorta ödənişi verməkdən imtina olunması haqqında qərar qəbul edir: • Sığorta ödənişinin verilməsi barədə ərizə; • Sığorta hadisəsi ilə əlaqədar müvafiq səlahiyyətli orqanlardan alınan sənədlər; • Sığorta olunan şəxs vəfat etdikdə ölüm haqqında yazılı ərizə;şəhadətnamənin surəti, tibbi ekspertizanın rəyinin surəti (mövcud olduğu halda); • Sığorta olunan şəxs ümumi əmək qabiliyyətini itirdikdə əmək qabiliyyətinin itirilməsi ilə əlaqədar tibbi-sosial ekspert komissiyasının rəyi (arayışı) və ya əmək qabiliyyətinin itirilməsi vərəqəsi, habelə xəstənin stasionar, ambulator kartasından çıxarış. 14.5.212.3.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş Sığortaçı sığorta hadisəsinin səbəblərini müqaviləsi ilə təminat verilmiş hadisələr baş verdikdə, sığorta ödənişini bu Qaydaların 12.3.1-ci bəndinə əsasən sığortaçının tələb etdiyi sənədlərdən və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən sığortaçının və ya onun nümayəndəsinin tərtib olunmuş akt;etdiyi sığorta aktına əsasən ödəyir. 14.5.312.3.3. baş vermiş Sığortaçı sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin bu Qaydalarında nəzərdə tutulmuş bütün sənədlərdən sonuncusunun təqdim olunmasından sonra 7 (məhkəmə xərclərininyeddi) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı iş günündən gec olmayan müddət ərzində sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 14.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi ödəyir və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi ödənişindən imtina edilməsi barədə əsaslandırılmış məktubu sığortalıya və məqsədəuyğun xərclər; 14.7faydalanan şəxsə göndərir. Sığorta ödənişi Sığortaçının sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilirödənişini həyata keçirilməsi tarixi onun müvafiq ödəniş tapşırığındakı bank qeydinin tarixi sayılır. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin Sığortaçının sığorta ödənişini verməkdən imtina edilməsi tarixi poçt xidmətinin imtina məktubunun qəbul etdiyi tarix sayılır. İmtina məktubu sığortalının və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunurfaydalanan şəxsin sığorta müqaviləsində göstərilmiş ünvanlarına göndərilir.

SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ QAYDASI. 14.112.1 Sığortaçı sığorta müqaviləsi ilə təminat verilmiş hadisələr baş verdikdə, sığorta ödənişini bu Qaydaların 11.2-ci bəndinə əsasən sığortaçının tələb etdiyi sənədlərə və sığortaçının və ya onun nümayəndəsinin tərtib etdiyi sığorta aktına əsasən ödəyir. 12.2 Sığortaçı sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı bu Qaydalarında nəzərdə tutulmuş bütün sənədlərin təqdim olunduqdan sonra 7(yeddi) iş günündən gec olmayan müddət ərzində sığorta ödənişini ödəyir və ya sığorta ödənişindən imtina edilməsi barədə məktubu sığortalıya və faydalanan şəxsə göndərir. Sığortaçının sığorta ödənişini həyata keçirilməsi tarixi onun müvafiq ödəniş tapşırığındakı bank qeydinin tarixi (nağdsız ödəniş halında) və ya xəzinə məxaric orderinin tarixi sayılır. Sığortaçının sığorta ödənişini verməkdən imtina edilməsi tarixi poçt xidmətinin imtina məktubunun qəbul etdiyi tarix sayılır. İmtina məktubu sığortalının və faydalanan şəxsin sığorta müqaviləsində göstərilmiş ünvanlarına göndərilir. 12.3 Xxxxxxxxxx şəxsin arzusu ilə sığorta ödənişi nağdsız qaydada bank vasitəsi ilə köçürüldüyü halda, belə köçürülmə ilə əlaqədar xxxx bank xərcləri faydalanan şəxs çəkir. 12.4 Sığorta ödənişi Azərbaycan Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə zərərin əvəzinin ödəilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırfaydalanan şəxsin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada tərtib edilmiş etibarnamə əsasında faydalanan şəxsin nümayəndəsinə nağd verilə bilər. 14.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması12.5 Borcalanın ölümü məhkəmə tərəfindən elan edilərkən, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərərödənişi, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqdaəgər məhkəmənin qərarında borcalanın ölüm təhlükəsi xxxx şəraitdə və ya onun müəyyən fərdi qəzadan vəfatı xxxxx edilən xxxxx düşməsi qeyd olunmuşdursa və onun xxxxx düşdüyü gün və ya xxxxx edilən vəfatı sığorta müqaviləsinin fəaliyyət dövrünə düşürsə, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 14.3ödənilməlidir. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Yuxarıda sadalanan sənədlər əsasında Sığortaçı, Sığortalı və zərərçəkən Xxxxxxxxxx xəbərsiz xxxxx düşməsi məhkəmə tərəfindən imzalanan ödəniş haqqında razılaşma tərtib olunur. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 14.4. Bu Qaydaların 14.2-ci bəndində sadalanmış hallar barədə mübahisə yaranarsatanınarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilirverilməyəcəkdir. 14.5. 12.6 Sığorta ödənişinin verilməsi üçün Sığortalı aşağıdakı sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir: 14.5.1. Sığorta hadisəsi haqqında yazılı ərizə; 14.5.2. üçüncü şəxsə zərər dəyməsinə səbəb olmuş müqaviləsində müəyyən edilmiş sığorta hadisəsinin səbəblərini və mümkün nəticlərini əhatə edən ekspert komissiyası tərəfindən tərtib olunmuş akt; 14.5.3. baş vermiş hadisə ilə bağlı Sığortalıya qarşı irəli sürülmüş iddialar; 14.5.4. Sığorta müqaviləsi məbləği həmin müqavilə üzrə Sığortaçının məsuliyyət həcmi də daxil olmaqla, verilmiş sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə əlaqədar sığorta ödənişinə düşən məbləği əks etdirən məhkəmə qərarı; 14.5.5. Sığorta müqaviləsi; 14.5.6. Sığortaçının mülahizəsinə əsasən, sığorta ödənişinin verilməsi haqqında qərar qəbul etmək üçün xxxxx xxxx digər sənədlər. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödəniməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verirödənişi həcmində azalmış hesab olunur. 14.6. 12.7 Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 14.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə şəhadətnaməsində(müqaviləsində) şərtli və ya o öldükdə: 14.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 14.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya- kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 14.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 14.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 14.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 14.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi şərtsiz gözləmə müddəti müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam anoloъi predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam anoloъi şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 14.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 14.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 14.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 14.7. Sığorta ödənişi sığorta hadisəsi haqqında akta əsasən, bu aktın imzalandığı tarixdən 30 iş günü müddətində Sığortaçı tərəfindən ödənilir. Sığorta aktı zərərin səbəblərinin və həcminin bütün maraqlı tərəflərlə birlikdə tam şəkildə müəyyən edilməsi və razılaşdırılmasından, yaxud məhkəmə qərarının qanuni qüvvəyə minməsindən sonra tərtib olunuredilə bilər.