Landschap en cultuurhistorie. 5.1 Aanleg en herstel van natuurlijke, halfnatuurlijke en cultuurhistorische landschapseenheden
Landschap en cultuurhistorie. De landschappelijke hoofdstructuur is zeer waardevol en biedt een goede basis voor een prettige woon-, werk- en
Landschap en cultuurhistorie. De hoofddoelen met betrekking tot landschap en cultuurhistorie zijn behoud en versterking van de identiteit van verschillende landschapstypen en het vernieuwen van het landschap, met herkenning van het verleden. De provincie Utrecht telt 5 Nationale Landschappen. Dat zijn Nederlandse landschappen die internationaal zeldzaam of uniek zijn. Deze landschappen zijn gebieden met een bijzondere cultuurhistorie: ze vertellen op welke manier het Utrechtse landschap is ontstaan. Voor landschap zijn geen financiële middelen beschikbaar gesteld. Hiervan wordt verwacht dat het wordt mee gekoppeld met de andere thema’s. Onder het thema ‘landschap en cultuurhistorie’ vallen de volgende maatregelen:
Landschap en cultuurhistorie. In paragraaf 7.10 van het MER zijn de effecten van het project voor landschap, stedelijke en ruimtelijke kwaliteit beschreven en beoordeeld. De varianten voor de spoorverdubbeling zijn beoordeeld op de criteria ruimtelijke samenhang, landschappelijke waarde en cultuurhistorische waarde. Hieruit blijkt dat er (kleine) verschillen zijn tussen de varianten, omdat op verschillende locaties langs het spoor telkens andere landschapselementen aangetast kunnen worden in de verschillende varianten (zoals het straatprofiel van de Mijnspoorweg en de bomenlaan in de Leenstraat). De Commissie is van mening dat de effecten op een aantal punten te positief zijn beoordeeld: VOORLOPIG • In paragraaf 7.10.3 worden onder de kop ‘beïnvloeding cultuurhistorische waarde’ de oude onderdoorgangen besproken als cultuurhistorisch waardevol. De tekst suggereert dat er in de referentiesituatie (lees: bij het niet uitvoeren van het project) aantasting van deze onderdoorgangen zal plaatsvinden. Deze aantasting zal echter juist plaatsvinden door uitvoering van het project. De effecten moeten dus besproken worden onder de verschillende varianten. Vervolgens wordt de suggestie gewekt dat de cultuurhistorische waarden teruggebracht kunnen worden door renovatie/vervanging. Een zorgvuldig ontwerp en ‘herkenbare’ opbouw zijn waardevol, maar dit voorkomt niet dat cultuurhistorische waarden verloren gaan. Hierdoor zijn de effecten op cultuurhistorische waarden te positief beoordeeld. • De beoordeling van de effecten op de cultuurhistorische waarden van de Leenstraat is onvolledig. In het MER staat dat het verdwijnen van groen aan de randen van de wijk geen effect heeft op de waarde van het beschermd dorps- en stadsgezicht, omdat het geen rol speelt in de definitie van dit stads- en dorpsgezicht. Dit argument kan in juridische zin van belang zijn, maar dit betekent niet dat die effecten er niet zijn. Ook los van de juridische context van de beschermingsstatus moeten de effecten van het verdwijnen van groen in beeld gebracht worden. De Commissie adviseert om in een aanvulling op het MER de beoordeling van de effecten op cultuurhistorische waarden aan te passen op basis van voornoemde opmerkingen. In paragraaf 7.6 de effecten op archeologische waarden beschreven. Alle varianten worden beoordeeld als licht negatief, vanwege de (geringe) doorsnijding van gebieden met archeologische (verwachtings)waarden. De Commissie vindt deze conclusie voldoende onderbouwd.10
Landschap en cultuurhistorie. Geen aanpassing(en)
Landschap en cultuurhistorie. In het Landschapsbeeld Gooi en Vechtstreek zijn landschappelijke structuren en elementen benoemd die voor de regio van waarde zijn. Het versterken van deze elementen kan als een kans worden verwoord. Structuren en elementen die hierbij genoemd kunnen worden zijn: • Openheid van de meren • De overgang tussen verschillende landschapstypen, hier open water en het land • De voormalige zeedijken en de klifkusten • De overgebleven gronden van de Erfgooiers (Naardermeent, de Kampen) • Voormalige buitenplaatsen nabij de kust • Militair landschap en werken, hier met name vestingsteden, forten, schootsvelden en kleinere werken op de dijk • Zanderijen en zandafgravingen In de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie zijn ook kansen voor verbetering genoemd. Hieronder wordt per element, zoals hierboven benoemd, kansen beschreven. • De kust is meer dan de dijk alleen. Voorland en achterland horen bij elkaar en beïnvloeden elkaar. • Het hanteren van het contrast tussen oude en nieuwe kusten als ordeningsprincipe. • Behandel de grillige (bijvoorbeeld Waterland) en de strakke kusten (bijvoorbeeld Wieringermeer) ieder op een eigen manier. Ga uit van de karakterverschillen tussen historische kusten en nieuwere kusten: kronkelig versus rechtlijnig, steil talud versus breed talud, voorlanden versus scherpe grens, ligging van de weg op of achter de dijk • Stimuleer kleinschalige recreatieve voorzieningen in de kustzone. Gebruik hierbij de vormentaal die is ontwikkeld voor de ‘Natuurboulevard’. • Versterk de continuïteit van de route van de voormalige Zuiderzeedijk ter hoogte van het Naarderbos. Maak het verloop van de cultuurhistorische dijk meer zichtbaar. • Sluit bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen langs de kust (routes, havens, etc.) aan bij de vormgevingsprincipes en de vormentaal die is ontwikkeld voor de ‘Natuurboulevard’. • Breng het badplaatskarakter terug in Muiderberg. Wees zuinig op de historische elementen zoals stranden en steigers.