Common use of Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası Clause in Contracts

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 39.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.118.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanıraşağıdakı şəxslərə verilir: - Əlilliyin təyin edilməsinə, Sınıqlara, Yanıqlara, Əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsinə, Tibbi xərclərə görə - Sığorta olunana ödənilir. - Sığortalının (Sığorta olunanın) ölümü halında – faydalanana, bələ şəxs olmadıqda – vərəsələrinə ödənilir. 39.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir18.2. Sığorta ödənişi məbləğinin aşağıdakılara əsasən həyata keçirilir: 18.2.1. bədbəxt hadisə baş verdikdə, sığortalının, sığorta olunanın və ya faydalanan şəxsin sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulmuş müddətdə sığortaçıya ünvanlandığı sığorta tələbi ilə birlikdə baş vermiş bədbəxt hadisənin yerini, tarixini, səbəblərini və şəraitini əks etdirən ətraflı məlumat; 18.2.2. Sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı qanunvericiliyə uyğun olaraq, hər hansı dövlət orqanına məlumat verilməlidirsə, həmin orqanın hadisə barədə təqdim etdiyi müvafiq sənəd (istehsalatda bədbəxt hadisə haqqında akt, cinayət işi haqqında məhkəmənin hökmü, bədbəxt hadisəsinin təhqiqatı haqqında akt, cinayət işin qaldırılması və ya cinayət işin qaldırılmasına imtina haqqında qərar və s.); 18.2.3. Sığortalının (sığorta olunanın) sığorta şəhadətnaməsi; 18.2.4. Sığortalının (sığorta olunanın) şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd; 18.2.5. Sığortalının ölümü halında – VVADQ şöbəsi tərəfindən verilən ölüm haqqında şəhadətnamə; Sığortalının ölüm səbəbi haqqında məlumatı əks etdirən sənədin sürəti (ölüm haqqında tibbi şəhadətnamə, arayış, məhkəmə-tibbi ekspertizanın rəyi). 18.2.6. Əlilliyin təyin edilməsi haqqında müvafiq səlahiyyətli orqanın qərarı; 18.2.7. Müvafiq səlahiyyətli orqan və (və ya) tibb müəssisəsi tərəfindən əlilliyin təyin edilməsi səbəblərini müəyyən olunması etməyə imkan verən sənəd (ambulator kartından çıxarış vərəqəsi, xəstəlik tarixi, epikriz və s). 18.2.8. Yerinə yetirilmiş tibbi manipulyasiyalar haqqında məlumat xxxx sənəd, reseptlərin əsli; 18.2.9. Xxxxx müəssisənin verdiyi hesabların, dərman preparatları üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət verilmiş qəbzlərin əsli; 18.2.10. Sığortaçının qərarı ilə digər sənədlər və məlumatlar tələb oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdirSənədlərin surətləri notarial qaydada təsdiq olunmalıdır. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.127.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırsığorta hadisəsinin səbəb və şəraitininn və zərərın miqdarının müəyyən edilməsindən sonra həyata kecirilir. 39.227.2. Zərərın miqdarı Sığortaçı və ya onun təyin etdiyi sığorta eksperti tərəfindən baxış nəticəsində əldə edilən məlumatlar, zərər dəymiş əmlak və ya iş obyektlərinin həqiqi dəyəri, eləcə də zərərın miqdarını təsdiq edən sənədlər əsasında müəyyən edilir. Sığorta ödənişinin məbləği müəyyən edilərkən yalnız elə elementlər hesaba alınır ki, onlar sığorta məbləğində nəzərə alınmış olsun. 27.3. Sığorta ödənişi aşağıdakı hallarda həyata kecirilir: 27.3.1. Əmlakın məhv olması və yaxud itirilməsi təqdirində – sığorta məbləğindən xxx olmamaq şərti ilə onun sığorta hadisəsi tarixinə həqiqi dəyəri məbləğində (qalıq dəyəri çıxılmaqla); 27.3.2. Əmlaka və yaxud kontrakt işləri obyektlərinə zərər dəyməsi təqdirində - sığorta məbləğindən xxx olmamaq şərti ilə bərpa xərcləri miqdarında (bərpa (təmir) prosesi zamanı əvəz olunan hissə və materialların köhnəlməsi çıxılmaqla); 27.3.3. Sığorta hadisəsindən sonra ərazinin təmizlənməsi zəruriyyəti olduqda – təmizlənməyə faktiki cəkilmiş xərclər miqdarında. 27.4. Bərpa xərcləri aşağıdakıları daxil edir: 27.4.1. Təmir üçün materiallara və ehtiyat hissələrinə xərclər, 27.4.2. Təmir üzrə işlərin ödənilməsi xərcləri, 27.4.3. Materialların təmir yerinə catdırılması üzrə xərclər və sığorta olunmuş əşyaların bərpa olunaraq bilavasitə sığorta hadisəsindən əvvəl olduğu vəziyyətə gətirilməsi üçün zəruri xxxx digər xərclər. 27.5. Bərpa xərclərinə aşağıdakılar daxil edilmir: 27.5.1. Sığorta olunmuş işlərin və ya əşyaların dəyişilməsi, yaxud yaxşılaşdırılması ilə bağlı meydana çıxan əlavə xərclər; 27.5.2. Müvəqqəti və yaxud köməkçi təmir və ya bərpa ilə bağlı meydana çıxan xərclər; 27.5.3. Zəruri olandan əlavə aparılan digər xərclər. 27.6. Əgər zərər dəymiş hissə və ya əşyaların sığorta olunmuş əmlakın istismar edilməsinin təhlükəsizliyinə xətər dəymədən təmirinin mümkünlüyünə baxmayaraq, onlar dəyişdirilirsə, Sığortaçı Sığortalıya bu hissə yaxud əşyaların təmir xərclərini, belə təmir xərclərinin dəyişdirilmiş hissə və avadanlığın dəyərindən xxx olmamaq şərti ilə ödəyir. 27.7. Sığortalı sığorta hadisəsindən sonra qalan əmlakdan, hətta ona zərər dəysə belə, imtina etmək hüququna malik deyildir. Belə əmlakın qalıq dəyəri ödəniş məbləğindən çıxılır. Qalıq dəyəri, məhv olmuş və yaxud zərər dəymiş əmlakdan qalmış, o cümlədən zərər dəyməmiş material, hissə və detalların satışı, yaxud metal qırıntıları və ya utilə təhvil verilən zaman tətbiq olunan adi qiymətlər üzrə müəyyən edilən dəyəridir. 27.8. Tərəflər arasında sığorta hadisəsinin baş verməsisəbəbləri, zərərçəkənin yaxud zərərin miqdarı ilə əlaqədar mübahisələr yaranan halda tərəflərdən hər biri ekspertiza keçirilməsini tələb etmək hüququna malikdir. Ekspertiza onun keçirilməsini tələb edən tərəfin hesabına aparılır. Sığortaçının ödəniş aparmaqdan imtina etməsinin ekspertizanın nəticələri əsasında əsassız olduğu müəyyən edilən halda, Sığortaçı öz üzərinə ekspertiza xərclərinin əvvəlcədən imtina olunan ödəniş məbləği ilə ekspertizanın nəticələri əsasında həyata keçirilən ödəniş məbləği arasında xxxx nisbətə xxxxx xxxx hissəsini götürür. 27.9. Aşağıdakı hallarda Sığortaçı müvafiq sığorta ödənişinin verilib-verilməməsi barədə qərarının verilməsini təxirə salmaq hüququna malikdir: 27.9.1. Əgər Sığortaçıda Sığortalının (Faydalanan şəxsin) sığorta ödənişi almaq hüququnun təsdiqi yoxdursa – zəruri sübutlar təqdim olunana qədər; 27.9.2. Sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin sığortası üzrə üçüncü şəxs barəsində, digər hallarda isə Sığortalı və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olmasıya Sığorta olunan barəsində həmin hadisənin baş verməsi ilə əlaqədar inzibati xəta üzrə iş və ya cinayət işi başlanarsa - səlahiyyətli orqanın bu iş üzrə yekun qərarı qəbul olunanadək. Əgər Sığortalı və ya Faydalanan şəxs belə hüquqlardan imtina edərlərsə, sığorta hadisəsi ilə yaxud bu hüquqların həyata keçirilməsi onların günahı üzündən mümkün olmazsa, onda Sığortaçı yuxarıdakı hərəkətlər nəticəsində ona dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və zərərın məbləğinə xxxxx xxxx miqdarda sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilirkeçirmək öhdəliyindən azaddır. Ödənişin artıq həyata keçirilmiş olması təqdirində, Sığortalı bu zərərə uyğun məbləği Sığortaçıya qaytarmalıdır. 39.327.10. Bu halda zərərin həcmini Əgər Sığortalı, yaxud Xxxxxxxxxx şəxs üçüncü şəxslərdən zərərın ödənişini almışdırsa, Sığortaçı yalnız sığortanın şərtlərinə görə ödənilməli xxxx məbləğlə üçüncü şəxslərdən alınmış məbləğ arasındakı fərqi ödəyir. Sığortalı belə məbləği xxxxxx barədə dərhal Sığortaçıya məlumat verməlidir. 27.11. Əgər qanunvericiliyə və yaxud bu Qaydalara əsasən Sığortalını, yaxud Xxxxxxxxxx şəxsi sığorta ödənişi məbləğiniödənişinə xxxx hüquqdan tam və ya qismən məhrum edən xxx xxxxx edilərsə, zərərin vurulması faktı Sığortalı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın ya Faydalanan şəxs alınmış sığorta ödənişini (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.yaxud onun müvafiq hissəsini) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edirSığortaçıya qaytarmalıdır. 27.12. Sığorta ödənişi məbləğinin etməklə bağlı Sığortalı tərəfindən Sığortaçıya iddia irəli sürmək hüququ qanunvericiliklə müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdiredilmiş iddia müddətinin qurtarması ilə başa catır. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.142.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 39.242.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.342.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.442.4. Bu Qaydaların 39.242.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.542.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.642.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.142.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.142.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.242.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.342.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.442.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.542.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.642.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.242.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.142.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.242.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.342.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.442.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.742.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.113.1. Müqavilə bağlanarkən razılaşdırılan sığorta məbləğinin ödənişi sığortaçı tərəfindən faydalanan şəxsə yalnız sığorta haqqının müqavilə ilə müəyyən edilmiş miqdarda və qaydada ödənilmiş olması şərtilə verilir. 13.2. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır.aşağıdakı sənədlər təqdim edildiyi halda həyata keçirilir: 39.2. Sığorta hadisəsinin a) sığorta hadisəsi baş verməsiverdikdə, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olmasısığortalının, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir olunanın və ya xxxxxxxxxx şəxsin sığortaçıya ünvanladığı sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.3. Bu halda zərərin həcmini tələbi və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri şəxsiyyətini təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazancsənədin sürəti; 39.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə b) sığorta hadisəsi hesab edilirsəedilə bilən hadisə ilə bağlı hər hansı dövlət orqanına məlumat verilməlidirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclərhəmin orqanın hadisə barədə təqdim etdiyi müvafiq sənəd; 39.6.2.3c) sığorta şəhadətnaməsi (sığortalanma haqqında ərizəsi və əlavələri ilə); d) sığorta olunanın şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin surəti; e) sığorta olunan vəfat etdikdə, ölüm haqqında şəhadətnamənin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti; f) faydalanan şəxs müəyyən edilməmişdirsə, vərəsəlik haqqında şəhadətnamənin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti. 13.3. əgər Sığortaçı baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi hadisənin səbəblərini və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması olması faktını müəyyən etmək üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclərzəruri xxxx aşağıdakı sənədləri də əsaslandırılmış şəkildə tələb edə bilər: a) sığorta olunan vəfat edibsə ölümün səbəbi haqqında tibbi arayış; 39.7b) epikriz, xəstəlik tarixçəsindən çıxarış; c) ambulator kartdan çıxarış; d) əmək müqaviləsi. 13.4. Əgər faydalanan şəxs sığorta olunanın ölümü halında müqaviləyə uyğun olaraq ona ödənilməli xxxx sığorta təminatını almadan ölərsə, sığorta ödənişi həmin faydalanan şəxsin vərəsələrinə verilir. 13.5. Ödəniş qanunla müəyyən olunmuş qaydada təsdiq edilmiş etibarnamə əsasında sığorta olunanın (faydalanan şəxsin) nümayəndəsinə verilə bilər. 13.6. Sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa, sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti verdikdə bu Qaydaların 13.2-13.3-cü bəndlərində nəzərdə tutulmuş müvafiq sənədlərin sonuncusu sığortaçıya daxil olduğu tarixdən 7 iş günündən gec olmayaraq sığortaçı sığorta ödənişini həyata keçirir və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsəsığortalıya, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri olunana və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidirya faydalanan şəxsə yazılı şəkildə imtina haqqında əsaslandırılmış bildiriş təqdim edir. 13.7. Xxxxxxxxxx şəxs 18 yaşına çatmamışdırsa, ona verilməli xxxx sığorta ödənişi onun qanuni nümayəndəsinin yazılı razılığı ilə müəyyən edilmiş xxxxxx faydalanan şəxsin adına açılmış hesaba qoyulur.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.115.1. Sığortaçı tərəfindən Faydalanan şəxsə sığorta ödənişi sığorta müqaviləsində razılaşdırılmış şərtlərdə və qaydada həyata keçiriləcəkdir. Bu zaman sığorta müqaviləsində hər bir sığorta riskinə münasibətdə ayrı-ayrılıqda sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi şərtləri razılaşdırıla bilər. 15.2. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün tələb olunan sənədlər: 15.2.1. Sığorta olunanın və ya faydalanan şəxsin imzası ilə təsdiq olunmuş sığorta tələbi və ona əlavə edilmiş bütün hesab və qəbzlər. 15.2.2. Sığorta tələbi irəli sürən şəxsin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin surəti; 15.2.3. Həkim, yaxud həkim-ekspertin imzası ilə təsdiq olunmuş tibbi sənədlər. Bütün tibbi sənədlər tibb müəssisəsinin xüsusi blankında tərtib olunmalı, həkim tərəfindən imzalanmalı və tibbi müəssisənin möhürü ilə təsdiq edilməlidir. Xüsusən: • Elektrokardioqramma, rentgenoqramma, kompüter tomoqrafiyası və digər müayinələrin nəticələrini əks etdirən sənədlərdə Sığorta olunanın A.S.A. və təvəllüdü avtomatik, korreksiyaya imkanı olmayan bir üsul ilə yazılmalıdır; • Digər sənədlərdə: tibbi arayışlar, çıxarışlar, rəylər və digər sənədlərdə Sığorta olunanın adı və təvəllüdü düzəlişə yol verilmədən yazılmalıdır. 15.2.4. Sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı hər hansı dövlət orqanına məlumat verilməlidirsə, həmin orqanın hadisə barədə təqdim etdiyi müvafiq sənəd; 15.2.5. Sığorta hadisəsi baş verdikdə, Sığorta olunan sığorta tələbini irəli sürmədən və ya sığorta tələbini irəli sürdükdən, xxxxx ödəniş almadan vəfat edərsə, müvafiq olaraq tələb irəli sürən və ya sığorta ödənişini almaq hüququ xxxx şəxsin vərəsəlik haqqında şəhadətnaməsinin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti, həmçinin, sığorta olunanın ölüm haqqında şəhadətnaməsinin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti; 15.3. Təqdim olunan sənədlərdə çatışmazlıq aşkar olunduqda Sığortaçı öz hesabına Sığorta olunandan təyin edilmiş tibb müəssisələrində əlavə tibbi müayinələrdən keçməyi tələb etmək hüququndadır; 15.4. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırsığorta hadisəsi kimi qiymətləndirilən aşağıdakı hallara görə həyata keçirilir: 15.4.1. Aorto-koronar şuntlama əməliyyatının həyata keçirilməsi (angioplastika və ya digər qeyri-cərrahi texnikalar (lazer müalicəsi) aorto-koronar şuntlama əməliyyatına daxil deyil); 15.4.2. Böyrək çatışmazlığı: dializ proseduru başlandığı və ya böyrəyin transplantasiyası əməliyyatı keçirildiyindən sonra; 15.4.3. Əsas orqanların transplantasiyası: əməliyyat keçirildikdən sonra; 15.4.4. Dağınıq skleroz: aşağıdakı nevroloji çatışmazlıqlardan hər xxxxx xxxx ilə müşayiət olunduqda: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığını daimi və dönməz itirməsi; • Sığorta olunanın müstəqil şəkildə hazırlanmış qidanı qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi; • Nevroloji sübut olunmuş mərkəzi skotoma. 39.215.4.5. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə Korluq: tibbi rəyə əsasən cihaz və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək implant vasitəsilə görmə qabiliyyətinin itirilməsinə tam və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanchissəvi şəkildə bərpasının mümkün olmaması; 39.6.1.215.4.6. səhhətin bərpası üçün xxxxx Bakterial meningit zamanı qeyd olunan nevroloji defisitlərdən biri əsasında: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; • Sığorta olunanın müstəqil şəkildə hazırlanmış qidanı qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; • sığorta olunanın müstəqil şəkildə kommunikasiya qurmaq bacarığının daimi və dönməz itirməsi; 15.4.7. MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 15.4.8. Koma: nevroloji defisit aşağıdakılarla ifadə olunarsa: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; Sığorta olunanın hazırlanmış qidanı müstəqil şəkildə qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; Sığorta olunanın ətraf mühitlə verbal danışıq vasitəsilə kommunikasiya qurmaq bacarığının daimi və dönməz itirməsi; • MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 15.4.9. Ensefalit: Xəstəliyin ən azı 6 həftə davam edən əhəmiyyətli, daimi nevroloji defisit xxxx əlavə xərclər ağırlaşmalarla müşayət edilməsi (gücləndirilmiş qidalanmadaimi nevroloji defisitə aid edilə bilər: əqli gerilik, sanatoriya-kurort müalicəsiemosional labillik, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx qörmə və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlareşitmə qabiliyyətinin itiriməsi, nitq pozuntuları, hemiplegiya və ya iflic). Xəstəliklə törədilən nevroloji defisit aşağıdakılarla ifadə olunmalıdır: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; Sığorta olunanın müstəqil şəkildə hazırlanmış qidanı qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; ətraf mühitlə verbal danışıq vasitəsilə kommunikasiya qurmaq bacarığının daimi və dönməz itirməsi; • MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 39.6.1.415.4.10. şəraitin ilkin araşdırılması Xxxxxxxxx xəstəliyi diaqnozu birmənalı şəkildə qoyulduqda və Sığortalının aşağıdakı qeyd edilən şərtlər müşahidə edildikdə: • Xəstəliyə dərman müalicəsi vasitələrilə nəzarət olunmaması • Proqressiv zədələnmə əlamətlərinin müşahidə olunması • Xxxxxxxxx xəstəliyi ilə törədilən nevroloji defisit qeyd edilən əlamətlərlə ifadə olunduqda: Xxxxxxxxx xəstəliyi üçün xas xxxx yerimək qabiliyyətinin daimi və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclərdönməz itirilməsi o MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 39.6.1.515.4.11. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi Poliomiyelit: Ətrafların daimi iflici ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidirnəticələnən nevroloji defisiti olduqda.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.113.1. Müqavilə bağlanarkən razılaşdırılan sığorta məbləğinin ödənişi Sığortaçı tərəfindən faydalanan şəxsə yalnız sığorta haqqının müqavilə ilə müəyyən edilmiş miqdarda və qaydada ödənilmiş olması şərtilə verilir. 13.2. Əgər sığorta hadisəsi növbəti tədricən ödənilən sığorta haqqının ödənilməsinin güzəşt müddətinin başa çatmasından sonra baş vermiş, xxxxx müvafiq sığorta haqqı həmin güzəşt müddətinin sonuna qədər ödənilməmişdirsə, Sığortaçının sığorta ödənişinin həyata keçirilməsindən imtina etmək və müəyyən edilmiş qaydada Sığorta müqaviləsinə xitam vermək hüququ yaranır. 13.3. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır.aşağıdakı sənədlər təqdim edildiyi halda həyata keçirilir: 39.2. Sığorta hadisəsinin a) sığorta hadisəsi baş verməsiverdikdə, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olmasısığortalının, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə olunanın və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazancxxxxxxxxxx şəxsin Sığortaçıya ünvanladığı sığorta tələbi; 39.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə b) sığorta hadisəsi hesab edilirsəedilə bilən hadisə ilə bağlı hər hansı dövlət orqanına məlumat verilməlidirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclərhəmin orqanın hadisə barədə təqdim etdiyi müvafiq sənəd; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə c) sığorta şəhadətnaməsi (sığortalanma haqqında ərizəsi və əlavələri ilə); d) sığorta olunanın şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin surəti; e) sığorta ödənişinin alınması barədə xxxxxxxxxx şəxsin (şəxslərin) sığorta tələbi və şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin notarial qaydada təsdiq edilmiş sürəti; f) sığorta hadisəsi hesab edilirsəedilə bilən, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərcləraraşdırılması və ya qeydə alınması tələb olunan hadisələr barədə səlahiyyətli dövlət orqanının belə hadisələrin baş verməsi faktını və (və ya) səbəbini, habelə nəticələrini təsdiq edən sənəd, o cümlədən hadisə cinayət tərkiblidirsə bu barədə məhkəmənin qərarı və ya cinayət işinin başlanması, rədd olunması barədə qərarın surəti; 39.6.2.4g) sığorta olunan vəfat etdikdə, ölüm haqqında şəhadətnamənin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti; h) faydalanan şəxs müəyyən edilməmişdirsə, vərəsəlik haqqında şəhadətnamənin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti. 13.