Slotbeschouwing. Zoals een aantal keer is aangegeven in het rapport, is gedurende het onderzoek gebleken dat er de nodige weerstand bestaat tegen een mogelijke uitbreiding van de no-riskpolis op basis van een lijst met chronische aandoeningen. In de interviews, groepsbijeenkomsten en begeleidingscommissievergaderingen werden regelmatig kanttekeningen geplaatst bij een dergelijke lijst. De aangedragen argumenten en informatie over mogelijke gevolgen van een lijst hadden in de meeste gevallen geen betrekking op de onderzoeksvraag, of het mogelijk is een lijst op te stellen, maar hadden betrekking op de wenselijkheid van het gebruiken van een lijst als grondslag. Het kan daarmee ook ter discussie worden gesteld of een andere vraagstelling, die zich niet richt op een lijst, voor dit onderzoek beter was geweest. Omdat dit een vaak terugkerend thema is en omdat de meegegeven overwegingen wel relevant zijn voor de volgende politieke of beleidsoverwegingen over de no-riskpolis, nemen de onderzoekers de vrijheid in een slotbeschouwing te reflecteren op de opgehaalde kanttekeningen. Hierbij zetten wij waar relevant de verschillende perspectieven uiteen en ook de tegenstrijdigheden waar wij tegenaan liepen gedurende het onderzoeksproces. Ten eerste wijzen verschillende partijen op het mogelijk stigmatiserende effect van het opstellen van een lijst met chronische aandoeningen die gemiddeld een verhoogd risico op verzuim laten zien. De no-riskpolis is bedoeld als een instrument voor het stimuleren van werk voor bepaalde doelgroepen die daarbij belemmeringen ondervinden. Tegen die context is een verhoogd risico op verzuim een logische basis voor het toekennen van een no-riskpolis, omdat het financiële risico van frequent verzuim daarmee gemitigeerd wordt voor werkgevers. Echter, er wordt gewezen op de mogelijkheid dat in plaats van werkgevers over de streep te trekken om iemand aan te nemen, het voorkomen van een bepaalde aandoening op de lijst ook juist een afschrikwekkend effect zou kunnen hebben. Vaak wordt herhaald dat werkgevers mogelijke capaciteitsproblemen als gevolg van frequent verzuim zwaarder vinden wegen dan de financiële compensatie voor mogelijk verzuim. Dit werd bijvoorbeeld benoemd in de eerste bijeenkomst met het expertpanel. Daarnaast zou het ook op persoonlijk vlak nadelig kunnen zijn voor mensen om een aandoening te hebben die op de lijst staat die geassocieerd wordt met een verhoogde kans op verzuim, als zij zich daardoor gestigmatiseerd voelen. Een ander nadeel is...
Slotbeschouwing. De Nederlandse juridische context met leerstukken als de (precontractuele) redelijkheid en billijkheid en de hieruit voortvloeiende mededelingsplicht verschilt sterk van de Anglo-Amerikaanse. Toch kan een representa- tions en warranties-beding in het Nederlands recht een functie hebben die vergelijkbaar is met de functie die het beding heeft in Anglo-Amerikaans recht, zoals hier- voor beschreven in paragraaf 6d. In de eerste plaats kan een representations en warran- ties-beding, evenals in het Anglo-Amerikaans recht, hel- pen bij het uitlokken van verklaringen van de verkoper over het object van de koop. Hoewel het Nederlands recht een mededelingsplicht kent, vallen onder deze mededelingsplicht immers alleen de gebreken waarvan de verkoper moet begrijpen dat zij voor de koper van wezenlijk belang zijn bij zijn aankoopbeslissing.95 Door het opnemen van representation en warranties kan de koper contractueel vastleggen welke eigenschappen in 94. Uit de tekst van de akte en de toelichting blijkt dat de systematiek die de NVM kiest, lijkt op het Anglo-Amerikaans recht doordat eerst alle verwachtingen van de koper worden getemperd en dan een aantal spe- cifieke eigenschappen wordt toegezegd, waaronder ten aanzien van de geschiktheid als woning.
Slotbeschouwing. Overeenkomst ouder-kind Dit onderzoek is met name uitgevoerd om te onderzoeken in hoeverre er sprake is van overeenkomst tussen het financieel inzicht en gedrag van ouders en dat van hun kinderen. Hoewel we enkele samenhangen hebben gevonden, blijkt die overeenkomst over het algemeen niet zo groot te zijn. Daaruit zou ten onrechte de conclusie kunnen worden getrokken dat de rol van de ouders bij de financiële opvoeding beperkt of zelfs afwezig is. Als er wel sprake is van samenhang, betekent dat overigens niet automatisch dat de ouders hiervoor direct verantwoordelijk zijn. Dat kan het beste worden geïllustreerd met het voorbeeld van financiële kennis. Er is sprake van een – weliswaar niet grote – sa- menhang tussen het niveau van financiële kennis van ouders en kind. Daarmee is echter niet gezegd dat het kind die financiële kennis van zijn ouders heeft gekregen. Minstens zo aannemelijk is de verklaring dat kinderen van financieel kundige ouders in het voortgezet onderwijs in een hoger onderwijstype zitten en daar meer over geld hebben geleerd. Dat kan overigens ook verklaren waarom de samenhang tussen de kennis van ouders en kind zo klein is. Ook kinderen van financieel minder kundige ouders kunnen hun kennis immers in een hoger onderwijstype hebben opgedaan. Om de rol van de ouders bij de verklaring van financieel inzicht en gedrag van de kinderen te kunnen begrijpen, moeten we iets weten over de opvoedingsstijl van de ouders bij financiële zaken. Bij het onderzoek onder de ouders zijn daarover geen vragen gesteld, bij het onderzoek onder de kinderen daarentegen wel. Hoewel het daarbij om een inschatting van de kinderen gaat, blijken hun antwoorden in aanzienlijke mate bij te dragen aan de verklaring van hun financieel inzicht en gedrag, zo wordt duidelijk na de aanvullende analyses die in hoofdstuk 5 zijn uitgevoerd. Over het algemeen kan worden gesteld dat de ouders meer invloed hebben op het financieel inzicht van hun kinderen dan op hun financieel gedrag. In de opvoedingsstijl hebben we drie aspecten kunnen onder- scheiden. Het eerste is de mate van vrijgevigheid van de ouders wanneer hun kinderen om extra geld vragen. Die vrijgevigheid blijkt een negatieve invloed te hebben, niet alleen op het financi- ele inzicht van de kinderen, maar ook op hun gedrag. Het tweede aspect is de mate waarin kinderen aangeven van hun ouders de waarde van geld te hebben geleerd. Van die financiële lessen gaat een positieve invloed uit, met name op het financiële inzich...
Slotbeschouwing. 2.12 De rol van de ingenieursbureaus 21
Slotbeschouwing. Het in dit hoofdstuk geschetste voorwaarts integreren is in deze vorm nog toekomstmuziek. Er wordt momen- teel veel voorwaarts geïntegreerd, vaak tegen heug en meug, steevast tegen vaste prijzen en met enorme risi- co’s. Overschrijdingen in tijd en kosten zijn dan ook meer regel dan uitzondering. Recentelijk zijn er indicaties dat er meer werk gemaakt wordt van systeem en procesinnovatie, waarvan contractvormen en samenwerkings- vormen uiteraard een stevig deel uitmaken. In zo’n setting is het te verwachten dat het gekwantificeerd presta- tiecontract - dat zowel stuurmogelijkheden geeft voor de opdrachtgever (wie betaalt die bepaalt) als de moge- lijkheid om de opdrachtnemer te vergoeden voor wat hij werkelijk levert – er binnenkort echt komt.
Slotbeschouwing. Het Deliveroo-arrest is nu al een standaardarrest door de gezichtspuntencatalogus. Verwacht mag worden dat er nu jurisprudentie komt over de uitwerking en toepassing daarvan. Hopelijk leidt dat tot eenvormigheid rondom be- paalde veelvoorkomende casussen. Denkbaar is dan bij- voorbeeld dat de zij-aan-zij-zzp’er in onderwijs en zorg wegens inbedding van werk en werker als werknemer wordt gekwalificeerd. Tegelijk is denkbaar dat een specia- listische zzp’er met een hoog uurtarief dat weer niet is. Het arrest zal vermoedelijk tot genuanceerde uitkomsten kun- nen leiden, maar wel met een wat hogere voorspelbaar- heid dan nu het geval is. Het is bewonderenswaardig dat de Hoge Raad binnen het geldend recht is gebleven en toch kans heeft gezien om een nieuwe impuls te geven aan de zoektocht naar een oplossing voor een groot maatschappe- lijk probleem. Het is ook een evenwichtig arrest omdat het de voor- en tegenstanders van zelfstandigen beiden ge- zichtspunten aanreikt die zij in hun voordeel kunnen in- zetten: de tegenstanders zullen blij zijn met de inbedding; de voorstanders met het ondernemerschap. Tegelijkertijd maak ik me wel zorgen over hoe de bepaalmacht zich in de praktijk zal verhouden tot de contractsvrijheid.