Tussenbesluit. 105. De regelen inzake onrechtmatige bedingen uit Boek VI WER spelen dus een belangrijke rol op het vlak van consumentenbescherming. Bedingen die al te nadelig zijn voor consumenten moeten ambtshalve nietig worden verklaard. De nationale rechter zal deze bedingen moeten toetsen aan de zwarte lijst van onrechtmatige bedingen of aan de algemene toetsingsnorm. De wilsautonomie van partijen wordt op die manier sterk ingeperkt aangezien zij niet langer volledig vrij zijn om de inhoud van de overeenkomst te bepalen. Ook op het vlak van de beoordelingscriteria die het Hof van Justitie aanreikt, is er een verregaande inperking van de wilsautonomie merkbaar, onder meer door aan het suppletieve, nationale recht een grote rol toe te schrijven. Toch heeft de wetgever met de ontoetsbaarheid van kernbedingen aangegeven hoe belangrijk het is dat partijen vrij zijn om de essentiële bestanddelen van de overeenkomst te regelen. Ook op het vlak van de sanctie is de inperking van de wilsautonomie niet absoluut. Indien de consument immers zelf van oordeel is dat de vrijheid vanwege de onderneming om de inhoud van de overeenkomst vast te leggen geen beperking behoeft, blijft het beding geldig en vindt de nietigheidssanctie geen toepassing. De consument speelt dus zelf een rol op het vlak van inperking van de wilsautonomie in de mate dat de beslissing om al dan niet gebonden te willen zijn door een onrechtmatig beding finaal bij hem ligt. Hij is evenwel slechts gerechtigd om over deze gebondenheid te beslissen wanneer hij volledig op de hoogte is van de onrechtmatigheid van het beding en de daaraan verbonden nietigheidssanctie. Het is echter niet alleen Boek VI WER dat een beperking vormt op de vrijheid om de inhoud van de overeenkomst te bepalen. Ook in het consumentenkrediet en het hypothecair krediet kunnen regelen inzake onrechtmatige bedingen worden teruggevonden. Deze beperkingen op de wilsautonomie worden hieronder verder besproken.
Tussenbesluit. 143. De kredietinstelling wordt door de regeling inzake de basis-bankdienst zowel beperkt op het vlak van haar wilsautonomie als op het vlak van de contractvrijheid. Het feit dat de wetgever aan de financiële instelling elke vrijheid ontneemt om te beslissen met wie en of zij een overeenkomst aangaat en binnen deze overeenkomst de mogelijkheid aan banden legt om de kostprijs te bepalen, maakt dat de basis-bankdienst één van de meest verregaande afwijkingen is van de klassieke verbintenisrechtelijke principes. Toch is de wetgever niet zo ver willen gaan om de financiële instelling te verplichten om krediet te verstrekken aan de kredietnemer-consument.313 Bovendien behoudt de financiële instelling haar contractvrijheid indien de consument niet voldoet aan de voorwaarden van art. VII.58 WER. In dit geval is de financiële instelling vrij om te kiezen of zij al dan niet een overeenkomst zal aangaan met de consument.314 De wetgever heeft met deze dubbele afwijking op het verbintenissenrecht er hoogstwaarschijnlijk voor willen zorgen dat het recht van de consument op een basis- bankdienst niet in het gedrang komt omwille van een te hoog kostenplaatje. Indien de facto de consument omwille van de kostprijs geen gebruik zou maken van zijn recht op een basis- bankdienst, heeft het formuleren van een verplichting tot contracteren in hoofde van de kredietinstelling immers weinig zin. Deze laatste zou dergelijke verplichting simpelweg kunnen omzeilen door aan de dienst een te hoge kostprijs te verbinden die de consument niet wenst te betalen.
Tussenbesluit. 165. De wetgever heeft met de regeling op het consumentenkrediet en het hypothecair krediet gezorgd voor een formalisering van het totstandkomingsproces van de overeenkomst. Dit soort types van overeenkomsten komen niet langer tot stand door het bereiken van wilsovereenstemming tussen partijen, doch moeten verschillende formaliteiten worden vervuld vooraleer sprake is van een geldige totstandkoming van de overeenkomst. Door te voorzien in een sanctiemechanisme heeft de wetgever er ook voor gezorgd dat deze bepalingen geen dode letter blijven. Het doel van deze formaliteiten bestaat er dan ook in om de consument bewust te maken van de impact van zijn keuze om een kredietovereenkomst te sluiten. Met de formalisering van de totstandkoming van de overeenkomst worden partijen echter ook sterk beperkt in hun wilsautonomie. Partijen zijn er immers toe gehouden om een aantal verplichte 357 Vergelijk met de regeling op het consumentenkrediet waar de rechter voor een aantal limitatief opgesomde vermeldingen verplicht is om de sanctie van art. VII.195 WER uit te spreken.