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi Sığortaçı baş vermiş hadisənin səbəblərini və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması olması faktını müəyyən etmək üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclərzəruri xxxx aşağıdakı sənədləri də əsaslandırılmış şəkildə tələb edə bilər: a) sığorta olunan vəfat edibsə ölümün səbəbi haqqında tibbi arayış; 39.7b) epikriz, xəstəlik tarixçəsindən çıxarış; c) ambulator kartdan çıxarış; d) əmək müqaviləsi və s. 13.5. Əgər faydalanan şəxs sığorta olunanın ölümü halında müqaviləyə uyğun olaraq ona ödənilməli xxxx sığorta təminatını almadan ölərsə, sığorta ödənişi həmin faydalanan şəxsin vərəsələrinə verilir. 13.6. Ödəniş qanunla müəyyən olunmuş qaydada təsdiq edilmiş etibarnamə əsasında sığorta olunanın (faydalanan şəxsin) nümayəndəsinə verilə bilər. 13.7. Sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa, sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda verdikdə bu Qaydaların 13.3-13.4-cü bəndlərində nəzərdə tutulmuş müvafiq sənədlərin sonuncusu Sığortaçıya daxil olduğu tarixdən 7 iş günündən gec olmayaraq Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri həyata keçirir və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidirya sığortalıya, sığorta olunana və ya faydalanan şəxsə yazılı şəkildə imtina haqqında əsaslandırılmış bildiriş təqdim edir. 13.8. Xxxxxxxxxx şəxs 18 yaşına çatmamışdırsa, ona verilməli xxxx sığorta ödənişi onun qanuni nümayəndəsinin yazılı razılığı ilə müəyyən edilmiş xxxxxx faydalanan şəxsin adına açılmış hesaba qoyulur.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.115.1. Müqavilə bağlanarkən razılaşdırılan sığorta məbləği Sığortaçı tərəfindən Faydalanan şəxsə yalnız sığorta haqqının Müqavilə ilə müəyyən edilmiş miqdarda və qaydada ödənilmiş olması şərtilə verilir. 15.2. Əgər sığorta hadisəsi növbəti tədricən ödənilən sığorta haqqının ödənilməsinin güzəşt müddətinin başa çatmasından sonra baş vermiş, xxxxx müvafiq sığorta haqqı həmin güzəşt müddətinin sonuna qədər ödənilməmişdirsə, Sığortaçının sığorta ödənişinin həyata keçirilməsindən imtina etmək və müəyyən edilmiş qaydada Sığorta müqaviləsinə xitam vermək hüququ yaranır. 15.3. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün tələb olunan sənədlər: 15.3.1. Sığorta olunanın və ya faydalanan şəxsin imzası ilə təsdiq olunmuş sığorta tələbi və ona əlavə edilmiş bütün hesab və qəbzlər. 15.3.2. Sığorta tələbi irəli sürən şəxsin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti; 15.3.3. Həkim, yaxud həkim-ekspertin imzası ilə təsdiq olunmuş tibbi sənədlər. Bütün tibbi sənədlər tibb müəssisəsinin hüsusi blankında tərtib olunmalı, həkim tərəfindən imzalanmalı və tibbi müəssisənin möhürü ilə təsdiq edilməlidir. Xüsusən: • Elektrokardioqramma, rentgenoqramma, kompüter tomoqrafiyası və digər müayinələrin nəticələrini əks etdirən sənədlərdə Sığorta olunanın A.S.A. və təvəllüdü avtomatik, korreksiyaya imkanı olmayan bir üsul ilə yazılmalıdır; • Digər sənədlərdə: tibbi arayışlar, çıxarışlar, rəylər və digər sənədlərdə Sığorta olunanın adı və təvəllüdü düzəlişə yol verilmədən yazılmalıdır. 15.3.4. Sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı hər hansı dövlət orqanına məlumat verilməlidirsə, həmin orqanın hadisə barədə təqdim etdiyi müvafiq sənəd; 15.3.5. Sığorta hadisəsi baş verdikdə, Sığorta olunan sığorta tələbini irəli sürmədən və ya sığorta tələbini irəli sürdükdən, xxxxx ödəniş almadan vəfat edərsə, müvafiq olaraq tələb irəli sürən və ya sığorta ödənişini almaq hüququ xxxx şəxsin vərəsəlik haqqında şəhadətnaməsinin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti, həmçinin, sığorta olunanın ölüm haqqında şəhadətnaməsinin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti; 15.4. Təqdim olunan sənədlərdə çatışmazlıq aşkar olunduqda Sığortaçı Sığorta olunandan təyin edilmiş tibb müəssisələrində əlavə tibbi müayinələrdən keçməyi tələb etmək hüququndadır; 15.5. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırsığorta hadisəsi kimi qiymətdirilən aşağıdakı hallara görə həyata keçirilir: 15.5.1. Aorto-koronar şuntlama əməliyyatının həyata keçirilməsi (angioplastika və ya digər qeyri-cərrahi texnikalar (lazer müalicəsi) aorto-koronar şuntlama əməliyyatına daxil deyil); 15.5.2. Böyrək çatışmazlığı: dializ proseduru başlandığı və ya böyrəyin transplantasiyası əməliyyatı keçirildiyindən sonra; 15.5.3. Əsas orqanların transplantasiyası: əməliyyat keçirildikdən sonra; 15.5.4. Dağınıq skleroz: aşağıdakı nevroloji çatışmazlıqlardan hər xxxxx xxxx ilə müşayiət olunduqda: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığını daimi və dönməz itirməsi; • Sığorta olunanın müstəqil şəkildə hazırlanmış qidanı qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi; • Nevroloji sübut olunmuş mərkəzi skotoma. 39.215.5.5. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə Korluq: tibbi rəyə əsasən cihaz və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək implant vasitəsilə görmə qabiliyyətinin itirilməsinə tam və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanchissəvi şəkildə bərpasının mümkün olmaması; 39.6.1.215.5.6. səhhətin bərpası üçün xxxxx Bakterial meningit zamanı qeyd olunan nevroloji defisitlərdən biri əsasında: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; • Sığorta olunanın müstəqil şəkildə hazırlanmış qidanı qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; • sığorta olunanın müstəqil şəkildə kommunikasiya qurmaq bacarığının daimi və dönməz itirməsi; 15.5.7. MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 15.5.8. Koma: nevroloji defisit aşağıdakılarla ifadə olunarsa: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; Sığorta olunanın hazırlanmış qidanı müstəqil şəkildə qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; Sığorta olunanın ətraf mühitlə verbal danışıq vasitəsilə kommunikasiya qurmaq bacarığının daimi və dönməz itirməsi; • MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 15.5.9. Ensefalit: Xəstəliyin ən azı 6 həftə davam edən əhəmiyyətli, daimi nevroloji defisit xxxx əlavə xərclər ağırlaşmalarla müşayət edilməsi (gücləndirilmiş qidalanmadaimi nevroloji defisitə aid edilə bilər: əqli gerilik, sanatoriya-kurort müalicəsiemosional labillik, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx qörmə və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlareşitmə qabiliyyətinin itiriməsi, nitq pozuntuları, hemiplegiya və ya iflic). Xəstəliklə törədilən nevroloji defisit aşağıdakılarla ifadə olunmalıdır: • Sığorta olunanın yardımçı vasitələr olmadan düz səthdə 200 m gəzmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; Sığorta olunanın müstəqil şəkildə hazırlanmış qidanı qəbul etmək bacarığının daimi və dönməz itirməsi və ya; ətraf mühitlə verbal danışıq vasitəsilə kommunikasiya qurmaq bacarığının daimi və dönməz itirməsi; • MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 39.6.1.415.5.10. şəraitin ilkin araşdırılması Xxxxxxxxx xəstəliyi diaqnozu birmənalı şəkildə qoyulduqda və Sığortalının aşağıdakı qeyd edilən şərtlər müşahidə edildikdə: • Xəstəliyə dərman müalicəsi vasitələrilə nəzarət olunmaması • Proqressiv zədələnmə əlamətlərinin müşahidə olunması • Xxxxxxxxx xəstəliyi ilə törədilən nevroloji defisit qeyd edilən əlamətlərlə ifadə olunduqda: o Parkinson xəstəliyi üçün xas xxxx yerimək qabiliyyətinin daimi və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclərdönməz itirilməsi o MMSE şkalasına əsasən göstəricilərin 16 baldan az olması; 39.6.1.515.5.11. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi Poliomiyelit: Ətrafların daimi iflici ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidirnəticələnən nevroloji defisiti olduqda.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.142.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 39.242.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.342.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək həkim‐əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.442.4. Bu Qaydaların 39.2-ci 42.2‐ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.542.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.642.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.142.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.142.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.242.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort sanatoriya‐kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.342.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.442.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.542.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.642.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.242.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.142.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - ‐ avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - ‐ bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki istismar‐texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.242.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.342.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.442.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.742.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.142.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 39.242.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.342.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.442.4. Bu Qaydaların 39.242.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.542.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.642.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.142.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.142.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə qabiliyy ətinin itir ilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.242.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.342.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.442.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.542.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.642.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.242.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.142.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.242.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.342.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.442.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.742.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.126.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanırsığorta hadisəsinin səbəb və şəraitininn və zərərın miqdarının müəyyən edilməsindən sonra həyata keçirilir. 39.226.2. Zərərin miqdarı Sığortaçı və ya onun təyin etdiyi sığorta eksperti tərəfindən baxış nəticəsində əldə edilən məlumatlar, zərər dəymiş əmlak və ya iş obyektlərinin real dəyəri, eləcə də zərərin miqdarını təsdiq edən sənədlər əsasında müəyyən edilir. Sığorta ödənişinin məbləği müəyyən edilərkən yalnız elə elementlər hesaba alınır ki, onlar sığorta məbləğində nəzərə alınmış olsun. 