Contract
gações emergentes do direito internacional em vigor ou que venha a vigorar entre as duas Partes Contratantes estabelecerem um regime, geral ou especial, que confira, aos investimentos efectuados por investidores da outra Parte Contratante, um tratamento mais favorável do que o previsto no presente Acordo, prevalecerá sobre este o regime mais favorável.
Artigo 11.o
Aplicação do Acordo
O presente Acordo aplicar-se-á a todos os investi- mentos realizados por investidores de uma das Partes Contratantes no território da outra Parte Contratante, antes e após a sua entrada em vigor, em conformidade com as respectivas disposições legais, com excepção dos diferendos relativos a investimentos emergentes antes da respectiva entrada em vigor.
Artigo 12.o
Consultas
Os representantes das Partes Contratantes deverão, sempre que necessário, realizar consultas sobre qualquer matéria relacionada com a aplicação deste Acordo. Estas consultas serão realizadas sob proposta de qualquer das Partes Contratantes, em lugar e data a acordar por via diplomática.
Artigo 13.o
Entrada em vigor e duração
1 — Este Acordo entrará em vigor 30 dias após a data em que ambas as Partes Contratantes tiverem noti- ficado uma à outra, por escrito, do cumprimento dos respectivos procedimentos constitucionais internos, requeridos para o efeito.
2 — Este Acordo permanecerá em vigor por um período de 10 anos, que será prorrogado por períodos subsequentes de 5 anos, excepto se, 12 meses antes do respectivo termo, qualquer das Partes Contratantes noti- ficar, por escrito, a outra Parte Contratante da sua inten- ção de denunciar o Acordo.
3 — Relativamente aos investimentos realizados antes do termo do presente Acordo, as disposições dos artigos 1.o a 12.o manter-se-ão aplicáveis por um período de 10 anos mais, contados a partir da data do termo do presente Acordo.
Feito em duplicado, em Lisboa, no dia 11 do mês de Setembro do ano de 1998, em língua portuguesa, albanesa e inglesa, fazendo os três textos igualmente fé. Em caso de divergência de interpretação, prevalecerá a versão inglesa.
Pela República Portuguesa:
Xxxxxxx Xxxxxxx Xxxxx xx Xxxx Xxxxx.
Pela República da Albânia:
Tenta Çata.
PROTOCOLO
Por ocasião da assinatura do Acordo sobre Promoção e Protecção Recíprocas de Investimentos entre a Repú- blica Portuguesa e a República da Albânia os pleni-
potenciários abaixo assinados acordaram ainda nas seguintes disposições, que constituem parte integrante de referido Acordo:
1) Com referência ao artigo 2.o do presente Acordo:
Aplicar-se-á o disposto no artigo 2.o do presente Acordo quanto aos investidores de qualquer das Partes Contratantes que já estejam estabelecidos no território da outra Parte Contratante e pre- tendam ampliar as suas actividades ou estabe- lecer-se noutros sectores;
Tais investimentos deverão ser considerados como novos investimentos e, para esse efeito, reali- zados de acordo com as regras que regulam a admissão dos investimentos, nos termos do artigo 2.o do presente Acordo.
2) Com referência ao artigo 3.o do presente Acordo:
As Partes Contratantes não consideram que as dis- posições do artigo 3.o do presente Acordo pre- judiquem o direito de qualquer das Partes Con- tratantes aplicar as disposições pertinentes do seu direito fiscal que estabeleçam, nos termos da respectiva legislação, uma distinção entre con- tribuintes que não se encontrem em idêntica situação, no que se refere ao seu lugar de resi- dência ou ao lugar em que o capital foi investido.
Feito em duplicado, em Lisboa, no dia 11 do mês de Setembro do ano de 1998, em língua portuguesa, albanesa e inglesa, fazendo os três textos igualmente fé. Em caso de divergência de interpretação, prevalecerá a versão inglesa.
Pela República Portuguesa:
Xxxxxxx Xxxxxxx Xxxxx xx Xxxx Xxxxx.
Pela República da Albânia:
Tenta Çata.
