Hawliau Dinasyddion. Xxx xxx y dinasyddion nifer o hawliau wrth ymwneud â’r Cyngor. Maer rhain wedi’u nodi’n fanylach yn Erthygl 3. Hawliau cyfreithiol yw rhai o’r rhain, ac mae eraill yn dibynnu ar brosesau’r Cyngor ei hun. Gall Cyngor ar Bopeth yn lleol roi cyngor ar hawliau unigolion. Pan fydd aelodau’r cyhoedd yn defnyddio gwasanaethau penodol sydd gan y Cyngor, er enghraifft fel rhiant i ddisgybl ysgol neu fel tenant i’r Cyngor, mae ganddynt hawliau ychwanegol. Nid yw’r Cyfansoddiad hwn yn ymdrin â’r hawliau hyn. Xxx xxx ddinasyddion hawl i wneud y canlynol: • pleidleisio mewn etholiadau lleol os ydynt wedi’u cofrestru; • cysylltu â’u Cynghorydd lleol ynghylch unrhyw faterion sy’n peri pryder iddynt; • cael copi o’r Cyfansoddiad; • bod yn bresennol yng nghyfarfodydd y Cabinet, y Cyngor a’u pwyllgorau ac eithrio pan fo materion esempt neu gyfrinachol yn cael eu trafod; • deisebu i wneud cais am refferendwm ynghylch gweithrediaeth faerol; • cael gwybod, o flaenraglen waith y Cabinet, pa fusnes sydd i’w ystyried gan y Cabinet, gan Bwyllgorau Trosolygu a Chraffu neu gan y Cyngor cyfan; • gweld adroddiadau a phapurau cefndir a ystyrir gan y Cabinet, y Cyngor ac unrhyw bwyllgorau iddynt a’r cofnod o unrhyw benderfyniadau a wnaed gan y Cyngor, y Cabinet, unrhyw bwyllgorau iddynt, a Chynghorwyr a swyddogion o xxx bwerau dirprwyedig, ac eithrio pan fônt yn cynnwys gwybodaeth esempt neu gyfrinachol; • cwyno i’r Cyngor am wasanaethau’r Cyngor; • cwyno i’r Ombwdsmon os ydynt o’r farn eu bod wedi dioddef cam am fod y Cyngor heb ddilyn ei weithdrefnau yn y modd priodol. Er hynny, fe’u hanogir i wneud hyn ar ôl defnyddio gweithdrefn gwyno’r Cyngor ei hun; • cwyno i’r Ombwdsmon os oes ganddynt dystiolaeth y maent yn credu ei bod yn dangos bod Cynghorydd neu aelod cyfetholedig heb ddilyn y Cod Ymddygiad i Aelodau ac Aelodau Cyfetholedig; • archwilio cyfrifon y Cyngor a mynegi eu barn i’r archwilydd allanol; • gwneud cais o xxx Ddeddf Rhyddid Gwybodaeth 2000; • gwneud cais testun am weld data o xxx Ddeddf Diogelu Data 1998. Mae’r Cyngor yn croesawu cyfranogiad gan ei ddinasyddion yn xx xxxxx. I gael rhagor o wybodaeth am xxxx hawliau fel dinesydd, cysylltwch â: E-xxxx: xxxxxxx_xxxxxxxxx@xxxxxxxx.xxx.xx <mailto:xxxxxxx_xxxxxxxxx@xxxxxxxx.xxx.xx> Bydd y Cyngor yn arfer xx xxxx bwerau a dyletswyddau yn unol â’r gyfraith a’r Cyfansoddiad hwn.
Hawliau Dinasyddion. Xxx xxx ddinasyddion yr hawliau a ganlyn. Ceir esboniad manylach ar eu hawliau i weld gwybodaeth ac i gymryd rhan yn Rheolau’r Weithdrefn Gweld Gwybodaeth yn Rhan 4 o’r Cyfansoddiad hwn: