GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat sözleşmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdur. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kuruluna, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktır.
Appears in 1 contract
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat sözleşmesiİflasın ertelenmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdur. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kuruluna, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesiticaret mahkemesine, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek durumda olan bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı sermaye şirketi ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarınınkooperatif hakkında iflas kararı vermekten, belli koşul- larla geçici olarak sarfınazar etme imkanını veren ve iflasın önlenmesine hizmet eden bir kurumdur1. İflasın ertelenmesinin amacı, ticari xxxxx xxxx- mından büyük önem taşıyan sermaye şirketleri ile kooperatiflerin, alacaklıla- rının durumunu iflasa nazaran ağırlaştırmamak kaydıyla, faaliyetlerini yü- rütmek suretiyle ticari hayatın içinde tutulmasıdır2. İflasın ertelenmesinde hem borçlu şirketin açığını karşılayıp hem de alacaklılarının menfaati olduğuna göre, iflasın ertelenmesine karar verilirken sadece şirket alacaklılarının menfaatinin de- ğerlendirilmesiyle yetinilmemelidir3. ∗ Xxxxx Xxxxxx Xxxxxx Vakıf Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı 1 Pekcanıtez Hakan / Xxxxxx Xxxx / Xxxxxxxxxxx Xxxxx Xxxxx / Özekes Muhammet, İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2011, s. 521; Muşul Timuçin, İcra ve İf- las Hukuku X.XX, Adalet Yayınevi, Ankara 2013, s. 1198, (İcra ve İflas); Deliduman Se- yithan, İflasın Ertelenmesinin Etkileri, Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxxxx 0000, s. 5; Xxxxxx Xxxx, Borca Batıklık ve İflasın Ertelenmesi, Güncel Yayınevi, İzmir 2007, s. 65, (Kitap); Muşul Timuçin, İflasın Ertelenmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010, s. 19, (İflasın Ertelenmesi); Yargıtay bir kararında iflasın ertelenmesini şöyle tanımlamıştır: “… borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdırbatık durumda olan bir sermaye şirketi ve kooperatifin mali durumunun iyileş- tirilmesinin mümkün olması halinde iflası önleyen bir kurumdur. Şirketin açığının karşılanmasıİflasın ertelenmesinde amaç, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir sermaye şirketi ve kooperatifin ekonomi içinde kalarak faaliyetine devamını sağ- lamak ve alacaklıları iflasa bağlı olumsuz sonuçlardan etkilenmesinden korumak…”, Yarg. 19. HD., T. 7.4.2005, E. 2005/448, K. 2005/3753, (1) olması anlamına gelmektedirXxxxxx Xxxxxx, İflas İflasın Ertelenmesi Konkordato Yargılama Usulü, Adalet Yayınevi, Ankara 2012, s. 707). Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktır2 Deliduman, s. 19.
Appears in 1 contract
Samples: Leasing Agreement
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdur. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kurulunaarsa sahibinin, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerkiarsasına ait belirli payları yükleniciye devretme, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş yüklenicinin de bu pay karşılı- ğında arsa üzerinde bağımsız bölümler yapma ve bu beyanın bağımsız bölüm- lerden arsa sahibinin payına ait olan kısmı ona devretme borcu altı- na girdiği bir sözleşmedir. Sözleşmenin tarafları, arsa sahibi ile yükle- nicidir. Taraflardan arsa sahibi, kendisine ait bağımsız bölümlere isa- bet eden arsa payını kendi üzerinde bırakarak, yükleniciye ait bağım- sız bölümlerin arsa paylarını ona devretme; yüklenici ise, arsa üzerin- de bina yapma ve bağımsız bölümlerden arsa sahibine ait olanları ona devretme borcu altına girmektedir.1 Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleriyle ilgili olarak uygulama- da ortaya çıkan en önemli sorunlardan biri, yüklenicinin ilave işler veya ilave bağımsız bölümler yapmış olması halidir. Yüklenici, inşa- atı eksiksiz olarak tamamlayıp, sözleşme uyarınca yerine getirmekle yükümlü olduğu edimleri ifa etmesi yanında, sözleşmede öngörülme- yen bazı ilave işler veya ilave bağımsız bölümler yapmış olabilir. İla- ve işler veya ilave bağımsız bölümler, yüklenicinin, sözleşme uyarın- ca ifa etmekle yükümlü olduğu edimler dışındaki işler veya bağımsız bölümlerdir. * Dr., Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
1 Yavuz, Xxxxxx, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 6. Bası, İstanbul 2002, s. 505- 506; Xxxxx, Xxxxx, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, 2. Bası, İstanbul 2007, s. 1-2; Uygur, Xxxxxx, Açıklamalı-İçtihatlı İnşaat Hukuku, Arsa Payı Karşılığı (Kat Karşılığı) İnşaat Sözleşmeleri, 2. Cilt, Ankara 1998, s. 30 vd. Ayrıca bkz. Y. İBK, 30.09.1988, E. 1987/2, K. 1988/2 (RG, 20026, s. 30). Bir sözleşmenin yerindeliğitarafları, gerçekliği ve geçerliliğiilke olarak o sözleşmede kararlaştırmış oldukları edimleri, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmedekararlaştırdıkları biçimde ifa etmekle yükümlü- dürler. Borçlu, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan ilke olarak borçlandığı edimden başka bir şey ifa ede- meyeceği gibi, alacaklı ya da alacaklılarbunu kabul etmek zorunda değildir. Aynı kural, şirketin olası iflası durumundaarsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri bakımından da geçerlidir. Yüklenici, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirlerarsa sahibinin rızası bulunmadıkça, sözleşmede öngörülen- lerin dışında ilave birtakım işler yapamayacağı gibi, imar durumunun uygun olduğu gerekçesiyle inşaat alanını yatay veya dikey olarak ge- nişletemez. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklılarıAksi halde, garameye katılmayacaklardırsözleşmenin ihlali söz konusu olur. BöyleceAncak ne var ki uygulamada, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesiyüklenicilerin sözleşmede öngörülmeyen birtakım ilave işler yaptıklarına, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek özellikle imar durumunun imkan vermesi ha- linde bağımsız bölümlerin alanlarını genişlettiklerine veya sözleşme- de öngörülenden daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1sayıda bağımsız bölüm yaptıklarına sık- ça rastlanmaktadır. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin yazıda, yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde öngörülmeyen ilave işler veya ilave bağımsız bölümler yapmış olması halinde, arsa sahibine karşı herhangi bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak talepte bulunup bulunamaya- cağı, bulunabilecekse ne tür taleplerde bulunabileceği ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktırtaleplerin hukuki dayanakları incelenecektir.
Appears in 1 contract
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat TTK md. 1247/1 ve Konvansiyon md. 1/2’de deniz yolu ile yolcu taşıma sözleşmesi yolcunun veya yolcu ve bagajının taşıyan tarafından deniz yolu ile taşınması onun adına ve hesabına yapılan sözleşme şeklinde tanımlanmıştır. Bu nedenle bir taşımanın deniz yoluyla yolcu taşıma sözleşmesi olarak tanımlanabilmesi içim yolcu veya yolcuyla birlikte bagajının taşıyan tarafından denizde gemiyle taşınması gerekmektedir1. Deniz yolu ile yolcu taşıma sözleşmesi, 6102 sayılı yeni niteliği itibariyle deniz yolu ile yapılan diğer taşıma işleri gibi belirli özellikleri sahip bir gemi ile taşımacılık yapmayı gerektiğinden dolayı taşıyan gemiyi yola ve yolculuğa elverişli tutacağı gibi kendi adamları, gemi adamları, ifa yardımcıları ve varsa fiili taşıyanın seçimini özen sorumluluğu kapsamında özenli ve doğru seçmesi gerekmektedir.2 Bu nedenle taşıyan, TTK m. 376/3 m.1256 ve Konvansiyonu md. 3 hükümleri içerisinde yolcuyu sağ 1Emine Xxxxxxxxxx, Kender- Çetingil Deniz Ticareti Hukuku, 17. Bası, Filiz Kitabevi, 2022, İstanbul, s. 432; Xxxxx Xxxxxx, Deniz Ticareti Hukuku I, Legal Yayınları, İstanbul, 2020, s. 517; Xxxxxx Xxxx Cicim, “Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Deniz Yolu ile birlikte hukuk hayatımıza giren Yolcu Taşıma Sözleşmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.18, S.2, Aralık 2012, s. 527; Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxx ile Yolcu Taşıma Sözleşmesinde Taşıyanın Gemi Kazasından Sorumluluğu, Onikilevha Yayınevi, İstanbul, 2016, s. 54. 2 SÖZER, Xxxxxx, Deniz Ticareti Hukuku, Cilt I, Gözden Geçirilmiş ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdurXxxxxxxxxxxxx 0. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kurulunaXxxx, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “MeğerkiXxxxx Xxxxxxxxxx, iflas kararının verilmesinden önceXxxxxxxx 0000, şirketin açığını karşılayacak s.467 vd. salim varma limanına taşımalı bu yükümlülüğüne aykırı hareket ettiği takdirde ise cismani zarardan, ölüm halinden ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş yolcunun bagaj hasarından-zayi olmasından sorumlu olmaktadır3. Çalışmada deniz yoluyla yolcu taşınmalarında var olan sorumluluk kapsamı ve sınırına girilmeden kimlerin sorumlu olacağı hususuna yanıt aranmış bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği nedenle sorumluluk kapsamında akdi taşıyan-fiili taşıyan ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsunbunların adamlarından kastın ne olacağı aşağıda incelenmiştir.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktır.