MARREVESHJE NDERMJET QEVERISE SE REPUBLIKES SE PORTUGALISE DHE QEVERISE SE REPUBLIKES SE SHQIPERISE PER NXITJEN DHE MBROJTIEN E NDERSJELLTE TE INVESTIMEVE
Qeveria e Republikes se Portugalise dhe Qeveria e Republikes se Shqiperise, ketu me poshte te referuara si «Pale Kontraktuese»:
Duke deshiruar te intensifikojne bashkepunimin ekonomik midis te dy shteteve;
Me qellim inkurajimin dhe krijimin e kushteve te favorshme per investimet e bera nga investitoret e nje pale Kontraktuese ne territorin e Pales tje- ter Kontraktuese mbi bazen e barazise dhe pefi- timit te dyanshem;
Duke njohur se nxitja dhe mbrojtia reciproke e investimeve ne baze te kesaj Marreveshjeje do te stimuloje iniciativat investuese;
u morren vesh si vijon:
Neni 1
Perkufizime
Per qellime te kesaj Marreveshje:
1) Termi «Investim» kupton çdo lloj pasurie, te inves- tuar nga investitoret e nje Pale Kontraktuese, ne per- puthje me ligjet dhe rregullat e kesaj te fundit, ne ter-
ritorin e Pales tjeter Kontraktuese duke perfshire ne veçanti, por jo eskluzivisht:
a) Xxxxxxxx e tundshme dhe te patundeshme si dhe çdo te drejte tjeter in rem, si hipotekat, sigurimet e pasurise, pengjet, dhe te drejta te ngjashme;
b) Aksionet, fondet e aksioneve, dhe letrat e tjera me vlere ose ç’do forme tjeter interesi ne nje shoqeri;
c) E drejta dokumentare per rimbursim ose çdo forme qe ka nje vlere ekonomike;
d) Te drejtat e pronesise intelektuale si e drejta e autorit, patentat, modelet, disenjot industriale, markat tregtare, emrat tregtare, sekretet treg- tare dhe te biznesit, proceset teknologjike, know-how, dhe deshira e mire dhe te drejta te tjera te ngjashme;
e) Konçesionet qe i referohen ligjit qe rrjedhin nga nje kontrate, ose nje akt administrativ i nje auto- riteti shteteror kompetent, duke perfshire kon- çesionet per studimin, kerkimin, dhe shfrytezi- min e burimeve natyrore;
f) Objektet te cilat, sipas nje marreveshjeje qeraje, jane vene ne dispozicion te qiramarresit ne ter- ritorin e njeres prej Paleve Kontraktuese ne per- puthje me ligjet dhe regullat e tij.
Cdo ndryshim ne formen ne te cilen pasurite jane investuar nuk do te preke karakterin e tyre si investim, me kusht qe nje ndryshim i tille te mos jete ne kun- dershtim me ligjet dhe rregullat e Pales Kontraktuese te interesuar.
2) Termi «te ardhura» kupton shumat e vjela nga investimet, gjate nje periudhe te dhene, ne veçanti, por jo eskluzivisht, do te perfshije fitimet, dividentet, inte- resat, shperblimet, ose forma te tjera te ardhurash te lidhura me investimet duke perfshire edhe shperblimet per asistence teknike.
Ne rastet kur te ardhurat nga investimet, te percak- tuara si me siper, jane riinvestuar do te konsiderohen si te ardhura qe jane te lidhura me investimin fillestar.
3) Termi «Investitor» xxxxxx:
a) Çdo person fizik i cili ka shtetesine e njeres Pale Kontraktuese ne perputhje me ligjet e saja; dhe
b) Çdo person juridik, duke perfshire korporatat, shoqerite tregtare ose shoqeri apo shoqata, qe kane seline ne Territorin e njeres Pale Kon- traktuese dhe jane krijuar apo ligjeruar ne peputhje me ligjet e asaj Pale Kontraktuese.
4) Termi «Territor» kupton territorin e çdo Pale Kon- traktuese, sic eshte percaktuar nga ligjet e tyre respek- tive, mbi te cilat Palet Kontraktuese ushtrojne, ne per- puthje me te drejten nderkombetare, te drejtat e sovra- nitetit dhe juridiksionit.
Neni 2
Nxita dhe Mbrojjtia e lnvestimeve
1 — Cdo Pale Kontraktuese do te nxise dhe inkurajoje, per sa te jete e mundur, ne Territorin e saj investimet e bera nga investitoret e Pales tjeter Kontraktuese dhe do t’i pranoje keto investime ne Territorin e saj ne perputhje me legjislacionin dhe rregullat e saj. Ajo ne cdo rast do t’i jape ketyre investimeve nje trajtim te drejte dhe te barabarte.