26.3. Sığorta ödənişi aşağıdakı hallarda həyata keçirilir: 26.3.1. Əmlakın məhv olması və yaxud itirilməsi təqdirində – sığorta məbləğindən xxx olmamaq şərti ilə onun sığorta hadisəsi tarixinə real dəyəri məbləğində (qalıq dəyəri çıxılmaqla); 26.3.2. Əmlaka və yaxud kontrakt işləri obyektlərinə zərər dəyməsi təqdirində - sığorta məbləğindən xxx olmamaq şərti ilə bərpa xərcləri miqdarında (bərpa (təmir) prosesi zamanı əvəz olunan hissə və materialların köhnəlməsi çıxılmaqla); 26.3.3. Əgər müqavilədə nəzərdə tutulubsa, sığorta hadisəsindən sonra ərazinin təmizlənməsi zəruriyyəti olduqda – təmizlənməyə faktiki çəkilmiş xərclər miqdarında. 26.4. Bərpa xərclərinə aşağıdakılar daxildir: 26.4.1. Təmir üçün materiallara və ehtiyat hissələrinə çəkilən xərclər, 26.4.2. Təmir üzrə işçi qüvvəsinə çəkilən xərclər, 26.4.3. Materialların təmir yerinə catdırılması üzrə xərclər və sığorta olunmuş əşyaların bərpa olunaraq bilavasitə sığorta hadisəsindən əvvəl olduğu vəziyyətə gətirilməsi üçün zəruri xxxx digər xərclər. 26.5. Bərpa xərclərinə aşağıdakılar daxil edilmir: 26.5.1. Sığorta olunmuş işlərin və ya əşyaların dəyişilməsi, yaxud yaxşılaşdırılması ilə bağlı meydana çıxan əlavə xərclər; 26.5.2. Müvəqqəti və yaxud köməkçi təmir və ya bərpa ilə bağlı meydana çıxan xərclər; 26.5.3. Zəruri olandan artıq aparılan digər xərclər. 26.6. Əgər zərər dəymiş hissə və ya əşyaların sığorta olunmuş əmlakın istismar edilməsinin təhlükəsizliyinə xətər dəymədən təmirinin mümkünlüyünə baxmayaraq, onlar dəyişdirilirsə, Sığortaçı Sığortalıya bu hissə yaxud əşyaların təmir xərclərini, belə təmir xərclərinin dəyişdirilmiş hissə və avadanlığın dəyərindən xxx olmamaq şərti ilə ödəyir. 26.7. Sığortalı sığorta hadisəsindən sonra qalan əmlakdan, hətta ona zərər dəysə belə, imtina etmək hüququna malik deyildir. Belə əmlakın qalıq dəyəri ödəniş məbləğindən çıxılır. Qalıq dəyəri, məhv olmuş və yaxud zərər dəymiş əmlakdan qalmış, o cümlədən zərər dəyməmiş material, hissə və detalların satışı, yaxud metal qırıntıları və ya utilə təhvil verilən zaman tətbiq olunan adi qiymətlər üzrə müəyyən edilən dəyəridir. 26.8. Tərəflər arasında sığorta hadisəsinin baş verməsisəbəbləri, zərərçəkənin yaxud zərərin miqdarı ilə əlaqədar mübahisələr yaranan halda tərəflərdən hər biri ekspertiza keçirilməsini tələb etmək hüququna malikdir. Ekspertiza onun keçirilməsini tələb edən tərəfin hesabına aparılır. Sığortaçının ödəniş aparmaqdan imtina etməsinin ekspertizanın nəticələri əsasında əsassız olduğu müəyyən edilən halda, Sığortaçı öz üzərinə ekspertiza xərclərinin əvvəlcədən imtina olunan ödəniş məbləği ilə ekspertizanın nəticələri əsasında həyata keçirilən ödəniş məbləği arasında xxxx nisbətə xxxxx xxxx hissəsini götürür. 26.9. Aşağıdakı hallarda Sığortaçı müvafiq sığorta ödənişinin verilib-verilməməsi barədə qərarının verilməsini təxirə salmaq hüququna malikdir: 26.9.1. Əgər Sığortaçıda Sığortalının (Faydalanan şəxsin) sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödəmək vəzifəsinin olmasıtəsdiqi yoxdursa – zəruri sübutlar təqdim olunana qədər; 26.9.2. Əgər Sığortalı, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərəryaxud Xxxxxxxxxx şəxs üçüncü şəxslərdən zərərın ödənişini almışdırsa, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu Sığortaçı yalnız sığortanın şərtlərinə görə ödənilməli xxxx məbləğlə üçüncü şəxslərdən alınmış məbləğ arasındakı fərqi ödəyir. Sığortalı belə məbləği xxxxxx barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilirdərhal Sığortaçıya məlumat verməlidir. 39.326.9.3. Bu halda zərərin həcmini Əgər qanunvericiliyə və yaxud bu Qaydalara əsasən Sığortalını, yaxud Xxxxxxxxxx şəxsi sığorta ödənişi məbləğiniödənişinə xxxx hüquqdan tam və ya qismən məhrum edən xxx xxxxx edilərsə, zərərin vurulması faktı Sığortalı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın ya Faydalanan şəxs alınmış sığorta ödənişini (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.yaxud onun müvafiq hissəsini) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edirSığortaçıya qaytarmalıdır. 26.9.4. Sığorta ödənişi məbləğinin etməklə bağlı Sığortalı tərəfindən Sığortaçıya iddia irəli sürmək hüququ qanunvericiliklə müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdiredilmiş iddia müddətinin qurtarması ilə başa çatır. 39.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsa, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında həyata keçirilir. 39.5. Sığortalının sığorta hadisəsi ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin (məhkəmə xərclərinin) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir. 39.6. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildir: 39.6.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.1.6. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2. Fiziki və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun xərclər; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.

Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi qaydası. 39.111.1. Sığorta ödənişi qanunvericiliklə zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş həcmdə hesablanır. 39.2sığorta hadisəsinin səbəblərinin və şəraitinin və ziyanın miqdarının müəyyən edilməsindən sonra aparılır. Sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərərçəkənin verməsi faktı müəyyən edilərkən və zərərin ümumi məbləğinin təyin edilməsinə qədər Sığortaçı Sığortalıya (Faydalanan şəxsə) sığorta ödənişi almaq hüququnun və Sığortalının onu ödənişinin ona şərtsiz olaraq çatan hissəsini ödəmək vəzifəsinin olması, sığorta hadisəsi ilə dəyən zərər, həmçinin zərərin həcmi arasında səbəb əlaqəsinin mövcudluğu barədə mübahisə yaranmadıqda, irəli sürülmüş tələb təmin edilir və sığorta ödənişi məhkəmədənkənar qaydada həyata keçirilir. 39.3. Bu halda zərərin həcmini və sığorta ödənişi məbləğini, zərərin vurulması faktı və nəticələri haqqında səlahiyyətli orqanın (tibb müəssisəsinin, həkim-əmək ekspert komissiyasının, sosial təminat orqanlarının və s.) sənədləri əsasında, həmçinin çəkilən xərcləri təsdiq edən arayışlar, hesablar və digər sənədlər nəzərə alınmaqla Sığortaçı müəyyən edir. Sığorta ödənişi məbləğinin müəyyən olunması üçün zəruri hallarda Sığortalı da dəvət oluna bilər. Sığortaçı bu Qaydalarda göstərilmiş sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən faktiki zərərin müəyyən edilməsi üçün müstəqil ekspertləri cəlb etmək hüququna malikdir. 39.411.2. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində sadalanan hallar barədə mübahisə yaranarsaZərərin miqdarı baxış nəticəsində əldə olunan məlumatlar, sığorta ödənişi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ziyan dəymiş əmlakın həqiqi dəyəri, eləcə də zərərin miqdarını təsdiq edən sənədlər əsasında həyata keçirilirSığortaçı tərəfindən müəyyən edilir. 39.511.3. Sığortalının Sığorta ödənişi aparılır: 11.3.1. Əmlakın məhv olması və yaxud itirilməsi təqdirində – sığorta məbləğindən xxx olmamaq xxxxx ilə onun sığorta hadisəsi tarixinə həqiqi dəyəri məbləğində (qalıq dəyəri çıxılmaqla); 11.3.2. Əmlaka zərər dəyməsi təqdirində - sığorta məbləğindən xxx olmamaq şərti ilə bağlı Sığortaçı ilə razılaşdırılmış əlavə xərclərinin bərpa xərcləri miqdarında (məhkəmə xərclərininbərpa (təmir) əvəzinin ödənilməsi halları istisna olmaqla, Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalardakı mənada zərər çəkmiş üçüncü şəxsə verir.prosesi zamanı əvəz olunan hissə və materialların köhnəlməsi çıxılmaqla); 39.611.4. Sığorta ödənişinin məbləğinə aşağıdakılar daxildirBərpa xərcləri aşağıdakıları daxil edir: 39.6.111.4.1. Fiziki şəxsin sağlamlığına zərər dəydikdə Təmir üçün materiallar və ya o öldükdə: 39.6.1.1. əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ya şikəstlik, yaxud səhhətinə dəyən digər zərər nəticəsində azalmasına görə zərərçəkənin itirdiyi qazanc; 39.6.1.2. səhhətin bərpası üçün xxxxx xxxx əlavə xərclər (gücləndirilmiş qidalanma, sanatoriya-kurort müalicəsi, kənar qulluq, protezləşdirmə, nəqliyyat xərcləri, ödənişli tibbi xidmətlərə çəkilən xərclər və s.) 39.6.1.3. qazancın elə bir hissəsi ki, zərərçəkənin ölümü nəticəsində onun himayəsində xxxx və ya ondan təminat almaq hüququna xxxxx xxxx əmək qabiliyyətsiz şəxslərin ondan məhrum olmuşlar; 39.6.1.4. şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üzrə çəkilən məqsədəuyğun xərclər; 39.6.1.5. məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması ehtiyat hissələri üzrə xərclər; 39.6.1.611.4.2. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclərTəmir üzrə işlərin ödənilməsi üzrə xərcləri; 39.6.211.4.3. Fiziki Materialların təmir yerinə çatdırılması üzrə xərclər və ya hüquqi şəxsin əmlakına zərər dəydikdə: 39.6.2.1. əmlakın məhv olması və ya zədələnməsi nəticəsində dəyən, əmlakın tam məhv olması zamanı köhnəlmə çıxılmaqla onun həqiqi dəyəri həcmində, qismən zədələnməsi zamanı isə, onun sığorta olunmuş əşyaların bilavasitə sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması əvvəl olduqları vəziyyətə bərpa edilməsi üçün zəruri xərclər həcmində birbaşa həqiqi zərər. Həqiqi dəyər aşağıdakı kimi müəyyən edilir: - avadanlıq, inventar, ev məişəti əşyası və şəxsi istifadə olunan əşyalar üçün – onları əvəz edən tam analoji predmetin əldə edilməsi üçün xxxxx xxxx məbləğ (köhnəlmə çıxılmaqla); - bina və qurğular üçün – bina və ya qurğunun yerləşdiyi yerdə bərpası üçün xxxxx xxxx, köhnəlmə və istismar-texniki vəziyyəti nəzərə alınmaqla, tam analoji şəkildə tikilməsi dəyərinin həcmində; 39.6.2.2. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, şəraitin ilkin araşdırılması və Sığortalının və ya Sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi üçün məqsədəuyğun digər xərclər; 39.6.2.3. əgər baş vermiş hadisə sığorta hadisəsi hesab edilirsə, məhkəmə orqanlarında xxxxx edilən sığorta hadisəsi ilə bağlı işlərin aparılması üzrə xərclər; 39.6.2.4. sığorta hadisəsi nəticəsində zərər çəkən şəxsin həyatının və əmlakının xilas edilməsi və ya sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin azaldılması üçün çəkilən lazımi və məqsədəuyğun xərclər; 39.7. Əgər sığorta müqaviləsi ilə təminat verilən sığorta hadisəsi nəticəsində baş vermiş bədən xəsarəti və ya əmlak zərərinə münasibətdə ödəniş Sığortalının özü tərəfindən vəsatət verən tərəfə həyata keçirilməlidirsə, onda Sığortaçı sığorta ödənişini Sığorta müqaviləsinin şərtləri və müddəalarına müvafiq olaraq Sığortalıya verməlidir.