Appears in 1 contract
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat Escrow sözleşmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 bir temel sözleşmenin1 borçlusu (ve gerektiğinde alacaklısı) ile birlikte hukuk hayatımıza giren escrow aracısı arasında yapılan ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni temel sözleşmenin taraflarının ifa konusu taşınır şey üzerinde tasarruf etmelerinin önüne geçerek temel sözleşmeden kaynaklanan borçların ifasını teminat altına almak amacıyla, bu taşınır üzerindeki tasarruf yetkisinin borçludan escrow aracısına devredilmesini öngören sözleşmedir2. Bir belgenin saklanmak amacıyla üçüncü bir kişiye tevdii biçiminde ortaya çıkan; ancak zamanla bir teminat işlemi olma yönünde gelişme gösteren escrow sözleşmesinin esası, hukuki kurumdurbir işlemden doğan borçların ifasını teminat altına almak için, bu işlemin taraflarını ifa konusu taşınır 96 üzerindeki tasarruf yetkilerinden mahrum etmektir. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit Sözleşmeyi karakterize eden yönetim kurulunaözellik ise; escrow sözleşmesine konu şey üzerindeki tasarruf yetkisinin, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak sözleşmede kararlaştırılmış olan belirli bir durum ortaya çıkıncaya kadar güvenilir ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirlertarafsız bir üçüncü kişiye geçmesidir3. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat Escrow sözleşmesi, borca batık şirket kendisi ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olanifası teminat altına alınmak istenen borçların kaynağını oluşturan temel sözleşmenin konusuna bağlı olarak, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1farklı biçimlerde ortaya çıkar. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin çalışmanın konusunu oluşturan “garameye iştirakten feragat kaynak kod (source code) escrow sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu ”, temel sözleşmenin bir özel hukuk 1 Escrow sözleşmesi ile ifası teminat altına alınmak istenen sözleşme için İsviçre ve Alman doktrininde “Grundgeschäft” ve “Hauptgeschäft” kavramları kullanılmıştır. Xxxxxxxx’x göre; “Grundgeschäft” kelimesinin kullanılması, escrow sözleşmesi ile tarafların escrow sözleşmesini yapmakla ifasını teminat altına almayı amaçladıkları sözleşme arasındaki ilişkinin hukuki niteliği hakkında yanlış bir kanaate yol açacağı için isabetli değildir (Eisenhut, Xxxxxx: Escrow- Verhältnisse Das Escrow Agreement und ähnliche Sicherungsgeschäfte, Helbing&Lichtenhahn 2009, 13). Biz bu çalışmada Grundgeschäft ve Hauptgeschäft kelimeleri arasındaki anlam farklılığının, bunların Türkçe karşılıkları bakımından tartışılmaya değer olmadığı düşüncesiyle, Türkçe literatürde daha önce de kullanılmış olan “temel sözleşme” kavramını kullanacağız (kavram için bkz. Xxxxx, Xxxxxx: Escrow Sözleşmesi, Batider 1997, C. XIX, S. 1, 50). 2 Eisenhut, 13; Xxxxxxx, Xxxxxx: Das Escrow Agreement als obligationenrechtlicher Vertrag, Zürich 1991, 5; Kırca, 45; Xxxxx, Xxxxxxxx X.: Escrow Agreements, Miami L.Q., 1953-1954, 75. 3 Kırca, 50. bilgisayar yazılımını (software) konu edinen ve taraflarından birine yazılımı kullanma hakkı veren, karşı tarafı ise yazılıma ilişkin güncelleme ve bakım-destek hizmetlerini sürekli olarak taşımış yürütme yükümlülüğü altına sokan bir sözleşme -çoğunlukla bir lisans sözleşmesi- olduğu nitelikler açıklanacak ve tarafların bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktırsözleşmeden doğan bir takım borçların ifasını teminat altına almak istedikleri durumda yapılan escrow sözleşmesidir4.
Appears in 1 contract
Samples: Source Code Escrow Agreement
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat Taksitle satış sözleşmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile kısmi ödemeli satış sözleşmeleri arasında 6098 Sa- xxxx Xxxx Borçlar Kanunu’nun (TBK) 253. maddesi ve devamı hükümlerinde düzenlenmektedir. Buna göre taksitle satış sözleşmesi taşınır mallar ve haklar için söz konusu olabilen ve satış bedelinin ödenmesinden önce malın tesliminin gerçekleştiği bir sözleşme olarak hüküm altına alınmaktadır.1 Taksitle satış sözleşmesi gerek konusunun sınırlı olması gerekse hüküm ve sonuçlarını doğuracağı an bakımından alıcı ve satıcı için farklı düzenleme ge- tirmesi yönünden önem taşımaktadır. Sözleşmelerin geçerli olarak kurulmasıyla birlikte hukuk hayatımıza giren hüküm ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni sonuçlarını da doğurmaya başladığı kabul edilmektedir. Oysa TBK, taksitle satış sözleşmesinde ayrık bir durum yaratarak, alıcı bakımından ona iradesini geri alma hakkı tanımaktadır. Buna göre alıcı, sözleşmenin taraf- larca imzalanmış bir nüshasının kendi eline geçmesinden itibaren yedi gün için- de iradesini geri alma hakkına sahiptir. Dolayısıyla sözleşme alıcı bakımından ancak bu yedi günün sonunda hüküm ve sonuçlarını doğuracaktır. Satıcı bakı- mından ise sözleşmenin kurulmasıyla birlikte hüküm ve sonuçlar da ortaya çıkmaktadır. Alıcıya tanınan bu geri alma hakkının hukuki kurumdur. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kuruluna, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1niteliği doktrinde tartışmalıdır. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te hakkın kullanılmasının bazı şartları bulunmaktadır. Kullanıl- dıktan sonra ise sözleşmenin satıcı açısından nasıl sonuçlar doğuracağı da önemli bir husus olarak ortaya çıkmaktadır. Taksitle satış sözleşmeleri 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’da (TKHK) da düzenlenmekle birlikte bu Kanun’da hüküm olmayan hâl hâllerde TBK hükümlerinin uygulama alanı bulacağı kabul edilmektedir. Çalış- mamızda her ne kadar genel kanun niteliğinde olsa da taksitle satış sözleşmesine 1 Eren, Xxxxxx (2019) Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, s.242; Gümüş, Alper (2019) Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 4. Baskı, İstanbul, Filiz Xxxxxxxx, x.000 xx.; Xxxx, Xxxxxxxxx/Xxxxxxx, Xxxxx (2018) Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 11. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, s.219; Xxxxx, Xxxxxx (2019) Borçlar Hukuku Dersleri (Xxxx Xxxxxxxx), 16. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık, s.161; Zevkliler, Aydın/Gökyayla, Emre (2018) Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 18. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, s.85; Aydoğdu, Xxxxx/Kahveci, Nalan (2019) Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 4. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi, s.295. ilişkin içerdiği hükümlerin sadece taşınır mallar ve haklar ile sınırlı olması dola- yısıyla TKHK karşısında özel hüküm niteliğinde olan TBK hükümleri kapsa- mında bir inceleme yapılacaktır. Dolayısıyla TBK bakımından alıcıya getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin geri alma hakkı geniş bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktırşekilde ele alınacaktır.
Appears in 1 contract
Samples: Taksitle Satış Sözleşmesi
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat Maden hakkını devir sözleşmesi ile rödövans sözleşmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren birbirinden farklı iki sözleşmedir1. Ancak, maden ruhsatının devri amacıyla uygulamada rödövans sözleşmesinin de kullanıldığını görmek mümkündür2. Bu durum, bir- birinden farklı olan iki sözleşme arasındaki ayırımı zedelemektedir. Hâl böyle olunca, öğreti ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumduryargı kararlarında maden hakkının devri amacıyla yapılan rödövans sözleşmelerinin hukukî nitelemesi konusunda farklı görüşler ortaya çıkmıştır. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kurulunaBu gibi durumlarda, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerkirödövans sözleşmesinin maden hakkını devir sözleşmesi için aranan geçerlilik şekline uygun olarak yapılması hâlinde, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı ma- den siciline yapılacak tescil için hukukî sebep olabileceği genel olarak kabul etmiş edilmiştir. Buna karşılık, maden hakkını devir sözleşmesinin şekline uygun olarak yapılmayan veya içerisinde ruhsatın rödövansçıya (rödövans verene) devredilebileceği yönünde hüküm bulunmayan rödövans sözleşmelerinin ma- den hakkının maden siciline tescili için hukukî sebep teşkil etmesi mümkün değildir3. 1 20.HD. 30.3.2016, E.2016/1885 K.2016/3689, “…Xxxx, maden ruhsatı devir sözleşmesin- den doğan alacak istemine ilişkindir. … Dosya kapsamından, taraflar arasındaki uyuşmazlı- ğın madenin işletmesinin devri niteliğindeki sözleşmeye aykırılık gereğince alacak-tazminat talebine dair olduğu, taraflar arasında kira ilişkisi ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliğikira ilişkisinden (yani rödövans söz- leşmesinden) kaynaklanan alacak ve tazminat talebinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre, gerçekliği tarafların (şirket) tacir olduğu ve geçerliliğiuyuşmazlığın da her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olduğu anlaşıldığından, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.ticari dava niteliğinde olan uyuşmazlığın asliye ticaret mah- kemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. …” Bu sözleşmede(Kazancı İçtihat Bilgi Bankası, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılarxxx.xxxxxxx.xxx, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1Erişim Tarihi: 23.09.2017). Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen Yargıtay kararında, uyuşmazlığın rödö- vans sözleşmesinden kaynaklanması hâlinde görevli mahkemenin sulh hukuk mahkeme- si olacağı; buna karşılık, olayda maden hakkını devir sözleşmesinin bulunması nedeniyle, kural olarak asliye hukuk mahkemesinin (ticarî dava söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin olduğu için asliye ticaret mahkemesinin) görevli olduğuna dikkat çekilmiştir. Diğer bir özel hukuk deyişle, söz konusu karar, maden hakkını devir sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktırile rödövans sözleşmesinin farkına işaret etmektedir.
Appears in 1 contract
Samples: Maden Hakkını Devir Sözleşmesi Ve Rödövans Sözleşmesi
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat Ruhsat sahipleri ile üçüncü kişiler arasında maden sahalarının işletilmesinin devredilmesi amacıyla yapılan sözleşmelere rödovans sözleşmesi denilmektedir. Bir diğer deyişle, rödovans, maden ruhsat alanlarının hak sahibi (maden arama ve işletme ruhsat sahibi) tarafından sözleşme ile gerçek veya tüzel bir kişiye bir süre bırakılması durumunda, maden ocağının işletilmesini üstlenen gerçek veya tüzel kişinin, ruhsat sahibine ürettiği her bir ton maden için bir miktar ücret ödemeyi taahhüt ettiği isimsiz bir sözleşmedir1. Rödovans sözleşmesinin tarafları arasında çıkan uyuşmazlıklar açısından, Borçlar Kanunu’nun 357. maddesinde düzenlenen ürün kirasına ilişkin hükümlerin bünyesine uygun düştüğü ölçüde kıyasen uygulanacağı kabul edilmektedir2. Ancak, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku düzenlemeleri bakımından bazı Yargıtay kararlarında rödovans sözleşmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdur. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kuruluna, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı alt işverenlik sözleşmesi olarak kabul etmiş edilerek işçilerin işçilik ve Sosyal Güvenlik Kurumunun prim alacaklarından ruhsat sahibi ile rödovans verenin birlikte sorumlu olacakları sonucuna varılmıştır3. 1 Uygun, Xxxxx, Maden İşletmelerinde Ödenen Rödovans Bedellerinin Muhasebe Sistemi İçinde İzlenmesi, xxxx://xxx.xxxxxxxxxx.xxx/xxxxxxxxxxxx/xxxxxxxxxx/000/ (Xxxxxx Xxxxxx: 21.4.2015). Ayrıca bkz., 14. HD., 21.10.2008, E.2008/7969 K. 12073, “…Yanların içeriğinde uyuşmazlık çıkarmadıkları, 04.07.2004 günlü sözleşme hasılat kira sözleşmesinin bir tipi olan rödovans sözleşmesidir…”. (xxx.xxxxxxx.xxx, erişim tarihi: 21.4.2015). 3 Bkz., 21.HD., 26.1.2010, E.2009/12236, K.2010/620, “Dava konusu somut olayda taraflar arasındaki sözleşmenin tetkikinden ruhsat sahibi TTK Gn. Müd.’ne, rödovansçı şirket tarafından yapılacak yıllık iş programlarını her türlü rapor ve projeleri inceleme, denetleme, gerekli değişiklikleri yapma yetkisinin verildiği, aylık ve yıllık faaliyet raporlarının davacı şirkete gönderileceği, üretilen kömür ve mevcut kömür artıklarının TTK Gn. Müd.’nün göstereceği kantarda tartılmadan ve sevk fişi düzenlenmeden saha dışına çıkarılamayacağı, Bu konuda sağlıklı bir sonuca ulaşabilmek adına, öncelikle maden ve maden hakkı kavramları ile bu hakkın devri konularına değinilecek ve daha sonra rödovans sözleşmesinin hukuksal gelişimi üzerinde durulacaktır. Bu değerlendirmelerin ardından Maden mevzuatı açısından rödovans sözleşmesi ele alınacak ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1sözleşmeye hangi hükümlerin uygulanacağı konusu detaylarıyla değerlendirilecektir. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin kapsamda, rödovans sözleşmesinin tarafları arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin olup olmadığı ve varılan sonucun gerekçeleri üzerinde durulacaktır. Ayrıca, rödovans sözleşmesi niteliği itibarıyla bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak olduğundan bu sözleşmenin taraflarına yüklediği haklar ve borçlar ile sözleşmenin sona erme hâlleri incelenecektir. Sözleşmenin taraflara yüklediği haklar ve borçlar ile sözleşmenin sona ermesi konusundaki boşluklar, isimsiz bir sözleşme olan rödovansa, ürün kirasına ilişkin özel hükümlerin, bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktıryeterli olmazsa Borçlar Kanunun genel hükümlerin kıyasen uygulanması yoluyla doldurulacaktır.
Appears in 1 contract
Samples: Rödovans Sözleşmesi
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat sözleşmesiSözleşmenin geçerlilik şartlarından bir tanesi de taraflara ilişkin irade beyanlarının sıhhatli olmasıdır 1. Başka bir ifadeyle irade beyanlarının sakat olmamasıdır. İrade ile beyan arasında istenerek yaratılan uygunsuzluk halleri, 6102 muvazaa, zihni kayıt ve latife beyanıdır. Bunlardan muvazaa, sözleşmenin her iki tarafınca istenerek yapılan uygunsuzluk 278 hali olmasına karşın, zihni kayıt ve latife beyanı bir tarafın isteğiyle yapılan uygunsuzluktur2. İrade ile beyan arasında istenmeyerek meydana gelen uygunsuzluk halleri de yanılma, aldatma ve korkutmadır 3 . Bir sözleşmede var olan irade sakatlığı, kural olarak iradesi sakat olan tarafa sözleşmeyi iptal etme hakkı vermektedir. Bu çalışmamız açısından, irade sakatlığının söz konusu olduğu durumlarda bu sakatlığın yol açtığı zararın tazmini önem kazanmaktadır. Bu zarar bazen sözleşmenin iptal edilmesi sonucunda olabilirken bazen de sözleşmenin iptal edilmemesinden kaynaklanabilmektedir. Gerek 818 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren Borçlar Kanunu gerekse 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, irade sakatlıklarına bağlı olarak meydana gelen zararın tazminine imkân tanımıştır. Biz de her bir irade sakatlığı halini çeşitli ihtimallere göre değerlendirerek hangi durumlarda tazminat 1 M. Xxxxx Xxxxxxx/Xxxxxx Xx, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.1, 6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanununa Göre Güncellenip Genişletilmiş 9. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2011, s.96. 2 S. Xxxxx Xxxxxxx/ Xxxxxx Xxxxx/ Xxxxx Xxxxxxxxx/ Xxxxxx Xxxxx, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1993, s. 427; Oğuzman/Öz, s.96; Xxxxxx Xxxx, Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Konya, Güncelleştirilmiş 6. Xxxxx, Mimoza Yayınevi, 2010, s.151. 3 Oğuzman/Öz, s.97; Xxxx Xxxxxxxx, Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Güncelleştirilmiş ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdurGenişletilmiş Yirmibirinci Bası, İstanbul, Beta Yayınevi, 2010, s.113; Xxxxxx Xxxxxxxx, Borçlar Hukuku, 24. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kurulunaBasım, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerkiİstanbul, iflas kararının verilmesinden önceBeta Yayınevi, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları2010, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş s.40 vd; Xxxx, s.159. ödenmesi gerektiğini ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket tazminatın hukuki niteliği ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1sınırını izah etmeye çalışacağız. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin çalışmada, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu baz alındığından kanunun diline bağlı kalınarak arılaştırılan terimler tercih edilmiştir. Bu bağlamda, “garameye iştirakten feragat sözleşmesihata” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktırterimi yerine “yanılma”, “hile” terimi yerine “aldatma”, “ikrah” terimi yerine ise “korkutma” terimi kullanılmıştır.
Appears in 1 contract
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, arsa sahibinin arsasının belirli bir payının mülkiyetini yükleniciye; yüklenicinin de inşa edeceği binanın belirli bağımsız bölümlerini arsa sahibine devir ve teslim edeceğini taahhüt ettiği sözleşmedir1. Eser sözleşmelerinde yüklenici iş sahibinin belli bir ücret ödemesi karşılığında, bir eser meydana getirip teslim etmeyi üstlenir2. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri ise, farklı olarak, arsa sahibinin yükleniciye ücret ödemeyi değil arsa payı devrini taahhüt ettiği, bu açıdan taşınmaz satışının unsurlarını da taşıyan karma nitelikli bir sözleşmedir3. Borçlar Hukukunun genel hükümlerine göre, sözleşmeden doğan borçlarda, tarafların sözleşmenin esaslı unsurlarını içeren, onun tipini ve türlerini belirleyen, sözleşmenin amacını oluşturan asli borçları ve asli borçların ifasını kolaylaştıran kanundan, sözleşmeden veya dürüstlük kuralından xxxxx xxx borçları vardır4. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin asli borçları sözleşme konusu inşaatı tamamlamak ve arsa sahibine taahhüt ettiği bağımsız bölümleri teslim etmektir5. Yüklenici sözleşme ile sadece binanın teslimini değil, inşasını da borçlanmaktadır6. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile zamanında çalışmaya 1 XXXXX, Xxxxx, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, Gözden Geçirilmiş 3. Basım, Der Yayınları, İstanbul 2010, s. 1; USTA, Oğuz, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Cezai Şart ve Xxxx Xxxxxxxxx, Adalet Yayınevi, Ankara 2017, s. 7; Yargıtay “kat karşılığı inşaat sözleşmesi”, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren “inşaat sözleşmesi”, “taşınmaz satışı ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdur. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kuruluna, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat inşaat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktır“kat yapımı sözleşmesi” şeklindeki ifadelerle sözleşmeyi ifade ederken, kavram 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (MK) m. 1009’da “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri” şeklinde ifade edilmiştir (ERMAN, s. 1, dn. 1).