2 — Investimet e bera nga investitoret e seciles Pale Kontraktuese do te gezojne nje mbrojtie te plote dhe siguri ne territorin e Pales tjeter Kontraktuese.
Asnjera Pale Kontraktuese nuk do te pengoje ne asnje menyre, nepermjet masash te paaresyeshme, arbitrare ose diskriminuese, manaxhimin, mirembajtien, perdorimin, gezimin apo disponimin e investimeve ne Territorin e saj te investitoreve te Pales tjeter Kontraktuese.
Neni 3
Trajtimi Kombetar dhe I Kombit me te favorizuar
1 — Investimeve te bera nga investitoret e nje Pale Kontraktuese ne Territorin e Pales tjeter Kontraktuese, si dhe te ardhurave prej tyre, do tu jepet nje trajtim i cili eshte i drejte dhe i barabarte, dhe jo me pak i favorshem se sa ai i dhene nga kjo Pale Kontraktuese investimeve dhe te ardhurave te investitoreve te nje Shteti te trete.
2 — Investitoreve te njeres Pale Kontraktuese, do tu jepet nga Pala tjeter Kontraktuese, ne lidhje me menaxhimin, mirembajtien, perdorimin, gezimin apo disponimin e investimit te tyre, nje trajtim i cili eshte i drejte dhe i barabarte dhe jo me pak i favorshem se sa ai qe kjo Pale Kontraktuese i jep investitoreve te vet apo investitoreve te nje Shteti te trete.
3 — Dispozitat e ketij Neni nuk do te interpretohen si detyruese per njeren Pale Kontraktuese qe te shtrije tek investitoret e Pales tjeter Kontraktuese perfitimet e çdo trajtimi, preference apo privilegji qe mund te rezultojne per kete Pale Kontraktuese per shkak te:
a) Ndonje zone te tregtise se lire egzistuese apo qe do te krijohet, bashkími doganor, tregu te perbashket ose marreveshjeve nderkombetare te ngjashme qe perfshin forma te bashkepunimit ekonomik rajonal, tek te cilat njera Pale Kontraktuese eshte ose mund te behet Pale, dhe
b) Ndonje marreveshje nderkombetare qe ka te beje teresisht ose kryesisht me taksimin.
Neni 4
Shpronesimi
1 — Investimet e bera prej investitoreve te njeres Pale Kontraktuese ne Territorin e Pales tjeter Kontraktuese nuk do te shpronesohen, shtetezohen ose nuk do te jene subjekt i ndonje mase tjeter qe ka efekt ekuivalent me ate te shpronesimit apo te shtetezimit (ketu me poshte referuar si shpronesim), me perjashtim te rastit kur mbeshteten ne ligj dhe kryhen per qellime publike, mbi baza jodiskriminuese dhe kundrejt nje kompensimi te menjehershem.
2 — Ky kompesim do te llogaritet me vleren reale te tregut te investimit te shpronesuar ne momentin menjehere perpara shpronesimit. Kompesimi do te paguhet pavonese, do te perfshije interesat e zakonshme tregtare deri ne daten e pageses dhe do te kryhet ne nje menyre te pershtatshme ne/ose perpara kohes se shpronesimit.
3 — Investitori, investimet e te cilit jane shpronesuar, gezon te drejten, bazuar ne ligjin per shpronesimin e Paleve Kontraktuese, per nje shqyrtim te menjehershem nga ana autorìteteve gjyqesore apo kompetente te kesaj Pale Kontraktuese te tij apo te rastit te tij dhe vleresimit te tij apo te investimit te tij ne perputhje me parimet e vendosura ne kete Nen.
Neni 5
Kompesimi per Humbijet
Investitoret e çdo Pale Kontraktuese, investimet e te cileve pesojne humbje ne Territorin e Pales tjeter Kontraktuese per shkak te luftes ose konfliktit te armatosur, revolucionit, gjendjes se emergjences kombetare ose te ngjarjeve qe konsiderohen te tilla nga e drejta nderkombetare, do tu jepet nga kjo Pale Kontraktuese nje trajtim jo me pak i favorshem se sa kjo Pale Kontraktuese i jep investitoreve te vet ose te nje Shteti te trete cili do qofte me i favorshmi prej tyre ne lidhje me kthimin, zhdemtimin, kompesimin ose zgjidhje tjeter te vlefshme. Cdo pagese e bere simbas Ketij Neni do te behet pa vonese, do te jete lirisht e transferueshme ne nje monedhe te konvertueshme.
Neni 6
Transferimet
1 — Ne perputhje me legjislacionin e saj, secila Pale Kontraktuese do ti garantoje investitoreve te Pales tjeter Kontraktuese transferimin e lire te shumave qe kane lidhje me investimet e tyre, ne veçanti, por jo eskluzivisht:
a) Kapitalin fillestar dhe çdo shtese ne kapital per mirembajtien dhe rritjen e investimeve;
b) Te ardhurat te percaktuara ne paragrafin 2, neni 1 i kesaj Marreveshjeje;
c) Fondet ne sherbim, interesi dhe principali i huave, te njohura nga te dy Palet Kontraktuese si investim;
d) Te ardhurat nga shitja ose nga likujdimi i pjesshem apo i plote i investimit; ose
e) Shperblime ose pagesa te flera te parashikuara ne artikujt 4 dhe 5 te kesaj Marreveshjeje
f) Cdo pagese paraprake qe kryhet ne emer te investitorit ne perputhje me neni 7 te kesaj Marreveshjeje.
2 — Transferimet e referuara ne kete nen do te kryhen pa vonese, ne nje monedhe te konvertueshme, me kursin e kembimit te aplikueshem ne daten e transferimit.
Neni 7
Subrogimi
Ne se nje Pale Kontraktuese ose agjencia e percaktuar prej saj ben nje pagese per nje prej investitoreve te saj sipas nje garancie qe ajo ka dhene ne lidhje me nje investim te bere ne territorin e Pales tjeter Kontraktuese, ish Pala Kontraktuese do te subrogohet per te drejtat dhe pjesen ne kete investim, dhe mund ta ushtroje ate ne perputhje me te njejtat terma dhe kushte si dhe mbajtesi origjinal.
Neni 8
Mosmarreveshjet midis Paleve Kontractuse
1 — Mosmarreveshjet midis Paleve Kontraktuese ne lidhje me interpretimin ose zbatimin e kesaj Marreveshjeje, per sa eshte e mundur, do te zgjidhen me bisedime nepermjet kanaleve diplomatike.
2 — Ne qofte se Palet Kontraktuese nuk arrijne ne nje zgjidhje brenda gjashte (6) muajve mbas fillimit te bisedimrve, mosmarreveshjet do ti nenshtrohen me kerkesen e njeres Pale Kontraktuese nje gjykate arbitrazhi ne perputhje me dispozitat e ketij Neni.
3 — Gjykata e arbitrazhit do te krijohet ad hoc, si vijon çdo Pale Kontraktuese do te emeroje nje anetar dhe keta dy anetare do te propozojne nje shtetas te nje Shteti te te trete si kryetar, qe do te zgjidhet nga te dy Palet Kontraktuese. Anetaret do te zgjidhen xxxxxx xx (2) muajve, dhe kryetari xxxxxx xxx (3) muajve, nga data kur secila Pale Kontraktuese njofton tjetren per deshiren e saj qe t’ja nenshtroje mosmarreveshjen nje gjykate arbitrazhi.
4 — Ne se afatet e referuara ne paragrafin (3) te ketij Neni nuk jane respektuar, secila Pale Kontraktuese ne mungese te ndonje marreveshje tjeter, mund te ftoje Presidentin e Gjykates Nderkombetare te Drejtesise te beje emerimet e nevojshme. Ne se Presidenti eshte i penguar per kryerjen e funksionit te tij ose eshte shtetas i njeres prej Paleve Kontraktuese, Zevendes-Presidenti ftohet qe te beje emerimet e nevojshme.
5 — Ne se Zevendes-Presidenti eshte shtetas i njeres Pale Kontraktuese ose pengohet ne berjen e ketij emerimi per nje arsye tjeter, emerimí do te behet nga anetari me i vjeter i Gjykates dhe qe nuk eshte shtetas i njeres prej Paleve Kontraktuese.
6 — Kryetri i Gjykates se Arbitrazhit duhet te jete nje shtetas i nje Shteti te trete me te cilin te dyja Palet Kontraktuese, mbajne lidhje diplomatike.
7 — Gjykata e arbitrazhit do ti marre vendimet me shumice votash. Vendimi i gjykates do te jete perfundimtar dhe detyrues per te dyja Palet Kontraktuese. Cdo Pale Kontraktuese do te perballoje shpenzimet per anetarin e tij dhe te perfaqesimit ne procedurat e arbitrazhit. Te dyja Palet Kontraktuese do te perballojne ne pjese te barabarta shpenzimet e kryetarit si dhe çdo shpenzim tjeter. Gjykata mund te marre nje vendim tjeter ne lidhje me kostot. Ne te gjitha drejtimet e tjera, gjykata do te percaktoje rregullat e veta te procedimit.
Neni 9
Mosmarreveshjet midis nje investitori dhe njeres Pale Kontraktuse
1 — Cdo mosmarreveshje qe mund te ngrihet midis njeres Pale Kontraktuese dhe nje investitori te Pales tjeter Kontraktuese ne lidhje me nje investim te ketij investitori ne territorin e kesaj Pale Kontraktuese do te zgjidhet ne menyre miqesore nepermjet bisedimeve. 2 — Ne se mosmarreveshja nuk mund te zgjidhet xxxxxx xxxxxxx (6) muajsh nga data e shtruar per zgjidhje, investitori i ínteresuar mund t’ja shtroje
mosmarreveshjen:
a) Gjykates kompetente te Pales Kontraktuese per vendim; ose
b) Qendres Nderkombetare per Zgjidhjen e Mosmarreveshjeve te Investimeve (ICSID) nepermjet pajtimit apo arbitrazhit, te krijuar nga Konventa per Zgjidhjen e Mosmarreveshjevé te Investimeve midis Shteteve dhe Shtetasve te Shteteve te flera, e hapur per nenshkrim ne Washington D. C., ne 18 Mars 1965.
3 — Asnje Pale Kontraktuese nuk do te ndjeke nepermjet kanaleve diplomatike ceshtjet qe i referohet arbitrazhit deri neperfundimin e procedimeve dhe ne se kjo Pale Kontraktuese nuk ka arritur ti permbahet ose ti perputhet vendimit te dhene nga Xxxxxx Xxxxxxxxxxxxx per Zgjidhjen e Mosmarreveshjeve te Investimeve.
4 — Vendimi do te jete detyrues per Palet dhe nuk do te jete subjekt i ndonje apeli apo rimedimi pervec
atij te dhene nga kjo Konvente. Vendimi do te jete detyrues ne perputhje me ligjin e vendit te Pales Kontraktuese ne Territorin e se ciles investimi ne fjale eshte kryer.
Neni 10
Dispozita te vecanta
Ne qofte se dispozitat ligjore te sejciles Pale Kontraktuese apo obligimet e te drejtes nderkombetare egzistuese apo te vendosura me vone midis Paleve Kontraktuese ne shtese te kesaj Marreveshjeje permbajne nje rregullim, qofte te pergjithshem qofte specifik, qe i jep investimeve te bera nga investitoret e Pales tjeter Kontraktuese nje trajtim me te favorshem se ai i dhene nga kjo Marreveshje, keto predispozita, per masen ne te cilen ato jane me te favorshme, do te merren per baze.
Neni 11
Aplikimi i Marreveshjes
Kjo Mosmarreveshje do te aplikohet per te gjitha investimet, e bera nga investitoret e njeres Pale Kontraktuese ne territorin e Pales tjeter Kontraktuese ne perputhje me dispozitat ligjore respektive, qofte perpara qofte mbas hyrjes se saj ne fuqi, por ajo nuk do te zbatohet per asnje mosmarreveshje ne lidhje me nje investim e cila eshte ngritur perpara hyrjes se saj ne fuqi.
Neni 12
Konsultimet
Perfaqesuesit e Paleve Kontraktuese do te zhvillojne konsultime, ne se shihet e nevojshme, per cdo ceshtje qe ka te beje me zbatimin e kesaj Marreveshjeje. Keto konsultime do te zhvillohen me propozimin e njeres Pale Kontraktuese ne vendin dhe kohen per te cilet bihet dakort nepermjet kanaleve diplomatike.