Appears in 1 contract
Samples: Construction Contract
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat Borçluyu belli bir süre devamlı olarak bir edim yükümlülüğü altında bırakan borç ilişkilerine, sürekli borç ilişkisi adı verilir1. Xxxx, ödünç, saklama, ortaklık, acentalık vb. sözleşmelerinin tarafları açısından bu nitelikte bir borç ilişkisi doğar. Örneğin kiraya veren, kira sözleşmesi süresi içerisinde kiralana- nın kiracı tarafından kullanılmasına katlanmakla yükümlüdür. Bir başka deyişle kira sözleşmelerinde kiraya verenin borçlandığı edim süreklidir. Burada borçla- nılan edimin sürekliliğinden maksat borçlunun borçlandığı edimi belli bir süresi içerisinde ifa etmesidir2.Dolayısıylaborçlunun ifa fiilleri veya davranışları uzun bir süre alsa dahi, ifa alacaklı açısından bir anda ve bir defada gerçekleşiyorsa sürekli edimli borç ilişkisinden bahsedilemez3. Sürekli borç ilişki doğuran sözleşmelerden birisi de iş sözleşmesidir. Zira iş sözleşmesinin taraflarından birisi olan işçi, devamlı olarak iş görme edi- mini yerine getirmektedir. İşte taraflardan birisinin işçi olduğu iş sözleşmesinin tanımı, 4857 sayılı İş Kanununda (İşK’da) yapılmıştır. İşK m. 8/1’e göre “İş sözleşmesi, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan”sözleşmedir. Bir başka deyişleişçinin işverene bağımlı olarak iş görmesi sonucu işverenin ücret ödemesi ilişkisini 1 Xxxx Xxxxxx, Borçlar Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, İstanbul 1976, s. 4; Xxxxx Xxxxxxx, Hukuki Muamelelerde Şekle Aykırılığın Sonuç- ları, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, Ankara 1997, s. 90; Xxxxx Xxxxx, Sürekli Borç İlişkilerinde (Dauerschuldverhaeltnısse) Zamanaşımı, Xxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxx Xxxxxxx, X. 00, Xxxx Xxxx, Xxxxx 0000, s. 3094; Xxx Xxxxxx,Türk Borçlar Kanunu'nun Borç İlişkisinin Hükümleri - Borçların ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdur. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kuruluna, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak Borç İlişkilerinin Sona Ermesi Konula- rında Getirdiği Bazı Yenilik ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılar, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirler. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktır.DeğişikliklerErzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,
Appears in 1 contract
Samples: İş Sözleşmesi
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat sözleşmesiBanka kredi sözleşmeleri, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren sözleşmeleri vasıtasıyla bankalar üzerinden sağlanan ticarî ve borca batıklığın giderilmesini sağlayan yeni bir hukuki kurumdurbireysel krediler gerek gerek makro ekonomi gerekse hane halkının ihtiyaçlarının giderilmesi anlamında büyük önem taşımaktadır. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kurulunaBankacılık işlemleri üzerinde gerek BDDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu)2 ve gerekse SPK (Sermaye Piyasası Kurulu)3 tarafından ciddî denetimler söz konusu ise de4, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadır: “Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak özellikle tüketiciler ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve küçük ölçekli şirketler açısından bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” faaliyetlerin kendilerine bakan yönü açısından zaman zaman güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Bu sözleşmede, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı güçlüklerin bazıları finansal ya da alacaklılarsözleşme içeriğine müdahale edememe şeklindeki güçlükler olmakla birlikte, şirketin olası iflası durumunda, sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirlerbir kısmı ise tamamen yabancı olunan terim ve tanımların önceden hazırlanmış maktu sözleşmelerin içerisine serpiştirilmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları, garameye katılmayacaklardır. Böylece, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesi, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan, kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı Krediyi kullanan tüketici ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarınıntacir, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdırkrediyi kullanmak için imzaladığı maktu sözleşmenin içeriğinde yer alan birçok hukukî ve finansal kelimenin anlamını hiç bilmeden sözleşmeyi imzalamakta, sözleşme ile edindiği krediyi finansal bir zorluk çıkmadan ödemek için adeta dua etmektedir. Şirketin açığının karşılanmasıZira, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından anlamını bilmediği kelimelerle doldurulmuş ve kendisine müzakere yahut müdahale hakkı tanınmamış olan bir (1) olması anlamına gelmektedirsözleşmenin kendisine yüklediği edimleri ifa edememesi halinde başına tam olarak nelerin geleceği konusunda haklı bir şüphe duymaktadır. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla Kredi sözleşmelerinde zaman zaman yer almasına rağmen anlam ve kapsamının 2 Kurumun bankalarla ilgili görev ve yetkileri için Bkz. 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu m. 93 vd. 3 Kurulun görev ve yetkileri için Bkz. xxxxx://xxx.xxx.xxx.xx/Xxxxx/Xxxxx/0/0/0, E.T: 18.05.2020 4 BDDK’nın kuruluşu, görev ve yetkileri, tabi olduğu ilkeler için Bkz. Xxxx Xxxxxxxx, Bankacılık Xxxxxx Xxxxx, İkinci Baskı, Cilt 2, Yaklaşım Yayınları, Ankara 2015, s. 1657 – 1672; Xxxxx Xxxxxxxx, Bankacılık Hukuku, 6. Bası, Seçkin Yayınları, Ankara 2019, s. 78 – 80; Xxxxxx Xxxxx / Xxxxx Xxxxxxx, 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Çerçevesinde Banka Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2019, s. 166. yanında, sonuçları da sözleşme kurulabilir1net olarak bilinemeyen kavramlardan bir tanesi de “çapraz temerrüt” kavramıdır5. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz makalemizde, genel olarak banka kredi sözleşmeleri, nitelikleri ve ifası ele alındıktan sonra, bu sözleşmelerde yer alan çapraz temerrüt kaydının özellikleri ile sözleşmenin ifasına olan etkisi inceleme konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacak; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktıryapılacaktır.
Appears in 1 contract
Samples: Kredi Sözleşmesi
GİRİŞ. Xxxxxxxx iştirakten feragat sözleşmesiGelişen sosyal ve ekonomik koşullar ile teknolojik yenilikler, 6102 sayılı yeni TTK m. 376/3 ile birlikte hukuk hayatımıza giren sos- yo-ekonomik yaşamı ve borca batıklığın giderilmesini çalışma hayatını büyük ölçüde etkilemektedir. Endüstri toplumlarında teknolojide ve üretim sistemlerinde meydana gelen değişmeler, uluslararası rekabet, artan işsizlik gibi faktörler ça- * Yrd. Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı. lışma sürelerinde esneklik yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır1. Bu husustaki talepler, öncelikle işverenden gelmiştir2. Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmesi gibi iş şartlarında es- neklik sağlayan yeni bir hukuki kurumdurdüzenlemeler yapılmasının temelinde, işçinin varlık ve refahının, işletmenin güvence altına alınmasıyla doğrudan ilgili ol- duğunun anlaşılması yatmaktadır3. TTK x. 000/0’xx xxxxx batıklığı tespit eden yönetim kurulunaİşletmelerin biriken taahhütlerine karşılık personel açığının kapatılması da çağrı üzerine çalışmaya daya- lı iş sözleşmesi yoluyla sağlanabilecektir4. Çalışma sürelerinde esneklik, mahkemeye borca batıklık bildiriminde bulunup iflasını isteme görevi yüklendikten şu seçenek sunulmaktadırçalışma sürelerinin belirli başlangıç ve bitiş zamanlarının olmaması veya çalışma sürelerinin firma ve işve- ren tarafından standart çalışma biçiminden farklı olarak düzenlenme- sidir5. Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmelerinde işçi, işverene ve üretim koşullarına bağlı olarak farklı çalışma süresi uygulamaları- na tabi tutulmaktadır6.
1 Kenar, Necdet: “MeğerkiDünya Uygulamaları Çerçevesinde Türk Çalışma Hayatında Es- neklik İhtiyacı ve Yapılması Gerekenler”, iflas kararının verilmesinden önceİşveren XL, şirketin açığını karşılayacak 6 (Mart 2002), s.1-2; Bacak, Bünyamin- Şahin, Levent: “İş Sağlığı ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklılarıGüvenliği Açısından Esnek Çalışma Bi- çimlerinin Değerlendirilmesi: Fırsatlar ve Tehditler”, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş xxxx://xxx.xxxx.xxx.xxx. tr/ ceko/armaganlar/tokerdereli/18.pdf; Xxxxxx, Nur: “Kısmi Çalışma”, Hukuki Esasları ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliğiSosyo-Ekonomik Yönleriyle Kısmi Çalışma Paneli, gerçekliği Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Ankara 1991, s. 107-108; Xxxxx, Xxxx: “Çalışma Ha- yatında Esneklik ve geçerliliğiTürkiye İçin Öneriler”, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun.” Bu sözleşmedeProf. Dr. Xxxxxx Xxxx’e Armağan, şirketin borca batıklığını giderecek ölçüde alacağa sahip olan alacaklı ya da alacaklılarAn- kara 2000, şirketin olası iflası durumunda(Öneriler), sıra cetvelinde en alt sıraya gitmeyi kabul etmektedirlers. 619; Xxxxx, Gülnur: Esnek Çalışma ve İstihdama Etkileri, Ankara 2007, s.20-21. Böyle bir taahhüt etkilerini iflâs halinde gösterecek ve sona giden alacakların alacaklıları2 Ekin, garameye katılmayacaklardır. BöyleceXxxxxx: “Esneklik Çağı”, şirketin pasiflerinde borca batıklığı giderebilecek miktarda yaşanacak azalma şirketin borca batıklığını giderecek ve mahkemeye iflas bildiriminde bulunma zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Garameye iştirakten feragat sözleşmesiXxxxxx Xxxx Xxxx, borca batık şirket ile şirketin borca batıklığını giderecek miktarda alacağa sahip şirket alacaklıları arasında yapılır. Sözleşme tek bir alacaklıyla yapılabileceği gibi birden fazla alacaklıyla da yapılabilir. Önemli olan(Temmuz 1999), kendisiyle sözleşme yapılan alacaklı ya da alacaklıların alacaklarının toplam tutarının, şirketin açığını karşılayıp borca batıklıktan kurtaracak miktarda olmasıdır. Şirketin açığının karşılanması, borca batıklık bilançosunda öz varlık/borçlar oranının en azından bir (1) olması anlamına gelmektedir. Elbette bu oranın artması sonucunu verecek daha fazla miktardaki şirket borcunun alacaklılarıyla da sözleşme kurulabilir1. Bu çalışmada öncelikle TTK m. 376/3’te getirilen söz konusu hukuki imkânın niçin “garameye iştirakten feragat sözleşmesi” olarak adlandırıldığı anlatılacaks. 13 ; ardından bu sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olarak taşımış olduğu nitelikler açıklanacak ve bu bağlamda çeşitli ihtimaller tartışılacaktır.Erdut,
Appears in 1 contract