Neni 13
Hyrja ne fuqi dhe Zgjatja
1 — Kjo Marreveshje do te hyje ne fuqi tridhjete dite
(30) pasi Palet Kontraktuese kane njoftuar njera-tjetren me shkrim se procedurat e brendeshme respektive kushtetuese per hyrjen ne fuqi te kesaj Marreveshjeje xxxx xxxxxxxxxx.
2 — Kjo Marreveshje do te qendroje ne fuqi per nje periudhe dhjete vjeçare dhe me pas per nje periudhe kohe pese vjecare ne qofte se njera nga Palet Kontraktuese perpara perfundimit te saj nuk njofton me shkrim Palen tjeter Kontraktuese per vendimin e saj per perfundimin e kesaj Marreveshjeje.
3 — Ne lidhje me investimet e kryera perpara dates se perfundimit te kesaj Marreveshjeje, dispozitat e Neneve 1 deri me 12 do te mbeten ne fuqi per nje periudhe te metejshme prej dhjete vjetesh nga data e perfundimit te kesaj Marreveshjeje.
Bere ne Lisbone me 11-09-98 ne dy kopje ne gjuhet Angleze, Portugeze dhe Shqipe, te gjitha tekset jane njesoj autentike. Per çdo divergjence ne interpretim, teksi ne Anglisht do te merret per baze.
Per Qeverine e Republikes se Portugalise:
Xxxxxxx Xxxxxxx Xxxxx xx Xxxx Xxxxx.
Per Qeverine e Republikes se Shqiperise:
Tenta Çata.
PROTOKOLL
Me rastin e nenshkrimit te kesaj Marreveshjeje midis Qeverise se Republikes se Portugalise dhe Qeverise se Republikes se Shqiperise per Mbrojtjen dhe Nxitjen Reciproke te Investimeve nenshkruesit e autorizuar per kete qellim rane dakort edhe per dispozitat qe vijojne, te cilat perbejne nje pjese integrale te kesaj Mareveshjeje.
1) Duke ju referuar Nenit 2 te kesaj Marreveshjeje:
Dispozitat e Nenit 2 te kesaj Marreveshjeje do te jene te zbatueshme kur investitoret e njeres Pale Kontraktuese jane vendosur tashme ne Territorin e Pales tjeter Kontraktuese dhe deshirojne te zgjerojne aktivitetin ose te zhvillojne aktivitete ne sektore te tjere.
Keto investime do te konsiderohen si te reja dhe ne kete kuader do te kryhen ne perputhje me rregullat e pranimit te investimeve, ne perputhje me Nenin 2 te kesaj Marreveshjeje.
2 — Duke ju referuar Nenit 3 te kesaj Marreveshjeje:
Palet Kontraktuese nuk do te paragjykojne qe dispozitat e Nenit 3 te kesaj Marreveshjeje, jane ne kundershtim me te drejtat e sejciles Pale Kontraktuese per te aplikuar dispozitat e legjislacionit te tyre mbi taksat, mbi te cilat behet dallimi midis taksa-paguesve persa 1 perket vendit te tyre te qendrimit ose vendit ku jane investuar kapitalet e tyre.
Bere ne Lisbone me 11 shtator 1998 ne dy kopje ne gjuhet Agleze, Portugeze dhe Shqipe, te gjitha tekstet xxxx xxxxxx autentike. Per cdo divergjence ne interpretim, teksti ne Anglisht do te merret per baze.
Per Qeverine e Republikes se Portugalise:
Xxxxxxx Xxxxxxx Xxxxx xx Xxxx Xxxxx.
Per Qeverine e Republikes se Shqiperise:
Tenta Çata.
AGREEMENT BETWEEN THE PORTUGUESE REPUBLIC AND THE REPUBLIC OF ALBANIA ON THE MUTUAL PROMOTION AND PRO- TECTION OF INVESTMENTS
The Portuguese Republic and the Republic of Alba- nia, hereinafter referred to as the «Contracting Parties»:
Desiring to intensify the economic co-operation between the two States;
Intending to encourage and create favourable con- ditions for investments made by investors of one Contracting Party in the territory of the other Contracting Party on the basis of equality and mutual benefit;
Recognising that the mutual promotion and pro- tection of investments on the basis of this Agree- ment will stimulate business initiative;